Më ®Çu
Ngµy nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu trë nªn v« cïng quan
träng trong ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®èi víi bÊt kú mét quèc
gia nµo trªn thÕ giíi. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¸c
quèc gia khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña m×nh trong ph©n c«ng
lao ®éng, t¹o nguån thu ngo¹i tÖ quan träng cho ®Êt n-íc,
chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Æc biÖt lµ t¹o c«ng ¨n, viÖc
lµm cho ng-êi lao ®éng.
§èi víi ViÖt Nam, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc sù cã ý
nghÜa chiÕn l-îc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc
tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Cã ®Èy m¹nh
xuÊt khÈu, më cöa nÒn kinh tÕ th× ViÖt Nam míi cã ®iÒu
kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n.
Tõ ®Æc ®iÓm cã nÒn kinh tÕ cña mét n-íc n«ng
1
nghiÖp víi d©n sè chñ yÕu tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp, ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh n«ng s¶n lµ mét
mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng nh»m t¹o nguån thu ban
®Çu rÊt cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc. ChÝnh v×
vËy, nhµ n-íc ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khuyÕn khÝch sù
tham gia cña c¸c c«ng ty trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng
n«ng s¶n. MÆt hµng n«ng s¶n lµ mÆt hµng ®-îc Nhµ n-íc
hÕt søc chó träng trong c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña
m×nh. Trªn lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n n-íc ta ®·
®¹t ®-îc nh÷ng thµnh c«ng, song bªn c¹nh nh÷ng thµnh
c«ng ®ã vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. V× vËy em chän
®Ò tµi vÒ "N©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu n«ng s¶n" ®Ó
phÇn nµo gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n vÒ c«ng t¸c n©ng cao
hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña n-íc ta ®Õn c¸c n-íc trªn thÕ giíi.
Néi dung
2
I. lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt
khÈu
1.
Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng hãa (hoÆc dÞch vô) cho
n-íc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph-¬ng tiÖn thanh
to¸n theo nguyªn t¾c ngang gi¸. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ
ngo¹i tÖ ®èi víi Ýt nhÊt mét bªn trong mèi quan hÖ nµy.
Môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ khai th¸c ®-îc
lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc
tÕ. ViÖc trao ®æi hµng hãa mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc
gia do ®ã c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t
®éng nµy.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ h×nh thøc c¬ b¶n cña ho¹t
®éng ngo¹i th-¬ng, ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u vµ ngµy cµng
ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong
mäi ®iÒu kiÖn tõ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng cho ®Õn m¸y
3
mãc thiÕt bÞ, t- liÖu s¶n xuÊt vµ c¶ c«ng nghÖ kü thuËt cao.
Dï ë lÜnh vùc nµo th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng ®Òu nh»m
môc ®Ých mang l¹i lîi nhuËn cho c¸c quèc gia tham gia.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng, c¶
vÒ kh«ng gian lÉn thêi gian. Nã cã thÓ chØ diÔn ra trong
thêi gian ng¾n song còng cã thÓ kÐo dµi hµng n¨m. Nã cã
thÓ ®-îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi l·nh thæ cña mét quèc gia
hay nhiÒu quèc gia kh¸c nhau.
2.
Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
a. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi mét quèc gia.
HiÖn nay hÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ chËm
ph¸t triÓn ®Òu thiÕu vèn thÕ nªn hä kh«ng cã c¬ héi ®Ó
nhËp khÈu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ kh«ng thÓ ®Çu t- n©ng
cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc do ®ã tr×nh ®é s¶n xuÊt cña hä
rÊt thÊp. Ng-îc l¹i tr×nh ®é s¶n xuÊt thÊp l¹i chÝnh lµ
nguyªn nh©n lµm cho quèc gia nµy thiÕu vèn. V× vËy, ®©y
chÝnh lµ mét vßng luÈn quÈn cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t
4
triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. §Ó tho¸t khái vßng luÈn quÈn nµy
buéc c¸c quèc gia nµy ph¶i cã vèn ®Ó nhËp khÈu c«ng
nghÖ tiªn tiÕn mµ trong n-íc ch-a s¶n xuÊt ®-îc vµ n©ng
cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n
xuÊt. Nh-ng mét c©u hái ®-îc ®Æt ra víi c¸c quèc gia lµ:
Lµm thÕ nµo ®Ó cã mét l-îng ngo¹i tÖ cÇn thiÕt ®¸p øng
cho nhu cÇu nµy?
