LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
Lêi nãi ®Çu
Th-¬ng m¹i Quèc tÕ cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi mäi nÒn kinh tÕ
quèc d©n. §èi víi tÊt c¶ quèc gia trªn thÕ giíi, trong tiÕn tr×nh më cöa thÞ
tr-êng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× -u tiªn lín nhÊt th-êng lµ vÊn ®Ò ®Èy
m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô nh»m më réng vµ chiÕm
lÜnh thÞ tr-êng khu vùc vµ quèc tÕ. NhËp khÈu cho phÐp bæ xung nh÷ng s¶n
phÈm hµng ho¸ trong n-íc ch-a s¶n xuÊt ®-îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶
vµ ®em l¹i lîi Ých cho c¸c bªn tham gia. XuÊt khÈu l¹i ®-îc khuyÕn khÝch
nh»m ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong n-íc vµ t¨ng thu ngo¹i tÖ.
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn, ®ang tiÕn trªn con ®-êng c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ th× ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ
®èi ngo¹i ®Æc biÖt quan träng. H¬n hai m-¬i n¨m qua, víi nhiÒu chñ tr-¬ng
vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, c¸c mèi quan hÖ ®èi ngo¹i ngµy cµng
më réng vµ ph¸t triÓn, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu kh«ng ngõng gia t¨ng t¹o
nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù giao l-u gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ cña ta víi
c¸c n-íc trong khu vùc vµ thÕ giíi.
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc trùc thuéc Bé X©y dùng, Tæng C«ng ty
xuÊt nhËp khÈu x©y dùng ViÖt Nam - VINACONEX ®· sím kh¼ng ®Þnh vai
trß cña m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n-íc. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
cña Tæng C«ng ty kh«ng nh÷ng mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp mµ cßn
mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
§Ó khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ trong lÜnh
vùc x©y dùng nh»m tõng b-íc n©ng cao c¬ së h¹ tÇng trong n-íc, viÖc ®¸nh
gi¸ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong lÜnh vùc x©y dùng vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p
nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nµy cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Do ®ã trong qu¸
tr×nh thùc tËp vµ t×m hiÓu nghiÖp vô kinh doanh ë Tæng C«ng ty
VINACONEX t«i ®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ :" Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña
VINACONEX".
KÕt cÊu cña luËn v¨n:
- Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm
3 ch-¬ng:
Ch-¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ Th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung
vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng.
Ch-¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña Tæng C«ng
ty VINACONEX trong thêi gian qua.
Ch-¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu
hµng ho¸ t¹i Tæng C«ng ty VINACONEX
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
Ch-¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ Th-¬ng m¹i quèc tÕ
nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng
I. Th-¬ng m¹i quèc tÕ
1.Kh¸i niÖm vÒ Th-¬ng m¹i Quèc tÕ
Ho¹t ®éng th-¬ng m¹i Quèc tÕ xuÊt hiÖn vµo kho¶ng thÕ kû thø 2 -3 sau
c«ng nguyªn ®iÓn h×nh lµ "con ®-êng t¬ lôa". Nh÷ng l¸i bu«n chë hµng tõ
Ch©u ¸(chñ yÕu lµ t¬ lôa næi tiÕng cña Trung Quèc) b»ng l¹c ®µ v-ît qua
sang c¸c n-íc Ch©u ¢u vµ mua hµng ho¸ Ch©u ¢u trë vÒ ®Ó b¸n. Hä ®· ®i
nh÷ng b-íc ®Çu tiªn trªn con ®-êng Th-¬ng m¹i quèc tÕ (TMQT). Qua n¨m
th¸ng, ho¹t ®éng TMQT ngµy cµng ph¸t triÓn.
Ngµy nay, TMQT kh«ng chØ mang ý nghÜa ®¬n thuÇn lµ bu«n b¸n mµ lµ
sù phô thuéc tÊt yÕu gi÷a c¸c quèc gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ.
TMQT mét mÆt ph¶i khai th¸c ®-îc mäi lîi thÕ tuyÖt ®èi cña ®Êt n-íc phï
hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. MÆt kh¸c ph¶i tÝnh ®Õn
lîi thÕ t-¬ng ®èi cã thÓ ®-îc theo quy luËt chi phÝ c¬ héi. Ph¶i lu«n tÝnh to¸n
c¸i cã thÓ thu ®-îc so víi c¸i ph¶i bá ra khi ham gia vµo TMQT.
Nh- vËy, TMQT lµ qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c quèc
gia d-íi h×nh thøc bu«n b¸n nh»m môc ®Ých kinh tÕ vµ lîi nhuËn tèi ®a.
2. TMQT - Mét sù cÇn thiÕt kh¸ch quan
Tõ l©u c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· chØ ra r»ng c¸c quèc gia còng nh- c¸c c¸
nh©n kh«ng thÓ sèng vµ lao ®éng s¶n xuÊt riªng rÏ mµ cã ®Çy ®ñ mäi thø
®-îc, mµ ph¶i cã mèi quan hÖ vµ hîp t¸c víi nhau th«ng qua nh÷ng ho¹t
®éng kinh tÕ x· héi. Do ®ã mét tÊt yÕu kh¸ch quan lµ ph¶i cã TMQT míi ®¸p
øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña con ng-êi. TiÒn ®Ò xuÊt hiÖn sù trao ®æi lµ
ph©n c«ng lao ®éng x· héi, chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u s¾c vµ quy m« s¶n
xuÊt ngµy cµng lín.
Sù cÇn thiÕt cña TMQT thÓ hiÖn qua mét sè ®iÓm sau :
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
- Lý do c¬ b¶n nhÊt lµ TMQT më réng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña
mét sè n-íc. Nã cho phÐp mét n-íc tiªu dïng tÊt c¶ c¸c mÆt hµng víi sè
l-îng nhiÒu h¬n møc cã thÓ tiªu dïng víi ranh giíi cña kh¶ n¨ng s¶n xuÊt
trong n-íc khi thùc hiÖn chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng bu«n b¸n.
- VÒ mÆt kinh tÕ, TMQT ®em l¹i nguån thu nhËp lín cho mçi quèc gia.
C¸c quèc gia khai th¸c ®-îc c¶ lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ lîi thÕ t-¬ng ®èi cña
m×nh. Quèc gia lín m¹nh ngoµi viÖc thu ngo¹i tÖ cßn cñng cè ngµy cµng v÷ng
vÞ trÝ vèn ®· ch¾c cña m×nh trªn th-¬ng tr-êng. Quèc gia l¹c hËu th× tiÕp cËn
®-îc khoa häc kÜ thuËt tiªn tiÕn, häc hái ®-îc ph-¬ng thøc qu¶n lý míi, gi¶
quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng,...
- TMQT ngµy cµng g¾n liÒn víi c¹nh tranh gay g¾t mµ trung t©m c¹nh
tranh h-íng vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, chÊt l-îng s¶n phÈm vµ thÞ hiÕu tiªu dïng.
C¸c quèc gia lµ c¸c hÖ thèng kinh tÕ phô thuéc nhau vµ m©u thuÉn nhau gay
g¾t v× chóng võa cã khuynh h-íng b¶o hé võa cã khuynh h-íng më cöa.
Muèn tån t¹i c¸c quèc gia ph¶i tù n©ng m×nh lªn, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i
cã chÊt l-îng ngµy cµng cao míi ®¸p øng ®-îc nhu cÇu phong phó, ®a d¹ng
cña con ng-êi.
Nh- vËy, TMQT lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt
trong nÒn s¶n xuÊt cña mçi quèc gia còng nh- toµn thÕ giíi.
II. Ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu
víi nÒn kinh tÕ qu«c d©n
ThÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn th× vai trß TMQT trë thµnh tÊt yÕu cho sù
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. Cã TMQT nãi chung vµ ho¹t ®éng
nhËp khÈu nãi riªng míi ®¸p øng ®-îc nhu cÇu cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay.
Cã thÓ nãi, nhËp khÈu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn
s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. NhËp khÈu lµ ®Ó t¨ng c-êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt,
c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho s¶n xuÊt vµ c¸c hµng ho¸ tiªu dïng mµ trong
n-íc ch-a s¶n xuÊt ®-îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶.
Cô thÓ, vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu thÓ hiÖn qua mét vµi ®iÓm sau :
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
- NhËp khÈu cho phÐp bæ sung kÞp thêi nh÷ng mÆt mÊt c©n ®èi cña nÒn
kinh tÕ, ®¶m b¶o mét sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ æn ®Þnh. Khai th¸c ®Õn møc tèi
®a tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña nÒn kinh tÕ. S¶n xuÊt trong n-íc ph¶i häc tËp,
nghiªn cøu vµ ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l-îng ®Ó c¹nh tranh víi
hµng nhËp.
- Trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i, bæ sung nguyªn vËt liÖu ®¶m
b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, tõ ®ã t¹o viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, gãp phÇn
c¶i thiÖn vµ n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n.
- NhËp khÈu gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu do cã nguyªn liÖu vµ m¸y mãc
®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.
- Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
III. Néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu
ViÖc giao dÞch mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô ngo¹i th-¬ng bao giê còng
phøc t¹p, chøa ®Çy sù rñi ro so víi mua b¸n trong n-íc do cã sù kh¸c nhau vÒ
nhiÒu mÆt. Do vËy ®Ó ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh nhËp khÈu,
doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô sau :
1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng
Vai trß cña viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng trong ho¹t ®éng nhËp khÈu rÊt
quan träng gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ thÞ tr-êng, cã nguån
th«ng tin toµn diÖn, chuÈn x¸c lµm nÒn t¶ng cho chiÕn l-îc marketing. NÕu
kh«ng thùc hiÖn nghiªn cøu thÞ tr-êng hoÆc thùc hiÖn s¬ sµi, doanh nghiÖp sÏ
ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng rñi ro rÊt lín. Trong TMQT, nghiªn cøu thÞ tr-êng
bao gåm nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc vµ thÞ tr-ßng n-íc ngoµi.
1.1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc
Trªn thÞ tr-êng lu«n cã nh÷ng biÕn ®éng mµ b¶n th©n doanh nghiÖp rÊt
khã l-îng ho¸ ®-îc. Do vËy cÇn ph¶i theo s¸t vµ am hiÓu thÞ tr-êng th«ng
qua ho¹t ®éng nghiªn cøu. ViÖc thu thËp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ tr-ßng cã ý
nghÜa cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong kinh doanh v× ®©y lµ thÞ tr-êng ®Çu ra cña
doanh nghiÖp.
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
Khi nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc, doanh nghiÖp cÇn tr¶ lêi ®-îc c¸c
c©u hái sau:
ThÞ tr-êng trong n-íc ®ang cÇn mÆt hµng g×? T×m hiÓu vÒ mÆt
hµng, quy c¸ch, mÉu m·, chñng lo¹i,...
T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng Êy ra sao?
§èi thñ c¹nh tranh trong n-íc nh- thÕ nµo?
Tû suÊt ngo¹i tÖ lµ bao nhiªu?
1.2. Nghiªn cøu thÞ tr-êng n-íc ngoµi
Môc ®Ých cña giai ®o¹n nµy lµ lùa chän ®-îc nguån hµng nhËp khÈu vµ
®èi t¸c giao dÞch mét c¸ch tèt nhÊt. V× ®©y lµ thÞ tr-êng n-íc ngoµi nªn viÖc
nghiªn cøu gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n vµ kh«ng ®-îc kÜ l-ìng nh- thÞ tr-êng
trong n-íc. Doanh nghiÖp cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, cung
cÊp, gi¸ c¶ vµ sù biÕn ®éng cña thÞ tr-êng. Bªn c¹nh ®ã cÇn am hiÓu vÒ chÝnh
trÞ, luËt ph¸p, tËp qu¸n kinh doanh,... cña n-íc b¹n hµng.
2. LËp ph-¬ng ¸n kinh doanh
Dùa vµo kÕt qu¶ thu ®-îc cña viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng, c¸c ®¬n vÞ kinh
doanh nhËp khÈu cÇn x©y dùng mét kÕ ho¹ch kinh doanh cô thÓ nh»m øng
phã víi nh÷ng dù ®o¸n vÒ diÔn biÕn cña qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ còng
nh- môc tiªu sÏ ®¹t ®-îc khi thùc hiÖn ®-îc qu¸ tr×nh nµy.
Néi dung cña viÖc lËp ph-¬ng ¸n kinh doanh bao gåm nhiÒu c«ng viÖc,
trong ®ã cã c¸c c«ng viÖc sau:
+ VÊn ®Ò c¬ b¶n ®Çu tiªn lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc mÆt hµng nhËp khÈu.
+ X¸c ®Þnh sè l-îng hµng nhËp khÈu.
+ Lùa chän thÞ tr-êng, b¹n hµng, ph-¬ng thøc giao dÞch,...
