Tài liệu Nâng cao chất lượng giảng dạy chuyên sâu khối 4 – 5 trong trường tiểu học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI : NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY CHUYÊN SÂU KHỐI 4 – 5 TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC 1. ĐẶT VẤN ĐỀ: Giáo dục toàn diện cho học sinh là mục tiêu giáo dục hàng đầu của chúng ta .Nhất là trong giai đoạn hiện nay với nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành là thực hiện việc triển khai giảng dạy theo chương trình tiểu học mới .Việc dạy học ở cấp Tiểu học trước nay chúng ta đã quen với hình ảnh một ông thầy và tập thể học sinh của lớp mình chủ nhiệm. Có một thực tế mà ai cũng nhận thấy là giáo viên chỉ chú trọng dạy hai môn công cụ là Tiếng Việt và Toán. Hầu hết thời gian giáo viên thường dồn cho việc rèn kỹ các kỹ năng Tiếng Việt và Toán do đó các môn ít tiết thường được dạy qua loa, chiếu lệ. Điều đó đi ngược lại với chủ trương giáo dục học sinh toàn diện của Ngành. Chính vì lẽ đó, bắt đầu từ năm học 2007 – 2008 , Phòng Giáo dục Tân Phú đã triển khai việc giảng dạy theo hướng chuyên sâu đối với khối lớp 4, 5 trong toàn Quận. Điều này chính là một sự đột phá mạnh mẽ nhất đối với giáo dục Tân Phú. Bản thân tôi trong giai đoạn khởi đầu của việc thực hiện dạy chuyên sâu năm học này cảm thấy rất cần thiết để đầu tư vào việc thực hiện : “ Nâng cao chất lượng giảng dạy chuyên sâu khối lớp 4 – 5 trong trường Tiểu học ” 2. NỘI DUNG CHÍNH: ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NHÀ TRƯỜNG: THUẬN LỢI:  Trường Tiểu học Võ Thị Sáu thuộc địa bàn Phường Phú Thạnh Quận Tân Phú, được sự quan tâm , hỗ trợ rất nhiều của Lãnh đạo và Cán bộ Chuyên môn Phòng giáo dục Tân Phú .  Đội ngũ giáo viên đa số trẻ, nhiệt tình, có tay nghề khá vững, có tinh thần tự học, tự rèn và ý thức trách nhiệm cao. . KHÓ KHĂN :  Giáo viên có thói quen làm theo những gì đã thành nếp, ngại sự thay đổi.  Đa số giáo viên mới trải qua 1 năm thực hiện khoán chương trình còn nhiều bở ngỡ, năm nay lại tiếp tục thực hiện chủ trương dạy chuyên sâu nên thực sự khó khăn và lúng túng. Sáng kiến kinh nghiệm 1 TRẦN THỊ ANH ĐÀO  Một số giáo viên mới chưa qua các khoá tập huấn bồi dưỡng do Phòng giáo dục tổ chức.  Giáo viên còn ôm đồm trong tiết dạy, chưa mạnh dạn áp dụng khóan chương trình vào chuyên sâu.  Do tâm lý sợ không đủ thời gian nên giáo viên thường cung cấp thật nhiều kiến thức cho học sinh vận dụng mà chưa mạnh dạn áp dụng phương pháp mới giúp học sinh phát huy tính tích cực.  Khi chuyển tiết, giáo viên mất thời gian chuẩn bị ĐDDH và di chuyển từ lớp này sang lớp khác.  GV phải chấm bài cho 3 hoặc nhiều lớp. Đòi hỏi GV phải có thời gian để nhớ tên, nắm rõ đặc điểm từng đối tượng HS.  GV không có thời gian sâu sát với lớp, khó nắm bắt sự việc và chủ động giáo dục học sinh kịp thời.  Học sinh mất căn bản thường tiếp thu chậm so với mặt bằng chung của lớp nhưng giáo viên không có thời gian dừng lại hướng dẫn kỹ hơn.  Đối với học sinh lười học, không làm bài: Giáo viên dạy bộ môn nên số lượng học sinh yếu cần rèn nằm ở nhiều lớp đông hơn so với chỉ dạy 1 lớp mình chủ nhiệm.  Không có thời gian để phụ đạo học sinh yếu. 3. NHỮNG BIỆN PHÁP HỖ TRỢ GIÁO VIÊN THỰC HIỆN DẠY CHUYÊN SÂU CÓ HIỆU QUẢ : 3.1/ GIÚP GIÁO VIÊN NHẬN THỨC ĐƯỢC TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC DẠY CHUYÊN SÂU. Đối với Ban giám hiệu : Làm cho đội ngũ nhận thức được :  Việc dạy chuyên sâu có thuận lợi cho giáo viên : “Giảm bớt thời gian soạn giáo án, tập trung vào dạy một số môn theo sở trường, giáo viên có thời gian tăng cường đầu tư chất lượng bài dạy”.  Giáo viên có thời gian so sánh hiệu quả bài dạy qua quá trình dạy ở các lớp . Rút ra kinh nghiệm sau tiết dạy, bổ sung, chỉnh sửa kịp thời và vận dụng phương pháp khả thi nhất cho lần lên lớp tiếp theo.  Giáo viên có điều kiện nghiên cứu chương trình, đầu tư cho việc khoán nội dung chương trình vào quá trình giảng dạy chuyên sâu. Sáng kiến kinh nghiệm 2 TRẦN THỊ ANH ĐÀO  Học sinh được học đủ các môn một cách tích cực nhất . =>Từ nhận thức đó giáo viên sẽ an tâm giảng dạy theo định hướng chuyên sâu.  Ban giám hiệu có sự quan tâm và hỗ trợ kịp thời trong chuyên môn khi giáo viên gặp khó khăn trong soạn giảng , tìm nguồn tư liệu, thực hiện chương trình, công tác chủ nhiệm.  Cuối tháng, BGH họp cùng Khối để nắm bắt những khó khăn về tâm lý, điều kiện giảng dạy, cơ sở vật chất nhằm có sự điều chỉnh , khắc phục kịp thời hỗ trợ cho giáo viên thuận lợi khi lên lớp. Giáo viên :  Tập trung vào công tác chuyên môn : tham dự chuyên đề, họp khối, nghiên cứu chương trình, soạn giảng.  Nâng cao tinh thần tự học, vận dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.  Tăng cường làm Đồ dùng dạy học giúp tiết dạy hiệu quả.. 3.2. CÔNG TÁC NÂNG CAO BỒI DƯỠNG TAY NGHỀ CHO GIÁO VIÊN Ban Giám hiệu :  Tổ chức các chuyên đề Trường , Khối giúp giáo viên vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả.  Ví dụ : Chuyên đề Vận dụng phương pháp tích cực vào giảng dạy Toán, Tiếng Việt ; Vận dụng phương pháp nhóm vào tiết dạy hiệu quả….  Giới thiệu tư liệu, tài liệu chuyên môn phục vụ giảng dạy chuyên sâu.  Trang bị mỗi khối có máy vi tính nối mạng phục vụ nhu cầu tìm kiếm thông tin, giới thiệu các địa chỉ giúp giáo viên truy cập thông tin vận dụng vào soạn và dạy giáo án điện tử :www.catlinhschool.edu.vn; www.baigiangbachkim.com, giaoviennet.com….  Tăng cường dự giờ góp ý , trao đổi , chia sẻ qua cá nhân, họp khối…  Mạnh dạn cử giáo viên mới chuyển khối lên tiết để được sự góp ý của Thanh tra, Hội đồng bộ môn. Giáo viên :  Sinh hoạt Tổ , Khối giáo viên chủ động trao đổi kinh nghiệm dạy , giúp giáo viên mới có điều kiện học hỏi.  GV học hỏi , giúp đỡ lẫn nhau theo hình thức Tổ bộ môn. Sáng kiến kinh nghiệm 3 TRẦN THỊ ANH ĐÀO 3.3 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY BỘ MÔN - NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC SINH. Ban giám hiệu :  Phân công môn dạy cho giáo viên dựa vào sở trường.  