Tài liệu Nâng cao chất lượng cho vay trung và dài hạn tại công ty tài chính dầu khí.

Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín, qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ mµ cô thÓ lµ ViÖt Nam ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü, vµ phÊn ®Êu trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO ®iÒu ®ã ®Æt ra nh÷ng thuËn lîi vµ th¸ch thøc to lín cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Quan ®iÓm chñ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta lµ cho phÐp ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong ®ã kinh tÕ Nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o ®Þnh híng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. V× vËy mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· cho phÐp thµnh lËp c¸c Tæng C«ng ty 90, 91 vµ khuyÕn khÝch c¸c Tæng C«ng ty nµy tù chñ h¬n trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ ®Ó cã thÓ trë thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh ®¶m b¶o g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ cña tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. HiÖn nay, ë níc ta ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu m« h×nh c¸c Tæng C«ng ty thµnh lËp c¸c C«ng ty Tµi chÝnh cho riªng m×nh mµ C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ trùc thuéc Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. NhiÖm vô chÝnh cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh lµ ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu vèn cho c¸c Tæng C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. HiÖn nay nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ nµy chñ yÕu lµ nhu cÇu vÒ vèn trung, dµi h¹n ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín, ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô tèt h¬n cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp nghiªn cøu t×m hiÓu tµi liÖu t¹i C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ em m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: “Nâng cao chất lượng cho vay trung và dài hạn tại Công ty Tài chính Dầu khí” . Chuyªn ®Ò ®îc bè côc nh sau: Ch¬ng I: Lý luËn chung Ch¬ng II: ChÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n t¹i C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ. Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n t¹i C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n tíi c« gi¸o – Th.S. Lª Thanh T©m ®· hÕt søc tËn t×nh híng dÉn gióp em trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy, tíi c¸c anh chÞ t¹i C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong thêi gian em thùc tËp t¹i ®©y. Ch¬ng1 Lý luËn chung 1.1. Tæng quan vÒ C«ng ty Tµi chÝnh 11.1. Kh¸i niÖm C«ng ty Tµi chÝnh Theo Frederich S Min Kin th× C«ng ty Tµi chÝnh lµ “C«ng ty thu hót vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh th¬ng phiÕu hoÆc cæ phiÕu vµ tr¸i kho¸n (thêng lµ c¸c mãn tiÒn nhá) ®Æc biÖt thÝch hîp víi nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp vµ ngêi tiªu dïng”. Theo N§- CP sè 79/2002 th× C«ng ty Tµi chÝnh lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng, víi chøc n¨ng lµ sö dông vèn tù cã, vèn huy ®éng vµ c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó cho vay, ®Çu t, cung øng c¸c dÞch vô t vÊn vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ thùc hiÖn mét sè dÞch vô kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, nhng kh«ng ®îc lµm dÞch vô thanh to¸n, kh«ng ®îc nhËn tiÒn göi díi mét n¨m. 1.1.2. C¸c m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh Theo h×nh thøc thµnh lËp C«ng ty Tµi chÝnh nhµ níc: Lµ C«ng ty Tµi chÝnh do nhµ níc ®Çu t vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng ty Tµi chÝnh cæ phÇn: Lµ C«ng ty Tµi chÝnh do tæ chøc vµ c¸ nh©n cïng gãp vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh . C«ng ty Tµi chÝnh trùc thuéc tæ chøc tÝn dông: Lµ C«ng ty Tµi chÝnh do mét tæ chøc tÝn dông thµnh lËp b»ng vèn tù cã cña m×nh vµ lµm chñ së h÷u theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ cã t c¸ch ph¸p nh©n. C«ng ty Tµi chÝnh liªn doanh:Lµ C«ng ty Tµi chÝnh ®îc thµnh lËp b»ng c¸ch gãp vèn gi÷a bªn ViÖt Nam vµ bªn níc ngoµi, trªn cë së hîp ®ång liªn doanh. C«ng ty Tµi chÝnh 100% vèn níc ngoµi: Lµ C«ng ty Tµi chÝnh ®îc thµnh lËp b»ng vèn cña mét hoÆc cña nhiÒu tæ chøc tÝn dông níc ngoµi theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. Theo tæng kÕt cña chuyªn gia t vÊn IFC (C«ng ty Tµi chÝnh quèc tÕ) th× trªn thÕ giíi cã hai m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh. C«ng ty Tµi chÝnh ®éc lËp: Lµ lo¹i h×nh C«ng ty Tµi chÝnh ®øng ®éc lËp, tù ho¹t ®éng kinh doanh. Chia lµm hai lo¹i sau: C«ng ty Tµi chÝnh ®øng ®éc lËp ®Çu t vµo nhiÒu lÜnh vùc nh lo¹i C«ng ty Tµi chÝnh Th¬ng m¹i( tËp trung cho vay, ®Çu t trung dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp vµ cho c¸c c¸ nh©n), ®¹i diÖn lµ C«ng ty CITYGROUP, HELLER Financial, Century, Bussiness Credit Corp… C«ng ty Tµi chÝnh ®éc lËp ®Çu t vµo mét lÜnh vùc nh C«ng ty Tµi chÝnh tiªu dïng(tµi trî cho c¸c c¸ nh©n, gia ®×nh ®Ó mua hµng tiªu dïng díi h×nh thøc tÝn dông), ®¹i diÖn lµ C«ng ty Benefitcial Corporation, b¸n lÎ( tµi trî cho c¸c hé gia ®×nh…), ®¹i diÖn lµ TransAmerican Commercial Finance….. C«ng ty Tµi chÝnh thuéc TËp ®oµn: Lµ c¸c C«ng ty Tµi chÝnh do mét C«ng ty mÑ lËp nªn vµ thêng ®ãng vai trß ®Çu t trong néi bé tËp ®oµn víi mét sè ho¹t ®éng nh: Thu xÕp c¸c kho¶n cho vay cho c¸c C«ng ty con kh¸c trong néi bé tËp ®oµn. Qu¶n lý nguån tiÒn mÆt vµ t×nh h×nh tiÒn mÆt cho c¸c C«ng ty con. Qu¶n lý ®Çu t c¸c kho¶n tiÒn cha sö dông ®Õn cho c¸c C«ng ty con Qu¶n lý rñi ro tµi chÝnh trong toµn bé tËp ®oµn bao gåm c¸c rñi ro vÒ l·i suÊt, ngo¹i hèi, mÊt c©n ®èi gi÷a tµi s¶n vµ nguån vèn …. 1.1.3. Vai trß cña C«ng ty Tµi chÝnh Gãp phÇn gi¶m bít nh÷ng chi phÝ th«ng tin vµ giao dÞch lín cho mçi c¸ nh©n tæ chøc vµ toµn bé nÒn kinh tÕ. Do chuyªn m«n ho¸ vµ thµnh th¹o trong nghÒ nghiÖp, c¸c C«ng ty Tµi chÝnh ®· ®¸p øng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi yªu cÇu gi÷a ngêi cÇn vèn vµ ngêi cã vèn. Do c¹nh tranh ®an xen vµ ®a n¨ng ho¸ ho¹t ®éng, c¸c C«ng ty Tµi chÝnh thêng xuyªn thay ®æi l·i suÊt mét c¸ch hîp lý, lµm cho nguån vèn thùc tÕ ®îc tµi trî cho ®Çu t t¨ng lªn møc cao nhÊt. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ dÞch vô t vÊn , m«i giíi, tµi trî, trî cÊp vµ phßng ngõa rñi ro. 1.1.5. Ho¹t ®éng cña C«ng ty Tµi chÝnh 1.1.5.1 Huy ®éng vèn C«ng ty Tµi chÝnh ®îc huy ®éng vèn tõ c¸c nguån : NhËn tiÒn göi cã kú h¹n tõ mét n¨m trë lªn cña tæ chøc, c¸ nh©n theo qui ®Þnh Ng©n hµng Nhµ níc. Ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu, chøng chØ tiÒn göi vµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®Ó huy ®éng vèn cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. Vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông trong níc, ngoµi níc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ. TiÕp nhËn vèn uû th¸c cña chÝnh phñ, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc. 1.1.5.2 Ho¹t ®éng cho vay C«ng ty Tµi chÝnh ®îc cho vay díi c¸c h×nh thøc: Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung vµ dµi h¹n Cho vay theo uû th¸c cña chÝnh phñ, cña tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc theo qui ®Þnh hiÖn hµnh vµ hîp ®ång uû th¸c. Cho vay tiªu dïng b»ng h×nh thøc cho vay mua tr¶ gãp 1.1.5.3 ChiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu, cÇm cè th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c. C«ng ty Tµi chÝnh cÊp tÝn dông díi h×nh thøc chiÕt khÊu, cÇm cè th¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®èi víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n. C«ng ty Tµi chÝnh vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c t¸i chiÕt khÊu, cÇm cè th¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c giÊy tê kh¸c cho nhau. 1.1.5.4 B¶o l·nh C«ng ty Tµi chÝnh ®îc b¶o l·nh b»ng uy tÝn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh tµi chÝnh cña m×nh ®èi víi ngêi nhËn b¶o l·nh. 1.1.5.5 C¸c ho¹t ®éng kh¸c Gãp vèn, mua cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c Tá chøc TÝn dông kh¸c. §Çu t cho c¸c dù ¸n theo hîp ®ång Tham gia thÞ trêng tiÒn tÖ. Kinh doanh vµng. Lµm ®¹i lý ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu vµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ cho c¸c doanh nghiÖp. NhËn uû th¸c, lµm ®¹i lý trong c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm vµ ®Çu t, kÓ c¶ viÖc qu¶n lý tµi s¶n, vèn ®Çu t cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n theo hîp ®ång. Cung øng c¸c dÞch vô t vÊn vÒ ng©n hµng, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, ®Çu t cho kh¸ch hµng. Cung øng dÞch vô b¶o qu¶n hiÖn vËt quÝ, giÊy tê cã gi¸, cho thuª tñ kÐt, cÇm ®å. 1.2 Cho vay trung vµ dµi h¹n t¹i C«ng ty Tµi chÝnh 1.2.1 Kh¸i niÖm cho vay trung- dµi h¹n. Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam: “Cho vay lµ h×nh thøc tÝn dông theo ®ã tæ chøc tÝn dông giao cho kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn ®Ó sö dông vµo môc ®Ých vµ thêi gian nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i”. Cho vay trung h¹n: Lµ c¸c kho¶n vay cã thêi h¹n tõ mét ®Õn n¨m n¨m. Lo¹i nµy ®îc cÊp chñ yÕu ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕnvµ®æi míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhá, cã thêi h¹nthu håi vèn nhanh. Cho vay dµi h¹n: Lµ c¸c kho¶n vay cã thêi h¹n trªn n¨m n¨m, chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó cÊp vèn cho x©y dùng c¬ b¶n, ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®Çu t x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp míi, c¶i tiÕn vµ më réng s¶n xuÊt víi qui m« lín. 1.2.2 §Æc ®iÓm cho vay trung- dµi h¹n. 1.2.2.1 Rñi ro cao Rñi ro lµ sù xuÊt hiÖn cña mét biÕn cè kh«ng mong ®îi g©y thiÖt h¹i cho mét c«ng viÖc cô thÓ. Còng nh bÊt kú ngµnh kinh doanh nµo kh¸c, khi cho vay vèn cã thÓ gÆp rñi ro vµ cã thÓ bÞ mÊt vèn. NhÊt lµ ®èi víi c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n th× kh¶ n¨ng c¸c C«ng ty Tµi chÝnh gÆp ph¶i rñi ro cµng lín ®Æc bÞªt lµ rñi ro tÝn dông . Rñi ro tÝn dông lµ t×nh tr¹ng ngêi ®i vay kh«ng tr¶, hoÆc tr¶ kh«ng ®óng h¹n, hoÆc kh«ng tr¶ ®Çy ®ñ gèc vµ l·i cho ngêi cho vay. Cã thÓ kh¸ch hµng cè ý kh«ng tr¶ nî hoÆc bÞ thÊt tho¸t ¶nh hëng kh¶ n¨ng tr¶ nî, hoÆc do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî vÝ dô nh do sù thay ®æi bÊt thêng c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ níc ¶nh hëng tíi tiÕn tr×nh thùc hiÖn còng nh hiÖu qu¶ dù ¸n cña kh¸ch hµng, do gÆp ph¶i thiªn tai, dÞch bÖnh, ho¶ ho¹n, do hµnh vi gian lËn trªn thÞ trêng( hµng gi¶ trµn lan….) còng ¶nh hëng ®Õn doanh thu cña ngêi ®i vay.Trong khi ®ã tµi s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vay bÞ gi¶m gi¸ do biÕn ®éng cña thÞ trêng, chÊt lîng tµi s¶n thÕ chÊp gi¶m v× qu¸ thêi h¹n b¶o qu¶n, c¸c chÕ tµi cña nhµ níc vÒ thuÕ, chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt, b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n cßn nh÷ng ®iÓm bÊt lîi cho viÖc xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o trêng hîp doanh nghiÖp tuyªn bè ph¸ s¶n… MÆt kh¸c do c¸c C«ng ty Tµi chÝnh vèn chñ së h÷u nhá so víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n