Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nâng cao hiệu quả kinh doanh...

Tài liệu Nâng cao hiệu quả kinh doanh

.DOC
74
108
97

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN....................................................................................................................1 LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................5 CHƯƠNG I. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU.........................8 1.1. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI.......................8 1.2. CHẾ ĐỘ SỞ HỮU NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI.................................................10 1.3. HỆ THỐNG THANH TRA NHÀ NƯỚC...........................................................12 1.3.1. Vị trí, vai trò của thanh tra Nhà nước.........................................................12 1.3.2. Hệ thống thanh tra Nhà nước.......................................................................13 1.3.3. Chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra Nhà nước............................14 1.4. HỆ THỐNG THANH TRA ĐẤT ĐAI................................................................15 1.4.1. Vị trí, vai trò của hệ thống thanh tra đất đai..............................................15 1.4.2. Hệ thống tổ chức của thanh tra đất đai.......................................................15 1.4.3. Chức năng nhiệm vụ của thanh tra đất đai.................................................16 1.4.4. Đối tượng, nội dung, quy trình của thanh tra đất đai................................16 1.5. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO, TRANH CHẤP VỀ ĐẤT ĐAI....................................................................................18 1.5.1. Khái niệm về khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai................................19 1.5.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai..............19 1.5.3. Quyền và nghĩa vụ của chủ thể khiếu nại, tố cáo........................................21 1.5.4. Trình tự giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai...................23 1.5.5. Những hình thức tranh chấp và khiếu nại đất đai thường gặp.................26 CHƯƠNG 2 . THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC THANH TRA, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI,TỐ CÁO VÀ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN KIẾN AN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG………………………………………….....…26 2.1. KẾT QUẢ CÔNG TÁC THANH TRA, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VÀ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI CỦA THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TRONG NHỮNG NĂM QUA........................................................................................................................29 2.1.1. Công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý và sử dụng đất......................30 2.1.2. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai..........................32 Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2.2. CÔNG TÁC THANH TRA ĐẤT ĐAI TẠI QUẬN KIẾN AN - THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TRONG NHỮNG NĂM QUA............................................................33 2.2.1. Kết quả thanh tra các cơ quan quản lý Nhà nước......................................34 2.2.2. Thanh tra việc chấp hành pháp luật của các chủ sử dụng đất..................48 2.3. GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VÀ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI CỦA QUẬN KIẾN AN TRONG NHỮNG NĂM QUA.....................................................58 2.3.1. Giải quyết khiếu nại.......................................................................................58 2.3.2. Giải quyết tố cáo............................................................................................62 2.3.3. Giải quyết tranh chấp đất đai.......................................................................63 2.4. NHỮNG HẠN CHẾ, YẾU KÉM TRONG CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO, TRANH CHÂP ĐẤT ĐAI.................................................67 CHƯƠNG 3......................................................................................................................70 GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................................70 3.1. KẾT LUẬN............................................................................................................70 