Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
N-íc ta trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ kÕ hoach ho¸ tËp trung
sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Cïng víi qu¸ tr×nh
chuyÓn ®æi nµy lµ sù thay ®æi c¨n b¶n vai trß cña nhµ n-íc vµ thÞ tr-êng trong
nÒn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã quyÒn tù chñ
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng.
C¹nh tranh lµ c¬ chÕ vËn hµnh chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, lµ
®éng lùc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §èi víi mçi chñ thÓ doanh nghiÖp, c¹nh tranh
®Ó t¹o søc Ðp øng dông khoa häc c«ng nghÖ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong s¶n
xuÊt, c¶i tiÕn c«ng nghÖ thiÕt bÞ s¶n xuÊt vµ ph-¬ng thøc qu¶n lÝ nh»m n©ng
cao chÊt l-îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh c¸c doanh
nghiÖp yÕu sÏ bÞ ®µo th¶i, doanh nghiÖp míi xuÊt hiÖn. Doanh nghiÖp lµm ¨n
cã hiÖu qu¶ tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn, nhê ®ã mµ nguån lùc x· héi ®-îc sö
dông hîp lÝ. C¹nh tranh t¹o ra sù ®a d¹ng cña s¶n phÈm vµ dÞch vô còng chÝnh
lµ t¹o ra nhiÒu sù lùa chän cho kh¸ch hµng vµ ng-êi tiªu dïng.
C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc chuyªn chÕ t¹o
m¸y c«ng cô vµ gia c«ng thiÕt bÞ phô tïng thay thÕ cho c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp, c¸c lo¹i s¾t thÐp phôc vô cho ngµnh x©y dùng. C«ng ty ®· kh«ng
ngõng v-¬n lªn, tù kh¼ng ®Þnh m×nh trong nÒn kinh tÕ míi. Víi c¸c s¶n phÈm
cña m×nh c«ng ty ®· tõng b-íc t¹o lËp vµ n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ
tr-êng.
Trong thêi gian kiÕn tËp t¹i C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi, em ®-îc giao ®Ò
t¯i “Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ
Néi” Víi mong muèn gãp phÇn gióp C«ng ty n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh
trªn thÞ tr-êng trong thêi gian tíi. Bµi viÕt gåm ba phÇn.
PhÇn I: C¬ së lÝ luËn chung vÒ c¹nh tranh vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ
Néi.
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi.
Do kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ cho nªn bµi viÕt nµy cßn nhiÒu
thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn quÝ b¸u cña thÇy c« vµ
c¸c c« chó trong C«ng ty ®Ó bµi viÕt cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n.
-3-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I:
C¬ së lÝ luËn vÒ c¹nh tranh vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng
I. ThÞ tr-êng vµ c¸c quy luËt kinh tÕ:
1. Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng thÞ tr-êng:
a) kh¸i niÖm:
ThÞ tr-êng lµ n¬i trao ®æi hµng ho¸ ®-îc s¶n xuÊt ra vµ h×nh thµnh
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ cïng víi mäi quan hÖ kinh tÕ
gi÷a ng-êi víi ng-êi, liªn kÕt víi nhau th«ng qua trao ®æi hµng ho¸, th«ng qua
®ã ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ møc s¶n l-îng hµng ho¸ cÇn tiªu thô.
ThÞ tr-êng ®ã lµ n¬i ®Þa ®iÓm diÔn ra sù trao ®æi mua b¸n, thÞ tr-êng
cã thÓ lµ chî, cña hµng, së giao dÞch mµ ë ®ã cã sù c¹nh tranh cña c¸c chñ thÓ
kinh tÕ. §ã lµ c¹nh tranh gi÷a ng-êi mua, ng-êi b¸n s¶n xuÊt vµ tiªu dïng
hµng ho¸ víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh khèi l-îng hµng ho¸ tiªu thô c¬ chÕ thÞ tr-êng
lµ guång m¸y ho¹t ®éng theo nªn kinh tÕ thÞ tr-êng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t
triÓn theo yªu cÇu cña c¬ chÕ kh¸ch quan ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh l-u th«ng hµng
ho¸ theo quy luËt thÞ tr-êng.
Do ®ã c¬ chÕ thÞ tr-êng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ®Ó lµm nÒn s¶n xuÊt c©n
®èi gi÷a cung vµ cÇu c©n b»ng gi¸ c¶, gi¸ trÞ gi÷a s¶n xuÊt vµ l-u th«ng mét
c¸ch tÜnh t¹i ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ®ã lµ s¶n
xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh- thÕ nµo, s¶n xuÊt cho ai.
b) Chøc n¨ng cña thÞ tr-êng:
ThÞ tr-êng lµ n¬i thõa nhËn c«ng dông x· héi cña c¸c s¶n phÈm cña
hµng ho¸ chØ cã quan hÖ thÞ tr-êng míi biÕt vµ chÊp nhËn hµng ho¸. Trªn thÞ
tr-êng ng-êi s¶n xuÊt, ng-êi tiªu thô hµng ho¸, mua nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n
xuÊt vµ ng-êi lao ®éng mua vÒ sinh ho¹t ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng.
ThÞ tr-êng cßn lµ ®ßn bÈy kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®¶m b¶o
s¶n xuÊt lu«n lu«n phï hîp víi nhu cÇu tiªu dïng v× khi s¶n xuÊt mang ra thÞ
tr-êng, ng-êi s¶n xuÊt b¸n ®-îc hµng råi tiÕp tôc s¶n xuÊt dÉn ®Õn s¶n xuÊt
ph¸t triÓn.
ThÞ tr-êng kÝch thÝch lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt.
-4-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ThÞ tr-êng cßn lµ n¬i cung cÊp th«ng tin cùc k× quan träng gióp cho
ng-êi s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ hiÕu cña s¶n xuÊt.
2. C¸c quy luËt cña thÞ tr-êng:
a) Quy luËt c¹nh tranh:
C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua, ®Êu tranh vÒ mÆt kinh tÕ gi÷a nh÷ng ng-êi
s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu thuËn lîi trong s¶n
xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®-îc nhiÒu lîi Ých cao nhÊt cho m×nh.
C¹nh tranh lµ quy luËt kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸, nã kh«ng phô
thuéc vµo ý muèn chñ quan cña con ng-êi.
Vai trß cña quy luËt c¹nh tranh: V× nã cã chøc n¨ng tÝch cùc, nã buéc
ng-êi s¶n xuÊt th-êng xuyªn c¶i tiÕn kü thuËt s¶n xuÊt, øng dông khoa häc
c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, ¸p dông ph-¬ng ph¸p qu¶n lÝ kinh tÕ cã hiÖu qu¶,
ph¶i th-êng xuyªn thùc hµnh tiÕt kiÖm vµ n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cho
ng-êi lao ®éng ®Ó hao phÝ c¸ biÖt lu«n nhá h¬n b»ng hao phÝ x· héi. C¹nh
tranh nã b×nh tuyÓn tiÕn bé, ®µo th¶i l¹c hËu ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸
ph¸t triÓn. Tuy nhiªn quy luËt c¹nh tranh cßn g©y ra sù ph©n ho¸ ng-êi s¶n
xuÊt nhá lµm cho ng-êi s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng cã ®iÒu kiÖn thuËn th× bÞ ph¸
s¶n.
b) Quy luËt cung cÇu:
Cung vµ cÇu lµ nh÷ng ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng
ho¸ cã quan hÖ mËt thiÕt víi thÞ tr-êng ®-îc gäi lµ quy luËt cung cÇu.
CÇu lµ nhu cÇu cña x· héi ®-îc biÓu hiÖn trªn thÞ tr-êng ®-îc ®¶m b¶o
b»ng mét l-îng tiÒn t-¬ng øng th× ng-êi ta gäi lµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng.
Quy m« cña cÇu phô thuéc vµo tæng sè tiÒn mµ ng-êi d©n dïng ®Ó
mua t- liÖu sinh ho¹t, ng-êi s¶n xuÊt dïng ®Ó mua t- liÖu s¶n xuÊt vµ dÞch vô
trong tõng thêi k× nhÊt ®Þnh.
Cung lµ tæng sè nh÷ng hµng ho¸ cã ë trªn thÞ tr-êng hoÆc cã kh¶ n¨ng
cung cÊp cho thÞ tr-êng. Cung lµ kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt nh-ng kh«ng ®ång nhÊt
víi s¶n xuÊt v× ng-êi s¶n xuÊt ra ®Ó tù dïng mµ kh«ng mang ra thÞ tr-êng
hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng mang ra thÞ tr-êng.
Cung cÇu cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i, cÇu x¸c
®Þnh cung, cung x¸c ®Þnh cÇu.
-5-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
CÇu x¸c ®Þnh cung ®Ó c¬ cÊu khèi l-îng chñng lo¹i hµng ho¸, cßn
cung x¸c ®Þnh cÇu chÝnh lµ cung t¹o ra cÇu th«ng qua chñng lo¹i gi¸ c¶ cña
hµng ho¸. MÆt hµng nµo -a chuéng t¸c ®éng ®Õn cÇu lµm cho cÇu t¨ng lªn.
c) Quy luËt gi¸ c¶:
Gi¸ c¶ thÞ tr-êng lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thÞ tr-êng , do sù
tho¶ thuËn gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n.
II. C¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng:
1. Kh¸i niÖm c¹nh tranh:
Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh ®-îc nhiÒu t¸c gi¶ tr×nh bµy d-íi nhiÒu gãc
®é kh¸c nhau, trong c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ x· héi. D-íi thêi
k× Chð nghÜa T b°n ph²t triÓn vît bËc, M²c quan niÖm r´ng “C³nh tranh
TBCN lµ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c nhµ T- b¶n nh»m giµnh
giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®-îc
lîi nhuËn siªu ng³ch”. Chð nghÜa T b°n ph²t triÓn ®Õn ®Ønh ®iÓm chuyÓn
sang Chñ nghÜa §Õ quèc råi suy vong vµ cho ®Õn ngµy nay kinh tÕ ThÕ giíi ®·
dÇn ®i vµo quü ®¹o cña sù æn ®Þnh víi su h-íng chñ ®¹o lµ h«i nhËp, hoµ ®ång
gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ, c¬ chÕ ho¹t ®éng lµ c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lÝ ®iÒu
tiÕt cña nhµ n-íc th× kh¸i niÖm c¹nh tranh ®· mÊt h¼n tÝnh chÝnh trÞ nh-ng vÒ
b¶n chÊt th× nã vÉn kh«ng thay ®æi: C¹nh tranh vÉn lµ sù ®Êu tranh gay g¾t, sù
ganh ®ua gi÷a c¸c tæ chøc, c¸c doang nghiÖp nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn
thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu cña tæ chøc, cña
doanh nghiÖp ®ã.
Trong kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh lµ sù sèng cßn cña mçi doanh
nghiÖp, c¹nh tranh cã thÓ ®-îc hiÓu lµ sù ganh ®ua gi÷ c¸c doanh nghiÖp trong
viÖc giµnh mét nh©n tè s¶n xuÊt hoÆc kh¸ch hµng nh»m n©ng cao vÞ thÕ cña
m×nh trªn thÞ tr-êng, ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu kinh doanh cô thÓ. VÝ dô nh- lîi
nhuËn, doanh sè hoÆc thÞ phÇn. C¹nh tranh trong mét m«i tr-êng nh- vËy
®ång nghÜa víi ganh ®ua: Ganh ®ua vÒ gi¸ c¶, sè l-îng, dÞch vô hoÆc kÕt hîp
gi÷a c¸c yÕu tè nµy víi c¸c nh©n tè kh¸c ®Ó t¸c ®éng lªn kh¸ch hµng. Trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh c¸c tÝn hiÖu gi¸ c¶, lîi nhuËn t¹o lªn sù kÝch
thÝch gi÷a c¸c doanh nghiÖp tõ n¬i t¹o ra gi¸ trÞ thÊp h¬n sang n¬i cao gi¸ trÞ
cao h¬n, viÖc ph©n cÊp qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cho doanh nghiÖp sÏ thóc ®Èy
ph©n bæ hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm cña x· héi, t¨ng phóc lîi cho ng-êi
tiªu dïng vµ t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng th«ng qua ®æi míi thay ®æi kü thuËt vµ
tiÕn bé cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
-6-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2. Vai trß c¹nh tranh:
Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, c¹nh tranh diÔn ra liªn tôc vµ
®-îc vÝ nh mét cuéc ®ua “marat«ng” vÒ kinh tÕ kh«ng cã ®Ých cuèi cïng. Ai
c¶m nhËn ®-îc ®Ých sÏ trë thµnh nhÞp cÇu cho c¸c ®èi thñ c¹nh tranh v-¬n lªn
phÝa tr-íc. Trong cuéc ®ua nµy ng-êi ch¹y tr-íc sÏ lµ ®Ých ®Ó ng-êi sau v-¬n
tíi do ®ã khã cã thÓ ®o¸n tr-íc ®-îc ®iÒu g× sÏ x¶y ra ë nh÷ng chÆng ®-êng
kh¸c nhau.
Mçi doanh nghiÖp kh«ng thÓ lÈn tr¸nh ®-îc c¹nh tranh v× lµm nh- vËy
lµ cÇm ch¾c sù ph¸ s¶n, ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ®ãn tr-íc c¹nh tranh, s¨n
sµng linh ho¹t sö dông c¸c c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu cña m×nh. §iÒu nµy
dÔ nhËn thÊy nhÊt ë vai trß c¹nh tranh:
Thø nhÊt: C¹nh tranh buéc doanh nghiÖp ph¶i:
-Tèi -u ho¸ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
-Kh«ng ngõng ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh
doanh.
-Nhanh chãng tiÕp cËn c¬ héi kinh doanh míi.
-Kh«ng ngõng phôc vô tèt h¬n nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng cuèi cïng.
Thø hai: C¹nh tranh lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô gi¶m xuèng
nh-ng chÊt l-îng l¹i ®-îc n©ng cao kÝch thÝch søc mua lµm t¨ng tèc ®é t¨ng
tr-ëng cña nÒn kinh tÕ.
Thø ba: C¹nh tranh lµ ®éng lùc thóc ®Èy ®æi míi.
Thø t-: C¹nh tranh lµ c¸i n«i nu«i d-ìng ®µo t¹o c¸c nhµ kinh doanh
giái vµ ch©n chÝnh.
Tãm l¹i: C¹nh tanh lµ sù v-¬n lªn m¹nh mÏ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt ®Ó
s¶n xuÊt mét c¸ch dÔ dµng c¸c lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸, chiÕm lÜnh, më réng
thÞ tr-êng vµ thu ®-îc lîi nhuËn cao. C¹nh tranh lµm cho nÒn kinh tÕ x· héi
ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt, tiÕn bé vÒ kü thuËt,
t¹o ®iÒu kiÖn gi¸o dôc tÝnh n¨ng ®éng th¸o v¸t cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh
doanh. Nh-ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i cÇn ph¶i gi¶i
quyÕt nh- c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh dÉn ®Õn thiÖt h¹i cho c¶ ng-êi s¶n
xuÊt lÉn ng-êi tiªu dïng nh÷ng thñ ®o¹n lõa bÞp, hµng gi¶, hµng lËu.
3. C¸c lo¹i h×nh c¹nh tranh:
Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i c¹nh tranh dùa trªn c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
-7-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.1- C¨n cø vµo c¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr-êng:
*) C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng-êi b¸n víi ng-êi mua: lµ cuéc c¹nh
tranh diÔn ra theo quy luËt “Mua rÎ, b²n ®¾t” nh÷ng ngêi b²n muèn b²n
nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh víi gi¸ cao nhÊt, ng-îc l¹i nh÷ng ng-êi mua l¹i cã
tham väng mua ®-îc hµng ho¸ víi gi¸ rÎ. Hai lùc l-îng nµy h×nh thµnh lªn hai
phÝa cung cÇu trªn thÞ tr-êng. Gi¸ cuèi cïng (Gi¸ c©n b»ng) lµ gi¸ thèng nhÊt
gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n sau mét qu¸ tr×nh mÆc c¶ víi nhau mµ theo ®ã
ho¹t ®éng B¸n - Mua ®-îc thùc hiÖn.
*) C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng-êi mua víi nhau: Lµ cuéc c¹nh tranh
dùa trªn c¬ së quy luËt cung cÇu. Khi l-îng cung mét lo¹i hµng ho¸ dÞch vô
nµo ®ã mµ thÊp h¬n so víi nhu cÇu tiªu dïng th× cuéc c¹nh tranh gi÷a nh÷ng
ng-êi mua sÏ trë lªn quyÕt liÖt. Lóc ®ã gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô sÏ t¨ng vät
nh-ng do hµng ho¸ dÞch vô khan hiÕm lªn ng-êi mua vÉn chÊp nhËn gÝa cao
®Ó mua thø mµ m×nh cÇn. KÕt qu¶ lµ ng-êi b¸n thu ®-îc lîi nhuËn cao, cßn
ng-êi mua th× mÊt thªm mét sè tiÒn. §©y lµ cuéc canh tranh mµ theo ®ã
nh÷ng ng-êi mua sÏ bÞ thiÖt cßn ng-êi b¸n sÏ ®-îc lîi.
*) c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng-êi b¸n víi nhau: §©y lµ cuéc c¹nh
tranh chÝnh trªn thÞ tr-êng tÝnh gay go khèc liÖt nhÊt mµ cã ý nghÜa sèng cßn
®èi víi doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau, thñ tiªu nhau ®Ó
giµnh giËt kh¸ch hµng vµ thÞ tr-êng lµm cho gi¸ c¶ kh«ng ngõng gi¶m xuèng
vµ ng-êi mua sÏ ®-îc lîi kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp nµo chiÕn th¾ng
trong cuéc c¹nh tranh nµy lµ viÑec t¨ng doanh sè tiªu thô, t¨ng tû lÖ thÞ phÇn
cïng víi nã lµ viÖc t¨ng lîi nhuËn, t¨ng ®Çu t- chiÒu s©u, më réng s¶n xuÊt.
Thùc tÕ cho thÊy khi s¶n xuÊt hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn sè ng-êi b¸n
cµng t¨ng lªn th× c¹nh tranh còng cµng quyÕt liÖt. Trong qu¸ tr×nh Êy, mét mÆt
nã sÏ g¹t ra khái thÞ tr-êng nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng cã chiÕn l-îc c¹nh
tranh thÝch hîp, mÆt kh¸c nã l¹i më ®-êng cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c l¾m
ch¾c ®îc vñ khÝ c³nh tranh thÞ trêng v¯ gi²m chÊp nhËn “luËt ch¬i” ph²t
triÓn.
3.2- C¨n cø vµo møc ®é tÝnh chÊt c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng:
*) C¹nh tranh hoµn h¶o: lµ h×nh thøc c¹nh tranh mµ trªn thÞ tr-êng
cã rÊt nhiÒu ng-êi b¸n vµ kh«ng cã ng-êi nµo cã -u thÕ ®Ó cung øng mét sè
l-îng hµng ho¸ dÞch vô ®ñ quan träng ®Ó ¶nh h-ëng tíi gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng.
§iÒu ®ã cã nghÜa lµ hä s¶n xuÊt vµ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ cña m×nh t¹i mét
møc gi¸ hiÖn hµnh trªn thÞ tr-êng. V× vËy mét h·ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng
-8-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¹nh tranh hoµn h¶o kh«ng cã lÝ do g× ®Ó b¸n víi møc gi¸ rÎ h¬n møc gÝa trªn
thÞ tr-êng, h¬n n÷a nã còng kh«ng thÓ t¨ng gi¸ cña m×nh lªn cao h¬n møc gi¸
thÞ tr-êng, v× nÕu thÕ doanh nghiÖp ch¼ng b¸n ®-îc g× vµ ng-êi tiªu dïng sÏ ®i
mua víi móc gi¸ rÎ h¬n tõ phÝa c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp chØ cßn c¸ch thÝch øng víi gi¸ trªn thÞ tr-êng vµ t×m mäi biÖn
ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ra mét sè l-îng s¶n phÈm ë møc gi¸ giíi h¹n mµ
t¹i ®ã chi phÝ b»ng doanh thu cËn biªn ®Ó tèi ®a ho¸ l¬Þ nhuËn cña m×nh.
§èi thÞ tr-êng c¹nh tranh hoµn h¶o th× kh«ng cã nh÷ng hiÖn t-îng
cung cÇu gi¶ t¹o, kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh cña nhµ
n-íc. V× vËy trong thÞ tr-êng nµy gi¸ c¶ thÞ tr-êng sÏ tiÕn tíi møc chi phÝ s¶n
xuÊt.
*) C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: NÕu c¹nh tranh hoµn h¶o lµ c¹nh
tranh trªn thÞ tr-êng mµ c¸c s¶n phÈm trªn tõng lo¹i thÞ tr-êng ®-îc xem lµ
®ång nhÊt víi nhau th× c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o lµ c¹nh tranh trªn thÞ
tr-êng mµ phÇn lín c¸ s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt víi nhau. Mçi lo¹i s¶n
phÈm cã thÓ cã nhiÒu nh·n hiÖu kh¸c nhau, mÆc dï sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c s¶n
phÈm lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Mçi lo¹i nh·n hiÖu l¹i cã uy tÝn, h×nh ¶nh kh¸c nhau.
C¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n rÊt kh¸c nhau ng-êi b¸n cã thÓ cã uy tÝn, sù ®éc ®¸o
kh¸c ®èi víi ng-êi mua do nhiÒu lÝ do kh¸c, nh- kh¸ch hµng quen, g©y ®-îc
lßng tin tõ tr-íc, s¶n phÈm cã tªn tuæi l©u ®êi trªn thÞ tr-êng.
Trong thÞ tr-êng nµy, ng-êi b¸n l«i kÐo kh¸ch hµng vÒ phÝa m×nh b»ng
nhiÒu c¸ch nh- qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i, ph-¬ng thøc thanh to¸n, ph-¬ng thøc
b¸n hµng. Lo¹i h×nh c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o nµy rÊt phæ biÕn trong giai
®o¹n hiÖn nay.
*) C¹nh tranh ®éc quyÒn: Lµ c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng mµ ë ®ã cã
mét sè ng-êi b¸n mét sè s¶n phÈm thuÇn nhÊt hoÆc nhiÒu ng-êi b¸n mét sè
s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt. Hä cã thÓ kiÓm so¸t gÇn nh- toµn bé sè l-îng s¶n
phÈm hay hµng ho¸ b¸n ra thÞ tr-êng. ThÞ tr-êng nµy cã sù pha trén gi÷a ®éc
quyÒn vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ ®éc quyÒn. §iÒu kiÖn ra nhËp hoÆc rót lui ra
khái thÞ tr-êng nµy cã nhiÒu trë ng¹i do vèn ®Çu t- lín hoÆc ®éc quyÒn vÒ bÝ
quyÕt c«ng nghÖ. ThÞ tr-êng c¹nh tranh ®éc quyÒn kh«ng cã c¹nh tranh vÒ gi¸
c¶ mµ mét sè ng-êi b¸n toµn quyÒn quyÕt ®Þnh gi¸ c¶. Hä cã thÓ ®Þnh gi¸ cao
h¬n hoÆc thÊp h¬n gi¸ thÞ tr-êng tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t¸c dông cña tõng
lo¹i s¶n phÈm, cèt sao cuèi cïng hä thu ®-îc lîi nhuËn tèi ®a. Nh÷ng doanh
nghiÖp nhá tham gia thÞ tr-êng nµy ph¶i chÊp nhËn b¸n hµng theo gi¸ c¶ cña
nh÷ng nhµ ®éc quyÒn.
-9-
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong thùc tÕ cã t×nh tr¹ng ®éc quyÒn x¶y ra nÕu kh«ng cã s¶n phÈm
nµo thay thÕ s¶n phÈm ®éc quyÒn hoÆc c¸c nhµ ®éc quyÒn liªn kÕt víi nhau.
§éc quyÒn g©y trë ng¹i cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt lµm ph-¬ng h¹i cho ng-êi
tiªu dïng. V× vËy mµ ë mét sè n-íc cã luËt chèng ®éc quyÒn nh»m chèng l¹i
sù liªn minh gi÷a c¸c nhµ kinh doanh.
3.3- C¨n cø vµo ph¹m vi ngµnh kinh tÕ:
*) C¹nh tranh trong néi bé ngµnh: Lµ cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ
doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i hµng ho¸,
dÞch vô nµo ®ã. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, c¸c chñ doanh nghiÖp t×m mäi
c¸ch th«n tÝnh lÉn nhau, giµnh kh¸ch hµng vÒ m×nh. BiÖn ph¸p cña c¹nh tranh
chñ yÕu lµ c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n
xuÊt nh»m lµm gi¶m gi¸ trÞ c¸ biÖt cña hµng ho¸ do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra
thÊp h¬n gi¸ trÞ x· héi ®Ó thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn siªu ngh¹ch. KÕt qu¶ cña
c¹nh tranh lµ kü thuËt s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trung b×nh trong
mét ngµnh s¶n xuÊt thay ®æi. Gi¸ trÞ x· héi cña hµng ho¸ ®-îc x¸c ®Þnh l¹i, tû
suÊt lîi nhuËn gi¶m xuèng ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp chiÕn th¾ng sÏ më
réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh trªn thÞ tr-êng, nh÷ng doanh nghiÖp thua
cuéc sÏ ph¶i thu hÑp kinh doanh thËm chÝ bÞ ph¸ s¶n.
*) C¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh: lµ cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ
doanh nghiÖp hay ®ång minh gi÷a c¸c nhµ doanh nghiÖp trong ngµnh kinh tÕ
víi nhau, nh»m giµnh lîi nhuËn cao nhÊt. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh c¸c
doanh nghiÖp lu«n bÞ hÊp dÉn bëi c¸c ngµnh cã lîi nhuËn cao h¬n. Sù di
chuyÓn nµy sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh v« h×nh dung ®· h×nh thµnh lªn mét sù
ph©n phèi vèn hîp lÝ gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®Ó råi kÕt qu¶ cuèi cïng lµ c¸c
chñ doanh nghiÖp ®Çu t- víi c¸c ngµnh kh¸c víi cïng mét sè vèn chØ thu ®-îc
mét lîi nhuËn nh- nhau tøc lµ h×nh thµnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cho tÊt
c¶ c¸c ngµnh.
III. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp:
1. Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp:
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng, n¨ng lùc mµ
doanh nghiÖp cã thÓ tù duy tr× vÞ trÝ cña nã mét c¸ch l©u dµi vµ cã ý trÝ trªn thÞ
tr-êng c¹nh tranh b¶o ®¶m thùc hiÖn mét tû lÖ lîi nhuËn thÊp nhÊt b»ng tû lÖ
®ßi hái cho viÖc tµi trî cho nh÷ng môc tiªu cña doanh nghiÖp, ®ång thêi thùc
hiÖn nh÷ng môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra.
2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh:
- 10 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¹nh tranh lµ mét quy luËt tÊt yÕu b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i
chÊp nhËn vµ tu©n thñ, thùc chÊt cña viÖc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ t¹o ra
ngµy mét nhiÒu h¬n c¸c -u thÕ vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt: Gi¸ c¶, gi¸ trÞ sö dông cña
s¶n phÈm, uy tÝn, tiªu thô. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu
kh¸ch quan, c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo thÞ tr-êng th× ph¶i chÊp nhËn
c¹nh tranh, tu©n theo c¸c quy luËt c¹nh tranh. C¸c ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy
cµng khã kh¨n h¬n buéc c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng phÊn ®Êu gi¶m chi
phÝ ®Ó gi¶m gi¸ thµnh, gi¸ b¸n s¶n phÈm, thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông s¶n phÈm,
tæ chøc tèt hÖ thèng tiªu thô ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¹nh tranh thÞ
tr-êng.
§Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay, do t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc
c«ng nghÖ nªn nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng n©ng lªn ë møc cao h¬n rÊt nhiÒu.
§Ó ®¸p øng kÞp thêi c¸c nhu cÇu, c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®iÒu tra
nghiªn cøu thÞ tr-êng, t×m hiÓu nhu cÇu kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp nµo nhanh
ch©n h¬n, doanh nghiÖp ®ã sÏ chiÕn th¾ng vµ ®iÒu nµy lµm cho c¹nh tranh
ngµy cµng quyÕt liÖt h¬n.
ë n-íc ta, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ bao cÊp tr-íc ®©y c¹nh tranh
kh«ng x¶y ra, c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lo l¾ng c¶ ®Çu vµo lÉn ®Çu ra,
kh«ng ph¶i lo c¹nh tranh, vµ do ®ã rÊt thô ®éng, chØ biÕt s¶n xuÊt theo lÖnh
cña cÊp trªn chø kh«ng biÕt ®Õn nhu cÇu cña x· héi. V× vËy khi chuyÓn sang
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n-íc rÊt khã kh¨n vÊt v¶ ®Ó
thÝch nghi víi c¬ chÕ míi. §Ó c¹nh tranh vµ ®øng v÷ng tr-íc c¸c ®èi thñ míi
lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp
liªn doanh víi n-íc ngoµi cã vèn nhiÒu vµ kü thuËt cao l¹i dÇy d¹n kinh
nghiÖm trong c¹nh tranh. V× vËy n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh
nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc nãi riªng võa lµ sù cÇn thiÕt
cho sù tån t¹i cña doanh nghiÖp võa lµ ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh thóc ®Èy nÒn
kinh tÕ quèc d©n ph¸t triÓn.
3. C¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp:
3.1- ThÞ phÇn cña doanh nghiÖp trªn toµn bé thÞ phÇn: §©y lµ mét
chØ tiªu th-êng ®-îc sö dông ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
Khi xem xÐt chØ tiªu nµy ng-êi ta th-êng xem xÐt c¸c lo¹i thÞ phÇn sau:
-ThÞ phÇn cña c«ng ty so víi toµn bé thÞ tr-êng: §©y lµ tû lÖ phÇn tr¨m
gi÷a doanh sè cña c«ng ty so víi toµn thÞ tr-êng.
- 11 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-ThÞ phÇn cña c«ng ty so víi ph©n phóc mµ nã phôc vô lµ tû lÖ phÇn
tr¨m gi÷a doanh sè cña c«ng ty so víi doanh sè cña toµn ph©n khóc.
-ThÞ phÇn t-¬ng ®èi lµ tû lÖ so s¸nh vÒ doanh sè cña c«ng ty víi ®èi
thñ c¹nh tranh m¹nh nhÊt nã cho biÕt vÞ thÕ cña c«ng ty trong thÞ tr-êng nhthÕ nµo.
Th«ng qua sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu nµy mµ doanh nghiÖp biÕt
m×nh ®ang ë vÞ trÝ nµo vµ cÇn ®Æt ra nh÷ng chiÕn l-îc hµnh ®éng nh- thÕ nµo.
¦u ®iÓm: ChØ tiªu nµy ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh.
Nh-îc ®iÓm: Khã ®¶m b¶o chÝnh x¸c do khã thu thËp ®-îc doanh sè
chÝnh x¸c cña doanh nghiÖp.
3.2- Tû suÊt lîi nhuËn:
ChØ tiª u ® -îc tÝnh =
( gi¸ b¸n - gi¸ thµnh)
gi¸ b¸ n
§©y lµ mét chØ tiªu tæng hîp, nã kh«ng chØ ph¶n ¸nh tiÒm n¨ng cña
doanh nghiÖp mµ cßn thÓ hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp ®ã. NÕu chØ tiªu nµy thÊp chøng tá c¹nh tranh rÊt gay g¾t vµ
doanh nghiÖp còng ph¶i chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t ®ã, vµ do vËy mét phÇn
nµo ®ã chøng tá nã còng c¹nh tranh kh«ng kÐm g× c¸c ®èi thñ cña m×nh,
ng-îc l¹i nÕu chØ tiªu nµy cao th× ®iÒu ®ã doanh nghiÖp ®ang kinh doanh rÊt
thuËn lîi.
3.3- Tû lÖ chi phÝ marketing trªn tæng doanh thu: Th«ng qua chØ tiªu
nµy doanh nghiÖp thÊy ®-îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh, nÕu cao cã nghÜa lµ
doanh nghiÖp ®Çu t- qu¸ nhiÒu vµo c«ng t¸c marketing mµ hiÖu qu¶ kh«ng
cao.
Xem xÐt tû lÖ chi phÝ marketing trªn tæng doanh thu ta thÊy nÕu chØ
tiªu nµy cao chøng tá viÖc ®Çu t- cho kh©u marketing lµ t-¬ng ®èi lín ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt l¹i c¬ cÊu chi tiªu cña m×nh cã thÓ thay v× qu¶ng
c¸o tiÕp thÞ rÇm ré c«ng ty sÏ t¨ng c-êng ®Çu t- chiÒu s©u ®Ó t¨ng lîi Ých l©u
dµi.
4. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh
nghiÖp:
a) nh©n tè bªn trong:
*) kh¶ n¨ng huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn:
- 12 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Vèn (n¨ng lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp) ®iÒu nµy quyÕt ®Þnh rÊt lín
®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Cã vèn míi cã ®iÒu kiÖn ®Çu tph¸t triÓn, vèn lµ mét yÕu tè c¬ b¶n chñ yÕu t¹o lªn tµi s¶n h÷u h×nh cña
doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt còng nh- n©ng cao tr×nh
®é kinh tÕ kü thuËt cña doanh nghiÖp c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Nh- vËy
vèn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sè l-îng vµ chÊt l-îng cña s¶n phÈm mµ doanh
nghiÖp s¶n xuÊt ra lµ yÕu tè tiÒn ®Ò t¹o ra n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. Kh¶ n¨ng vÒ vèn dåi dµo, kÕt hîp víi viÖc
sö dông hiÖu qu¶ lµ yÕu tè n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn cã thÓ ®-îc ®¸nh gi¸ b»ng tû suÊt lîi
nhuËn cña vèn ®Çu t-. Tû suÊt lîi nhuËn cµng cao cµng kÝch thÝch doanh
nghiÖp t¸i ®Çu t- më réng s¶n xuÊt. Cïng víi qu¸ tr×nh ®Çu t- më réng s¶n
xuÊt lµ qu¸ tr×nh ®Çu t- chiÒu s©u. Bªn c¹nh ®ã, tû suÊt lîi nhuËn cµng cao
còng lµ yÕu tè ®¹i biÓu cho mét l-îng ®Þa biÓu lín, ®©y lµ tiÒn ®Ò tÝch luü cao
cho ®Çu t- ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
*) §æi míi c«ng nghÖ:
C«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ: §ã lµ bé phËn c¬ b¶n t¹o ra s¶n phÈm,
t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngµy nay víi sù tiÕn bé
cña khoa häc c«ng nghÖ, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ tr-êng vÒ sè l-îng, chñng
lo¹i, chÊt l-îng, gi¸ c¶ s¶n phÈm, kh¶ n¨ng ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp mµ
lùa chän môc tiªu ph-¬ng h-íng tr×nh ®é ®æi míi c«ng nghÖ cña doanh
nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng muèn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n
phÈm, t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, cÇn c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l-îng cña
s¶n phÈm. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ tr-êng sè l-îng, chñng lo¹i, chÊt l-îng,
gi¸ c¶ s¶n phÈm... t¹o s¶n phÈm míi ®æi míi c«ng nghÖ lµ viÖc lµm cña doanh
nghiÖp do doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh, doanh nghiÖp ®-îc h-ëng kÕt qu¶ do ®æi
míi c«ng nghÖ ®em l¹i vµ chÞu tr¸ch nhiÖm nÕu kh«ng thµnh c«ng. Ph¶i cã sù
g¾n bã gi÷a chiÕn l-îc s¶n phÈm víi chiÕn l-îc c«ng nghÖ.
*) §æi míi ®éi ngò nh©n lùc:
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi ng-êi
lao ®éng kh«ng nh÷ng lµ yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn lµ mét yÕu tè
quan träng t¸c ®éng cã tÝnh quyÕt ®Þnh vµo viÖc ph¸t huy ®ång bé cã hiÖu qu¶
c¸c yÕu tè kh¸c. Qua nghiªn cøu thùc tÕ ë mét sè doanh nghiÖp n-íc ta vµ
mét sè n-íc kh¸c trªn thÕ giíi, chóng ta cã thÓ nãi r»ng dï kh¶ n¨ng vÒ vèn,
tæ chøc qu¶n lý vµ c«ng nghÖ cã dåi dµo hiÖn ®¹i bao nhiªu, còng sÏ trë thµnh
v« Ých nÕu doanh nghiÖp ®ã së h÷u mét ®éi ngò c¸n bé vµ c«ng nh©n kü thuËt
- 13 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc vµ tay nghÒ, hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn kh«ng cao thËm
chÝ cßn cã kÕt qu¶ ng-îc l¹i víi môc tiªu cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®ång
nghÜa víi kh«ng n©ng cao ®-îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Do ®ã
trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mçi doanh nghiÖp ph¶i ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶
nguån nh©n lùc cña m×nh ®ång thêi ngµy cµng n©ng cao sè l-îng còng nhn©ng cao chÊt l-îng nguån nh©n lùc.
b. Nh©n tè bªn ngoµi:
Bao gåm c¸c yÕu tè: C¸c giai ®o¹n trong chu kú kinh tÕ,nguån cung
cÊp tÝn dông, tèc ®é t¨ng tr-ëng GDP, tû lÖ l¹m ph¸t,tû lÖ l·i suÊt, tû lÖ thÊt
nghiÖp.
-Tèc ®é t¨ng tr-ëng caolµm cho thu nhËp d©n c- t¨ng,kh¶ n¨ng thanh
to¸n cña hä t¨ng dÉn ®Õn søc mua t¨ng. §©y lµ c¬ héi tèt cho c¸c nhµ doanh
nghiÖp, nÕu doanh nghiÖp nµo n¾m ®-îc ®iÒu nµy vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng
®-îc nhu cÇu kh¸ch hµng (sè l-îng, gi¸ b¸n, ch¸t l-îng,mÉu m·)th× ch¾c ch¾n
doanh nghiÖp ®ã thµnh c«ngvµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.
-Khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr-ëng víi tèc ®é cao th× hiÖu qu¶ kinh doanh
trong c¸c doanh nghiÖp lµ cao, kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp chung t- b¶n lín. Hä sÏ
®Çu t- vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt víi tèc ®é cao vµ nh- vËy c¸c nhu cÇu c¸c t- liÖu
s¶n xuÊt l¹i t¨ng, c¸c doanh nghiÖp l¹i cã c¬ héi kinh doanh vµ cã kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cao.
-L·i xuÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng còng cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn
ph¶i ®i vay ng©n hµng. Khi l·i suÊt cho vay cña ng©n hµng cao dÉn ®Õn chi phÝ
cña doanh nghiÖp t¨ng lªn do ph¶i tr¶ tiÒn l·i vay lín h¬n, kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp kÐm ®i nhÊt lµ khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã tiÒm lùc
m¹nh vÒ vèn.
-Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn trong n-íc cã t¸c ®éng nhanh
chãng vµ s©u s¾c ®èi víi tõng quèc gia nãi chung vµ tõng doanh nghiÖp nãi
riªng nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn trong nÒn kinh tÕ më. NÕu ®ång néi tÖ lªn gi¸ c¸c
doanh nghiÖp trong n-íc sÏ gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë n-íc ngoµiv× khi ®ã
gi¸ b¸n cóa hµng ho¸ tÝnh b»ng ®ång néi tÖ sÏ cao h¬n cña c¸c ®èi thñ c¹nh
tranh. H¬n n÷a khi ®ång néi tÖ lªn gi¸ sÏ khuyÕn khÝch nhËp khÈu vµ gi¸ hµng
nhËp khÈu gi¶m vµ nh- vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong
n-íc sÏ bÞ gi¶m ngay trong thÞ tr-¬ngf trong n-íc.
- 14 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ng-îc l¹i khi ®ång néi tÖ gi¶m gi¸, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c
doanh nghiÖp t¨ng lªn trªn thÞ tr-êng trong n-íc vµ thÞ tr-êng n-íc ngoµi, v×
khi ®ã gÝa b¸n hµng ho¸ sÏ gi¶m so víi cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kinh doanh
hµng ho¸ do n-íc kh¸c s¶n xuÊt.
*)C¸c yÕu tè vÒ chÝnh trÞ, luËt ph¸p
Bao gåm: C¸c qui ®Þnh vÒ chèng ®äc quyÒn, b¶o vÖ luËt m«i tr-êng,
c¸c luËt thuÕ, c¸c chÕ ®é d·i ngé ®Æc biÖt , c¸c qui ®Þnh trong lÜnh vùc ngo¹i
th-¬ng, sù æn ®Þnh cña chÝnh phñ.
-Mét thÓ chÕ chÝnh trÞ æn ®Þnh ,luËt ph¸p râ rµng më réng sÏ lµ c¬ së
cho viÖc b¶o ®¶m sù thuËn lîi ,b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp tham gia c¹nh
tranh vµ cã hiÖu qu¶. VÝ dô: c¸c luËt thuÕ cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn c¹nh tranh,
b¶o ®¶m sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c nhau vµ trªn mäi lÜnh vùc, thÕu xuÊt nhËp khÈu còng ¶nh h-ëng
®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n-íc.
*)C¸c yÕu tè vÒ v¨n ho¸ x· héi
Gåm c¸c quan ®iÓm sèng, phong c¸ch sèng, tÝnh tÝch cùc tiªu dïng, tû
lÖ t¨ng d©n sè, tû lÖ sinh ®Î. TÊt c¶ c¸c nhu cÇu ®ã ¶nh h-ëng ®Õn nhu cÇu thÞ
tr-êng vµ do ®ã ®Õn ®iÒu kiÖn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nh÷ng khu
vùc kh¸c nhau mµ ë ®ã thÞ hiÕu tiªu dïng, nhu cÇu kh¸c nhau ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ tiªu thô kh¸c nhau.
*) C¸c nh©n tè tù nhiªn:
C¸c nh©n tè tù nhiªn bao gåm tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Êt n-íc, vÞ trÝ
®Þa lÝ, ph©n bè ®Þa lÝ cña c¸c tæ chøc kinh doanh. C¸c nh©n tè nµy t¹o nh÷ng
®iÒu kiÖn thuËn lîi hoÆc khã kh¨n ban ®Çu cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét
doanh nghiÖp. NÕu tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi sÏ
gióp cho c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ (nguyªn vËt liÖu, chi phÝ vËn
chuyÓn) vµ do ®ã t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. H¬n n÷a vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi t¹o
®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp khuyÕch tr-¬ng s¶n phÈm, më réng thÞ
tr-êng. Ng-îc l¹i nh©n tè tù nhiªn kh«ng thuËn lîi sÏ t¹o ra khã kh¨n ban ®Çu
cho doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nã sÏ bÞ thuyªn gi¶m.
*) C¸c nh©n tè thuéc m«i tr-êng ngµnh:
C¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng: ViÖc gia nhËp thÞ tr-êng cña c¸c doanh nghiÖp
míi trùc tiÕp lµm gi¶m tÝnh chÊt quy m« c¹nh tranh do t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt
- 15 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vµ khèi l-îng s¶n xuÊt trong ngµnh. Sù xuÊt hiÖn cña c¸c ®èi thñ míi cã kh¶
n¨ng g©y ra nh÷ng có sèc m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn t¹i v× th«ng th-êng
nh÷ng ng-êi ®i sau th-êng cã nhiÒu c¨n cø cho viÖc gia quyÕt ®Þnh h¬n vµ
nh÷ng chiªu bµi cña hä th-êng bÊt ngê. §èi thñ tiÒm n¨ng lµ nh÷ng ng-êi mµ
ý tëng “nh°y v¯o cuéc” cða hä ®îc h×nh th¯nh trong qu² tr×nh theo dâi,
chøng kiÕn, ph©n tÝch vµ ®i ®Õn nh÷ng nhËn ®Þnh cña cuéc c¹nh tranh hiÖn ®¹i.
TÝnh kh«ng hiÖn diÖn lµ mét bøc b×nh phong che ch¾n cho h-íng suy tÝnh vµ
hµnh ®éng cña ®èi thñ tiÒm n¨ng.
Søc Ðp c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp míi ra nhËp thÞ tr-êng ngµnh
phô thuéc chÆt chÏ vµo c¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña ngµnh vµ ®é hÊp dÉn
cña thÞ tr-êng.
§Ó chèng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn, c¸c doanh nghiÖp th-êng
xuÊt hiÖn c¸c chiÕn l-îc nh- ph©n biÖt s¶n phÈm n©ng cao chÊt l-îng, bæ sung
thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña s¶n phÈm, kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn s¶n
phÈm nh»m lµm cho s¶n phÈm cña m×nh cã nh÷ng ®a cùc ®iÓm kh¸c biÖt hoÆc
næi tréi trªn thÞ tr-êng, hoÆc phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, tiªu thô.
*) Søc Ðp cña ng-êi cung øng:
Víi vai trß lµ ng-êi cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
quyÒn lùc c¸c nhµ cung øng ®-îc kh¼ng ®Þnh th«ng qua søc Ðp vÒ gi¸ nguyªn
liÖu. Mét sè nh÷ng ®Æc ®iÓm sau cña ng-êi cung øng ¶nh h-ëng ®Õn cuéc
c¹nh tranh trong ngµnh.
-Sè l-îng ng-êi cung øng: ThÓ hiÖn møc cung cña nguyªn vËt liÖu vµ
møc ®é lùa chän nhµ cung øng cña c¸ doanh nghiÖp cao hay thÊp. NhiÒu nhµ
cung øng t¹o ra sù c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng nguyªn vËt liÖu, nã cã t¸c dông
lµm gi¶m chi phÝ ®Çu vµo cho c¸c nhµ s¶n xuÊt.
-TÝnh ®éc quyÒn cña nhµ cung øng t¹o ra cho hä nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó
Ðp gi¸ nh÷ng nhµ s¶n xuÊt, g©y ra nh÷ng khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn c¹nh
tranh b»ng gi¸ c¶.
-Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c nhµ cung øng vµ nhµ s¶n xuÊt. Khi nhµ cung øng
®ång thêi lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cïng mét tæ chøc víi nhµ s¶n
xuÊt th× tÝnh néi bé ®-îc ph¸t huy t¹o cho c¸c nhµ s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn thùc
hiÖn c¹nh tranh b»ng gi¸.
§Ó gi¶m bít ¶nh h-ëng xÊu tõ phÝa c¸c nhµ cung øng c¸c nhµ doanh
nghiÖp cÇn ph¶i cã mèi quan hÖ tèt víi hä hoÆc mua cña nhiÒu ng-êi trong ®ã
- 16 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chän ra nhµ cung cÊp chÝnh, ®ång thêi tÝch cùc nghiªn cøu t×m nguyªn vËt liÖu
thay thÕ, dù tr÷ nguyªn vËt liÖu hîp lÝ.
*) Søc Ðp cña ng-êi mua (Kh¸ch hµng):
Ng-êi nua tranh ®ua víi ngµnh b»ng c¸ch Ðp gi¸ gi¶m xuèng, mÆc c¶
®Ó cã chÊt l-îng tèt h¬n vµ ®-îc phôc vô nhiÒu h¬n ®ång thêi cßn lµm cho c¸c
®èi thñ chèng l¹i nhau. TÊt c¶ ®Òu lµm tæn hao møc lîi nhuËn cña ngµnh nãi
chung vµ cña doanh nghiÖp trong ngµnh nãi riªng. QuyÒn lùc cña mçi nhãm
kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo mét lo¹t c¸c ®Æc ®iÓm vÒ t×nh
h×nh thÞ tr-êng cña nhãm vµ tÇm quan trong cña c¸c hµng ho¸ mµ kh¸ch hµng
mua cña doanh nghiÖp. Nhãm kh¸ch hµng lµm m¹nh nÕu cã c¸c ®iÒu kiÖn sau.
-Nhãm tËp trung hoÆc mua víi khèi l-îng lín so víi khèi l-îng hµng
ho¸ b¸n ra cña ng-êi b¸n.
-Nh÷ng hµng ho¸ mµ nhãm mua cña ngµnh chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ, quan
träng trong c¸c choi phÝ hoÆc trong sè hµng ho¸ ph¶i mua cña nhãm. Kh¸ch
hµng sÏ cã su h-íng chi tiªu hîp lÝ c¸c nguån lùc cÇn ®Ó mua hµng cña m×nh,
®Æc biÖt vÒ lÝ do gi¸ c¶ vµ sÏ mua mét c¸ch cã chän lùa.
-Nh÷ng s¶n phÈm mµ nhãm mua cña doanh nghiÖp lµ theo ®óng tiªu
chuÈn phæ biÕn vµ kh«ng cã g× kh¸c biÖt. Ng-êi mua ch¾c ch¾n cã thÓ t×m
®-îc ng-êi cung cÊp kh¸c vµ sÏ cã kh¶ n¨ng ®Ó doanh nghiÖp nµy chèng l¹i
doanh nghiÖp kh¸c.
-Nhãm chØ kiÕm ®-îc møc lîi nhuËn thÊp: Lîi nhuËn thóc ®Èy h¹ thÊp
møc chi phÝ mua hµng. Cßn ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã møc lîi nhuËn cao
nh×n chung Ýt ®Ó ý ®Õn gi¸ c¶ h¬n (TÊt nhiªn trong ®iÒu kiÖn hµng ho¸ ®ã
kh«ng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ).
-Ng-êi mua cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ nhu cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng, gi¸
thµnh cña nhµ cung cÊp. §iÒu nµy ®em l¹i cho ng-êi mua lîi thÕ m¹nh h¬n
trong cuéc mÆc c¶ so víi tr-êng hîp hä chØ cã nh÷ng th«ng tin nghÌo nµn.
§Ó chèng l¹i nh÷ng ®iÒu nµy th× viÖc lùa chän c¸c nhãm kh¸ch hµng
cña doanh nghiÖp ph¶i ®-îc xem xÐt nh- lµ mét chiÕn l-îc tèi quan träng.
Mét doanh nghiÖp cã thÓ c¶i thiÖn ®-îc ®óng chiÕn l-îc cña m×nh b»ng c¸ch
kiÕm nh÷ng kh¸ch hµng cã Ýt quyÒn lùc ®èi víi hä nhÊt.
IV. C¸c c«ng cô chñ yÕu nh»m n©ng cao kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp:
1. C«ng cô cã tÝnh chiÕn l-îc:
- 17 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.1. ChiÕn l-îc s¶n phÈm:
*) §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm: Thùc chÊt lµ viÖc më réng doanh môc s¶n
phÈm t¹o lªn mét c¬ cÊu s¶n phÈm cã hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. §a d¹ng
ho¸ s¶n phÈm lµ mét sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh nghiÖp, bëi
v×:
- Nhê nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ mµ chu k×
sèng cña s¶n phÈm ®-îc rót ng¾n l¹i, doanh nghiÖp cÇn cã nhiÒu s¶n phÈm
thay thÕ hç trî lÉn nhau.
- §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm gióp doanh nghiÖp sö dông tèi ®a c«ng suÊt
cña m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp, tËn dông ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng
nguån lu¹c s¶n xuÊt d- thõa (Nguyªn vËt liÖu phÕ phÈm, phÕ liÖu , nhµ x-ëng,
søc lao ®éng) qua ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
§a d¹ng ho¸ s¶n phÈm sÏ gióp doanh nghiÖp ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n
nhu cÇu ngµy mét ®a d¹ng, phong phó vµ phøc t¹p cña thÞ tr-êng. ThÞ tr-êng
cña doanh nghiÖp sÏ cã thÓ ®-îc më réng sÏ thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n.
Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt th× ®a d¹ng ho¸ s¶n
phÈm lµ mét h-íng ®i ®óng nh»m ph©n t¸n rñi ro trong kinh doanh, doanh
nghiÖp cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau:
Thø nhÊt: Theo sù biÕn ®æi cña doanh môc cña s¶n phÈm:
-BiÕn ®æi chñng lo¹i: Lµ qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn s¶n phÈm c¸c
lo¹i s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt ®Ó gi÷ v÷ng thÞ tr-êng hiÖn t¹i vµ th©m nhËp thÞ
tr-êng míi nhê sù ®a d¹ng vÒ kiÓu c¸ch, cÊp ®é hoµn thiÖn s¶n phÈm, tho¶
m·n thÞ hiÕu sö dông vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña nh÷ng kh¸ch hµng kh¸c
nhau.
-§æi míi chñng lo¹i: Lµ sù lo¹i bá nh÷ng s¶n phÈm lçi thêi, nh÷ng s¶n
phÈm khã tiªu thô vµ bæ sung nh÷ng s¶n phÈm míi vµo doanh môc cña doanh
nghiÖp.
Thø hai: Theo tÝnh chÊt nhu cÇu cña s¶n phÈm.
-§a d¹ng ho¸ theo chiÒu s©u cña mçi lo¹i s¶n phÈm: Lµ viÖc ph¸t triÓn
kiÓu c¸ch mÉu m· cña cïng mét lo¹i s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng toµn diÖn nhu cÇu
cØa c¸c ®èi t-îng kh¸c nhau vÒ cïng mét lo¹i s¶n phÈm. ViÖc thùc hiÖn ®a
d¹ng ho¸ nµy g¾n liÒn víi ph©n khóc nhu cÇu thÞ tr-êng.
- 18 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-§a d¹ng ho¸ theo bÒ réng nhu cÇu s¶n phÈm: ThÓ hiÖn viÖc chÕ t¹o
s¶n phÈm cã kÕt cÊu c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ sö dông kh¸c nhau ®Ó tho¶
m·n ®ång bé mét sè yªu cÇu cã liªn quan víi nhau cña mét ®èi t-îng tiªu
dïng.
Thø ba: Theo mèi quan hÖ víi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu chÕ t¹o
s¶n phÈm cã ®a d¹ng ho¸ theo h-íng:
-S¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông kh¸c nhau nh-ng cã
chung chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu gèc sö dông tæng hîp c¸c ch¸at cã Ých chøa
trong mét lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông
kh¸c nhau.
*) N©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm vµ tÝnh n¨ng c«ng dông:
-Kh«ng mét ai l¹i ®i mua mét s¶n phÈm hµng ho¸ mµ nã kh«ng ®em
l¹i lîi Ých c«ng dông g×, hay nãi c¸ch kh¸c lµ nã kh«ng tho¶ m·n mét nhu cÇu
nµo. Do vËy xc¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®Çu tiªn ®Õn c«ng dông lîi
Ých cña s¶n phÈm.
-ChÊt l-îng cña s¶n phÈm lµ tËp hîp nh÷ng thuéc tÝnh cña s¶n phÈm
trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ kü thuËt. ChÊt l-îng s¶n phÈm ®-îc h×nh
thµnh tõ khi thiÕt kÕ s¶n phÈm ®Õn khi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ tiªu thô. Cã
nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm: Kh©u thiÕt kÕ s¶n phÈm, chÊt
l-îng nguyªn vËt liÖu, chÊt l-îng lao ®éng, chÊt l-îng cña m¸y mãc thiÕt bÞ.
-Muèn b¶o ®¶m ®-îc chÊt l-îng th× mét mÆt ph¶i th-êng xuyªn chó ý
®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. MÆt kh¸c ph¶i cã chÕ ®é kiÓm tra
s¶n phÈm mét c¸ch nghiªm tóc do c¸c nh©n viªn kiÓm tra chÊt l-îng thùc
hiÖn. ChÊt l-îng s¶n phÈm kh«ng nh÷ng ®-îc ®¶m b¶o tr-íc khi b¸n mµ cßn
ph¶i ®-îc ®¶m b¶o ngay c¶ khi b¸n hµng b»ng c¸c dÞch vô b¶o hµnh.
-Thùc hiÖn ®-îc chÊt l-îng nµy sÏ ®Þnh vÞ ®-îc s¶n phÈm mét c¸ch æn
®Þnh vµ l©u dµi nhÊt trªn thÞ tr-êng, chÝnh s¸ch nµy ®ßi hái chi phÝ cho kÜ thuËt
c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng cao. §©y lµ bøc t-êng rµo ch¾n kh¸
cao ®Ó cho c¸c ®èi thñ x©m nhËp.
-ChÝnh s¸ch nµy cßn ph¶i ®ßi hái cã sù kÕt hîp víi c¸c ho¹t ®éng
qu¶ng c¸o, giao tiÕp, khuyÕch tr-¬ng ®Ó thÞ tr-êng nhËn biÕt ®-îc. NÕu th¾ng
lîi doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng vÒ mét tû phÇn thÞ tr-êng æn ®Þnh cao vµ c¶i
thiÖn ®-îc thÕ ®øng cña m×nh trªn thÞ tr-êng.
- 19 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChÝnh s¸ch nµy ngµy cµng ®-îc coi träng ë n-íc ta hiÖn nay sau c¹nh
tranh vÒ gi¸.
*) KÕt hîp ®a d¹ng ho¸ víi viÖc n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm:
-Doanh nghiÖp cã thÓ ®ång thêi thùc hiÖn ®-îc môc tiªu ®a d¹ng ho¸
víi viÖc n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm lµm ra. Nh- vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cña doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®-îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu.
1.2. ChiÕn l-îc c¹nh tranh b»ng gi¸ b¸n s¶n phÈm:
-Gi¸ c¶ ®ãng vai trß rÊt quan träng , ®èi víi doanh nghiÖp nã lµ kh©u
cuèi cïng vµ thÓ hiÖn hiÖu qu¶ cña c¸c kh©u tr-íc ®ã, cßn ®èi víi ng-êi tiªu
dïng cuèi cïng nã lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh trong viÖc mua hay kh«ng
mua hµng. Gi¸ c¶ lµ yÕu tè ®¸ng tin cËy ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ
tr-êng. Th«ng qua gi¸ c¶ doanh nghiÖp cã thÓ cã thÓ n¾m b¾t ®-îc sù tån t¹i,
søc chÞu ®ùng còng nh- kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ tr-êng.
-Gi¸ c¶ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn c¹nh tranh ,chóng th-êng ®-îc sö
dôngkhi doanh nghiÖp míi ra ®æi tªn thÞ tr-êng ho¨ckhi muèn tham nhËp vµo
mét thÞ tr-êng míi hoÆc muèn tiªu diÖt mét ®èi thñ muèn c¹nh tranh kh¸c.
C¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ sÏ cã -u thÕ h¬n ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn vµ s¶n
l-îng lín h¬n nhiÒu víi c¸c ®èi thñ kh¸c.
-Gi¸ c¶ ®-îc sö dông lµm c«ng cô c¹nh tranh thÓ hiÖn chÝnh s¸ch ®Þnh
gi¸ b¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i thÞ tr-êng cña m×nh trªn
c¬ së kÕt hîp mét sè chÝnh s¸ch,®iÒu kiÖn kh¸c. §Þnh gi¸ lµ viÖc Ên ®Þnh cã hÖ
thãng gi¸ c¶ cho ®óng víi hµng ho¸ hay dÞch vô b¸n cho kh¸ch hµng. ViÖc
®Þnh gi¸ c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau:
C¸c c¨n cø ®Þnh gi¸
+Nhãm c¸c c¨n cø cã thÓ kiÓm so¸t
+Chi phÝ s¶n xuÊt
+Chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ l-u th«ng, chi phÝ qu¶n lý
+Chi phÝ yÓm trî xóc tiÕn b¸n hµng(qu¶ng c¸o, triÓn l·m)
C¸c chi phÝ trªn cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc ,kiÓm so¸t ®-îc.Gi¸ b¸n ph¶i lµ
tËp hîp cña c¸c chi phÝ trªn vµ lîi nhuËn môc tiªu, hay nãi c¸ch kh¸c, gi¸ b¸n
bao giêi còng ph¶i bï ®¾p chi phÝ®· bá ra vµ cã l·i. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bao
giê gi¸ b¸n còng cao h¬n gi¸ thµnh toµn bé cña ®¬n vÞ s¶n phÈm ,Cã khi thÊp
h¬n gi¸ thµnh toµn bé(doanh nghiÖp chÊp nhËn chÞu lç mét thêi gian nhÊt
®Þnh) nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh khèc liÖt nh- hiÖn nay.
- 20 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nhãm c¸c c¨n cø kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®-îc
Quan hÖ cung cÇu cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng ¶nh h-ëng trùc tiÕp
®Õn ®Þnh gi¸. NÕu cung gi¶m cÇu t¨nglµm cho gi¸ t¨ng vµ ng-îc l¹i.
+Sù c¹nh canh tranh trªn thÞ tr-êng:NÕu c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t
th× xu h-íng gi¸ c¶ cµng gi¶m vµ chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng yÓm trî xóc tiÕn
b¸n hµng ngµy cµng cao.
CÇn l-u ý doanh nghiÖp cÇn ph¶i chän ®óng thÞ tr-êng c¹nh tranh ®Ó
tõ ®ã míi cã c¸ch ®Þnh gi¸ cho mçi lo¹i thÞ tr-êng mét c¸ch thÝch hîp.
+Sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n-íc:(§èi víi mét sè mÆt hµng) Nhµ n-íc cã thÓ
can thiÖp vµo thÞ tr-êng b»ng mét viÖc buéc doanh nghiÖp ph¶i chÊp hµnh c¸c
chÝnh s¸ch, chÕ ®é,nh÷ng qui chÕ trong lÜnh vùc gi¸ c¶, chÝnh s¸ch thuÕ
kho¸,nguyªn t¾c h¹ch to¸n gi¸ thµnh, ®Þnh gi¸ cho mét lo¹i s¶n phÈm .
2.C¸c c«ng cô mang tÝnh chiÕn thuËt:
C¸c c«ng cô mang tÝnh chiÕn thuËt ®-îc sö dông nh- mét kÝch thÝch
tøc th¬× vµo thÞ tr-êng nh»m ®ãn nhËn nh÷ng ph¶n øng tøc thêi theo h-íng
mong muèn tõ phÝa thÞ tr-êng.
C¸c c«ng cô nµy chñ yÕu ®ãng vai trß nh- mét biÖn ph¸p yÓm trî, xóc
tiÐn b¸n hµng,tiªu thô s¶n phÈm .
2.1. Qu¶ng c¸o:
Qu¶ng c¸o lµ mét nghÖ thuËt sö dông c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn tin vÒ
hµng ho¸ ,dÞch vô cña doanh nghiÖp ®Õn ng-êi tiªu dïng, nh»m lµm cho kh¸ch
hµng chó ý ®Õn sù cã mÆt cña doanh nghiÖp còng nh- s¶n phÈm vµ dÞch vô mµ
doanh nghiÖp sÏ cung cÊp ra thÞ tr-êng .
Qu¶ng c¸o gióp cho viÖc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm ®-îc râ nÐt h¬n vµ
thóc ®Èy t¨ng doanh sè b¸n mét c¸ch cã hiÖu qu¶, kh«ng lµm tæn th-¬ng ®Õn
lîi nhuËn cña doanh nghiÖp,vµ tÊt nhiªn ®ã ph¶i lµ mét qu¶ng c¸o cã hiÖu
qu¶.Mét qu¶n c¸o ®-îc gäi lµ cã hiÖu qu¶, chØ khi th«ng ®iÖp cña nã®Õn ®-îc
c«ng chóngnhiÒu nhÊtvµ ®-îc thÞ tr-êng tiÕp nhËn vµ ghi nhí. Ph¶i cã sù kÕt
hîp hµi hoµ, l«gic gi÷a c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn tin vµ sù s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña
c¸c th«ng ®iÖp qu¶ng c¸o th× míi ph¸t huy ®-îc tÝnh hiªu qu¶.Khi tÝnh kh¸c
biÖt cña s¶n phÈm ®-îc thùc hiÖn th«ng qua qu¶ng c¸o th× viÖc l«i kÐo kh¸ch
hµng vÒ phÝa m×nh lµ rÊt thuËn tiÖn.
Khi thùc hiªn c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸onh- mét c«ng cô c¹nh tranh th×
cÇn ph¶i tÝnh doanh nghiÖp sÏ t¨ng lªn bao nhieeu doanh sè tÝnh cho mét ®¬n
- 21 -
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vÞ qu¶ng c¸o, ph¶i ®Þnh l-îng ®-îc nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr-êng dÔ ®¶m b¶o
®-îc hiÖu qu¶ cña qu¶ng c¸o.
2.2. KhuyÕn m¹i:
KhuyÕn m¹i kÝch thÝch ng-êi mua tiªu dïng s¶n phÈm,khuyÕn m¹i
th-êng ¸p dông nhiÒu ë pha thø ba cña chu kú s¶n phÈm khi mµ thÞ tr-êng
môc tiªu ®· ë tr¹ng th¸i b·o hoµ. KhuyÕn m¹i lµm t¨ng doanh sè b¸n, nã ®¸nh
vµo lîi Ých kinh tÕ c¸ nh©n lµm cho viÖc quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm ®-îc t¨ng
lªn ®Æc biÖt lµ nh÷ng khi cßn ®ang ph©n v©n gi÷a c¸c ®èi thñ.
KhuyÕn m¹i th-êng thÝch hîp cho viÖc hÊp dÉn nh÷ng kh¸ch hµng
hiÖn t¹i lµm cho viÖc th©m nhËp s©u h¬n vµo thÞ tr-êng ®-îc th©m nhËp nhanh
h¬n.
2.3.Chµo hµng:
Lµ mét ph-¬ng ph¸p chiªu thÞ th«ng qua c¸c nh©n viªn cña doanh
nghiÖp ®Ó b¸n hµng.Qua viÖc chµo b¸n hµng cÇn nªu râ -u ®iÓm cña s¶n phÈm
so víi s¶n phÈm c¹nh tranh ,t×m hiÓu së thÝchvµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó
tho¶ m·n nhu cÇu ®ã.
Trong viÖc chµo hµng, nh©n viªn chµo hµng ®ãng mét vai trß rÊt lín
nªn doanh nghiÖp ph¶i biÕt tuyÓn chän, båi d-ìng vµ ®·i ngé nh©n viªn b¸n
hµng.
2.4. Chiªu hµng:
§-îc c¸c doanh nghiÖp sö dông ®Ó khuyÕn khÝch tiªu thô s¶n phÈm,
h×nh thøc chiªu hµng th-êng ®-îc sö dông nh-: TÆng quµ cho kh¸ch hµng khi
mua hµng, tr-ng bµy hµng ho¸ ®Ó cho kh¸ch nh×n thÊy vµ cã ®iÒu kiÖn t×m
hiÓu,hái han vÒ hµng ho¸ ®ã, göi mÉu hµng ®Õn cho kh¸ch hµng dïng thö.
2.5. Tham gia héi trî triÓn l·m:
Héi trî triÓn l·m lµ n¬i ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tr-ng bµy, giíi thiÖu
c¸c s¶n phÈm cña m×nh, gÆp gì b¹n hµng, t×m hiÓu vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh,
t×m kiÕm c¸c mÆt hµng míi.
Doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c, lùa chän ®Ó tham gia ®óng héi chî
cÇn tham gia trªn c¬ së c¸c c¨n cø
- ThÞ tr-êng cÇn th©m nhËp.
- §Æc ®iÓm uy tÝn cña héi chî.
- 22 -