Tài liệu Một số nét khái quát về công ty tnhh

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n khoa kinh tÕ vµ kinh doanh quèc tÕ Chuyªn ngµnh qu¶n trÞ kinh doanh quèc tÕ  CHUY£N §Ò ThùC TËP TèT NGHIÖP §Ò tµi: Gi¶i ph¸p më réng thÞ trêng xuÊt khÈu cña c«ng ty hµ thµnh trong ®iÒu kiÖn viÖt nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña wto Gi¸o viªn híng dÉn Sinh viªn thùc hiÖn Líp Kho¸ HÖ : : : : : PGS.TS. NGUYÔN THÞ H¦êNG TrÇn thÞ hµ ph¬ng KDQT A 46 chÝnh quy Hµ Néi - 2008 LỜI MỞ ĐẦU I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Có thể thấy toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế tất yếu khách quan chi phối sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Trước những tiến bộ hiện nay của nền kinh tế thế giới cùng sự phát triển như vũ bão Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 0 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 của khoa học công nghệ, để có thể tồn tại và phát triển, mỗi quốc gia đều cần có sự chủ động, tích cực, sáng tạo tham gia vào hội nhập kinh tế với các nước khác trên thế giới. Nhận thức được tầm quan trọng của việc hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã có những bước chuyển mình đáng kể trong những năm qua. Bằng những nỗ lực của mình, Việt Nam đã ngày càng chiếm một vị thế quan trọng trên trường quốc tế. Ngày 7 tháng 11 năm 2006, Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO. Đây là một trong những kết quả quan trọng của quá trình thực hiện chính sách chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. Gia nhập WTO mở ra cho các doanh nghiệp Việt Nam những cơ hội mới cũng như những thách thức mới. Để đối mặt với những thách thức đó và chiến thắng trong cạnh tranh hiện nay, các doanh nghiệp nước ta đã có những bước đi cụ thể và có rất nhiều doanh nghiệp đã đạt được thành công trên con đường hội nhập. Thực hiện chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, trong những năm qua các doanh nghiệp đã không ngừng tăng cường mở rộng hoạt động xuất khẩu vì xuất khẩu có một vai trò quan trọng góp phần thúc đẩy nền kinh tế đất nước phát triển, tăng thu ngoại tệ, tạo điều kiện phát triển nhập khẩu và cơ sở hạ tầng… Các doanh nghiệp đã nhanh chóng nắm bắt các cơ hội để có thể mở rộng thị trường XK nhằm đem về lợi nhuận lớn nhất cho doanh nghiệp của mình. Công ty Hà Thành cũng không nằm ngoài số đó. Là một doanh nghiệp thuộc Quân khu thủ đô, Bộ quốc phòng, công ty Hà Thành cũng chủ trương mở rộng thị trường xuất khẩu của mình nhằm đem về nhiều lợi nhuận hơn cho công ty. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động xuất khẩu, trong những năm qua công ty luôn chú trọng đến việc làm sao có thể làm tăng thị trường xuất khẩu của mình. Vì xuất khẩu tăng nhanh sẽ tạo ra thị trường tiêu thụ của công ty, giúp công ty có thêm nhiều bạn hàng làm ăn… Đặc biệt với việc Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO nếu công ty không tự mình chủ động hội nhập, không có chiến lược phát triển và mở rộng thị trường xuất khẩu thì không thể kinh doanh thành công và hiệu quả được. Tuy nhiên việc mở rộng thị trường Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 1 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 xuất khẩu của công ty còn gặp phải rất nhiều khó khăn do gia nhập WTO khiến cho mức độ cạnh tranh trên thị trường ngày càng gia tăng. Điều đó chứng tỏ rằng gia nhập WTO đem lại cho các công ty Việt Nam nói chung và công ty Hà Thành nói riêng rất nhiều cơ hội và thách thức. Cơ hội thì cần nhanh chóng nắm bắt và không để thách thức làm cản trở sự phát triển của công ty. Chính vì thế mà công ty Hà Thành đang tập trung vào việc làm thế nào để có thể mở rộng thị trường xuất khẩu của mình. Trên ý nghĩa đó việc chọn đề tài “Giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành trong điều kiện Việt Nam là thành viên chính thức của WTO” góp phần quan trọng trong việc nâng cao sức cạnh tranh của công ty Hà Thành trên trường quốc tế. II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 2.1 Mục đích nghiên cứu đề tài Đề xuất các biện pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành trong điều kiện Việt Nam là thành viên chính thức của WTO. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài: Căn cứ vào mục đích nghiên cứu của đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài tập trung vào những vấn đề cơ bản sau: - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về xuất khẩu và mở rộng thị trường xuất khẩu cũng như sự cần thiết phải mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành trong điều kiện VN là thành viên chính thức của WTO. - Nghiên cứu và phân tích thực trạng và tình hình sản xuất và kinh doanh xuất khẩu của công ty Hà Thành trong thời gian qua. Từ đó rút ra những ưu điểm, tồn tại của công ty. - Đề xuất những giải pháp để công ty có thể mở rộng thị trường xuất khẩu của mình trong điều kiện Việt Nam là thành viên chính của WTO. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3.1 Đối tượng nghiên cứu Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 2 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành. 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành bao gồm cả thị trường truyền thống và những thị trường mới, thị trường tiềm năng nước ngoài mà công ty có thể thâm nhập và mở rộng. - Về thời gian: nghiên cứu hoạt động xuất khẩu của công ty Hà Thành tập trung chủ yếu vào giai đoạn gần đây nhất, cụ thể từ năm 2004 tới nay và cả trong những năm tiếp theo. V. KẾT CẤU CỦA CHUYÊN ĐỀ: Ngoài mở đầu và kết luận, chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm 3 chương: Chương I: Lý luận chung về mở rộng thị trường xuất khẩu và sự cần thiết phải mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành. Chương II: Thực trạng hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành trong điều kiện Việt Nam là thành viên chính thức của WTO Chương III: Giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu của công ty Hà Thành trong điều kiện Việt Nam là thành viên chính thức của WTO. Trong quá trình nghiên cứu và viết đề tài em còn gặp nhiều khó khăn do kiến thức lý luận còn hạn chế và những khó khăn trong việc thu thập số liệu đánh giá tình hình nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý từ cô giáo hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Hường và bạn đọc để em có thế khắc phục những thiếu sót đó, hoàn thiện thêm kiến thức của mình. CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY HÀ THÀNH Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 3 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU VÀ THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU 1. Xuất khẩu 1.1. Khái niệm Trong xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới, cùng với sự phát triển của phân công lao động quốc tế thì thị trường thế giới ngày càng trở nên thống nhất, ranh giới giữa các thị trường nội địa ngày càng trở nên mờ nhạt. Sự xuất hiện của các công ty đa quốc gia và xuyên quốc gia khiến cho mức độ cạnh tranh trên thị trường thế giới càng trở nên gay gắt hơn. Do đó, để có thể tồn tại và phát triển bền vững, các doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau đều tìm cách vươn ra kinh doanh trên thị trường nước ngoài. Và hình thức thông thường mà các doanh nghiệp lựa chọn để đem hàng hoá và dịch vụ của mình ra nước ngoài đó là thông qua xuất khẩu. Vậy xuất khẩu là gì? Theo các nhà kinh doanh quốc tế: “Xuất khẩu là hoạt động đưa các hàng hoá và dịch vụ từ quốc gia này sang quốc gia khác để bán”. Tuy nhiên hiện nay với sự xuất hiện của các khu chế xuất - đó là các khu công nghiệp đặc biệt chỉ dành riêng cho việc sản xuất, chế biến những sản phẩm để XK ra nước ngoài, thực hiện dịch vụ cho sản xuất hàng XK và hoạt động XK, được thành lập tại những địa bàn có vị trí thuận tiện, có ranh giới địa lý xác định, được thành lập theo quy định của chính phủ thì khái niệm XK là hoạt động đưa hàng hoá và dịch vụ ra khỏi biên giới quốc gia chỉ mang tính chất tương đối, hàng hoá chỉ cần đưa vào các KCX cũng được coi là XK rồi. Do đó đã xuất hiện khái niệm:“XK hàng hoá là những sản phẩm hữu hình được sản xuất hoặc gia công tại các cơ sở sản xuất, cơ sở gia công và các KCX với mục đích để tiêu thụ tại thị trường nước ngoài và đi qua hải quan”. Như vậy có thể định nghĩa một cách khái quát nhất về xuất khẩu như sau: “Xuất khẩu là một hoạt động kinh doanh thu doanh lợi bằng cách bán sản phẩm hoặc dịch vụ ra thị trường nước ngoài và sản phẩm hay dịch vụ ấy Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 4 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 phải di chuyển ra khỏi biên giới một quốc gia hoặc đưa vào các khu vực đặc biệt trên lãnh thổ quốc gia xuất khẩu được coi là khu vực hải quan”. 1.2. Các hình thức xuất khẩu Trong kinh doanh quốc tế hoạt động xuất khẩu được diễn ra dưới 2 hình thức đó là xuất khẩu trực tiếp và xuất khẩu gián tiếp: - XK trực tiếp: là hoạt động bán hàng trực tiếp của một công ty cho các khách hàng của mình ở thị trường nước ngoài. Có 2 hình thức XK trực tiếp: + Đại diện bán hàng: là hình thức bán hàng không mang danh nghĩa của mình mà lấy danh nghĩa của người uỷ thác nhằm nhận lương và một phần hoa hồng trên cơ sở giá trị hàng hoá bán được. + Đại lý phân phối: là người mua hàng hóa của công ty để bán theo kênh tiêu thụ ở khu vực mà công ty phân định, công ty khống chế phạm vi phân phối, kênh phân phối ở thị trường nước ngoài. Đại lý phải chịu toàn bộ rủi ro liên quan đến việc bán hàng hóa ở thị trường đã phân định và thu lợi nhuận thông qua chênh lệch giữa giá mua và giá bán. - Xuất khẩu gián tiếp: là hình thức bán hàng hoá và dịch vụ của công ty ra nước