+ §Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu nh- chiªu ®·i, mêi kh¸ch,
qu¶ng c¸o,...
+ S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu.
3. Ký kÕt hîp ®ång
Hîp ®ång mua b¸n Quèc tÕ lµ sù tho¶ thuËn cña nh÷ng ®-¬ng sù cã quèc
tÞch kh¸c nhau, theo ®ã bªn b¸n cã nghÜa vô chuyÓn quyÒn së h÷u mét khèi
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
l-îng hµng hãa nhÊt ®Þnh cho bªn mua vµ bªn mua cã nghÜa vô tr¶ tiÒn vµ
nhËn hµng.
Trong TMQT, hîp ®ång ®-îc thµnh lËp b»ng v¨n b¶n, ®ã lµ chøng tõ cô
thÓ vµ cÇn thiÕt vÒ sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn mua vµ b¸n. Mäi quyÒn lîi vµ
nghÜa vô cña c¸c bªn ®-îc thÓ hiÖn râ rµng trong hîp ®ång sau khi hai bªn ®·
ký kÕt trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ cïng cã lîi. V× vËy hîp ®ång chÝnh lµ
b»ng chøng ®Ó quy tr¸ch nhiÖm cho c¸c bªn khi cã tranh chÊp, vi ph¹m hîp
®ång. Mét hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng th-êng cã néi dung sau :
Sè hiÖu hîp ®ång
§Þa ®iÓm vµ ngµy th¸ng ký kÕt hîp ®ång
Tªn vµ ®Þa chØ cña c¸c bªn ®-¬ng sù
C¬ së ph¸p lý ®Ó ký kÕt hîp ®ång
C¸c ®iÒu kho¶n b¾t buéc cña hîp ®ång gåm:
Tªn hµng
Sè l-îng
Qui c¸ch, chÊt l-îng
Gi¸ c¶
Ph-¬ng thøc thanh to¸n
§Þa ®iÓm vµ thêi h¹n giao nhËn hµng
Ngoµi ra, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn thªm nh÷ng ®iÒu kho¶n kh¸c nh®iÒu kho¶n khiÕu n¹i, ®iÒu kho¶n bÊt kh¶ kh¸ng vµ c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c.
Cô thÓ, mét hîp ®ång nhËp khÈu cã thÓ gåm c¸c ®iÒu kho¶n nh- sau:
§iÒu 1: C¸c kh¸i niÖm chung (®Æc biÖt cÇn víi hîp ®ång nhËp khÈu d©y
chuyÒn s¶n xuÊt).
§iÒu 2: Hµng ho¸ vµ sè l-îng.
§iÒu 3: Gi¸ c¶.
§iÒu 4: Thanh to¸n.
§iÒu 5: Giao hµng.
§iÒu 6: KiÓm tra hµng ho¸.
§iÒu 7: Träng tµi.
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
§iÒu 8: Ph¹t.
§iÒu 9: BÊt kh¶ kh¸ng.
§iÒu 10: Thùc hiÖn hîp ®ång.
§iÒu 11: C¸c quy ®Þnh kh¸c.
§i kÌm víi hîp ®ång cã thÓ cã c¸c b¶n phô lôc tµi liÖu kü thuËt, c¸c b¶n
kª chi tiÕt... tuú thuéc vµo tõng mÆt hµng vµ yªu cÇu cña c¸c bªn.
4. Thùc hiÖn hîp ®ång
Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-ong ®· ®-îc ký kÕt, c¸c bªn tham gia
ký kÕt ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ c«ng viÖc phøc t¹p ®ßi hái
ph¶i tu©n thñ luËt quèc gia vµ quèc tÕ, ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn lîi quèc gia
vµ ®¶m b¶o uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu bao gåm c¸c b-íc sau:
Ký hîp ®ång
NhËn
hµng(KiÓm tra
SL, CL)
Lµm thñ tôc
thanh to¸n
Xin giÊy phÐp
(nÕu cÇn)
Më L\C
Lµm thñ
tôc h¶i
quan(NhËp
khÈu)
Mua b¶o
hiÓm(NÕu cã
quyÒn)
§«n ®èc phÝa
b¸n giao hµng
Thuª tµu
(NÕu cã quyÒn)
Xö lý tranh
chÊp(nÕu cã)
Tr×nh tù trªn ®©y còng chØ mang tÝnh chÊt t-¬ng ®èi. Cã nh÷ng c«ng viÖc
tÊt yÕu ph¶i lµm, cã nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ lµm hay kh«ng tuú tõng hîp ®ång
vµ cã nh÷ng c«ng viÖc thay ®æi vÞ trÝ cho nhau.
5. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc hiÖn
KÕt qu¶ kinh doanh nhËp khÈu ®-îc x¸c ®Þnh b»ng lîi nhuËn ®em l¹i. Lîi
nhuËn ®-îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ vµ doanh thu. Ngoµi viÖc h¹ch to¸n lç
l·i cßn ph¶i ®¸nh gi¸ vÒ b¹n hµng, vÒ thÞ tr-êng, vÒ mèi quan hÖ tiÕp theo
gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n hµng.
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
Qua viÖc ®¸nh gi¸ nµy ®Ó rót ra kinh nghiÖm, mÆt m¹nh ph¸t huy, mÆt
yÕu kh¾c phôc nh»m ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ cao h¬n trong c¸c th-¬ng vô s¾p tíi.
IV. C¸c nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu
cña doanh nghiÖp
1. Nhãm nh©n tè bªn trong
1.1. Nh©n tè vÒ vèn vËt chÊt hay søc m¹nh vÒ tµi chÝnh
Trong kinh doanh nÕu kh«ng cã vèn doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ lµm ®-îc
g× ngay c¶ khi ®· cã c¬ héi kinh doanh. Cã vèn vµ tr-êng vèn gióp doanh
nghiÖp thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng h¬n,
cã ®iÒu kiÖn ®Ó tËn dông c¸c c¬ héi ®Ó thu lîi lín.
Sù tr-êng vèn t¹o ra kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin nhanh, chÝnh x¸c do cã
®iÒu kiÖn sö dông c¸c ph-ong tiÖn hiÖn ®¹i. Ngoµi ra cßn cho phÐp doanh
nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c c«ng cô marketing trªn thÞ tr-êng vÒ gi¸ c¶,
c¸ch thøc nhËp khÈu vµ b¸n hµng trªn thÞ tr-êng néi ®Þa, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho
ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu.
1.2. Nh©n tè con ng-êi
Tr×nh ®é chuyªn m«n vµ n¨ng lùc lµm viÖc cña mçi thµnh viªn trong
C«ng ty lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong kinh doanh. XÐt vÒ
tiÒm lùc cña doanh nghiÖp th× con ng-êi lµ vèn quý nhÊt. Mét ®éi ngò v÷ng
vµng vÒ chuyªn m«n, kinh nghiÖm trong giao th-¬ng quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng
øng phã linh ho¹t tr-íc biÕn ®éng cña thÞ tr-êng vµ say mª nhiÖt t×nh trong
c«ng viÖc lu«n lµ ®éi ngò lý t-ëng trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh
nghiÖp.
Do ®Æc ®iÓm riªng cña kinh doanh TMQT lµ th-êng xuyªn ph¶i giao dÞch
víi ®èi t¸c n-íc ngoµi nªn c¸n bé ngoµi giái nghiÖp vô kinh doanh cßn ph¶i
giái ngo¹i ng÷. Ngo¹i ng÷ kÐm sÏ g©y khã kh¨n trong viÖc giao dÞch, lµm ¶nh
h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
1.3. Lîi thÕ bªn trong cña doanh nghiÖp
Mét doanh nghiÖp kinh doanh l©u n¨m, cã uy tÝn trªn thÞ tr-êng lµ mét
®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi. Cã uy tÝn víi b¹n hµng vÒ viÖc thanh to¸n ®ñ, ®óng
9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
h¹n sÏ thuËn lîi cho nh÷ng hîp ®ång sau nµy. Uy tÝn cña doanh nghiÖp lµ
nh©n tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp. NÕu cã
chøc n¨ng nhËp khÈu uû th¸c th× khi doanh nghiÖp cã uy tÝn sÏ cã nhiÒu c¸c
®¬n vÞ trong n-ãc uû th¸c viÖc nhËp khÈu cho doanh nghiÖp. Hµng ho¸ cña
doanh nghiÖp dÔ tiªu thô h¬n nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng ®øng ®¾n,
mÊt uy tÝn víi kh¸ch hµng.
Ngoµi ra, mét doanh nghiÖp cã kinh nghiÖm trong nhËp khÈu mét s¶n
phÈm nµo ®ã sÏ lùa chän ®-îc nguån hµng tèt nhÊt phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ
hiÕu cña ng-êi tiªu dïng trong n-íc do am hiÓu vÒ thÞ tr-êng, cã nh÷ng mèi
quan hÖ réng, l©u n¨m.
2. Nhãm nh©n tè bªn ngoµi
2.1. ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ
ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t
®éng nhËp khÈu. C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝn dông -u ®·i cho c¸c nhµ nhËp
khÈu sÏ t¹o cho hä n¾m ®-îc c¬ héi kinh doanh vµ thu lîi nhuËn. ChÝnh s¸ch
b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n-íc vµ khuyÕn khÝch thay thÕ hµng nhËp khÈu ®·
lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c nhµ nhËp khÈu muèn thu lîi nhuËn
qua viÖc b¸n hµng nhËp khÈu trong n-íc, nh-ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x·
héi, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, h¬n n÷a khuyÕn khÝch c¸c
ngµnh s¶n xuÊt trong n-íc ph¸t huy ®-îc kh¶ n¨ng cña m×nh.
2.2. ThuÕ nhËp khÈu
ThuÕ nhËp khÈu lµ mét lo¹i thuÕ ®¸nh vµo mçi ®¬n vÞ hµng ho¸ hoÆc tÝnh
theo phÇn tr¨m ®èi víi tæng trÞ gi¸ hµng ho¸ hay lµ kÕt äp c¶ hai c¸ch nãi trªn
®èi víi hµng nhËp khÈu. Theo ®ã ng-êi mua trong n-íc ph¶i tr¶ cho nh÷ng
hµng ho¸ nhËp khÈu mét kho¶n lín h¬n møc mµ ng-êi xuÊt khÈu n-íc ngoa×
nhËn ®-îc.
ThuÕ nhËp khÈu nh»m b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, h-íng dÉn tiªu dïng
trong n-íc vµ gãp phÇn t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc. Tuy nhiªn
thuÕ nhËp khÈu lµm cho gi¸ b¸n trong n-íc cña hµng nhËp khÈu cao h¬n møc
gi¸ nhËp vµ chÝnh ng-êi tiªu dïng trong n-íc ph¶i chÞu thuÕ nµy. NÕu thuÕ
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
nµy qu¸ cao sÏ ®-a ®Õn t×nh tr¹ng gi¶m møc cÇu cña ng-êi tiªu dïng ®èi víi
hµng nhËp vµ lµm h¹n chÕ møc nhËp khÈu cña doanh nghiÖp.
Tõ cuèi thËp kû 80, nhiÒu quèc gia ®· thay ®æi chiÕn l-îc ph¸t triÓn
TMQT, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt trong n-íc, c¹nh
tranh víi thÞ tr-êng thÕ giíi. §Ó thùc hiÖn chiÕn l-îc ®ã, nhiÒu n-íc ®· c¾t
gi¶m thuÕ quan ®Ó khuyÕn khÝch trao ®æi. VÝ dô nh- §µi Loan ®· gi¶m thuÕ
hµng nhËp khÈu tõ 40% xuèng 20%. Th¸i Lan gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu m¸y
mãc thiÕt bÞ tõ 30% xuèng cßn 5%. ViÖt Nam víi tiÕn tr×nh tham gia vµo
AFTA gi¶m møc thuÕ suÊt xuÊt nhËp khÈu xuèng cßn 0 - 5% vµo n¨m 2006.
Cßn hiÖn t¹i viÖc quy ®Þnh møc thuÕ xuÊt nhËp khÈu lu«n lµ ®Ò tµi ®-îc quan
t©m tõ nhiÒu phÝa.
2.3. H¹n ng¹ch nhËp khÈu
H¹n ng¹ch nhËp khÈu lµ quy ®Þnh cña Nhµ n-íc nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu
vÒ sè l-îng hoÆc gi¸ trÞ mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh hoÆc tõ nh÷ng thÞ tr-êng
nhÊt ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian th-êng lµ mét n¨m.
Môc tiªu viÖc ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n lý nhËp khÈu b»ng h¹n ng¹ch cña
Nhµ n-íc nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n-íc, sö dông cã hiÖu qu¶ quü ngo¹i
tÖ, b¶o ®¶m c¸c cam kÕt cña ChÝnh phñ ta víi n-íc ngoµi.
H¹n ng¹ch nhËp khÈu ®-a ®Õn t×nh tr¹ng h¹n chÕ sè l-îng nhËp khÈu
®ång thêi g©y ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ néi ®Þa cña hµng ho¸. H¹n ng¹ch nhËp khÈu
cã t¸c ®éng t-¬ng ®èi gièng víi thuÕ nhËp khÈu tøc lµ do cã h¹n ng¹ch lµm
gi¸ hµng nhËp khÈu trong n-íc sÏ t¨ng lªn. Nh-ng h¹n ng¹ch kh«ng lµm t¨ng
thu ng©n s¸ch. §èi víi c¶ ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp trong n-íc, viÖc cÊp
h¹n ng¹ch nhËp khÈu cã lîi lµ x¸c ®Þnh ®-îc khèi l-îng nhËp khÈu biÕt tr-íc.
HiÖn nay Nhµ n-íc ta tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n ng¹ch chø kh«ng ph©n bæ
trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp nh- tr-íc ®©y n÷a. Doanh nghiÖp nµo th¾ng
thÇu th× sÏ cã quyÒn nhËp khÈu mÆt hµng ®ã víi sè l-îng quy ®Þnh.Tuy nhiªn
viÖc nhËp khÈu nhiÒu hay Ýt khi doanh nghiÖp ®· th¾ng thÇu phô thuéc vµo
®inh ng¹ch (tæng h¹n ng¹ch) mµ ChÝnh phñ ®-a ra.
2.4. Tû gi¸ hèi ®o¸i
C¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ ®-îc mua vµ b¸n trªn thÞ tr-êng hèi
®o¸i b»ng tiÒn tÖ quèc gia cña mét n-íc theo mét gi¸ c¶ nhÊt ®Þnh. V× vËy,
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ tiÖn tÖ n-íc nµy thÓ hiÖn b»ng mét sè ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña
n-íc kia ®-îc gäi lµ tû gi¸ hèi ®o¸i (TGH§).
ViÖc ¸p dông lo¹i TGH§ nµo, cao hay thÊp ®Òu ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn
ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.
ViÖc ph¸ gi¸ ®ång néi tÖ hay chÝnh lµ TGH§ cao lªn sÏ cã t¸c dông
khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, h¹n chÕ nhËp khÈu. Ng-îc l¹i, TGH§ thÊp sÏ h¹n
chÕ xuÊt khÈu vµ ®Èy m¹nh nhËp khÈu.
2.5. Nh©n tè c¹nh tranh
C¹nh tranh ®-îc xem xÐt theo hai gãc ®é: c¹nh tranh trong néi bé ngµnh
s¶n xuÊt trong n-íc vµ c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ n-íc ngoµi. Trong mét thêi
kú, nÕu cã nhiÒu doanh nghiÖp cïng nhËp khÈu mét lo¹i mÆt hµng vµ tiªu thô
ë thÞ tr-êng néi ®Þa hay nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt cïng mét lo¹i mÆt hµng th×
viÖc c¹nh tranh cã ¶nh h-ëng rÊt lín tíi gi¸ c¶, doanh sè b¸n hµng, ¶nh h-ëng
tíi møc tiªu thô vµ do ®ã ¶nh h-ëng tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Khi
cã nhiÒu nhµ nhËp khÈu cïng quan t©m ®Õn mét lo¹i hµng ho¸, gi¸ nhËp khÈu
còng t¨ng lªn lµm t¨ng c¸c kho¶n chi phÝ, gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp cïng mét lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh.
C¸c nhµ s¶n xuÊt n-íc ngoµi khi th©m nhËp thÞ tr-¬ng néi ®Þa còng trë
thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong n-íc. Hä c¹nh tranh
b»ng gi¸ c¶, chÊt l-îng, mÉu m·. uy tÝn,... khi thu hót ®-îc kh¸ch hµng vÒ
phÝa m×nh, c¸c s¶n phÈm cña n-íc ngoµi lµm gi¶m thÞ phÇn cña s¶n phÈm
®-îc s¶n xuÊt trong n-íc tõ nguyªn liÖu nhËp khÈu, tõ ®ã lµm gi¶m doanh sè
b¸n hµng cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu.
2.6. Nh©n tè v¨n ho¸, thÞ hiÕu cña mçi quèc gia
Trªn thÕ giíi cã nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau vµ mçi quèc gia cã mét
phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau. Mét quèc gia sÏ nhËp khÈu hµng ho¸ ®Ó bæ
sung, thay thÕ cho viÖc tiªu dïng hoÆc nhËp khÈu ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt c¸c lo¹i
hµng ho¸ phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña
d©n c-. ViÖc nghiªn cøu v¨n ho¸, thÞ hiÕu sÏ quyÕt ®inh kÕt qu¶ b¸n hµng cña
c¸c nhµ nhËp khÈu vµ quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu.
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña
Tæng C«ng ty VINACONEX trong thêi gian qua
I. Kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty VINACONEX
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty
§-îc thµnh lËp ngµy 27 -9 -1988, VINACONEX khi ®ã lµ C«ng ty dÞch
vô x©y dùng vµ xuÊt khÈu lao ®éng trùc thuéc Bé X©y dùng, cã nhiÖm vô
qu¶n lý c¸n bé, c«ng nh©n lao ®éng ngµnh x©y dùng lµm viÖc ë c¸c n-íc
Bulgari, Nga, TiÖp kh¾c (cò), ir¾c, th¸ng 8 - 1991 trë thµnh Tæng c«ng ty xuÊt
nhËp khÈu x©y dùng ViÖt Nam(VINACONEX).
Th¸ng 11 - 1995, Tæng c«ng ty VINACONEX ®-îc ChÝnh phñ quyÕt
®Þnh trë thµnh mét Tæng c«ng ty Nhµ n-íc (Tæng c«ng ty 90) víi nhiÒu thµnh
viªn míi lµ c¸c c«ng ty trùc thuéc Bé x©y dùng tr-íc ®©y. Tõ ®ã ®Õn nay,
nhiÒu c«ng ty cña c¸c ®Þa ph-¬ng nh- H¶i Phßng, H¶i D-¬ng, HuÕ, Hµ Néi,
§¾c L¾c, Qu¶ng Nam, §ång Th¸p, Hµ T©y, Bµ RÞa - Vòng Tµu còng ®· gia
nhËp lµm thµnh viªn cña Tæng c«ng ty, cïng víi nhiÒu c«ng ty cæ phÇn thµnh
lËp míi, liªn doanh t¹o ra mét ®¹i gia ®×nh VINACONEX. Tr¶i qua nh÷ng
n¨m th¸ng x©y dùng vµ tr-ëng thµnh, cho ®Õn nay, VINACONEX ®· trë
thµnh Tæng c«ng ty ®a doanh hµng ®Çu cña Bé X©y dùng, víi chøc n¨ng
chÝnh lµ: x©y l¾p, t- vÊn ®Çu t- - thiÕt kÕ - kh¶o s¸t quy ho¹ch, kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ, vËt t- phôc vô ngµnh x©y dùng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ
kh¸c, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng, xuÊt khÈu chuyªn gia vµ lao
®éng ra n-íc ngoµi, vµ ®Æc biÖt, ®Çu t- vµo c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ ®ang
lµ nhiÖm vô chiÕn l-îc quan träng hµng ®Çu nh»m chuyÓn ®æi c¬ cÊu vµ më
réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, xøng tÇm víi tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh.
Cho ®Õn nay, Tæng c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò lín m¹nh víi h¬n 26.000
c¸n bé, kü s-, chuyªn gia, c«ng nh©n viªn, nhiÒu ng-êi trong sè ®ã ®· ®-îc
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
®µo t¹o vµ lµm viÖc ë n-íc ngoµi, cã kiÕn thøc chuyªn s©u vµ giµu kinh
nghiÖm, cã thÓ ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng.
1.1. VÒ ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p
Ho¹t ®éng x©y l¾p ®· trë thµnh lÜnh vùc kinh doanh chñ yÕu cña Tæng
c«ng ty kÓ tõ n¨m 1995. VINACONEX ®· thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c«ng t¸c
x©y l¾p ë c¸c lÜnh vùc: d©n dông, c«ng céng, c«ng nghiÖp, giao th«ng, truyÒn
t¶i ®iÖn, viÔn th«ng, cÊp tho¸t n-íc, xö lý m«i tr-êng, thuû lîi vµ thiÕt kÕ c¸c
lo¹i c«ng tr×nh víi kü thuËt chuyªn ngµnh kh¸c nhau, qui m« lín trong vµ
ngoµi n-íc... Ngµy nay VINACONEX ®-îc biÕt ®Õn nh- mét trong nh÷ng
Tæng c«ng ty hµng ®Çu vÒ x©y l¾p ë ViÖt Nam, ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®-îc vÞ
thÕ, kh¶ n¨ng vµ uy tÝn cña m×nh trong ®iÒu kiÖn thÞ tr-êng c¹nh tranh gay
g¾t. VINACONEX hµng n¨m ®· thi c«ng hµng ngh×n c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh, trong ®ã cã nhiÒu c«ng tr×nh lín, ®ßi hái kü, mü thuËt cao, phøc
t¹p thuéc nhiÒu chuyªn ngµnh kh¸c nhau nh-: c«ng nghiÖp, d©n dông, giao
th«ng thuû lîi, cÊp, tho¸t n-íc, c¬ së h¹ tÇng kÜ thuËt kh¸c, ®iÓn h×nh nh-:
c¸c nhµ m¸y xi - m¨ng c«ng suÊt lín, nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, nhµ m¸y ph©n
®¹m...; ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ míi cã quy ho¹ch, kiÕn tróc ®ång bé theo tiªu
chuÈn quèc tÕ, c¸c cao èc, côm biÖt thù ë c¸c thµnh phè lín, tæ hîp §¹i sø
qu¸n, Trung t©m b¸o chÝ, c¸c kh¸ch s¹n quèc tÕ cao cÊp; Dù ¸n cÊp n-íc Hµ
néi, c¸c nhµ m¸y n-íc, c¸c dù ¸n tho¸t n-íc Hµ néi, c¸c c«ng tr×nh giao
th«ng... ë n-íc ngoµi, Tæng c«ng ty ®· thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh nh-: §¹i
häc Tæng hîp ORAN cña Angieri, ®-êng xe ®iÖn ngÇm vµ nhµ m¸y ®iÖn
nguyªn tö ë Bungari, c¸c nhµ m¸y, bÖnh viÖn, tr-êng häc t¹i Liªn - X« (Cò)
vµ Liªn bang Nga, §¹i häc quèc gia vµ bÖnh viÖn ë thñ ®« Viªn - ch¨n (Lµo).
1.2. VÒ xuÊt khÈu lao ®éng
Ngµy nay VINACONEX ®-îc biÕt ®Õn nh- lµ mét doanh nghiÖp hµng
®Çu cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng. ChØ trong vßng 10 n¨m
gÇn ®©y, VINACONEX ®· ®-a trªn 50.000 ng-êi ®i lµm viÖc ë trªn 20 n-íc
trªn thÕ giíi nh- c¸c n-íc ë Trung §«ng, Libya,Ir¾c, Kuwait, B¾c Phi, NhËt,
Hµn Quèc, Singapore,... trong sè ®ã bao gåm: kü s-, ®éi tr-ëng, c«ng nh©n cã
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
nghÒ, lao ®éng phæ th«ng, thùc tËp sinh,... Uy tÝn cña VINACONEX t¹i c¸c
thÞ tr-êng nãi trªn ngµy cµng ®-îc n©ng cao vµ do ®ã, ngµy cµng cã nhiÒu
h·ng ®Õn hîp t¸c víi VINACONEX trong viÖc yªu cÇu cung cÊp nh©n lùc cho
hä. C«ng t¸c t¹o nguån lao ®éng phôc vô cho xuÊt khÈu cña VINACONEX
liªn quan chÆt chÏ víi chiÕn l-îc ®µo t¹o, ®Þnh h-íng theo yªu cÇu cña kh¸ch
hµng. VINACONEX ®· ®Çu t- më réng vµ n©ng cÊp hÖ thèng tr-êng häc,
thiÕt bÞ ph-¬ng tiÖn phôc vô ®µo t¹o, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña
kh¸ch hµng vÒ sè l-îng còng nh- chÊt l-îng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ.
1.3. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t- ph¸t triÓn
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc ho¹t ®éng
chÝnh cña VINACONEX, víi m¹ng l-íi b¸n hµng réng kh¾p thÕ giíi, cã uy
tÝn vµ hiÖu qu¶. LÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu cña VINACONEX ngµy cµng ®-îc
më réng, ho¹t ®éng vµ t¨ng tr-ëng cña nã g¾n chÆt víi ho¹t ®éng vµ sù t¨ng
tr-ëng chung cña c¸c lÜnh vùc kinh doanh kh¸c cña VINACONEX. Kim
ng¹ch xuÊt nhËp khÈu trung b×nh hµng n¨m cña VINACONEX t¨ng xÊp xØ
20%.
§Èy m¹nh ®Çu t- vµo c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ®ang lµ
chiÕn l-îc -u tiªn sè mét cho sù ph¸t triÓn l©u dµi cña VINACONEX. §ång
thêi, cïng víi viÖc s¾p xÕp vµ ®æi míi doanh nghiÖp, sÏ t¹o c¬ së nÒn t¶ng vµ
héi ®ñ c¸c yÕu tè cho sù h×nh thµnh mét tËp ®oµn ®a doanh v÷ng m¹nh.
VINACONEX sÏ ®ãn ®Çu ®-îc c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ, khoa häc
qu¶n lý tiªn tiÕn cña thêi ®¹i, khi mµ kinh tÕ tri thøc ®· trë thµnh cèt yÕu cho
sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ toµn cÇu. C¸c lÜnh vùc mµ VINACONEX ®ang tËp
trung ®Çu t- lµ: ph¸t triÓn ®« thÞ, bÊt ®éng s¶n, c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü
thuËt, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng, th-¬ng m¹i, c«ng nghÖ cao,
v.v...
VINACONEX ®· vµ ®ang hîp t¸c víi c¸c tr-êng ®¹i häc trong n-íc vµ
n-íc ngoµi, c¸c c«ng ty quèc tÕ cã uy tÝn trong lÜnh vùc t- vÊn thiÕt kÕ. HiÖn
nay, Tæng c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ lín m¹nh, cã nhiÒu c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn bao
15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
gåm 42 c«ng ty 100% vèn Nhµ n-íc; 19 c«ng ty cæ phÇn do Tæng c«ng ty gi÷
cæ phÇn chi phèi; 10 c«ng ty cã vèn gãp cña Tæng c«ng ty trong ®ã cã 2 c«ng
ty liªn doanh lµ C«ng ty liªn doanh VINATA VINACONEX (ViÖt Nam) TAISEI (NhËt B¶n) vµ Liªn doanh VIKOWA VINACONEX (ViÖt Nam) KOLON (Hµn Quèc); Tæng c«ng ty cã 7 v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n-íc ngoµi
gåm c¸c n-íc : Hµn Quèc, Lybia, Nga, §µi Loan, Malaysia, CH SÐc, NhËt.
2. C¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh cña Tæng c«ng ty VINACONEX
X©y l¾p
T- vÊn ®Çu t-, qui ho¹ch, kh¶o s¸t, thiÕt kÕ
XuÊt nhËp khÈu: M¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t- x©y dùng, c¸c lo¹i hµng
ho¸ kh¸c...
XuÊt khÈu lao ®éng
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng
Kh¸ch s¹n vµ du lÞch
DÞch vô b¶o hiÓm, tµi chÝnh
§Çu t-:
Ph¸t triÓn ®« thÞ míi vµ bÊt ®éng s¶n
Trung t©m th-¬ng m¹i vµ dÞch vô tæng hîp
Khu c«ng nghiÖp, h¹ tÇng kÜ thuËt
§Çu t- S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng.
II/ Thùc tr¹ng ho¹t ®éng XNK hµng ho¸ trong nh÷ng n¨m qua
Víi gÇn 40 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, Tæng c«ng ty VINACONEX
ngµy cµng lín m¹nh. §Æc biÖt tõ khi ®-îc thµnh lËp l¹i trªn c¬ së tæ chøc s¾p
xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ cña Tæng c«ng ty XNK x©y dùng ViÖt Nam vµ mét sè ®¬n
vÞ trùc thuéc Bé X©y dùng, ho¹t ®éng d-íi h×nh thøc Tæng c«ng ty 90. Tæng
c«ng ty ®· lµ mét doanh nghiÖp hµng ®Çu trong lÜnh vùc x©y dùng.
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
*B¶ng 1 : KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng
c«ng ty(n¨m 2002 - 2004)
§¬n vÞ : TØ ®ång
N¨m
2002
2003
2004
1. Tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng
1767
1780
1948
- GT KD XNK hµng ho¸
436
462
455
2. Tæng doanh thu
779
925
983
3. Nép ng©n s¸ch
65
70
75
ChØ tiªu
Nguån : TrÝch b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch hµng n¨m
(2002 - 2004)
Qua b¶ng trªn ta thÊy, gi¸ trÞ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng
ho¸ cã ®ãng gãp rÊt lín vµo gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng cña Tæng c«ng ty hµng
n¨m. Cô thÓ, n¨m 2002 ®¹t 436 tØ ®ång, chiÕm 24,67% tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng,
n¨m 2003 ®¹t 462 tØ ®ång chiÕm 25,96% tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng,, n¨m 2004
®¹t 455 tØ ®ång ®¹t 23,36% tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng.
Tæng doanh thu cña c«ng ty lu«n t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. Cã ®-îc kÕt qu¶
nh- vËy mét phÇn do ho¹t ®éng kinh doanh xu©t nhËp khÈu, nh-ng chu yÕu
do ho¹t ®éng x©y l¾p. Gi¸ trÞ s¶n l-îng x©y l¾p cao, nhiÒu c«ng tr×nh quèc tÕ
®-îc thùc hiÖn nh- : X©y dùng tr-êng §¹i häc §ång §éc, bÖnh viÖn
Sethairath t¹i Viªn ch¨n - Lµo... C¸c c«ng tr×nh lín trong n-êc nh- : Nhµ m¸y
xi m¨ng Nghi S¬n, Tr¹m ph©n phèi xi m¨ng HiÖp Ph-íc, c«ng tr×nh thuû lîi
T©n chi, c«ng tr×nh cÇu BÕn Hå b¾c qua s«ng §uèng,... TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh
lín nµy ®Òu mang l¹i lîi nhuËn cho Tæng c«ng ty.
Tæng c«ng ty lu«n thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi nhµ n-íc, c¸c kho¶n
nép ng©n s¸ch ®-îc hoµn thµnh hµng n¨m, tr¸nh nî ®äng n¨m nµy qua n¨m
kh¸c.
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
§Ó phôc vô nhu cÇu trong n-íc, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng
ty ®· tËn dông lîi thÕ cña m×nh, h-íng vµo c¸c mÆt hµng chñ yÕu trong lÜnh
vùc x©y dùng.
C¸c mÆt hµng nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty gåm:
- NhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ x©y dùng.
- NhËp khÈu nguyªn vËt liÖu x©y dùng.
- NhËp khÈu hµng ®iÖn d©n dông.
- NhËp khÈu xe m¸y.
- NhËp khÈu mét sè mÆt hµng kh¸c
C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu gåm :
- Xi m¨ng, g¹ch Granit (sang Lµo)
- ChÊt tÈy röa (sang NhËt B¶n)
- §¸ xÎ, ®¸ Marble (sang Singapore)
*B¶ng 2 : Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty
(n¨m 2002 - 2004)
§¬n vÞ : USD
2002
2003
2004
Kim ng¹ch NK
27.502.356
29.108.406
28.516.156
Kim ng¹ch XK
92.580
132.100
281.312
Tæng KN XNK
27.594.936
29.240.506
28.797.468
N¨m
Nguån: TrÝch b¸o c¸o tæng kÕt n¨m (2002 - 2004)
Qua b¶ng trªn ta thÊy, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu do ho¹t ®éng
nhËp khÈu mang l¹i, kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm tØ träng rÊt nhá. Tuy nhiªn,
Tæng c«ng ty ®ang chó träng vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu, t¨ng c-êng xuÊt khÈu
c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu x©y dùng sang Lµo, Singapore vµ NhËt B¶n nªn kim
ng¹ch xuÊt khÈu ®· dÇn ®¹t ®-îc chuyÓn biÕn qua tõng n¨m. Kim ng¹ch nhËp
khÈu n¨m nµo còng chiÕm trªn 90% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu.
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
1. Ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹i Tæng c«ng ty VINACONEX
NhËp khÈu hµng ho¸ lµ mét m¶ng kh¸ lín trong sè c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña Tæng c«ng ty VINACONEX. V× vËy ®Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ mét
c¸ch chi tiÕt, tØ mØ thËt khã. Ta chØ ®i ph©n tÝch mét sè mÆt chÝnh sau :
1.1. VÒ thÞ tr-êng nhËp khÈu
Trong kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng, viÖc t×m
kiÕm thÞ tr-êng lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh
®-îc diÔn ra liªn tôc, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Kinh doanh v-ît ra khái ph¹m vi biªn
giíi quèc gia th× viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng cµng trë nªn phøc t¹p. Trong
nh÷ng n¨m võa qua, Tæng c«ng ty VINACONEX ®· lu«n cè g¾ng trong viÖc
t×m kiÕm vµ lùa chän thÞ tr-êng.
Tõ khi n-íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, ®Æc biÖt tõ khi gia
nhËp khèi ASEAN th× mèi quan hÖ cña Tæng c«ng ty víi c¸c thÞ tr-êng ngµy
cµng më réng vµ g¾n bã, thuËn lîi h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Nh×n chung thÞ tr-êng nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty cã xu h-íng t¨ng qua
c¸c n¨m (kho¶ng 10% mét n¨m). Nh÷ng thÞ tr-êng th-êng xuyªn nh- NhËt
b¶n, Hµn Quèc,... cã gi¸ trÞ kim ng¹ch lín vµ chiÕm tØ träng ngµy cµng cao.
Cïng mét lo¹i hµng ho¸ nh- nhau nh-ng Tæng c«ng ty ®· cã xu h-íng nhËp
ë nhiÒu n-íc kh¸c nhau víi chÊt l-îng vµ gi¸ c¶ kh¸c nhau nh»m ®¸p øng
nhu cÇu ®a d¹ng trong n-íc. HiÖn nay Tæng c«ng ty cã quan hÖ b¹n hµng víi
h¬n 13 n-íc trªn thÕ giíi, mçi n-íc ®Òu ph¸t huy thÕ m¹nh riªng víi tõng
mÆt hµng nhËp khÈu. ThÞ tr-êng Hµn Quèc vµ NhËt B¶n vÉn lµ thÞ tr-êng
nhËp khÈu chÝnh cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. Ta h·y ®i ph©n tÝch
kim ng¹ch nhËp khÈu cña hai thÞ tr-êng nµy :
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khoa th-¬ng m¹i
*B¶ng 3 : Kim ng¹ch nhËp khÈu theo thÞ tr-êng (2002 - 2004)
N¨m
2002
2003
Kim
Ng¹ch
(USD)
TØ
Träng
(%)
Kim
Ng¹ch
(USD)
NhËt B¶n
12.053.113
42,83
13.651.431
Hµn Quèc
1.468.904
5,34
13.980.339
27.502.356
ChØ tiªu
ThÞ Tr-êng
C¸c thÞ
kh¸c
Tæng
tr-êng
2004
TØ
Träng
(%)
Kim
Ng¹ch
(USD)
TØ
Träng
(%)
46,89
14.036.042
49,22
5.473.341
18,8
10.620.364
37,24
51,83
9.983.634
34,31
3.859.750
13,54
100
29.108.406
28.516.156
100
100
Nguån : TrÝch b¸o c¸o tæng kÕt hµng XNK hµng n¨m(2002 -2004)
Qua b¶ng trªn ta thÊy, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ tr-êng NhËt B¶n chiÕm
®a sè qua c¸c n¨m. N¨m 2002, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ tr-êng NhËt B¶n
lµ 12.053.113 USD chiÕm 42,83% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m
2002. Sang n¨m 2003, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ tr-êng nµy lµ 13.651.431
USD chiÕm 46,89% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2003 vµ t¨ng 4,06% so
víi n¨m 2002. N¨m 2004, thÞ tr-êng NhËt b¶n vÉn ®-îc khai th¸c nguån
hµng cho nªn gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu vÉn ®¹t ë møc cao lµ 14.036.042
USD chiÕm 49,22% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2004 vµ t¨ng 2,33% so
n¨m 2003, t¨ng 6,39% so n¨m 2002. ThÞ tr-êng NhËt b¶n cung cÊp chñ yÕu
c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu x©y dùng. Trong t-¬ng lai thÞ
tr-êng NhËt B¶n vÉn lµ thÞ tr-êng truyÒn thèng cña tæng c«ng ty, khai th¸c
c¸c chñng lo¹i mÆt hµng nh- : thiÕt bÞ thi c«ng, thang m¸y, cÈu th¸p. thÐp x©y
dùng,...
§èi víi thÞ tr-êng Hµn Quèc kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ tr-êng nµy vÉn
tiÕp tôc t¨ng qua mÊy n¨m gÇn ®©y. N¨m 2002, thÞ tr-êng nµy chØ chiÕm tØ
träng lµ 5,34% víi gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 1.468.904 USD. Nh-ng ®Õn
n¨m 2003, tØ träng t¨ng vät lªn chiÕm 18,8% víi kim ng¹ch nhËp khÈu lµ
20
- Xem thêm -
.PDF 
33 
28152 
116 
