Tài liệu Một số suy nghĩ về phương pháp hạch toán các khoản dự phòng ở các doanh nghiệp hiện nay

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Môc lôc Môc lôc ....................................................................................................................... 1 Lêi më ®Çu.................................................................................................................. 2 PhÇn 1 ......................................................................................................................... 4 Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt nam ................................................................................ 4 1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng .................................................................... 4 1.2 §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p lËp dù phßng ......................................................... 4 1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n .......................................... 5 1.3.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp ....................................................................... 5 1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ............................. 5 1.3.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n .... 6 1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ................................................................................. 7 1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................... 8 1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho..................................................... 9 1.4.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp ............................................................... 9 1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ........................................ 9 1.4.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ............... 9 1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ............................................................................... 11 1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................. 11 1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ............................................................ 12 1.5.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp ..................................................................... 12 1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ............................................... 12 1.5.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. ..................... 12 1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc..................................... 14 1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ............................................................................... 15 1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................. 15 1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng ........................................................................................................................ 16 PhÇn 2 ....................................................................................................................... 20 Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp............................................................................................. 20 2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng ............................................................. 20 2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ............................................ 20 2.1.2 TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ..................................................... 21 2.2 ChÕ ®é h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ........................................................... 23 KÕt luËn .................................................................................................................... 28 Tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................................... 29 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Lêi më ®Çu Kinh tÕ thÞ tr-êng kh¸c víi kinh tÕ bao cÊp ë chç nã ®èi xö b×nh ®¼ng víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ mäi nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu hoµn toµn mang tÝnh kh¸ch quan, n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp. Do ®ã rñi ro kinh doanh ®-îc ph©n chia ®Òu cho mçi doanh nghiÖp. Song nh- vËy kh«ng thÓ suy ra r»ng t-¬ng lai cña doanh nghiÖp lµ bÊt ®Þnh vµ rºng nguyªn t¾c “ho¹t ®éng liªn tôc” khã cã thÓ ®¹t ®­îc. NÕu nh­ thÞ tr­êng l¯ yÕu tè kh¸ch quan th× c¸c quyÕt ®Þnh cña ban gi¸m ®èc ®-îc xem lµ nh©n tè chñ quan t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét khi c¸c quyÕt ®Þnh chñ quan phï hîp theo mét c¸ch nµo ®ã víi yÕu tè thÞ tr-êng kh¸ch quan th× doanh nghiÖp sÏ ph¸t triÓn ®i lªn. Muèn thÕ nh÷ng ng-êi ®øng ®Çu doanh nghiÖp lu«n ph¶i b¸m s¸t t×nh h×nh, diÔn biÕn thÞ tr-êng ®-a ra c¸c dù b¸o tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt s¸ch t-¬ng øng. ViÖc tÝnh to¸n vµ lËp dù phßng lµ mét phÇn trong c«ng t¸c dù b¸o ë doanh nghiÖp- dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã thÓ bÞ mÊt gi¸ trong t-¬ng lai. Dù phßng thÓ hiÖn sù chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ãn tr-íc nh÷ng bÊt æn trªn thÞ tr-êng tõ ®ã h¹n chÕ ®-îc nh÷ng thiÖt h¹i mµ nh÷ng nh©n tè ®ã cã thÓ t¸c ®éng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nh- vËy, viÖc lËp dù phßng lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña mçi doanh nghiÖp do ®ã h¹ch to¸n dù phßng trë thµnh mét néi dung ®-¬ng nhiªn trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp. T¹i ViÖt nam, chÕ ®é h¹ch to¸n dù phßng ®· tr¶i qua mét sè lÇn thay ®æi cho thÊy cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau ®èi víi viÖc h¹ch to¸n dù phßng. C¸ch h¹ch to¸n hiÖn nay tuy cã -u ®iÓm lµ lµm gi¶m khèi l-îng ghi chÐp kÕ to¸n song còng cã bÊt cËp ®¸ng kÓ. Dù phßng víi nh÷ng ý nghÜa nªu trªn cïng nh÷ng bøc xóc vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n dù phßng hiÖn nay ®· th«i thóc em ph¶i ®i vµo t×m hiÓu. ChÝnh v× vËy mµ ®Ò ¸n m«n häc cða em cã tªn: “ Mét sè suy nghÜ vÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho°n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay”. §Ò ¸n cã hai phÇn néi dung chÝnh: PhÇn 1: Nh÷ng lÝ luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña ViÖt nam. PhÇn 2: Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ trong c¸c doanh nghiÖp. §Ó tiÕn tíi thùc hiÖn vµ hoµn chØnh b¶n ®Ò ¸n nµy em ®· nhËn ®-îc sù chØ b¶o cña c« gi¸o NguyÔn Minh Ph-¬ng, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n trong líp, tuy nhiªn do tr×nh ®é nghiªn cøu cßn h¹n chÕ nªn ch¾c em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay sãt. V× vËy qua ®©y rÊt mong nhËn ®-îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó em cã thÓ hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ mét vÊn ®Ò mµ em quan t©m. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Hµ néi, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2000 Sinh viªn Phïng Lª Hµ- Líp kÕ to¸n 39A 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay PhÇn 1 Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt nam 1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng Dù phßng lµ sù x¸c nhËn trªn sæ s¸ch kÕ to¸n mét kho¶n gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c ch¾n. Nh- vËy,dù phßng thùc chÊt lµ viÖc ghi nhËn tr-íc mét kho¶n chi phÝ ch-a thùc chi vµo chi phÝ s¶n xuÊt-kinh doanh cña niªn ®é b¸o c¸o ®Ó cã nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i vÒ gi¶m gi¸ tµi s¶n cã thÓ sÏ x¶y ra trong niªn ®é tiÕp theo. Do ®ã, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, dù phßng cã mét ý nghÜa quan träng thÓ hiÖn trªn c¸c ph-¬ng diÖn sau ®©y: -Ph-¬ng diÖn kinh tÕ: Nhê c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸, b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n. -Ph-¬ng diÖn tµi chÝnh: Do dù phßng gi¶m gi¸ cã t¸c dông lµm gi¶m lîi nhuËn cña niªn ®é, nªn doanh nghiÖp tÝch luü ®-îc mét sè vèn ®¸ng lÏ ®· ph©n chia, sè vèn nµy dïng ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n thùc sù ph¸t sinh vµ tµi trî c¸c kho¶n chi phÝ hay lç ®· ®-îc dù phßng khi c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ë niªn ®é sau nµy. Thùc chÊt c¸c kho¶n dù phßng lµ mét nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹m thêi n»m trong c¸c tµi s¶n l-u ®éng tr-íc khi sö dông thùc thô. -Ph-¬ng diÖn thuÕ kho¸: Dù phßng gi¶m gi¸ ®-îc ghi nhËn nh- mét kho¶n chi phÝ lµm gi¶m lîi nhuËn ph¸t sinh ®Ó tÝnh to¸n ra sè lîi nhuËn thùc tÕ. Trªn gãc ®é qu¶n lý nhµ n-íc, dù phßng vµ nh÷ng lîi Ých cña nã ®-îc nh×n nhËn nh- mét ®èi s¸ch tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó duy tr× doanh nghiÖp, t¹o thu l©u dµi vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc. 1.2 §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p lËp dù phßng §èi t-îng lËp dù phßng bao gåm: - C¸c vËt t- hµng ho¸ phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. - C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi. -C¸c chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. VËy, c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh bao gåm: -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. -Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay -Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n. §Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp, tr-íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nh÷ng b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña tõng ®èi t-îng cô thÓ, trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh sè dù phßng gi¶m gi¸ cÇn lËp cho mçi ®èi t-îng, sau ®ã tæng hîp toµn bé c¸c kho¶n dù phßng vµo b¶ng kª chi tiÕt cho tõng lo¹i. §Ó thÈm ®Þnh møc ®é gi¶m gi¸ cña c¸c lo¹i vËt t- hµng ho¸, chøng kho¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång víi c¸c thµnh phÇn b¾t buéc lµ: Gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr-ëng, tr-ëng phßng vËt t- hoÆc phßng kinh doanh. Thêi ®iÓm lËp dù phßng ®-îc qui ®Þnh vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc khi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Tr-íc ®ã, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp ë cuèi niªn dé kÕ to¸n tr-íc. Toµn bé c¸c kho¶n dù phßng cÇn lËp ph¶i kh«ng ®-îc v-ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp (sau khi ®· hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng ®· trÝch lËp n¨m tr-íc). Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ dù phßng, ®Ó t×m hiÒu s©u h¬n chóng ta cÇn ®i vµo xem xÐt cô thÓ néi dung h¹ch to¸n ®èi víi tõng lo¹i dù phßng 1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n 1.3.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt do gi¶m gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi t-îng lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n lµ toµn bé c¸c chøng kho¸n do doanh nghiÖp ®Çu t- bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. §iÒu kiÖn lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n: ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: - C¸c lo¹i chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸ ph¶i lµ chøng kho¸n ®-îc doanh nghiÖp ®Çu t- theo ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt. - C¸c chøng kho¸n gi¶m gi¸ ph¶i ®-îc tù do mua b¸n trªn thÞ tr-êng mµ t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m cã gi¸ thÞ tr-êng gi¶m so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. Nh÷ng chøng kho¸n kh«ng ®-îc phÐp mua b¸n tù do trªn thÞ tr-êng th× kh«ng ®-îc lËp dù phßng gi¶m gi¸. 1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n : - §Ò phßng vÒ tµi chÝnh cho tr-êng hîp chøng kho¸n ®ang ®Çu t- cã thÓ bÞ gi¶m gi¸ khi thu håi, chuyÓn nh-îng hay b¸n. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay - §Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c chøng kho¸n ®ang ®Çu t- khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Gi¸ trÞ thùc cña Gi¸ =trÞ thùc tÕ ghi sæ kÕ Sè dù - phßng gi¶m gi¸ ®· chøng kho¸n = to¸n cña chøng kho¸n - lËp cña chøng kho¸n 1.3.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ph¶i lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é b¸o c¸o ®-îc tÝnh to¸n trªn hai c¨n cø: - Thùc tÕ diÔn biÕn gi¸ chøng kho¸n x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o. - Dù b¸o gi¸ thÞ tr-êng chøng kho¸n doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ x¶y ra trong niªn ®é liÒn sau. Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tiÕp theo qua c¸c b-íc c«ng viÖc sau: B-íc 1: KiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i. §Ó thùc hiÖn ®-îc b-íc c«ng viÖc nµy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo sæ chi tiÕt ®Çu t- chøng kho¸n cã mÉu nh- sau: Sæ chi tiÕt ®Çu t- chøng kho¸n (Dïng cho c¸c TK: 121; 221) Tµi kho¶n: .............................. Lo¹i chøng kho¸n: ............... §¬n vÞ ph¸t hµnh: ............. MÖnh gi¸: ............. L·i suÊt: ............ Thêi h¹n thanh to¸n……… Sè ph¸t sinh Chøng tõ NT Mua vµo XuÊt ra TK ghi Sè Ngµy DiÔn gi¶i Sè Thµnh Sè Thµnh ®èi øng sæ hiÖu th¸ng l-îng tiÒn l-îng tiÒn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Sè dSè l-îng Thµnh tiÒn 10 11 1. SD ®Çu kú 2. Sè ph¸t sinh trong kú ………….. Céng sè ph¸t sinh 3. SD cuèi k× Ngµy ..... th¸ng ..... n¨m KÕ to¸n tr-ëng ( Ký, hä tªn) Ng-êi ghi sæ ( Ký, hä tªn) 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Sæ nµy ®-îc më theo tõng tµi kho¶n (§Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n :TK 121 ;§Çu t- chøng kho¸n dµi h¹n :TK221) vµ theo tõng lo¹i chøng kho¸n, cã cïng mét gi¸ , tØ lÖ l·i suÊt ®-îc h-ëng vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n l·i suÊt. V× vËy, nã t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho doanh nghiÖp kiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i vµo ngµy 31/12 n¨m b¸o c¸o. B-íc 2: LËp b¶ng kÕ chøng kho¸n vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu víi gi¸ thÞ tr-êng vµo ngµy kiÓm kª-ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o-niªn ®é x¶y ra dù phßng. B-íc 3: TÝnh ra møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau theo lo¹i chøng kho¸n nµo cã møc b¸o gi¸ thÞ tr-êng ngµy kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ ghi sæ thêi ®iÓm mua vµo cña chøng kho¸n Sè l-îng Møc dù phßng chøng kho¸n gi¶m gi¸ ®Çu t= A bÞ gi¶m gi¸ chøng kho¸n = t¹i thêi ®iÓm * cÇn lËp cho 31/12 n¨m b¸o chøng kho¸n A c¸o Gi¸ thùc tÕ chøng kho¸n A Gi¸ chøng * trªn -thÞ tr-êng kho¸n A h¹ch - t¹i thêi ®iÓm to¸n trªn sæ kÕ 31/12 n¨m b¸o to¸n c¸o ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n cã thÓ tiÕn hµnh theo mÉu sau: Sè hiÖu TK Lo¹i chøng Sèl-îng Gi¸ ®¬n vÞ kho¸n mua vµo 121 xxx xx x 221 xxx xxx Gi¸ t¹i ngµy Møc dù phßng cÇn kiÓm kª lËp xxx xxx xxx xxx 1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau. - T¯i kho°n 129 “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n”. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n (d-íi 1 n¨m) víi kÕt cÊu nh- sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n. Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n ®-îc lËp D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n hiÖn cã - T¯i kho°n 229: “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n”. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n (trªn 1 n¨m). Víi kÕt cÊu nh- sau: 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n. Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n ®-îc lËp. D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n hiÖn cã. 1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n Theo th«ng t- sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 h-íng dÉn h¹ch to¸n trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ®-îc tiÕn hµnh nh- sau: - Cuèi niªn ®é h¹ch to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ chøng kho¸n vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n hiÖn cã, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n. Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n. - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh ghi: Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n. Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n míi cho n¨m sau, ghi: Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n. Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n qua s¬ ®å sau: TK 711 TK 129, 229 Hoµn nhËp sè dùphßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ®· lËp n¨m tr-íc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 811 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 1.4.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt sÏ ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh do gi¶m gi¸ vËt t-, thµnh phÈm, hµng ho¸ tån kho cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi t-îng lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ: Nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, vËt t-, hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n, mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n ( sau ®©y gäi t¾t lµ vËt t-, hµng ho¸) §iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Lµ nh÷ng vËt t- hµng ho¸ tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cã gi¸ trÞ thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n. - VËt t- hµng ho¸ lµ mÆt hµng kinh doanh vµ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. - Cã chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lý, hîp lÖ ho¨c c¸c chøng cø kh¸c chøng minh gi¸ vèn vËt t- hµng ho¸ tån kho. 1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - §Ò phßng vËt t- hµng ho¸ gi¶m gi¸ so víi gi¸ gèc trªn sæ, ®Æc biÖt khi chuyÓn nh-îng, cho vay, xö lÝ, thanh lÝ - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng tån kho trªn hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n: Gi¸ trÞ thùc cña hµng tån kho = Gi¸ = gèc cña hµng tån kho - Dù- phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 1.4.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Còng t-¬ng tù nh- viÖc lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é b¸o c¸o ®-îc tÝnh to¸n trªn hai c¨n cø: Thùc tÕ diÕn biÕn gi¸ vËt t- hµng ho¸ x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o vµ dù b¸o thÞ tr-êng vËt t- hµng ho¸ doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ xÈy ra trong niªn ®é liÒn sau: Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tíi theo c¸c b-íc c«ng viÖc sau ®©y: B-íc 1: KiÓm kª vËt t- hµng ho¸ theo lo¹i. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp biªn b¶n kiÓm kª hµng ho¸ theo mÉu sau: Biªn b¶n kiÓm kª vËt t-, s¶n phÈm, hµng ho¸ Thêi ®iÓm kiÓm kª: ....... giê……ngµy 31 th¸ng 12 n¨m ....... Ban kiÓm kª gåm: ¤ng, bµ ....................... Tr-ëng ban ¤ng, bµ ....................... Uû viªn ¤ng, bµ ....................... Uû viªn §· kiÓm kª kho cã c¸c mÆt hµng d-íi ®©y: Tªn nh·n hiÖu quy KÕt qu¶ kiÓm kª STT c¸ch vËt t- hµng M· sè §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ Sè l-îng Thµnh tiÒn ho¸ A B C D 1 2 3 Thñ tr-ëng ®¬n vÞ ( Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr-ëng ( Ký, hä tªn) Thñ kho ( Ký, hä tªn) Ngµy th¸ng n¨m Tr-ëng ban kiÓm kª ( Ký, hä tªn) B-íc 2: LËp b¶ng kª vËt t- hµng ho¸ vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu víi gi¸ thÞ tr-êng vµo ngµy kiÓm kª- ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o- niªn ®é x¶y ra viÖc lËp dù phßng. B-íc 3: TÝnh møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau khi theo lo¹i vËt t- hµng ho¸ nµo cã gi¸ thÞ tr-êng t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ gèc cña vËt t- hµng ho¸ ®ang ghi sæ kÕ to¸n. Møc dù Sè l-îng vËt tGi¸ gèc vËt Gi¸ thùc tÕ vËt tphßng gi¶m hµng ho¸ A tån t- hµng ho¸ A - hµng ho¸ A trªn = gi¸ hµng tån kho bÞ gi¶m gi¸ t¹i * h¹ch to¸n thÞ tr-êng t¹i thêi kho lËp cho thêi ®iÓm 31/12 trªn sæ kÕ ®iÓm 31/12 n¨m vËt t- A n¨m b¸o c¸o to¸n b¸o c¸o ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh theo mÉu sau: Lo¹i vËt tSè hiÖu TK Sè l-îng hµng ho¸ 152 153 155 ............ §¬n vÞ tÝnh xxx xxx xxx 10 Gi¸ gèc Gi¸ t¹i Møc dù phßng vËt t- ngµy kiÓm cÇn lËp hµng ho¸ kª xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau: TK 159: "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho" Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Víi kÕt cÊu nh- sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hiÖn cßn. 1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ sè l-îng tån kho thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t- hµng ho¸, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp bÊt th-êng, ghi: Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th-êng. §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho míi ph¶i lËp cho niªn ®é kÕ to¸n sau: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Nh- vËy, toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau ®©y: TK 721 TK159 Hoµn nhËp dùphßng gi¶m gi¸ hµng tån kho TK 642(6426) TrÝch kËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 1.5.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt cña c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ kh«ng ®ßi ®-îc do con nî kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh to¸n cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi t-îng lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi lµ c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cña doanh nghiÖp. §iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: - Ph¶i cã tªn, ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu cña tõng con nî. Trong ®ã ghi râ sè nî ph¶i thu khã ®ßi. - §Ó cã c¨n cø lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i cã chøng tõ gèc hoÆc x¸c nhËn cña con nî vÒ sè tiÒn cßn nî ch-a tr¶, bao gåm: Hîp ®ång kinh tÕ, khÕ -íc vay nî, biªn b¶n thanh lÝ hîp ®ång, cam kÕt nî, ®èi chiÕu c«ng nî. C¨n cø ®Ó ®-îc ghi nhËn lµ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi lµ: Nî ph¶i thu ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ hai n¨m trë lªn, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî ®-îc ghi trong hîp ®ång kinh tÕ, c¸c khÕ -íc vay nî hoÆc cam kÕt nî, doanh nghiÖp ®· nhiÒu lÇn ®ßi nh-ng vÉn ch-a thu ®-îc nî. Tr-êng hîp ®Æc biÖt tuy thêi gian qu¸ h¹n ch-a tíi 2 n¨m, nh-ng con nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸c nh- bá trèn hoÆc ®ang bÞ c¸c c¬ quan ph¸p luËt giam gi÷, xÐt xö ... th× còng ®-îc ghi nhËn lµ kho¶n nî khã ®ßi. 1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi - §Ò phßng nî ph¶i thu thÊt thu khi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña mét kho¶n tiÒn tån trong thanh to¸n khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. 1.5.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. §Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n ph¶i dùa trªn c¸c tµi liÖu h¹ch to¸n chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, ph©n lo¹i theo thêi gian thu nî, c¸c kh¸ch hµng qu¸ h¹n ®-îc xÕp lo¹i kh¸ch hµng nghi ngê. Doanh nghiÖp cÇn th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ trªn c¬ së th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng (kÓ c¶ b»ng x¸c minh) ®Ó x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp. Muèn x¸c ®Þnh ®-îc chÝnh x¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo: sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua theo tiÒn ViÖt nam, sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ cã mÉu nh- sau (xem trang bªn): 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Ngµy th¸ng ghi sæ 1 Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua Chøng tõ SH 2 NT 3 (Dïng cho TK 131) Tµi kho¶n: .............. §èi t-îng: .............. Lo¹i tiÒn VN§ TK Thêi h¹n ®-îc DiÔn gi¶i ®èi chiÕt khÊu øng 4 5 6 1.SD ®Êu k× 2.Sèph¸t sinh trong k× Céng sè ph¸t sinh 3.SD cuèi k× Sè ph¸t sinh Nî 7 Sè d- Cã 8 Nî Cã 9 10 Ngµy ....... th¸ng ...... n¨m…. Ng-êi ghi sæ KÕ to¸n tr-ëng (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ Sè d- 1.SD ®Çu k× 2.Sè ph¸t sinh trong k× Céng sè ph¸t sinh 3.SD cuèi k× Ngµy .......th¸ng ........n¨m KÕ to¸n tr-ëng (Ký, hä tªn) Ng-êi ghi sæ ( Ký, hä tªn) 13 VN§ Ngo¹i tÖ Cã VN§ Ngo¹i tÖ Nî VN§ Ngo¹i tÖ DiÔn gi¶i VN§ Chøng tõ SH NT Ngo¹i tÖ NT ghi sæ Tµi kho¶n: ................. §èi t-îng: .................. Lo¹i ngo¹i tÖ: ................. TK TØ Thêi h¹n Sè ph¸t sinh ®èi gi¸ ®-îc Nî Cã øng chiÕt khÊu Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua (theo tiÒn ViÖt nam) ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng thanh to¸n cßn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ ®-îc më theo tõng ®èi t-îng vµ theo tõng lo¹i ngo¹i tÖ. Trªn c¬ së sè d- nî cña tõng ®èi t-îng kh¸ch hµng thÓ hiÖn trªn c¸c sæ chi tiÕt nªu trªn vµ tû lÖ -íc tÝnh mÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®-îc sè dù phßng cÇn lËp cho mçi kh¸ch hµng. Sè dù phßng cÇn Sè nî ph¶i thu cña TØ lÖ -íc tÝnh ph¶i lËp trong niªn = kh¸ch hµng nghi kh«ng thu ®-îc ë * ®é tíi cho kh¸ch ngê A kh¸ch hµng nghi hµng nghi ngê A ngê A §Ó x¸c ®Þnh con sè tæng céng còng nh- cã ®-îc sù bao qu¸t ®èi víi tÊt c¶ kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ tæng hîp chóng vµo mét b¶ng kª theo mÉu nh- sau: Tªn kh¸ch hµng Sè nî ph¶i thu cña TØ lÖ -íc tÝnh kh«ng Møc dù phßng cÇn lËp kh¸ch hµng nghi ngê A thu ®-îc ë kh¸ch cho kh¸ch hµng nghi t¹i ngµy 31/12 n¨m b¸o hµng nghi ngê A ngê A c¸o xxx xxx xxx ViÖc tÝnh to¸n ra sè dù phßng theo c¸ch nµy kh¸ s¸t víi thùc tÕ thÊt thu cã thÓ x¶y ra, tuy nhiªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt, ph©n lo¹i nî, ®èi chiÕu x¸c nhËn nî ®èi víi tõng kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i l-u ý r»ng: Møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng v-ît qu¸ 20% tæng sè d- nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12 hµng n¨m vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. 1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc Khi nhËn thÊy mét sè kho¶n nî lµ kh«ng thÓ thu håi ®-îc, doanh nghiÖp cÇn ph¶i xö lý ®Ó xo¸ sæ c¸c kho¶n nî nµy. C¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc khi xö lý xo¸ sæ ph¶i cã mét trong c¸c b»ng chøng sau ®©y: - Víi con nî lµ ph¸p nh©n: Ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cho xö lý ph¸ s¶n doanh nghiÖp hay quyÕt ®Þnh cña c¸p cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Víi con nî lµ thÓ nh©n: Con nî ®ang tån t¹i nh-ng cã ®ñ chøng cø chøng minh kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî, hoÆc cã lÖnh truy n· hay x¸c nhËn cña c¬ quan ph¸p luËt ®èi víi nh÷ng con nî ®· bá trèn hoÆc ®ang thi hµnh ¸n hoÆc con nî ®· chÕt vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî kÌm theo x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Khi xö lý xo¸ nî ph¶i cã biªn b¶n cña héi ®ång xö lý nî ghi râ gi¸ trÞ nî thu håi ®-îc, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ (sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n thu håi ®-îc) vµ lËp b¶ng kª chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu ®· xo¸ sæ ®Ó lµm c¨n cø h¹ch to¸n. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tæn thÊt thùc tÕ cña kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc cho phÐp xo¸ nî ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Møc ®é tæn thÊt cña tõng kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc lµ phÇn cßn l¹i sau khi lÊy sè d- nî ghi trªn sæ kÕ to¸n trõ ®i sè nî ®· thu håi ®-îc (Do ng-êi g©y thiÖt h¹i ®Òu bï, do ph¸t m¹i tµi s¶n cña con nî, do ®uîc chia tµi s¶n theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n hay c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c). C¸c kho¶n nî ph¶i thu sau khi ®· cã quyÕt ®Þnh xo¸ nî, doanh nghiÖp vÉn ph¶i theo dâi riªng trªn sæ s¸ch trong thêi gian tèi thiÓu lµ 5 n¨m vµ tiÕp tôc cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó thu håi nî. NÕu thu håi ®-îc nî th× sè tiÒn thu håi sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc thu håi nî, doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt th-êng. 1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó h¹ch to¸n dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n: TK 139 “ Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hä¨c cã kh¶ n¨ng kh«ng ®ßi ®-îc vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n. Víi kÕt cÊu nh- sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. D- cã: Sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cã. 1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n Theo th«ng t- sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 h-íng dÉn h¹ch to¸n trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi vµ h¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi nh- sau: H¹ch to¸n trÝch lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi: - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi, dù kiÕn møc tæn thÊt cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ to¸n, kÕ to¸n tÝnh x¸c ®Þnh møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp bÊt th-êng ghi: Nî TK 139 - Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th-êng. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng míi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. H¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi: - ViÖc xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi ®-îc ph¶i c¨n cø vµo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp xo¸ nî, kÕ to¸n ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 138 - Ph¶i thu kh¸c. §ång thêi ghi ®¬n bªn Nî TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý. §èi víi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý cho xo¸ nî, nÕu sau ®ã l¹i thu håi ®-îc xo¸ nî, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña kho¶n nî thu håi ®-îc, ghi: Nî TK 111 - TiÒn mÆt Nî TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng Cã 721 - Thu nhËp bÊt th-êng. §ång thêi ghi ®¬n bªn Cã TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý Nh- vËy, qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: TK 721 TK 139 TK 642(6426) Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª lËp vµ hoµn nhËp dù phßng cho tõng ®èi t-îng ®· ®-îc phª duyÖt, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ t-¬ng øng víi h×nh thøc tæ chøc sæ mµ ®¬n vÞ ®ang ¸p dông. Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ chung: Lo¹i sæ sö dông: 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay -Sæ nhËt kÝ chung -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721. S¬ ®å h¹ch to¸n Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) Sæ nhËt ký chung Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh. Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ- sæ c¸i Lo¹i sæ sö dông: NhËt kÝ- sæ c¸i (phÇn sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721). S¬ ®å h¹ch to¸n Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) NhËt kÝ- sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n Líp kÕ to¸n 39A c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ- ghi sæ Lo¹i sæ sö dông: -Chøng tõ- ghi sæ: kÕ to¸n lËp mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô hoµn nhËp vµ mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô trÝch lËp dù phßng. -Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ- ghi sæ: chøa ®ùng th«ng tin vÒ ngµy th¸ng lËp, sè hiÖu vµ sè tiÒn cña c¸c chøng tõ- ghi sæ ®· lËp. -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721. S¬ ®å h¹ch to¸n: Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ- ghi sæ Chøng tõ- ghi sæ Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh. Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ- chøng tõ Lo¹i sæ sö dông: -NhËt kÝ- chøng tõ sè 8: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 159, 642, 711, 721, 811, 821,…; ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. -NhËt kÝ- chøng tõ sè 10: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 129, 139, 229,…; ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. -B¶ng kª sè 5: ghi Nî tµi kho¶n 642, ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay S¬ ®å h¹ch to¸n: Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) NhËt kÝ- chøng tõ sè 8 NhËt kÝ- chøng tõ sè 10 Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh 19 B¶ng kª sè 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay PhÇn 2 Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp Qua néi dung võa tr×nh bµy cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh kh¸ ®¬n gi¶n, ®· gióp gi¶m bít g¸nh nÆng tÝnh to¸n vµ ghi chÐp sæ s¸ch cho kÕ to¸n. Tuy nhiªn, víi b¶n chÊt phøc t¹p cña vÊn ®Ò dù phßng th× d-êng nh- c¸ch h¹ch to¸n nh- vËy ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu vÒ qu¶n lý dù phßng. §©y lµ h¹n chÕ ai còng nhËn ra, vµ trong khi chê ®îi mét sù thay ®æi chÕ ®« em xin m¹nh d¹n ®-a ra mét vµi ®Ò xuÊt mµ b¶n th©n ®· tù rót ra qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò h¹ch to¸n dù phßng ë ViÖt nam vµ c¸c n-íc. 2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng 2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Nguyªn t¾c chung lµ khi gi¸ trÞ hµng tån kho bÞ gi¶m sót trªn thÞ tr-êng nghÜa lµ cã thÓ sÏ cã mét kho¶n lç ph¸t sinh tõ sù gi¶m gi¸, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh lËp dù phßng cho sù gi¶m gi¸ nµy. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 2 (IAS 2) vÒ hµng tån kho cho r»ng: doanh nghiÖp chØ ®-îc lËp dù phßng c¸c lo¹i hµng tån kho dïng ®Ó kinh doanh (gåm hµng ho¸, thµnh phÈm) khi mµ gi¸ vèn thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc hiÖn rßng; cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ... khi gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt tõ chóng kh«ng bÞ gi¶m trªn thÞ tr-êng th× ng-êi ta sÏ kh«ng lËp dù phßng. Tuy nhiªn theo th«ng t- sè 64/ TC/ TCDN ngµy 15/ 9/1997 h-íng dÉn chÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× ®èi t-îng lËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho l¹i bao gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, vËt t- hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. C¸ch x¸c ®Þnh ®èi t-îng hµng tån kho cÇn trÝch lËp dù phßng theo IAS 2 tá ra cã tÝnh thuyÕt phôc h¬n. Do vËy, theo em doanh nghiÖp chØ cÇn lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho hµng ho¸, s¶n phÈm lµ mÆt hµng kinh doanh, cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ... dïng cho s¶n xuÊt th× môc ®Ých mua cña doanh nghiÖp râ rµng kh«ng ph¶i ®Ó b¸n nªn sù gi¶m gi¸ cña c¸c yÕu tè nµy sÏ chØ dÉn ®Õn kho¶n lç khi nµo nh÷ng thµnh phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra tõ chóng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr-êng. Nãi c¸ch kh¸c, ngay c¶ trong tr-êng hîp gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®· bÞ gi¶m sót, nÕu gi¸ b¸n cña thµnh phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra tõ chóng vÉn kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr-êng th× viÖc lËp dù phßng cho chóng lµ ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt. NÕu lËp dù phßng cho tÊt c¶ c¸c kho¶n môc hµng tån kho bÞ gi¶m gi¸ v× môc ®Ých duy nhÊt lµ ®Ó c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh 20