ngoài thông qua trung gian tức thông qua người thứ 3. Có 4 trung gian mua bán chủ yếu trong kinh doanh XK: + Đại lý: là các cá nhân hay tổ chức đại diện cho nhà xuất khẩu thực hiện một hay một số hoạt động nào đó ở thị trường nước ngoài. + Công ty quản lý xuất khẩu: là các công ty nhận uỷ thác và quản lý công tác xuất khẩu hàng hoá. + Công ty kinh doanh xuất khẩu: là công ty hoạt động như nhà phân phối độc lập có chức năng kết nối các khách hàng nước ngoài với công ty xuất khẩu trong nước để đưa hàng hoá ra nước ngoài tiêu thụ. + Đại lý vận tải: là các công ty thực hiện dịch vụ thuê vận chuyển và những dịch vụ có liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hoá như khai báo hải quan, áp biểu thuế quan, thực hiện giao nhận chuyên chở và bảo hiểm. 2. Thị trường xuất khẩu 2.1. Khái niệm thị trường Có rất nhiều quan điểm khác nhau về thị trường. Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 5 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Theo góc độ tiếp cận kinh tế học cổ điển: “Thị trường là nơi diễn ra các quá trình trao đổi, mua bán, là tổng số và cơ cấu cung-cầu và điều kiện diễn ra tương tác cung-cầu thông qua mua bán hàng hoá bằng tiền tệ”. T.Cannon khái niệm: “Thị trường là tập hợp người bán và người mua thoả thuận các điều kiện trao đổi hàng hoá và dịch vụ được tiến hành một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua một mạng lưới trung gian phức hợp để kết nối người mua và người bán ở những vị trí không gian khác nhau”. Theo quan điểm của các nhà quản lý doanh nghiệp thì: “Thị trường là tập hợp những khách hàng tiềm năng của doanh nghiệp tức là những khách hàng đang mua hoặc có thể sẽ mua sản phẩm của doanh nghiệp”. Dù xuất hiện rất nhiều quan điểm khác nhau về thị trường, tuy nhiên, khái niệm thị trường được định nghĩa một cách tổng quát và đã được các nhà kinh tế học thống nhất như sau: “Thị trường là một quá trình mà trong đó người bán và người mua tác động qua lại với nhau để xác định giá cả và sản lượng của một hàng hoá hay dịch vụ nhất định”. 2.2. Khái niệm thị trường xuất khẩu Thị trường thế giới đang diễn ra ngày càng sôi nổi với những hoạt động xuất nhập khẩu ngày càng đa dạng, phức tạp hơn trong đó thị trường xuất khẩu là một trong những thị trường chủ yếu, đóng vai trò hết sức quan trọng trong thương mại quốc tế, giúp các quốc gia tăng trưởng, phát huy được những lợi thế so sánh của quốc gia mình. Thị trường xuất khẩu mang những đặc điểm của thị trường nói chung và những đặc điểm riêng có của nó. Thị trường xuất khẩu được định nghĩa như sau: “Thị trường xuất khẩu là tập hợp người mua và người bán có quốc tịch khác nhau tác động với nhau để xác định giá cả, số lượng hàng hoá mua bán, chất lượng hàng hoá và các điều kiện mua bán khác theo hợp đồng, thanh toán chủ yếu bằng ngoại tệ mạnh và phải làm thủ tục hải quan qua biên giới”. 2.3. Phân loại thị trường xuất khẩu Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 6 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Có rất nhiều căn cứ để phân loại thị trường xuất khẩu. Việc phân loại thị trường xuất khẩu sẽ tạo điều kiện cho các DN xác định rõ loại thị trường, có thể phân chia thị trường của mình thành các nhóm thị trường nhỏ hơn. Trên cơ sở đó xây dựng được những phương thức, kế hoạch kinh doanh phù hợp. - Nếu căn cứ vào vị trí địa lý thị trường xuất khẩu chia thành: + Thị trường Châu lục + Thị trường khu vực + Thị trường nước và vùng lãnh thổ - Căn cứ vào lịch sử quan hệ ngoại thương: + Thị trường truyền thống: là thị trường mà từ lâu doanh nghiệp đã xuất khẩu sản phẩm của mình sang thị trường này + Thị trường hiện có: là thị trường mà hiện tại doanh nghiệp đang xuất khẩu sản phẩm của mình. + Thị trường mới: là thị trường mà doanh nghiệp mới xuất khẩu sản phẩm của mình. Những mặt hàng mà doanh nghiệp xuất khẩu trên thị trường này còn mới mẻ, thị phần chưa cao. + Thị trường tiềm năng: là thị trường mà doanh nghiệp nhận thấy có thể xuất khẩu hàng hoá thành công trên thị trường này. - Căn cứ vào kim ngạch xuất nhập khẩu và cán cân thương mại giữa nước xuất khẩu và nước nhập khẩu: + Thị trường xuất siêu + Thị trường nhập siêu - Căn cứ vào dung lượng và sức mua của thị trường + Thị trường xuất khẩu có sức mua lớn + Thị trường xuất khẩu có sức mua trung bình + Thị trường xuất khẩu có sức mua thấp - Căn cứ vào sức cạnh tranh của hàng hoá xuất khẩu và của các doanh nghiệp nước xuất khẩu: + Thị trường xuất khẩu có ưu thế cạnh tranh + Thị trường xuất khẩu không có ưu thế cạnh tranh Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 7 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Căn cứ vào loại hình cạnh tranh trên thị trường: + Thị trường độc quyền + Thị trường độc quyền “nhóm” + Thị trường cạnh tranh hoàn hảo + Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo - Căn cứ vào mức độ mở cửa của thị trường, mức bảo hộ, tính chặt chẽ và khả năng xâm nhập thị trường: + Thị trường “khó tính” + Thị trường “dễ tính” - Căn cứ vào mức độ hạn chế xuất khẩu: + Thị trường xuất khẩu theo hạn ngạch + Thị trường xuất khẩu phi hạn ngạch 2.4. Phân biệt thị trường xuất khẩu và thị trường trong nước: 2.4.1. Về dung lượng thị trường: Thị trường xuất khẩu có dung lượng lớn hơn thị trường trong nước. Một doanh nghiệp có thể xuất khẩu sản phẩm của mình cùng một lúc sang nhiều thị trường nước ngoài khác nhau để đáp ứng nhu cầu trên các thị trường đó. Thị trường nước ngoài với những nhu cầu, thị hiếu, phong tục tập quán phong phú, đa dạng khác với thị trường trong nước, nếu doanh nghiệp nào biết phát hiện, khơi gợi, nắm bắt nhu cầu và thoả mãn nhu cầu với chất lượng cao thì doanh nghiệp đó sẽ chiến thắng trên thị trường đó. Do đó doanh nghiệp nào cũng muốn vươn xa và vươn sâu hơn nữa trên thị trường thế giới. 2.4.2. Về giá cả: Khi các công ty xuất khẩu ra nước ngoài, họ phải đối đầu với việc xác định giá cả. Thông thường giá các hàng hoá XK ra nước ngoài sẽ lớn hơn giá các hàng hoá đó nếu như bán trong nước vì khi XK, các công ty phải cộng thêm vào giá xuất xưởng hàng hoá đó những loại phí như: phí vận chuyển, thuế quan, tiền lời cho nhà xuất khẩu, tiền lời cho nhà bán sỉ, tiền lời cho nhà bán lẻ… Tuỳ thuộc vào các chi phí tăng thêm này cũng như những rủi ro về Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 8 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 biến động tiền tệ, giá cả XK sản phẩm ở thị trường nước ngoài có thể phải bán nhiều hơn gấp hai đến năm lần ở trong nước nhằm đảm bảo mức doanh lợi cho nhà xuất khẩu. Hơn nữa các công ty phải tốn thêm các khoản chi phí để tìm hiểu luật pháp, tập quán, sở thích… của người tiêu dùng nước ngoài, điều đó cũng khiến cho hàng hoá xuất khẩu có giá cả cao hơn so với bán ở trong nước. 2.4.3. Về cạnh tranh: Toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới khiến cho cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng trở nên gay gắt. Doanh nghiệp nào cũng muốn vươn ra thị trường nước ngoài. Vậy nên trên một thị trường xuất khẩu mặt hàng nào đó có thể có vô số đối thủ cạnh tranh. Dù ở thị trường trong nước hay nước ngoài, các DN cũng sẽ phải đối mặt với cạnh tranh từ nhiều phía, tuy nhiên mức độ cạnh tranh trong nước cũng sẽ ít hơn so với mức độ cạnh tranh khi DN xuất khẩu hàng hoá ra nước ngoài. Vì khi kinh doanh trong nước, DN sẽ có rất nhiều lợi thế do là người bản xứ nên am hiểu về nhu cầu, sở thích, thói quen, tập quán tiêu dùng hay luật pháp nội địa… Trong khi đó trên thị trường xuất khẩu, DN sẽ phải đối mặt với rất nhiều các nhà cung cấp sẵn có trên thị trường xuất khẩu hay từ các nhà sản xuất của quốc gia khác…cộng thêm việc tốn kém các khoản chi phí xuất khẩu khiến cho cạnh tranh càng trở nên khốc liệt. 2.4.4. Về đồng tiền thanh toán: Đơn vị tiền tệ lưu hành ở mỗi quốc gia là khác nhau. Do vậy, trong các hợp đồng XNK, để giải quyết sự khác biệt này và tránh những tranh chấp sau này có thể xảy ra các bên tham gia vào hợp đồng phải có sự thoả thuận với nhau về việc chọn đồng tiền thanh toán. Đồng tiền thanh toán có thể là ngoại tệ với một trong hai bên hoặc là với cả hai bên. Hai bên cũng phải thoả thuận với nhau về chế độ tỷ giá hối đoái để tính giá và thực hiện thanh toán. II. MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU 1. Khái niệm và các phương thức mở rộng thị trường xuất khẩu 1.1. Khái niệm Đứng trên góc độ của doanh nghiệp thì mở rộng thị trường xuất khẩu là tổng hợp các biện pháp, các cách thức mà một doanh nghiệp sử dụng để đưa ngày càng nhiều khối lượng sản phẩm ra thị trường nước ngoài để tiêu thụ. Các Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 9 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 doanh nghiệp sẽ xác định các thị trường tiềm năng trên cơ sở phân tích, đánh giá các thị trường truyền thống và khả năng xuất khẩu đến thị trường mới. Theo quan điểm của Marketing hiện đại: “Mở rộng thị trường xuất khẩu không chỉ là việc tăng thêm các thị trường nước ngoài mới mà còn phải tăng thị phần của sản phẩm trong các thị trường đã có sẵn”. 1.2. Các phương thức mở rộng thị trường xuất khẩu Khi quyết định mở rộng thị trường xuất khẩu của mình, một doanh nghiệp có thể mở rộng theo chiều rộng hoặc theo chiều sâu hoặc cũng có thể cùng một lúc mở rộng thị trường theo cả hai hướng này. 1.2.1. Mở rộng thị trường theo chiều rộng Mở rộng thị trường theo chiều rộng là việc tăng phạm vi thị trường bằng cách đưa sản phẩm mới đến với những thị trường mới, khách hàng mới. Doanh nghiệp có thể mở rộng phạm vi thị trường theo tiêu thức địa lý và có thể mở rộng theo tiêu thức khách hàng. Xét về mặt không gian và phạm vi địa lý, việc mở rộng thị trường theo chiều rộng là việc đòi hỏi không ngừng nghiên cứu những xu thế biến động của thế giới, các thị trường nước ngoài để tiến hành xâm nhập các thị trường đó. Xét về mặt khách hàng, mở rộng thị trường theo chiều rộng thể hiện ở việc doanh nghiệp phát triển về số lượng khách hàng có cùng loại nhu cầu để bán nhiều hơn một loại sản phẩm hay dịch vụ nào đó. Việc đưa ra ngày càng nhiều sản phẩm sẽ dựa trên nhu cầu đa dạng, mong muốn thoả mãn và khả năng thanh toán của khách hàng. 1.2.2. Mở rộng thị trường theo chiều sâu: Mở rộng thị trường theo chiều sâu là việc gia tăng số lượng và giá trị sản phẩm xuất khẩu trên những thị trường hiện tại nhằm gia tăng kim ngạch xuất khẩu. Doanh nghiệp không chỉ gia tăng về mặt số lượng hàng hoá xuất khẩu mà còn tăng cường chủng loại hàng hoá trên thị trường đồng thời không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ; đưa ra thị trường những sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng chất xám cao nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 10 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 khách hàng và tăng sức cạnh tranh của các mặt hàng đang được cung cấp trên thị trường hiện tại. Mở rộng thị trường theo chiều sâu có thể được thực hiện theo cách cắt lớp, phân đoạn thị trường để thoả mãn nhu cầu đa dạng, phức tạp của khách hàng. Dù là mở rộng thị trường theo chiều rộng hay chiều sâu, DN đều cần nghiên cứu kỹ thị trường, theo dõi, xác định quy mô, cơ cấu các mặt hàng và sự cạnh tranh trên thị trường cũng như tiềm lực, khả năng của DN để đảm bảo cho việc kinh doanh và hướng đi của DN trên thị trường đó là đúng đắn và chính xác 2. Các chỉ tiêu đánh giá mức độ mở rộng thị trường xuất khẩu Có rất nhiều chỉ tiêu để đánh giá mức độ mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp. Các chỉ tiêu không chỉ đánh giá mức độ mở rộng thị trường theo chiều rộng mà còn đánh giá mức độ mở rộng thị trường xuất khẩu theo chiều sâu. 2.1. Chỉ tiêu đánh giá mức độ mở rộng thị trường XK theo chiều rộng 2.1.1. Số lượng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp trong năm (Tn) Nếu Tn tăng qua các năm chứng tỏ rằng hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp đạt hiệu quả và thị trường xuất khẩu ngày càng được mở rộng về mặt không gian, phạm vi địa lý. Nếu Tn tăng giảm không đều qua các năm cho thấy hoạt động mở rộng thị trường của doanh nghiệp còn nhiều mặt yếu kém. 2.1.2. Tốc độ tăng thị trường xuất khẩu bình quân (T) T = (t1 + t2 + … + tn) n Trong đó: t1, t2, …, tn là số lượng thị trường thực mới mà doanh nghiệp khai phá được hàng năm. Số lượng thị trường thực mới khai thác được tính bằng số thị trường mới khai thác được hàng năm trừ đi số thị trường mà doanh nghiệp để mất hàng năm. Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 11 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 T < 0: chứng tỏ thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp ngày càng bị thu hẹp lại theo phạm vi địa lý. Doanh nghiệp không những không mở rộng được thị trường mà còn đánh mất dần các thị trường hiện tại. T = 0: hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu không đạt hiệu quả, số thị trường mới mở chỉ bằng số thị trường doanh nghiệp đã mất hoặc cũng có thể là doanh nghiệp chỉ duy trì hoạt động của mình trên thị trường hiện tại. T > 0: thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp ngày càng tăng, số thị trường mới lớn hơn số thị trường doanh nghiệp đánh mất. Hoạt động mở rộng thị trường của doanh nghiệp đạt hiệu quả về phạm vi địa lý. 2.1.3. Tốc độ tăng số lượng khách hàng mới bình quân (H) = h1+ H N h2+ … +hn Trong đó: h1, h2, ..., hn: số lượng khách hàng mới hàng năm được tính bằng số khách hàng mới của doanh nghiệp trừ đi số khách hàng bị mất. H < 0: số lượng khách hàng của doanh nghiệp bị thu hẹp, doanh nghiệp không những không tăng được số khách hàng mà còn đánh mất cả một số khách hàng hiện tại. Hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu là kém hiệu quả. H = 0: chứng tỏ rằng doanh nghiệp chưa mở rộng được thị trường xuất khẩu. Số lượng khách hàng của doanh nghiệp không đổi. Có thể do doanh nghiệp không thiết lập được mối quan hệ với khách hàng mới nào, hoặc là do số khách hàng mới của doanh nghiệp bằng số khách hàng mất đi. H > 0: doanh nghiệp mở rộng được thị trường xuất khẩu của mình, số lượng khách hàng thực mới thiết lập được tăng lên sẽ giúp doanh nghiệp tránh được sự phụ thuộc vào một số ít khách hàng dẫn đến tình trạng ép giá. 2.2. Chỉ tiêu đánh giá mức độ mở rộng thị trường theo chiều sâu Tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu bình quân (K) Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 12 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 K n (k1 * k2 * .... * kn ) Trong đó k1, k2, …, kn là tốc độ tăng kim ngạch liên hoàn và được tính bằng tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu của năm sau so với năm trước. K < 1: cho thấy quy mô mở rộng thị trường của doanh nghiệp ngày càng bị thu hẹp qua các năm. K = 1: quy mô mở rộng thị trường của doanh nghiệp là không đổi, năm sau vẫn bằng năm trước. K > 1: quy mô mở rộng thị trường của doanh nghiệp ngày càng tăng 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc mở rộng thị trường xuất khẩu Có thể chia các nhân tố ảnh hưởng đến việc mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp thành 3 nhóm nhân tố: - Các nhân tố quốc tế - Các nhân tố thuộc về nước xuất khẩu và doanh nghiệp xuất khẩu - Các nhân tố thuộc về nước nhập khẩu 3.1. Các nhân tố quốc tế 3.1.1. Quy chế tối huệ quốc Quy chế tối huệ quốc là chính sách không phân biệt đối xử trong thương mại, hiện nay được rất nhiều quốc gia sử dụng đặc biệt là tổ chức thương mại thế giới (WTO). Quy chế tối huệ quốc này được áp dụng tuỳ thuộc vào lợi ích kinh tế của các bên tham gia, nhưng nhìn chung có 2 cách áp dụng: - Áp dụng chế độ tối huệ quốc có điều kiện: quốc gia được hưởng tối huệ quốc phải chấp nhận thực hiện những điều kiện kinh tế do chính phủ của quốc gia cho hưởng đòi hỏi. - Áp dụng chế độ tối huệ quốc không điều kiện: là nguyên tắc nước này cho nước khác hưởng chế độ tối huệ quốc mà không kèm theo điều kiện ràng buộc nào cả. Mục đích của việc sử dụng quy chế tối huệ quốc trong buôn bán quốc tế là nhằm chống phân biệt đối xử trong buôn bán quốc tế, làm cho điều kiện cạnh tranh giữa các bạn hàng ngang bằng nhau nhằm thúc đẩy quan hệ buôn bán giữa Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 13 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 các nước đang phát triển. Hàng hoá của nước nhận được quy chế tối huệ quốc sẽ có sức cạnh tranh lớn hơn trên thị trường nước cung cấp quy chế bởi sự giảm bớt các hàng rào thuế quan và phi thuế quan, và những ưu đãi khác giúp doanh nghiệp các nước tăng cường xuất khẩu, mở rộng thị trường. Với việc xem xét yếu tố này, các DN sẽ định hướng được hoạt động mở rộng thị trường XK của mình. Nếu DN có ý định XK sang một nước mà ở nước này quốc gia của DN được hưởng chế độ ưu đãi tối huệ quốc thì sẽ là một thuận lợi lớn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên doanh nghiệp cũng cần cân nhắc các điều kiện đi kèm khi nước nhập khẩu áp dụng chế độ tối huệ quốc có điều kiện. 3.1.2. Tình hình kinh tế, chính trị, luật pháp quốc tế Sự biến động của nền kinh tế thế giới như lạm phát, khủng hoảng kinh tế khu vực… cũng như sự biến động chính trị, quân sự trên thế giới như: chiến tranh giữa các nước vùng Trung Đông… hay sự thay đổi về luật pháp quốc tế sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ đến lượng cung và cầu của các nước. Những biến động về kinh tế, chính trị, luật pháp thế giới có thể có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của một doanh nghiệp. Do vậy trong hoạt động mở rộng thị trường hàng hoá xuất khẩu, doanh nghiệp cần nghiên cứu, phân tích thường xuyên tình hình kinh tế, chính trị, luật pháp nhằm phục vụ cho việc tìm hiểu các thông tin liên quan đến hoạt động nhập khẩu của các nước để nắm bắt và khai thác các cơ hội kinh doanh. 3.2. Các nhân tố thuộc về nước xuất khẩu và doanh nghiệp xuất khẩu 3.2.1. Các nhân tố thuộc về nước xuất khẩu * Các quy định có liên quan đến hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu Các quy định của nước xuất cảng áp dụng trong ngoại thương là một trong những nhân tố cơ bản mà các doanh nghiệp cần phải xem xét vì các quy định này có thể ngăn cản hay mở rộng xuất cảng sang các nước khác, bao gồm: - Các quy định về thuế như thuế sản xuất, thuế xuất khẩu… - Các quy định về tài chính, tín dụng đối với sản xuất và xuất khẩu như: lãi suất vay ngắn hạn và dài hạn, hỗ trợ tín dụng xuất khẩu… Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 14 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Chính sách về nguyên vật liệu, cơ sở hạ tầng, cải cách hành chính DN… Nếu nhà nước có chính sách khuyến khích xuất khẩu như giảm thuế xuất khẩu, cấp tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp cho doanh nghiệp xuất khẩu, có cơ quan nghiên cứu thị trường nước ngoài để hỗ trợ cũng như phổ biến các thông tin cần thiết về sản phẩm và thị trường cho nhà xuất khẩu… thì các doanh nghiệp sẽ có khả năng cạnh tranh hơn trên thị trường nước ngoài do giảm được một phần chi phí xuất khẩu. Do đó, chắc chắn sẽ có rất nhiều DN muốn vươn ra kinh doanh, mở rộng thị trường XK của mình. Ngược lại việc nhà nước dùng các biện pháp để hạn chế XK bằng các hàng rào thuế quan và phi thuế quan chẳng hạn như đánh thuế XK cao, thủ tục hải quan mất thời giờ và phức tạp làm thì DN sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn sức cạnh tranh của sản phẩm sẽ bị giảm, đôi khi những thủ tục phiền hà sẽ làm mất cơ hội kinh doanh của các DN. Doanh nghiệp cần nghiên cứu, nắm vững các quy định này và diễn tiến có thể có của chúng trong tương lai để không vi phạm và có những bước đi thích hợp cũng như những cân nhắc hiệu quả, tính toán hợp lý để đảm bảo rằng việc mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp sẽ thực sự thành công. * Mức độ hội nhập kinh tế quốc tế của nước xuất khẩu Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình chủ động gắn kết nền kinh tế và thị trường của từng nước với kinh tế của khu vực và thế giới thông qua nỗ lực tự do hoá và mở cửa. Quốc gia nào có đường lối chính trị mở cửa hội nhập với thế giới một cách nhất quán và ổn định lâu dài, có quan hệ ngoại thương và giao thương với nhiều nước sẽ tạo một môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên việc mở cửa thị trường cũng tạo ra những thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp xuất khẩu là sự tăng sức ép cạnh tranh đặc biệt trong trường hợp nếu các doanh nghiệp xuất khẩu chưa đủ mạnh thì thông qua mở cửa thị trường sẽ rất dễ bị các nhà sản xuất kinh doanh nước ngoài chèn ép. * Tiềm năng của ngành Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 15 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tiềm năng của ngành là yếu tố xây dựng nên lợi thế cạnh tranh sản phẩm. Tiềm năng của ngành bao gồm 2 nhóm yếu tố: - Các yếu tố nền tảng: bao gồm các yếu tố về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu, địa lý, nguồn lao động giản đơn, vốn… Các yếu tố này sẽ tác động đến đầu vào sản xuất, tạo ra lợi thế so sánh của các doanh nghiệp xuất khẩu thuộc quốc gia đó do điều kiện thiên nhiên, khí hậu thuận lợi, tài nguyên dồi dào… sẽ khiến sản phẩm xuất khẩu của nước đó có chất lượng tốt, giá thành thấp. Và như vậy khả năng mở rộng thị trường xuất khẩu của các doanh nghiệp sẽ lớn hơn. - Các yếu tố tiên tiến bao gồm: cơ sở hạ tầng, hệ thống thông tin liên lạc, nguồn nhân lực chất lượng cao… Các yếu tố này sẽ quyết định đến khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững của sản phẩm trên thị trường nước ngoài. * Chiến lược phát triển của ngành Tuỳ vào đặc điểm kinh tế của đất nước trong từng giai đoạn mà mỗi quốc gia sẽ xây dựng một chiến lược phát triển ngành nhất định. Trong những ngành kinh tế mũi nhọn, có khả năng xuất khẩu cao thì quốc gia sẽ có các chiến lược chú trọng đến xuất khẩu và khi doanh nghiệp kinh doanh những sản phẩm thuộc ngành kinh tế mũi nhọn này thì sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn so với việc doanh nghiệp kinh doanh trong những ngành kinh tế không phải là mũi nhọn. 3.2.2. Các nhân tố thuộc về doanh nghiệp xuất khẩu 3.2.2.1. Hàng hoá xuất khẩu - Chủng loại sản phẩm: + Nếu những sản phẩm xuất khẩu của DN là những mặt hàng đang có nhu cầu lớn trên thị trường thì việc tiêu thụ sản phẩm của DN sẽ dễ dàng hơn. + Nếu sản phẩm được tiêu chuẩn hoá cũng sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn trong việc tiêu thụ sản phẩm. + Nếu sản phẩm là mặt hàng cấm nhập khẩu thì doanh nghiệp không thể xuất khẩu sang thị trường đó. Nếu sản phẩm là mặt hàng bị hạn chế nhập khẩu và đánh thuế cao thì việc mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp khó Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 16 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 mà đạt hiệu quả cao. Sản phẩm xuất khẩu là những mặt hàng được khuyến khích nhập khẩu thì khả năng kinh doanh thành công trên thị trường đó là cao. - Chất lượng: Trên mỗi thị trường đều có quy định về tiêu chuẩn chất lượng đặc biệt là đối với những sản phẩm liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm. Các sản phẩm của doanh nghiệp xuất khẩu phải đạt những tiêu chuẩn đó thì mới được xuất khẩu. Một sản phẩm đạt chất lượng tốt thì sẽ gây dựng được lòng tin đối với các đối tác nước ngoài, thiết lập và duy trì quan hệ lâu dài với họ, đồng thời thu hút được nhiều khách hàng tiêu dùng sản phẩm của doanh nghiệp. - Kiểu dáng, mẫu mã Nhu cầu về cái đẹp của con người ngày càng tăng lên, sản phẩm sản xuất ra không những cần đáp ứng về chất lượng mà những yêu cầu về kiểu dáng, mẫu mã cũng đặc biệt được chú trọng. Khi thiết kế mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm doanh nghiệp cần chú ý đến văn hoá của từng thị trường do quan niệm về cái đẹp ở từng thị trường là khác nhau. - Thương hiệu Khi có ý định mua một sản phẩm nào đó, người tiêu dùng sẽ có rất nhiều sự lựa chọn do số lượng các nhà cung cấp trên một thị trường đang ngày càng gia tăng. Lúc này, thương hiệu sản phẩm của doanh nghiệp đóng một vai trò hết sức quan trọng cho quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Vì thông thường người tiêu dùng sẽ quyết định mua hàng của những DN đã có tên tuổi, thương hiệu, uy tín trên thị trường vì nó gây cho họ cảm giác tin tưởng và an toàn. - Giá cả Việc định giá sản phẩm xuất khẩu của một doanh nghiệp phụ thuộc vào chi phí để sản xuất