Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty cổ phần xây dựng xây ...

Tài liệu Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty cổ phần xây dựng xây

.PDF
62
259
116

Mô tả:

Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, mçi doanh nghiÖp ®-îc coi lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ víi nhiÖm vô lµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô cung cÊp cho x· héi, tõ ®ã ®¹t ®-îc môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh. Vµ ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, doanh nghiÖp buéc ph¶i cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh. Nh- vËy vèn lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, mÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i trong mét m«i tr-êng c¹nh tranh vµ hoµn toµn tù chñ th× vÊn ®Ò vèn ngµy cµng trë nªn quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-êng. Trong mét nÒn kinh tÕ ®ang nãng nh- hiÖn nay, nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cho c¸c doanh nghiÖp nãi riªng lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh cÊp thiÕt vµ ®ßi hái sù quan t©m lín cña c¸c doanh nghiÖp vµ Nhµ n-íc. NÕu nh- doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ vµ kh«ng ®¶m b¶o ®-îc nhu cÇu vÒ vèn th× khã cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc ngay c¶ khi ®ã lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc. Ng-îc l¹i, khi ®· ®¶m b¶o ®-îc nhu cÇu vÒ vèn råi th× viÖc sö dông lµm sao cho hiÖu qu¶ còng kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¬n gi¶n. Trªn thùc tÕ khi n-íc ta b-íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th× cã nhiÒu doanh nghiÖp thÝch nghi ®-îc vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶, song bªn c¹nh ®ã nhiÒu doanh nghiÖp víi søc × lín ®· kh«ng cã ®-îc sù thay ®æi kÞp thêi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thua lç vµ ph¸ s¶n. Tuy nhiªn mét lý do ph¶i kÓ ®Õn vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµ do c«ng t¸c qu¶n lý vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò rÊt quan träng ®Æt ra víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i x¸c ®Þnh vµ ®¸p øng ®-îc ®Çy ®ñ nhu c©ï vÒ vèn vµ sö dông ®ång vèn ®ã sao cho cã hiÖu qu¶. Tõ thùc tÕ trªn, qua gÇn 5 th¸ng thùc tËp t¹i C«ng ty x©y dùng cå phÇn sè 1- trùc thuéc Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng ViÖt Nam, tõng b-íc lµm 1 quen víi thùc tÕ vµ vËn dông lý thuyÕt vµo thùc tiÔn em ®· rót ®-îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cho b¶n th©n m×nh. Qua ®ã cµng thÊy râ ®-îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cña C«ng ty nãi riªng, em quyÕt ®Þnh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu ®Ò tµi: “ N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng x©y l¾p sè 1 (Vinaconex 1)” - Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh truyÒn thèng. Lµ ph-¬ng ph¸p ®-îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch tµi chÝnh. Khi sö dông ph-¬ng ph¸p nµy ta cÇn qu¸n triÖt 2 nguyªn t¾c c¬ b¶n - Gèc ®Ó so s¸nh: lµ sè liÖu cña kú tr-íc, sè liÖu, møc trung b×nh nghµnh, ... - C¸c chØ tiªu sö dông: + So s¸nh b»ng sè liÖu tuyÖt ®èi: §Ó thÊy ®-îc sù biÕn ®éng vÒ khèi l-îng, quy m« cña c¸c h¹ng môc qua c¸c thêi kú. + So s¸nh b»ng sè t-¬ng ®èi: §Ó thÊy ®-îc tèc ®é ph¸t triÓn vÒ mÆt qui m« qua c¸c thêi kú, c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau. + So s¸nh theo chiÒu däc: Nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ t-¬ng quan gi÷a c¸c chØ tiªu trong mét kú cña tõng b¸o c¸o tµi chÝnh so víi c¸c kú kh¸c. + So s¸nh theo chiÒu ngang: §¸nh gi¸ chiÒu h-íng biÕn ®éng cña tõng chØ tiªu qua c¸c kú. 2. Ph-¬ng ph¸p sö dông c¸c hÖ sè tµi chÝnh. HÖ sè tµi chÝnh ®-îc tÝnh b»ng c¸ch ®em so trùc tiÕp (chia) mét chØ tiªu nµy víi mét chØ tiªu kh¸c ®Ó thÊy ®-îc møc ®é ¶nh h-ëng, vai trß cña c¸c yÕu 2 tè, chØ tiªu nµy ®èi víi chØ tiªu, yÕu tè kh¸c. 3.Ph-¬ng ph¸p ®å thÞ, biÓu ®å B»ng h×nh ¶nh, tÝnh chÊt cña biÓu ®å thÞ, biÓu ®å ta thÊy ®-îc sù biÕn ®éng, c¬ cÊu, vai trß cña c¸c kho¶n môc vµ tõ ®ã ph©n tÝch mèi quan hÖ, møc ®é ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè tíi c¸c chØ tiªu ph©n tÝch. 3 Mét sè tõ ng÷ viÕt t¾t cã dïng trong bµi viÕt CK : Chøng kho¸n CSH : Chñ së h÷u KH : Kh¸ch hµng LNST : Lîi nhuËn sau thuÕ LNTT : Lîi nhuËn tr-íc thuÕ MMTB : M¸y mãc thiÕt bÞ NH : Ng©n hµng NSNN : Ng©n s¸ch Nhµ n-íc NVL : Nguyªn vËt liÖu SXKD : S¶n xuÊt kinh doanh TSC§ : Tµi s¶n cè ®Þnh TSL§ : Tµi s¶n l-u ®éng VC§ : Vèn cè ®Þnh VL§ : Vèn l-u ®éng 4 Ch-¬ng 1: HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.1. Vèn kinh doanh vµ nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.1.1. Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.1.1.1. Doanh nghiÖp vµ m«i tr-êng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp lµ chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t- c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr-êng nh»m t¨ng gi¸ trÞ cña chñ së h÷u. T¹i ViÖt Nam, theo LuËt Doanh nghiÖp: doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®-îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó ®¹t ®-îc møc doanh lîi mong muèn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ vËn hµnh qu¸ tr×nh trao ®æi. Mäi quyÕt ®Þnh ®Òu ph¶i g¾n kÕt víi m«i tr-êng xung quanh. Bao quanh doanh nghiÖp lµ mét m«i tr-êng kinh tÕ - x· héi phøc t¹p vµ lu«n biÕn ®éng. Thø nhÊt, c¸c chñ thÓ kinh tÕ tù bï ®¾p chi phÝ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña m×nh vµ tù tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo luËt ®Þnh. §Æc ®iÓm nµy t¹o ra tÝnh tù chñ cho doanh nghiÖp. Thø hai, nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ h×nh th¸i ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ph¸t triÓn ®a d¹ng, trong ®ã doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh mét c¸ch khèc liÖt. C¸c doanh nghiÖp kh«ng ®-îc nhµ n-íc bao cÊp n÷a mµ ph¶i tù b-¬n ch¶i vµ lu«n ph¶i phÊn ®Êu v-¬n lªn dµnh th¾ng lîi trong cuéc c¹nh tranh. Thø ba, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¶i chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu c¸c quy luËt kinh tÕ nh- quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung 5 cÇu, quy luËt c¹nh tranh. D-íi sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr-êng, doanh nghiÖp nµo nhËn thøc ®óng ®¾n, nhanh nhÑn vµ nh¹y bÐn c¸c quy luËt nµy, doanh nghiÖp ®ã sÏ ®øng v÷ng vµ tån t¹i vµ ng-îc l¹i. Thø t-, Nhµ n-íc ®ang nç lùc hoµn thiÖn c¬ chÕ ph¸p lý, nhÊt lµ hÖ thèng ph¸p luËt t¹o ra mét s©n ch¬i b»ng ph¼ng vµ thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi còng t¹o ¸p lùc cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù kh¼ng ®Þnh m×nh, chñ ®éng khai th¸c, t¹o lËp, tæ chøc qu¶n lý vµ sö dông vèn cho ho¹t ®éng cña m×nh. Thø n¨m, doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi ®Çu víi c«ng nghÖ. Víi tèc ®é ph¸t triÓn cña khoa hoc- kÜ thuËt nh- hiÖn nay th× thËt sù ®©y lµ yÕu tè rÊt quan träng, nã thóc ®Èy sù thay ®æi cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt, tõ ®ã dÉn ®Õn sù thay ®æi m¹nh mÏ trong qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nãi tãm l¹i, trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, m«i tr-êng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt kh¾c nghiÖt. Do vËy yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i g¾n c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh víi c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr-êng, “ b¸n c¸i thÞ tr-êng cÇn chø kh«ng b¸n c¸i m×nh cã” . §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña m×nh, biÕt qu¶n lý vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vèn kinh doanh, cã vËy doanh nghiÖp míi tån t¹i ®-îc trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ míi. 1.1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo: søc lao ®éng vµ ®èi t-îng lao ®éng ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô. Tuy nhiªn muèn tiÕn hµnh ®-îc qu¸ tr×nh trªn th× bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng ph¶i cã mét l-îng t- b¶n nhÊt ®Þnh ®Ó mua s¾m c¸c yÕu tè ®Çu vµo cÇn thiÕt phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, l-îng t- b¶n nµy ®-îc gäi lµ vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh- vËy vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn 6 bé gi¸ trÞ tµi s¶n ®-îc sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých sinh lêi. Doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn ®-îc th× sè tiÒn thu ®-îc do tiªu thô c¸c s¶n phÈm ph¶i ®¶m b¶o bï ®¾p ®-îc toµn bé c¸c chi phÝ bá ra vµ cã mét phÇn lîi nhuËn, muèn vËy sè tiÒn bá ra ban ®Çu ph¶i ®-îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch liªn tôc vµ kh«ng ngõng, t¹o ra mét vßng tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn vèn. K.Mark ®· m« t¶ qu¸ tr×nh chu chuyÓn cña t- b¶n theo m« h×nh sau: T- H …SX …H’ - T’ Vßng tuÇn hoµn cña vèn ®-îc b¾t ®Çu tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ (T) chuyÓn sang h×nh th¸i hµng ho¸ (H) ë c¸c d¹ng TLL§ vµ §TL§, qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vèn ®-îc biÓu hiÖn d-íi h×nh th¸i hµng ho¸ (H’ ) vµ cuèi cïng l¹i trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ (T’ ). Do sù lu©n chuyÓn kh«ng ngõng cña vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tån t¹i d-íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong lÜnh vùc s¶n xuÊt va l-u th«ng nªn vèn cßn lµ biÓu hiÖn cña nh÷ng tµi s¶n v« h×nh nh-: b»ng s¸ng chÕ, ph¸t minh, b¶n quyÒn t¸c gi¶, lîi thÕ th-¬ng m¹i. Nh- vËy, ®Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng ®Æc tr-ng cña vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.1.3. Ph©n lo¹i vèn kinh doanh. Trong mçi doanh nghiÖp, tuú theo tõng c¸ch ph©n lo¹i mµ vèn ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau, song nÕu c¨n cø vµo vai trß vµ ®Æc ®iÓm lu©n chuyÓn gi¸ trÞ cña vèn khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc chia lµm hai bé phËn: vèn cè ®Þnh (VC§) 7 vµ vèn l-u ®éng (VL§).  Vèn cè ®Þnh Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, viÖc mua s¾m, l¾p ®Æt c¸c TSC§ cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thanh to¸n chi tr¶ b»ng tiÒn vµ sè vèn bá ra ®Ó ®Çu t-, mua s¾m c¸c TSC§ nµy ®-îc gäi lµvèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, Nãi c¸ch kh¸c VC§ cña doanh nghiÖp lµ bé phËn cña vèn ®Çu t- øng tr-íc vÒ TSC§ mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi TSC§ hÕt thêi h¹n sö dông. Lµ sè vèn ®Çu t- øng tr-íc ®Ó mua s¾m, x©y dùng c¸c TSC§ nªn quy m« cña VC§ Ýt hay nhiÒu sÏ quyÕt ®Þnh quy m« cña TSC§, ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Song ng-îc l¹i nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông l¹i cã ¶nh h-ëng quyÕt ®Þnh, chi phèi ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña VC§. Cã thÓ kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt ®Æc thï vÒ sù vËn ®éng cña VC§ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh- sau: Mét lµ: VC§ tham gia vao nhiÒu chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®iÒu nµy do ®Æc ®iÓm cña TSC§ ®-îc sö dông l©u dµi trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Hai lµ: VC§ ®-îc lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong c¸c chu kú s¶n xuÊt. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mét bé phËn VC§ ®-îc lu©n chuyÓn vµ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm (d-íi h×nh thøc chi phÝ khÊu hao) t-¬ng øng víi phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. Ba lµ: Sau nhiÒu chu kú s¶n xuÊt VC§ míi hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn. Sau mçi mét chu kú s¶n xuÊt phÇn vèn ®-îc lu©n chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dÇn dÇn t¨ng lªn. song phÇn vèn ®Çu t- ban ®Çu vµo TSC§ l¹i dÇn 8 gi¶m xuèng cho ®Õn khi TSC§ hÕt thêi h¹n sö dông, gi¸ trÞ cña nã ®-îc chuyÓn dÞch hÕt vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt th× VC§ míi hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn.  Vèn l-u ®éng §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, ngoµi c¸c t- liÖu lao ®éng (TLL§) c¸c doanh nghiÖp cßn cÇn cã c¸c ®èi t-îng lao ®éng (§TL§). Kh¸c víi c¸c TLL§ c¸c §TL§ chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ kh«ng gi÷ ®-îc nguyªn h×nh d¸ng ban ®Çu, gi¸ trÞ cu¶ nã ®-îc chuyÓn dÞch mét lÇn hoÆc toµn bé vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. Nh÷ng TLL§ trªn nÕu xÐt vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt ®-îc gäi lµ c¸c TSL§, cßn vÒ h×nh th¸i gi¸ trÞ ®-îc gäi lµ vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp. Nh- vËy VL§ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña TSL§, v× vËy ®Æc ®iÓm cña VL§ lµ lu«n chÞu sù chi phèi bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña TSL§. Trong c¸c doanh nghiÖp ng-êi ta th-êng chia TSL§ thµnh hai lo¹i : TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l-u th«ng. TSL§ s¶n xuÊt bao gåm c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, phô tïng thay thÕ, b¸n thµnh phÈm, s¶n phÈm dë dang…. Cßn TSL§ l-u th«ng bao gåm c¸c s¶n phÈm, thµnh phÈm chê tiªu thô, c¸c lo¹i chi phÝ b»ng tiÒn, c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn…. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l-u th«ng lu«n vËn ®éng, thay thÕ vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®-îc tiÕn hµnh liªn tôc. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, ®Ó h×nh thµnh c¸c TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l-u th«ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra mét sè vèn ®Çu t- ban ®Çu nhÊt ®Þnh. V× vËy còng cã thÓ nãi VL§ cña doanh nghiÖp lµ sè vèn tiÒn tÖ øng tr-íc ®Ó ®Çu t-, mua s¾m c¸c TSL§ cña doanh nghiÖp. Phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm trªn cña TSL§, VL§ cña doanh nghiÖp còng kh«ng ngõng vËn ®éng qua c¸c giai ®o¹n cña chu kú kinh doanh : dù tr÷ s¶n 9 xuÊt, s¶n xuÊt vµ l-u th«ng. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra liªn tôc vµ th-êng xuyªn lÆp l¹i theo chu kú vµ ®-îc gäi lµ qu¸ tr×nh tuÇn hoµn, chu chuyÓn cña VL§. Qua mçi giai ®o¹n cña chu kú kinh doanh VL§ l¹i thay ®æi h×nh d¸ng biÓu hiÖn, tuú h×nh th¸i vèn tiÒn tÖ ban ®Çu chuûªn sang h×nh th¸i vèn vËt t- hµng ho¸ dù tr÷ vµ vèn s¶n xuÊt, råi cuèi cïng l¹i trë vÒ h×nh th¸i vèn tiÒn tÖ. Sau mçi chu kú t¸i s¶n xuÊt vèn l-u ®éng hoµn thµnh mét vßng chu chuyÓn. §Ó qu¶n lý sö dông vèn l-u ®éng cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i VL§ cña doanh nghiÖp theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Th«ng th-êng cã nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i sau: o Ph©n lo¹i theo vai trß tõng lo¹i VL§ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . + VL§ trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt :gi¸ trÞ c¸c NVL chÝnh, nguyªn liÖu ®éng lùc, phô tïng thay thÕ,… + VL§ trong kh©u s¶n xuÊt : c¸c kho¶n gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn. + VL§ cho kh©u l-u th«ng: c¸c kho¶n gi¸ trÞ thµnh phÈm, vèn b»ng tiÒn, ®Çu t- ng¾n h¹n,… o Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: + Vèn vËt t- hµng ho¸: NVL, nhiªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm… + Vèn b»ng tiÒn: tiÒn mÆt tån quü, tiÒn göi ng©n hµng, ®Çu t- chøng kho¸n,… C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp c¸c doanh nghiÖp xem xÐt ®¸nh gi¸ møc tån kho dù tr÷ vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp . 10 1.1.2. Nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, mét vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ qu¶n lý ®Òu quan t©m hiÖn nay lµ lµm sao lu«n tæ chóc ®¶m b¶o vèn mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®ång thêi ph¶i lu«n lùa chän h×nh thøc vµ ph-¬ng ph¸p huy ®éng vèn tÝch cùc, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp . Trªn thùc tÕ hiÖn nay , vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ ®ùoc h×nh thµnh tõ rÊt nhiÒu nguån kh¸cnhau vµ mçi nguån h×nh thµnh nªn vèn s¶n xuÊt kinh doanh nµy ®Òu cã nh÷ng -u ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m tæ chøc qu¶n lý vµ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i nghiªn cøu c¸c nguån vèn ®Ó cã ®Þnh h-íng huy ®éng hîp lý. Theo ®ã , vèn kinh doanh ®-îc ph©n thµnh c¸c lo¹i theo c¸c tiªu thøc chñ yÕu sau: 1.2.2.1. C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh vèn: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ù¬c chia thµnh hai nguån: vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶. + Nguån vèn chñ së h÷u lµ phÇn vèn thuéc quyÓn së h÷u cña doanh nghiÖp . Khi doanh nghiÖp míi ®-îc thµnh lËp, vèn chñ së h÷u h×nh thµnh nªn vèn ®iÒu lÖ. Khi doanh nghiÖp ®· ®i vµo ho¹t ®éng, ngoµi vèn ®iÒu lÖ cßn mét sè nguån kh¸c còng thuéc nguån vèn chñ së h÷u nh-: lîi nhuËn kh«ng chia, quü ®Çu t- ph¸t triÓn, chªnh lÖch tû gi¸, chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n,… vµ vèn tµi trî cña Nhµ n-íc(nÕu cã). Nh- vËy, vèn chñ sì h÷u lµ phÇn cßn l¹i trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp sau khi ®· trõ ®i toµn bé nî ph¶i tr¶. + Nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp lµ kho¶n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh, bao gåm nguån vèn chiÕm dông vµ c¸c kho¶n nî vay. Vèn chiÕm dông thÓ hiÖn t¹o bé sè nî ph¶i tr¶ cho ng-êi cung cÊp, sè ph¶i nép Ng©n s¸ch, sè 11 ph¶i thanh to¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®©y lµ lo¹i vèn mµ doanh nghiÖp ®-îc sö dông nh-ng kh«ng ph¶i tr¶ l·i. C¸c kho¶n nî vay bao gåm toµn bé sè vay ng©n hµng, nî tÝn phiÕu, nî tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp . ViÖc ph©n chia vèn theo nguån h×nh thµnh gióp doanh nghiÖp thÊy ®-îc c¬ cÊu nguån tµi trî tèi -u ®Ó chi phÝ sö dông vèn lµ thÊp nhÊt, t¨ng c-êng hiÖu qu¶ sö dông vèn cña m×nh. 1.1.2.2. C¨n cø vµo ph¹m vi huy ®éng vµ sö dông vèn. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, vèn kinh doanh ®-oc chia thµnh nguån vèn bªn trong vµ nguån vèn bªn ngoµi doanh nghiÖp + Nguån vèn bªn trong doanh nghiÖp: lµ nguån vèn cã thÓ huy ®éng tõ b¶n th©n doanh nghiÖp, bao gåm vèn tù bæ sung tõ lîi nhuËn sau thuÕ, c¸c kho¶n dù tr÷, dù phßng, thu thanh lý nh-îng b¸n TSC§ , tiÒn khÈu hao TSC§ , quü ®Çu t- ph¸t triÓn kinh doanh . nguån vèn bªn trong cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, mét mÆt nã ph¸t huy ®-îc tÝnh chñ ®éng trong viÖc sö dông vèn, mÆt kh¸clµm gia t¨ng møc ®é ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp . + Nguån vèn bªn ngoµi doanh nghiÖp: lµ nguån vèn doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng ®-îc tõ bªn ngoµi ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu vÒ vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Nguån vèn bªn ngoµi bao gåm: vèn vay cña Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông , nî ng-êi cung cÊp, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ c¸c kho¶n nî kh¸c. Huy ®éng nguån vèn bªn ngoµi t¹o cho doanh nghiÖp mét c¬ cÊu tµi chÝnh linh ho¹t h¬n, mÆt kh¸c cã thÓ lµm gia t¨ng doanh lîi vèn chñ së h÷u rÊt nhanh nÕu møc doanh lîi ®¹t ®-îc cao h¬n chi phÝ sö dông vèn vµ ng-îc l¹i. 1.1.2.3. C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng vµ sö dông vèn: Theo tiªu thøc nµy, nguån vèn cña doanh nghiÖp ®-îc chia thµnh hai 12 nguån: nguån vèn th-êng xuyªn vµ nguån vèn t¹m thêi. + Nguån vèn th-êng xuyªn lµ nguån vèn mang tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ dµi h¹n, bao gåm vèn chñ së h÷u vµ c¸c kho¶n vay dµi h¹n. Nguån vèn nµy ®-îc dïng ®Ò mua s¾m TSC§ vµ mét bé phËn TSL§ th-êng xuyªn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . + Nguån vèn t¹m thêi lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu vèn cã tÝnh chÊt t¹m thêi, bÊt th-êng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- c¸c kho¶n chiÕm dông hîp ph¸p kh«ng ph¶i tr¶ l·i lu«n cã ®ßn bÈy tµi chÝnh d-¬ng vµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp xem xÐt, lùa chän nguån vèn phï hîp víi thêi gi¸n sö dông vµ cã c¬ së ®Ó lËp c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ sÏ huy ®éng vèn bao nhiªu vµ lÊy tõ nguån nµo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi ph¶i tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ sö dông vèn vµ cã biÖn ph¸p qu¶n lý, sö dông vèn co hiÖu qu¶. 1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.2.1. XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ kinh doanh ®-îc lîi nhuËn tèi ®a. Lîi nhuËn lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµ chØ tiªu chÊt l-îng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, lîi nhuËn t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp më 13 réng quy m« ho¹t ®éng c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. §Ó ®¹t ®-îc lîi nhuËn tèi ®a c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã viÖc tæ chøc huy ®éng vèn ®¶m b¶o cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh vµ viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ co ý nghÜa rÊt quan träng. Vèn cã vai trß quan träng cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nh- chóng ta ®· biÕt, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo: t- liÖu lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Muèn cã ®-îc c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp ph¶i cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh. NÕu kh«ng cã vèn th× doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®-îc, cã nghÜa lµ doanh nghiÖp sÏ kh«ng tån t¹i. Do vËy, cã thÓ nãi vèn lµ tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh gay g¾t. Doanh nghiÖp nµo còng muèn giµnh th¾ng lîi trong cuéc c¹nh tranh vµ mong muèn cã mét sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã,c¸c doanh nghiÖp cÇn tiÕp tôc bæ sung vèn ®Ó t¨ng thªm tµi s¶n kinh doanh t-¬ng øng víi sù t¨ng tr-ëng cña quy m« doanh nghiÖp. Lóc nµy vèn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®Çu t- ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn, giµnh th¾ng lîi trong cuéc canh tranh. Nãi tãm l¹i vèn kinh doanh lµ mét yÕu tè quan träng, nã quyÕt ®Þnh tíi t-¬ng lai cña doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh tíi t-¬ng lai cña doanh nghiÖp. V× vËy viÖc tæ qu¶n lý n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cã ý nghÜa rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh tíi sù sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 14 1.2.2. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lu«n lu«n phÊn ®Êu ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. §Ó ®¹t ®-îc nµy c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. NÕu hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp mµ cao sÏ gióp doanh nghiÖp cã vÞ trÝ míi, tr-íc hÕt lµm t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp ®øng v÷ng vÒ mÆt tµi chÝnh, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, nhê ®ã t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-êng. Ng-îc l¹i, nÕu vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®-îc b¶o toµn vµ sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ th× môc tiªu ®Çu t- cña doanh nghiÖp kh«ng ®-îc thùc hiÖn mÆt kh¸c cßn g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng nh-: thua lç, mÊt thÞ tr-êng, ph¸ s¶n… H¬n n÷a lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ do vËy hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cho riªng m×nh mµ cßn gãp phÇn lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña toµn nÒn kinh tÕ. NÕu tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cïng phÊn ®Êu ®¹t hiÖu qu¶ sö dông vèn cao vµ ngµy cµng n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn th× sÏ gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ. Khi nÒn kinh tÕ ®· t¨ng tr-ëng, ph¸t triÓn æn ®Þnh nã sÏ kÝch thÝch ®Çu t-, t¨ng s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu cho x· héi, t¹o c«ng an viÖc lµm, t¨ng c¸c kho¶n nép cho ng©n s¸ch nhµ n-íc. V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn víi mçi doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng. 15 1.3. Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3.1. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VC§. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæ chøc VC§, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VC§ vµ TSC§ cña doanh nghiÖp. Th«ng th-êng bao gåm c¸c chØ tiªu tæng hîp vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch.  C¸c chØ tiªu tæng hîp: + ChØ tiªu hiÖu suÊt sö dông VC§: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång VC§ cã thÓ t¹o bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn trong kú. HiÖu suÊt sö dông Doanh thu thuÇn trong kú = VC§ b×nh qu©n trong kú VC§ Ta thÊy r»ng chØ tiªu nµy cµng cao th× cµng cã lîi cho doanh nghiÖp, nã ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông VC§ cña doanh nghiÖp ra sao. Cßn nÕu chØ tiªu nµy ngµy cµng ®i xuèng th× doanh nghiÖp cÇn xem xÐt l¹i c¬ cÊu vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Trong ®ã, vèn cã ®Þnh b×nh qu©n trong kú ®-îc x¸c ®Þnh: VC§ b×nh qu©n = VC§ ®Çu kú + VC§ cuèi kú 2 Vèn cè ®Þnh ®Çu kú (cuèi kú) ®-îc tÝnh nh- sau: VC§ ®Çu kú Nguyªn gi¸ TSC§ Sè tiÒn khÊu hao luü kÕ (cuèi kú) = ®Çu kú (cuèi kú) ®Çu kú (cuèi kú) Sè tiÒn khÊu Sè tiÒn Sè tiÒn khÊu Sè tiÒn khÊu hao luü kÕ = khÊu hao + hao t¨ng - hao gi¶m cuèi kú ®Çu kú trong kú trong kú 16 + ChØ tiªu hµm l-îng VC§: lµ ®¹i l-îng nghÞch ®¶o cña chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông VC§. Nã ph¶n ¸nh: ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn trong kú cÇn bao nhiªu ®ång VC§. VC§ b×nh qu©n trong kú Hµm l-îng VC§ = Doanh thu thuÇn trong kú Nh- vËy ta cã thÊy r»ng doanh nghiÖp cÇn cã mét hµm l-îng VC§ cµng thÊp cµng tèt. + ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn VC§: chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång VC§ trong kú cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn tr-íc thuÕ (hoÆc lîi nhuËn sau thuÕ thu nhËp). Tû suÊt lîi nhuËn Lîi nhuËn tr-íc thuÕ (sau thuÕ TNDN) = x 100% VC§ VC§ b×nh qu©n trong kú Ta cã thÓ thÊy r»ng tû suÊt lîi nhuËn VC§ cµng cao th× cµng tèt cho doanh nghiÖp, nã còng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông VC§ cña doanh nghiÖp.  C¸c chØ tiªu ph©n tÝch: + HÖ sè hao mßn TSC§: ph¶n ¸nh møc ®é hao mßn cña TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp so víi thêi ®iÓm ®Çu t- ban ®Çu. HÖ sè nµy cµng lín chøng tá møc ®é hao mßn TSC§ cµng cao vµ ng-îc l¹i. HÖ sè hao mßn Sè tiÒn hao mßn luü kÕ = TSC§ Nguyªn gi¸ TSC§ ë thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ + HiÖu suÊt sö dông TSC§: Ph¶n ¸nh mét ®ång TSC§ trong kú t¹o ra ®-îc bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. HiÖu suÊt sö dông Doanh thu thuÇn trong kú = Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n trong kú TSC§ Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn th× chØ tiªu kÕt cÊu TSC§ gióp doanh nghiÖp ®¸nh 17 gi¸ møc ®é hîp lý trong c¬ cÊu TSC§ ®-îc trang bÞ ë doanh nghiÖp, tõ ®ã gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®-îc hiÖu qu¶ sö dông VC§. 1.3.2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæ chøc vµ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp: Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ ph¶i th-êng xuyªn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: - Tèc ®é lu©n chuyÓn VL§: cã thÓ ®-îc ®o b»ng hai chØ tiªu lµ sè lÇn lu©n chuyÓn (sè vßng quay VL§) vµ kúlu©n chuyÓn vèn (sè ngµy mét vßng quay VL§). + Vßng quay VL§: ph¶n ¸nh trong kú VL§ quay ®-îc bao nhiªu vßng. Doanh thu thuÇn trong kú Vßng Quay VL§ = VL§ b×nh qu©n trong kú Trong ®ã: VL§ b×nh qu©n = VL§ ®Çu n¨m + VL§ cuèi n¨m 2 HoÆc: VL§ b×nh qu©n = Vq1 + Vq2 + Vq3 + Vq4 4 HoÆc: VL§ b×nh qu©n = V®q1/2 + Vcq1 + Vcq2 + Vcq3 + Vcq4/2 4 Trong ®ã: Vq1, Vq2, Vq3, Vq4: VL§ b×nh qu©n c¸c quý 1,2,3,4. 18 V®q1: sè d- VL§ ®Çu quý 1. Vcq1, Vcq2, Vcq3, Vcq4: Sè d- VL§ cuèi c¸c quý 1,2,3,4 + Sè ngµy mét vßng quay VL§: ph¶n ¸nh trung b×nh mét vßng quay VL§ hÕt bao nhiªu ngµy. 360 (ngµy) Sè ngµy 1 vßng quay = Sè VL§ b×nh qu©n Vßng quay vèn cµng nhanh th× kú lu©n chuyÓn vèn cµng ®-îc rót ng¾n vµ chøng tá VL§ cµng ®-îc sö dông cã hiÖu qu¶. Do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ trong s¶n xuÊt, l-u th«ng hµng ho¸ nªn doanh nghiÖp cã thÓ gi¶m bít ®-îc sè VL§ cÇn thiÕt, ®©y lµ l-îng VL§ mµ doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®-îc. Sè VL§ tiÕt kiÖm ®-îc thÓ hiÖn d-íi hai h×nh thøc: tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi vµ tiÕt kiÖm t-¬ng ®èi. + TiÕt kiÖm tuyÖt ®èi lµ do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nªn doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng thªm tæng møc lu©n chuyÓn vèn song kh«ng cÇn t¨ng thªm hoÆc t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ quy m« vèn. - Tû suÊt lîi nhuËn VL§: ph¶n ¸nh mét ®ång VL§ cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn tr-íc thuÕ (hoÆc lîi nhuËn sau thuÕ thu nhËp). tû suÊt lîi nhuËn = VL§ Lîi nhuËn (tr-íc thuÕ hoÆc sau thuÕ TNDN) x 100% Sè VL§ b×nh qu©n Tû suÊt lîi nhuËn VL§ cµng cao chøng tá viÖc sö dông VL§ cµng cã hiÖu qu¶. - Ngoµi ra, tuú theo môc ®Ých nguyªn cøu, chØ tiªu tèc ®é lu©n chuyÓn cßn ®-îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i VL§. Ch¼ng h¹n: Sè vßng quay Gi¸ vèn hµng b¸n = HTK Hµng tån kho b×nh qu©n 19 HoÆc: Sè vßng quay c¸c Doanh thu thuÇn = kho¶n thu Sè d- b×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp: - Vßng quay toµn bé vèn: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh vèn cña doanh nghiÖp trong mét kú quay ®-îc bao nhiªu vßng, tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Vßng quay toµn Doanh thu thuÇn trong kú = bé vèn Vèn kinh doanh b×nh qu©n - Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh: lµ chØ tiªu ®o l-êng møc ®é sinh lêi cña ®ång vèn, ph¶n ¸nh mét ®ång vèn b×nh qu©n sö dông trong kú t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn tr-íc thuÕ hoÆc sau thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. Tû suÊt lîi nhuËn Lîi nhuËn (tr-íc thuÕ hoÆc sau thuÕ TNDN) = x 100% VKD Vèn kinh doanh b×nh qu©n Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh cßn ®-îc ®¸nh gi¸ qua chØ tiªu vßng quay vèn vµ tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu: Tû suÊt lîi nhuËn Tû suÊt lîi nhuËn sau Vßng quay toµn = sau thuÕ VKD thuÕ trªn doanh thu x bé vèn Hay: Tû suÊt lîi nhuËn Lîi nhuËn sau thuÕ Doanh thu thuÇn = x sau thuÕ VKD Doanh thu thuÇn Vèn kinh doanh b×nh qu©n - Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u: lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn môc tiªu t¹o ra lîi nhuËn rßng cho c¸c chñ së h÷u cña doanh nghiÖp. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan