Tài liệu Một vài giải pháp kiến nghị nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của hàng giầy dép việt nam tại thị trường hoa kỳ

lêi më ®Çu Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ngµy cµng trë lªn s©u s¾c. ChÝnh yÕu tè nµy nã t¹o ra c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c n-íc. Sù hîp t¸c gi÷a c¸c n-íc ®-îc biÓu hiÖn mét c¸ch sinh ®éng qua ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng. ViÖt Nam lµ mét n-íc ®ang ph¸t triÓn còng ®· cã vµ ®ang cã nh÷ng ®éng th¸i tÝch cùc nh»m tham gia vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ. Tuy nhiªn khi cßn nhiÒu bì ngì khã kh¨n trong qu¸ tr×nh héi nhËp nh-ng chóng ta ®· thu ®-îc mét vµi kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña n-íc ta trong thêi gian gÇn ®©y ®· cã sù t¨ng tr-ëng m¹nh. Sù t¨ng tr-ëng nµy ®· gãp phÇn vµo sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®Êt n-íc. Còng nh- c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu kh¸c hµng giÇy dÐp cña n-íc ta ®· cã nh÷ng b-íc tiÕn m¹nh mÏ trong viÖc më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu. Trong ®ã thÞ tr-êng Mü lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng hµng ®Çu. ThÞ tr-êng nµy ®· cã nhu cÇu ®a d¹ng vÒ mÉu m· vµ chÊt l-îng. §©y lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó s¶n phÈm cña ViÖt Nam x©m nhËp s©u h¬n n÷a vµo thÞ tr-êng nµy. Tuy nhiªn còng ph¶i thÊy r»ng s¶n phÈm cña chóng ta cßn h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt c¶ vÒ mÉu m· chÊt l-îng gi¸ c¶. ChÝnh v× vËy ®Ó gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a thÞ tr-êng nµy chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt còng nh- n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Trong khu«n khæ ®Ò ¸n nµy. Em xin nªu ra mét vµi ®iÓm vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam. ThÞ tr-êng giÇy dÐp cña Hoa Kú. Tõ ®ã em xin nªu ra Mét vµi gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng giÇy dÐp ViÖt Nam t¹i thÞ tr-êng Hoa Kú. VÒ bè côc cña ®Ò ¸n ngoµi phÇn tµi liÖu tham kh¶o, phÇn më ®Çu, phÇn kÕt thóc. §Ò ¸n ®-îc chia thµnh: PhÇn I: N¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam PhÇn II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng Hoa Kú PhÇn III: Mét vµi kiÕn nghÞ nh»m khai th¸c tèt h¬n thÞ tr-êng giÇy dÐp Hoa Kú 1 ch-¬ng I s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam I. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng giÇy da cña ViÖt Nam §Ó s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ®-îc th× nã phô thuéc tr-íc hÕt vµo c¸c nh©n tè chñ quan cña s¶n xuÊt, vµ thø hai ®ã lµ nhu cÇu thÞ tr-êng. 1. C¸c nguån lùc phôc vô cho s¶n xuÊt hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Khi nãi ®Õn nguån lùc cho s¶n xuÊt ng-êi ta th-êng ®Ó cËp ®Õn c¸c nh©n tè quan träng nh- lao ®éng, vèn, nguyªn vËt liÖu, c«ng nghÖ, c¬ së h¹ tÇng… 1.1. C¸c yÕu tè vÒ nguån nh©n lùc Nh- chóng ta ®Òu biÕt ViÖt Nam lµ mét n-íc cã d©n sè trÎ víi 80 triÖu d©n trong ®ã kho¶ng 50% lµ trong lùc l-îng lao ®éng 42% d-íi tuæi lao ®éng ®iÒu nµy kh¼ng ®Þnh mét ®iÒulµ ViÖt Nam cã mét lùc l-îng lao ®éng ®«ng ®¶o trÎ vµ cã søc khÎo. Lùc l-îng lao ®éng nµy cã vai trß quan träng ®Æc biÖt trong c¸c ngµnh cÇn nhiÒu lao ®éng nhngµnh giÇy dÐp. Víi sè l-îng ®«ng ®¶o kÕt hîp víi chÊt l-îng ngµy cµng ®-îc bæ xung vµ n©ng cao. ChÝnh c¸c yÕu tè nµy gãp phÇn gióp doanh nghiÖp cã thÓ më réng s¶n xuÊt, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ míi tõ ®ã n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ c¶ hiÖu qu¶ kinh doanh Nguån lao ®éng phæ th«ng phôc vô cho s¶n xuÊt cã thÓ coi lµ thÕ m¹nh trong qu¸ tr×nh héi nhËp, bu«n b¸n víi thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Tuy nhiªn ®éi ngò lao ®éng chÊt l-îng phôc vô cho s¶n xuÊt l¹i cùc kú thiÕu thèn, tr×nh ®écòng ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt chÝnh v× vËy mµ c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam cã mÉu m· ®¬n ®iÖu vµ th-êng xuyªn ph¶i gia c«ng chÕ biÕn cho c¸c hµng næi tiÕng trªn thÕ giíi dÜ nhiªn lµ lµm theo mÉu m· cña hä. Khi lµm nh- vËy m·i dï doanh nghiÖp vÉn cã viÖclµm nh-ng thùc tÕ th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao 2 do gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp vµ quan träng h¬n ®ã lµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ qu¶ng b¸ ®-îc h×nh ¶nh cña m×nh v× vËy tªn tuæi cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng cã thÓ nãi lµ t-¬ng ®èi mï mÞt. Trong t-¬ng lai gÇn th× vÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i ®-îc gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó nÕu ngµnh nµy cÇn ph¶i ®-îc gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó nÕu ngµnh giÇy dÐp muèn ®øng vµ b-íc ®i b»ng chÝnh ®«i ch©n cña m×nh. 1.2. C«ng nghÖ s¶n xuÊt Nh- chóng ta ®Òu biÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam víi tiÒm lùc nhá cña m×nh rÊt khã cã kh¶ n¨ng ®Çu t- lín ®Æc biÖt ®Çu t- ®ång bé mét hÖ thèng m¸y mãc . ChÝnh v× vËy mµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp th-êng lµ cò kü l¹c hËu, chÊp v¸. Tuy cã mét sè doanh nghiÖp ®· m¹nh d¹n ®Çu t- cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh-ng xÐt mét c¸ch chung nhÊt th× mÆt b»ng c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam ë trong t×nh tr¹ng l¹c hËu chÊp v¸. ChÝnh yÕu tè nµy nã lµm cho chÊtl-îng s¶n phÈm bÞ h¹n chÕ, nguån nguyªn vËt liÖu bÞ l·ng phÝ, n¨ng xuÊt lao ®éng gi¶m tõ ®ã mµ rÊt khã cã thÓ c¹nh tranh vÒ gi¸ do chi phÝ s¶n xuÊt cao. do vËy trong t-¬ng lai doanh nghiÖp còng nh-n µh n-íc ph¶i cã sù kÕt hîp cïng nhau ®Ó th¸o gì vÊn ®Ò nµy. B»ng c¸c nhµ n-íc ®Çu t- cho ho¹t ®éng nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c c«ng nghÖ mµ m×nh cã kh¶ n¨ng ®ång thêi cho doanh nghiÖp vay c¸c kho¶n vèn -u ®·i c¶ vÒ thêi gian vµ l·i xuÊt ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh mua s¾m c«ng nghÖ. Trong qu¸ tr×nh mua s¾m c«ng nghÖ cÇn ph¶i chó ý tr¸nh mua ph¼inhngx c«ng nghÖ l¹c hËu mµ thÕ giíi ®· th¶i ra g©y l·ng phÝ cho doanh nghiÖp vµ cho x· héi. 1.3. Nguån vèn cho s¶n xuÊt ViÖt Nam mét n-íc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp chÝnh vÞ vËy mµ c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. C¸c doanh nghiÖp nµy cã quy m« nhá v× vËy mµ nguån vèn còng bÞ h¹n chÕ. ThiÕu vèncho më réng s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét vÊn ®Ò ®-îc 3 coilµ th-êng xuyªn víi doanh nghiÖp thiÕu vèn nã bã buéc doanh nghiÖp trong viÖc ®Çu t- c¶i tiÕn c«ng nghÖ, mua s¾m nguyªn vËt liÖu. ChÝnh v× vËy mµ søc c¹nh tranh vÒ quy m« bÞ h¹n chÕ trong t-¬ng lai nhµ n-íc cÇn cã nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch gióp doanh nghiÖp ®Çu tph¸t triÓn, cã c¸c chÝnh s¸ch nh»m thu hót c¸c nguån ®Çu t- hç trî tõ n-íc ngoµi mét c¸ch hiÖu qu¶. VÒ phÝa nhµ n-íc th× nh- vËy doanh nghiªp còng ph¶i cã nh÷ng ®éng th¸i ®Ó tù m×nh kh¾c phôc khã kh¨n nh- t×m kiÕm nguån ®Çu t-, vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i cã sù liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau ®Ó tËn dông nh÷nglîi thÕ cña nhau, h¹n chÕ nh÷ng h¹nchÕ ë møc thÊp nhÊt. §Æc biÖt trong viÖc bu«n b¸n trªn thÞ tr-êng quèc tÕ th× liªn kÕt nã cho doanh nghiÖp cã lîi thÕ v× quy m« trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh. ChÝnh v× vËy gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy kh«ng thÓ phã mÆc cho Nhµ n-íc hay doanh nghiÖp mµ ph¶i cã sù kÕt hîp c¶ hai. 1.4. Nguån nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu ®-îc coi lµ nguån hËu cÇn cho s¶n xuÊt. ThiÕu nã th× qu¸ s¶n xuÊt kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®-îc. Quan träng lµ nh- vËy tuy nhiªn mét thùc tr¹ng trong ngµnh s¶n xuÊt giµy dÐp cña ViÖt Nam lµ t×nh tr¹ng thiÕu nguyªn liÖu chÇm träng ®iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn ë chç. Theo thèng kª th× gi¸ trÞ néi ®Þa cña hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ vµo kho¶ng 25  ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ViÖt Nam nhËp khÈu tõ 75-80 nguyªn phô liÖu. ViÖc nhËp khÈu nguyªn phô liÖu nã cã ¶nh h-ëng bÊt lîi cho s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau. Thø nhÊt thiÕu nguån nguyªn vËt liÖu nã lµm cho s¶n xuÊt thô ®éng. §Æc biÖt trong nh÷ng lóc nguån hµng khan hiÕm doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng dÉn tíi c¸c kh¸ch hµng c¶ quen thuéc vµ míi ph¶i t×m nguån kh¸c v× vËy doanh nghiÖp võa mÊt c¬ héi lµm ¨n võa mÊt uy tÝn trong kinh doanh. 4 Thø hai lµ viÖc ph¶i nhËp khÈu nguån nguyªn vËt liÖu nã lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt gia t¨ng do gi¸ nhËp khÈu bao giê còng cao h¬n gi¸ cña hµng ho¸ trong n-íc chÝnh v× vËy mµ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm cao vµ ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi gi¸ b¸n cao. KÕt hîp gi÷a gi¸ cao vµ c¸c yÕu tè h¹n chÕ vÒ chÊt l-îng, uy tÝn th× søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ bÞ h¹ thÊp tõ ®ã mµ c¬ héi x©m nhËp thÞ tr-êng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nguån nguyªn vËt liÖu cho ngµnh giÇy dÐp ph¶i cã sù kÕt hîp cña nhiÒu ngµnh cã liªn quan trong ®ã vai trß ®Þnh h-íng cña chÝnh phñ, sù phèi hîp chÆt chÏ cña bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, vµ ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn liÖu. Sù kÕt hîp nµy cµng chÆt chÏ bao nhiªu thÞ viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cµng hiÖu qu¶ bÊy nhiªu. 1.5. C¬ së h¹ tÇng phôc vô cho s¶n xuÊt, l-u th«ng. C¬ së h¹ tÇng ë ®©y ®-îc hiÓu theo nghÜa ®ã lµ hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i ®iÖn, n-íc thø gãp phÇn quan träng trong vÊn ®Ò s¶n xuÊt l-u th«ng hµng ho¸. §Æc bÞªt trong hoµn c¶nh hiÖn nay xu thÕ hîp t¸c vµ ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng diÔn ra m¹nh mÏ vµ s©u s¾c. ChÝnh sù ph©n c«ng lao ®éng s©u s¾c lµm cho mçi doanh nghiÖp chØ tiÕn hµnh s¶n xuÊt mét kh©u tron s¶n phÈm. Råi th× vÊn ®Ò chuyªn chë nguyªn vËt liÖu tíi n¬i s¶n xuÊt vµ chuyÓn hµng ho¸ ra thÞ tr-êng. Qu¸ tr×nh nµy ®ßi hái mét hÖ thèng giao th«ng thuËn tiÖn vµ ®ång bé. Sù thuËn tiÖn vµ ®ång bé cña hÖ thèng giao th«ng nã cßn cã t¸c ®éng lín trong viÖc gi¶m chi phÝ kinh doanh gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh trong s¶n xuÊt vµ l-u th«ng. MÆc dï nguån lùc phôc vô cho s¶n xuÊt cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÓm m¹nh nh-ng còng cã kh«ng Ýt ®iÓm yÕu cÇn ph¶i ®-îc kh¾c phôc trong thêi gian tíi. Nh-ng víi sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp vµ nh÷ng hç trî hiÖu qu¶ cña nhµ n-íc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã ®-îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh trong viÖc xuÊt khÈu 5 còng nh-n trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu trong n-íc. Mét sè nh·n hiÖu ®· kh¼ng ®Þnh ®-îc vÞ thÕ trªn thÞ tr-êng nh- Bitis, Bitas, giÇy Th-îng §×nh, giÇy Hµ néi... 2. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Nh- ®· nãi ë trªn th× víi nh÷ng ®iÓm ®-îc còng nh- ch-a ®-îc trong nguån lùc cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Tuy nhiªn hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam trªn thÞ tr-êng còng ®· vµ ®ang cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn ë chç. 2.1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Víi nh÷ng nç lùc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh còng nh- c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian võa qua. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp nãi riªng ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tÞu tio lín. Trong ®ã hµng giÇy dÐp cã ®ãng gãp to lín vµo xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. B¶ng 1: T×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. N¨m 2001 2002 2003 2004 Kim ng¹ch xuÊt khÈu(tØ USD) 15 16,7 19,9 26,5 T¨ng tr-ëng(%) 3,8 11,2 19 19,7 Kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp (tû USD) 1,578 1,867 2,268 2,692 T¨ng tr-ëng(%) 20,6 18,3 21,5 18,7 TØ lÖ ®ãng gãp cña xuÊt khÈu (%) 10,58 11,18 13,4 10,16 Hµng giÇy dÐp vµo xuÊt khÈu (%) 6 Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta còng thÊy ®-îc tØ lÖ xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp trong tæng l-îng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ t-¬ng ®èi lín. Nã lµ mÆt hµng cã vÞ trÝ ®øng thø 3 trong tÊt c¶ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn so víi tæng nhu cÇu hµng giÇy dÐp cña thÕ giíi con sè nµy vÉn cßn rÊt h¹n chÕ chØ ®¬n cö nh- thÕ nµy: T¹i thÞ tr-êng Mü do nhu cÇu hµng giÇy dÐp kho¶ng 17,8 tû USD/ n¨m vËy mµ ViÖt Nam chØ xuÊt sang ®ã ®-îc kho¶ng 550 triÖu USD chiÕm 3,1 thÞ phÇn xuÊt khÈu sang EU kho¶ng 1,24 tû USD nh÷ng con sè trªn cho thÊy ViÖt Nam cÇn cè g¾ng h¬n n÷a trong viÖc khai th¸c tèt h¬n c¸c nguån lùc vÉn cßn mang l¹i lîi thÕ ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu trong ®ã cã hµng giÇy dÐp. 2.2. Mét sè thÞ tr-êng träng ®iÓm cña giÇy dÐp ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m qua víi nh÷ng nç lùc cña m×nh. ViÖt Nam ®· cã quan hÖ th-¬ng m¹i víi nhiÒu n-íc vµ khu vùc trªn thÕ giíi. §èi víi hµng giÇy dÐp ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã quan hÖ víi mét sè n-íc lín nh- NhËt, Mü, EU. Trong thêi gian tíi chóng ta phÊn ®Êu t¨ng c-êng hîp t¸c trong lÜnh vùc nµy. Trong môc tiªu n¨m nay - N¨m 2005 chóng ta vÉn tiÕp tôc cñng cè vµ gi÷ v÷ng c¸c thÞ tr-êng nµy cô thÓ lµ: kim ng¹ch xuÊt khÈu phÊn ®Êu ®¹t 3,5 tû USD t¨ng kho¶ng 30% so víi n¨m 2004. Trong ®ã: thÞ tr-êng EU phÊn ®Êu t¨ng kho¶ng 15-20%, thÞ tr-êng Hoa Kú t¨ng kho¶ng 40%, vµ NhËt B¶n t¨ng kho¶ng15% ®Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy th× viÖc ®Çu t- c¶i tiÕn chÊt l-îng, mÉu m·, gi¸ c¶ vµ c«ng t¸c xóc tiÕn th-¬ng m¹i cÇn ®-îc quan t©m ®óng møc. II. ThÞ tr-êng Hoa Kú ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp. Ai còng biÕt r»ng ®Ó b¸n ®-îc hµng th× s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr-êng. ChÝnh v× vËy mµ c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng ®Æc biÖt cã vai trß quan träng. Qu¸ tr×nh nghiªn 7 cøu thÞ tr-êng ph¶i chØ ra ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò sau: thø nhÊt lµ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng (ng-êi tiªu dïng). Thø hai lµ nhu cÇu thÞ tr-êng ®Õn ®©u, thø ban lµ møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng. 1. §Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng Hoa Kú Chóng ta biÕt r»ng Hoa Kú lµ mét n-íc Liªn Bang víi nhiÒu d©n téc, nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau vµ thu nhËp cña ng-êi d©n còng kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy mµ phong c¸ch tiªu dïng cña ng-êi d©n còng rÊt kh¸c nhau. ChÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy ®ßi hái hµng ho¸ ph¶i ®a d¹ng vÒ mÉu m·, chÊt l-îng, còng nh- gi¸ c¶. Theo kÕt qu¶ cña mét vµi cuéc ®iÒu tra cho thÊy ng-êi d©n Hoa Kú kh¸ gi¶n dÞ, cëi më nh-ng l¹i lµ nh÷ng ng-êi kh¸ thùc dông. T¹i thÞ tr-êng nµy c«ng cô gi¸ cã vai trß kh¸ lín hä th-êng thÝch mua hµng rÎ. Nh-ng nh÷ng hµng ho¸ nµy ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh v× chÊt l-îng hä cho r»ng hµng ho¸ cã chÊt l-îng ®¶m b¶o khi nã ®-îc s¶n xuÊt dùa trªn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l-îng quèc tÕ mµ ®iÓn h×nh lµ zso 9000. VÒ phÝa ng-êi tiªu dïng lµ nh- vËy nh-ng cßn phÝa chÝnh Phñ hä còng cã nh÷ng t¸c ®éng trong viÖc nhËp khÈu hµng ho¸. Hä cã nh÷ng quy ®Þnh hÕt søc ngÆt nghÏo vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm c¸c quy ®Þnh nµy ®-îc thÓ hiÖn trong luËt cña Liªn Bang vµ trong luËt cña tõng bang chÝnh v× vËy doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng nµy th× cÇn ph¶i hiÓu râ luËt ph¸p kh«ng nh÷ng cña Liªn Bang, mµ cßn ph¶i cña tõng bang. Ph¸p luËt Hoa Kú ®-îc ph©n lµm hai m¶ng ®ã lµ c«ng ph¸p t- ph¸p. Trong ®ã c«ng ph¸p lµ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt do chÝnh quyÒn c¸c cÊp ban hµnh cßn t- ph¸p lµ viÖc xÐt xö c¸c vô ¸n dùa theo c¸c ¸n tr-íc ®· tuyªn ®-îc gäi lµ c¸c ¸n lÖ. ChÝnh v× vËy mµ hÖ thèng luËt ph¸p cña Mü lµ hÕt søc phøc t¹p. §ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù ®Çu t- t×m hiÓu kü cµng. 8 2. ThÞ tr-êng giÇy dÐp cña Hoa Kú. Hoa Kú víi d©n sè kho¶ng 279 triÖu ng-êi, víi nhiÒu d©n téc kh¸c nhau, nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau chÝnh v× vËy nhu cÇu vÒ hµng ho¸ nãi chung vµ hµng giÇy dÐp nãi riªng hÕt søc ®a d¹ng. HiÖn nay thÞ tr-êng Hoa Kú cã nhu cÇu vÒ hµng giÇy dÐp kho¶ng 17,8 tû USD/ n¨m. §©y lµ thÞ tr-êng tiÒm n¨ng cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn còng ph¶i thÊy r»ng do ®Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng Hoa Kú lµ d¶i hµng hãa yªu cÇu mét sè l-îng mÉu m· ®a d¹ng vµ mét chÊt l-îng ch¶i dµi theo nhiÒu møc ®é chÝnh v× vËy mµ biÖn ph¸p cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó th©m nhËp tèt h¬n thÞ tr-êng lµ ph¶i ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. §©y lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ thùc hiÖn do hiÖnh nay nguån lao ®éng chÊt l-îng cao, trong ®ã chñ chèt lµ lùc l-îng thiÕt kÕ cña ViÖt Nam ®ang thiÕu c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng. 3. Mét sè nhµ cung øng hµng giÇy dÐp vµo thÞ tr-êng Hoa Kú. Víi nhu cÇu hµng n¨m kho¶ng 17,8 tû USD. Hoa Kú lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng hÊp dÉn ®èi víi c¸c n-íc xuÊt khÈu giÇy dÐp. Do vËy møc ®é c¹nh tranh t¹i thÞ tr-êng nµy kh¸ gay g¾t. C¸c nhµ xuÊt khÈu chñ yÕu c¹nh tranh th«ng qua gi¸ c¶, mÉu m· vµ c¶ hÖ thèng kªnh ph©n phèi. Theo thèng kª th× t¹i thÞ tr-êng Hoa Kú cã sù gãp mÆt cña c¸c ®¹i gia s¶n xuÊt dÖt may trong ®ã ®øng ®Çu lµ Trung Quèc, Italy vµ thø ba lµ Brazil. ViÖt Nam víi kim ng¹ch kho¶ng 550 triÖu USD/ n¨m xÕp ë vÞ trÝ thø t-. ViÖc c¶i thiÖn vÞ trÝ ®èi víi ngµnh giµy dÐp cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr-êng nµy lµ kh¸ khã kh¨n v× hiÖn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu cña chóng ta míi chØ b»ng giµ nöa kim ng¹ch cña n-íc thø ba lµ Brazil. VÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ c¶i thiÖn vÞ trÝ mµ lµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. B»ng c¸ch gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm vµ cè g¾ng tiÕp cËn h¬n n÷a thÞ tr-êng b»ng hÖ thèng kªnh ph©n phèi cña chÝnh m×nh. Bëi v× trªn c¸c mÆt nµy th× ViÖt 9 Nam ®Òu yÕu h¬n c¸c n-íc kh¸c. §¬n cö nh- vÒ gi¸ th× hµng ViÖt Nam ®¾t h¬n tõ 10-20% so víi hµng Trung Quèc. C¹nh tranh trªn thÞ tr-êng nµy hµng ViÖt Nam cßn ph¶i chÞu mét bÊt lîi n÷a ®ã lµ do ViÖt Nam ch-a ph¶i lµ thµnh viªn cña tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) chÝnh v× vËy nh÷ng -u ®·i mµ c¸c n-í kh¸c nh- Trung Quèc, Italy, Brazil ®-îc h-ëng th× chóng ta l¹i kh«ng ®-îc h-ëng. §Ó cã thÓ c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn cïng mét mÆt b»ng th× chóng ta ph¶i tiÕn hµnh quy tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO nhanh h¬n n÷a. DÜ nhiªn nhanh chãng ë ®©y kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc chÊp nhËn mäi thø, mµ vÉn ph¶i b¶o ®¶m lîi Ých quèc gia. Trªn ®©y em võa kh¸i qu¸t qua mét vµi ®iÓm vÒ thÞ tr-êng Hoa Kú. Nh-ng ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i lµ quan träng nhÊt mµ ®iÒu quan träng h¬n c¶ lµ tõ viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng, hiÓu râ nã mµ, chóng ta cã nh÷ng ®èi s¸ch, biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hiÖu qu¶ h¬n trong thêi gian tíi. III. Ph-¬ng thøc xuÊt khÈu vµ c¸c yÕu tè ¶nh h-ëng tíi ph-¬ng thøc xuÊt khÈu. Lµm thÕ nµo hµng ho¸ tíi ®-îc ng-êi tiªu dïng? ®Ó hµng ho¸ tíi ®-îc ng-êi tiªu dïng th× nã ph¶i ®-îc vËn chuyÓn tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu dïng th«ng qua hÖ thèng kªnh ph©n phèi (cã thÓ cña nhµ s¶n xuÊt hoÆc nhµ th-¬ng m¹i). Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ còng vËy nã còng cÇn cã mét hÖ thèng kªnh ph©n phèi. Víi hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam sang thÞ tr-êng Hoa Kú nã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ kªnh ph©n phèi còng nh- nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn hÖ thèng kªnh ph©n phèi nµy. 10 1. Ph-¬ng thøc xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp vµo thÞ tr-êng Hoa Kú cña ViÖt Nam. ViÖt Nam xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp vµo thÞ tr-êng Hoa Kú th«ng qua hai h×nh thøc chÝnh ®ã lµ xuÊt trùc tiÕp vµ xuÊt gi¸n tiÕp qua c¸c nhµ trung gian. Ai còng biÕt viÖc xuÊt trùc tiÕp hµng ho¸ nã mang l¹i nhiÒu lîi thÕ h¬n cho nhµ s¶n xuÊt nh-ng hiÖn nay ë ViÖt Nam ph-¬ng thøc xuÊt qua trung gian l¹i chiÕm tØ träng lín t¹i sao l¹i nh- vËy? Gi¶i thÝch vÊn ®Ò nµy ta cã thÓ nªu ra hai nguyªn nh©n. Thø nhÊt lµ c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan: nguyªn nh©n kh¸ch quan lín nhÊt ë ®©y xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm thÞ tr-êng Mü. §©y lµ thÞ tr-êng lín víi sù tham gia cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Hä cã tiÒm lùc m¹nh, cã kh¶ n¨ng chi phèi thÞ tr-êng. Trong khi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã quy m« cßn qu¸ nhá bÐ. Do vËy kh«ng cã c¬ héi x©m nhËp vµo thÞ tr-êng còng nh- liªn kÕt trùc tiÕp víi hÖ thèng kªnh ph©n phèi cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Thø hai: §ã lµ c¸c nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ doanh nghiÖp. §iÒu ®Çu tiªn ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá do vËy yÕu kÐm vÒ nguån lùc trong c¹nh tranh, s¶n phÈm cña chóng ta ch-a cã uy tÝn trªn thÞ tr-êng do vËy khã kh¨n trong viÖc x¸c lËp kªnh ph©n phèi, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· gia c«ng chÕ biÕn cho c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi cßn nhiÒu vËy ®Çu ra cho s¶n phÈm lµ do doanh nghiÖp thuª gia c«ng chÕ biÕn quyÕt ®Þnh vµ cuèi cïng do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chñ yÕu lµm ¨n theo kiÓu chép giËt, sù vô. ViÖc xuÊt khÈu qua trung gian cã thÓ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp tiÕp cËn thÞ tr-êng trong thêi gian ®Çu tr¸nh nh÷ng bì ngì khi th©m nhËp thÞ tr-êng. Nh-ng xÐt vÒ l©u dµi th× chóng ta vÉn ph¶i t×m c¸ch ®øng ®-îc vµ ®øng v÷ng trªn chÝnh ®«i ch©n cña m×nh. 11 §ã lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng tr¸nh sù phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo ng-êi kh¸c. 2. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ph-¬ng thøc xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Nh- chóng ta ®Òu biÕt ®Ó ®-a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng nã chÞu ¶nh h-ëng cña rÊt nhiÒu yÕu tè trong ®ã quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nguån lùc vÒ tµi chÝnh vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp. Thø nhÊt: VÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh: Ng-êi ta th-êng nãi "m¹nh vÒ g¹o, b¹o v× tiÒn" ®iÒu nµy cã nghÜa r»ng muèn lµm viÖc g× còng ph¶i cã tiÒm lùc dåi dµo. Êy thÕ mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®a sè vÉn lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Víi tiÒm lùc h¹n chÕ cña m×nh thËt khã cã kh¶ n¨ng chiÕm -u thÕ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, n¬i cã sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp lín vÒ c¶ tµi chÝnh vµ uy tÝn. Nh- vËy ch¼ng lÏ chóng ta sÏ ph¶i chÞu c¶nh b¸n hµng qua c¸c nhµ trung gian cho tíi khi doanh nghiÖp m×nh cã ®-îc thÕ m¹nh trªn thÞ tr-êng hay sao? DÜ nhiªn lµ ®Ó ®øng v÷ng trªn ®«i ch©n cña m×nh b»ng c¸ch nµy lµ kh«ng æn v× c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÕ giíi còng sÏ t¨ng tr-ëng vµ cã thÓ lµ t¨ng tr-ëng nhanh h¬n chóng ta. VËy lµm thÕ nµo trong hoµn c¶nh nµy? c©u tr¶ lêi duy nhÊt ®óng ®¾n lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt liªn kÕt l¹i víi nhau nh»m n©ng cao nguån lùc b»ng c¸ch tËn dông tèi ®a thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ tèi ®a ®iÓm yÕu. Thø hai: VÊn ®Ò vÒ uy tÝn. HiÖn nay mét sè doanh nghiÖp giÇy dÐp ®· t¹o ®-îc uy tÝn nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr-êng néi ®Þa. Tuy nhiªn trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, vµ cô thÓ ë Mü th× uy tÝn cña hä ®Õn ®©u? cã thÓ nãi r»ng trªn tr-êng quèc tÕ uy tÝn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ. Së dÜ cã hiÖn t-îng nh- vËy lµ do nguån lùc c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã tõ ®ã rÊt 12 khã cã kh¶ n¨ng ®Çu t- vµo viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm vµ doanh nghiÖp, ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gia c«ng chÕ biÕn cßn kh¸ phæ biÕn do vËy mµ nh·n m¸c s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. ChÝnh v× c¸c nh©n tè trªn mµ kh¸ch hµng kh«ng hiÓu râ, vÒ s¶n phÈm vÒ doanh nghiÖp.khi kh«ng cã nh÷ng th«ng tin vÒ s¶n phÈm, doanh nghiÖp th× kh¸ch hµng th-êng kh«ng lùa chän s¶n phÈm lo¹i ®ã. ChÝnh v× vËy kh¶ n¨ng ph¸t triÓn thÞ tr-êng cña doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò uy tÝn hay nãi c¸ch kh¸c lµ vÊn ®Ò th«ng tin vÒ s¶n phÈm, vÒ doanh nghiÖp nh- thÕ nµo? gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy chØ cã mét con ®-êng duy nhÊt ®ã lµ chñ ®éng truyÒn tin tíi kh¸ch hµng. C«ng viÖc nµy, nã ®ßi hái chi phÝ kh¸ lín chÝnh v× vËy tù th©n doanh nghiÖp khã cã thÓ thùc hiÖn ®éc lËp ®-îc mµ vai trß cña nhµ n-íc ë ®©y ®-îc kh¼ng ®Þnh lµ cã vai trß quan träng. Víi doanh nghiÖp th× hä ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh, vµ tham gia vµo c¸c héi chî, triÓn l·m th-êng niªn ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm, doanh nghiÖp. Víi nhµ n-íc lµ ng-êi ®¹i diÖn cho doanh nghiÖp cung cÊp th«ng tin tíi kh¸ch hµng th«ng qua c¸c trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm, tæ chøc hÖ thèng ho¹t ®éng cña c¸c tham t¸n th-¬ng m¹i nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin thÞ tr-êng mét c¸ch chÝnh x¸c kÞp thêi ®Ó doanh nghiÖp cã ph-¬ng h-íng ho¹t ®éng kÞp thêi, tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Tuy hiÖn nay vÉn tån t¹i song song hai ph-¬ng thøc xuÊt khÈu lµ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. Trong ®ã mçi ph-¬ng thøc cã -u, nh-îc ®iÓm kh¸c nhau. Víi tiÒm lùc cßn h¹n chÕ th× chóng ta vÉn ph¶i ¸p dông ®ång thêi c¶ hai ph-¬ng thøc xuÊt nh-ng ph¶i cã biÖn ph¸p t¨ng c-êng xuÊt trùc tiÕp vµ h¹n chÕ dÇn xuÊt gi¸n tiÕp. 13 Ch-¬ng II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng Hoa Kú ë ch-¬ng I chóng ta ®· nghiªn cøu s¬ qua vÒ nguån lùc cña ViÖt Nam trong viÖc s¶n xuÊt, vÒ thÞ tr-êng Hoa Kú vµ c¸ch thøc tiÕp cËn thÞ tr-êng nµy. Trong phÇn nµy chóng ta ®i s¬ qua vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng nµy. Trªn khÝa c¹nh vÒ kim ng¹ch, vÒ nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n vµ tõ ®ã cã thÓ ®-a ra mét vµi kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo thÞ tr-êng Hoa Kú hiÖu qu¶ h¬n n÷a. I. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng Hoa Kú. B×nh th-êng quan hÖ gi÷a hai bªn míi chØ ®-îc thiÕt lËp tõ n¨m 1995. Tõ khi b×nh th-êng ho¸ th× quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai bªn còng ph¸t triÓn nh-ng ë møc ®é cßn thÊp vµ chËm ch¹p. chØ tõ sau khi hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt Mü ®-îc ký kÕt n¨m 2000 th× quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai bªn míi thùc sù trë nªn s«i ®éng. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt trong quan hÖ bu«n b¸n hai chiÒu. Víi ViÖt Nam Hoa Kú lµ thÞ tr-êng xuÊt khÈu lín nhÊt. Víi kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 3,938 tû USD vµo n¨m 2003 vµ 4,992 tû USD vµo n¨m 2004, cßn ®èi víi Hoa Kú ViÖt Nam lµ thÞ tr-êng xuÊt khÈu lín thø 34 cña hä. Víi hµng giÇy dÐp kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®¹t kho¶ng 550 triÖu USD/ n¨m. ChiÕm 3,1% thÞ tr-êng vµ ®øng thø ttrong sè c¸c n-íc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo Hoa Kú ( sau Trung Quèc, Italy, Brazil). Con sè 3,1% thÞ phÇn nã kh«ng ph¶i lµ con sè Ên t-îng. T¹i sao møc xuÊt khÈu l¹i ë møc thÊp nh- vËy, lý gi¶i cho vÊn ®Ò nµy cã hai nguyªn nh©n. 14 Thø nhÊt: lµ tõ phÝa kh¸ch quan: ®ã lµ sù ph¸t triÓn qu¸ m¹nh cña c¸c nhµ ®¹i gia trong lÜnh vùc nµy ®Æc biÖt lµ Trung Quèc. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña c¸c n-íc lín ®· lÊy ®i thÞ phÇn cña doanh nghiÖp ViÖt Nam. Thø hai: lµ do c¸c nguyªn nh©n chñ quan ®ã lµ nh÷ng yÕu tè kÐm bÊt cËp trong ngµnh giÇy da cña ViÖt Nam. Chóng ta thiÕu tõ nguyªn vËt liÖu, c«ng nghÖ l¹c hËu vµ dÜ nhiªn lµ chÊt l-îng hµng ho¸ cßn thÊp, gi¸ thµnh cao vµ ®Æc biÖt mÉu m· kh«ng ®a d¹ng ®-îc nh- c¸c n-íc kh¸c. Do ®Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng Mü lµ cã nhu cÇu ®a d¹ng vÒ chÊt l-îng vµ gi¸ c¶. C¸c hµng ho¸ víi møc ®é chÊt l-îng, gi¸ c¶ tõ thÊp ®Õn cao ®Òu cã thÓ ®-îc tiªu thô t¹i thÞ tr-êng nµy. Víi ®Æc ®iÓm cña mét n-íc ®ang ph¸t triÓn trong giai ®o¹n ®Çu th× c¸c chuyªn gia khuyªn chóng ta nªn tËp trung vµo nh÷ng ®èi t-îng cã thu nhËp trung b×nh vµ thÊp. §©y lµ lùc l-îng ®«ng ®¶o ë Mü. Hä lµ nh÷ng ng-êi kh¸ nhËy c¶m vÒ gi¸ trong khi ®ã ViÖt Nam l¹i cã ®-îc -u thÕ vÒ gi¸ rÎ. Do cã thu nhËp trung b×nh, thÊp hä cã yªu cÇu vÒ chÊt l-îng còng nh- mÉu m· ë møc ®é võa ph¶i, phï hîp víi n¨ng lùc ®¸p øng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy ®©y lµ mét ®o¹n thÞ tr-êng cã thÓ nãi lµ tiÒm n¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. VÊn ®Ò ®Æt ra chØ lµ c¸ch thøc khai th¸c nã sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt mµ th«i. II. Nh÷ng thuËn lîi còng nh- th¸ch thøc cho hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr-êng Hoa Kú. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, ®Ó thµnh c«ng th× chógn ta ph¶i cã nh÷ng c¸ch thøc ph¸t huy lîi thÕ vµ h¹n chÕ khã kh¨n ( th¸ch thøc). §èi víi hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr-êng Hoa Kú ta cÇn cã biÖn ph¸p ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ ( thuËn lîi) vµ h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n sau. 15 1. Nh÷ng thuËn lîi Nh÷ng thuËn lîi trong kinh doanh ®-îc coi lµ c¸c yÕu tè gióp t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸. XÐt trªn khÝa c¹nh nµy hµng giÇy dÐp cña chóng ta t¹i thÞ tr-êng Hoa Kú cã nh÷ng thuËn lîi sau. 1.1. Nh÷ng -u ®·i cña chÝnh phñ. Víi chñ ch-¬ng héi nhËp ngµy cµng s©u h¬n vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Cña ®¶ng vµ nhµ n-íc ta. Víi chñ tr-¬ng nµy nhµ n-íc ta ®· vµ ®ang thùc hiÖn c¶ hai nhiÖm vô c¬ b¶n lµ: Thø nhÊt: Tæ chøc ®µm ph¸n, hiÖp th-¬ng víi c¸c n-íc c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi. Nh»m më cöa thÞ tr-êng cho hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c xuÊt khÈu. Thø hai: Khi ®µm ph¸n më cöa thÞ tr-êng cña chóng ta còng ph¶i më. Trong khi c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta cßn non trÎ, søc c¹nh tranh yÕu th× nhµ n-íc ®· cã nh÷ng hç trî vÒ tµi chÝnh, vÒ th«ng tin, hÖ thèng ph¸p luËt... cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c hiÖp héi. Khi hai nhiÖm vô trªn ®-îc thùc hiÖn ®ång bé vµ hiÖu qu¶ th× n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ sÏ t¨ng. Nh-ng chóng ta vÉn ph¶i chÊp nhËn sù ra ®i cña c¸c doanh nghiÖp qu¸ yÕu kÐm. 1.2. HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng ViÖt Nam – Hoa Kú. HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng ViÖt Nam – Hoa Kú ®-îc ký ngµy 13/7/2000. Sau khi ®-a vµo thùc hiÖn, hiÖp ®Þnh nµy ®· t¹o c¬ héi lín cho hµng ho¸ cña chóng ta x©m nhËp vµo thÞ tr-êng Hoa Kú, trong ®ã cã hµng giÇy dÐp. HiÖp ®Þnh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta c¹nh tranh mét c¸ch c«ng b»ng h¬n víi c¸c n-íc kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc thµnh viªn WTO. 16 1.3. M«i tr-êng ®Çu tC«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®· vµ ®ang diÔn ra theo chiÒu h-íng th«ng tho¸ng h¬n, ®Æc biÖt trong thêi gian gÇn ®©y hÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta ®· vµ ®ang ®-îc chØnh söa ®· gãp phÇn t¹o ra mét m«i tr-êng ®Çu t- hÊp dÉn cho c¸c nhµ ®Çu t- trong n-íc vµ n-íc ngoµi. ChÝnh sù ®Çu t- cña hä ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c viÖc më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn c«ng nghÖ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, chÝnh nh÷ng yÕu tè nµy ®· vµ ®ang gãp phÇn n©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp còng nh- c¸c hµng ho¸ cña ViÖt Nam trong ®ã cã hµng giÇy dÐp. 1.4. Nguån ®Çu t- cña ViÖt kiÒu t¹i Mü ViÖt kiÒu Mü lµ nh÷ng ng-êi con ®Êt ViÖt sinh sèng vµ lµm viÖc t¹i Mü. Hä cã nh÷ng nguån lùc nhÊt ®Þnh vµ hiÖn ®ang mong muèn ®Çu t- vÒ quª nhµ nh»m gióp quª h-¬ng ®æi míi còng nh- t×m kiÕm lîi nhuËn chon hä. Nguån ®Çu t- tõ c¸c ViÖt kiÒu mét phÇn nã gióp t¨ng c-êng kh¶ n¨ng vÒ vèn cho s¶n xuÊt nh-ng bªn c¹nh ®ã th× n¨ng lùc qu¶n lý, kinh nghiÖm kinh doanh vµ sù hiÓu biÕt vÒ thÞ tr-êng còng ®Æc biÖt quan träng. Hä sÏ lµ nh÷ng ®Çu mèi nhËp hµng trùc tiÕp cña chóng ta ®-a vµo Mü tõ ®ã mµ hä ®-îc gi¸ thµnh, n©ng cao sù hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. 1.5. Nh÷ng nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ dÇn trë thµnh mét yÕu tè b¾t buéc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Cïng víi qu¸ tr×nh nµy lµ sù gi¶m bít sù b¶o hé cña nhµ n-íc. Doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× kh«ng thÓ kh«ng nç lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nç lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp nãi riªng sÏ t¹o ra mét søc m¹nh míi, mét nguån lùc míi trong c¹nh tranh trªn tr-êng quèc tÕ trong ®ã cã thÞ tr-êng Hoa kú. 17 2. Nh÷ng khã kh¨n (bÊt lîi) Chóng ta mét n-íc ®ang ph¸t triÓn ë giai ®o¹n ®Çu v× vËy nh÷ng bÊt lîi cña hµng ho¸ chóng ta khi th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr-êng n-íc ngoµi thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau. 2.1. Chóng ta chñ yÕu xuÊt hµng th«. Do h¹n chÕ vÒ vèn, c«ng nghÖ nh-ng l¹i dåi dµo vÒ vèn vµ ta× nguyªn do vËy c¸c s¶n phÈm xuÊt cña ViÖt Nam chøa ®ùng rÊt nhiÒu yÕu tè lao ®éng vµ tµi nguyªn c¸c s¶n phÈm nµy lµ c¸c s¶n phÈm th«, s¬ chÕ chÝnh v× vËy mµ mÆc dï l-îng hµng xuÊt ®i lín nh-ng gi¸ trÞ mang vÒ l¹i kh«ng ®-îc bao nhiªu tõ ®ã mµ g©y nªn nh÷ng thiÖt h¹i trong viÖc sö dông hiÖu qu¶ nguån lùc, ngoµi ra do xuÊt s¶n phÈm th« nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp nªn viÖc ®Çu t- cho t¸i s¶n xuÊt më réng gÆp khã kh¨n. Nh÷ng s¶n phÈm th« sau khi ®-îc c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi nhËp vÒ hä sÏ tiÕn hµng chÕ biÕn l¹i cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr-êng vµ dÜ nhiªn khi tung ra thÞ tr-êng th× nh·n hiÖu s¶n xuÊt ph¶i lµl tªn cña hä chø kh«ng ph¶i lµ tªn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Tõ ®ã mµ bÊt lîi thø ba do viÖc xuÊt s¶n phÈm th« lµ khã cã kh¶ n¨ng x©y dùng vµ n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr-êng. 2.1. Gi¸ c¶, chÊt l-îng, mÉu m· cña hµng giÇy dÐp ViÖt Nam Do c¬ së s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ chÝnh v× vËy mµ c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh yÕu vÒ c¸c mÆt gÝa c¶, chÊt l-îng, vµ c¶ mÉu m·. Chóng ta h·y nhí l¹i ®Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng Hoa Kú. §©y lµ thÞ tr-êng cã sù kh¸c biÖt rÊt lín vÒ thu nhËp, v¨n ho¸ chÝnh v× vËy mµ nhu cÇu cña hä rÊt ®a d¹ng vÒ mÉu m· , gi¸ c¶, chÊt l-îng.Trong ®ã gi¸ c¶ lµ c«ng cô c¹nh tranh cã tÝnh nhËy c¶m cao nhÊt. V× vËy trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i cã nh÷ng c¶i tiªn trong s¶n xuÊt nh»m h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l-îng hîp lý vµ ®a d¹ng ho¸ mÉu m·. 18 III. §Þnh h-íng vµ gi¶i ph¸p cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp vµo thÞ tr-êng Hoa kú. Tõ nh÷ng ph©n tÝch nªn ta thÊy ®-îc mét bøc tranh vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng Hoa Kú víi nh÷ng ph¸c ho¹ c¬ b¶n vÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ®Õn ®©y dùa vµo ph¸t huy trong t-¬ng lai chóng ta cã thÓ ®Ò ra mét vµi ®Þnh h-íng v» gi¶i ph¸p cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp vµo thÞ tr-êng nµy. 1. Nh÷ng ®Þnh h-íng cho thêi gian tíi cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam. hiÖn t¹i hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam ®ang cã mét vÞ trÝ kh¸ cao t¹i c¸c thÞ tr-êng lín nh- mü ,EU … Tuy nhiªn vÞ trÝ ®ã lµ kh¸ bÊp bªnh vÒ sù ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng cña c¸c n-íc kh¸c nhTrung Quèc, Italia, Brazin… nÕu chóng ta kh«ng cã ®Þnh h-íng ph¸t triÓn trong thêi gian dµi th× sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ c¶i thiÖn vÞ trÝ. Nh- chóng ta ®· biÕt xuÊt khÈu cã vai trß to lín trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ,hµng giÇy dÐp lµ hµng ho¸ cã kim ng¹ch lín ®øng thø ba. V× vËy nã cã vai trß quan träng trong xuÊt khÈu nãi riªng vµ t¨ng tr-ëng kinh tÕ nãi chung. Do vËy nh»m ®¹t vµ gi÷ v÷ng møc t¨ng tr-ëng cao th× c¸c cÊp c¸c ngµnh cÇn cã biÖn ph¸p t¨ng c-êng, thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸ trong ®ã cã hµng giµy dÐp. Theo ®Þnh h-íng tíi n¨m 2010 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 7 – 7,5tû USD/n¨m. Vµ riªng trong n¨m 2005 nµy kim ng¹ch xuÊt khÈu ph¶i ®¹t 3,5 tû USD víi tèc ®é t¨ng kho¶ng 30% so víi n¨m 2004 trong ®ã thÞ tr-êng Hoa Kú sÏ phÊn ®Êu t¨ng 40%. Tøc kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp sang Hoa Kú ®¹t kho¶ng 770 triÖu USD ®©y lµ mét nhiÖm vô khã kh¨n cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra. 19 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c-êng xuÊt khÈu hµng giµy dÐp vµo ThÞ tr-êng Hoa Kú. Ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam hiÖn nay cßn cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ ®ßi hái cÇn ®-îc kh¾c phôc. Tuy nhiªn, ®Ó lµm ®-îc trong mét thêi gian ng¾n lµ rÊt khã kh¨n, chÝnh v× vËy chóng ta ph¶i cã mét chiÕn l-îc ph¸t triÓn l©u dµi cho tõng thÞ tr-êng. T¹i thÞ tr-êng Hoa Kú víi ®Æc ®iÓm riªng cã cña m×nh ngµnh gi©ú dÐp viÖt nam cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m c¶i tiÕn vÒ gi¸ c¶,mÉu m· vµ chiÕn l-îc s¶n phÈm nh»m t¨ng c-êng xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng nµy ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh vÒ gi¸ , chÊt l-îng, mÉu m· ta ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: 2.1 T¹o c¸c s¶n phÈm ®a d¹ng vÒ mÉu m· víi nh÷ng chÊt liÖu kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn ®-îc gi¶i ph¸p nµy th× ta ph¶i cã ®-îc mét ®éi ngò lao ®éng cã chÊt l-îng cao, am hiÓu nhu cÇu thÞ tr-êng tõ ®ã mµ cã thÓ thiÕt kÕ t¹o ra c¸c mÉu m· riªng biÖt ®éc ®¸o. Bªn c¹nh ®ã th× yªu cÇu vÒ nguån chÊt liÖu ®a d¹ng lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó ®a d¹ng mÉu m·, nguån nguyªn vËt liÖu nµy cã thÓ lÊy tõ c¸c ngµnh kh¸c nhau nh-ng ngµnh n«ng nghiÖp gi÷ vai trß quan träng. 2.2 Hç trî doanh nghiÖp ®Çu t- ®æi míi trang thiÕt bÞ C«ng nghÖ s¶n xuÊt nã liªn quan tíi chÊt l-îng vµ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. Êy thÕ mµ hiÖn nay mÆt b»ng c«ng nghÖ cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt nam ®ang ë møc ®é thÊp. Nã lµm cho chÊt l-äng hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ë møc ®é thÊp trong khi gi¸ thµnh l¹i cao v× vËy viÖc c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt lµ mét ®ßi hái thiÕt yÕu ®Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy nhµ n-íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî doanh nghiÖp vÒ vèn, vÒ t- vÊn trong viÖc nhËp c«ng nghÖ tr¸nh mua nh÷ng lo¹i c«ng nghÖ l¹c hËu võa g©y « nhiÔm m«i tr-êng l¹i kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. 20