Tài liệu Nâng cao năng lực cạnh tranh công ty tnhh akzo nobel coatings việt nam

GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T TP. H ____________________ CHÍ MINH PHAN TH P TOÀN NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM LU N V N TH C S KINH T TP. H Chí Minh – N m 2013 GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T TP. H ____________________ CHÍ MINH PHAN TH P TOÀN NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM Chuyên ngành: Qu n Tr Kinh Doanh Mã s : 60340102 LU N V N TH C S KINH T NG IH NG D N KHOA H C: TS. HU NH THANH TÚ TP. H Chí Minh – N m 2013 I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u, phân tích và th c hi n c a riêng tôi d is h ng d n c a TS. Hu nh Thanh Tú. Các d li u, k t qu nghiên c u trong lu n v n này là trung th c và có ngu n g c trích d n rõ ràng. TP. H Chí Minh, ngày 21 tháng 12 n m 2013 c viên Phan Th p Toàn CL C Trang ph bìa i cam oan cl c Danh m c các ch vi t t t Danh m c các b ng Danh m c các bi u IM và hình v U ................................................................................................ 1 tài ............................................................................................................... 1 1. Lý do ch n 2. M c tiêu nghiên c u ......................................................................................................... 2 3. it ng nghiên c u....................................................................................................... 2 4. Ph m vi nghiên c u .......................................................................................................... 2 5. Ph ng pháp nghiên c u ................................................................................................ 2 6. K t c u lu n v n ................................................................................................................ 3 Ch ng 1: C S LÝ LU N V N NG L C C NH TRANH C A DOANH NGHI P ................................................................................................................. 4 1.1. N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p ......................................................... 4 1.1.1. Khái ni m v n ng l c c nh tranh ............................................................... 4 1.1.1.1. Khái ni m c nh tranh.................................................................................. 4 1.1.1.2. Khái ni m n ng l c c nh tranh ................................................................... 5 1.1.1.3. Khái ni m l i th c nh tranh....................................................................... 5 1.1.1.4. Khái ni m kh n ng c nh tranh ................................................................. 6 1.1.2. M t s lý thuy t v n ng l c c nh tranh....................................................... 7 1.1.2.1. Các lý thuy t c n ................................................................................... 7 1.1.2.2. Lý thuy t n ng l c c nh tranh c a Michael Porter ..................................... 7 1.1.2.3. Các tr ng phái khác ................................................................................. 9 1.1.3. M t s y u t c u thành n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p (các y u t i b ) .................................................................................................................. 10 1.1.3.1. N ng l c qu n lý....................................................................................... 10 1.1.3.2. N ng l c tài chính..................................................................................... 10 1.1.3.3. Ngu n nhân l c......................................................................................... 11 1.1.3.4. Trình công ngh ................................................................................... 12 1.1.3.5. N ng l c nghiên c u và phát tri n (R&D) ............................................... 12 1.1.3.6. N ng l c marketing .................................................................................. 