3.2. GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ....................................................................................72 TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................75 Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 DANH MỤC VIẾT TẮT TW: TRUNG ƯƠNG TNMT: TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG UBND: UỶ BAN NHÂN DÂN P: PHƯỜNG ĐKĐĐ: ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI GCNQSDĐ: GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập tại khoa Bất động sản và Địa chính, trường Đại học Kinh tế quốc dân – Hà Nội và thời gian thực tập tại phòng Tài nguyên Môi trường huyện An Dương, thành phố Hải Phòng tôi đã được trang bị một số kiến thức và kinh nghiệm thực tế giúp tôi hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể và cá nhân đã giúp đỡ tôi hoàn thành chuyên đề này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa và các thầy cô giáo trong khoa Bất động sản và Địa chính đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt thời gian tôi học tập và rèn luyện tại trường. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáo Th.S Phạm Lan Hương đã dành nhiều thời gian hướng dẫn, chỉ bảo tôi tận tình trong suốt quá trình thực tập và thực hiện chuyên đề. Trong thời gian thực tập tôi vô cùng cám ơn Ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ trong Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện An Dương, thành phố Hải Phòng đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực tập và nghiên cứu đề tài. Do điều kiện về thời gian và trình độ chuyên môn còn nhiều hạn chế, chắc chắn chuyên đề tốt nghiệp của tôi không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo cũng như của các bạn để chuyên đề tốt nghiệp của tôi được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn! Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2008 Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LỜI MỞ ĐẦU 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Mỗi dân tộc, mỗi quốc gia trên thế giới đều hình thành, tồn tại và phát triển trên nền tảng quan trọng nhất đó là đất đai. Ngay từ khi xuất hiện, con người đã lấy đất đai làm nơi cư ngụ, sinh tồn, phát triển. Ngày nay đất đai trở thành tài nguyên đặc biệt quan trọng đối với từng quốc gia, nó luôn gắn với cuộc sống, với lao động của con người nên nó có vai trò hết sức to lớn trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, đất đai chỉ phát huy tác dụng dưới sự tác động tích cực và thường xuyên của con người. Nhận thức được tầm quan trọng đó, công tác quản lý về đất đai của Nhà nước ta luôn là vấn đề hàng đầu. Tuy nhiên, chính vì những tính chất đặc biệt của đất đai mà công tác quản lý vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Thực tế, trong những năm gần đây, đất đai luôn là vấn đề nóng bỏng, bức xúc của toàn xã hội. Trong thực tế công tác quản lý Nhà nước về đất đai còn nhiều bất cập, bên cạnh những địa phương, những đơn vị thực hiện quản lý và sử dụng đất đúng pháp luật vẫn còn không ít các địa phương, đơn vị buông lỏng công tác quản lý đất đai. Việc thực hiện pháp luật đất đai chưa tốt không chỉ đối với các chủ sử dụng đất mà ngay cả với cơ quan Nhà nước. Do vậy vẫn xảy ra nhiều vi phạm như: sử dụng đất không đúng mục đích được giao, lấn chiếm đất đai, mua bán đất trái phép, giao đất và cấp đất không đúng thẩm quyền… dẫn đến các tranh chấp, khiếu kiện, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật đất đai ngày càng nhiều. Ở những địa phương yếu kém, những khiếu nại, tố cáo đó dẫn đến các đơn thư yêu cầu giải quyết liên tục bị tồn đọng, trở thành điểm nóng tác động xấu đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội của địa phương, làm giảm niềm tin của nhân dân trong việc Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 thực hiện pháp luật và vai trò quản lý Nhà nước về đất đai của chính quyền cơ sở giảm sút. Xuất phát từ thực tiễn trên, được sự phân công của Khoa Bất động sản và Địa chính, trường Đại học Kinh tế quốc dân, cùng với sự hướng dẫn của thạc sỹ Phạm Lan Hương, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai trên địa bàn quận Kiến An – thành phố Hải Phòng những năm gần đây”. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu các vấn đề lý luận về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai. - Nghiên cứu thực trạng về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai trên địa bàn quận Kiến An – thành phố Hải Phòng. - Đề xuất những ý kiến đóng góp, giải pháp về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai trên địa bàn quận Kiến An nói riêng và thành phố Hải Phòng nói chung. 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1. Phương pháp luận trong nghiên cứu - Cơ sở của phương pháp này là dựa trên phép biện chứng duy vật về nhận thức thể hiện ở các điểm sau: + Nghiên cứu các hiện tượng, sự kiện, phạm trù xã hội trong mối liên hệ phụ thuộc lẫn nhau trong trạng thái vận động + Xem xét các sự kiện và hiện tượng trên quan điểm thống nhất của các mặt đối lập + Phát hiện những cái mới, tiến bộ trong quá trình vận động và phát triển. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 3.2. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu Phương pháp này được ứng dụng để điều tra, thu thập các số liệu, sự kiện thông tin cần thiết để phục vụ cho mục đích nghiên cứu 3.3. Phương pháp thống kê, phân tích và tổng hợp số liệu Phương pháp này là phương pháp tập hợp các số liệu, tài liệu thu thập được, chọn lọc các số liệu có độ tin cậy cao, sát với thực tế địa phương, phân tích xử lý các số liệu cho phù hợp và chính xác. Phương pháp này được ứng dụng nhămg phân tích toàn bộ các đối tượng điều tra có cùng một chỉ tiêu, phân tích tương quan giữa các yếu tố. 3.4. Phương pháp nghiên cứu điểm Đây là phương pháp áp dụng nhằm bổ sung cho phương pháp thống kê. Nghiên cứu từng sự kiện và hiện tượng mang tính điển hình sau đó rút ra kết luận chung. 4. CƠ CẤU CỦA ĐỀ TÀI - Chương 1: Cơ sở pháp lý của vấn đề nghiên cứu - Chương 2: Thực trạng về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai trên địa bàn quận Kiến An – thành phố Hải Phòng - Chương 3: Giải pháp kiến nghị Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 CHƯƠNG I. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU 1.1. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI Đất đai là tài sản vô cùng quý giá của mỗi quốc gia. Mọi nguồn của cải, vật chất phục vụ cho đời sống con người đều được sinh ra từ đất. Nó gắn bó mật thiết với mọi ngành kinh tế, mọi nhu cầu của đời sống xã hội. Vì vậy, quản lý đất đai luôn là vấn đề chiến lược của mỗi quốc gia, Nhà nước muốn tồn tại và phát triển thì phải quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai. Mỗi thời kỳ lịch sử với chế độ chính sách khác nhau đều có chính sách quản lý đất đai đặc trưng cho mỗi thời kỳ lịch sử đó. Để quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên đất đai một cách hợp lý, hiệu quả, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản về quản lý, sử dụng đất đai. Hiến pháp năm 1980 của nước CHXHCN Việt Nam quy định tại điều 20: “Nhà nước thống nhất quản lý đất đai theo quy hoạch chung, nhằm đảm bảo đất đai được sử dụng hợp lý và tiết kiệm.” Quyết định 201/CP ngày 01/07/1980 về việc thống nhất quản lý đất đai và tăng cường công tác quản lý đất đai trong cả nước: “ Tất cả quỹ đất thuộc cả nước đều do Nhà nước thống nhất quản lý theo quy hoạch và kế hoạch chung, nhằm đảm bảo ruộng đất đựoc sử dụng hợp lý, tiết kiệm và đi lên theo hướng sản xuất sản xuất lớn XHCN.” Chỉ thị 299/TTg ngày 10/11/1980 do Thủ tướng Chính phủ ban hành về việc: “ Công tác đo đạc, lập bản đồ, phân hạng đất và đăng ký thống kê ruộng đất nhằm nắm chắc số luợng và chất lượng ruộng đất, xác định phạm vi, quyền hạn và trách nhiệm của người sử dụng đất, phân hạng đất canh tác thuộc từng đơn vị sử dụng, thực hiện thống nhất trong cả nước.” Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ngày 29/12/1987 Luật Đất đai ra quy định về chế độ quản lý và sử dụng đất đai. Trong văn bản này Luật đã khẳng định Nhà nước thống nhất quản lý về đất đai. Do yêu cầu của thực tiễn Luật Đất đai 1993 ra đời thay thế Luật Đất đai 1987, tại điều 8 Luật này quy định: “Chính phủ thống nhất quản lý đất đai trong cả nước. UBND các cấp thực hiện quản lý Nhà nước về đất đai trong địa phương mình theo thẩm quyền được quy định trong Luật này. Thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai ở TW chịu trách nhiệm trước Chính phủ, thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai tại địa phương chịu trách nhiệm trước UBND cùng cấp trong việc quản lý Nhà nước về đất đai.” Nghị định 64/CP ngày 27/09/1993 của Chính phủ quy định về việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình cá nhân sử dụng lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp. Nghị định 88/CP ngày 17/08/1994 của Chính phủ quy định về việc quản lý và sử dụng đất đô thị. Nghị định 04/CP ngày 10/01/1997 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong quản lý và sử dụng đất. Tại điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai năm 1998 quy định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý. Nhà nước giao đất cho các tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội ( gọi chung là tổ chức ), hộ gia đình cá nhân sử dụng ổn định lâu dài dưới hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất và giao đất có thu tiền sử dụng đất. Nhà nước còn cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thuê đất. Tổ chức, hộ gia đình và cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, nhận quyền sử dụng đất từ người khác trong Luật này gọi chung là người sử dụng đất.” Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Luật Đất đai 2003 ra đời đáp ứng những yêu cầu mới của đất nước, điều 6 Luật này quy định 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai và điều 7 Luật Đất đai 2003 quy định: “Quốc hội ban hành pháp luật về đất đai, quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cả nước; thực hiện quyền giám sát tối cao đối với quản lý và sử dụng đất đai trong phạm vi cả nước, Chính phủ quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh, thành phố trực thuộc TW và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai trong phạm vi cả nước. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước Chính phủ trong việc quản lý Nhà nước về đất đai. Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương. UBND các cấp thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai và quản lý Nhà nước về đất đai tại địa phương theo thẩm quyền của Luật này.” Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật đất đai 2003. Nghị định 182/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai. 1.2. CHẾ ĐỘ SỞ HỮU NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI Trong tiến trình phát triển của xã hội loài người, có nhiều hình thức Nhà nước khác nhau với các chế độ chính trị khác nhau. Mỗi thời kỳ lịch sử, các chế độ sở hữu Nhà nước về đất đai có bản chất khác nhau phụ thuộc vào bản chất của giai cấp thống trị trong mỗi xã hội. Nước ta do đặc thù riêng của chế độ chính trị xã hội chủ nghĩa nên ngay từ khi Nhà nước Việt Nam đầu tiên ra đời cũng đồng thời xuất hiện quyền sở hữu tối cao của Nhà nước đối với đất đai. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ở nước ta, trong quá trình chuyển đổi từ nên kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường só sự quản lý của Nhà nước đã và đang đặt ra một yêu cầu khách quan phải xây dựng và hoàn thiện chế độ sở hữu đất đai cho phù hợp với cơ chế mới. Để đáp ứng yêu cầu đó, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương duy trì chế độ sở hữu Nhà nước đối với đất đai đồng thời xây dựng các chính sách kinh tế nói chung và chính sách đất đai nói riêng sao cho phù hợp với lợi ích của người sủ dụng đất. Tinh thần này đã được cụ thể hoá trong điều 17 Luật Đất đai năm 1992: “Đất đai, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi vùng biển, thềm lục địa và vùng trời… là của Nhà nước, đều thuộc sở hữu toàn dân.” Tại điều 1 Luật Đất đai 1993 quy định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý. Nhà nước giao cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất ổn định lâu dài. Nhà nước còn cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thuê đất.” Trong điều 7 Luật Đất đai 2003 khẳng định: “ Nhà nước thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai.” Nhà nước là chủ thể đặc biệt của quyền sở hữu đất đai, đất đai trên toàn bộ lãnh thổ cả nước thuộc quyền sở hữu của Nhà nước. Trên cơ sở đó, Nhà nước vừa là chủ thể quyền sử dụng vừa là chủ thể quản lý đối với đất đai. Quyền sở hữu Nhà nước đối với đất đai bao gồm: quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt. Quyền chiếm hữu: quyền chiếm hữu của Nhà nước đối với đất đai là quyền nắm giữ toàn bộ vốn đất đai trong phạm vi cả nước, quyền kiểm soát chi phối mọi hoạt động của người sử dụng đất. Quyền này không hạn chế về không gian, thời gian đối với toàn bộ đất đai nằm trong lãnh thổ quốc gia. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Quyền sử dụng: quyền sử dụng đất là quyền khai thác các thuộc tính có ích từ đất để phục vụ cho các mục đích phát triển kinh té và đời sống xã hội. Nhà nước không trực tiếp sử dụng mà giao một phần đất đai của mình cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất. Người sử dụng đất có nghĩa vụ đối với Nhà nước như nộp thuế sử dụng đất, tuân thủ những quy định của Nhà nước về sử dụng đất. Quyền định đoạt: quyền định đoạt đất đai của Nhà nước là quyền quyết định số phận pháp lý của đất đai. Quyền định đoạt của Nhà nước đối với đất đai được thể hiện: Nhà nước giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất và Nhà nước quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. 