lµ rÊt nhá nªn chØ cÇn mét tû lÖ nhá danh môc cho vay cã vÊn ®Ò cã thÓ ®Èy nã tíi nguy c¬ ph¸ s¶n. 1.2.2.2. L·i suÊt cho vay cao Lu«n lu«n ®i kÌm ®Æc diÓm rñi ro cao lµ lîi nhuËn kú väng cao. Cho nªn c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n thêng mang l¹i tØ lÖ thu nhËp lín mµ biÓu hiÖn cô thÓ ë ®©y lµ l·i suÊt c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n rÊt cao. L·i suÊt cao chÝnh lµ ®Ó trang tr¶i chi phÝ cho huy ®éng vèn, bï ®¾p rñi ro cã thÓ x¶y ra còng nh c¸c C«ng ty Tµi chÝnh ph¶i nhËn ®îc mét phÇn thu nhËp cho riªng m×nh. Ngoµi ra ®Æt l·i suÊt cao gãp phÇn chän läc nh÷ng ngêi thùc sù cã nhu cÇu vay vèn trung vµ dµi h¹n. 1.2.2.3. TÝnh thanh kho¶n thÊp TÝnh thanh kho¶n lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn cña mét lo¹i hµng ho¸. ChØ tiªu nµy ®îc xem xÐt dùa trªn thêi gian,chi phÝ ®Ó chuyÓn hµng ho¸ ®ã thµnh tiÒn. C¸c kho¶n cho vay trung- dµi h¹n cã thêi h¹n dµi, nguån tr¶ nî gèc vµ l·i chñ yÕu dùa vµo khÊu hao c¬ b¶n vµ lîi nhuËn cña dù ¸n. C¸c C«ng ty Tµi chÝnh ph¶i bá vèn trong suèt thêi gian x©y dùng dù ¸n vµ chØ tiÕn hµnh thu håi vèn ®Çu t khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. V× vËy mµ khi c¸c c«ng ty nµy cã nhu cÇu vèn bÊt thêngth× kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Ó tr¶ nî lµ kh«ng thÓ x¶y ra v× nã ch¼ng kh¸c nµo ®Èy ngêi ®i vay ®Õn chç khã kh¨n vµ còng lµ tù huû ho¹i uy tÝn cña m×nh trong mét m«i trêng c¹nh tranh khèc liÖt nh hiÖn nay. 1.2.3. C¸c h×nh thøc cho vay trung vµ dµi h¹n C¨n cø theo môc ®Ých sö dông vèn Cho vay trung vµ dµi h¹n phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh:Lµ lo¹i cho vay trung vµ dµi h¹n nh»m ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, lu th«ng hµng ho¸. Cho vay trung vµ dµi h¹n phôc vô cho tiªu dïng: Lµ lo¹i cho vay cÊpcho c¸c c¸ nh©n ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n nh mua s¾m nhµ cöa, tiÖn nghi sinh ho¹t, ph¬ng tiÖn ®i l¹i. C¨n cø vµo tÝnh chÊt cã ®Èm b¶o. Cho vay trung dµi h¹n kh«ng cã ®¶m b¶o: Lµ lo¹i cho vay mµ ngêi vay kh«ng cÇn cã tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp hoÆc sù b¶o l·nh cña bªn thø ba, mµ viÖc cho vay chØ dùa vµo uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng. Cho vay trung vµ dµi h¹n cã ®¶m b¶o:Lµ lo¹i cho vay ®ßi hái ngêi vay ph¶i cã tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp hoÆc b¶o l·nh cña bªn thø ba Cho vay theo dù ¸n lµ kho¶n cho vay nh»m tµi trî cho viÖc x©y dùng nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh sÏ mang l¹i kh«ng nhá nªn viÖc cho vay nh÷ng dù ¸n lín ®ßi hái sù tham gia cña mét vµi tæ chøc tµi chÝnh. Cho vay dù ¸n cã thÓ ®îc chÊp nhËn trªn c¬ së b¶o l·nh cña bªn thø ba. C¨n cø vµo c¸ch thøc hoµn tr¶ Cho trung vµ dµi h¹n cã kú h¹n tr¶ nî ®Òu nhau tøc lµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ vèn gèc vµ l·i theo ®Þnh kú( thêng lµ theo th¸ng, quý, n¨m) Cho vay trung dµi h¹n cã kú h¹n tr¶ nî mét lÇn: Kh¸ch hµng tr¶ gèc vµ l·i mét lÇn vµo thêi ®iÓm kÕt thóc hîp ®ång. Cho vay trung vµ dµi h¹n cã kú h¹n tr¶ nî cã tÝnh thêi vô: Kh¸ch hµng hoµn tr¶ bÊt cø lóc nµo khi cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. 1.2.4 Qui tr×nh cho vay trung vµ dµi h¹n ViÖc cho vay trung vµ dµi h¹n ph¶i tu©n theo mét qui ttr×nh liÒn m¹ch, chÆt chÏ, khoa häc. VÒ c¬ b¶n, cã thÓ chia qui tr×nh thµnh c¸c bíc sau: Bíc 1: TiÕp cËn kh¸ch hµng vµ t×m hiÓu nhu cÇu tÝn dông C¸n bé tÝn dông chñ ®éng t×m kiÕm, tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®Ó thu thËp th«ng tin, tµi liÖu ®Ó n¾m th«ng tin s¬ bé vÒ kh¸ch hµng: - T c¸ch ph¸p lý cña kh¸ch hµng - T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh - T×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng Nhu cÇu tÝn dông, tµi s¶n ®¶m b¶o, c«ng nî vµ quan hÖ tÝn dông cña kh¸ch hµng. Sau khi t×m hiÓu vÒ kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ ghi chÐp vµo sæ th«ng tin kh¸ch hµng. Trêng hîp xÐt thÊy kh¸ch hµng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cÊp tÝn dông, c¸n bé tÝn dông cho kh¸ch hµng vÒ viÖc tõ chèi cÊp tÝn dông. Trêng hîp xÐt thÊy cã thÓ xem xÐt cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn kh¸ch hµng lËp hå s¬ xin cÊp tÝn dông. Bíc 2: Híng dÉn kh¸ch hµng lµm thñ tôc xin cÊp tÝn dông Hå s¬ xin cÊp tÝn dông bao gåm: Hå s¬ ph¸p lý, hå s¬ tµi chÝnh, hå s¬ c¸c kho¶n vay( nÕu cã), c¸c tµi liÖu giÊy tê kh¸c tuú tõng trêng hîp cô thÓ. Bíc 3: TiÕp nhËn hå s¬ xin cÊp tÝn dông C¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra tÝnh ph¸p lýcña c¸c tµi liÖu, giÊy tê do kh¸ch hµng cung cÊp. Trêng hîp thiÕu cÇn ®Ò nghÞ kh¸ch hµng bæ xung kÞp thêi. C¸c tµi liÖu, giÊy tê do kh¸ch hµng cung cÊp ph¶i lµ b¶n chÝnh hoÆc b¶n sao cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc. Sau khi nhËn ®ñ hå s¬ cña kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông ph¶i ghi râ thêi gian nhËn ®ñ hå s¬ vµ cïng ký tªn trªn b¶ng kª. Bíc 4: ThÈm ®Þnh Hå s¬ xin cÊp tÝn dông ThÈm ®Þnh, ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng: N¨ng lùc ph¸p lý cña kh¸ch hµng, ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh, m« h×nh tæ chøc, bè trÝ lao ®éng, qu¶n trÞ ®iÒu hµnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tµi chÝnh( cña kh¸ch hµng). ThÈm ®Þnh dù ¸n: §¸nh gi¸ s¬ bé theo c¸c néi dung chÝnh cña dù ¸n. Ph©n tÝch vÒ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña dù ¸n. Kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn liÖu ®Çu vµo cña dù ¸n. §¸nh gi¸ néi dung vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt. §¸nh gi¸ vÒ ph¬ng diÖn tæ chøc, qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n. ThÈm ®Þnh qui m« vèn ®Çu t vµ tÝnh kh¶ thi cña ph¬ng ¸n nguån vèn. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n vµ kh¶ n¨ng tra nî. §èi víi ho¹t ®éng cho vay trung vµ dµi h¹n ®©y lµ mét bíc rÊt quan träng. NÕu viÖc thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ nµy kh«ng chÝnh x¸c sÏ dÉn tíi viÖc bá qua nh÷ng dù ¸n cã hiÖu qu¶, ®em l¹i thu nhËp cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh, hay cho vay dù ¸n kh«ng kh¶ thi, kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng thu ®îc l·i, gèc ®óng h¹n thËm chÝ cã thÓ mÊt toµn bé phÇn vèn gèc. HÇu hÕt c¸c dù ¸n trung vµ dµi h¹n thêng cã qui m« vèn t¬ng ®èi lín, v× vËy nÕu x¶y ra rñi ro th× hiÖu qu¶ rÊt nghiªm träng g©y thiÖt h¹i lín cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh. Trong c¸c néi dung thÈm ®Þnh ®ã, thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n kh¶ n¨ng tr¶ nî cã vai trß quan träng nhÊt. ViÖc thÈm ®Þnh nµy cÇn x¸c ®Þnh ®îc dßng tiÒn, dù kiÕn thu nhËp, chi phÝ, lîi nhuËn còng nh nguån tr¶ nî cho kh¸ch hµng. Bíc 5: KiÓm tra Sau khi hoµn thiÖn viÖc thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông tËp hîp hå s¬ ®Ó tr×nh trëng phßng nghiÖp vô cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp kiÓm tra l¹i toµn bé hå s¬ xin cÊp tÝn dông cña kh¸ch hµng vµ tê tr×nh thÈm ®Þnh do c¸n bé tÝn dông lËp vµ ghi râ ý kiÕn cña m×nh trªn tê tr×nh. Bíc 6: Phª duyÖt Sau khi trëng phßng nghÞªp vô kiÓm tra, xem xÐt, c¸n bé tÝn dông chuyÓn hå s¬ lªn l·nh ®¹o/héi ®ång thÈm ®Þnh ®Ó xin phª duyÖt. Bíc 7: Hoµn thiÖn c¸c thñ tôc ®¶m b¶o tÝn dông. Sau khi kho¶n tÝn dông ®îc phª duyÖt, c¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm hoµn thiÖn c¸c thñ tôc vÒ ®¶m b¶o tÝn dông (nÕu cã): - So¹n th¶o vµ chuyÓn c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp - TiÕn hµnh c¸c thñ tôc ®¨ng ký giao dÞch ®¶m b¶o.. - Giao nhËn tµi s¶n ®¶m b¶o. C¸c thñ tôc vÒ ®¶m b¶o tÝn dông ph¶i ®îc hoµn thµnh tríc khi kÝ kÕt hîp ®ång tÝn dông. Sau ®ã, c¸n bé tÝn dông chuyÓn c¸c bªn ký kÕt. Bíc 8: Ký kÕt hîp ®ång tÝn dông Tuú tõng trêng hîp cô thÓ, c¨n cø kÕt qu¶ phª duyÖt cÊp tÝn dông, c¸n bé tÝn dông so¹n th¶o hîp ®ång tÝn dông vµ tr×nh trëng phßng nghiÖp vô phª duyÖt vÒ néi dung. Hîp ®ång tÝn dông cÇn x¸c ®Þnh râ qui m«, l·i suÊt, thêi h¹n vay, kú h¹n tr¶ nî còng nh c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n ®¶m b¶o. Bíc 9: CÊp tÝn dông. Sau khi hîp ®ång tÝn dông ®îc ký kÕt, c¸n bé tÝn dông c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tÝn dông, nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó cÊp tÝn dông. Bíc 10: Gi¸m s¸t sau khi cÊp tÝn dông Sau khi cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, c¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra, gi¸m s¸t kho¶n vay ®Ó ®¶m b¶o r»ng tiÒn vay ®îc sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh nµy, c¸c C«ng ty Tµi chÝnh cã thÓ t vÊn thªm cho kh¸ch hµng hoÆc yªu cÇu kh¸ch hµng thùc hiÖn theo ®óng hîp ®ång nÕu thÊy dÊu hiÖu vi ph¹m. Trong trêng hîp xÊu, C«ng ty Tµi chÝnh cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng chÊm døt hîp ®ång vµ hoµn tr¶ l¹i kho¶n vay. Khi dù ¸n kÕt thóc, c¸c C«ng ty Tµi chÝnh lu l¹i hå s¬ vÒ kh¸ch hµng, dù ¸n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kho¶n vay tiÕp theo ®èi víi kh¸ch hµng ®ã. 1.3 ChÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n cña C«ng ty Tµi chÝnh. 1.3.1 Quan ®iÓm vÒ chÊt lîng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë bÊt kú ho¹t ®éng kinh doanh nµo th× viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng lµ ®iÒu tÊt yÕu. Kh¸ch hµng khi lùa chän mét s¶n phÈm nµo ®ã ®Ó tiªu dïng th× c¸i mµ hä quan t©m chÝnh lµ chÊt lîng vµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm ®ã, vµ mét khi ®iÒu kiÖn cuéc sèng ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn th× chÊt lîng s¶n phÈm ngµy cµng ®îc ngêi tiªu dïng u tiªn khi lùa chän s¶n phÈm cho m×nh. Theo tõ ®iÓn thuËt ng÷ kinh tÕ häc (nhµ xuÊt b¶n tõ ®iÓn b¸ch khoa Hµ Néi- 2001) ®Þnh nghÜa vÒ chÊt lîng nh sau :”ChÊt lîng lµ toµn bé c¸c ®Æc tÝnh cña mét hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®¸p øng yªu cÇu cña ngêi mua. VËt liÖu, kiÓu d¸ng vµ kü thuËt chÕ biÕn lµ ®Æc ®iÓm quan träng cña chÊt lîng s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn viÖc ngêi tiªu dïng mua s¶n phÈm ®ã”. Cßn theo quan ®iÓm cña C«ng ty Tµi chÝnh chÊt lîng cña mét kho¶n cho vay lµ:”Møc ®é ®¸p øng yªu cÇu vÒ cho vay cña kh¸ch hµng (c¶ ngêi vay lÉn ngêi cho vay tiÒn), phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ tµi chÝnh chung cña x· héi vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña b¶n th©n C«ng ty Tµi chÝnh cung cÊp s¶n phÈm cho vay ®ã”. ChÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n lµ mét kh¸i niÖm t¬ng ®èi, nã võa cô thÓ (thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu cã thÓ tÝnh to¸n ®îc nh kÕt qu¶ kinh doanh, nî qu¸ h¹n…) võa trõu tîng (thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng, t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ nh tèc t¨ng trëng kinh tÕ, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp…).ChÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n lµ mét chØ tiªu tæng hîp, nã ph¶n ¸nh møc ®é thÝch nghi cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh víi sù thay ®æi cña m«i trêng bªn ngoµi,thÓ hiÖn søc cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh . 1.3.2 ý nghÜa cña viÖc n©ng cao chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n. * §Ó më réng qui m« cho vay cã hiÖu qu¶ h¬n. C¸c C«ng ty Tµi chÝnh ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Do ra ®êi sau c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cho nªn ®Ó cã thÓ thu hót më réng ®èi tîng kh¸ch hµng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, c¸ch tèt nhÊt chÝnh lµ n©ng cao chÊt lîng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô mµ m×nh cung cÊp. Cho vay trung dµi h¹n ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng cña C«ng ty Tµi chÝnh, n©ng cao chÊt lîng cho vay trung dµi h¹n sÏ t¹o ®îc uy tÝn víi kh¸ch hµng, t¹o h×nh ¶nh tèt cña C«ng ty tõ ®ã thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng lín cã tiÒm n¨ng trong t¬ng lai. * TiÕt kiÖm chi phÝ, t¨ng thu nhËp cho C«ng ty Tµi chÝnh Khi chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n ®îc n©ng cao th× nhiÒu kh¸ch hµng lín cã uy tÝn t×m ®Õn vay vèn còng nh sö dông c¸c dÞch vô kh¸c c¸c C«ng ty Tµi chÝnh cã kh¶ n¨ng cung cÊp nhê ®ã C«ng ty Tµi chÝnh tiÕt kiÖm ®îc mét sè chi phÝ nh chi phÝ marketing, chi phÝ c«ng t¸c kh¸ch hµng , chi phÝ vÒ viÖc thÈm ®Þnh t×m hiÓu kh¸ch hµng tríc khi cho vay v× nhiÒu kh¸ch hµng ®· sö dông c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cña C«ng ty l¹i tiÕp tôc sö dông nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô C«ng ty, giíi thiÖu b¹n bÌ cã uy tÝn cña m×nh ®Õn giao dÞch víi C«ng ty Tµi chÝnh. §iÒu ®ã ®ång nghÜa gi¶m thiÓu rñi ro, t¨ng thu nhËp ®¸ng kÓ cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh. 1.3.3 C¸c chØ tiªu ®o lêng chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n. 1.3.3.1 C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh. Cã thÓ ®o lêng chÊt lîng th«ng qua + Sè kh¸ch hµng quay trë l¹i sau kho¶n vay ®Çu tiªn (kh¸ch hµng trung thµnh) + C¸c yÕu tè ph¶n ¸nh chÊt lîng th«ng qua c¸c bíc c¬ b¶n cña qui tr×nh cho vay trung, dµi h¹n. §¸nh gi¸ chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n Néi dung bíc 1.TiÕp nhËn hå s¬ ChØ tiªu ®¸nh gi¸ - Thñ tôc tiÕp nhËn - Th¸i ®é tiÕp ®ãn 2.ThÈm ®Þnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî. Thêi gian thÈm ®Þnh ChØ tiªu chÊp nhËn - Thñ tôc ®¬n gi¶n - Th¸i ®é tiÕp ®ãn Phï hîp víi qui ®Þnh vÒ thêi gian thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n. 3.QuyÕt ®Þnh cho vay Thêi gian thÈm ®Þnh vµ Phï hîp víi qui ®Þnh vÒ quyÕt ®Þnh cho vay. thêi gian thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n. 4. Gi¶i ng©n, kiÓm tra, Thêi ®iÓm thùc hiÖn Phï hîp víi yªu cÇu gi¸m s¸t. gi¶i ng©n gi¶i ng©n trong hîp ®ång . 5.Thu nî, l·i vµ xö lý Thêi ®iÓm thùc hiÖn Phï hîp víi kú h¹n nî ph¸t sinh. vµ c¸c ®iÒu kÞªn kh¸ch quan. 6. KÕt thóc hîp ®ång Thêi ®iÓm kÕt thóc hîp Phï hîp víi h¹n nî tÝn dông. ®ång tÝn dông. trong hîp ®ång. C¸c tiªu chÊt lîng: - Cã th¸i ®é tiÕp ®ãn, híng dÉn vµ phôc vô kh¸ch hµng mét c¸ch hoµ nh· ©n cÇn. - Phôc vô nhanh nhÊt cho kh¸ch hµng trong thêi gian qui ®Þnh. - §¶m b¶o cung øng ®óng vµ ®ñ tiÒn theo hîp ®ång tÝn dông ®· ký. 1.3.3.2 C¸c chØ tiªu chÊt lîng ChÊt lîng cho vay lµ mét kh¸i niÖm võa t¬ng ®èi võa trõu tîng mang nhiÒu ®Þnh tÝnh. §Ó mét phÇn ®¸nh gi¸ chØ tiªu nµy, c¸c nhµ kinh tÕ ®· nghiªn cøu vµ ®a ra mét lo¹t c¸c chØ tiªu, mçi chØ tiªu ph¶n ¸nh mét khÝa c¹nh cña chÊt lîng cho vay. Víi h×nh thøc cho vay trung vµ dµi h¹n ta cã thÓ ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu sau ®©y: * ChØ tiªu vÒ d n¬i cho vay trung vµ dµi h¹n Tæng d nî tÝn dông bao gåm: D nî vèn ng¾n h¹n, d nî vèn trung dµi h¹n, d nî vèn uû th¸c, vèn gãp ®ång tµi trî. ChØ tiªu d nî nµy cho biÕt doanh sè cho vay trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh thêng lµ theo quÝ, theo n¨m. Tæng d nî cao chøng tá C«ng ty Tµi chÝnh cho vay ®îc nhiÒu, uy tÝn t¬ng ®èi tèt, cã nhiÒu kh¸ch hµng. Trong ®ã d nî cho vay trung vµ dµi h¹n lín cho thÊy c¸c C«ng ty Tµi chÝnh cã qui m« lín, uy tÝn víi nhiÒu kh¸ch hµng lín, cung cÊp nhiÒu h×nh thøc cho vay trung vµ dµi h¹n ®a d¹ng phong phó. ChÊt lîng cho vay tèt lµ c¬ së ®Ó t¨ng d nî tÝn dông, v× vËy chØ tiªu d nî tÝn dông cho biÕt chÊt lîng cho vay lµ tèt hay xÊu. Ngoµi ra ®Ó biÕt chÊt lîng vµ møc ®é quan träng cña cho vay trung vµ dµi h¹n so víi cho vay chung cña mét C«ng ty Tµi chÝnh ta cßn ph¶i th«ng qua tØ lÖ: D�n�� t n d� ng trung d� i h� n T� ng d�n�� t n d� ng * HÖ sè sö dông vèn. H�� s s�d� ng v� n T� ng d�n�trung d� i h� n T� ng ngu� n v� n trung d� i h� n HÖ sè sö dông vèn cho biÕt kh¶ n¨ng sö dông nguån vèn trung dµi h¹n huy ®éng ®îc ®Ó cho vay trung dµi h¹n ®Ó cho vay trung dµi h¹n lµ cao hay thÊp. * ChØ tiªu vÒ nî qu¸ h¹n trung dµi h¹n: Nî qu¸ h¹n lµ kho¶n nî mµ hÕt thêi h¹n tr¶ nî ghi trong hîp ®ång kh¸ch hµng vÉn cha tr¶ ®îc hÕt nî. T�� l n�qu�h� n c� a cho vay trung d� i h� n N�qu�h� n cho vay trung d� i h� n T� ng d�n�cho vay trung d� i h� n ChØ tiªu nî qu¸ h¹n cã thÓ chia lµm hai lo¹i: Nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi vµ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. + Nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi lµ kho¶n nî mµ ngêi vay vèn cã thÓ tiÕp tôc hoµn tr¶ nî sau khi kho¶n nî ®· qu¸ h¹n. Lý do kh¸ch hµng cha tr¶ ®îc nî cã thÓ do c¸c C«ng ty Tµi chÝnh x¸c ®Þnh kú h¹n tr¶ nî cha hîp lý, do thiªn tai, dÞch ho¹, thay ®æi bÊt thêng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p… dÉn ®Õn dßng tiÒn thu vÒ cña kh¸ch hµng bÞ chËm l¹i so víi dù tÝnh. + Nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi: Lµ nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n mµ c¸c C«ng ty Tµi chÝnh kh«ng cã kh¶ n¨ng thu nî tõ ngêi vay. C¸c nguyªn nh©n cã thÓ lµ ngêi vay cè t×nh lõa ®¶o hoÆc lµm ¨n thua lç dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî. ChØ tiªu nµy ¶nh hëng tíi kÕ ho¹ch thu nî, t¨ng thªm chi phÝ qu¶n lý cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh do ®ã chØ tiªu nµy cµng cao th× cµng ¶nh hëng xÊu tíi uy tÝn còng nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. T�� l n�qu�h� n kh� ng c�kh�n� ng thu h� i D �n�qu�h� n kh� ng c�kh�n� ng thu h� i T� ng d�n�qu�h� n Tû lÖ nµy cho biÕt trong tæng sè nî qu¸ h¹n th× cã bao nhiªu nî lµ kh«ng thÓ thu håi l¹i ®îc. §iÒu nµy còng ®ång nghÜa ngêi cho vay ph¶i trÝch bao nhiªu tiÒn tõ quü dù phßng rñi ro hoÆc vèn tù cã ®Ó bï ®¾p l¹i. * ChØ tiªu lîi nhuËn. BÊt cø mét ho¹t ®éng kinh doanh nµo th× môc ®Ých cuèi cïng vÉn lµ lîi nhuËn. Mét kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n kh«ng thÓ ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã chÊt lîng cao nÕu kh«ng ®em l¹i lîi nhuËn thùc tÕ cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh, vµ viÖc c¸c C«ng ty Tµi chÝnh n©ng cao chÊt lîng cho vay trung dµi h¹n thùc chÊt ®Ó nh»m t¨ng lîi nhuËn cho m×nh. Ch�� ti u l� i nhu� n1 L� i nhu� n t� n d� ng trung d� i h� n T� ng d�n�� t n d� ng trung d� i h� n Ch�� ti u l� i nhu� n2 L� i nhu� n t� n d� ng trung d� i h� n T� ng l� i nhu� n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña tÝn dông trung dµi h¹n. Nã cho biÕt mét ®ång d nî tÝn dông trung dµi h¹n mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. 1.3.4 C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n cña C«ng ty Tµi chÝnh. 1.3.4.1 Nh©n tè thuéc vÒ b¶n th©n C«ng ty Tµi chÝnh. * Vèn tù cã cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh §èi víi mét C«ng ty Tµi chÝnh, chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n phô thuéc vµo mèi t¬ng quan gi÷a vèn chñ së h÷u cña C«ng ty Tµi chÝnh víi tæng khèi lîng vèn huy ®éng vµ víi vèn cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng. Theo luËt th× tæng d nî cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng kh«ng vît qu¸ 15% vèn chñ së h÷u cña C«ng ty Tµi chÝnh vµ giao cho Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc qui ®Þnh tû lÖ tèi thiÓu gi÷a vèn tù cã vµ tµi s¶n cã. V× vËy vèn tù cã quyÕt ®Þnh khèi lîng cho vay tèi ®a ®èi víi mét kh¸ch hµng. * ChÝnh s¸ch cho vay cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh Mçi C«ng ty Tµi chÝnh ®Òu x©y dùng cho m×nh mét chÝnh s¸ch cho vay riªng cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña m×nh. Th«ng thêng ë ViÖt nam c¸c C«ng ty Tµi chÝnh x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch cho vay díi h×nh thøc c¸c v¨n b¶n. V¨n b¶n nµy bao gåm c¸c tiªu chuÈn, c¸c híng dÉn vµ c¸c giíi h¹n ®Ó chØ ®¹o qui tr×nh ra quyÕt ®Þnh cho vay. ChÝnh s¸ch cho vay ®· x¸c ®Þnh ph¬ng híng còng nh mét c¬ së ®Ó c¸n bé tÝn dông c©n nh¾c quyÕt ®Þnh cho vay, qui m« kho¶n vay. Mét chÝnh s¸ch cho vay tèt sÏ gióp cho c¸n bé tÝn dông nhanh chãng ®a ra quyÕt ®Þnh còng nh t¨ng tÝnh an toµn, hiÖu qu¶ cña kho¶n cho vay. * Qui tr×nh cho vay Qui tr×nh cho vay lµ tæng hîp c¸c nguyªn t¾c, qui ®Þnh cña C«ng ty Tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh cÊp vèn, thu nî nh»m ®¶m b¶o an toµn vèn cho vay, nã b¾t ®Çu tõ khi ®iÒu tra, thÈm ®Þnh, thiÕt lËp hå s¬, phª duyÖt cho vay, thu l·i cho ®Õn khi thu håi ®îc nî. ChÊt lîng cho vay cã ®¶m b¶o hay kh«ng tuú thuéc vµo thùc hiÖn tèt c¸c qui ®Þnh ë tõng bíc vµ sù phèi hîp chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c bíc trong qui tr×nh cho vay. ViÖc x©y dùng c¸c qui tr×nh cho vay hîp lý, thÝch øng víi tõng nhãm kh¸ch hµng, tõng lo¹i cho vay còng gãp phÇn gi¶m thiÓu rñi ro, n©ng cao doanh lîi, ®ång thêi kh«ng g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng, còng nh tiÕt kiÖm thêi gian cho c¶ hai bªn. Lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót kh¸ch hµng, c¸c C«ng ty Tµi chÝnh sÏ më réng qui m« cho vay cña m×nh mµ vÉn h¹n chÕ vµ kiÓm so¸t ®îc rñi ro cã thÓ x¶y ra. + Bíc thÈm ®Þnh cho vay hÕt søc quan träng. Nh ®· tr×nh bµy ë phÇn qui tr×nh cho vay trung, dµi h¹n th× ®©y lµ bíc gióp ®a ra kÕt luËn vÒ tÝnh hiÖu qu¶ kh¶ thi, kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho kh¸ch hµng vay vèn hay kh«ng, nÕu cho vay th× qui m« vèn vay, l·i suÊt, thêi gian thu nî gèc vµ l·i thÕ nµo lµ phï hîp. + TiÕp theo lµ kh©u kiªm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng ®Ó kÞp thêi can thiÖp khi ph¸t hiÖn cã dÊu hiÖu rñi ro víi kho¶n cho vay ®ã. * Th«ng tin tÝn dông Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ tri thøc nh hiÖn nay, mäi yÕu tè cã thÓ thay ®æi hµng ngµy, hµng giê th× viÖc n¾m b¾t ®îc th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi cã quyÕt ®Þnh kh«ng nhá ®Õn sù thµnh b¹i cña mäi ho¹t ®éng kinh doanh. Ho¹t ®éng cho vay cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh g¾n liÒn víi mét s¶n phÈm ®Æc biÖt ®ã lµ tiÒn tÖ, ®©y lµ mét s¶n phÈm rÊt nh¹y c¶m víi sù biÕn ®éng kinh tÕ. + Th«ng tin trung thùc vµ kÞp thêi vÒ kh¸ch hµng nh : uy tÝn, n¨ng lùc qu¶n lý, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh….cña ngêi vay, th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh nh tæng tµi s¶n, c«ng nî, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña ph¬ng ¸n. + Th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, xu híng ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh nghÒ… TÊt c¶ th«ng tin trªn gióp Ých rÊt nhiÒu cho c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc cho vay, gióp t¨ng tÝnh c¹nh tranh, t¨ng tÝnh an toµn, hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. * ChÊt lîng nh©n sù Con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong mäi lÜnh vùc, dï cho c«ng nghÖ m¸y mãc cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u th× còng kh«ng thÓ thay thÕ hoµn toµn ®îc vÞ trÝ vai trß cña con ngêi bëi v× con ngêi t¹o ra nã vµ t¸c ®éng vµo nã theo ý muèn cña m×nh. Trong ho¹t ®éng cho vay trung vµ dµi h¹n, c¸n bé tÝn dông lµ ngêi tham gia trùc tiÕp tõ kh©u ®Çu tiªn ®Õn kh©u cuèi cïng cña qui tr×nh cho vay. V× thÕ hä ph¶i giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, ®¹o ®øc ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, kh¸ch quan tÝnh kh¶ thi dù ¸n, kiÓm tra c¸c mãn vay hiÖn cã, b¸o c¸o tiÕn ®é gi¶i ng©n, thu d nî ®Þnh kú tõ ngêi vay, liªn tôc ®¸nh gi¸ triÓn väng c¸c kho¶n vay ®Ó x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n ph¸t sinh cµng sím cµng tèt. Bªn c¹nh ®ã c¸n bé C«ng ty nãi chung, c¸n bé tÝn dông nãi riªng chÝnh lµ bé mÆt h×nh ¶nh C«ng ty trong con m¾t kh¸ch hµng, cã thÓ ®em l¹i niÒm tin cho mäi nhêi khi sö dông c¸c dÞch vô do C«ng ty Tµi chÝnh cung cÊp. V× vËy, n©ng cao chÊt lîng cho vay trong ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh ph¶i bao gåm c¶ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, ®¹o ®øc cña tËp thÓ nh©n viªn C«ng ty. * C«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý cña C«ng ty Tµi chÝnh §Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n, ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng tríc khi cho vay, c¸c c¸n bé tÝn dông ph¶i ®éc lËp lµm th× kh«ng cã hiÖu qu¶ mµ ë ®©y cÇn sù hç trî cña c¸c phßng ban víi nhau. Cho nªn s¾p xÕp hîp lý chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng ban ®Ó phèi hîp trî gióp nhau còng lµ mét c¸ch gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng cho vay. Thø hai lµ c«ng t¸c tæ chøc còng ®Ò cao vÊn ®Ò gÝao ®óng ngêi ®óng viÖc, ph©n c«ng cô thÓ ®Õn tõng ngêi trong viÖc xem xÐt mét hîp ®ång tÝn dông nh»m ph¸t huy tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, thÕ m¹nh cña mçi ngêi. C©n ®èi gi÷a nguån vèn vµ tµi s¶n lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý. NÕu qui m« vµ thêi h¹n cña nguån vèn kh«ng ®îc c©n nh¾c xem xÐt tríc mçi dù ¸n cho vay trung, dµi h¹n cã thÓ dÉn tíi t×nh tr¹ng l·ng phÝ nguån vèn hay thiÕu hôt thanh kho¶n lµm gi¶m lîi nhuËn, t¨ng chi phÝ cña C«ng ty. 1.3.4.2 Nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng. Nãi ®Õn nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cho vay trung, dµi h¹n kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi ¶nh hëng cña kh¸ch hµng. Bëi C«ng ty Tµi chÝnh chØ lµ ngêi cung cÊp vèn cho chñ dù ¸n nhng kÕt qu¶ ra sao, cã hiÖu qu¶ hay kh«ng l¹i phô thuéc vµo ngêi sö dông vèn- chñ dù ¸n Cã mét sè nh©n tè chÝnh thuéc vÒ kh¸ch hµng ¶nh hëng tíi chÊt lîng cho vay cña C«ng ty Tµi chÝnh lµ: + TÝnh trung thùc cña kh¸ch hµng: Rñi ro ®¹o ®øc cã thÓ x¶y ra khi kh¸ch hµng sö dông vèn sai môc ®Ých ®· ghi trong hîp ®ång, sö dông vèn vµo c¸c ho¹t ®éng cã rñi ro cao dÉn ®Õn thua lç kh«ng tr¶ ®îc nî gèc khiÕn c¸c C«ng ty Tµi chÝnh ph¶i bï lç. Do ®ã, gi¸m s¸t viÖc sö dông vèn vay nh nh÷ng qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ gi¶i ng©n, chÊm døt hîp ®ång, uy tÝn kh¸ch hµng cÇn ®îc c¸c C«ng ty Tµi chÝnh quan t©m. + N¨ng lùc kinh doanh, qu¶n lý tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: Mét dù ¸n khi x©y dùng cã thÓ rÊt kh¶ thi nhng khi ®i vµo thùc hiÖn nÕu kh«ng cã n¨ng lùc qu¶n lý tèt (kh¶ n¨ng thÝch nghi cña bé m¸y qu¶n lý tríc nh÷ng biÕn ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng) th× cã thÓ dÉn tíi thÊt tho¸t, thua lç, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc l·i vµ gèc. + N¨ng lùc thÞ trêng cña kh¸ch hµng: N¨ng lùc thÞ trêng ®îc thÓ hiÖn qua chÊt lîng, gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, vÞ thÕ cña doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng cho ®Õn nay ®Ó biÕt ®îc sù phï hîp cña dù ¸n so víi thùc lùc cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng cã n¨ng lùc thÞ trêng tèt lµ ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi ®Ó më réng s¶n xuÊt vµ cã l·i. + Trêng hîp c¸c doanh nghiÖp l¹m dông vèn cña nhau ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng: Thùc chÊt ®©y kh«ng ph¶i lµ nguyªn nh©n cè ý mµ c¸c doanh nghiÖp g©y ra, nhng v× ®Ó tån t¹i vµ gi÷ v÷ng thÞ trêng nªn c¸c doanh nghiÖp ®· ®Çu t kh«ng cÇn thu håi vèn, doanh nghiÖp nµy mua b¸n chÞu cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c vµ ngîc l¹i dÉn ®Õn kh¸ch hµng kh«ng cã tiÒn tr¶ nî ®óng h¹n ghi trong hîp ®ång, buéc c¸c C«ng ty Tµi chÝnh ph¶i t¨ng thªm chi phÝ gi¸m s¸t, t×m hiÓu nguyªn nh©n ®Ó cã quyÕt ®Þnh phï hîp. Mét quyÕt ®Þnh sai lÇm cã thÓ ®Èy doanh nghiÖp cã t×nh h×nh ho¹t ®éng tèt ®Õn chç kh«ng cã vèn ®Ó s¶n xuÊt, võa ¶nh hëng ®Õn uy tÝn C«ng ty Tµi chÝnh, võa t¹o c¬ héi cho ®èi thñ c¹nh tranh thu hót kh¸ch hµng cña m×nh. 1.3.4.3 C¸c nh©n tè kh¸c * M«i trêng kinh tÕ M«i trêng kinh tÕ lµ tæng hîp nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ trªn ®Þa bµn, trong khu vùc mµ C«ng ty Tµi chÝnh ho¹t ®éng, cïng víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ trong vµ ngoµi níc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ t¨ng trëng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi lîi cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vµ ®¹t lîi nhuËn cao, trªn c¬ së ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ hoµn tr¶ gèc vµ l·i ®óng h¹n. H¬n n÷a, thêng trong giai ®o¹n nµy nhu cÇu cña d©n c t¨ng cao, kÐo theo nhu cÇu vay vèn trung, dµi h¹n ®Ó ®Çu t míi hay më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c C«ng ty Tµi chÝnh cã thªm nhiÒu lùa chän vÒ kh¸ch hµng. Ngîc l¹i, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ tr× trÖ, khñng ho¶ng sÏ lµm s¶n xuÊt ngõng trÖ, c¸c doanh nghiÖp kh«ng b¸n ®îc hµng, nguy c¬ thua lç lµ rÊt lín, khi doanh nghÞªp ®· lµm ¨n thua lç th× sÏ kh«ng cã tiÒn tr¶ gèc vµ l·i cho c¸c kho¶n vay. M«i trêng kinh tÕ thÕ giíi còng t¸c ®éng tíi chÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n. C¸c quèc gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ ¶nh hëng lÉn nhau. Mét sè biÕn ®éng vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ ë mét níc cã thÓ ¶nh hëng tíi nhiÒu níc kh¸c, t¸c ®éng tíi l·i suÊt vµ ho¹t ®éng cho vay cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh. ViÖc më réng hay mÊt ®i mét thÞ trêng lín níc ngoµi cã thÓ ®Èy c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu tíi chç gÆp nhiÒu khã kh¨n, ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî. Ngoµi ra c¸c C«ng ty Tµi chÝnh cßn chÞu sù c¹nh tranh trong ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng. Víi ®Æc ®iÓm lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng ra ®êi muén h¬n nhiÒu so víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, chøc n¨ng chñ yÕu lµ sö dông vèn tù cã, vèn huy ®éng vµ c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó cho vay, ®Çu t, cung øng c¸c dÞch vô t vÊn vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ thùc hiÖn mét sè dÞch vô kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, nhng kh«ng díi mét n¨m. §Æc trng cña C«ng ty Tµi chÝnh kh¸c c¬ b¶n víi c¸c NHTM ë chç NHTM lµ mét ®Þnh chÕ nhËn tiÒn göi theo yªu cÇu vµ sö dông sè tiÒn ®ã cho vay th¬ng m¹i, tr¸i l¹i C«ng ty Tµi chÝnh lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh«ng cã chøc n¨ng thanh to¸n vµ huy ®éng vèn ng¾n h¹n. Do vËy, hÖ thèng dÞch vô tµi chÝnh hoµn h¶o vµ réng kh¾p cña c¸c NHTM lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh . H¬n n÷a, ®©y lµ lo¹i h×nh míi cha ®ñ thêi gian ®Ó t¹o uy tÝn trªn thÞ trêng tiÒn tÖ cho nªn cµng ph¶i n©ng cao chÊt lîng c¸c kho¶n cho vay. * M«i trêng ph¸p lý M«i trêng ph¸p lý bao gåm hÖ thèng ph¸p luËt, nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó thùc thi ph¸p luËt. Mçi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã quyÒn tù do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhng trong khu«n khæ ph¸p luËt qui ®Þnh. C¸c C«ng ty Tµi chÝnh kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt c¸c C«ng ty Tµi chÝnh kh«ng ®îc lµm dÞch vô thanh to¸n ®©y lµ mét h¹n chÕ rÊt lín trong ho¹t ®éng cña nã. Ngoµi ra, c¸c yªu cÇu vÒ tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc, qui ®Þnh vÒ cho vay tèi ®a víi mét kh¸ch hµng…trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh còng cã t¸c ®éng ¶nh hëng lµm thu hÑp hay më réng cho vay trung, dµi h¹n. M«i trêng ph¸p lý æn ®Þnh lµ c¬ së ®Ó c¸c doanh nghiÖp yªn t©m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶. Khi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan kh«ng râ rµng, ®ång bé vµ bÊt æn ®Þnh sÏ t¹o ra nh÷ng khe hë vµ t×nh tr¹ng “l¸ch luËt” trong ho¹t ®éng kinh doanh, g©y khã kh¨n trong ho¹t ®éng cho vay cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh còng nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. T¹o t©m lý kh«ng tin tëng lÉn nhau gi÷a ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay, c¶n trë viÖc më réng cho vay. V× thÕ c¸c qui ®Þnh, qui chÕ do chÝnh phñ nhµ níc ban hµnh cÇn ph¶i chÆt chÏ râ rµng ®Çy ®ñ, kÞp thêi, lµnh m¹nh. §©y chÝnh lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o khi x¶y ra tranh chÊp, t¹o ra sù c«ng b»ng. MÆt kh¸c ®èi víi c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trùc thuéc tæng c«ng ty th× ®êng lèi chñ tr¬ng cña tæng c«ng ty ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ph¬ng ¸n cho vay, ®èi tîng kh¸ch hµng vay vèn. Ch¬ng II ChÊt lîng cho vay trung vµ dµi h¹n t¹i C«ng ty Tµi chÝnh DÇu KhÝ 2.1. Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty Tµi chÝnh DÇu KhÝ 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ Trong chiÕn lîc x©y dùng vµ ph¸t triÓn TËp ®oµn DÇu khÝ ViÖt Nam, cßn cã mét ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn nhiÖm vô quan träng lµ ®¸p øng nhu cÇu vèn tÝn dông vµ vËn hµnh mäi nguån vèn hiÖu qu¶ sinh lêi cho ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam chÝnh v× vËy ngµy 30/03/2000 Bé trëng chñ nhiÖm v¨n phßng ChÝnh Phñ ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 04/2000 - VPCP vÒ viÖc thµnh lËp C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ. C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ ViÖt Nam (Petro Vietnam Finance company - PVFC) cã trô së chÝnh t¹i 34B Hµn Thuyªn, quËn Hai Bµ Trng, Thµnh phè Hµ Néi. C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ lµ mét tæ chc tÝn dông phi Ng©n hµng, lµ thµnh viªn 100% vèn cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ra ®êi víi ph¬ng ch©m ho¹t ®éng "v× sù ph¸t triÓn v÷ng m¹nh cña TËp ®oµn DÇu khÝ ViÖt Nam". Thµnh lËp C«ng ty Tµi chÝnh DÇu khÝ lµ mét dÊu mãc quan träng, lµ mét tÇm nh×n míi trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña ngµnh n¨ng lîng DÇu khÝ vµ híng t¨ng trëng v÷ng bÒn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tro ng thÕ kû 21. Ngay tõ khi ra ®êi, C«ng ty ®· nhanh chãng héi nhËp vµo c¸c ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam còng nh héi nhËp vµo céng ®ång c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trong níc vµ quèc tÕ. C«ng ty x¸c ®Þnh hîp t¸c chÆt chÏ, ch©n thµnh víi c¸c tæ chøc tÝn dông, c ¸c nhµ ®Çu t tro ng vµ ngoµi níc nh»m ®¶m b¶o nguån vèn cho c¸c dù ¸n cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam - yÕu tè quan träng ®Çu tiªn ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña C«ng ty.