Tài liệu Một số ý kiến về phát triển nguồn nhân lực trong huyện lập thạch

Lêi nãi ®Çu Tõ sau chiÕn tranh trë l¹i ®©y nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam ®· ®îc kh«i phôc vµ ®ang tõng bíc trªn con ®êng ph¸t triÓn. ViÖt Nam lµ mét níc ®i sau, ®îc kÕ thõa c¸c thµnh tùu khoa häc, c¸c kinh nghiÖm mét c¸ch cã chän läc, ®©y lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn tiÕn xa h¬n víi c¸c cêng quèc n¨m Ch©u. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong hÖ thèng nÒn kinh tÕ toµn cÇu lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®îc ®Æt ra ®èi víi mäi cÊp, mäi ngµnh, mäi ®¬n vÞ. §©y lµ vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p ®îc ®Æt ra vµ lu«n ph¶i gi¶i quyÕt mét c¸ch hîp lý nhÊt. Mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®Æt ra lµ, muèn cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× ph¶i hoµn thiÖn, khai th¸c triÖt ®Ó nhiÒu yÕu tè trong hÖ thèng kinh tÕ. C¸c yÕu tè nµy cã liªn quan ®Õn nhau mét c¸ch chÆt chÏ vµ mang tÝnh hai chiÒu. §iÓn h×nh nh yÕu tè vÒ nguån nh©n lùc trong ph¸t triÓn kinh tÕ. §©y lµ mét yÕu tè quan träng nã ®ãng vai trß nh lµ mét xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kh¸c. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã thÓ nãi lµ vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh trong c«ng viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc, ®a ®Êt níc qu¸ ®é ®i lªn Chñ nghÜa x· héi. Do ®ã viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ. §Ò tµi: “Mét sè ý kiÕn vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong huyÖn LËp Th¹ch” nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ phÇn nµo hiÖu qu¶ c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc huyÖn LËp Th¹ch. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ lÊy c¬ së thùc tiÔn, c¸c ho¹t ®éng cña c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc huyÖn LËp Th¹ch, víi c¸c hiÖu qu¶ ®¹t ®îc vµ c¸c bÊt cËp xung quanh mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c nµy. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ò tµi ®· ®îc nghiªn cøu b»ng mét sè ph¬ng ph¸p c¬ b¶n nh: ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a d¹ng, ph¬ng ph¸p thèng kª, tæng hîp, kÕt hîp víi sè liÖu kh¶o s¸t vµ thèng kª b¸o c¸o th«ng qua thùc tÕ cña c¸c giai ®o¹n ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c h×nh thøc so s¸nh vµ c¸c ý kiÕn vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc huyÖn. Néi dung cña ®Ò tµi bao gåm 4 phÇn: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. PhÇn II: Thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong huyÖn LËp Th¹ch. PhÇn III: C¸c gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong huyÖnLËp Th¹ch. PhÇn IV: KÕt luËn. PhÇn I Lý luËn chung vÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc 1. §Æc ®iÓm, vÞ trÝ cña ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ViÖt Nam ®ang bíc vµo thêi kú cña sù ph¸t triÓn, thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, tõng bíc héi nhËp víi céng ®ång quèc tÕ chuÈn bÞ hµnh trang bíc sang thÕ kû 21. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ nh»m ph¸t triÓn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc cña nguån nh©n lùc, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ trªn c¬ së ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, b¶o ®¶m an ninh, chÝnh trÞ, l·nh thæ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®Êt níc, c¶i thiÖn h¬n n÷a ®êi sèng nh©n d©n, ®ßi hái dÆt ra nh÷ng yªu cÇu vÒ sè lîng, c¬ cÊu vµ chÊt lîng cao cña nguån nh©n lùc trong tõng thêi kú ph¸t triÓn t¬ng øng. Nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cao lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh t¨ng trëng kinh tÕ. Kinh nghiÖm nµy chØ thÊy râ ë m« h×nh t¨ng trëng kinh tÕ cña mét sè níc nh: NhËt, Singapo vµ c¸c níc kh¸c trong khu vùc..., ®ång thêi còng ®îc chøng minh tõ thùc tÕ ViÖt Nam qua h¬n 10 n¨m ®æi míi. Khi nghiªn cøu lý thuyÕt míi vÒ sù ph¸t triÓn, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt trong cÊu tróc cña nã lµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ë ®ã ®Æc biÖt lu ý ®Õn nguån nh©n lùc trÎ, coi ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ môc tiªu cuèi cïng, lµ ®Ønh cao nhÊt cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mçi quèc gia. Thùc chÊt ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ ph¸t triÓn yÕu tè con ngêi l¹i lµ trung t©m cña sù ph¸t triÓn. XÐt ®Õn cïng chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶i ®¬ch ®Æt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung, h¬n n÷a ph¶i ®îc ®Æt ë vÞ trÝ trung t©m, lµ chiÕn lîc cña mäi chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc. “Kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò chóng ta muèn hay chóng ta nªn ph¸t triÓn tµi nguyªn nh©n sù... ph¸t triÓn tµi nguyªn nh©n sù lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña x· héi chóng ta”. TriÕt lý nµy cña Jame L.Hages, cho chóng ta thÊy ®îc phÇn nµo tÝnh cÊp thiÕt cña c«ng t¸c ph¸t triÓn tµi nguyªn nh©n sù. NÒn kinh tÕ cña chóng ta ®ang tr¶i qua nh÷ng thay ®æi to lín th«ng qua c¸c tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ ®ang lµm biÕn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®èi víi c¸c cÊp, c¸c ngµnh trë nªn ngµy cµng quan träng ®èi víi ngêi lao ®éng, nh»m tõng bíc ph¸t triÓn vµ n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô cña ngêi lao ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng th«ng qua qu¸ tr×nh lµm viÖc, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña hä mét c¸ch toµn diÖn trong tõng giai ®o¹n. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých vµ yªu cÇu ®ã, ®ßi hái mçi ngêi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc. Vµ ®Ó cã ®îc mét ®éi ngò nguån nh©n lùc giái cã tr×nh ®é n¨ng lùc, phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cña mét tæ chøc, mét ®¬n vÞ th× ho¹t ®éng ph¸t triÓn cÇn ph¶i dùa trªn mét sè nguyªn t¾c nh: Mét lµ: Con ngêi lu«n cã n¨ng lùc ph¸t triÓn, mäi ngêi ®Òu cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ sÏ thêng xuyªn ph¸t triÓn ®Ó gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña tËp thÓ còng nh c¸ nh©n hä. Hai lµ: Mçi c¸ nh©n ®Òu cã ch©n gi¸ trÞ riªng, vµ nh©n c¸ch riªng kh¸c nhau vµ ®Òu cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp s¸ng kiÕn. Ba lµ: Lîi Ých cña con ngêi vµ tËp thÓ kÕt hîp víi nahu. H¬n n÷a ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét ho¹t ®éng ®Çu t sinh lîi ®¸ng kÓ, v× ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®îc sù ph¸t triÓn cña tæ chøc. Cßn vÒ phÝa ngêi lao ®éng th× hä ®îc sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, cã c¬ héi tiÕn bé, th¨ng chøc, cã nh÷ng vÞ trÝ lµm viÖc thuËn lîi mµ ë ®ã ngêi lao ®éng cã thÓ ®ãng gãp cèng hiÕn ®îc nhiÒu nhÊt, ®îc cung cÊp nhng th«ng tin vÒ ®µo t¹o cã liªn quan ®Õn hä. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mµ chóng ta cÇn quan t©m ®Õn khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. §Ó cã thÓ nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy mét c¸ch triÖt ®Ó cã c¬ së vµ cã híng ®i ®óng ®¾n chóng ta ®i vµo lµm râ mét sè c¸c kh¸i niÖm cã liªn quan. Ph¸t triÓn (Development): bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m chuÈn bÞ cho ngêi lao ®éng theo kÞp víi c¬ cÊu tæ chøc khi nã thay ®æi vµ ph¸t triÓn. C¸c kho¸ häc t¹i ®¹i häc cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ nh÷ng kiÕn thøc míi lµ mét lo¹i ®iÓn h×nh cña sù ph¸t triÓn. Nguån nh©n lùc (Human resouce): lµ nguån lùc vÒ con ngêi vµ ®îc nghiªn cøu díi nhiÒu khÝa c¹nh. Tríc hÕt víi t c¸ch lµ nguån cung cÊp søc lao ®éng cho x· héi, bao gåm toµn bé d©n c cã c¬ thÓ ph¸t triÓn b×nh thêng (kh«ng bÞ khiÕm khuyÕt, dÞ tËt bÈm sinh). Nguån nh©n lùc víi t c¸ch lµ mét yÕu tè cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®îc hiÓu theo nghÜa hÑp h¬n bao gåm nhãm d©n c trong ®oä tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng. Víi c¸ch hiÓu nµy nguån nh©n lùc t¬ng ®¬ng víi nguån lao ®éng. Nguån nh©n lùc cßn cã thÓ hiÓu lµ tæng hîp c¸ nh©n nh÷ng ngêi cô thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh lao ®éng. Víi t c¸ch hiÓu nµy nguån nh©n lùc bao gåm: nh÷ng ngêi tõ giíi h¹n díi tuæi lao ®éng trë nªn (ë níc ta lµ trßn 15 tuæi). C¸c c¸ch hiÓu trªn chØ kh¸c nhau vÒ quy m« nh©n lùc, song ®Òu nhÊt trÝ víi nhau ®ã lµ nguån nh©n lùc nãi nªn kh¶ n¨ng lao ®éng cña x· héi. Nguån nh©n lùc ®îc xem xÐt trªn gãc ®é sè lîng vµ chÊt lîng. Sè lîng nguån nh©n lùc ®îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chØ tiªu nh quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. VÒ chÊt lîng: nguån nh©n lùc ®îc xem xÐt trªn c¸c mÆt: søc khoÎ, tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc, phÈm chÊt. Còng nh c¸c nguån nh©n lùc kh¸c, sè lîng vµ ®Æc biÖt lµ chÊt lîng nguån nh©n lùc ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn cho x· héi. Sau khi ®· nghiªn cøu, x¸c ®Þnh râ tõng thµnh tè, chøc n¨ng cña vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chóng ta sÏ nghiªn cøu sang ®Ó lµm râ ®èi tîng vµ néi dung cña vÊn ®Ò nµy. 2. §èi tîng, néi dung ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi bÊt kú giai ®o¹n nµo trong mét chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ, nã thÓ hiÖn cho mét sù ph¸t triÓn t¬ng lai. Mçi c¬ së, mçi bé phËn trong mét bé m¸y tæ chøc lµ mét m¾t xÝch cña mét d©y truyÒn, ®ãng vai trß thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cho c¶ bé m¸y. Mét tæ chøc chØ cã thÓ ph¸t triÓn ®îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ khi mµ tÊt c¶ c¸c m¾t xÝch trong bé m¸y ®Òu ®îc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nµy th× viÖc ph¸t triÓn nguånlùc con ngêi lµ cã vÞ trÝ quan träng nhÊt. Tuy nhiªn, ®èi tîng cña ch¬ng tr×nh nµy kh«ng ph¶i ®©u xa l¹, ta cã thÓ chia ®èi tîng theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, nh tÇng líp ngêi lao ®éng vµ tÇng líp ngêi qu¶n lý. a, Ngêi lao ®éng §éi ngò nµy bao gåm nh÷ng ngêi lao ®éng lµ nh÷ng c«ng nh©n kü thuËt vµ nh©n viªn nghiÖp vô hä trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cÇn cã nh÷ng kü n¨ng trong c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, cÇn ph¶i ®îc n©ng cao kiÕn thøc nghÒ nghiÖp trong lao ®éng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n trong c«ng viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n trong c«ng viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Néi dung båi dìng vµ ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp cho ngêi lao ®éng cÇn ph¶i lu«n lu«n chó träng, xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ thêng xuyªn, liªn tôc ®Ó cã ®Þnh híng ®¸p øng yªu cÇu thay ®æi cña c«ng nghÖ míi, ngêi ®îc båi dìng ph¶i tËp trung tiÕp thu c¸c kiÕn thøc khoa häc nh»m lµm c¬ së tèt h¬n cho viÖc rÌn luyÖn nh÷ng kü n¨ng nghÒ nghiÖp víi møc ®é cña c«ng nghÖ míi ®ßi hái. Víi híng kü n¨ng, hä giµnh ®îc nhiÒu thêi gian lµm c¸c c«ng viÖc thùc tÕ ®Ó ®¹t ®îc sù lµnh nghÒ h¬n n÷a trng kü n¨ng nghÒ theo nh c«ng nghÖ míi ®Æt ra. Hµng n¨m níc ta cÇn kho¶ng 1,2-1,5 triÖu chç lµm viÖc míi. Trong ®ã cã kho¶ng 1,5-1,7 ngêi bíc vµo ®é tuæi lao ®éng, cã kho¶ng 70% lao ®éng cha ®îc ®µo t¹o, kho¶ng 40% c«ng nh©n kü thuËt ®îc qua trêng