Hướng giáo viên nghiên cứu trước nội dung chương trình, từng bước có thể thực hiện khóan chương trình một cách hiệu quả, thể hiện qua việc sọan kế hoạch bài dạy phù hợp với từng lớp.Chú ý đến chuẩn kiến thức từng giai đoạn.  Linh động cho các tổ nhóm GV dạy cùng một bộ môn góp ý xây dựng 1 kế hoạch chung . Sau đó mỗi giáo viên bổ sung cho phù hợp với thực tế từng lớp .  Trang bị chuông điện báo hết tiết để giáo viên thực hiện đổi tiết đồng loạt (lầu 2)  Động viên giáo viên làm và sử dụng đồ dùng dạy học cùng với việc vận dụng phương pháp mới, tạo điều kiện cho Hs tham gia các hoạt động không gò ép học sinh.  Môn tập làm văn, HS có thể làm trên giấy , tạo điều kiện giáo viên có thể theo dõi khả năng học của học sinh sâu sát..  Dự giờ góp ý chỉ cho giáo viên thấy: Khi sử dụng ĐDDH hợp lý giáo viên sẽ đỡ tốn sức thuyết giảng mà tạo điều kiện cho học sinh được làm việc khiến tiết học hiệu quả . ĐDDH được sử dụng cho nhiều lớp phù hợp việc dạy chuyên sâu.  Nếu ĐDDH nhiều , khó khăn trong khâu di chuyển từ lớp này sang lớp kháccó thể nhờ HS hỗ trợ. Giáo viên :  Đánh giá học sinh trong quá trình dạy học.  Phân loại HS theo từng nhóm đối tượng, thực hiện phân hoá đối tượng trong tiết dạy => Nhận xét, chấm trả theo từng nhóm đối tượng. Lưu ý nhóm HS yếu.  GV có thể thực hiện chấm trả ngoài giờ dạy. 3.4. CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP: Ban giám hiệu : Sáng kiến kinh nghiệm 4 TRẦN THỊ ANH ĐÀO  Lập sổ theo dõi tình hình lớp , hướng dẫn GV bộ môn thực hiện nhằm ghi nhân lại quá trình học tập của HS giúp giáo viên chủ nhiệm nắm được tình hình học sinh lớp mình chủ nhiệm.  Sắp xếp cho giáo viên Chủ nhiệm dạy tiết đầu lớp mình để nắm bắt tình hình lớp trong ngày kịp thời. Giáo viên :  Liên hệ chặt chẽ với giáo viên bộ môn để nắm bắt tình hình lớp kịp thời.  GVCN tận dụng các tiết dạy bộ môn để lồng ghép giáo dục học sinh cá biệt .  Giáo viên bộ môn có trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh các lớp mình dạy bộ môn chứ không chỉ học sinh lớp mình chủ nhiệm.  Đầu tư cho tiết SHTT, qua đó định hướng cho Ban Cán sự lớp biết cách quản lý lớp và xử lý các tình huống trong tiết học. 3. 5. CÔNG TÁC PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU : Ban giám hiệu :  Nắm số lượng HS yếu qua Thống kê điểm Giữa kỳ I. Lập kế hoạch tổ chức dạy phụ đạo.  Sau KT giữa Học kỳ I, tổ chức lớp phụ đạo dạy chéo buổi . Dự kiến tuần 2 buổi : 1 Tóan – 1 Tiếng Việt.  Học sinh được học miễn phí .  Nguồn kinh phí hỗ trợ trích từ Quỹ Hội Phụ huynh Giáo viên :  Thường xuyên gần gũi , quan tâm đến học sinh yếu.  Theo dõi và nhắc nhở , uốn nắn học sinh thông qua tiết SHTT.  Cho số lượng bài tập vừa phải, tạo cho HS thói quen chịu học bài, làm bài .  Có kế hoạch phụ đạo trong quá trình dạy bộ môn bằng cách phân hóa dối tượng – Chú ý đến đối tượng Hs yếu .  Tổ chức hình thức đôi bạn học tập để kiểm tra , động viên nhắc nhở nhau.. 4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC : Sáng kiến kinh nghiệm 5 TRẦN THỊ ANH ĐÀO Qua gần một năm thực hiện tại trường Tiểu học Võ Thị Sáu (năm học 20072008), hoạt động giảng dạy chuyên sâu khối 4-5 của nhà trường từng bước đi vào ổn định. Các ý kiến vướng mắc về việc thực hiện dạy chuyên sâu cần giải đáp đã giảm dần và đến nay đội ngũ giáo viên đã quen với việc thực hiện giảng dạy chuyên sâu và an tâm trong công tác . Giáo viên tăng cường trao đổi về việc học của học sinh, tình hình lớp, có ý thức trách nhiệm chung . Mối quan hệ giữa Thầy – Trò , Thầy – Thầy trong Tổ khối khăng khít hơn . Bảng so sánh đối chiếu điểm thi từng giai đoạn năm học 2006 – 2007 và năm học 2007- 2008 BAÛNG SO SAÙNH CHAÁT LÖÔÏNG HOÏC TAÄP HOÏC KYØI - NAÊM HOÏC : 2006 - 2007 VAØ NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 KHOÁI LÔÙP 4 GIAI ÑOAÏN GIÖÕA HKI MOÂN HOÏC NAÊM HOÏC : 2006 - 2007 DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI TIẾNG VIỆT 0.6% 99.4% 96.1% 0.2% 99.8% 95.8% TOAÙN 3.6% 96.4% 77.1% 1.0% 99.0% 93.2% NAÊM HOÏC :2006 - 2007 DÖÔÙI TB CUOÁI HKI NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 TREÂN TB KHAÙ GIOÛI NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI TIẾNG VIỆT 0.6% 99.4% 95.2% 0.2% 99.8% 96.8% TOAÙN 0.6% 99.4% 94.8% 0.5% 99.5% 93.4% NHAÄN XEÙT: Tieáng Vieät: * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Giöõa vaø Cuoái HKI NH : 2007 2008 taêng hôn naêm hoïc : 2006 - 2007 Toaùn: * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Giöõa vaø Cuoái HKI NH : 2007 2008 Sáng kiến kinh nghiệm 6 TRẦN THỊ ANH ĐÀO taêng hôn naêm hoïc : 2006 - 2007 * Soá HS coù ñieåm thi TV loaïi Khaù Gioûi Giöõa HKI NH : 07 - 08 Giöõa HKI : giaûm hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi Toaùn loaïi Khaù Gioûi Giöõa HKI NH : 07 - 08 taêng hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi TV loaïi Khaù Gioûi Cuoái HKI NH : 07 - 08 Cuoái HKI : taêng hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi Toaùn loaïi Khaù Gioûi Cuoái HKI NH : 07 - 08 giaûm hôn naêm hoïc : 06 - 07 BAÛNG SO SAÙNH CHAÁT LÖÔÏNG HOÏC TAÄP ÑIEÅM THI HOÏC KY ØI - NAÊM HOÏC : 2006 - 2007 VAØ NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 KHOÁI LÔÙP 5 GIAI ÑOAÏN GIÖÕA HKI MOÂN HOÏC NAÊM HOÏC :2006 - 2007 DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI TIẾNG VIỆT 0.0% 100.0% 98.9% 1.4% 98.6% 89.1% TOAÙN 0.8% 99.2% 88.9% 3.2% 96.8% 80.7% NAÊM HOÏC :2006 - 2007 DÖÔÙI TB CUOÁI HKI NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 TREÂN TB KHAÙ GIOÛI NAÊM HOÏC : 2007 - 2008 DÖÔÙI TB TREÂN TB KHAÙ GIOÛI TIẾNG VIỆT 0.3% 99.7% 91.6% 0.0% 100.0% 99.7% TOAÙN 1.9% 98.1% 90.0% 0.3% 99.7% 95.7% Sáng kiến kinh nghiệm 7 TRẦN THỊ ANH ĐÀO NHAÄN XEÙT : Tieáng Vieät: * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Giöõa HKI NH : 2007 2008 giaûm hôn naêm hoïc : 2006 - 2007 * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Cuoái HKI NH : 2007 2008 taêng hôn naêm hoïc : 2006 - 2007 Toaùn: * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Giöõa HKI NH : 2007 2008 giaûm hôn naêm hoïc : 2006 - 2007 * Soá HS coù ñieåm thi treân Trung Bình Cuoái HKI NH : 2007 2008 taêng hôn naêm hoïc : 2006 - 2008 * Soá HS coù ñieåm thi TV loaïi Khaù Gioûi Giöõa HKI NH : 07 - 08 Giöõa HKI : giaûm hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi Toaùn loaïi Khaù Gioûi Giöõa HKI NH : 07 - 08 giaûm hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi TV loaïi Khaù Gioûi Cuoái HKI NH : 07 - 08 Cuoái HKI : taêng hôn naêm hoïc : 06 - 07 * Soá HS coù ñieåm thi Toaùn loaïi Khaù Gioûi Cuoái HKI NH : 07 - 08 taêng hôn naêm hoïc : 06 - 07 Sự so sánh trên đây chỉ là tương đối ở hai môn Tiếng Việt và Toán. Số học sinh trên trung bình Giữa kỳ I và Cuối kỳ I năm học 2007 – 2008 tăng so với năm học 2006 – 2007. Điều quan trọng là học sinh đã được học như thế nào, các em được tổ chức làm việc ra sao trong tiết học và các môn học đều được sự đầu tư của giáo viên. Sáng kiến kinh nghiệm 8 TRẦN THỊ ANH ĐÀO 5. KẾT LUẬN: Bất kỳ sự đổi mới nào cũng đều có cái giá của nó. Vấn đề là ở chỗ kết quả mà giảng dạy theo hướng chuyên sâu mang lại cho hai đối tượng chính : đội ngũ giáo viên và học sinh là gì ? Phải công nhận một điều : Giáo viên có thời gian đầu tư cho chuyên môn hơn , được dạy môn dạy sở trường mà mình yêu thích , có điều kiện rút kinh nghiệm và điều chỉnh kịp thời kế hoạch bài dạy phù hợp ở từng lớp - Học sinh học tập hưng phấn hơn. Quan trọng nhất là các em được học đầy đủ các môn học với sự đầu tư. Đây là năm học đầu tiên Quận Tân Phú triển khai thực hiện giảng dạy chuyên sâu ở Khối lớp 4 – 5. Đối với đơn vị Trường , Ban Giám hiệu vẫn còn nhiều khó khăn trong việc định hướng giúp giáo viên thực hiện tốt, tuy nhiên vẫn từng bước khắc phục và rút kinh nghiệm để năm học sau hoàn hảo hơn. Đề tài này chỉ là sự định hướng bước đầu và trong thực hiện cần có sự quan tâm hỗ trợ rất lớn của Phòng Giáo dục, Ban Giám Hiệu, đội ngũ giáo viên. Đây chính là điều mà chúng ta cần hướng tới trong tương lai để việc giảng dạy theo hướng chuyên sâu ngày càng hoàn thiện. Tân Phú, ngày 12 tháng 4 năm 2008 Người viết Trần Thị Anh Đào Sáng kiến kinh nghiệm 9 TRẦN THỊ ANH ĐÀO MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ Sáng kiến kinh nghiệm 10 TRẦN THỊ ANH ĐÀO MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ NỘI DUNG CHÍNH Đặc điểm tình hình nhà trường: 1/ Thuận lợi 2/ Khó khăn NHỮNG BIỆN PHÁP HỖ TRỢ GIÁO VIÊN THỰC HIỆN DẠY CHUYÊN SÂU CÓ HIỆU QUẢ 1/ Giúp giáo viên nhận thức tầm quan trọng của việc dạy chuyên sâu 2/ Nâng cao bồi dưỡng tay nghề cho giáo viên 3/ Nâng cao chất lượng dạy bộ môn và chất lượng học sinh 4/ Tập trung cho công tác chủ nhiệm 5/ Công tác phụ đạo học sinh yếu KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KẾT LUẬN: Sáng kiến kinh nghiệm 11 TRẦN THỊ ANH ĐÀO Đã thông qua xét duyệt của Hội đồng Sáng kiến kinh nghiệm cấp trường với nhận xét và đề nghị sau : ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... 12 Sáng kiến kinh nghiệm TRẦN THỊ ANH ĐÀO ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... Ngày 12 tháng 04 năm 2008 TM Hội đồng Sáng kiến kinh nghiệm Chủ tịch Sáng kiến kinh nghiệm 13 TRẦN THỊ ANH ĐÀO