Thùc tiÔn cho thÊy, ®Ó cã ®ñ mét l-îng ngo¹i tÖ ®¸p
øng cho nhu cÇu nµy c¸c quèc gia cã thÓ sö dông c¸c
nguån huy ®éng vèn chÝnh sau:
Nguån thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa, dÞch vô.
Nguån ®Çu t- n-íc ngoµi.
Nguån vay nî, viÖn trî.
Nguån tõ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ nh- dÞch vô ng©n
hµng , du lÞch.
Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn
chËm l¹i nh- hiÖn nay th× c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ
5
chËm ph¸t triÓn sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc huy
®éng ®-îc nguån vèn tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t-, vay nî,
viÖn trî vµ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ. Thªm vµo ®Êy, víi c¸c
nguån vèn nµy c¸c quèc gia ph¶i chÞu nh÷ng thiÖt thßi vµ
nh÷ng rµng buéc vÒ chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. V× vËy nguån vèn
quan träng nhÊt mµ c¸c quèc gia nµy cã thÓ tr«ng chê lµ
nguån thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
b. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi doanh
nghiÖp.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o c¬ héi cho c¸c doanh
nghiÖp tham gia vµo cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt
l-îng, mÉu m· hµng hãa trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. ChÝnh
yÕu tè nµy buéc doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o
h¬n, ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n trÞ kinh
doanh, t¨ng c-êng ®Çu t- ®æi míi trang thiÕt bÞ... ®Ó tù
hoµn thiÖn m×nh.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o c¬ héi cho c¸c doanh
6
nghiÖp më réng quan hÖ bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c
n-íc ngoµi tõ ®ã ng-êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã
thÓ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña m×nh, tiÕp thu,
häc hái kinh nghiÖm qu¶n lý cña ®èi t¸c.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o nguån thu ngo¹i tÖ cho
doanh nghiÖp ®Ó më réng vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt
®ång thêi t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho ng-êi
lao ®éng trong doanh nghiÖp.
3.
C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu.
XuÊt khÈu trùc tiÕp
XuÊt khÈu ñy th¸c.
Bu«n b¸n ®èi l-u.
XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th-.
XuÊt khÈu t¹i chç.
Gia c«ng quèc tÕ.
T¸i xuÊt khÈu.
7
xuÊt khÈu vµ n-íc nhËp khÈu.
II. gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt
khÈu
hµng n«ng s¶n ë n-íc ta
Trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn n-íc ta vÉn xem m¨t hµng
n«ng s¶n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc bªn c¹nh nh÷ng
mÆt hµng xuÊt khÈu kh¸c.
HiÖn nay, ë n-íc ta ®ang t¨ng c-êng ho¹t ®éng thu mua,
khai th¸c tèi ®a nguån lùc ë c¶ ba miÒn B¾c, Trung, Nam
nh»m ®¶m b¶o hµng xuÊt khÈu n¨m sau cao h¬n n¨m
tr-íc. C«ng ty sÏ cè g¾ng n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm,
giµnh -u thÕ trªn thÞ tr-êng.
ë n-íc ngoµi th× hä t¨ng c-êng c¸c ho¹t ®éng tuyªn
truyÒn, qu¶ng c¸o, chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng vµ më
réng thÞ tr-êng. ChiÕn l-îc thÞ tr-êng cña c«ng ty trong
nh÷ng n¨m tíi lµ ph¶i më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng sang khu
vùc thÞ tr-êng mµ s¶n phÈm cña c«ng ty cßn ch-a th©m
8
nhËp ®-îc nhiÒu nh- EU, Mü... trªn c¬ së duy tr× c¸c b¹n
hµng truyÒn thèng nh- Singapo, Indonexia, Malaixia.... §Ó
lµm ®-îc nh- vËy c«ng ty sÏ ph¶i theo dâi sù biÕn ®éng
c¸c mÆt hµng c«ng ty kinh doanh ë thÞ tr-êng trong vµ
ngoµi n-íc n-íc mét c¸ch chÆt chÏ.
1. Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶
xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n
Trong thêi gian qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng
s¶n ë n-íc ta ®· ®¹t ®-îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ tuy
nhiªn còng cßn kh«ng Ýt tån t¹i. Nh÷ng tån t¹i nµy cã thÓ
bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè chñ quan xuÊt ph¸t tõ phÝa c«ng
ty mµ c«ng ty hoµn toµn cã thÓ ®iÒu chØnh ®-îc song còng
cã thÓ nã bÞ t¸c ®éng bëi mét vµi yÕu tè kh¸ch quan, c«ng
ty kh«ng thÓ tù ®iÒu chØnh ®-îc nªn cÇn ph¶i cã sù trî
gióp cña nhµ n-íc. Sau ®©y em xin m¹nh d¹n ®-a ra mét
sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n-íc ®Ó gãp phÇn thóc
®Èy xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ë n-íc ta .
9
Tæ chøc tèt c«ng t¸c thu thËp, xö lý th«ng tin vµ xóc
tiÕn th-¬ng m¹i.
Thµnh lËp mét bé phËn chuyªn tr¸ch viÖc thu thËp vµ
xö lý th«ng tin.
Xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng më v¨n phßng giao dÞch
TÝch cùc tham gia c¸c héi chî triÓn l·m
Quan hÖ víi c¸c nhµ ph©n phèi lín
Liªn doanh liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi
T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thÞ tr-êng
tiÕp xóc víi thÞ tr-êng trong vµ ngoµi n-íc.
Tranh thñ triÖt ®Ó c¬ héi tiÕp xóc, thu thËp thÞ tr-êng
§a d¹ng ho¸ mÆt hµng, më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu
bªn c¹nh viÖc duy tr× nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn
thèng t¹i c¸c thÞ tr-êng truyÒn thèng.
Thùc hiÖn tèt h¬n c«ng t¸c thu mua hµng n«ng s¶n
xuÊt khÈu.
C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu cña c«ng
10
ty hiÖn cßn nhiÒu bÊt cËp. C«ng ty ch-a thiÕt lËp ®-îc mét
m¹ng l-íi thu mua hµng æn ®Þnh ngay t¹i ®Þa ph-¬ng, do
vËy nguån hµng cung cÊp cho c«ng ty bÊp bªnh, chÊt
l-îng ch-a ®¶m b¶o. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l-îng hµng
khi thu mua thùc hiÖn ch-a nghiªm tóc, b¶o qu¶n vµ s¬
chÕ hµng ngay sau khi thu mua ch-a tèt, qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn hµng vÒ kho ch-a ®-îc gi¸m s¸t chÆt chÏ. ChÝnh
v× vËy trong thêi gian tíi ®Ó c¶i thiÖn c«ng t¸c thu mua t¹o
nguån hµng xuÊt khÈu c«ng ty nªn thùc hiÖn mét sè c«ng
viÖc sau:
1. T¨ng c-êng ®Çu t- vµo c«ng t¸c chÕ biÕn, b¶o qu¶n.
Hµng n«ng s¶n lµ mét mÆt hµng chÞu ¶nh h-ëng nhiÒu
cña c¸c yÕu tè khÝ hËu, thêi tiÕt. §Æc biÖt víi khÝ hËu nãng,
Èm nh- cña ViÖt Nam sÏ lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c¸c lo¹i nÊm mèc, s©u bÖnh trong hµng n«ng s¶n ph¸t
triÓn.
2. KiÕn nghÞ víi nhµ n-íc.
11
a. T¨ng c-êng hç trî c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn
hµng n«ng s¶n.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn c¸c mÆt hµng n«ng s¶n
chÝnh lµ kh©u t¹o ra hµng cho xuÊt khÈu. Nã cã ¶nh h-ëng
®Õn quy m« vµ c¬ cÊu vµ chÊt l-îng hµng xuÊt khÈu. Do
vËy hiÖu qu¶ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n vÉn
ch-a cao. V× vËy trong thêi gian tíi, nhµ n-íc cÇn t¨ng
c-êng hç trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ chÕ hµng n«ng
s¶n ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã hµm l-îng gi¸ trÞ cao, tõ ®ã
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. C¸c biÖn ph¸p tiÕn
hµnh bao gåm:
Hç trî vèn ban ®Çu cho n«ng d©n.
Hç trî vÒ gièng, phæ biÕn kiÕn thøc cho ng-êi n«ng
d©n.
Tæ chøc tèt c«ng t¸c thu mua n«ng s¶n cho n«ng d©n.
T¨ng c-êng ®Çu t- t¹o ra c¸c vïng nguyªn liÖu tËp
trung.
12
§Çu t- m¹nh cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn hµng
n«ng s¶n.
Trî gióp cho c¸c c«ng ty xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n.
Nhµ n-íc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ tr-êng n«ng
s¶n thÕ giíi cho c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt
khÈu n«ng s¶n.
Th«ng tin chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong thµnh
c«ng hay thÊt b¹i ®èi víi mçi c«ng ty. ThÞ tr-êng hµng
n«ng s¶n lµ mét thÞ tr-êng th-êng cã sù biÕn ®éng kh¸
phøc t¹p nh-ng c¸c c«ng ty xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ViÖt
Nam th-êng rÊt thiÕu th«ng tin vÒ t×nh h×nh cung cÇu hµng
n«ng s¶n, vÒ sù biÕn ®éng gi¸ c¶, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh
tranh....V× vËy trong thêi gian tíi nhµ n-íc còng nh- c¸c
Bé nªn chó träng tíi c«ng t¸c nghiªn cøu, kh¶o s¸t, dù b¸o
sù biÕn ®éng cña thÞ tr-êng thÕ giíi. §ång thêi nhµ n-íc
cÇn x©y dùng mét trung t©m cung cÊp th«ng tin chuyªn
ngµnh vÒ thÞ tr-êng n«ng s¶n trong vµ ngoµi n-íc cho c¸c
c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu n«ng s¶n.
13
Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu
n«ng s¶n theo h-íng ®¬n gi¶n, th«ng tho¸ng vµ phï hîp
víi c¬ chÕ thÞ tr-êng .
Nh÷ng quy ®Þnh vÒ xuÊt khÈu, c¸c hµng rµo th-¬ng
m¹i trong n-íc lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn
ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu
n«ng s¶n, hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh xuÊt khÈu
cña nhµ n-íc cÇn ®-îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a nh-:
§ång bé hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý.
HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé,
nhÊt qu¸n trong viÖc khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®Ó t¹o nguån
hµng æn ®Þnh, l©u dµi cho c¸c c«ng ty chuyªn doanh xuÊt
khÈu, tr¸nh t×nh tr¹ng “trèng ®¸nh xu«i, kÌn thæi ngîc”,
khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mét mÆt hµng nµo ®Êy nh-ng l¹i
kh«ng khuyÕn khÝch s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã. ViÖc khuyÕn
khÝch s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ khuyÕn khÝch ®Çu t- xuÊt khÈu
14
ë n-íc ta hiÖn nay chØ míi quan t©m ®Õn c¸c c¬ së trùc
tiÕp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ c¸c c«ng ty kinh doanh
xuÊt khÈu chø ch-a quan t©m ®Õn c¸c c«ng ty lµm nhiÖm
vô cung øng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo. Ch¼ng h¹n: HiÖn nay
nhµ n-íc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch -u tiªn ®èi víi ng-êi s¶n
xuÊt vµ nh÷ng ®¬n vÞ tham gia xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n
nh-ng l¹i ch-a quan t©m thÝch ®¸ng tíi c¸c ®¬n vÞ cung
cÊp m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph©n bãn phôc vô cho n«ng nghiÖp.
V× vËy trong thêi gian tíi nhµ n-íc cÇn ph¶i xem xÐt vµ cã
c¸c chÝnh s¸ch -u ®·i ®èi víi c¸c ®on vÞ nµy.
ChÝnh s¸ch thuÕ VAT nh- hiÖn nay ®ang c¶n trë ®Õn
hîp ®ång xuÊt khÈu cña c«ng ty. §Ó n¹p thuÕ VAT, c«ng
ty ph¶i ®i vay tiÒn cña ng©n hµng víi l·i xuÊt cao. Tuy
nhiªn, qu¸ tr×nh hoµn thuÕ VAT cña nhµ n-íc l¹i diÔn ra
qu¸ chËm ch¹p. §iÒu nµy lµm cho c«ng ty ®· thiÕu vèn
kinh doanh l¹i cµng thiÕu h¬n. trong thêi gian tíi, nhµ
n-íc cÇn xem xÐt l¹i chÝnh s¸ch nµy nh»m t¹o thuËn lîi
cho c¸c nhµ xuÊt khÈu .
15
§¬n gi¶n c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu.
HiÖn nay c«ng t¸c qu¶n lý xuÊt khÈu cña nhµ n-íc cßn
nhiÒu bÊt cËp. Thñ tôc xuÊt khÈu r-êm rµ phøc t¹p, g©y
l·ng phÝ thêi gian vµ c«ng søc cho doanh nghiÖp xuÊt
khÈu, nhiÒu khi tá ra quan liªu cöa quyÒn g©y khã dÔ cho
c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy trong thêi gian tíi nhµ
n-íc ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu cho
phï hîp víi t×nh h×nh míi. Ngoµi ra nhµ n-íc còng cÇn
gi¸m s¸t chÆt chÏ, phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c doanh
nghiÖp tham gia xuÊt khÈu n«ng s¶n ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng
tranh giµnh kh¸ch hµng b»ng c¸ch h¹ gi¸ mét c¸ch bÊt hîp
lý, g©y tæn h¹i cho c«ng ty còng nh- cho nhµ n-íc.
ThiÕt lËp mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i thuËn lîi cho ho¹t
®éng xuÊt khÈu.
§©y lµ mét chÝnh s¸ch cã tÝnh chÊt hç trî, t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu nãi chung. ChÝnh s¸ch
nµy cÇn ph¶i ®-îc phèi hîp mét c¸ch nhÞp nhµng víi c¸c
chÝnh s¸ch kh¸c, tuú theo tõng thêi kú, t¹o tû gi¸ hèi ®o¸i
16
cã lîi vµ kh«ng chªnh lÖch qu¸ lín so víi gi¸ thùc tÕ trªn
thÞ tr-êng. ë chÝnh s¸ch nµy, ®Ó t¹o thuËn lîi cho c¸c nhµ
xuÊt khÈu, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch th-êng ph¸ gi¸
®ång b¶n tÖ. VÒ mÆt lý thuyÕt, viÖc ph¸ gi¸ tiÒn tÖ lµm
gi¶m nhËp khÈu vµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Khã kh¨n chñ
yÕu ë ®©y lµ ph¶i x¸c ®Þnh mét tû gi¸ võa ®ñ nh-ng còng
ph¶i võa ng¾n ®Ó thu ®-îc mét hiÖu øng cã lîi cho go¹i
th-¬ng vµ b¶o toµn ®-îc ®éi ngò b¹n hµng. Thµnh c«ng
cña chÝnh s¸ch nµy ®ßi hái mét lo¹t c¸c chÝnh s¸ch kh¸c ®i
kÌm ®Ó gi÷ cho nÒn kinh tÕ kh«ng “suy sôp“ trong ®iÒu
kiÖn l¹m ph¸t. Tõ quan ®iÓm nµy viÖc chän thêi ®iÓm ph¸
gi¸ tiÒn tÖ lµ hÕt søc quan träng.
Thùc tiÔn ë ViÖt Nam cho thÊy sù ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi
®o¸i ®· cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu trong n-íc. Ngµy 7/8/1999,
ng©n hµng nhµ n-íc ®· quyÕt ®Þnh thu hÑp biªn ®é giao
dÞch ngo¹i tÖ xuèng 7%, ®ång thêi n©ng tû gi¸ chÝnh
17
thøc 11.800VN§/USD lªn 12.998 VN§/USD ®· lµm cho
s¶n l-îng g¹o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sau mét n¨m t¨ng
75%, Cµ phª t¨ng 49%, ChÌ t¨ng 20%... Ngoµi ra, ®iÒu
chØnh tû gi¸ cßn gi¾t gi¶m lç cho nh÷ng mÆt hµng xuÊt
khÈu bÞ lç, mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu ®ang bÞ ®· chuyÓn
thµnh l·i. Thùc tiÔn nµy cho thÊy, ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng
xuÊt khÈu hµng hãa ë c¸c doanh nghiÖp trong n-íc (nãi
chung) vµ ë c«ng ty VILEXIM nãi riªng, nhµ n-íc nªn
thiÕt lËp mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i thuËn lîi cho xuÊt
khÈu, chÕ ®é tû gi¸ nµy ph¶i ®-îc phèi hîp mét c¸ch nhÞp
nhµng víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c cña nhµ n-íc.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ang diÔn
ra v« cïng s«i ®éng, ë nhiÒu h×nh thøc, trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh
vùc, tõ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng cho ®Õn m¸y mãc thiÕt bÞ,
t- liÖu s¶n xuÊt , c«ng nghÖ kü thuËt cao,... Dï ë lÜnh vùc
nµo th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng cã vai trß quan träng ®èi
víi mçi quèc gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ gi¶i quyÕt c«ng
18
¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn møc sèng ng-êi lao ®éng, t¹o nguån
vèn cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc,
c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, ph¸t huy lîi thÕ cña mét quèc
gia .... ChÝnh v× vËy, ®©y cã thÓ lµ mét trong nh÷ng ho¹t
®éng mang tÝnh sèng cßn ®èi víi nhiÒu quèc gia .
Hoµ vµo sù s«i ®éng cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu trªn
thÕ giíi, trong nh÷ng n¨m qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
n-íc ta ®· cã nh÷ng b-íc tiÕn lín, trong ®ã kh«ng thÓ
kh«ng kÓ ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. Ho¹t
®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam cã tèc ®é
t¨ng tr-ëng kh¸ nhanh, nhiÒu mÆt hµng cã tèc ®é t¨ng
tr-ëng cao vµ ®· v-¬n lªn ®øng vÞ trÝ cao trong sè c¸c n-íc
tham gia xuÊt khÈu trªn thÕ giíi. Cïng víi sù t¨ng lªn vÒ
sè l-îng, chÊt l-îng hµng n«ng s¶n trong nh÷ng n¨m qua
còng cã sù c¶i thiÖn râ rÖt. Do vËy ngoµi nh÷ng thÞ tr-êng
truyÕn thèng nh- thÞ tr-êng Nga vµ c¸c n-íc §«ng ¢u
tr-íc ®©y, nay hµng n«ng s¶n ViÖt Nam ®· cã mÆt ë hÇu
kh¾p c¸c ch©u lôc, b¾t ®Çu x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ tr-êng
19
khã tÝnh nh- Anh, Ph¸p, NhËt B¶n ... vµ ®· x©y dùng ®-îc
mèi quan hÖ liªn doanh, liªn kÕt l©u dµi víi mét sè c¬ së
chÕ biÕn n«ng s¶n næi tiÕng trªn thÕ giíi. Tuy ®¹t ®-îc
nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nh- trªn song ho¹t ®éng xuÊt
khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam còng cßn kh«ng Ýt tån
t¹i. §ã lµ: hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu
cßn tån t¹i ë d¹ng th« hoÆc míi chØ qua s¬ chÕ, bao b×,
mÉu m· l¹c hËu, thiÕu hÊp dÉn, kh¶ n¨ng th©m nhËp vµo
nh÷ng thÞ tr-êng chÝnh ng¹ch ch-a cao, thÞ tr-êng nhËp
khÈu kh«ng æn ®Þnh, ho¹t ®éng thu thËp th«ng tin, xóc tiÕn
th-¬ng m¹i cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm ... ChÝnh v× vËy,
trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï
hîp nh»m ph¸t huy nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®-îc, kh¾c phôc
nh÷ng tån t¹i ®Ó khai th¸c tèi ®a thÕ m¹nh trong s¶n xuÊt
vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña m×nh.
20
- Xem thêm -