Tài liệu Nâng cao hiệu quả xuất khẩu hàng hoá của việt nam

N©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ------------më ®Çu Cho ®Õn nay, ViÖt nam ®· ký hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i víi trªn 100 quèc gia vµ vïng l·nh thæ. Kinh nghiÖm cña mét sè quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh- Th¸i lan, Mªhic«, Trung quèc cho thÊy viÖc më réng quan hÖ th-¬ng m¹i víi c¸c n-íc kh«ng nh÷ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng thÕ giíi, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhanh chãng tiÕp cËn ®-îc víi mét thÞ tr-êng réng lín, ®a d¹ng, cã tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ mµ cßn gióp nÒn kinh tÕ ViÖt nam héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi nhanh chãng h¬n vµ hiªô qu¶ h¬n. VËy lµm thÕ nµo ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam (DNVN) cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ tr-êng thÕ giíi? §ã lµ c©u hái ®ang ®-îc rÊt nhiÒu ng-êi quan t©m, ®Æc biÖt lµ sau khi hiÖp ®Þnh TM cã hiÖu lùc. Trong mét chõng mùc nµo ®ã bµi viÕt nµy sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ vÊn ®Ò trªn. Néi dung cña bµi viÕt bao gåm : Giíi thiÖu vÒ thÞ tr-êng thÕ giíi vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt nam 1 Giíi thiÖu vÒ thÞ tr-êng thÕ giíi vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ 1. xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt nam Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr-êng thÕ giíi. 1.1.V¨n ho¸ kinh doanh. §Ó cã thÓ thµnh c«ng trong quan hÖ lµm ¨n víi thÕ giíi, c¸c DNVN ph¶i cã ®-îc mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ thÞ tr-êng.§ång thêi ph¶i cè g¾ng n¾m b¾t nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n trong v¨n ho¸ kinh doanh, thÞ hiÕu cña hä ®Ó thÝch nghi. Tr-íc hÕt, lµ vµi nÐt vÒ v¨n ho¸ kinh doanh cña thÞ tr-êng thÕ giíi: thãi quen luËt ph¸p, hîp ®ång ®-îc ký kÕt ph¶i chÆt chÏ, râ rµng , c¸c DNVN ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó chøng minh vÞ trÝ ph¸p lý æn ®Þnh cña m×nh: ch¼ng h¹n DN cña c¸c n-íc ph¸t triÓn th-êng yªu cÇu cÇu ®èi t¸c ®-a ra b¶n b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m, ®ã ®-îc coi lµ v¨n b¶n t¹o nªn sù tin cËy ®èi víi b¹n hµng (trong khi ®ã c¸c DNVN th-êng dÊu, Ýt khi c«ng bè ®iÒu nµy). Hä th-êng béc trùc th¼ng th¾n , chóng ta khi ®i ®µm ph¸n víi hä ký kÕt hîp ®ång nªn ®-a ra nh÷ng ph-¬ng ¸n râ rµng, tr¸nh nãi vßng vo, kÐo dµi dÔ g©y t©m lý kh«ng tin cËy. B¹n hµng thÝch kiÓu ký kÕt hîp ®ång trùc tiÕp ngay sau khi ®µm ph¸n. Th«ng th-êng tr-íc khi ®µm ph¸n, so¹n hîp ®ång tr-íc theo h-íng cã lîi cho hä vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho ®èi t¸c. §µm ph¸n xong, yªu cÇu ®èi t¸c ký hîp ®ång lu«n tøc th×. V× vËy, ®ßi hái chóng ta ph¶i c¶nh gi¸c, xem xÐt kü l-ìng vµ yªu cÇu hä chØnh söa l¹i cho phï hîp sau ®ã míi ký. §iÒu nµy kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc r-êm rµ, kÐo dµi thêi gian mµ ph¶i cã sù chuÈn bÞ thËt kü tr-íc khi b-íc vµo ®µm ph¸n. Trong quan hÖ th- tÝn TM, khi doanh nh©n Mü ph¸t ®i mét bøc Fax, Email th× ®ßi hái ®èi t¸c håi ©m cµng sím cµng tèt (kho¶ng 3 ngµy lµ thÝch hîp). Cßn chóng ta ®«i khi ng¹i tèn kÐm hoÆc ph¶i hái ý kiÕn cÊp nµy cÊp nä, qua nhiÒu tÇng nÊc nªn kh«ng ®¸p øng lßng mong ®îi cña hä trong giao dÞch TM. Còng t-¬ng tù nh- vËy , nÕu doanh nghiÖp Mü Fax, Email sang hái vÒ mét mÆt hµng mµ DNVN kh«ng cã còng nªn Fax, Email l¹i cho hä nãi râ (DN chØ cÇn tr¶ lêi kho¶ng 20 ch÷ trë l¹i lµ 2 võa lßng hä). RÊt kh«ng nªn lê ®i v× rÊt cã thÓ hä sÏ liªn hÖ l¹i t×m hiÓu kh¶ n¨ng cung cÊp , lµm gia c«ng nh÷ng mÆt hµng mµ DN cã thÕ m¹nh. Mét vÊn ®Ò n÷a lµ trong ®µm ph¸n, nÕu ng-êi kinh doanh ®i th-¬ng l-îng hîp ®ång mµ ph¶i th«ng qua phiªn dÞch th× khã g©y cho hä mét thiÖn c¶m , tÝn nhiÖm ®Ó lµm ¨n l©u dµi. V× vËy, biÕt tiÕng Anh lµ mét yªu cÇu bøc xóc khi lµm ¨n víi doanh nh©n. Trªn ®©y lµ mét vµi nÐt c¬ b¶n trong v¨n ho¸ kinh doanh cña c¸c b¹n hµng n-íc ngoµi mµ trong thêi gian qua c¸c DNVN rÊt hay vÊp ph¶i. Nh÷ng viÖc t-ëng chõng nh- nhá nhÆt vËy nh-ng ®«i khi l¹i g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i rÊt lín kh«ng chØ vÒ lîi nhuËn mµ cßn vÒ vÊn ®Ò uy tÝn lµm ¨n vÒ sau. Chó ý n¾m b¾t rót kinh nghiÖm sÏ gióp c¸c DNVN cã chç ®øng v÷ng h¬n trong m¾t c¸c ®èi t¸c. VÊn ®Ò thø hai, còng rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ trong kinh doanh quèc tÕ ®ã lµ n¾m b¾t thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Tr-íc hÕt ph¶i thÊy r»ng thÞ tr-êng thÕ giíi lµ tiÒm n¨ng nhiÒu d©n téc chuéng mua s¾m vµ tiªu dïng. Hä cã t©m lý lµ cµng mua s¾m nhiÒu cµng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ dÞch vô t¨ng tr-ëng, do ®ã nÒn kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn. Ngµy nay , Hµng ho¸ dï chÊt l-îng cao hay võa ®Òu cã thÓ ®-îc b¸n trªn thÞ tr-êng v× c¸c tÇng líp d©n c- ë n-íc nµy ®Òu tiªu thô nhiÒu hµng ho¸. C¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vµ ViÖt nam khi xuÊt hµng vµo thÞ tr-êng cÇn ph¶i lÊy yÕu tè gi¸ c¶ lµm träng, mÉu m· cã thÓ kh«ng qu¸ cÇu kú nh-ng ph¶i ®a d¹ng vµ hîp thÞ hiÕu. Nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ ®Þa lý vµ lÞch sö ®· h×nh thµnh nªn mét thÞ tr-êng ng-êi tiªu dïng khæng lå vµ ®a d¹ng. Tµi nguyªn phong phó,cã søc m¹nh kinh tÕ khæng lå vµ thu nhËp cao cho ng-êi d©n. Víi thu nhËp ®ã, viÖc mua s¾m ®· trë thµnh nÐt v¨n ho¸ kh«ng thÓ thiÕu trong v¨n ho¸ hiÖn ®¹i . Cöa hµng lµ n¬i hä ®Õn mua hµng, d¹o ch¬i, gÆp nhau, trß chuyÖn vµ më réng giao tiÕp x· héi. Qua thêi gian, ng-êi tiªu dïng gÇn nh- tin t-ëng tuþªt ®èi vµo c¸c cöa hµng ®¹i lý b¸n lÎ cña m×nh, hä cã sù b¶o ®¶m vÒ chÊt l-îng, b¶o hµnh vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toµn kh¸c. §iÒu nµy còng lµm cho hä cã Ên t-îng rÊt m¹nh víi lÇn tiÕp xóc ®Çu tiªn ®èi víi c¸c mÆt hµng míi. NÕu Ên t-îng nµy lµ xÊu, hµng ho¸ ®ã sÏ khã cã c¬ héi trë l¹i. V× vËy 3 sù x©m nhËp cña c¸c nhµ xuÊt khÈu ®¬n lÎ th-êng kh«ng mÊy khi ®e do¹ ®-îc sù hiÖn diÖn TM cña ng-êi ®Õn tr-íc. §èi víi nh÷ng ®å dïng c¸ nh©n nh- quÇn ¸o, may mÆc vµ giµy dÐp nãi chung ng-êi tiªu dïng thÝch sù gi¶n tiÖn nh-ng hiÖn ®¹i, hîp mèt vµ víi yÕu tè kh¸c biÖt, ®éc ®¸o th× cµng ®-îc hä -a thÝch vµ mua nhiÒu. . C¸c nhãm ng-êi kh¸c nhau vÉn sèng theo v¨n ho¸ t«n gi¸o cña m×nh vµ theo thêi gian hoµ trén, ¶nh h-ëng lÉn nhau t¹o sù kh¸c biÖt trong thãi quen. Cïng mét sè ®å vËt nh-ng thêi gian sö dông cña hä cã thÓ chØ b»ng mét nöa thêi gian sö dông cña ng-êi tiªu dïng c¸c n-íc kh¸c. Víi sù thay ®æi lu«n nh- vËy gi¸ c¶ l¹i trë nªn cã vai trß rÊt quan träng. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao hµng ho¸ tiªu dïng tõ mét sè n-íc ®ang ph¸t triÓn chÊt l-îng kÐm h¬n nh-ng vÉn cã chç ®øng ë mét sè n-íc ph¸t triÓn v× gi¸ b¸n thùc sù c¹nh tranh Nãi tãm l¹i, ph©n phèi, gi¸ c¶ vµ chÊt l-îng lµ nh÷ng yÕu tè -u tiªn ®Æc biÖt trong thø tù c©n nh¾c quyÕt ®Þnh mua hµng cña ng-êi d©n . §Þa lý réng lín, phong c¶nh ®a d¹ng còng t¹o cho ng-êi d©n mét thãi quen ham du lÞch, -a kh¸m ph¸ trong vµ ngoµi n-íc. Toµn bé c¸c hµng ho¸ tiªu dïng liªn quan ®Õn c¸c chuyÕn du lÞch b»ng xe h¬i ®Òu cã mét thÞ tr-êng hÕt søc réng lín. C¸c ®å dïng liªn quan ®Õn thÓ thao b¸n rÊt ch¹y víi ®ñ d¶i thÞ tr-êng tõ hµng rÊt ®¾t cho giíi thu nhËp cao hay hµng b¸n rÎ cho d©n nghÌo. C¸c ph©n tÝch cô thÓ cho thÊy thÞ hiÕu cña ng-êi d©n rÊt ®a d¹ng do nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau cïng tån t¹i, x¸c ®Þnh râ ph©n ®o¹n thÞ tr-êng m×nh sÏ th©m nhËp ®Ó xuÊt khÈu lµ ch×a kho¸ ®i ®Õn thµnh c«ng. 1.2 §Æc ®iÓm vµ vµi nÐt kh¸c biÖt cña thÞ tr-êng thÕ giíi. Nh- phÇn trªn ®· tr×nh bµy, thÕ giíi lµ mét thÞ tr-êng khæng lå víi søc mua lín, nhu cÇu ®a d¹ng. §©y lµ mét thÞ tr-êng xuÊt khÈu ®Çy tiÒm n¨ng ®èi víi toµn bé c¸c n-íc , trong ®ã cã ViÖt nam. 4 Tuy nhiªn, ®Ó thµnh c«ng, nhµ xuÊt khÈu ph¶i n¾m ®-îc mét ®iÓm hÕt søc c¬ b¶n lµ hÖ thèng chÝnh s¸ch luËt lÖ vµ thñ tôc cña chÝnh quyÒn liªn bang liªn quan ®Õn tiÕp cËn thÞ tr-êng. C¸c n-íc cã nhiÒu quy ®Þnh chÆt chÏ vµ chi tiÕt trong bu«n b¸n: c¸c quy ®Þnh vÒ kü thuËt, chÊt l-îng…V× thÕ khi ch-a n¾m râ hÖ thèng c¸c quy ®Þnh, luËt lÖ nµy c¸c nhµ xuÊt khÈu th-êng thÊy rÊt khã lµm ¨n ë thÞ tr-êng nµy. T¹i ®©y , mËu dÞch ®-îc thùc hiÖn tù do kh«ng ®ßi hái giÊy phÐp. Hµng ho¸ nhËp