1.3. HỆ THỐNG THANH TRA NHÀ NƯỚC 1.3.1. Vị trí, vai trò của thanh tra Nhà nước Cùng với cơ quan bảo vệ pháp luật, ngành thanh tra có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống bộ máy nhà nước. Thanh tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước, là phương tiện đảm bảo tăng cường kỷ luật trong quản lý nhà nước thực hiện quyền dân chủ CNXH. Qua công tác thanh tra cơ quan quản lý biết được việc tổ chức thực hiện, kết quả thực hiện chủ trương chính sách trong thực tiễn, phát hiện kịp thời những ưu thế, khiếm khuyết của các chủ trương chính sách đó. Thanh tra là một khâu quan trọng trong hoạt động quản lý góp phần làm cho hoạt động quản lý ngày càng hoàn thiện hơn và có hiệu quả hơn nữa. Với vai trò như vậy tổ chức thanh tra không thể tách rời hoạt động quản lý. Từ khi thành lập đến nay, qua các giai đoạn cách mạng và những tên gọi khác nhau, vị trí của các cơ quan thanh tra nhà nước vẫn không thay đổi và đến nay đã được tổ chức thành hệ thống từ TW đến địa phương. Vị trí của Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 các tổ chức thanh tra nhà nước còn được khẳng định rõ trong điều 112 Hiến pháp 1992 (được bổ sung năm 2001) thông qua việc quy định nhiệm vụ của Chính phủ trong việc tổ chức và lãnh đạo công tác thanh tra, kiểm tra nhà nước. Trong toàn bộ các văn bản pháp luật từ trước đến nay có đề cập đến vị trí của tổ chức thanh tra đều xác định các tổ chức thanh tra nhà nước là cơ quan nằm trong các cơ quan hành chính nhà nước, thuộc hệ thống hành pháp. 1.3.2. Hệ thống thanh tra Nhà nước Theo quy định tại Điều 10, Điều 13 và Điều 23 Luật thanh tra năm 2004 hệ thống thanh tra nhà nước bao gồm: 1- Cơ quan thanh tra được thành lập theo cấp hành chính Gồm có: - Thanh tra Chính phủ - Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ( gọi chung là thanh tra tỉnh) - Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh ( gọi chung là thanh tra huyện ) 2- Cơ quan thanh tra được thành lập ở cơ quan quản lý theo ngành, lĩnh vực Gồm có: - Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ (gọi chung là thanh tra bộ) - Thanh tra sở Cơ quan thanh tra nhà nước chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp; đồng thời chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn về công tac, tổ chức nghiệp vụ của cơ quan thanh tra cấp trên. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.3.3. Chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra Nhà nước 1.3.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra theo cấp hành chính - Chức năng: Cơ quan thanh tra theo cấp hành chính là cơ quan của Chính phủ, UBND cấp tỉnh và cấp huyện; chịu trách nhiệm trước chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong phạm vi quản lý nhà nước của Chính phủ đối với thanh tra Chính phủ và có trách nhiệm giúp UBND cùng cấp quản lý nhà nước về công tác thanh tra và thực hiện quyền hạn thanh tra hành chính trong phạm vi quản lý của UBND cùng cấp đối với thanh tra tỉnh và thanh tra huyện. - Nhiệm vụ: Nhiệm vụ chủ yếu của các cơ quan thanh tra theo cấp hành chính là thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan Chính phủ, UBND cấp tỉnh và cấp huyện, cơ quan chuyên môn thuộc cấp tỉnh và UBND cấp huyện. 1.3.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực - Chức năng: Cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực là cơ quan quản lý của Bộ và Sở, có trách nhiệm giúp thủ trưởng cơ quan mình quản lý nhà nước về công tác thanh tra, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành trong các lĩnh vực phạm vi quản lý nhà nước của Bộ đối với thanh tra Bộ và trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của Giám đốc Sở đối với thanh tra Sở. - Nhiệm vụ: Nhiệm vụ của cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực là thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ được giao của đội ngũ cán bộ, công chức các Bộ, Sở và thanh tra việc thực hiện pháp luật, những quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý của ngành, lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý của các Bộ, Ngành, Sở với đối tượng chủ yếu là các công dân, doanh nghiệp. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.4. HỆ THỐNG THANH TRA ĐẤT ĐAI 1.4.1. Vị trí, vai trò của hệ thống thanh tra đất đai Thanh tra đất đai là một chức năng thiết yếu của Thanh tra Nhà nước, là phương thức đảm bảo pháp chế XHCN, tăng cường kỷ luật Nhà nước và thực hiện quyền dân chủ trong quản lý và sử dụng đất đai. Hoạt động của thanh tra Địa chính nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật đất đai của các cơ quan có chức năng quản lý và của người sử dụng đất; giúp cho các đơn vị, tổ chức cá nhân thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện tốt các quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quan hệ đất đai thuộc sở hữu toàn dân, đảm bảo sử dụng đất đúng pháp luật, củng cố đoàn kết toàn dân; phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật đất đai để kiến nghị với cơ quan nhà nước thẩm quyền các biện pháp khắc phục, sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao hiêu quả quản lý và hoàn thiện các văn bản pháp luật về đất đai đồng thời biểu dương kịp thời các cơ quan, đơn vị cá nhân chấp hành tốt pháp luật đất đai, phát huy nhân tố tích cực, bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý và sử dụng đất. 1.4.2. Hệ thống tổ chức của thanh tra đất đai Cơ quan thanh tra về đất đai của nước ta từ TW đến địa phương gồm có: - Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường: là tổ chức thanh tra thuộc hệ thống thanh tra Nhà nước và được tổ chức theo quy định của Chính phủ. - Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường: là tổ chức thuộc hệ thống thanh tra Nhà nước, là cơ quan của Sở Tài nguyên và Môi trường được tổ chức theo quy định của thanh tra Sở. Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường bao gồm: chánh thanh tra, phó chánh thanh tra và thanh tra viên. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Thanh tra cấp huyện: là cơ quan thanh tra chung các vấn đề, lĩnh vực trong phạm vi cấp huyện. Đối với lĩnh vực đất đai, phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ cử người đảm nhiệm chức năng thanh tra đất đai. - Thanh tra cấp xã: thanh tra đất đai cấp xã là một trong những chức năng, nhiệm vụ của UBND xã do cán bộ địa chính trực tiếp giúp UBND xã thực hiện. 1.4.3. Chức năng nhiệm vụ của thanh tra đất đai - Chức năng: Các tổ chức thành viên và cán bộ thanh tra của các cơ quan quản lý đất đai phối hợp với cơ quan chức năng cùng cấp để giúp chính quyền mình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, xét giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai theo phân cấp, phối hợp với thanh tra Nhà nước và các cơ quan bảo vệ pháp luật khác phòng ngừa đấu tranh chống vi phạm pháp luật đất đai. - Nhiệm vụ: Điều 132 Luật đất đai năm 2003 quy định nhiệm vụ của thanh tra đất đai như sau: + Thanh tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan nhà nước, người sử dụng đất trong việc quản lý và sử dụng đất đai. + Phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật đất đai. 1.4.4. Đối tượng, nội dung, quy trình của thanh tra đất đai 1.4.4.1. Đối tượng thanh tra việc quản lý, sử dụng đất Đối tượng thanh tra việc quản lý và sử dụng đất là các chủ thể tham gia quan hệ đất đai. Trong quá trình thanh tra việc quản lý và sử dụng đất đai đòi hỏi Nhà nước phải tác động tới cả hai nhóm chủ thể tham gia vào quan hệ đất đai đó là: - Cơ quan quản lý Nhà nước về đất đai: bao gồm UBND các cấp và các cơ quan có chức năng về đất đai. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Chủ thể sử dụng đất: gồm tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao quyền sử dụng đất. 1.4.4.2. Nội dung thanh tra đất đai Theo quy định của Pháp luật đất đai hiện hành tại khoản 2 Điều 132 Luật đất đai năm 2003 việc thanh tra đất đai bao gồm 2 nội dung sau: - Thanh tra việc quản lý Nhà nước về đất đai của UBND các cấp - Thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai của người sử dụng đất và của tổ chức, cá nhân khác. 1.4.4.3. Quy trình thanh tra đất đai Khi tiến hành thanh tra đất đai thường trải qua hai giai đoạn: Giai đoạn 1: Xây dựng nội dung kế hoạch thanh tra Nội dung kế hoạch thanh tra gồm 3 phần: - Phần 1: Nhận định, đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất ở các cấp, các ngành. - Phần 2: Nêu cụ thể nội dung các vấn đề cần thanh tra , phạm vi, địa điểm, nhu cầu cán bộ và các vấn đề cần thiết khác để tiến hành thanh tra. - Phần 3: Tổ chức, chỉ đạo thực hiện trên cơ sở kế hoạch đã được thực hiện. Giai đoạn 2: Tiến hành thanh tra Khi tiến hành thanh tra, các cơ quan thanh tra phải thành lập đoàn thanh tra và tiến hành cuộc thanh tra theo một tuần tự nhất định, cụ thể qua 4 bước sau đây: - Bước 1: Ra quyết định thanh tra: phải theo đúng thẩm quyền và phải ban hành văn bản. - Bước 2: Chuẩn bị thanh tra: nhằm trang bị cho các thanh tra viên những hiểu biết cần thiết về địa bàn thanh tra và những kiến thức chuyên môn cần thiết phục vụ thanh tra. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Bước 3: Trực tiếp thanh tra: yêu cầu chính là thu thập đầy đủ các chứng cứ cần thiết của vấn đề thanh tra, xác định đúng sai, xác định nguyên nhân chủ yếu và trách nhiệm cụ thể đối với đối tượng bị thanh tra. - Bước 4: Kết thúc thanh tra: sau khi tiến hành trực tiếp thanh tra căn cứ vào tài liệu, chứng cứ thu thập được, đoàn thanh tra phải có văn bản kết quả thanh tra với người ra quyết định thanh tra và chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, khách quan của báo cáo đó. Người ra quyết định thanh tra phải ra văn bản kết luận thanh tra. Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm xem xét kết luận thanh tra, xử lý đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật, áp dụng các biện pháp theo thẩm quyền hoặc kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật. 1.5. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO, TRANH CHẤP VỀ ĐẤT ĐAI Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân được ghi tại Hiến pháp năm 1992 và nhiều văn bản pháp luật khác nhau như Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998. Từ trước đến nay Đảng và Nhà nước luôn coi trọng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân thực hiện đầy đủ quyền khiếu nại, tố cáo của mình, tham gia giám sát hoạt động của cơ quan Nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và công dân. Trong hoạt động quản lý và sử dụng đất đai tại Điều 138 và Điều 139 Luật đất đai năm 2003 quy định: “Người sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai. Cá nhân có quyền tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất”. Giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai được tiến hành theo Luật đất đai và Luật khiếu nại, tố cáo. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.5.1. Khái niệm về khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai Khiếu nại: là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức do Luật khiếu nại, tố cáo quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tố cáo: là việc công dân, theo thủ tục do Luật khiếu nại, tố cáo quy định, báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức. Tranh chấp đất đai: là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai. 1.5.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai 1.5.2.1. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất đai Khiếu nại đối với quyết định hành chính của UBND cấp huyện trong quản lý đất đai hoặc hành vi hành chính của cán bộ công chức thuộc UBND cấp xã, thuộc phòng Tài nguyên và Môi trường, thuộc UBND cấp huyện trong khi giải quyết công việc về quản lý đất đai thì Chủ tịch UBND cấp huyện có trách nhiệm giải quyết. Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai do Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân hoặc tiếp tục khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Trong trường hợp khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh thì quyết định của Chủ tịch UBND cấp tỉnh là quyết định cuối cùng. Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Khiếu nại đối với quyết định hành chính của Sở Tài nguyên và Môi trường, của UBND cấp tỉnh trong quản lý đất đai; hành vi hành chính của cán bộ, công chức thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, thuộc UBND cấp tỉnh trong giải quyết công việc về quản lý đất đai thì Chủ tịch UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm giải quyết. Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai do Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với quyết định thì có quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân. 1.5.2.2. Thẩm quyền giải quyết tố cáo về đất đai Việc giải quyết tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai đựoc thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo: - Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà người bị tố cáo thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan, tổ chức nào thì cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. - Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người thuộc cơ quan, tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. - Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người đứng đầu cơ quan, tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. - Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà nội dung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nào thì cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết. 1.5.2.3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai Tranh chấp đất đai đã được hoà giải tại UBND cấp xã mà một bên hoặc các bên đương sự không nhất chí thì được giải quyết như sau: Vũ Mạnh Hợp Lớp: Địa chính 46
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan