Tài liệu Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh phú thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG DƯ QUẢNG NAM NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH PHÚ THỌ TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Phú Thọ, năm 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG DƯ QUẢNG NAM NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Ngô Thúy Quỳnh Phú Thọ, năm 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi là Dƣ Quảng Nam, học viên Cao học chuyên ngành Quản lý Kinh tế, Khóa 2017-2019 Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng, xin cam đoan mọi thông tin liên quan đến Luận văn là trung thực; Luận văn đƣợc tác giả tự nghiên cứu, tổng hợp, không sao chép. Trong thời gian tìm hiểu, đến thời điểm hiện tại tôi cam kết chƣa có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ. Tôi xin chịu hoàn toàn tách nhiệm với nhà trƣờng về lời cam đoan này ! Phú Thọ, ngày tháng Tác giả Dƣ Quảng Nam năm 2019 ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và nghiên cứu luận văn đề tài "Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ", tác giả đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn và giúp đỡ tận tình, chu đáo của các thày cô và các đơn vị của nhà trƣờng và của các cơ quan hữu trách cùng đồng nghiệp. Tác giả đặc biệt bày tỏ lòng cảm ơn cô giáo Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ Ngô Thúy Quỳnh đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo cho tác giả nhiều vấn đề quý báu trong nghiên cứu khoa học nói chung cũng nhƣ trong luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo Khoa Kinh tế và quản trị kinh doanh, Phòng Đào tạo sau đại học Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả về tài liệu, thông tin khoa học và đóng góp nhiều ý kiến quý báu cho luận văn. Cuối cùng tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả luận văn Dƣ Quảng Nam iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. ii MỤC LỤC .................................................................................................................. iii DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vii DANH MỤC HÌNH ẢNH ....................................................................................... viii MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................3 4. Quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu .............................. 3 5. Đóng góp mới của luận văn .....................................................................................5 6. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ..............................................6 7. Kết cấu luận văn .......................................................................................................8 Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .......................................................................9 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP .............................................9 1.1. Một số vấn đề cơ bản về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp ....................................................................................................9 1.1.1. Dự án đầu tƣ xây dựng công trình nông nghiệp.................................................9 1.1.2. Các đặc trƣng cơ bản của dự án đầu tƣ xây dựng công trình nông nghiệp ........9 1.2. Quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng ...............................................13 1.2.1. Nhận thức và khái niệm về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng lĩnh vực nông nghiệp ..................................................................................................13 1.2.2. Sự cần thiết QLNN đối với dự án đầu tƣ .........................................................14 1.2.3. Mục tiêu của quản lý nhà nƣớc đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp .........................................................................................................................15 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nƣớc đối với dự án ĐTXD công trình trong lĩnh vực nông nghiệp ................................................................................................................18 iv 1.2.5. Hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ................32 1.2.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả ĐTXD công trình trong lĩnh vực nông nghiệp .........................................................................................................................34 1.3. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Bạc Liêu .............................................................. 36 1.3.1. Một số kết quả đạt đƣợc ...................................................................................36 1.3.2. Bài học rút ra cho tỉnh Phú Thọ .......................................................................39 Tiểu kết chƣơng 1.......................................................................................................41 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI DỰ ÁN ĐTXD TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH PHÚ THỌ ............................... 42 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Phú Thọ ..........................................42 2.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ....................................................................42 2.1.2. Tình hình phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng của tỉnh Phú Thọ .....................43 2.1.3. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2018 .............................. 45 2.2. Thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng công trình trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ .........................................................................49 2.2.1. Đánh giá khái quát các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD nông nghiệp ....................................................................................................50 2.2.2. Ban Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình Nông nghiệp và PTNT .........55 2.2.3. Những việc cơ quan quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ đã thực hiện ..................................................................58 2.2.4. Kết quả quản lý nhà nƣớc đối với dự án ĐTXD nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ67 2.2.5. Hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ................72 2.2.6. Đánh giá chung về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ ................................................................................................ 77 Tiểu kết Chƣơng 2 ......................................................................................................83 Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QLNN ĐỐI VỚI DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH PHÚ THỌ TRONG NHỮNG NĂM TỚI .............................. 85 v 3.1. Định hƣớng quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ .......................................................................................85 3.1.1. Định hƣớng phát triển nông nghiệp và đầu tƣ phát triển nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ đến năm 2020 .............................................................................................. 85 3.1.2. Định hƣớng đổi mới QLNN đối với ĐTXD công trình nông nghiệp ..............87 3.1.3. Định hƣớng hoạt động của Ban Quản lý dự án đầu tƣ XDCT NN và PTNT tỉnh Phú Thọ trong thời gian tới .................................................................................88 3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả QLNN đối với dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ .........................................................................89 3.2.1. Giải pháp đối với Cơ quan QLNN của tỉnh .....................................................89 3.2.2. Giải pháp đối với Ban quản lý dự án công trình nông nghiệp .........................93 Tiểu kết Chƣơng 3 ......................................................................................................99 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................101 1. Kết luận chung của luận văn ................................................................................101 2. Kiến nghị ..............................................................................................................101 2.1. Với các Bộ ngành Trung ƣơng ..........................................................................101 2.2. Với Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ ..................................................................103 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................104 vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT CTXD Công trình xây dựng DAĐT Dự án đầu tƣ ĐTXD Đầu tƣ xây dựng GPMB Giải phóng mặt bằng NSNN Ngân sách nhà nƣớc QLDA Quản lý dự án QLCL Quản lý chất lƣợng QLNN Quản lý nhà nƣớc TMĐT Thƣơng mại điện tử UBND Ủy ban nhân dân XDCB Xây dựng cơ bản vii DANH MỤC BẢNG Bảng 1: Số lƣợng dự án do Ban Quản lý dự án Bạc Liêu làm chủ đầu tƣ giai đoạn 2015-2017..................................................................................................................36 Bảng 2: Tình hình giải ngân vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2015-2017 (tỷ đồng) ..................................................................................................38 Bảng 3: Nhân lực của Ban QLDA đầu tƣ XDCT NN&PTNT tỉnh Phú Thọ tính đến ngày 31/12/2018 ........................................................................................................58 Bảng 4: Kết quả thực hiện công tác chuẩn bị đầu tƣ theo các chỉ tiêu tiến độ, chi phí, chất lƣợng………………….…………………………………………..………59 Bảng 5: Kết quả thực hiện công tác thực hiện đầu tƣ theo các tiêu chí về tiến độ, chi phí, chất lƣợng ……………...…………………………….....…………………61 Bảng 6: Tình hình thực hiện vốn đầu tƣ từ nguồn NSNN cho xây dựng NN&PTNT tỉnh Phú Thọ từ 2016-2018 .......................................................................................68 Bảng 7: Kết quả thực hiện những công trình XD NN&PTNT do Ban Quản lý dự án đầu tƣ XDCT NN&PTNT quản lý từ năm 2016-2018 .............................................68 Bảng 8: Kết quả thực hiện QLDA của Ban QLDA đầu tƣ XDCT NN&PTNT theo các giai đoạn ..............................................................................................................70 Bảng 9: Kết quả thực hiện công tác kết thúc đầu tƣ theo các tiêu chí về tiến độ, chi phí, chất lƣợng ...........................................................................................................75 viii DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.1: Sự phát triển của các mục tiêu quản lý dự án ...........................................16 Hình 1.2: Sơ đồ QLNN đối với dự án ĐTXD công trình trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh..........................................................................................................................18 Hình 1.3: Các công việc trong quản lý dự án ............................................................27 Hình 1.4: Các công việc chính của quản lý dự án .....................................................30 Hình 1.5: Sơ đồ các yếu tố ảnh hƣởng tới hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD công trình trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh ...........................................35 Hình 2.1: Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Ban ................................................57 Hình 2.2. Một số hình ảnh tiêu biểu các dự án đầu tƣ lĩnh vực nông nghiệp đã thi công hoàn thành trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ..............................................................73 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài " Thực tế cho thấy, quản lý nhà nƣớc (QLNN) đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp còn nhiều vấn đề chƣa đƣợc tƣờng minh. Chẳng hạn, đối tƣợng QLNN trong hoạt động đầu tƣ xây dựng lĩnh vực nông nghiệp thì đã rõ nhƣng nội dung QLNN đối với đầu tƣ xây dựng trong nông nghiệp là gì, quan hệ giữa QLNN đối với đầu tƣ xây dựng trong nông nghiệp với QLNN đối với toàn bộ hoạt động đầu tƣ phát triển kinh tế - xã hội ra sao; khái niệm về hiệu quả QLNN đối với đầu tƣ xây dựng trong nông nghiệp thế nào; đồng thời đánh giá hiệu quả QLNN đối với đầu tƣ xây dựng trong nông nghiệp thế nào... đều chƣa rõ ràng nên trong thực tiễn QLNN đối với đầu tƣ xây dựng (ĐTXD) trong nông nghiệp đang gặp khá nhiều lúng túng. Phú Thọ là tỉnh miền núi, diện tích tự nhiên 3.533km2, dân số 1.322 triệu ngƣời, có 13 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có huyện nghèo Tân Sơn thuộc Nghị quyết 30a của Chính phủ. Tiềm năng phát triển nông nghiệp của tỉnh là tƣơng đối lớn và vƣợt trội nhiều địa phƣơng trong vùng. Muốn phát triển nông nghiệp nhất thiết phải có hệ thống kết cấu hạ tầng nông nghiệp đủ mức. Trong những năm qua, đƣợc sự quan tâm giúp đỡ của Trung ƣơng, sự nỗ lực vƣợt khó của địa phƣơng, tỉnh Phú Thọ đã tiến hành ĐTXD phục vụ phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp tƣơng đối nhiều. Song hiệu quả ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp chƣa đạt đƣợc hiệu quả nhƣ mong muốn. Kinh tế Phú Thọ còn nhiều khó khăn, tiềm lực kinh tế còn nhiều hạn chế, kết cấu hạ tầng còn thiếu và chƣa đồng bộ, đặc biệt là kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tỉnh Phú Thọ đã xác định nâng cấp kết cấu hạ tầng phải đi trƣớc một bƣớc, là bƣớc đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Ban Quản lý dự án ĐTXD công trình Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ là Ban Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng chuyên ngành trực thuộc UBND tỉnh Phú Thọ, thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng thuộc lĩnh vực nông nghiệp, nông trên địa bán tỉnh Phú Thọ. Trong những 2 năm qua, Ban Quản lý dự án ĐTXD công trình Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ đã tiến hành quản lý xây dựng một số lƣợng lớn các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng nông nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh, phục vụ đắc lực cho phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai, từng bƣớc nâng cấp, cải thiện cơ sở hạ tầng nông nghiệp, nông thôn tỉnh Phú Thọ theo hƣớng bền vững, góp phần cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh. Mặc dù vậy, hiện trạng kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn ở tỉnh Phú Thọ còn nhiều hạn chế cần tiếp tục đầu tƣ xây dựng để đáp ứng nhu cầu giai đoạn hiện nay. Trong quá trình thực hiện công tác quản lý các dự án, năng lực quản lý dự án của Ban Quản lý dự án ĐTXD công trình Nông nghiệp và PTNT tỉnh Phú Thọ còn có những hạn chế cần khắc phục; cơ cấu tổ chức quản lý, quy trình quản lý chƣa thật sự chặt chẽ, tính chuyên nghiệp hoá chƣa cao; trình độ chuyên môn của một bộ phận cán bộ Ban chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn hiện nay. Trƣớc tình hình nhƣ đã nói tác giả chọn vấn đề “Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ” làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý kinh tế. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp nhằm qua đó nâng cao hiệu quả đầu tƣ, rút ngắn thời gian xây dựng để sớm đƣa công trình vào khai thác sử dụng, phát huy nhanh hiệu quả nguồn vốn đầu tƣ phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững ở tỉnh Phú Thọ. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để hoàn thành mục tiêu đề ra luận văn sẽ phải thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau đây: - Hệ thống hoá và làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận cở bản về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng công trình trong lĩnh vực nông nghiệp. 3 - Làm rõ thực trạng QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực phát triển nông nghiệp giai đoạn 2016-2018. Xác định thành tựu, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém. - Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN đối với dự án đầu tƣ xây dựng công trình trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ'. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu QLNN đối với ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp đặt trong mối quan hệ với QLNN đối với đầu tƣ phát triển cũng nhƣ đối với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về phạm vi về không gian: Quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. - Về phạm vi về thời gian: Từ năm 2016-2018 và một số năm tiếp theo. - Về nội dung khoa học: Nghiên cứu cả lý thuyết và thực tiễn, cả hiện trạng và tƣơng lai QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ, nhất là đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp. 4. Quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Quan điểm nghiên cứu - Việc nghiên cứu Luận văn này dựa trên các quan điểm cơ bản sau đây: - Quán tiệt quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. - Tác giả bám sát tƣ tƣởng của Hồ Chí Minh về mục tiêu của phát triển là hƣớng tới thịnh vƣợng và hạnh phúc cho ngƣời dân. - Tác giả căn cứ vào đƣờng lối phát triển kinh tế - xã hội nói chung và đƣờng lối về phát triển đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng nông nghiệp nông thôn nói riêng, 4 phát hiện những bất hợp lý trong việc giải quyết mối quan hệ biện chứng này để xem xét vấn đề không rơi vào tình trạng chủ quan duy ý chí. 4.2. Phương pháp tiếp cận Tác giả tiếp cận đề tài theo các hƣớng chính dƣới đây: - Tiếp cận hệ thống: Nông nghiệp là một hệ thống kinh tế - kỹ thuật - tự nhiên phức tạp nên hệ thông kết cấu hạ tầng nông nghiệp cũng là một hệ thống cần nghiên cứu làm rõ. Bản thân việc xây dựng kết cấu hạ tầng nông nghiệp là một hệ thống các dự án. - Tiếp cận từ lý thuyết đến thực tiễn: Trƣớc hết tác giả tìm hiểu và làm rõ những vấn đề lý thuyết cơ bản về QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp rồi từ đó tiến hành phân tích thực tiễn QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ. - Tiếp cận liên ngành - liên vùng: Nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế quốc dân, có quan hệ mật thiết với các ngành kinh tế khác (nhƣ với công nghiệp, dịch vụ) và trải rộng trong phạm vi lãnh thổ tỉnh (gồm nhiều huyện). - Tiếp cận từ vĩ mô đến vi mô: Đi từ chính sách kinh tế vĩ mô, nhất là chính sách đầu tƣ xã hội đến chính sách đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp. Đồng thời đi từ đầu tƣ xã hội đến ĐTXD các dự án nông nghiệp. - Tiếp cận theo nguyên lý nhân quả: Mọi kết quả có nguyên nhân của nó. Từ nguyên lý nhân quả tác giả sẽ truy tìm các nguyên nhân của hạn chế, yếu kém trong công tác QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ để có thêm căn cứ đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp. Đề tài của Luận văn thuộc Chuyên ngành Quản lý kinh tế nên việc nghiên cứu đề tài này sẽ dựa trên nền tảng thế giới quan, phƣơng pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, quan điểm chỉ đạo và đƣờng lối phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. 5 4.3. Phƣơng pháp nghiên cứu Để hoàn thành luận văn tác giả sử dụng những phƣơng pháp nghiên cứu chính sau: - Phƣơng pháp phân tích thống kê: Sử dụng để phân rích số liệu về hiện trạng ĐTXD dự án và thực trạng QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp. - Phƣơng pháp so sánh: Thực hiện việc so sánh hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ qua các năm. Nếu có điều kiện thì so sánh hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp với các địa phƣơng khác. - Phƣơng pháp chuyên gia: Sử dụng chuyên gia để lấy thêm thông tin và kiểm định các nhận xét, các kết luận của tác giả trong quá trình nghiên cứu đề tài. - Phƣơng pháp dự báo: Sử dụng để dự báo xu thế phát triển nông nghiệp, dự báo nhu cầu đầu tƣ xây dựng các công trình phục vụ phát triển nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ. 5. Đóng góp mới của luận văn - Về mặt lý luận và học thuật: Hệ thống hóa và góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về QLNN dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn hiện nay. Nội dung, vai trò của quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp xuyên suốt từ giai đoạn đề xuất chủ trƣơng đầu tƣ, chuẩn bị đầu tƣ và thực hiện đầu tƣ của một dự án đến khi xây dựng hoàn thành thanh quyết toán công trình. Những nghiên cứu này góp phần hoàn thiện hệ thống lý luận về QLNN đối với dự án đầu tƣ nói chung, dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp nói riêng. - Về mặt thực tiễn: Kết quả nghiên cứu, phân tích và những đề xuất của đề tài là những gợi ý quan trọng giúp cho việc quản lý hiệu quả, hợp lý, tiết kiệm và quản lý nguồn vốn nhà nƣớc ở các dự án đầu tƣ xây dựng lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, là những tài liệu tham khảo cần thiết cho những ngƣời quan tâm đến việc học tập, nghiên cứu về công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình. 6 Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, đƣa ra những hạn chế trong công tác quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh và nguyên nhân của những hạn chế đó. - 'Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã xây dựng hệ thống các quan điểm, đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng lĩnh vực nông trên địa bàn tỉnh. Các quan điểm đƣợc xây dựng cùng với những hạn chế đã phân tích là định hƣớng để hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc dự án đầu tƣ lĩnh vực nông nghiệp. Các giải pháp đề xuất là những giải pháp trực tiếp hoàn thiện từ nhận thức đến tổ chức, nội dung và phƣơng pháp quản lý dự án. 6. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Quản lý dự án đầu tƣ là quá trình quan trọng trong quá trình hình thành và thực hiện dự án, là công cụ thực hiện và ra quyết định đầu tƣ phù hợp. Có nhiều chủ thể tham gia và ảnh hƣởng tới quá trình Quản lý dự án đầu tƣ nhƣ: Nhà nƣớc mà đại diện là các cơ quan quản lý nhà nƣớc, các doanh nghiệp với vai trò là CĐT, các ngân hàng, các tổ chức tài chính tín dụng, các tổ chức tƣ vấn...Nghiên cứu về công tác Quản lý dự án đầu tƣ đã có các công trình nghiên cứu và lý luận theo nhiều chủ đề cũng nhƣ các quá trình hoạt động Quản lý dự án đầu tƣ. Tuy nhiên, phạm vi và mức độ nghiên cứu tập trung chủ yếu ở việc xem xét, bàn luận về các kỹ thuật phân tích đánh giá dự án, ở nội dung quản lý nhƣ: - Hoàng Đỗ Quyên (2008), Luận văn thạc sĩ Kinh tế (Đại học Kinh tế quốc dân), “Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc” Đề tài đề cập đến việc hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc, đƣa ra những lý luận cơ bản về quản lý dự án, phân tích thực trạng và đƣa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc. Đề tài tập trung chủ yếu vào việc công tác quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện dự án tại các dự án thuộc phạm vi quản lý của Ban quản lý dự án. 7 - Lê Công Giang (2012), Luận văn Thạc sĩ Thủy lợi (Đại học Thủy lợi), "Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi phí các dự án đầu tƣ xây dựng công trình ngành nông nghiệp và PTNT tại tỉnh Bác Ninh". Đề tài đề cập đến công tác quản lý chi phí đầu tƣ, thông qua việc phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động quản lý chi phí các dự án đầu tƣ xây dựng công trình ngành nông nghiệp và PTNT sử dụng vốn Nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, đề tài nghiên cứu tìm ra các giải pháp quản lý chi phí đầu tƣ xây dựng công trình một cách hiệu quả, giảm thất thoát, lãng phí. - Trần Thị Hồng Vân (2005), Luận văn Thạc sĩ kinh tế (Đại học Kinh tế quốc dân), “Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ của Đài tiếng nói Việt Nam” Đề tài đề cập đến việc hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ của đài tiếng nói Việt Nam, đã đƣa ra các cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp hoàn thiện về công tác quản lý dự án tại Đài tiếng nói Việt Nam. Phạm vi và đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là về công tác quản lý dự án đầu tƣ tại một đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nƣớc trong lĩnh vực thông tin - truyền thông. Đề tài đã phân tích công tác quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện dự án tại các nhóm dự án do các đơn vị trực thuộc của Đài tiếng nói Việt Nam làm CĐT. - Nguyễn Thị Phƣơng Thuý (2011), Luận văn Thạc sĩ kinh tế (Đại học Mỏ Địa chất) "Nghiên cứu một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tƣ xây dựng công trình từ ngân sách cấp Huyện ở thành phố Uông Bí". Các công trình đã nghiên cứu về Quản lý dự án đầu tƣ thƣờng tập trung vào kỹ thuật phân tích đánh giá lợi ích và chi phí phục đối với dự án. Một số các công trình (luận văn thạc sĩ) xem xét công tác thẩm định tài chính trong các ngân hàng thƣơng mại ở Việt nam trong đó chú trọng nhiều đến kỹ thuật nghiệp vụ mà các ngân hàng áp dụng để đáp ứng khả năng vay đƣợc vốn theo xu thế hơn là việc phân tích thực chất hiệu dụng của Dự án. Nghiên cứu và thiết kế quy trình Quản lý dự án đầu tƣ đáp ứng cho nhà quản trị có những quyết định đúng đắn và kịp thời nắm bắt cơ hội đầu tƣ có hiệu quả, nâng cao khả năng cạnh tranh, Quản trị từ khâu nghiên 8 cứu, lập dự án, thực hiện đầu tƣ, vận hành và kết thúc vòng đời dự án, phƣơng pháp, quy trình thực hiện, vấn đề phân cấp quản lý đầu tƣ... Trong quá trình thực hiện tác giả đã kế thừa, học tập những ƣu việt của các công trình nghiên cứu trƣớc đó để hoàn thành luận văn của mình. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận luận văn đƣợc kết cấu thành 3 chƣớng: - Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp. - Chƣơng 2: Thực trạng QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ. - Chƣơng 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN đối với dự án ĐTXD trong lĩnh vực nông nghiệp ở tỉnh Phú Thọ trong những năm tới.' 9 Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP 1.1. Một số vấn đề cơ bản về quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp 1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp Dự án đầu tƣ xây dựng công trình trong lĩnh vực nông nghiệp (từ đây viết gọn " là Dự án đầu tƣ xây dựng công trình nông nghiệp) là tập hợp các đề xuất có liên " quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lƣợng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời gian nhất định. Dự án đầu tƣ xây dựng công trình bao gồm phần thuyết minh và phần thiết kế cơ sở. Một dự án xây dựng cần phải có các vấn đề sau: Kế hoạch, kinh phí, thời gian, đất, sản phẩm của dự án, công trình xây dựng. 1.1.2. Các đặc trưng cơ bản của dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp Dự án ĐTXD công trình nông nghiệp có những đặc trƣng chủ yếu nhƣ sau: - Dự án có mục đích, mục tiêu rõ ràng: Mỗi dự án là một hoặc một tập hợp nhiệm vụ cần đƣợc thực hiện để đạt tới một kết quả xác định nhằm thỏa mãn một nhu cầu nào đó. Dự án phức tạp cần chia làm nhiều bộ phận khác nhau để quản lý và thực hiện nhƣng cuối cùng phải đảm bảo mục tiêu cơ bản về thời gian, chi phí và chất lƣợng. - Dự án có chu kỳ riêng và thời gian tồn tại hữu hạn: Dự án phải trải qua các giai đoạn: Hình thành, phát triển, có thời điểm bắt đầu, kết thúc. Tổ chức thực hiện dự án mang tính chất tạm thời, sau khi đạt đƣợc mục tiêu đề ra, tổ chức này sẽ giải thể hay thay đổi cơ cấu tổ chức cho phù hợp với mục tiêu mới. - Dự án có sự tham gia của nhiều bên liên quan: Dự án nào cũng có sự tham gia của nhiều bên liên quan và có sự tƣơng tác phức tạp giữa các bộ phận quản lý 10 chức năng và quản lý dự án nhƣ chủ đầu tƣ, ngƣời hƣởng lợi dự án, nhà thầu, các nhà tƣ vấn, các cơ quan quản lý nhà nƣớc... Tùy theo tính chất của dự án và yêu cầu của chủ đầu tƣ mà sự tham gia của các thành phần trên cũng khác nhau. - Sản phẩm của dự án mang tính đơn chiếc, độc đáo: Khác với quá trình sản xuất liên tục, sản phẩm của dự án không là sản phẩm hàng loạt mà có tính khác biệt ở một khía cạnh nào đó, nó chỉ tồn tại trong khoảng thời gian nhất định với đặc thù của mỗi dự án là tạo ra một kết quả nào đó. - Dự án bị hạn chế bởi các nguồn lực: Mỗi dự án đều cần một nguồn lực nhất định để thực hiện. Nó bao gồm nhân lực (Giám đốc, nhân viên dự án), vật lực (thiết bị, nguyên liệu) và tài lực. - Dự án luôn có tính bất định và rủi ro: Mỗi dự án đều có tính không xác định của nó, tức là trong khi thực hiện dự án cụ thể do sự tác động của hoàn cảnh bên trong và bên ngoài nên việc thực hiện nó tất nhiên có sự thay đổi so với kế hoạch ban đầu. Dự án có thể hoàn thành trƣớc thời gian hoặc có thể bị kéo dài thời hạn thi công. Cũng có thể do biến đổi giá cả thị trƣờng nên giá thành dự án tăng cao hơn dự kiến ban đầu, kết quả đạt đƣợc không giống nhƣ dự định. Những hiện tƣợng trên đều là tính không xác định của dự án, đôi khi có thể gọi đó là tính rủi ro của dự án. Vì vậy trong quá trình thực hiện dự án cần phân tích các yếu tố ảnh hƣởng có thể xảy ra để khống chế các sai sót có thể xảy ra. - Trình tự trong quá trình thực hiện dự án: Mỗi dự án đều có tính trình tự và giai đoạn. Đây chính là khác biệt lớn nhất giữa dự án với nhiệm vụ công việc mang tính trùng lặp. Cùng với sự kết thúc hợp đồng và bàn giao kết quả thì dự án cũng kết thúc, vì thế dự án không lặp đi lặp lại và không phải là công việc không thể kết thúc. Ngoài những đặc điểm chung của dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản, các dự án đầu tƣ trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ do Ban Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình Nông nghiệp và PTNT tỉnh Phú Thọ (là Ban quản lý dự án chuyên ngành về nông nghiệp đƣợc giao tổ chức quản lý thực