khÈu cña c¸c n-íc chØ cÇn theo ®óng quy ®Þnh: doanh nghiÖp nhËp khÈu hµng ho¸ lµm thñ tôc ®¨ng ký vµ nép thuÕ. ChØ cã vµi chñng lo¹i hµng ho¸ ph¶i cã giÊy phÐp nhËp khÈu ®Æc biÖt nh- vò khÝ, chÊt phãng x¹… LuËt ph¸p quy ®Þnh c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i ®-îc ®¨ng ký t¹i côc h¶i quan . DÊu hiÖu n-íc s¶n xuÊt b¾t buéc ph¶i cã ®èi víi tÊt c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu vµo c¸c n-íc nµy. DÊu hiÖu nµy ph¶i ®-îc viÕt b»ng tiÕng Anh vµ râ rµng. Cã thÓ ghi “ MADE IN…; ASSEMBLE IN…; hoÆc PRODUCT OF…”. Hµng ho¸ mang nh·n hiÖu gi¶ hoÆc sao chÐp, b¾t ch-íc mét nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn cña mét c«ng ty trong n-íc hoÆc mét c«ng ty n-íc ngoµi ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn ®Òu bÞ cÊm nhËp khÈu vµo n-íc ®ã. B¶n sao ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i nép cho côc h¶i quan vµ ®-îc l-u gi÷ theo quy ®Þnh. Hµng nhËp khÈu cã nh·n hiÖu gi¶ hoÆc sao chÐp c¸c th-¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký mµ kh«ng ®-îc phÐp cña ng-êi cã b¶n quyÒn sÏ bÞ b¾t gi÷ vµ tÞch thu. Tiªu chuÈn th-¬ng phÈm ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®-îc quy ®Þnh rÊt chi tiÕt vµ râ rµng ®èi víi tõng nhãm hµng. VÝ dô, theo quy chÕ cña Tæ chøc n«ng nghiÖp vµ n«ng s¶n th× n«ng s¶n. thùc phÈm, t©n d-îc…ph¶i ®-îc kiÓm ®Þnh, cã dÊu, cã ghi thêi h¹n sö dông, mét sè lo¹i tr¸i c©y ph¶i b¶o ®¶m kÝch cì; mét sè mÆt hµng ®iÖn tö, d©n dông ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng; ®å ch¬i trÎ em ph¶i an toµn… Trªn bao b× cña s¶n phÈm ph¶i ghi râ quy c¸ch, h-íng dÉn sö dông vµ c¶nh b¸o, ch¼ng h¹n lêi c¶nh b¸o ghi: “nÕu kh«ng tu©n thñ nh÷ng chØ dÉn nµy th× ng­êi s¶n xuÊt hoµn toµn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm”. 5 Hµng ho¸ nhËp khÈu ph¶i qua h¶i quan lµm thñ tôc . Nguyªn t¾c chung lµ khi hµng ®Õn th× c¸c ®¹i lý nhËn hµng vµ ®-a vµo kho h¶i quan, sau ®ã ®¹i lý th«ng b¸o cho chñ hµng ®Õn lµm thñ tôc theo c¸c b-íc quy ®Þnh ( xuÊt tr×nh chøng tõ, kiÓm tra vµ hoµn thµnh thñ tôc). C¸c nhµ xuÊt khÈu n-íc ngoµi khi muèn lµm thñ tôc h¶i quan ®Ó xuÊt khÈu vµo cã thÓ th«ng qua ng-êi m«i giíi hoÆc c¸c c«ng ty vËn t¶i. ThuÕ suÊt cã sù kh¸c biÖt rÊt lín gi÷a nh÷ng n-íc ®-îc h-ëng quy chÕ TM b×nh th-êng (NTR) víi nh÷ng n-íc kh«ng ®-îc h-ëng (Non NTR), cã hµng ho¸ cã thuÕ, cã hµng kh«ng thuÕ Mét ®iÒu ®¸ng chó ý lµ ë mét sè n-íc cã luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng. NÕu hµng ho¸ b¸n vµo thÊp h¬n gi¸ quèc tÕ hoÆc thÊp h¬n gi¸ thµnh th× ng-êi s¶n xuÊt ë n-íc hµng ho¸ ®-îc nhËp khÈu cã thÓ kiÖn ra toµ, vµ nh- vËy n-íc bÞ kiÖn sÏ ph¶i chÞu thuÕ cao kh«ng ph¶i chØ ®èi víi chÝnh hµng ho¸ b¸n ph¸ gi¸ mµ cßn ®èi víi toµn bé hµng ho¸ kh¸c cña n-íc ®ã b¸n vµo . HoÆc hµng ho¸ n-íc ngoµi nhËp vµo thÞ tr-êng mµ ®-îc chÝnh phñ n-íc xuÊt khÈu trî cÊp sÏ bÞ ®¸nh thuÕ ®èi kh¸ng lµm triÖt tiªu kho¶n trî cÊp ®ã. Hµng ho¸ b¸n t¹i thÞ th-êng ph¶i kÌm theo dÞch vô sau b¸n hµng. Sè l-îng vµ chÊt l-îng cña dÞch vô nµy lµ ®iÓm mÊu chèt cho sù tÝn nhiÖm ®èi víi ng-êi b¸n hµng. NÕu mét doanh nghiÖp bÞ thua trong mét vô kiÖn vÒ tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm th× toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®ã sÏ bÞ tÞch biªn vµ ®em b¸n theo ph¸n quyÕt, thËm chÝ nh÷ng tÝn dông th- (L/C) ®-îc më cho c¸c nhµ xuÊt khÈu kh¸c kh«ng liªn quan ®Õn vô kiÖn ë n-íc thø ba còng sÏ bÞ tÞch thu. ChØ khi nµo gi¶i quyÕt xong vô kiÖn ®ã th× míi cã thÓ trë l¹i kinh doanh t¹i thÞ tr-êng . §i ®«i víi nh÷ng luËt lÖ vµ nguyªn t¾c vÒ nhËp khÈu hµng ho¸, cßn sö dông h¹n ng¹ch ®Ó kiÓm so¸t khèi l-îng hµng nhËp khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. PhÇn lín h¹n ng¹ch do côc h¶i quan qu¶n lý, bao gåm h¹n ng¹ch thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch phi thuÕ quan: H¹n ng¹ch thuÕ quan quy ®Þnh sè l-îng ®èi víi hµng ho¸ nµo ®ã khi nhËp khÈu vµo thÞ tr-êng ®-îc h-ëng møc thuÕ quan thÊp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nÕu v-ît qu¸ sÏ bÞ ®¸nh thuÕ cao. 6 H¹n ng¹ch phi thuÕ quan quy ®Þnh sè l-îng hµng ho¸ ®-îc phÐp nhËp khÈu trong mét thêi gian x¸c ®Þnh, nÕu v-ît qu¸ sÏ kh«ng ®-îc phÐp nhËp khÈu. Cã thÓ thÊy r»ng c¸c nhµ kinh doanh t¹i thÞ tr-êng thÕ giíi ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh rÊt gay g¾t nh­ nhiÒu ng­êi m« t¶ lµ: “ mét mÊt mét cßn”. C¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho sù nhÇm lÉn lµ rÊt lín, ng-êi tiªu dïng n«n nãng nh-ng l¹i mau ch¸n v× thÕ nhµ s¶n xuÊt ph¶i s¸ng t¹o vµ thay ®æi nhanh ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh, thËm chÝ ph¶i cã “ph¶n øng tr­íc ’’. Cã thÓ tiÕp cËn thÞ tr-êng th«ng qua mét trong hai c¸ch: b¸n hµng trùc tiÕp cho ng-êi mua hoÆc b¸n hµng th«ng qua ®¹i lý. Lùa chän c¸ch nµo lµ tuú thuéc mçi doanh nghiÖp. §-a ra ®-îc vµ cã quyÕt t©m thùc hiÖn môc tiªu xuÊt khÈu cña m×nh lµ doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng b-íc ®Çu trªn con ®-êng tiÕn tíi chinh phôc thÞ tr-êng. 2. TriÓn väng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt nam. Cßn mÆt hµng giµy dÐp, tuy míi chØ chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu , song trªn c¬ së ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ s½n cã.Thuû s¶n, cµ phª còng lµ nh÷ng mÆt hµng ViÖt nam cã thÕ m¹nh. Víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ®Ó nu«i trång thuû s¶n (bê biÓn dµi, vïng biÓn cã n¨ng lùc t¸i sinh häc cao, t-¬ng ®èi s¹ch vµ nhiÒu cöa s«ng, l¹ch…), thuû s¶n l¹i lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng ®-îc mét sè n-íc khuyÕn khÝch nhËp khÈu (thuÕ suÊt 0%) vµ nhËp khÈu lín. Cho nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n sÏ cã nh÷ng b-íc tiÕn m¹nh mÏ nÕu ®-îc quy ho¹ch vµ ®Çu t- hîp lý. Cµ phª, víi lîi thÕ ®-îc miÔn thuÕ nhËp khÈu vµo mét sè n-íc l¹i chiÕm ®-îc sù -a chuéng cña ng-êi tiªu dïng ë thÞ tr-êng nµy nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng m¹nh. Víi viÖc chó ý h¬n ®Õn chÊt l-îng hµng xuÊt khÈu (gi¶m tû lÖ h¹t vì, ®en…) kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª sÏ cßn t¨ng h¬n n÷a. ViÖc phª chuÈn hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i còng gióp ViÖt nam tiÕn gÇn h¬n ®Õn viÖc ®-îc h-ëng chÕ ®é -u ®·i thuÕ quan phæ cËp chung (GSP) cña Hoa kú ¸p dông møc thuÕ suÊt b»ng 0 cho 4284 mÆt hµng xuÊt khÈu tõ c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn . 7 Tuy nhiªn, cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu lµ kh«ng ph¶i mäi mÆt hµng xuÊt khÈu ®Òu cã kh¶ n¨ng t¨ng nhiÒu lµ nhê vµo viÖc chuyÓn sang møc thuÕ míi. §¬n cö c¸c mÆt hµng n«ng s¶n nh- cµ phª nh©n , tiªu vµ dÇu th«…®· ®-îc h-ëng møc thuÕ suÊt thÊp gÇn 0%. TriÓn väng t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ do tù b¶n th©n hµng ho¸ cã søc c¹nh tranh nÕu ®-îc sù quan t©m, ®Çu t-, quy ho¹ch hîp lý. 3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c-êng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt nam. MÆc dï cßn tån t¹i nhiÒu khã kh¨n lín song xuÊt khÈu vÉn ®-îc coi lµ chñ lùc ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam. Hä tin t-ëng r»ng víi søc m¹nh c¶ vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ t×nh h×nh thÕ giíi sÏ ®-îc c¶i thiÖn s¸ng sña h¬n trong mét thêi gian kh«ng xa. Khi ®ã c¬ héi kinh doanh më ra lµ rÊt lín vµ dÜ nhiªn lµ lîi nhuËn dù kiÕn thu ®-îc còng kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh-ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr-êng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tr¸nh ®-îc rñi ro vµ g©y ®-îc uy tÝn ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu lµ c©u hái mµ tr¶ lêi nã kh«ng ph¶i dÔ dµng, liªn quan ®Õn c¶ hai phÝa: Nhµ n-íc vµ doanh nghiÖp 3.1.VÒ phÝa Nhµ n-íc. 3.1.1. VÒ quy chÕ xuÊt nhËp khÈu: TiÕp tôc më réng h¬n n÷a quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp.Theo c¬ chÕ míi th× tÊt c¶ c¸c th-¬ng nh©n ®· ®¨ng ký ho¹t ®éng, mua b¸n hµng ho¸ trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sÏ ®-îc phÐp nhËp khÈu mäi lo¹i hµng ho¸, trõ nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n-íc cÊm xuÊt khÈu, cÊm nhËp khÈu, cÊm kinh doanh. 3.1.2. VÒ c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc sÏ tËp trung thùc hiÖn nh÷ng viÖc chñ yÕu sau: T¹o khung ph¸p lý thuËn lîi cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam vµo thÞ tr-êng n-íc ngoµi, t¨ng c-êng c¸c biÖn ph¸p th©m nhËp thÞ tr-êng cho hµng xuÊt khÈu. KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp x¨y dùng ë n-íc ngoµi m¹ng l-íi ®¹i lý, ph©n phèi hµng, kho ngo¹i quan, trung t©m tr-ng bµy s¶n phÈm; ¸p dông c¸c ph-¬ng 8 thøc mua b¸n linh ho¹t nh- göi b¸n, thanh to¸n chËm, ®æi hµng phï hîp víi tõng mÆt hµng, tõng thÞ tr-êng, cö ®¹i diÖn t¹i thÞ tr-êng n-íc ngoµi hoÆc lËp c«ng ty ph¸p nh©n n-íc së t¹i ®Ó chuyªn nhËp khÈu hµng ViÖt nam, khuyÕn khÝch vµ hç trî céng ®ång ng-êi ViÖt nam ë n-íc ngoµi nhËp khÈu hµng ViÖt nam. Nhµ n-íc hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp cè g¾ng ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th-¬ng m¹i, x©y dùng mét vµi trung t©m th-¬ng m¹i, qu¶ng c¸o, tham gia triÓn l·m, héi trî…®èi víi tõng mÆt hµng, tõng thÞ tr-êng . N©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng lùc cña c¬ quan vµ tæ chøc lµm c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc. G¾n c«ng t¸c cña ViÖn nghiªn cøu th-¬ng m¹i (BTM) víi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. Cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®Æt hµng cho ViÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ thÞ tr-êng vµ mÆt hµng xuÊt khÈu. Cïng víi viÖc cñng cè c¸c c¬ quan th-¬ng vô ViÖt nam hiÖn cã ë n-íc ngoµi, më thªm mét sè c¬ quan ë c¸c ®Þa bµn míi… N©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Côc xóc tiÕn th-¬ng m¹i (BMT) ph¸t huy vai trß hç trî vµ h-íng dÉn c¸c doanh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th-¬ng m¹i. Hç trî c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th-¬ng m¹i. Hç trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ra n-íc ngoµi kÓ c¶ viÖc th¸p tïng c¸c ®oµn cÊp cao cña §¶ng, Nhµ n-íc, ®Ó th©m nhËp thÞ tr-êng ph¸t triÓn kinh doanh xuÊt khÈu. Phèi hîp vµ hç trî c¸c nghµnh, ®Þa ph-¬ng vµ doanh nghiÖp x©y dùng chiÕn l-îc Marketing cho tõng nghµnh hµng, mÆt hµng quan träng vµ tham gia c¸c héi trî, triÓn l·m vµ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th-¬ng m¹i ë n-íc ngoµi. Cã c¬ chÕ tiÕp xóc vµ tham vÊn ®Þnh kú gi÷a BTM vµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c hiÖp héi ngµnh hµng vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn xuÊt nhËp khÈu. B-íc ®Çu x©y dùng c¬ së ph¸p lý cho th-¬ng m¹i ®iÖn tö, tæ chøc ®µo t¹o nh©n lùc cho lÜnh vùc nµy. 9 KhuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn vµ t¨ng c-êng quan hÖ víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, b¸o chÝ ®èi ngo¹i vµ c¸c doanh nghiÖp, ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn ®èi ngo¹i phôc vô môc tiªu t¨ng tr-ëng xuÊt khÈu. Tæ chøc tèt viÖc thu thËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin th-¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp. Tæ chøc cung cÊp ®Þnh kú hµng n¨m, hµng quý c¸c Ên phÈm vÒ thÞ tr-êng hµng ho¸ thÕ giíi cho c¸c doanh nghiÖp. X©y dùng kªnh th«ng tin th-¬ng m¹i th«ng suèt tõ c¸c c¬ quan th-¬ng vô ViÖt nam ë n-íc ngoµi, BTM ®Õn c¸c Së th-¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp. Ngoµi viÖc cung cÊp th«ng tin theo ph-¬ng thøc hç trî cña nhµ n-íc cho c¸c doanh nghiÖp, cÇn thùc hiÖn th-¬ng m¹i ho¸ th«ng tin vµ ¸p dông c¸c ph-¬ng thøc linh ho¹t nh»m ®¸p øng nhu cÇu cô thÓ, kÞp thêi cña c¸c doanh nghiÖp. Sím x©y dùng vµ ban hµnh c¬ chÕ vÒ c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc, trong ®ã x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n-íc cã liªn quan ë trung -¬ng còng nh- ®Þa ph-¬ng vµ tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp; quy chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm vµ doanh nghiÖp trong c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc. §ång thêi, Nhµ n-íc cã chÝnh s¸ch cô thÓ b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm ®-îc giao trong c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc. 3.1.3.VÒ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ h¶i quan: Bá viÖc buéc ph¶i kiÓm dÞch, xuÊt xø hµng ho¸ (C/O), nÕu ViÖt nam kh«ng cã nghÜa vô thùc hiÖn theo c¸c tho¶ thuËn song ph-¬ng, ®a ph-¬ng mµ ViÖt nam ký kÕt; bá yªu cÇu vÒ chøng minh nguån gèc hµng ho¸ xuÊt khÈu hoÆc nguån gèc nguyªn liÖu s¶n xuÊt ra hµng xuÊt khÈu, nÕu kh«ng liªn quan ®Õn viÖc hoµn thuÕ, cho phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸ qua nh÷ng n¬i kh«ng ph¶i lµ cöa khÈu quèc tÕ, quèc gia; kh«ng thu thuÕ, kÓ c¶ t¹m tÝnh ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu bÞ tr¶ l¹i ®Ó t¸i chÕ råi l¹i xuÊt khÈu. TiÕp tôc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p míi mµ ngµnh h¶i quan ®· thùc hiÖn vµ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt trong thêi gian qua. 10 3.1.4. VÒ sù hç trî cña chÝnh phñ vµ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: §Ò nghÞ chÝnh phñ hç trî trong viÖc ®Çu tchÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, ®Çu t- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng vµ c«ng t¸c thÞ tr-êng ngoµi n-íc c«ng t¸c xóc tiÕn th-¬ng m¹i cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu… §Èy m¹nh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thuÕ b-íc hai, trong ®ã cã viÖc hoµn chØnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Cã chÝnh s¸ch -u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu nh- hç trî tÝn dông, rñi ro, c¸c khã kh¨n vÒ tµi chÝnh th«ng qua quü hæ trî xuÊt khÈu hoÆc ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu. TiÕp tôc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch th-ëng xuÊt khÈu ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp. §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc ®èi víi ho¹t ®éng th-¬ng m¹i, t¨ng c-êng kû luËt hµnh chÝnh vµ xö lý nghiªm ®èi víi c¸c c¬ quan, c«ng chøc kh«ng thùc hiÖn ®óng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. 3.2.VÒ phÝa doanh nghiÖp. Cïng víi sù cè g¾ng cña Nhµ n-íc, doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc t- t-ëng û l¹i vµ ngay tõ lóc nµy ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm , mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu, x©y dùng chiÕn l-îc ph¸t triÓn th-¬ng hiÖu cña s¶n phÈm, x©y dùng thªm nguån hµng vµ ch©n hµng ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh cho thÞ tr-êng, chó träng ®Èy m¹nh c«ng t¸c Marketing, dÞch vô, gi÷ uy tÝn cho doanh nghiÖp vµ cho s¶n phÈmViÖt nam…Toµn bé nh÷ng viÖc lµm ®ã, nÕu ®-îc thùc hiÖn tèt sÏ gióp n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ViÖt nam trªn thÞ tr-êng quèc tÕ vµ ngay trªn thÞ tr-êng ViÖt nam. Sau ®©y lµ mét vµi ph©n tÝch ®Ó rót ra c¸c b-íc ®i cã thÓ sÏ gióp Ých phÇn nµo cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam trong viÖc tiÕp cËn thÞ tr-êng nµy nh- sau: Tr-íc hÕt, cã thÓ thÊy r»ng cïng víi sù gia t¨ng xuÊt khÈu lµ t¹o ra viÖc lµm tõ nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch vô kh¸c nhau, kÓ c¶ du lÞch sÏ gãp phÇn tÝch cùc ®Ó n©ng cao tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ. VÒ l©u dµi, viÖc quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c doanh 11 nghiÖp Mü cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam tiÕp cËn trùc tiÕp víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i; víi nÒn kinh tÕ tri thøc, c¸c tr-êng ®¹i häc vµ viÖn nghiªn cøu tiªn tiÕn. §ång thêi nã còng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cã thÓ tiÕp cËn vµ häc hái nhiÒu mÆt tõ c¸c ®ång nghiÖp trong s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý… §Ó tËn dông vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lîi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i cã ngay mét ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ: b¾t ®Çu tõ viÖc n©ng cao tr×nh ®é tiÕng Anh th-¬ng m¹i, chuÈn bÞ lµm viÖc trong m«i tr-êng tiÕng Anh lµ chñ yÕu; nghiªn cøu luËt ph¸p liªn bang vµ c¸c bang cña Mü; x©y dùng quan hÖ th-¬ng m¹i; t×m kiÕm ®èi t¸c, tæ chøc tiÕp thÞ…®Ó ký kÕt hîp ®ång víi c¸c doanh nh©n vµ doanh nghiÖp Mü trong quan hÖ xuÊt nhËp khÈu. Ph¶i b»ng mäi c¸ch t×m hiÓu thÞ tr-êng , khai th¸c mäi th«ng tin cã liªn quan ®Õn thÞ tr-êng nµy tõ c¸c nguån nh- tæ chøc xóc tiÕn th-¬ng m¹i, tham t¸n th-¬ng m¹i, m¹ng Internet, ViÖt kiÒu ®ang sinh sèng lµm ¨n t¹i c¸c quèc gia, c¸c th-¬ng gia, nhµ doanh nghiÖp n-íc ngoµi ®Õn lµm ¨n ë ViÖt nam … C¸c doanh nghiÖp nªn theo dâi, tranh thñ c¬ héi ®Ó cö ng-êi cña m×nh ®i tham dù c¸c cuéc héi th¶o vÒ quan hÖ th-¬ng m¹i s«ng ph-¬ng, ë ®ã nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ vµ c¶ nh÷ng luËt s- ë c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nãi chuyÖn vÒ c¸ch thøc tiÕp cËn thÞ tr-êng nµy,vÒ nh÷ng ®Æc tÝnh cña ng-êi tiªu dïng ë nh÷ng n¬i mµ doanh nghiÖp viÖt nam ®ang quan t©m cÇn chó ý khi ®µm ph¸n, th-¬ng l-îng vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng b-íc ®i cô thÓ khi th©m nhËp vµo thÞ tr-êng nh-: thñ tôc nhËp khÈu, c¸ch lËp ho¸ ®¬n, giíi thiÖu c¸c kªnh ph©n phèi, lËp kÕ ho¹ch tiÕp thÞ, giao tiÕp vµ ®µm ph¸n… Cao h¬n n÷a, nÕu cã ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cã thÓ tæ chøc c¸c ®oµn kh¶o s¸t ®i t×m hiÓu thÞ tr-êng. Kinh nghiÖm cña mét sè c«ng ty ®· lµm ¨n víi c¸c n-íc cho thÊy th-¬ng m¹i ®iÖn tö lµ ph-¬ng ph¸p tiÕp cËn thÞ tr-êng thÕ giíi ng¾n nhÊt , gióp doanh nghiÖp lµm ¨n trùc tiÕp mµ kh«ng ph¶i qua nhiÒu tÇng nÊc trung gian. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i cã ®Þa chØ Email, Website ®Ó giíi thiÖu vÒ doanh nghiÖp cña m×nh còng nh- nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp sÏ xuÊt vµo n-íc ®ã. 12 B-íc thø hai lµ häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c n-íc b¹n. NhËt b¶n, Hµn quèc vµ mét sè n-íc kh¸c ë khu vùc §«ng Nam ¸ kh«i phôc l¹i søc m¹nh c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh t¸i thiÕt ®Êt n-íc. Hä ®· ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®-îc kü n¨ng chÕ t¹o, s¶n xuÊt hµng ho¸; nh- NhËt b¶n ®· dµnh ®-îc uy tÝn s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm chÊt l-îng cao nhÊt trªn thÞ tr-êng thÕ giíi víi mäi møc gi¸. Trung quèc, §µi loan, Th¸i lan. Nh÷ng ®iÒu trªn cho thÊy, víi ng-êi tiªu dïng c¸c n-íc ph¸t triÓn th× chÊt l-îng, mÉu m·, gi¸ c¶ ®Òu cã vai trß nh- nhau trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸. V× vËy, song song víi viÖc tiÕp cËn thÞ tr-êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó träng n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña thÞ tr-êng . Mét sè viÖc cÇn lµm nh-: ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò c¸n bé ngo¹i th-¬ng lµnh nghÒ; øng dông c«ng nghÖ m· sè, m· v¹ch vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp; sö dông hÖ thèng chÊt l-îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ trong doanh nghiÖp ( ISO) n©ng cao chÊt l-îng vÖ sinh thùc phÈm b»ng c¸ch sö dông hÖ thèng HACCP (HACCP: Hazard Analysis Critical Control Point- ph©n tÝch nguy c¬ vµ kiÓm so¸t c¸c kh©u träng yÕu). S¶n phÈm víi chÊt l-îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý, mÉu m· phong phó lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp trô l¹i ®-îc trªn thÞ tr-êng. B-íc thø ba, ®Ó vµo ®-îc thÞ tr-êng lín m¹nh vÒ tiªu thô nµy c¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i n¾m râ vÒ nhu cÇu thÞ tr-êng, thÞ hiÕu ng-êi tiªu dïng vµ ®¶m b¶o s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh vÒ chÊt l-îng còng nh- gi¸ c¶ mµ cßn ph¶i th«ng th¹o vÒ hÖ thèng h¹n ngh¹ch vµ luËt ph¸p vÒ th-¬ng m¹i. C¸c n-íc cã mét hÖ thèng luËt ph¸p vÒ th-¬ng m¹i v« cïng r¾c rèi vµ phøc t¹p. §Ó n¾m ®-îc cung c¸ch lµm ¨n cña ng-êi d©n n-íc ngoµi c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i t×m hiÓu, nghiªn cøu c¸c luËt lÖ cña hä ë c¶ liªn bang vµ tõng tiÓu bang.. Bªn c¹nh ®ã lµ hµng lo¹t c¸c luËt kh¸c, trong ®ã ®Æc biÖt ®¸ng chó ý lµ luËt vÒ tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm (Product Liability Law) theo ®ã, nhµ s¶n xuÊt vµ ng-êi b¸n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng-êi tiªu dïng vÒ chÊt l-îng hµng ho¸ ®-îc b¸n trªn thÞ tr-êng. T¹i ®Êt n-íc nµy quyÒn lîi cña ng-êi tiªu dïng ®-îc ®Æt lªn hµng ®Çu, cã 13 kh«ng Ýt tr-êng hîp do khinh suÊt mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu ®· ph¶i tr¶ gi¸ qu¸ ®¾t cho c¸c vô kiÖn c¸o cña ng-êi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ph¶i hÕt søc thËn träng, t×m hiÓu kü c¸c luËt lÖ kinh doanh cña hä, nÕu cÇn ph¶i thuª c¶ luËt s- n-íc ngoµi cho dï gi¸ c¶ dÞch vô t- vÊn ë n-íc ngoµi lµ kh¸ ®¾t. ViÖc ®ông ch¹m víi ng-êi tiªu dïng ë n-íc së t¹i lµ thiÕu kh«n ngoan. §Ó cã mét phi vô xuÊt khÈu thµnh c«ng, tr-íc khi xuÊt khÈu hµng sang n-íc kh¸c, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu biÕt kü vÒ: C¸c quy ®Þnh ®Æc biÖt ¸p dông cho tõng giai ®o¹n xuÊt khÈu. S¶n phÈm phï hîp. ThÞ tr-êng, bao gåm: kinh nghiÖm mua vµ b¸n ë n-íc ngoµi, tÝnh kh«ng æn ®Þnh cña thÞ tr-êng, chÊt l-îng hµng ho¸, ai chi phèi thÞ tr-êng, thÞ tr-êng ë ®©u, t×m kiÕm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ë ®©u… TÝnh hÕt chi phÝ cho mét phi vô. Quan hÖ tèt víi nhµ ph©n phèi s¶n phÈm. C¬ cÊu gi¸ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Vèn l-u ®éng t-¬ng xøng. Lîi thÕ c¹nh tranh cña b¹n… B-íc bèn sÏ quan t©m lµ lµm thÕ nµo s¶n phÈm vµo ®-îc thÞ tr-êng ®ã. Tr-íc khi cã ®-îc hîp ®ång xuÊt khÈu, mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®ã lµ ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång. Dï ®· chuÈn bÞ chu ®¸o mµ trong kh©u ®µm ph¸n mµ ta béc lé s¬ xuÊt th× rÊt cã thÓ c¬ héi kinh doanh sÏ thÊt b¹i. VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®µm ph¸n thµnh c«ng?. Kh«ng cã c¸ch nµo tèt h¬n lµ ph¶i n¾m râ phong c¸ch ®µm ph¸n cña ®èi t¸c, hiÓu ®-îc nhu cÇu cña hä lµ g× ®Ó cã ph-¬ng ¸n ®¸p øng, tho¶ m·n thÝch hîp. Nh- ®· nãi qua ë phÇn tr-íc, ®iÓm næi bËt trong c¸ch ®µm ph¸n cña ng-êi n-íc ngoa× lµ ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò, bá qua lêi lÏ r-êm rµ, hä muèn nhanh chãng ®Þnh ®o¹t th-¬ng vô. NÕu thÊy kh«ng cã kh¶ n¨ng bu«n b¸n víi ®èi t¸c hä sÏ chÊm døt ngay vµ dµnh thêi gian ®Ó tiÕp xóc, th-¬ng l-îng,víi ng-êi kh¸c. V× vËy, khi cö 14 ng-êi ®i ®µm ph¸n víi doanh nh©n c¸c doanh nghiÖp nªn chó ý: kh«ng ®-îc trÔ hÑn, ph¶i ®µm ph¸n b»ng tiÕng Anh, ®i ngay vµo vÊn ®Ò, khi ®µm ph¸n ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o mäi tµi liÖu, th«ng tin liªn quan… Sau khi ký ®-îc hîp ®ång, ®Ó cho hµng ho¸ cã thÓ vµo ®-îc thÞ tr-êng mét c¸ch su«n sÎ, cÇn ph¶i biÕt, n¾m râ quy tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ vµo THÞ TR¦Êng ®ã, mua b¶o hiÓm rñi ro khi xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng . VÒ mÆt thùc tÕ, c«ng viÖc b¸n hµng t¹i n-íc së t¹i cßn ¶nh h-ëng ®Òn nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan tíi v¨n ho¸ -x· héi cña ng-êi d©n. Do ®ã kh«ng ph¶i s¶n phÈm hµng ho¸ nµo còng b¸n ®-îc. Kinh nghiÖm cho thÊy c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt nam nªn quan t©m ®Õn c¸c mÆt hµng dÔ b¸n vµ khã b¸n ë thÞ tr-êng nµy: Hµng dÔ nhËp khÈu: nh÷ng s¶n phÈm nµy xuÊt khÈu cã thñ tôc ®¬n gi¶n, Ýt phô thuéc quy ®Þnh h¹n chÕ, cÊm c¶n liªn quan ®Õn giÊy phÐp, thñ tôc h¶i quan: ®å gia dông, ®å dïng nÊu ¨n, t¸c phÈm nghÖ thuËt ( nguyªn gèc), dao kÐo, hoa nh©n t¹o, l«ng thó nh©n t¹o, ®¸ ch¹m vµ ®¸ quý, kÝnh vµ c¸c s¶n phÈm kÝnh, ®å trang søc, c¸c s¶n phÈm da thuéc (kh«ng ph¶i da lÊy tõ loµi thó quý hiÕm), dông cô th¾p s¸ng ®Æt cè ®Þnh, nh¹c cô, cao su vµ c¸c s¶n phÈm chÕ tõ cao su, c¸c s¶n phÈm thÓ thao, « che. Hµng khã nhËp khÈu: d-îc phÈm, gia cÇm vµ s¶n phÈm gia cÇm, thÞt gia sóc vµ c¸c s¶n phÈm cña nã, ®å ch¬i, ®éng vËt sèng, hµng dÖt may vµ c¸c s¶n phÈm dÖt may, thùc phÈm chÕ biÕn chÞu nhiÒu thñ tôc h¶i quan phøc t¹p, cÇn cã x¸c nhËn, cã nh·n hiÖu minh b¹ch, chÞu sù kiÓm tra nghiªm ngÆt cña luËt b¶o vÖ vµ an toµn. Thªm vµo ®ã, cã thÓ nghiªn cøu ®Ó tËn dông triÖt ®Ó nh÷ng -u ®·i mµ c¸c n-íc ph¸t triÓn dµnh cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn: cã thÓ b»ng c¸ch gia c«ng hµng xuÊt khÈu cho c¸c n-íc ®-îc h-ëng chÕ ®é thuÕ quan -u ®·i phæ cËp (GSP) . Song ®©y chØ lµ con ®-êng vßng bÊt ®¾c dÜ, môc tiªu l©u dµi cña chóng ta lµ ph¶i ®¹t ®-îc quy chÕ nµy. Khi ®ã, hµng ViÖt nam xuÊt khÈu sang sÏ ®-îc h-ëng møc thuÕ suÊt lµ 0% hoÆc nÕu cã th× còng thÊp h¬n møc hiÖn giê rÊt nhiÒu. 15 Nh×n chung, tÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµ th©m nhËp thµnh c«ng thÞ tr-êng n-íc ngoµi cÇn ph¶i lµm rÊt nhiÒu viÖc, thùc hiÖn qua nhiÒu b-íc. VÊn ®Ò lµ ph¶i thùc hiÖn c¸c b-íc ®ã nh- thÕ nµo, c©n ®èi ra sao cho phï hîp víi tõng doanh nghiÖp, tõng mÆt hµng xuÊt khÈu cô thÓ. 16