12 1.1.3.7. D ch v khách hàng .................................................................................. 13 1.1.3.8. N ng l c c nh tranh v giá ....................................................................... 13 1.1.3.9. Th ng hi u.............................................................................................. 14 1.1.4. M t s y u t môi tr ng bên ngoài nh h ng n n ng l c c nh tranh a doanh nghi p ................................................................................................. 15 1.1.4.1. Môi tr ng vi mô ...................................................................................... 15 1.1.4.2. Môi tr ng v mô ...................................................................................... 18 1.2. Thi t k nghiên c u n ng l c c nh tranh c a ANC .................................... 19 1.2.1. Khung phân tích ......................................................................................... 19 1.2.2. L a ch n ph ng pháp ánh giá n ng l c c nh tranh c a ANC ............. 20 1.3. Kinh nghi m v nâng cao n ng l c c nh tranh c a các công ty s n .......... 20 1.3.1. Công ty s n 4 Oranges ................................................................................ 22 1.3.2. Công ty liên doanh s n ICI........................................................................ 23 Tóm t t ch ng 1 ................................................................................................. 25 Ch ÁNH GIÁ TH C TR NG N NG L C C NH TRANH C A ng 2: CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM TRONG NGÀNH N G ............................................................................................................... 26 2.1. Khái quát v công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam .................... 26 2.1.1. Gi i thi u t ng quan v ANC.................................................................... 26 2.1.1.1. T p oàn Akzo Nobel ................................................................................ 26 2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n ............................................................ 26 2.1.1.3. Ph m vi ho t 2.1.2. Ho t ng .................................................................................... 27 ng s n xu t kinh doanh c a ANC ................................................ 27 2.1.3. Th ph n c a ANC ..................................................................................... 28 2.2. ánh giá n ng l c c nh tranh c a công ty ANC ......................................... 29 2.2.1. Thi t k kh o sát n ng l c c nh tranh c a ANC ....................................... 29 2.2.1.1. Xây d ng thang o n ng l c c nh tranh ngành s n g .............................. 29 2.2.1.2. L a ch n 2.2.1.3. Ph i th c nh tranh ..................................................................... 29 ng pháp x lý d li u ........................................................................ 30 2.2.2. K t qu kh o sát n ng l c c nh tranh c a ANC ...................................... 30 2.2.2.1. V n ng l c qu n lý .................................................................................. 31 2.2.2.2. V trình công ngh .............................................................................. 33 2.2.2.3. V n ng l c nghiên c u............................................................................. 34 2.2.2.4. V ngu n nhân l c .................................................................................... 36 2.2.2.5. V n ng l c tài chính ................................................................................ 38 2.2.2.6. V n ng l c marketing .............................................................................. 39 2.2.2.7. V n ng l c c nh tranh giá ....................................................................... 41 2.2.2.8. V uy tín th ng hi u ................................................................................ 42 2.2.2.9. V d ch v khách hàng .............................................................................. 44 2.3. Phân tích các y u t môi tr ng bên ngoài nh h ng n n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam ................................ 49 2.3.1. nh h ng c a môi tr ng vi mô .............................................................. 49 2.3.1.1. Áp l c t khách hàng ................................................................................ 49 2.3.1.2. Áp l c t nhà cung c p ............................................................................. 49 2.3.1.3. Áp l c t các i th ti m n ng................................................................. 49 2.3.1.4. Áp l c t các i th c nh tranh hi n h u ................................................ 50 2.3.1.5. Áp l c t s n ph m thay th ...................................................................... 50 2.3.2. nh h ng c a môi tr ng v mô .............................................................. 50 2.3.2.1. Môi tr ng kinh t .................................................................................... 50 2.3.2.2. Môi tr ng chính tr - pháp lu t ............................................................... 51 2.3.2.3. Môi tr ng khoa h c - công ngh ............................................................. 51 2.3.2.4. Môi tr ng v n hóa - xã h i ..................................................................... 52 2.3.3. Ma tr n các y u t bên ngoài...................................................................... 52 2.4. 2.4.1. ánh giá chung ............................................................................................. 54 u 2.4.2. Nh Tóm t t ch Ch m ...................................................................................................... 54 c m................................................................................................. 56 ng 2 ................................................................................................. 57 ng 3: GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH C A CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM........................... 59 3.1. C s xây d ng gi i pháp ............................................................................ 59 3.1.1. Chi n l c c a t p oàn Akzo Nobel......................................................... 59 3.1.2. M c tiêu c a ANC, giai 3.1.3. Quan m nh h n 2014-2016 .................................................... 60 ng gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam ............................................................. 60 3.2. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam ............................................................................................... 62 3.2.1. Gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý......................................................... 62 3.2.2. Gi i pháp nâng cao n ng l c nghiên c u .................................................. 63 3.2.3. Gi i pháp nâng cao n ng l c tài chính ...................................................... 64 3.2.4. Gi i pháp nâng cao n ng l c marketing .................................................... 66 3.2.5. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh v giá......................................... 68 3.2.6. Gi i pháp nâng cao n ng l c d ch v khách hàng ..................................... 70 Tóm t t ch ng 3 ................................................................................................. 71 T LU N .......................................................................................................... 73 TÀI LI U THAM KH O PH L C DANH M C CÁC CH VI T T T ANC : Công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam WEF : Di n àn kinh t th gi i (World Economic Forum) R&D : Nghiên c u phát tri n (Research and Development) NLCT : N ng l c c nh tranh CPM : Ma tr n hình nh c nh tranh (Competitive Profile Matrix) ISO : H th ng qu n lý ch t l PLC : B ng theo tiêu chu n qu c t u khi n logic l p trình c (Programmable Logic Controller) VFD : B bi n t n (Variable Frequency Drive) GC : Máy o s c ký khí (Gas Chromatography) VOCs : Các h p ch t h u c bay h i (Volatile organic compounds) TRACC : H th ng c i ti n d a trên vi c tri n khai các ph làm vi c t i u ng th c DANH M C CÁC B NG ng 2.1 : K t qu ho t ng kinh doanh c a ANC 2010 – 2012 ng 2.2 : ánh giá n ng l c qu n lý c a ANC và các ng 2.3 : ánh giá trình ng 2.4 : ánh giá n ng l c nghiên c u c a ANC và các ng 2.5 : ánh giá ngu n nhân l c c a ANC và các ng 2.6 : ánh giá n ng l c tài chính c a ANC và các ng 2.7 : ánh giá n ng l c marketing c a ANC và các ng 2.8 : ánh giá n ng l c c nh tranh v giá c a ANC và các ng 2.9 : ánh giá uy tín th ng 2.10 : ánh giá d ch v khách hàng c a ANC và các ng 2.11 : Ma tr n hình nh c nh tranh c a ANC ng 2.12 : Ma tr n các y u t bên ngoài c a ANC i th công ngh c a ANC và các i th i th i th ng hi u c a ANC và các i th i th i th i th i th DANH M C CÁC BI U - BI U Bi u VÀ HÌNH V : 2.1 : Th ph n ngành s n g Vi t nam - HÌNH V : Hình 1.1 : Mô hình kim c ng c a Michael Porter Hình 1.2 : Mô hình 5 áp l c c a Michael Porter Hình 1.3 : Các nhân t bên trong nh h ng n n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p s n xu t s n g Hình 1.4 : Các y u t c a môi tr ng vi mô theo mô hình 5 áp l c Hình 1.5 : Khung phân tích n ng l c c nh tranh c a ANC Hình 3.1 : Mô hình chi n l c c a t p oàn Akzo Nobel Hình PL 3.1 : Mô hình t ch c c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam Hình PL 4.1 : S công ngh s n xu t s n g c a ANC 1 IM 1. Lý do ch n U tài Akzo Nobel là oàn công nghi p hóa ch t có tr s t i Amsterdam, Hà Lan. Akzo Nobel ch t o và cung c p các s n ph m s n, ch t ph b m t (coating) và hóa ch t chuyên bi t. Trên th c t , Akzo Nobel là m t trong nh ng t p oàn s n xu t s n và ch t ph c bi t l n nh t th gi i. Là nhà s n xu t các lo i hóa ch t chuyên bi t, Akzo Nobel cung c p cho các t p oàn công nghi p trên kh p th gi i nh ng nguyên li u ch t l ng cao. n ph m keo dán và s n trang trí ã b t u i vào th tr u th p k 90. Ti p ó, s n kim lo i và và s n t nh xu t hi n vào cu i th p k này. n c a Akzo Nobel c ng ã n n m 2003, s n g c ng ã i vào th tr Vi t Nam v i vi c thành l p v n phòng p oàn Akzo Nobel ã có b ng Vi t Nam t i di n t i D An, Bình D c i chi n l ng. N m 2008, c b ng vi c mua l i t p oàn s n trang trí ICI. N m 2010, v i vi c hoàn thành xây d ng nhà máy s n g nghi p AMATA t i t nh ng khu công ng Nai, Akzo Nobel ã chính th c chuy n vi c nh p kh u s n ph m này t các nhà máy Akzo Nobel khác trong khu v c châu Á sang vi c tr c ti p s n xu t t i Vi t Nam, rút ng n th i gian cung c p và c i thi n ch t ng ph c v khách hàng. Tuy các dòng s n ph m s n g c a Akzo Nobel ã vào th tr ng Vi t Nam n m 2003 nh ng các m t hàng này luôn ch u s c nh tranh c a các i th cùng ngành nh : Valspar, DEFU, TOA, Dashing, H a Bang, Hóa keo Bình Th nh, Shewing William... Do v y, m c dù có nhi u c g ng trong vi c phát tri n và c ng th ph n nh ng Akzo Nobel có nguy c b các i th qua m t. m g n ây khi n n kinh t th gi i ang trong giai tr ng gi m sút thì s c nh tranh càng thêm kh c li t, c bi t nh ng n kh ng ho ng, s c mua th t bi t là v giá. ngành s n g c a Akzo Nobel ti p t c phát tri n, c ng c th ph n và m ng th tr ng trong b i c nh có s c nh tranh gay g t nh hi n nay thì viêc phân 2 tích môi tr ng, ánh giá n ng l c c nh tranh và ng l c c nh tranh c a Akzo Nobel là v n th c t ó tôi ch n r t c p thi t. Xu t phát t yêu c u tài: “Nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam”, ty Akzo Nobel v i nhà máy nh xu t các gi i pháp nâng cao tài t p trung vào ngành hàng s n g c a công t t i khu công nghi p AMATA, thành ph Biên Hòa, ng Nai. 2. c tiêu nghiên c u Trên c s ng d ng lý thuy t v c nh tranh và n ng l c c nh tranh, tài nghiên c u nh m các m c tiêu c th nh sau: - th ng hóa c s lý lu n v c nh tranh, n ng l c c nh tranh Phân tích, ánh giá n ng l c c nh tranh hi n t i c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam (ANC) thông qua nghiên c u n ng l c n i t i c a ANC và các y u t môi tr - ng n n ng l c c nh tranh c a ANC. a ra các gi i pháp nh m nâng cao n ng l c c nh tranh c a ANC 3. it - 4. ng kinh doanh nh h ng nghiên c u ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam. Ph m vi nghiên c u - n ph m c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam Bình D 5. ng. Ph ng pháp nghiên c u Lu n v n s d ng các ph - ng Nai và ng pháp nghiên c u sau: Ph n lý thuy t, tác gi tham kh o các tài li u liên quan nh : sách Nâng cao ng l c c nh tranh c a doanh nghi p th i h i nh p c a tác gi ng c Thành, tác ph m L i th c nh tranh c a Michael E.Porter, bài báo L i th nh tranh trong th gi i là gì c a Richard P. Rumelt, chi n l xanh c a W. Chan Kim và Renee Mauborgne…, t hóa - làm c s lý lu n và Ph n ánh giá môi tr p và s c p id ng ó ch n l c và h th ng a ra mô hình nghiên c u cho ng c nh tranh c tài. c th c hi n t ngu n thông tin th 3 Thông tin th c p g m thông tin t các báo cáo c a ANC, các ngu n th ng kê, m ng internet… Thông tin s c p thu th p b ng cách l p b ng câu h i. Tham kh o ý ki n chuyên gia b ng cách trao giám i v i b ph n Kinh doanh, Ban c, b ph n D ch v khách hàng, chuyên viên ph trách khách hàng c a ANC v các y u t bên trong và bên ngoài nh h ng n ng l c c nh tranh c a ANC. Sau khi hoàn thi n, b ng câu h i kh o sát dành cho chuyên gia cg i n các chuyên gia v i s l phi u và b ng câu h i dành cho khách hàng is l ng 60 phi u Ph n m m Excel Ph n gi i pháp cg i ng 30 n khách hàng thu th p s li u v các y u t liên quan. c s d ng t ng h p s li u thu th p c. c th c hi n d a vào k t qu phân tích th c tr ng ng l c c nh tranh c a ANC, nh h Nobel c ng nh các m c tiêu, chi n l ng chi n l c c a t p oàn Akzo c c a ANC và tham kh o ý ki n t t s phòng ban c a ANC. 6. K t c u c a lu n v n Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n v n g m 3 ch ng: - Ch ng 1: C s lý lu n v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p - Ch ng 2: Phân tích th c tr ng n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam trong ngành s n g . - Ch ng 3: Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam 4 Ch S ng 1 LÝ LU N V N NG L C C NH TRANH A DOANH NGHI P 1.1. N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p 1.1.1. Khái ni m v n ng l c c nh tranh 1.1.1.1. Khái ni m c nh tranh Nhi u nhà nghiên c u ã c g ng a ra m t tranh. Ch ng h n, D’Cruz và Rugman (1992) doanh nghi p trong vi c thi t k , s n xu t và n s n ph m c a các nh ngh a t ng quát v c nh nh ngh a c nh tranh là kh n ng c a a ra th tr i th c nh tranh. Saji (2002) a ra ng s n ph m u vi t nh ngh a “c nh tranh qu c t ” nói v kh n ng c a công ty, ngành và qu c gia t o ra n ng l c công ngh , em l i thu nh p cao, t o ra nhi u vi c làm m t cách n tr nh và b n v ng trong môi ng c nh tranh toàn c u. Trong tác ph m “Nâng cao n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p th i h i nh p”, tác gi ng c Thành cho r ng c nh tranh là m t quan h kinh t , t t y u phát sinh trong c ch th tr gi t nh ng tr ng v i các ch th kinh t ganh ua gay g t giành u ki n có l i v s n xu t và tiêu th hàng hóa nh m chi m l nh th ng, giành l y khách hàng thu l i nhu n cao nh t. M c ích cu i cùng c a cu c c nh tranh là t i a hóa l i ích i v i doanh nghi p và i v i ng i tiêu dùng, là l i ích tiêu dùng và s ti n l i. Theo Michael Porter, c nh tranh là giành l y th ph n, là tìm ki m l i nhu n cao h n m c l i nhu n trung bình mà doanh nghi p ang có. K t qu quá trình c nh tranh là s bình quân hóa l i nhu n trong ngành và theo ó giá c có th gi m i. Hi n nay c nh tranh và h p tác an xen nhau, nh ng xu th chính là h p tác. nh ng phân tích trên, tác gi a ra khái ni m c a mình v c nh tranh nh 5 sau: “C nh tranh là s ganh ua gi a các ch th kinh t trên c s phát huy hi u qu nh ng ngu n l c c a mình t n d ng nh ng c h i kinh doanh, th a mãn t t nh t nhu c u c a khách hàng m c tiêu và qua ó giành tr c v th t t trên th ng” 1.1.1.2. Khái ni m n ng l c c nh tranh Theo báo cáo c a Di n àn kinh t th gi i WEF (1997) v kh n ng c nh tranh toàn c u thì n ng l c c nh tranh c hi u là kh n ng, n ng l c mà doanh nghi p có th duy trì v trí c a nó m t cách lâu dài và b n v ng trên th tr tranh, b o m th c hi n m t t l l i nhu n ít nh t b ng t l c tiêu c a doanh nghi p, nghi p ng th i t c ng c nh òi h i tài tr nh ng c nh ng m c tiêu c a doanh t ra. N ng l c c nh tranh có th chia làm 3 c p: n ng l c c nh tranh qu c gia, n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p, n ng l c c nh tranh c a s n ph m và ch v . Có th úc k t v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p nh sau: N ng l c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng t o ra s n ph m, d ch v th u vi t h n i h p d n khách hàng trên c s khai thác th c l c và l i th bên trong, bên ngoài nh m t hi u qu kinh t cao và b n v ng. 1.1.1.3. Khái ni m l i th c nh tranh Khái ni m l i th c nh tranh ã tr thành tâm chi n l c. Có nhi u tác gi a ra có m c a các cu c th o lu n v nh ngh a khác nhau v l i th c nh tranh. Trong tác ph m Competitive advantage, Michael Porter cho r ng thành công trên th tr ng thì doanh nghi p ph i có kh n ng c nh tranh so v i các i th . L i th c nh tranh hóa và chi n l c th hi n ba góc :d n u v chi phí, khác bi t c t p trung thành công. Ngoài ra, Porter cho r ng l i th c nh tranh xu t phát t giá tr mà công ty t o ra cho khách hàng c a mình v ra nó. có th t trên chi phí t o 6 Barney [200:9] cho r ng doanh nghi p có l i th c nh tranh khi doanh nghi p có các hành ng t o ra giá tr kinh t trong ngành ho c th tr doanh nghi p c nh tranh th c hi n các hành gi a l i th c nh tranh và hi u qu ho t ng t ng và khi có ít ng t . Barney nêu m i liên h ng, ông cho r ng m t doanh nghi p ho t ng hi u qu trên m c trung bình khi nó t o ra giá tr v t mong i t ngu n l c c s d ng. Nh v y, th c t có nhi u quan ni m khác nhau v l i th c nh tranh. M u ch t c a l i th c nh tranh là nh ng gì làm cho doanh nghi p n i b t, nh ng gì làm cho doanh nghi p t t h n i th nh m th a mãn nhu c u ngày càng t ng c a khách hàng. 1.1.1.4. Khái ni m kh n ng c nh tranh Hi n nay có nhi u quan ni m khác nhau v kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p. Theo Fafchams, kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng doanh nghi p ó có th s n xu t ra s n ph m v i chi phí bi n a nó trên th tr i trung bình th p h n giá ng. Theo Randall, ó là kh n ng giành i l i nhu n nh t c và duy trì th ph n trên th tr ng nh. Theo Dunning, ó là kh n ng cung ng s n ph m c a chính doanh nghi p trên các th tr ng khác nhau mà không phân bi t n i b trí s n xu t c a doanh nghi p ó. Theo m t s quan m khác thì cho r ng kh n ng c nh tranh là trình ngh s n xu t s n ph m theo úng yêu c u c a th tr ng ng th i duy trì công c thu nh p c a mình. Có th th y r ng các quan ni m quy l i u nói t i vi c chi m l nh th tr ng trên các góc khác nhau nh ng chung ng và l i nhu n. T ó cho th y n ng l c 7 nh tranh th hi n s c m nh n i t i c a doanh nghi p. Trong khi ó, kh n ng nh tranh xét trên khía c nh doanh nghi p s d ng và phát huy n ng l c c nh tranh ó nh th nào trong vi c tranh ua v i các i th chi m l nh th tr ng và l i nhu n. Tóm l i, có th khái quát "kh n ng c nh tranh c a DN": Là vi c huy ng có hi u qu các ng l c c nh tranh ng, s a doanh nghi p, bi n chúng thành nh ng l i th c nh tranh và s d ng chúng nh nh ng công c c nh tranh nh m c v th c nh tranh nh t t nh. 1.1.2. M t s lý thuy t v n ng l c c nh tranh 1.1.2.1. Các lý thuy t c n i di n cho lý thuy t c n v n ng l c c nh tranh là Adam Smith và David Ricardo. Theo Adam Smith, ngu n g c th ng m i gi a hai hay nhi u qu c gia là do m i qu c gia có l i th c nh tranh tuy t i v m t ngành nào ó so v i qu c gia khác. David Ricardo cho r ng, các qu c gia không có l i th c nh tranh tuy t n có th mua bán trao i nh l i th t ng i i. 1.1.2.2. Lý thuy t n ng l c c nh tranh c a Michael Porter Hình 1.1: Mô hình kim c ng c a Michael Porter (Ngu n:L i th c nh tranh qu c gia ) 8 Michael Porter là giáo s qu n tr kinh doanh t i khoa kinh doanh Harvard và là chuyên gia hàng u v ih c chi n l c kinh doanh và tính c nh ng, Michael Porter ã a ra mô hình phân tích t i sao tranh qu c t . Trong mô hình kim c t vài qu c gia l i có l i th c nh tranh h n các qu c gia khác. Lý thuy t này cho r ng m t a qu c gia c a m t t ch c óng vai trò quan tr ng trong vi c hình thành nên l i th c nh tranh toàn c u. Mô hình kim c phân tích n ng l c c nh tranh d a trên 4 y u t : Các y u t v các ng u ki n s n xu t, u ki n v nhu c u, các ngành h tr liên quan và chi n l c công ty c u trúc ngành và s c nh tranh. Mô hình 5 áp l c: Hình 1.2: Mô hình 5 áp l c c a Michael Porter (Ngu n: how competitive forces shape strategy) Michael Porter xu t mô hình n m áp l c trong ó th hi n b t k m t ngành ngh nào trên th tr c t các gia th tr ng u ch u tác ng c a n m l c l i th c nh tranh trong ngành, m i e d a t các ng c nh tranh: áp i th ti m n ng tham ng, áp l c t các nhà cung c p, áp l c t khách hàng và áp l c t các s n 9 ph m thay th . 1.1.2.3. Các tr Tr ng phái khác ng phái “qu n tr chi n l ra ngu n l c b o c”: Tr ng phái này chú tr ng n vi c t o m cho n ng l c c nh tranh nh : nhân l c, v n, công ngh , marketing. Vi c phân tích l i th c nh tranh c a doanh nghi p d a trên vi c o ng và i chi u các ngu n l c này. Tiêu bi u cho tr ng phái này là Jr & A.J. Strickland, Fred David . Tr ng phái “N ng l c c nh tranh ho t nh ng ch tiêu g n v i ho t ng”: Tr ng phái này nghiên c u ng kinh doanh: th ph n, n ng su t lao chi phí v.v… Nh ng doanh nghi p có các ch tiêu ho t ch ng h n nh n ng su t lao ng, giá c , ng kinh doanh hi u qu , ng cao, th ph n l n, chi phí s n xu t th p thì có ng l c c nh tranh cao. Tr ng phái “N ng l c c nh tranh d a trên tài s n”: ây là tr ng phái nghiên c u ngu n hình thành n ng l c c nh tranh trên c s s d ng các ngu n l c nh nhân l c, công ngh , lao ng. Doanh nghi p có n ng l c c nh tranh cao là doanh nghi p có kh n ng ti p c n và s d ng hi u qu các ngu n l c này. Tr ng phái “N ng l c c nh tranh theo quá trình”: Tr ng phái này nghiên u n ng l c c nh tranh nh các quá trình duy trì và phát tri n n ng l c c nh tranh. Các quá trình bao g m: qu n lý chi n l tác nghi p (s n xu t, ch t l Chi n l c id c, s d ng ngu n nhân l c, các quá trình ng…). ng xanh W.Chan Kim và Renée Mauborgne (H c vi n INSEAD Pháp) ã nghiên c u và công b “chi n l c 100 n m qua. Quan m này cho r ng c nh tranh thì không th id ng xanh” d a trên s li u c a 30 ngành trong h n các ngành có quá nhi u t hi u qu cao. C h i th c s là t o ra các “ i d thác các kho ng th tr ng ch a bi t i th ng xanh”, khai n, ch a b xâu xé b i c nh tranh. 10 1.1.3. M t s y u t c u thành n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p (các y u t ib ) Áp d ng mô hình kim c xu t s n g , ng c a Michael Porter cho tr ng h p công ty s n u ki n v y u t s n xu t th hi n n ng l c c nh tranh nh n ng l c qu n lý, n ng l c tài chính, ngu n nhân l c, n ng l c ng d ng công ngh , n ng l c nghiên c u phát tri n, n ng l c marketing, d ch v khách hàng (kh n ng phát tri n ng màu theo yêu c u, ch t l ng s n ph m và d ch v h u mãi, kh n ng giao hàng úng h n và chính xác), n ng l c c nh tranh v giá, uy tín th ng hi u. 1.1.3.1. N ng l c qu n lý ng l c t ch c, qu n lý doanh nghi p ng n s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p nói chung c ng nh n ng l c nh tranh doanh nghi p nói riêng. Trình hi n c coi là y u t quan tr ng nh t ch c, qu n lý doanh nghi p c th các m t sau: Trình c a i ng cán b qu n lý: th c liên quan t i ho t tr c th hi n qua kinh nghi m, ki n ng kinh doanh c a doanh nghi p (t pháp lu t, th ng, ngành hàng,…). Trình t ch c, qu n lý doanh nghi p: th hi n máy qu n lý và phân vi c s p x p, t ch c b nh ch c n ng, nhi m v c a các b ph n. B máy qu n lý g n nh và hi u qu góp ph n nâng cao n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p ng l c ho ch nh: N ng l c này có ý ngh a quan tr ng trong vi c ng phát tri n, ho ch m b o hi u qu ho t nh th hi n khách hàng, kh n ng nhu c u khách hàng. 1.1.3.2. N ng l c tài chính kh n ng d báo xu h nh ng c a doanh nghi p. N ng l c ng th tr ng, d báo nhu c u l p ra k ho ch và t ch c th c hi n nh m áp ng