líp. §©y lµ nh÷ng con sè cô thÓ c¨n cø vµo sè liÖu thùc tÕ nµy ®Ó nhµ níc nãi chung vµ c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ nãi riªng nh×n thÊy ®îc nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®Ó cã nh÷ng néi dung båi dìng vµ ph¸t triÓn cho phï hîp. b, §èi víi cÊp qu¶n trÞ vµ c¸c chuyªn viªn. Dï chóng ta cã lý luËn g× ®i ch¨ng n÷a, t¬ng lai cña mét tæ chøc, mét ®¬n vÞ hay nãi réng h¬n lµ cña mét ®Êt níc chñ yÕu n»m trong tay cÊp qu¶n trÞ. Kinh nghiÖm ë ViÖt Nam vµ trªn thÕ giíi cho thÊy r»ng vai trß cña cÊp qu¶n trÞ lµ rÊt quan träng, vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i, sù ph¸t triÓn hay suy vong cña mét tæ chøc. Chóng ta ®· tõng chøng kiÕn ®îc nh÷ng thùc tÕ nhiÒu ngµnh ®Þa ph¬ng vÉn nh÷ng ngêi lao ®éng ®ã, vÉn nh÷ng c¬ chÕ ®ã cña nhµ níc qui ®Þnh ®ã nhng víi mét ban l·nh ®¹o cã tr×nh ®é cã kh¶ n¨ng nh¹y bÐn, n¨ng ®éng sÏ t¹o nªn ®îc nh÷ng bíc ngoÆt ®¸ng kÓ trong sù ph¸t triÓn cña mét tËp thÓ, lµm cho tæ chøc, ®¬n vÞ m×nh sÏ khëi s¾c h¬n vµ ph¸t triÓn nhanh h¬n. Tuy nhiªn chóng ta còng kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña ngêi lao ®éng trùc tiÕp. §éi ngò qu¶n trÞ bao gåm nh÷ng ngêi trùc tiÕp ®iÒu hµnh l·nh ®¹o, qu¶n lý tæ chøc hay ®¬n vÞ. Hä ®¶m nhËn nh÷ng chøc n¨ng ®Æt ra nhng chÝnh s¸ch ph¬ng híng ph¸t triÓn cho toµn ®¬n vÞ m×nh ®¶m nhËn mét sè chøc n¨ng kh¸c nh cè vÊn kü thuËt, cè vÊn kinh tÕ, nghiªn cøu thiÕt kÕ hoÆc ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. §éi ngò nµy ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é cã kh¶ n¨ng nh¹y bÐn vµ n¨ng ®éng. Môc tiªu vµ néi dung båi dìng cho ®èi tîng nµy phô thuéc vµo yªu cÇu cô thÓ cña tõng lÜnh vùc chuyªn m«n hay tõng qu¸ tr×nh lao ®éng vµo nguyÖn väng c¸ nh©n hoÆc ®ßi hái cña ®¬n vÞ. Nãi chung néi dung ch¬ng tr×nh båi dìng ph¸t triÓn thiÕt kÕ cô thÓ cho tõng kho¸, tõng chuyªn ®Ò thêng ®îc chia theo tõng c«ng ®o¹n dùa trªn nguyªn t¾c néi dung ho¸, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña hä theo c¸c híng ngang vµ däc. NghÜa lµ më réng ph¹m vi vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n tuú thuéc vµo tõng nhiÖm vô cô thÓ cña thùc tÕ ®¬n vÞ ®Æt ra. 3. Vai trß, môc ®Ých cña ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Tõ sau §¹i héi §¶ng lÇn thø VI, ®Êt níc ta bíc sang thêi kú ®æi míi, nÒn kinh tÕ ®îc chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, søc lao ®éng ®îc nh×n nhËn theo mét quan ®iÓm míi. Nã ®îc coi lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, h¬n thÕ n÷a lao ®éng cßn ®îc coi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Bëi v× trong c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ho¹ch to¸n kinh doanh nªn hä ph¶i t×m c¸ch tèi thiÓu ho¸ c¸c chi phÝ, hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè ®ã ®Ó mong ®¹t ®îc lîi nhuËn lín nhÊt tõ c¸c kho¶n chi phÝ. Víi c¸ch nh×n nhËn míi nh vËy, mét yªu cÇu ®Æt ra víi c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ ph¶i båi dìng vµ sö dông ®éi ngò lao ®éng nh thÕ nµo? §Ó tr¶ lêi cho c©u hái ®ã th× c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ, x©y dùng mét qui tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn râ rµng, cã sù ph©n c«ng kiÓm tra chÆt chÏ. Vµ quan träng h¬n nhÊt lµ chÊt lîng lao ®éng ph¶i ®¶m b¶o ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ßi hái cña c«ng viÖc. Tríc kia trong c¬ chÕ cò, ngêi ta kh«ng mÊy chó träng ®Õn chÊt lîng lao ®éng, viÖc nhËn ngêi vµo lµm lµ do quan hÖ th©n thuéc, quen biÕt vµ dùa vµo chØ tiªu ph©n bæ cña nhµ níc dÉn ®Õn h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc kh«ng hiÖu qu¶, bÞ ®éng. MÆt kh¸c c«ng t¸c båi dìng vµ ph¸t triÓn c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng mÊy khi ®îc tiÕn hµnh. Nhng ngµy nay, tríc sù ®ßi hái bøc xóc cña c¬ chÕ thÞ trêng còng nh môc tiªu kinh tÕ th× c«ng t¸c båi dìng vµ ph¸t triÓn c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ mét viÖc lamf cÊp b¸ch kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi bÊt kú mét ®¬n vÞ nµo. Bªn c¹nh ®ã mét x· héi tån t¹i ®îc hay kh«ng lµ do ®¸p øng ®îc sù thay ®æi. Mét ®¬n vÞ tiÕn hay lïi lµ do cÊp qu¶n trÞ cã thÊy ®îc sù thay ®æi ®Ó kÞp thêi båi dìng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña m×nh. Trong thêi ®¹i mµ khoa häc c«ng nghÖ tiÕn bé nhanh nh vò b·o, mét doanh nghiÖp muèn thµnh ®¹t, mét ®Êt níc muèn t¨ng trëng ph¸t triÓn nhanh... ®Òu cÇn ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt: ph¶i t¹o ®îc cho m×nh mét nnm cã tr×nh ®é tay nghÒ vµ tr×nh ®é chuyªn m«n t¬ng xøng. Cã vËy míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ kü thuËt c«ng nghÖ ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ ph¸t triÓn. Cïng víi sù ph¸t triÓn c¬ chÕ thÞ trêng th× viÖc më réng sù hîp t¸c vÒ kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, hµng ho¸ ®îc giao lu mét c¸ch réng r·i. §iÒu nµy rÊt thuËn tiÖn cho viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ còng nh thu hót sù ®Çu t cña níc ngoµi. Song ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy th× ®ßi hái ph¶i cã ®îc nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cao còng nh tr×nh ®é qu¶n lý giái. Trong c¸c yÕu tè ®Ó ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp cña nÒn kinh tÕ th× nguån nh©n lùc con ngêi lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt. Bëi lÏ khi ®· cã tr×nh ®é v¨n ho¸, kü thuËt nghiÖp vô cao cã tay nghÒ v÷ng sÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó t¹o ra ph¬ng ph¸p c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Nguån nh©n lùc nµy võa lµ ngêi s¸ng t¹o võa lµ ngêi sö dông mét c¸ch ®Çy ®ñ, cã hiÖu qu¶, cÇn ph¶i ®Çu t ®Ó ®µo t¹o vµ båi dìng l¹i ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn kü thuËt chuÈn bÞ hÕ ho¹ch ®Ó ph¸t triÓn ®µo t¹o míi cã chÊt lîng cao nh»m ®¸p øng kÞp thêi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt còng nh viÖc chuyÓn ®æi c¬ chÕ thÞ trêng... Trong c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th× ®µo t¹o lµ bíc ®Çu lµ tiÒn ®Ò lµ ph¬ng tiÖn cho c«ng t¸c ph¸t triÓn. V× vËy viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ cÊn thiÕt cÊp b¸ch ®èi víi mäi tæ chøc ®¬n vÞ. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p bëi v× nã bao gåm rÊt nhiÒu c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau. §Ó hiÓu ®îc vai trß cña ph¸t triÓn ta ph¶i ®i vµo t×m hiÓu c¸c ho¹t ®éng ®ã. Môc ®Ých cña ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn chÝnh bao gåm: Thø nhÊt lµ: §Þnh híng cho ngêi ®îc ®µo t¹o. Môc ®Ých cña lo¹i h×nh ®µo t¹o nµy lµ cung cÊp vµ chØ dÉn vÒ nh÷ng kiÕn thøc míi. Nã bao gåm phæ biÕn cho nh÷ng ngêi lao ®éng míi vÒ ch¬ng tr×nh phóc lîi cña mét ®¬n vÞ vµ gi¶i thÝch cho hä vÒ c¬ cÊu tæ chøc. Thø hai lµ: Ph¸t triÓn kü n¨ng cã nhiÒu c«ng viÖc ®ßi hái nh÷ng kü n¨ng míi. Nh÷ng ngêi lao ®éng míi cÇn ®¹t ®îc nh÷ng kü n¨ng míi khi c«ng nghÖ thay ®æi, c«ng viÖc phøc t¹p h¬n. Thø ba lµ: ®µo t¹o trong ®iÒu kiÖn an toµn lo¹i h×nh ®µo t¹o ®îc thiÕt kÕ mét c¸ch an toµn nhÊt tr¸nh tai n¹n lao ®éng x¶y ra vµ tu©n thñ theo néi quy ®Ò ra. Ngêi lao ®éng sÏ kh«ng ®îc phÐp thùc hiÖn bÊt cø mét c«ng viÖc g× cho ®Õn khi hä biÕt c¸ch thùc hiÖn c«ng viÖc mét c¸ch ®¶m b¶o an toµn. Thø t lµ: gi¸o dôc vÒ chuyªn m«n kü thuËt. Môc ®Ých cña lo¹i ®µo t¹o nµy lµ tr¸nh sù lçi thêi trong chuyªn m«n nghÒ nghiÖp. Bëi v× cïng víi sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt, nh÷ng ngêi lao ®éng cã chuyªn m«n kü thuËt cÇn ph¶i ®îc ®µo t¹o theo tõng thêi kú. ViÖc ®µo t¹o nµy bao gåm viÖc trang bÞ c¸c kiÕn thøc míi ®îc ®a vµo øng dông gÇn ®©y nhÊt. Thø n¨m lµ: gi¸o dôc vµ ®µo t¹o díi sù gi¸m s¸t: ViÖc ®µo t¹o díi sù gi¸m s¸t vµ qu¶n lý cÇn thiÕt cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý vµ lµm viÖc víi mäi ngêi. Bëi v× cã rÊt nhiÒu lo¹i h×nh ®µo t¹o, c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc ®µo t¹o cÇn ph¶i x¸c ®Þnh mét c¸ch cÈn thËn nhu cÇu ®µo t¹o trong ®¬n vÞ. Víi mét vai trß ®Æc biÖt quan träng trong ho¹t ®éng tæ chøc lao ®éng, qu¶n trÞ nguån nh©n lùc, viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc gióp cho c«ng viÖc c¶i tiÕn kü n¨ng tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn thµnh c«ng sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých nh: - C¶i tiÕn vÒ n¨ng suÊt chÊt lîng hiÖu qu¶ c«ng viÖc. - Gi¶m thêi gian thùc tËp cho ngêi lao ®éng ®Ó ®¹t ®îc tiªu chuÈn c«ng viÖc. - T¹o th¸i ®é t¸n thµnh vµ hiÖp t¸c trong lao ®éng. - §¹t ®îc yªu cÇu trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc. - Gi¶m bít tai n¹n trong lao ®éng v× nhiÒu tai n¹n x¶y ra lµ do nh÷ng h¹n chÕ cña con ngêi h¬n lµ do nh÷ng h¹n chÕ cña trang thiÕt bÞ hay ®iÒu kiÖn lµm viÖc. - Sù æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng cña tæ chøc t¨ng lªn, chóng ®¶m b¶o gi÷ v÷ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ngay c¶ khi thiÕu nh÷ng ngêi chñ chèt do cã nguån ®µo t¹o dù tr÷ thay kÕ. II. C«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc 1. TiÕn tr×nh x©y dùng mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII cña §CSVN ®· ®Ò ra mét quyÕt ®Þnh lÞch sö “§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó tõ ®©y ®Õn n¨m 2000 ra søc phÊn ®Êu ®a ®Êt níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp”. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ßi hái ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao khoa häc vµ c«ng nghÖ cïng c¸c yÕu tè kh¸c cã liªn quan. Trong c¸c yÕu tè ®ã, vai trß cña khoa häc, kü thuËt c«ng nghÖ ®èi víi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng rÊt to lín. C¸c thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ®em øng dông vµo s¶n xuÊt ®· ®a l¹i sù s¸ng t¹o vµ hoµn chØnh c¸c c«ng cô s¶n xuÊt, c¸c ®èi tîng lao ®éng vµ c¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt míi. TÊt c¶ nh÷ng thay ®æi cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ®ã ®· lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lªn gÊp béi. Ngîc l¹i, khi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh chãng l¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho khoa häc, kü thuËt c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Giê ®©y, khoa häc ®· trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp, ®óng nh luËn ®iÓm næi tiÕng cña C.Mac: “Thiªn nhiªn kh«ng t¹o ra m¸y mãc, ®Çu m¸y xe löa, ®iÖn b¸o. TÊt c¶ nh÷ng thø ®ã lµ thµnh qu¶ cña bé ãc con ngêi, ®îc bµn tay con ngêi t¹o ra, lµ søc m¹nh tri thøc ®· ®îc vËt ho¸. Sù ph¸t triÓn cña vèn cè ®Þnh lµ chØ tiªu cho thÊy r»ng, tri thøc x· héi chung ®· biÕn thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp víi møc ®é phô thuéc vµ biÕn ®æi chÝnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cña ho¹t ®éng x· héi víi trÝ tuÖ chung...”. ®Õn nay ®Êt níc ta ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, bao gåm h¬n 9000 tiÕn sü, h¬n 900000 ®¹i häc vµ cao ®¼ng, 1400000 trung cÊp kü thuËt vµ 2500000 c«ng nh©n kü thuËt. Sè lîng nµy so víi tríc ®©y ®· t¨ng ®¸ng kÓ. Song vÉn cong thÊp so víi nhu cÇu. Bëi vËy, viÖc ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho c¸c lo¹i lao ®éng lµ mét nhiÑm vô thêng xuyªn n»m trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vÒ mÆt chÊt lîng. §iÒu ®ã cã liªn quan ®Õn ®ßi hái cña tiÕn bé kü thuËt, cña n¨ng suÊt lao ®éng, cña chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng. §ång thêi cßn liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn cña con ngêi. ViÖc x¸c ®Þnh qui m«, c¬ cÊu nguån nh©n lùc ®îc thùc hiÖn th«ng qua tæng ®iÒu tra d©n sè hoÆc ®iÒu tra thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm hµng n¨m. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh còng ®îc qui ®Þnh cô thÓ vµ ¸p dông cho tõng thêi kú. VÝ dô nh÷ng qui ®Þnh ®iÒu tra thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ®îc ¸p dông tõ 1996 do Bé lao ®éng th¬ng binh x· héi tiÕn hµnh: a,D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ: D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cßn gäi lµ lùc lîng lao ®éng, bao gåm nh÷ng ngêi ®ñ 15 tuæi trë nªn ®ang cã viÖc lµm hoÆc kh«ng cã viÖc lµm nhng cã nhu cÇu t×m viÖc lµm. Trong lo¹i d©n sè nµy, d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ trong tuæi lao ®éng chiÕm vÞ trÝ quan träng nhÊt, bao gåm nh÷ng ngêi tõ ®ñ 15 tuæi ®Õn 55 tuæi (n÷) vµ 60 (nam) ®ang cã viÖc lµm hoÆc kh«ng cã viÖc lµm. b, D©n sè kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ: D©n sè kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ bao gåm toµn bé sè ngêi ®ñ 15 tuæi trë lªn kh«ng thuéc bé phËn cã viÖc lµm vµ kh«ng cã viÖc lµm. Nh÷ng ngêi nµy kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ v× c¸c lý do nh: ®ang ®i häc, ®ang lµm c«ng viÖc néi trî, giµ c¶ mÊt søc, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng... c, Ngêi thÊt nghiÖp: Lµ ngêi ®ñ 15 tuæi trë nªn trong nhãm d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ trong thêi ®iÓm ®iÒu tra kh«ng cã viÖc lµm nhng cã nhu cÇu lµm viÖc. d, Tû lÖ ngêi cã viÖc lµm: Lµ tû lÖ % cña sè ngêi cã viÖc lµm so víi d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ Tvl = Nvl Dvl trong ®ã Tvl: % ngêi cã viÖc lµm, Nvl: sè ngêi cã viÖc lµm, Dkt: d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. e, Ngêi thÊt nghiÖp: Lµ tû lÖ % ngêi thÊt nghiÖp so víi d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. Ttn = Ntn Dkt trong ®ã Ttn: tû lÖ thÊt nghiÖp Ntn: sè ngêi thÊt nghiÖp. f, Tû lÖ ngêi thiÕu viÖc lµm Lµ % sè ngêi thiÕu viÖc lµm so víi d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. Ttvl = Ntvl Dkt trong ®ã Ttvl: tû lÖ thiÕu viÖc lµm Ntvl: sè ngêi thiÕu viÖc lµm. g, Tû lÖ ngêi cã viÖc lµm ®Çy ®ñ: Lµ tû lÖ % sè ngêi cã viÖc lµm ®Çy ®ñ so víi d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. T®vl (%) = Ndvl Dkt trong ®ã T®vl: tû lÖ ®ñ viÖc lµm Ndvl: sè ngêi ®ñ viÖc lµm. h, Tû lÖ thêi gian lao ®éng ®îc huy ®éng: Lµ tû lÖ % cña tæng thêi gian lµm viÖc thùc tÕ so víi quü thêi gian cã nhu cÇu lµm viÖc (bao gåm thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ thêi gian cã nhu cÇu lµm thªm) cña d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. Ttg = Ttt Tq Trong ®ã Ttg: tû lÖ thêi gian huy ®éng, Ttt : thêi gian lµm viÖc thùc tÕ, Tq: qòy thêi gian lµm viÖc. ViÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét c«ng t¸c phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i ®îc thiÕt lËp vµ dùa trªn c¸c t×nh h×nh cô thÓ cña tõng tæ chøc, tõng doanh nghiÖp ®Ó x©y dùng ®îc mét tiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. X©y dùng mét tiÕn tr×nh ®Ó ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn bao gåm nhiÒu néi dung nh: - X©y dùng ch¬ng tr×nh vµ lùa chän ph¬ng ph¸p ®µo t¹o. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o ... Dù tÝnh c¸c nhu cÇu vÒ ®µo t¹o: §ã lµ c«ng viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch vÒ ®µo t¹o, dù tÝnh vÒ nhu cÇu nh©n lùc, dù tÝnh c¸c chi phÝ, dù tÝnh c¸c nguån tµi chÝnh... Nhu cÇu vÒ c«ng nh©n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau: Nhu cÇu c«ng nh©n = So * Im* Ik Iw So : sè c«ng nh©n thùc tÕ cña nghÒ nµo ®ã trong doanh nghiÖp cña kú b¸o c¸o, Im: chØ sè vÒ chÊt lîng m¸y mãc thiÕt bÞ, Ik: chØ sè vÒ hÖ sè ca lµm viÖc b×nh qu©n cña thiÕt bÞ ë kú kÕ ho¹ch, Iw: chØ sè vÒ n¨ng suÊt lao ®éng. - X¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ nh©n viªn kü thuËt: Kti = Ti Qi * Hi Kti: Nhu cÇu nh©n viªn kü thuËt thuéc nghÒ hoÆc chuyªn m«n i, Ti: Tæng chi phÝ thêi gian lao ®éng kü thuËt thuéc nghÒ hoÆc chuyªn m«n i cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, Qi: Quü thêi gian ho¹t ®éng thuéc nghÒ hoÆc chuyªn m«n i, Hi: kh¶ n¨ng hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch cña kú kÕ ho¹ch cña nh©n viªn kü thuËt thuéc nghÒ hoÆc chuyªn m«n i. Bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh c¸c nhu cÇu vÒ lao ®éng trong tæ chøc th× chóng ta cßn ph¶i lùa chän c¸c h×nh thøc, ®èi tîng, thêi gian vµ tèc ®é ®µo t¹o. Sau khi ®· x©y dùng ®îc c¸c nhu cÇu vµ ®· thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ta ph¶i lµm c«ng t¸c ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o b»ng nhiÒu h×nh thøc vµ nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Cã thÓ x©y dùng mét m« h×nh vÒ tiÕn tr×nh ®µo t¹o nh sau: M«i trêng bªn ngoµi M«i trêng bªn trong §Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Ên ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ Lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp Lùa chän c¸c ph¬ng tiÖn thÝch hîp Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn §¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Nguån: Qu¶n trÞ nh©n lùc. T¸c gi¶: NguyÔn H÷u Th©n – NXB TiÕn Giang, n¨m 1996. Tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, Ên ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ, lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng tiÖn thÝch hîp, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn vµ sau cïng lµ ®¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Bíc ®Çu tiªn trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. ThËt vËy c¸c chi phÝ bá ra ®Ó båi dìng vµ ph¸t triÓn t¬ng ®èi lín do ®ã cÇn tiÕn hµnh mét c¸ch hîp lý, ®óng møc víi nhu cÇu ®µo t¹o trong ®¬n vÞ. NÕu båi dìng vµ ph¸t triÓn kh«ng hîp lý, kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng sÏ g©y nªn l·ng phÝ vµ t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi ngêi lao ®éng. - Nhu cÇu c¸ nh©n: Con ngêi víi t c¸ch lµ mét sinh vËt cao cÊp cã ý thøc, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nã ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. ChÝnh nh÷ng ®iÒu trªn lµ nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®Ó con ngêi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc. Ngoµi nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu nh ¨n, mÆc, ë... con ngêi tån t¹i vµ ph¸t triÓn vÒ mÆt trÝ lùc. ChÝnh v× thÕ mçi c¸ nh©n ®Òu mong muèn m×nh cã ®îc n¨ng lùc vµ ®Þa vÞ cao, ®îc x· héi vµ céng ®ång t«n träng tõ ®ã nhu cÇu vÒ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn tù hoµn thiÖn h¬n n÷a lµ nhu cÇu thiÕt yÕu. - §èi víi ®¬n vÞ: Xu híng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña mét ®¬n vÞ thêng dùa trªn ba lý do chñ yÕu sau: + Lý do thø 1: §Ó chuÈn bÞ bï ®¾p vµo nh÷ng chç bÞ thiÕu bÞ bá trèng. ng©n s¸chù bï ®¾p vµ bæ sung nµy diÔn ra thêng xuyªn nh»m lµm cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng tr«i ch¶y. + Lý do thø 2: §Ó chuÈn bÞ cho nh÷ng ngêi lao ®éng thùc hiÖn ®îc tr¸ch nhiÖm vµ nhiÖm vô míi do cã sù thay ®æi trong môc tiªu, c¬ cÊu, nh÷ng thay ®æi vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ kü thuËt c«ng nghÖ míi t¹o ra. + Lý do thø 3: §Ó hoµn thiÖn kh¶ n¨ng cña ngêi lao ®éng (thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô hiÖn t¹i còng nh trong t¬ng lai mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n). Khi tiÕn hµnh ®µo t¹o ph¶i n¾m ®îc nhu cÇu ®µo t¹o, x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu vµ x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o thùc tÕ trªn c¬ së nhu cÇu sö dông lao ®éng. CÇn ph¶i nghiªn cøu ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®µo t¹o vµ cã ®îc th«ng tin ph¶n håi kiÓm tra l¹i ch¬ng tr×nh ®µo t¹o (theo s¬ ®å díi ®©y). TiÕn tr×nh thay ®æi trong tæ chøc N¾m ®îc nhu cÇu ®µo t¹o X©y dùng ch ¬ng tr×nh ®µo t¹o LËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o Thùc hiÖn viÖc ®µo t¹o §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o Th«ng tin ph¶n håi Nguån: “Ph¸t huy nguån nh©n lùc yÕu tè con ngêi trong s¶n xuÊt kinh doanh”. T¸c gi¶: §Æng Vò Chñ – NguyÔn V¨n QuÕ. ViÖc ph©n tÝch nhu cÇu ®µo t¹o mét c¸ch hiÖu qu¶ sÏ chØ ra môc tiªu ®µo t¹o gãp phÇn vµo chÊt lîng cña viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ thuËn tiÖn cho viÖc ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ®µo t¹o. XÐt cho cïng viÖc ®¸nh gi¸ môc tiªu ®µo t¹o lµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña mét ®¬n vÞ. V× vËy ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc liªn quan chÆt chÏ ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, cña ®¬n vÞ. Môc tiªu ®Æt ra cña c¸c ®¬n vÞ lµ: - N©ng cao thµnh tÝch ®¬n vÞ th«ng qua nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ mÆt kinh tÕ thu ®îc vµ sè lîng, chÊt lîng cña ngêi lao ®éng cã thÓ ®¸p øng ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. - T¨ng sù thÝch nghi cña ®¬n vÞ m×nh ®èi víi m«i trêng bªn ngoµi, vµ thÝch nghi cña mçi c¸ nh©n cña ®¬n vÞ ®èi víi m«i trêng bªn trong. Trªn c¬ së nh÷ng môc tiªu ®Ò ra cña doanh nghiÖp, chóng ta tiÕn hµnh x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. ViÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chØ lµ mét trong nh÷ng bíc ®Çu tiªn, nhng ®ång thêi nã còng bíc t¬ng ®èi quan träng trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. ViÖc x©y dùng mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn hîp lý phï hîp víi nhu cÇu, môc tiªu ®µo t¹o vµ cã nh÷ng ph©n tÝch kü cµng chÝnh x¸c th× ®· hoµn thµnh ®îc 50% c«ng viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. C«ng viÖc nµy hÕt søc quan träng, v× nã mÊt nhiÒu thêi gian, tiÒn cña vµ nh©n lùc, ®ång thêi ph¶i cã kü thuËt vµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin d÷ liÖu cÇn thiÕt, ph©n tÝch vµ ¸p dông kÕt qu¶ vµo x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o. ViÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o bao gåm c¸c bíc c¬ b¶n s©u ®©y: - Bíc 1: KiÓm tra sù kh¸c nhau cña ph¹m vi c«ng viÖc. Nghiªn cøu ph¹m vi c«ng viÖc mµ häc viªn sÏ tham gia trong c¸c ho¹t ®éng sau khi m·n kho¸ häc. - Bíc 2: KiÓm tra tr×nh ®é theo yªu cÇu c«ng viÖc sau nµy. - Bíc 3: KiÓm tra néi dung häc tËp cã thÝch øng víi thiÕt bÞ vµ ph¬ng tiÖn d¹y häc phï hîp víi thiÕt bÞ vµ c«ng viÖc sÏ lµm kh«ng? - Bíc 4: KiÓm tra tiªu chuÈn häc phÇn, an toµn vµ kiÓm so¸t ®é « nhiÔm cña m«i trêng ®· ¸p dông trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. - Bíc 5: KiÓm tra tr×nh ®é ®Çu vµo cña häc viªn ®Ó tæ chøc ®µo t¹o. - Bíc 6: KiÓm tra qu¸ tr×nh häc b»ng viÖc chuÈn bÞ mét danh môc nh÷ng häc tr×nh s¾p xÕp theo thø tù hîp lý cho qu¸ tr×nh häc tËp. - Bíc 7: X©y dùng mét ph¬ng thøc, ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh»m t¹o ®éng c¬ ®éng viªn khuyÕn khÝch häc. - Bíc 8: §iÒu chØnh thêi gian ®µo t¹o chÝnh thøc cho qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, nh÷ng kü n¨ng vµ m«n häc quan träng ph¶i thùc hiÖn tríc. - Bíc 9: LËp kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ®µo t¹o, hoµn thµnh chØ tiªu ®¸nh gi¸ vµ lµm thÕ nµo ®a ra kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®Ó c¶i tiÕn h¬n n· qu¸ tr×nh ®µo t¹o. Qua viÖc x¸c ®Þnh râ môc tiªu ®µo t¹o vµ x©y dùng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÑm ®èi víi ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cÇn ph¶i lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p phï hîp. 2. Mét sè ph¬ng ph¸p trong ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mét ch©n lý lu«n lu«n ®óng lµ gi¸ trÞ søc lao ®éng cao hay thÊp phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn lµnh nghÒ cña nguån nh©n lùc. Tr×nh ®é lµnh nghÒ lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng nhÊt, thÓ hiÖn chÊt lîng nguån nh©n lùc cã ®îc mét tr×nh ®é lµnh nghÒ nhÊt ®Þnh. Nãi mét c¸ch kh¸c, ®Ó ngêi lao ®éng cã thÓ trë thµnh mét nguån vèn kh«ng thÓ cã con ®êng nµo kh¸c ngoµi c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho hä. §· cã nh÷ng thêi kú ngêi ta chØ coi träng m¸y mãc thiÕt bÞ, coi c«ng nghÖ lµ trung t©m cña sù ph¸t triÓn, cho nªn chØ híng vµo hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc vµ c«ng nghÖ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngêi ta míi nhËn thÊy nh÷ng khiÕm khuyÕt do chÊt lîng nguån nh©n lùc kh«ng t¬ng xøng víi tr×nh ®é ph¸t triÓn, vµ v× vËy ngêi ta xem xÐt l¹i chÊt lîng ®éi ngò nguån nh©n lùc híng vµo viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §µo t¹o nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh trang bÞ kiÕn thøc nhÊt ®Þnh vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cho ngêi lao ®éng, ®Ó hä cã thÓ ®¶m nhËn ®îc mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. §µo t¹o nguån nh©n lùc bao gåm c¸c néi dung sau: - §µo t¹o kiÕn thøc phæ th«ng (gi¸o dôc phæ th«ng). - §µo t¹o kiÕn thøc chuyªn nghiÖp (gi¸o dôc chuyªn nghiÖp). Trang bÞ kiÕn thøc ®µo t¹o ®îc chia ra: + §µo t¹o míi: ®· ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng ngêi cha cã nghÒ. + §µo t¹o l¹i: ®µo t¹o l¹i nh÷ng ngêi ®· cã nghÒ song v× lý do nµo ®ã nghÒ cña hä kh«ng phï hîp n÷a. + §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ: nh»m båi dìng n©ng cao kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm lµm viÖc ®Ó ngêi lao ®éng cã thÓ ®¶m nhËn nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p h¬n. Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña nguån nh©n lùc thÓ hiÖn mÆt chÊt lîng cña søc lao ®éng. Nã biÓu hiÖn ë sù hiÓu biÕt vÒ lý thuyÕt vÒ kü thuËt cña s¶n xuÊt vµ kü n¨ng lao ®éng ®Ó hoµn thµnh nh÷ng c«ng viÖc cã tr×nh ®é phøc t¹p nhÊt ®Þnh, thuéc mét nghÒ nghiÖp, mét chuyªn m«n nµo ®ã. Tr×nh ®é lµnh nghÒ liªn quan chÆt chÏ ®Õn lao ®éng phøc t¹p. Lao ®éng cã tr×nh ®é lµnh nghÒ lµ lao ®éng cã chÊt lîng cao h¬n, lµ lao ®éng phøc t¹p h¬n. Trong cïng mét ®¬n vÞ thêi gian lao ®éng lµnh nghÒ thêng t¹o ra gi¸ trÞ lín h¬n so víi lao ®éng gi¶n ®¬n. Tr×nh ®é lµnh nghÒ biÓu hiÖn ë tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt (®èi víi c«ng nh©n) vµ ë tiªu chuÈn nghiÖp vô viªn chøc nhµ níc tøc lµ c¸c tiªu chuÈn vÒ tr×nh ®é häc vÊn, chÝnh trÞ, tæ chøc, qu¶n lý...§Ó ®¶m nhËn ®îc c¸c chøc vô ®îc giao (®èi víi c¸n bé chuyªn m«n). §Ó ®¹t tíi tr×nh ®é lµnh nghÒ nµo ®ã, tríc hÕt ph¶i ®µo t¹o nghÒ cho nguån nh©n lùc, tøc lµ gi¸o dôc kü thuËt, s¶n xuÊt cho ngêi lao ®éng ®Ó hä n¾m v÷ng mét nghÒ, mét chuyªn m«n, bao gåm cã ngêi ®· cã nghÒ, cã chuyªn m«n råi hay häc ®Ó lµm nghÒ chuyªn m«n kh¸c. Cïng víi ®µo t¹o, ®Î n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cÇn ph¶i quan t©m n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho nguån nh©n lùc lµ gi¸o dôc, båi dìng cho hä hiÓu biÕt thªm kiÕn thøc, kinh nghiÖm s¶n xuÊt n©ng cao thªm kh¶ n¨ng lµm ®îc trong giíi h¹n nghÒ, chuyªn m«n hä ®ang ®¶m nhËn. §Ó n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ cña nguån nh©n lùc th× ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ph¸p ®óng ®¾n. Trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam hiÖn nay ®· cã r¸t nhiÒu c¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o míi ra dêi nhng ®· kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh chÊt, hiÖu qu¶ cña nã. Nh×n chung c¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn th× cã rÊt nhiÒu c¸c tªn gäi kh¸c nhau nhng c¸ch ®µo t¹o vµ néi dung th× t¬ng ®èi gièng nhau. §èi víi mçi ®èi tîng kh¸c nhau th× cã c¸c h×nh thøc, ph¬ng ph¸p kh¸c nhau cho phï hîp vµ mang l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt. C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o rÊt ®a d¹ng tuy nhiªn thêng ®îc ¸p dông ë hai d¹ng: a. §µo t¹o trong c«ng viÖc: Lµ ph¬ng ph¸p ®µo t¹o trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc trong ®ã ngêi häc sÏ ®îc häc c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc th«ng qua thùc tÕ thùc hiÖn c«ng viÖc díi sù híng dÉn cña ngêi lao ®éng lµnh nghÒ, ph¬ng ph¸p nµy chØ cã kÕt qu¶ nÕu héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn nh: ®ßi hái nç lùc cña c¸c cÊp trªn vµ cÊp díi, cÊp trªn ph¶i cã kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp t¹o nªn ®îc mét bÇu kh«ng khÝ tin tëng, cÊp trªn ph¶i lµ mét ngêi biÕt l¾ng nghe. Cã 3 c¸ch ®Ó thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nµy: - §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc: Ph¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó d¹y c¸c kü n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc cho c«ng nh©n, ngêi häc sÏ n¾m v÷ng kü n¨ng c«ng viÖc th«ng qua quan s¸t, trao ®æi, häc hái vµ lµm thö. - §µo t¹o theo kiÓu häc viÖc: Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o b¾t ®Çu b»ng viÖc häc lý thuyÕt ë trªn líp sau ®ã häc viªn ®îc ®a ®Õn lµm viÖc díi sù híng dÉn cña c«ng nh©n lµnh nghÒ. §µo t¹o theo ph¬ng ph¸p nµy dïng ®µo t¹o cho ngêi lao ®éng mét nghÒ hoµn chØnh. - §µo t¹o ban ®Çu: Cung cÊp c¸c kü n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc cho c«ng nh©n míi ®îc tuyÓn tríc khi bè trÝ vµo c«ng viÖc cô thÓ. Thùc chÊt lµ kÌm cÆp ngêi lao ®éng lµnh nghÒ víi nh÷ng ngêi lao ®éng míi vµo lµm viÖc. Theo c¸ch ®µo t¹o nµy th× cã mét sè u ®iÓm nh: TÝnh kinh tÕ cao, Ýt tèn kÐm, c«ng nh©n nhanh chãng n¾m v½ng kü n¨ng cña c«ng viÖc. Bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè nhîc ®iÓm nh: n¾m lý thuyÕt kh«ng cã hÖ thèng, ngêi lao ®éng cã thÓ còng b¾t chíc mét c¸ch m¸y mãc, kh«ng thiªn biÕn. Khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸oa viªn ph¶i lµ ngêi cÈn thËn, qu¸ tr×nh ®µo t¹o ph¶i chÆt chÏ vµ cã kÕ ho¹ch. D¹ng ®µo t¹o trong c«ng viÖc thêng sö dông nhiÒu nhÊt ®èi ngêi lao ®éng. Cßn ®èi víi cÊp qu¶n trÞ th× Ýt ®îc sö dông h¬n vµ ®«Ýa tîng nµy thêng ®îc ®µo t¹o b»ng ph¬ng ph¸p ngoµi c«ng viÖc. b. §µo t¹o ngoµi c«ng viÖc: §©y lµ ph¬ng ph¸p ®µo t¹o t¸ch khái c«ng viÖc thùc tÕ ®Ó cung cÊp c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt cho ngêi lao ®éng. Theo ph¬ng ph¸p nµy thêng cã 3 c¸ch ®µo t¹o nh sau: - Tæ chøc c¸c líp c¹nh doanh nghiÖp: C¸c doanh nghiÖp hay ®¬n vÞ cã thÓ tæ chøc c¸c líp riªng cho m×nh hoÆc phèi hîp víi mét sè ®¬n vÞ kh¸c ®Ó ®µo t¹o. Theo ph¬ng ph¸p nµy ch¬ng tr×nh ®µo t¹o gåm hai phÇn: PhÇn lý thuyÕt vµ phÇn thùc hµnh. PhÇn lý thuyÕt ®¬n gi¶n tËp trung cho c¸c kü s vµ c¸n bé trùc tiÕp, phÇn nµy cã thÓ ®îc gi¶ng d¹y b»ng c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi häc tiÕp thu dÔ dµng. PhÇn thùc hµnh ®îc tiÕn hµnh ë c¸c xëng thùc tËp hoÆc trong c¸c ph©n xëng sö dông m¸y mãc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ phèi hîp chÆt chÏ c¸c phÇn thùc hµnh vµ phÇn lý thuyÕt, ®em l¹i kÕt qu¶ cao, gióp cho häc viªn häc tËp tèt cã hÖ thèng h¬n, tuy nhiªn, cã ®ßi hái tèn kÐm nhiÒu c«ng søc, thêi gian, tiÒn b¹c cña ®¬n vÞ. - Cö ®i häc ë c¸c trêng chÝnh quy: Trong ph¬ng ph¸p nµy ngêi häc ®îc trang bÞ t¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¶ kiÕn thøc lý thuyÕt vµ kü n¨ng thùc hµnh. Ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái tèn nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ ®µo t¹o, ngêi häc trong trêng hîp nµy thêng cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao h¬n, ®¸p øng theo tiÕn ®é ph¸t triÓn ngµy cµng hiÖn ®¹i cña x· héi. - Tæ chøc c¸c buæi gi¶ng bµi hoÆc héi nghÞ ®Ó phæ biÕn kiÕn thøc kü n¨ng, c¸c buæi gi¶ng bµi ho¹t ®éng héi nghÞ ng¾n ngµy cã t¸c dông rÊt tèt, h×nh thøc nµy cã thÓ ®îc tæ chøc ngay t¹i C«ng ty, ®¬n vÞ hoÆc mét c¬ së bªn ngoµi, cã thÓ ®îc tæ chøc riªng biÖt hoÆc kÕt hîp víi c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o kh¸c, ®µo t¹o theo kiÓu ch¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®îc viÕt s½n trªn c¬ së bªn ngoµi, cã thÓ ®îc tæ chøc riªng biÖt hoÆc kÕt hîp víi c¸c ch¬ng tr×nh kh¸c, ®µo t¹o theo kiÓu ch¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh . Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®îc viÕt s½n trªn ®Üa mÒm cña m¸y tÝnh vµ ngêi häc chØ lµm theo híng dÉn cña m¸y. §µo t¹o theo sù trî gióp cña c¸c ph¬ng tiÖn nghe nh×n nh video – cattset ®©y lµ h×nh thøc ®µo t¹o t©n tiÕn cã thÓ gi¶ng d¹y ngêi häc mµ kh«ng cÇn ®a gi¸o viªn ®Õn n¬i lµm viÖc. Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p nµy cã h¹n chÕ lµ thiÕu sù trao ®æi trùc tiÕp gi÷a ngêi häc víi ngêi d¹y. Ph¬ng ph¸p nµy ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc thêng dïng cho cÊp qu¶n trÞ, c¸c chuyªn gia ®Ó bæ sung kiÕn thøc, kü n¨ng, tr×nh ®é nghiÖp vô cña m×nh nh»m ®¸p øng cho chiÕn lîc ph¸t triÓn t¬ng lai cña tæ chøc ®¬n vÞ. C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o rÊt ®a d¹ng vµ phï hîp víi tõng lo¹i ®èi tîng tõ sinh viªn thùc tËp, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, cÊp qu¶n trÞ tuyÕn thø nhÊt (kiÓm so¸t viªn, qu¶n ®èc ph©n xëng) ®Õn cÊp qu¶n trÞ trung cÊp vµ cao cÊp. Cã 18 ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho 3 ®èi tîng gåm c¸c nhµ qu¶n trÞ, c¸c chuyªn viªn ë møc khëi ®iÓm vµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. C¸c ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông hoÆc t¹i n¬i lµm viÖc (on the job) hoÆc ngoµi n¬i lµm viÖc (off the job)> Tuy nhiªn, cã 16 ph¬ng ph¸p thêng ®îc sö dông sÏ ®îc thÓ hiÖn díi h×nh thøc sau: C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn: ¸p dông cho ¸p dông cho Ph¬ng ph¸p Qu¶n trÞ giái vµ C«ng chuyªn viªn nh©n Ngoµi n¬i C¶ hai T¹i n¬i lµm viÖc cÊp lµm viÖc 1 D¹y kÌm 2 Trß ch¬i kinh doanh 3.§iÓn qu¶n trÞ 4. Héi nghÞ/ Th¶o luËn 5. M« h×nh øng xö 6. HuÊn luyÖn t¹i bµn giÊy 7. Thùc tËp sinh 8. §ãng lÖnh 9. Lu©n phiªn c«ng viÖc 10. Gi¶ng d¹y theo thø tù ch¬ng tr×nh 11. Gi¶ng d¹y nhê m¸y tÝnh hç trî CAI 12. Bµi thuyÕt tr×nh trong líp 13 §µo t¹o t¹i chç 14. §µo t¹o häc nghÒ 15. Dông cô m« pháng 16 §µo t¹o xa n¬i lµm viÖc X X X X X O O O O O X O O O O O X O O O O O O X X X X X X X - O O - O O X X X O O O O X X X - - X O X - - X O X O O O O X X X X O O O O X X O O O O O O Nguån: Qu¶n trÞ nh©n lùc – T¸c gi¶: NguyÔn H÷u Th©n NXB Thèng kª - N¨m 1998 Nãi chung c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ rÊt ®a d¹ng cã nhiÒu ph¬ng ph¸p. Tuy nhiªn, tuú theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõng ®¬n vÞ, c¨n cø vµo nhu cÇu thùc tÕ, tuú theo tõng lo¹i ®èi tîng kh¸c nhau ®Ó cã sö dông c¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn kh¸c nhau, cã thÓ t¸ch biÖt, cã thÓ kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p l¹i sao cho cã thÓ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.