ra sản phẩm và những chi phí khác cho việc đưa hàng hoá ra nước ngoài để bán. DN cần định một mức giá hợp lý với thu nhập và tiêu dùng của thị trường mà doanh nghiệp có ý định mở rộng xuất khẩu. Vì nếu định mức giá cao quá thì sẽ khó được thị trường chấp nhận, sẽ không thu hút được khách hàng và cũng khó có thể cạnh tranh được với các nhà cung cấp khác. 3.2.2.2. Nguồn lực của doanh nghiệp Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 17 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Tiềm lực tài chính của doanh nghiệp: Tiềm lực tài chính của doanh nghiệp là một nhân tố quan trọng phản ánh sức mạnh của doanh nghiệp, phản ánh khả năng huy động vốn cũng như khả năng quản lý, phân bổ nguồn vốn hợp lý trong kinh doanh. Các chỉ tiêu đánh giá tiềm lực tài chính của doanh nghiệp bao gồm: tổng vốn kinh doanh, số vốn chủ sở hữu, tỷ suất lợi nhuận, tỷ suất về khả năng thanh toán của doanh nghiệp… Nếu như tiềm lực tài chính của doanh nghiệp là yếu thì doanh nghiệp không thể có đủ vốn để phục vụ hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu. Nếu nguồn tài chính của doanh nghiệp đầy đủ và dồi dào thì nguồn tài chính ấy có thể đáp ứng cho nhiều khoản chi phí cho hoạt động mở rộng thị trường XK của DN như: chi phí nghiên cứu thị trường, quảng cáo, khuyến mãi, cải tiến sản phẩm để thoả mãn đúng sở thích của thị trường tiêu thụ… Song DN cũng cần quản lý nguồn vốn sao cho có hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí. - Nguồn nhân lực Hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp rất phức tạp, đòi hỏi một đội ngũ cán bộ có năng lực, phẩm chất, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, am hiểu về luật pháp… để có thể hoàn thành tốt công tác mở rộng thị trường, đồng thời ứng phó được với những thay đổi từ môi trường kinh doanh. - Máy móc thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật Máy móc thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật là nền tảng cơ bản đảm bảo cho mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp được tiến hành. Đặc biệt trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu. Doanh nghiệp nào có cơ sở hạ tầng vững chắc, máy móc, công nghệ hiện đại thì sẽ sản xuất được những sản phẩm đáp ứng được yêu cầu của thị trường cả về mặt chất lượng và số lượng. Yếu tố này đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định giá thành sản phẩm vì nó có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, năng suất sản phẩm. Vì vậy doanh nghiệp cần chú ý đầu tư đến năng lực máy móc, trình độ công nghệ để đảm bảo cho quá trình sản xuất diễn ra suôn sẻ. 3.2.2.3. Chiến lược phát triển của doanh nghiệp Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 18 Lớp: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chiến lược phát triển của doanh nghiệp là một bản sơ đồ được thiết lập nhằm mục đích cạnh tranh với các đối thủ khác, là một bản hướng dẫn hành động cho các doanh nghiệp. Nếu như doanh nghiệp muốn phát triển, từng bước tạo lập uy tín, thương hiệu cho mình một cách chắc chắn và bền vững thì việc hoạch định một chiến lược kinh doanh và một tầm nhìn rõ ràng trong tương lai là không thể thiếu được. Nó có ảnh hưởng mạnh mẽ và sẽ quyết định hướng đi của doanh nghiệp trong hoạt động mở rộng thị trường xuất khẩu của mình, nó giúp doanh nghiệp có thể khai thác các cơ hội và ứng phó với những thay đổi từ môi trường bên ngoài cũng như tránh được các sai lầm đắt giá có thể xảy ra. 3.3. Các nhân tố thuộc về nước nhập khẩu 3.3.1. Các quy định thương mại của nước nhập khẩu Các thuế quan và hạn ngạch của nước nhập khẩu sẽ ảnh hưởng đến sức cạnh tranh về sản phẩm của nước xuất khẩu trên thị trường nước nhập khẩu. Chính phủ các nước nhất là các nước đang phát triển thường đặt ra thuế quan cao để bảo vệ ngành công nghiệp non trẻ của mình. Họ cũng áp dụng cả những hàng rào phi thuế quan như trì hoãn việc cấp giấy phép nhập khẩu, trì hoãn việc giám định hàng nhập… gây ảnh hưởng đến hoạt động và cơ hội kinh doanh của các nhà xuất khẩu. Các hạn chế về hối đoái như việc nhiều nước đặt ra các kiểm soát và hạn chế đối với việc thanh toán bằng ngoại tệ đối với hàng hoặc dịch vụ nhập khẩu cũng gây khó khăn cho các nhà xuất khẩu trong việc thực hiện thanh toán. Tuy nhiên nếu quốc gia của doanh nghiệp xuất khẩu có mối quan hệ giao thương tốt đẹp với nước nhập khẩu, thì thay vì bị hạn chế doanh nghiệp sẽ được hưởng những ưu đãi nhất định khi kinh doanh trên thị trường nước nhập khẩu. 3.3.2. Tình hình cạnh tranh trên thị trường nước nhập khẩu Thông thường trên bất cứ thị trường nào, các sản phẩm đều phải đối mặt với sự cạnh tranh. Đặc biệt khi một doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường xuất khẩu của mình thì sẽ phải gặp sự cạnh tranh từ 3 nguồn: - Các doanh nghiệp địa phương Sinh viên: Trần Thị Hà Phương KDQT46A 19 Lớp: