Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Một số lý luận chung về quan hệ phân phối...

Tài liệu Một số lý luận chung về quan hệ phân phối

.PDF
30
79
138

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 a. Lêi më ®Çu §Êt n-íc ta ®ang tõng b-íc ®æi míi,qu¸ ®é tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi . Víi ®Æc thï riªng vÒ chÝnh trÞ ®Êt n-íc , hoµn c¶nh lÞch sö…t¸c ®éng gi¸n tiÕp trùc tiÕp lµm xuÊt hiÖn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi sù ®a d¹ng vµ phong phó vÒ c¸c h×nh thøc së h÷u . Sù ®a d¹ng vÒ c¸c h×nh thøc së h÷u nµy ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi kh¸c nhau. Mçi mét h×nh thøc së h÷u nhÊt ®Þnh nã sÏ lµm nÈy sinh mét h×nh thøc ph©n phèi nhÊt ®Þnh. Nh- vËy khi ®I ph©n tÝch quan hÖ ph©n phèi trong nÒn kinh tÕ chóng ta sÏ n¾m b¾t ®-îc c¸c quan hÖ kinh tÕ nh×n nhËn ®-îc sù c«ng b»ng x· héi qua c¸c h×nh thøc ph©n phèi kh¸c nhau. Trong bÊt cø mét nÒn kinh tÕ nµo ph©n phèi còng lu«n chiÕm gi÷ mét vÞ trÝ v« cïng quan träng, lµ c©y cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ nh¹y c¶m& phøc t¹p ®ßi hái c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ ph¶Ø nghiªn cøu s©u réng mçi mét h×nh thøc ph©n phèi nã g¾n liÒn víi mét chÕ ®é chÝnh trÞ ph¸p quyÒn nhÊt ®Þnh . Nh- vËy mçi mét chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi kh¸c nhau ta l¹i cã mét quan hÖ ph©n phèi kh¸c nhau ë n-íc ta hiÖn nay ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi kinh tÕ m¹nh mÏ thÝch øng víi sù chuyÓn ®æi nµy lµ sù ®a d¹ng vÒ c¸c h×nh thøc së h÷u ®Ó ph¸t huy hÕt søc m¹nh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cho nªn lµm xuÊt hiÖn nhiÒu quan hÖ ph©n phèi nh- ph©n phèi theo lao ®éng ,ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng ,ph©n phèi theo vèn vµ tµi s¶n Quan hÖ ph©n phèi trong nÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay lµ mét chñ ®Ò réng. §Ó cã thÓ t×m hiÓu mét c¸ch cã hÖ thèng,vµ s©u s¾c h¬n vÒ quan hÖ ph©n phèi em xin ®-îc ®i nhiÒu h¬n vµo quan hÖ ph©n phèi theo lao ®éng(lµ quan hÖ ph©n phèi chñ yÕu ë n-íc ta hiÖn nay) vµ mét h×nh thøc thÓ hiÖn râ nÐt cña nã ®ã lµ:h×nh thøc thu nhËp theo lao ®éng 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 B. Néi dung Ch-¬ng I: Mét sè lý luËn chung vÒ quan hÖ ph©n phèi I) Mét sè quan ®iÓm vµ b¶n chÊt cña quan hÖ ph©n phèi 1.1) Mét sè quan ®iÓm vÒ quan hÖ ph©n phèi 1.1.1) Quan ®iÓm cña Mac-Enghen . Nh÷ng quan hÖ ph©n phèi hay nã chÝnh lµ nhu cÇu ®éng c¬ kh¸ch quan, quan hÖ nh÷ng lîi Ých kinh tÕ ph¶n ¸nh nhu cÇu vµ ®éng c¬ kh¸ch quan cña mçi t¸c nh©n kinh tÕ trong tæng thÓ nÌen kinh tÕ . Bëi vËy ®Õn víi quan ®iÓm vÒ ph©n phèi MacEnghen câ quan ®iÓm hêi hît ®Çu tiªn “ trong qòa tr×nh s°n xuÊt , c²c th¯nh viªn cña x· héi thÝch nghi(t¹o ra, c¶i biÕn) c¸c s¶n phÈm cña tù nhiªn cho phï hîp víi nh÷ng nhu cÇu cña con ng-êi, ph©n phèi x¸c ®Þnh tû lÖ mçi c¸ nh©n th©m gia vµo s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra , trao ®æi ®em l¹i cho c¸ nh©n nh÷ng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh mµ anh ta muèn dïng phÇn nhËn ®-îc do ph©n phèi ®Ó trao ®æi…” Nh­ vËy rá r¯ng trong mäi nÒn kinh tÕ c¸c t¸c nh©n kinh tÕ tham gia vµo nÒn s¶n xuÊt x· héi thiÕt lËp mét quan hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cho phÐp t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi vµ d-¹ trªn nh÷ng nÒn t¶ng nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt cña nh÷ng t¸c nh©n kinh tÕ ®ã mçi mét t¸c nh©n ®-îc nhËn mét s¶n phÈm nhÊt ®Þnh do qu¸ tr×nh ph©n phèi ®em l¹i . Quan hÖ ph©n phèi lµ mèi quan hÖ gi÷a chñ thÓ s¶n xuÊt vµ chñ thÓ tiªu dïng.D-íi chÕ ®é x· héi nhñ nghÜa Mac cho r´ng “ ph©n phèi s°n phÈm l¯ do ph­¬ng thøc s°n xuÊt quyÕt ®Þnh” nh­ vËy trong x± héi t­ b°n v¯ x± héi chð nghÜa tån t¹i hai ph-¬ng thøc s¶n xuÊt kh¸c biÖt liÖu cã dÉn ®Õn hai qu¸ tr×nh ph©n phèi kh¸c nhau kh«ng . §Ó hiÓu râ vÒ vÊn ®Ò nµy Mac ®· ®Ò cËp ®Õn c¸c quan hÖ ph©n phèi ë tõng khÝa c¹nh trong tõng x· héi . Ph©n phèi vµ s¶n xuÊt: ph©n phèi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt còng lµ nguån thu nhËp , ng-êi lao ®éng tham gia s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm vµ qua ®ã hä d-îc h-ëng tiÒn c«ng tiÒn l-¬ng, chÕ ®é … ng-êi chñ së h÷u bá vèn s¶n xuÊt vµ hä thu ®-îc lîi nhuËn, cæ tøc … Mac viÕt b¶n th©n sù ph©n phèi lµ s¶n vËt cña s¶n xuÊt 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kh«ng nh÷ng vÒ mÆt néi dung v× ng-êi ta chØ cã thÓ ph©n phèi nh÷ng kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt th«i mµ c¶ vÒ mÆt h×nh thøc, v× ph-¬ng thøc nhÊt ®Þnh cña viÖc tham gia vµo s¶n xuÊt quy ®Þnh h×nh th¸i ®Æc thï cña ph©n phèi , h×nh th¸i ®ã theo ®ã ng-êi ta tham gia v¯o sù ph©n phèi” (1) Trong x· héi t- b¶n ng-êi c«ng nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hä s¸ng t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ lín h¬n nh÷nh gi¸ trÞ mµ hä nhËn ®-îc tõ tay nh÷ng nhµ t- b¶n rÊt nhiÒu , hä bÞ nhµ t- b¶n chiÕm ®o¹t phÇn thÆng d- ®ã . Nh- vËy trong x· héi t- b¶n kh«ng cã d-îc sù ph©n phèi mét c¸ch c«ng b»ng, ng-êi lao ®éng vµ ng-êi chñ së h÷u cã sù kh¸c biÖt kh¸ lín vÒ h×nh thøc ph©n phèi . D-íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa – mét chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt . Ng-êi lao ®éng ®ång thêi còng lµ ng-êi lµm chñ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , hä ®-îc h-ëng lîi Ých xøng ®¸ng víi thµnh qu¶ lao ®éng cña hä , hay nãi c¸ch kh¸c trong x· héi chñ nghÜa ph©n phèi cong b»ng h¬n cho mäi tÇng líp ng-êi trong x· héi. -Mèi quan hÖ gi÷a ph©n phèi vµ tiªu dïng . ChÕ ®é t- b¶n chñ nghÜa nhµ t- b¶n chØ quan t©m duy nhÊt tíi lîi nhuËn vµ v× vËy hä ®Çu t- n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng v¾t kiÖt søc cña ng-êi c«ng nh©n. qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra rÊt nhiÒu cña c¶i cho x· héi vµ nã lµ thµnh qu¶ lao ®éng cña ng-êi c«ng nh©n nh-ng rót cuéc nã l¹i phôc vô chñ yÕu cho nhµ t- b¶n . C¸c nhµ t- b¶n kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn… trong khi ®ã giai cÊp c«ng nh©n chØ nhËn ®-îc gi¸ trÞ ph©n phèi cña nhµ t- b¶n chØ ®ñ bï ®¾p l¹i søc lao ®éng ®· mÊt , ®êi sèng cña hä vÉn nghÌo khæ c¬ cùc , cã lÏ sù lÖ thuéc vÒ kinh tÕ nh- vËy nhµ t- b¶n míi gi÷ ®-îc hä ë tÇng líp thÊp kÐm, lµm thuª cho hä ®-îc . Khi nghiªn cøu sang chÕ ®é x· héi chñ nghÜa Mac thÊy r»ng trong x· héi chñ nghÜa v× sù b×nh ®¼ng trong quan hÖ së h÷u nªn ®· thiÕt lËp chÕ ®é ph©n phèi c«ng b»ng. Ng-êi lao ®éng ®-îc h-ëng ®óng víi søc lao ®éng hao phÝ ®· bá ra . Khi ng-êi lao ®éng cã hu nhËp cao hä sÏ tiªu dïng nhiÒu h¬n mét mÆt n©ng cao ®-îc ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng mÆt kh¸c nã lµm cÇu tiªu dïng t¨ng lªn cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt . -Mèi quan hÖ gi÷a ph©n phèi vµ trao ®æi . Thùc chÊt ®©y lµ mèi quan hÖ gi÷a hai kh©u trung gian trong qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i. Víi gi¸ trÞ nhËn ®-îc tõ trong qu¸ tr×nh lao ®éng ng-êi lao ®éng cã thÓ dïng nã ®Ó trao ®æi lÊy s¶n phÈm 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mµ m×nh cÇn thiÕt h¬n ®iÒu ®ã ®-îc thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ . Trong x· héi t- b¶n c¹nh tranh Mac ®Ò cËp ®Õn sù s¶n xuÊt trµn lan , vµ sù c¹nh tranh gay g¾t lµm cho qu¸ tr×nh trao ®æi s¶n phÈm nhiÒu khi bÞ gi¸n ®o¹n gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng bÊp bªnh kh«ng æn ®Þnh , t×nh tr¹ng l¹m ph¸t lµm cho ®ång l-¬ng danh nghÜa t¨ng ®ång l-¬ng thùc tÕ gi¶m g©y khã kh¨n cho ng-êi lao ®éng . Nh×n nhËn vÒ quan hÖ ph©n phèi cña Mac-Enghen ®· ®Ò ra. Trªn nÒn t¶ng ®ã §°ng v¯ Nh¯ n­íc ta nhËn ®Þnh r´ng “ chòng ta ph°i sèng phï hîp víi kÕt qu° lao ®éng cða m×nh kh«ng tiªu dïng qu² giíi h³n m¯ møc s°n xuÊt cho phÐp” (2) “thiÕt lËp trËt tù míi x· héi chñ nghÜa , trªn mÆt trËn ph©n phèi , l-u th«ng ®Ó gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt chuyÓn ®æi t×nh h×nh kinh tÕ x· héi . Ph¸t huy t¸c dông ®ßn kÐo vµ cÇu nèi cña ph©n phèi … ph©n phèi , l-u th«ng ph¶i tham gia ®¾c lùc vµo cuéc ®Êu tranh gi÷a hai con ®-êng , më réng trËn ®Þa chñ nghÜa x· héi , ®iÒu tiÕt b´ng ®­îc thu nhËp cða c²c tÇng líp d©n c­ cho c«ng b´ng v¯ hîp lý”(3) 1.1.2) Quan ®IÓm vÒ c¸c quan diÓm ph©n phèi kh¸c(Ad¸msmith,Ricardo,sismonvi) Tr-íc hÕt ®Õn víi quan ®iÓm cña Ad¸ms.mith .VÒlý luËn tiÒn theo «ng trong x· h«I nguyªn thuû tr-íc chñ nghÜa t- b¶n th× toµn bé s¶n phÈm thuéc vÒ ng-êi lao ®éng .§iÒu ®ã cã nghÜa lµ Ad¸msmith ®· kh¼ng ®Þnh r»ng mét khi ng-êi lao ®éng lµm viÖc b»ng chÝnh nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt vµ ruéng ®©t cña m×nh , th× lÏ c«ng b»ng lµ ng-êi s¶n xuÊt ph¶i ®-îc s¶n phÈm toµn vÑn cña lao ®éng cña hä Nh-ng khi së h÷u t- b¶n chñ nghÜa xuÊt hiÖn , ng-êi lao ®éng bÞ t-íc ®o¹t hÕt t- liÖu s¶nt xuÊt buéc hä trë thµnh nh÷ng ng-êi lµm thuª cho chñ t- b¶n .Trong ®iÒu kiÖn nh- vËy ng-êi lµm thuª chØ ®-îc nh¹n mét phÇn tiÒn tõ chñ sau khi ®· lµm viÖc cho chñ mét thêi gian nh¸t ®Þnh .V¹y tiÒn l-ong cña nh÷ng ng-êi c«ng nh©n lµm thuª kh«ng ph¶i lµ toµn bé gi¸ trÞ s¶n ph¶m mµ lao ®éng cña hä lµm ra ,mµ chØ lµ mét bé phËn gi¸ trÞ ®ã. ¤ng chØ ra møc b×nh th-êng cña tiÒn l-¬ng vµ cho r»ng tiÒn l-¬ng ph¶i ®¹t ®-îc ë møc tèi thiÓu .Theo Adamsmith,tiÒn l-¬ng kh«ng d-îc h¹ thÊp qu¸ møc tèi thiÓu nÕu kh«ng ®ã sÏ lµ th¶m ho¹ ®èi víi d©n téc .B»ng luËn cø khoa häc «ng chØ ra r»ng møc tiÒn l-¬ng tèi thiÓu chØ diÔn ra ë nh÷ng 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 n-íc ®ang diÔn ra sù tho¸i ho¸ vÒ kinh tÕ.Cßn ë nh÷ng n-íc ph¸t triÎn nhanh th× tiÒn l-¬ng v-ît ngoµi møc tèi thiÓu . Ad¸msmith cho r»ng tiÒn l-¬ng cao sÏ lµ ®éng lùc t¨ng tr-ëng kinh tÕ .cô thÓ khi tiÒn l-¬ng cao, ng-êi lao ®éng phÊn khëi t×m mäi c¸ch ®Î t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng , t¨ng thu nhËp quèc d©n nãi chung .§Õn l-ît m×nh t¨ng thu nhËp quèc d©n ®Én ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng tÝch luü t- b¶n vµ do ®ã t¨ng cÇu vÒ s¶n phÈm vµ suy ®Ðn cïng nã sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn MÆc dï cã nh÷ng t- t-ëng hîp lý nh- vËy nh-ng Ad¸msmith vÉn kh«ng tr¸nh khái sù lÉn lén gi÷a lao ®«ng vµ s-c lao ®éng vµ coi tiÒn l-¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng . TiÕp tôc sù nghiÖp nµy cña Adamsmith,D.Ric¶rdo cho r»ng gi¸ trÞ ng-êi lao ®éng t¹o ra gåm :TiÒn l-¬ng vµ Lîi nhuËn vµ kh¼ng ®Þnh khi tiÒn l-¬ng t¨ng th× lîi nhuËn gi¶m .¤ng cã ý ®å gi¶i quyÕt viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l-¬ng theo quy luÆt gi¸ trÞ nh-ng khong thµnh c«ng v× «ng ®· m¾c ph¶i sai lÇm gièng Ad¸msmith.mét trong nh÷ng c«ng lao to lín cña «ng lµ «ng ®¨ ph©n tÝch ®-îc tiÒn c«ng thùc tÕ vµ x¸c ®Þnh l-¬ng hµng ho¸ mµ ng-êi cong nh©n mua ®-îc b»ng tiÒn ch-a quyÕt ®Þnh ®Þa vÞ x· héi cña ng-êi ®ã.Sù quyÕt ®inh t×nh c¶nh cña c«ng nh©n phô thuéc vµo mèi t-¬ng quan gi÷a tiÒn l-¬ng vµ lîi nhuËn . SÝ smonvi khi ®Ðn víi quan ®IÓm vÒ tiÒn l-¬ng «ng cã nhiÒu ®iÎm râ rµng h¬n Adamsmithvµ Ricardo.¤cho r»ng c«ng nh©n d©n lµ ng-¬× t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi .Theo «ng tiÒn l-¬ng ph¶i ngang b»ng toµn bé gi¸ trÞ s¶n phÈm cña c«ng nh©n… Nh- vËy mét sè nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÎn tr-íc C.MAC ®· ®¹t d-îc mét sè thµnh tùu nhÊt ®Þnh trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ì ph©n phèi .Nh-ng bªn c¹nh ®ã râ rµng trong nhËn ®Þnh cña c¸c «ng vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §Õn víi nh÷ng lý luËn vÒ quan hÖ ph©n phèi cña c¸c nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÓn vµ lý luËn vµ lý luËn cña c¸c M¸c §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· cã nh÷ng nhËn ®Þnh riªng trªn c¬ së tæng hîp nh÷ng -u nh-îc ®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ chÝnh trÞ häc tï ®ã rót ra c¬ së lý luËn vÒ vÊn ®Ò quan hÖ ph©n phèi ë n-íc ta. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. B¶n chÊt cña quan hÖ ph©n phèi vµ nguyªn t¾c ph©n phèi ë n-íc ta. Quan hÖ ph©n phèi lµ mét mÆt quan träng trong nÒn s¶n xuÊt. Ph©n phèi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ph©n phèi gi¸ trÞ s¶n xuÊt ra mµ nã cßn bao hµm c¶ ph©n phèi nguån lùc cho s¶n xuÊt. Ph©n phèi cho s¶n xuÊt lµ sù b¶o ®¶m c¸c yªó tè ®Çu vµo vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, vÒ lao ®éng, nguyªn nhiªn liªu… cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong bÊt cø mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nµo th× ph©n phèi cho s¶n xuÊt lu«n lµ vÊn ®Ò thiÕt yÕu nã quyÕt ®iÞnh hiÖu qu¶ kinh tÕ, s¶n phÈm ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Khi ph©n phèi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ, nã cã thÓ cho nhiÒu s¶n phÈm ®Çu ra h¬n trong khi ®Çu vµo kh«ng ®æi. Râ rµng ë ®©y ph©n phèi s¶n xuÊt ®· ®ãng mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh- vËy tõ sù ph©n phèi t- liÖu s¶n xuÊt, cïng c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c ®· t¹o lªn nh÷ng ®Æc tr-ng riªng cña san phÈm ®Çu ra vµ tõ nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra ®ã ng-êi ta l¹i tiÕn hµng ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i theo c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. VËy th× ta thÊy r»ng ph©n phèi s¶n phÈm ch¼ng qua chØ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n phèi cho s¶n xuÊt, sù ph©n phèi nµy ®· bao hµm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ quyÕt ®Þnh c¬ cÊu s¶n xuÊt. Xem xÐt s¶n xuÊt mµ kh«ng quan t©m ®Õn sù ph©n phèi ®ã, sù ph©n phèi bao hµm trong s¶n xuÊt th× râ rµng ®ã lµ mét sù trõu t-îng trèng rçng, cßn sù ph©n phèi s¶n phÈm th× tr¸i l¹i, ®· bao hµm trong sù ph©n phèi nµy lµ mét yÕu tè cña s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi cho s¶n xuÊt t¹o nªn c¬ cÊu s¶n xuÊt kh¸c nhauvµ tõ ®ã thiÕt lËp lªn quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm kh¸c nhau nh- ta ®· nãi. ¥ n-íc ta chñ yÕu lµ h×nh thøc c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, kinh tÕ Nhµ n-íc, kinh tÕ tËp thÓ gi÷ vai trß chñ ®¹o. V× t- liÖu s¶n xuÊt lµ b×nh ®¼ng cho mäi ng-êi lao ®éng nªn ë n-íc ta cã ®-îc quan hÖ ph©n phèi c«ng b»ng h¬n cho ng-êi lao ®éng. Tuy nhiªn toµn bé nh÷ng s¶n phÈm mµ x· héi lµm ra lh«ng ph¶i ®Òu ®-îc sö dông cho tiªu dïng c¸ nh©n mµ tr-íc hÕt nh÷ng gi¸ trÞ t¹o ra ®ã ph¶i ®-îc sö dông ®Ó: - Bï ®¾p nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt ®· hao phÝ, hao mßn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - LËp quü dù phßng ®Ò phßng thiªn tai, tai n¹n bÊt ngê , quèc phßng an ninh… - §Ó më mang s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngµy cµng më réng, ph¸t triÓn th× c¸c t- liÖu s¶n xuÊt ph¶i ®-îc thay ®æi, ®æi míi cïng víi sù c¶i tiÕn cña quan hÖ s¶n xuÊt. PhÇn cßn l¹i míi ®-îc dµnh cho tiªu dïng. Trong phÇn nµy l¹i ®-îc ph©n phèi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó bï ®¾p l¹i nh÷ng hao phÝ bá ra, qu¶n lý hµnh chÝnh, phóc lîi x· héi…phÇn cßn l¹i cuèi cïng míi ®-îc dµnh cho tiªu dïng c¸ nh©n. Nh- vËy tæng s¶n phÈm x· héi võa ®-îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng c¸ nh©n võa ®-îc ph©n phèi tiªu dïng cho s¶n xuÊt. 2.2.Nguyªn t¾c ph©n phèi ë n-íc ta hiÖn nay. XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña quan hÖ ph©n phèi ë n-íc ta ®· h×nh thµnh lªn mét sè nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu sau. 2.2.1. Ph©n phèi theo lao ®éng. La h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕu vµ r· nÐt nhÊt ë n-íc ta hiÖn nay. XuÊt ph¸t tõ mét nÒn s¶n xuÊt chñ yÕu dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt th× ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét h×nh thøc ph©n phèi tá ra thÝch hîp nhÊt. ChÝnh sù c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt nµy ®· thiÕt lËp lªn sù c«ng b»ng cho ng-êi lao ®éng, quyÒn lµm chñ cña ng-êi lao ®éng. Ng-êi lao ®éng sÏ ®-îc h-ëng nh÷ng thµnh qu¶ lao ®éng xøng ®¸ng víi n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh, gi¸ trÞ lao ®éng cña hä ®em l¹i cho x· héi, ®ã còng chÝnh lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n phèi theo lao ®éng. Khi mµ n-íc ta chñ yÕu lµ kinh tÕ Nhµ n-íc, kinh tÕ tËp thÓ th× ph©n phèi theo lao ®éng lµ hoµn toµn phï hîp. H¬n n÷a n-íc ta hiÖn nay cßn tån t¹i sù kh¸c biÖt rÊt lín gi-u· c¸c thµnh phÇn lao ®éng nh- lao ®éng ®éng trÝ ãc, lao ®éng ch©n tay, lao ®éng gi¶n ®¬n…Do xuÊt ph¸t tõ n-íc n«ng nghiÖp l¹c hËul¹i ®ang ®Þnh h-íng l¹i theo con ®-êng ph¸t triÓn kÕt hîp c«ng n«ng nghiÖp-dÞch vô nªn cã sù pha trén kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ v× vËy mµ lao ®éng còng h×nh thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy mµ kÕt qu¶ lao ®éng còng rÊt kh¸c nhau, do ®ã chóng ta muèn tiÕn hµnh ph©n phèi c«ng b»ng cho hä th× cÇn ph¶i c¨n cø vµo 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 gi¸ trÞ mµ lao ®éng ®éng cña hä d· t¹o ra cho x· héi. MÆt kh¸c trong x· héi hiÖn cßn tän t³i kh² nhiÒu nh÷ng ng­êi câ t­ t­ëng Ø l³, ¨n b²m “ muèn tròt bà g²nh nÆng lao ®éng cho ng­êi kh²c ” trong t×nh h×nh ®ã ph©n phèi theo lao ®éng lµ gi¶i ph¸p hîp lý. ®Êt n-íc ta míi chØ ®ang ë giai ®o¹n qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, kinh tÕ cßn nghÌo nµn, s¶n phÈm quèc d©n ch-a ®ñ ®Ó ph©n ph¸t cho mäi ng-êi theo nhu cÇu, h¬n n÷a lao ®éng ch-a trë thµnh nhu cÇu mµ nã vÉn cßn lµ ph-¬ng thøc sinh nhai cña mçi ng-êi, trong hoµn c¶nh ®ã th× ph©n phèi theo lao ®éng sÏ thóc ®Èy mäi ng-êi lao ®éng ngµy mét tÝch cùc vµ h¨ng h¸i h¬n gióp cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Nh- vËy ®Ó ph©n phèi theo lao ®éng cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: Ph¶i c¨n cø vµo sè l-îng chÊt l-îng lao ®éng cña mçi ng-êi dÓ tr¶ c«ng cho ng-êi lao ®éng ,ph¶i tr¶ cong b»ng nhau cho lao ®éng nh- nhau,tr¶ c«ng kh¸c nhau cho lao ®éng kh¸c nhau khong phan biÖt giµ trÎ , g¸i trai, d©n téc …MÆt kh¸c ph¶i gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých vËt chÊt víi ®«ng viªn tinh thÇn cho ng-êi lao ®éng,cã vËy míi ph¸t huy kh¶ n¨ng lao ®éng, s¸ng t¹o cña mäi ng-êi .Sau cïng ®Ó ph©n phèi theo lao ®éng ®-îc c«ng b»ng h¬n chóng ta cÇn ®Êu tranh chèng l¹i hai sai lÇm phæ biÕn ®ã lµ chñ nghÜa b×nh qu©n vµ khuynh h-íng ®ßi më réng qu¸ møc kho¶ng c¸ch bËc l-¬ng mµ kh«ng cã c¨n cø kinh tÕ .Thùc hiÖn tèt ph©n phèi theo lao ®éng ë n-íc ta hiÖn nay sÏ mang l¹i nhiÒu t¸c dông to lín ,nã sÏ gãp phÇn t¹o ra c«ng b»ng trong x· héi ,khuyÕn khÝch ng-êi lao déng tÝch cùc lao ®éng hÕt n¨ng lùc vµ khong ngõng n©ng cao tr×nh ®é b¶n th©n , qua ®ã t¹o diÒu kiÖn ph©n bæ lao ®éng hîp lý gi÷a c¸c ngµnh kÞnh tÕ , thóc ®Èy nÒn s¶n xu©t x· héi ph¸t triÓn. 2.2.2.Ph©n phèi theo tµi s¶n ,ng uån vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c Nguyªn t¾c ph©n phèi nµy còng rÊt phï hîp cho thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay khi mµ chóng ta ®ang thùc ®a dang ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u trong kinh doanh .Ph©n phèi theo vèn ta× s¶n vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c ®ùoc hiÓu lµ qu¸ tr×nh tr¶ c«ng cho vèn tµi s¶n vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c ®ã nã ®-îc thÓ hiÖn th«ng qua l·i ,cá tøc ,lîi nhuËn…Víi mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn nhn-íc ta hiÖn nay bao gåm chñ yÕu lµ h×nh s¶n suÊt nhá lÎ ,hé gia ®×nh ch-a 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thµnh lËp ®-îc c«ng ty lín (v× thiÕu vèn)th× h×nh thøc theo vèn tµi s¶n cïng nh÷ng ®ãng gãp kh¸c lµ mét ®éng lùc to lín thóc ®Èy huy ®éng vèn trong d©n chóng . chóng ta biÕt r»ng hiÖn nay, mét phÇn lín nguån vèn cßn ®ang n»m r¶i r¸c trong tay ng-êi lao déng , nhµ t- b¶n nhá .§Ó huy ®éng nguån vèn nµy chóng ta kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c-ìng bøc v× n-íc ta lµ mét n-ãc theo chñ nghÜa x· héi .mét biÖn ph¸p tá ra hiÖu qu¶ trong vÊn ®Ò nµy,kh«ng cã g× kh¸c chÝnh lµ nh÷ng biªn ph¸p kinh tÕ mÒm dÎo ,khuyÕn khÝch nguêi d©n . Muèn d©n chóng gãp vèn kinh doanh th× nhµ n-íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch râ rµng trong viÖc quy ®Þnh l·i suÊt , lîi nhuËn …thu ®-îc tõ nguån vèn tµi s¶n ®ãng gãp ®ã. Huy ®éng ®-îc nguån vèn trong d©n kÝch øng ®-îc ng-êi d©n m¹nh d¹n ®Çu t- s¶n suÊt kinh doanh sÏ nlµ mét lîi thÕ lín t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn v÷ng m¹nh vµ ®ã còng lµ mét trong nh÷ng môc tiªu chiÕn l-îc cña ®¶ng ta. 2.2.3)H×nh thøc ph©n phèi ngoµi thï lao ®éng th«ng qua quü phóc lîi x· héi H×nh thøc ph©n phèi nµy lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ph©n phèi kh«ng thÓ thiÕu trong mét ®Êt n-íc lu«n v-¬n tíi s- c«ng b»ng b×nh ®¼ng nh- n-íc ta .Nguyªn t¾c ph©n phèi nµy ®¶m b¶o cho mäi ng-êi ®-îc h-ëng mét møc ph©n phèi c«mg b»ng vµ nã mang tÝnh nh©n ®¹o cao . Nhòng ng-êi lµm viÖc víi n¨ng lùc cao h¬n mang l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n sÏ ®-îc h-ëng xøng ®¸ng víi lao ®«ng m×nh bá ra , ngoµi phÇn l-¬ng c¬ b¶n ra cßn cã khen th-ëng .§iÒu ®ã gióp cho ng-êi lao ®éng høng khëi trong s¶n xuÊt , ng-êi lµm tèt sÏ lµm ngµy mét tèt h¬n ,ng-êi lµm ch-a tèt th× kh«ng ngõng phÊn ®Êu ,rÌn giòa m×nh ®Ó lµm viÖc lao ®éng tèt h¬n .Kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi c¸ nh©n ng-¬× lao ®äng nã cßn gióp cho t-ng nhµ m¸y ,tõng ph©n x-ëng ,®«n vÞ s¶n xuÊt kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt t¹o ra nhiÒu h¬n cña c¶i cho x· h«i. Ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng th«ng qua quü phóc lîi x¨ häi mang tinh chÊt nh©n d¹o cao. Qua hai h×nh thøc ph©n phèi ®a xÐt ta thÊy r»ng nhöng ng-ßi cã søc lao ®éng , cã vèn,hay cã ®ãng gáp kh¸c cho qu¸ trinh s¶n xuÊt x¨ héi hä sÏ ®-îc h-ëng nh÷ng gi¸ trÞ ph©n phèi nhÊt ®Þnh tõ thµnh qu¶ lao ®éng 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ,®ãng gãp Êy.ThÕ vËy cßn nh-ng ng-êi kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng(nh- ng-êi èm yÕu ,giµ c¶ mÊt söc lao ®äng….) th× sao.Quan hÖ ph©n phèi trong x· héi chñ nghÜa mµ cô thÓ lµ n-íc ta ®¶m b¶o cho hä mét møc sèng æn ®Þnh tèi thiÓu . NhËn ®Þnh vÒ h×nh thöc ph©n phèi nµy ta thÊy r»ng nã t¹o ra søc ph¸t triÓn toµn diÖn cho mäi thµnh viªn trong x·héi,®óng theo quan ®iÎm mµ ®¹i héi VII cña ®°ng d± ®Ò ra “coi con nguêi l¯ trung t©m cða mãi s­ ph²t triÓn g¾n liÒn chÝng s²ch ph²t triÓn kinh tÕ víi chÝng s²ch ph²t triÓn x± héi” 2.2.4) §Õn víi ®a quan hÖ ph©n phèi trªn ta thÊy ®ã lµ ba quan hÖ ph©n phèi phæ biÕn vµ quan träng , kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi nÒn kinh tÕ n-íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. C¸c quan hÖ ph©n phèi nµy t¹o nªn c¸c h×nh thøc thu nhËp kh¸c nhau gi÷a c¸c tÇng líp d©n c- ,phæ biÕn lµ c¸c h×nh thøc thu nhËp sau: Thø nhÊt lµ: h×nh thøc tiÒn c«ng,tiÒn l-¬ng : Cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n-íc ta tõ mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ qu¸ tr×nh chóng ta dÇn dÇn thõa nhËn søc lao ®éng lµ hµng ho¸. Khi ng-êi lao ®äng lµm viÖc cho chñ doang nghiÖp hoÆc tæ chøc kinh tÕ quèc doanh ng-êi lao ®äng nhËn ®-îc mét kho¶n thu nhËp g¾n víi kÕt qu¶ lao déng cña hä . VÒ nguyªn t¾c kho¶n thu nhËp ®ã ph¶i d-îc t-¬ng xøng víi sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng mµ hä ®· cèng hiÕn . Sè thu nhËp theo lao ®ong ®ã d-îc gäi la tiÒn l-¬ng .Hay nãi c¸ch kh¸c tiÒn l-¬ng chÝnh lµ h×nh thøc thu nhËp theo lao ®äng . §Ó cho ng-êi lao ®äng thùc sù yªn t©m tõ dã s½n sµng mang hÕt søc s¸ng t¹o cña m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ,®iÒu quan träng tr-íc hÕt ë chç lµ ng-êi lao déng ph¶i ®-îc nhËn ®ñ møc l-¬ng vµ nhËn kÞp thêi ,møc l-¬ng ®ã ph¶i ngµy mét t¨ng theo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh hä. Do vËy trong c¬ cÊu tiÒn l-¬ng th-êng bao gåm hai phÇn lµ tiÒn l-¬ng c¬ së vµ tiÒn th-ëng . PhÇn tiÒn l-¬ng c¬ së lµ phÇn l-¬ng tÝnh chung cho ng-êi lao ®éng cã tr×nh ®é vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc nh- nhau cßn phÇn tiÒn th-ëng lµ phÇn tÝnh riªng cho nh÷ng c¸ nh©n lao ®éng xuÊt s¾c, ®©y lµ phÇn l-¬ng cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TiÒn l-¬ng cßn ®-îc c¸c nhµ kinh tÕ häc thÓ hiÖn qua hai ph¹m trï ®ã lµ tiÒn l-¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l-¬ng thùc tÕ. TiÒn l-¬ng danh nghÜa lµ phÇn tiÒn tÖ mµ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc phï hîp víi søc lao ®éng mµ hä bá ra. Trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã sù biÕn ®éng trªn thÞ tr-êng gi¸ c¶ vµ thÞ tr-êng tiÒn tÖ th× sù n©ng cao tiÒn l-¬ng danh nghÜa còng ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng. Nh-ng trong t×nh tr¹ng l¹m ph¸t, ch¼ng h¹n tiÒn tÖ gi¶m gi¸ trÞ hµng hãa t¨ng gi¸ trÞ khi ®ã møc tiÒn l-¬ng danh nghÜa kh«ng ph¶n ¸nh ®óng møc thu nhËp cña ng-êi lao ®éng. Khi Êy ng-êi ta ph¶i dïng ®Õn tiÒn l-¬ng thùc tÕ. TiÒn l-¬ng thùc tÕ chÝnh lµ phÇn gi¸ trÞ thu ®-îc tõ nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt, dÞch vô mµ ng-êi lao ®éng ®· cã ®-îc khi mua chóng b»ng tiÒn l-¬ng danh nghÜa. Møc tiÒn l-¬ng thùc tÕ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c nhÊt ®Çy ®ñ nhÊt thu nhËp thùc tÕ cña ng-êi lao ®éng, nã cho biÕt ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng ®-îc n©ng lªn hay gi¶m ®i. Nh- vËy t¨ng thu nhËp tiÒn l-¬ng thùc tÕ sÏ lµm t¨ng møc sèng cña d©n c-. Râ rµng tiÒn l-¬ng cã ¶nh h-ëng rÊt lín tíi ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng, do ®ã th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng, cã thÓ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng. NghÞ quyÕt ®³i héi VII ®± khµng ®Þnh “§èi víi chÝnh s²ch tiÒn l-¬ng vµ thu nhËp, khuyÕn khÝch mäi ng-êi t¨ng thu nhËp vµ lµm giµu dùa vµo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ b¶o vÖ c¸c nguån thu nhËp hîp ph¸p, ®iÒu tiÕt hîp lý thu nhËp gi÷a c¸c bé phËn d©n c-, c¸c ngµnh, c¸c vïng ®Êu tranh ng¨n chÆn thu nhËp phi ph²p”. Thø hai lµ : h×nh thøc lîi tøc, lîi nhuËn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng c¸i mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh quan t©m tr-íc hÕt lµ lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn ë lîi nhuËn nhiÒu hay Ýt. Lîi nhuËn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a chi phÝ b¸n hµng vµ phÝ tæn s¶n xuÊt. Trong lÞch sö ®· cã nhiÒu nhµ kinh tÕ häc quan niÖm r»ng lîi nhuËn chÝnh lµ sù tr¶ c«ng cho nh÷ng ai d¸m m¹o hiÓm vay vèn ®Çu t- vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ d¸m chÊp nhËn rñi ro, thËm chÝ ph¸ s¶n. §Ó ®¹t lîi nhuËn tÊt yÕu c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i c¹nh tranh m¹nh mÏ víi nhau t×m mäi c¸ch ®Ó gi¶m chi 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phÝ ®Ó thu lîi nhuËn cao nhÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng l-äi nhuËn lµ ®éng lùc chi phèi ho¹t ®éng cña ng-êi s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh lîi nhuËn ®· ®-a doanh nghiÖp ®Õn c¸c khu vùc s¶n xuÊt hµng hãa mµ ng-êi tiªu dïng cÇn nhiÒu h¬n, bá c¸c khu vùc Ýt ng-êi tiªu dïng. Lîi nhuËn ®-a c¸c doanh nghiÖp ®Õn viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt ngµy cµng réng r·i vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Lîi nhuËn t¹o ®iÒu kiÖn xóc t¸c cho thÞ tr-êng hµng hãa ngµy cµng hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng ®Ó cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi phÇn thu nhËp lµ tiÒn l-¬ng, cßn kho¶n thu nhËp kh¸c ®ã lµ lîi nhuËn vµ phÇn nµy ngµy cµng t¨ng lªn, chiÕm -u thÕ trong tæng thu nhËp. Tæng thu nhËp mµ mçi ng-êi lao ®éng nãi chung mçi nhµ s¶n xuÊt nãi riªng nã võa ph¶i ph¶n ¸nh kÕt qu¶ lao ®éng cña mçi ng-êi, võa ph¶n ¸nh kÕt qu¶ lao ®éng cña tËp thÓ víi t- c¸ch lµ chØnh thÓ. §Ó thóc ®Èy t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn ph¶i ph¸t huy tèi ®a søc s¸ng t¹o cña c¸c nhµ kinh doanh giái vµ th¹o víi c¬ chÕ thÞ tr-êng. §óng vËy cÇn kh«ng n©ng cao thu nhËp trong ®ã cã lîi nhuËn cña hä. ViÖc kh«ng ngõng n©ng cao thu nhËp cho hä ®ßi hái kh«ng ngõng c¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c chinsh s¸ch kinh tÕ, trong ®ã cã chÝnh s¸ch ph©n phèi lîi nhuËn. ViÖc ®-a ra ®óng c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn sÏ gâp phÇn h×nh th¯nh quan hÖ “l¯m chð thùc sù víi c«ngviÖc”. Lîi tøc chÝnh lµ mét phÇn tõ lîi nhuËn mµ c¸c tæ chøc kinh tÕ tr¶ cho ng-êi së h÷u tiÒn tÖ (®ãng gãp cæ phÇn vµo doanh nghiÖp) nh- vËy lîi tøc cã nguån gèc tõ lîi nhuËn, tuú theo h×nh thøc mua b¸n cæ phiÕu mµ lîi tøc ®-îc chi tr¶ theo c¸c ph-¬ng thøc kh¸c nhau. Lîi løc chÝnh lµ ®éng c¬ ®Ó mäi ng-êi mua cæ phiÕu c¶ doanh nghiÖp, th-êng th× nh÷ng doanh nghiÖp cã uy tÝn sÏ thu hót ®-îc mäi mua cæ phiÕu khi doanh nghiÖp ph¸t hµnh cæ phiÕu. Th«ng qua h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn nhµn rçi ®Ó më réng quy m« cña doanh nghiÖp, t¨ng nguån vèn chñ së h÷u. Trong nÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng c«ng ty cæ phÇn, ®ã lµ c«ng ty cæ phÇn nhµ n-íc vµ c«ng ty cæ phÇn t- nh©n, ®Òu ®-îc nhµ n-íc khuyÕn khÝch më réng. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thø ba : H×nh thøc thu nhËp tõ quü tiªu dïng c«ng céng: ®ã lµ phÇn thu nhËp mµ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc tõ quü tiªu dïng chung cña x· héi nh÷ng kho¶n -u ®·i nhÊt ®Þnh nh- trî cÊp, b¶o hiÓm, c¸c kho¶n -u ®·i…§ã chÝnh lµ phÇn thu nhËp mµ chÝnh phñ trÝch ra tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc ®Ó hç trî cho ng-êi lao ®éng. §©y lµ h×nh thøc thu nhËp ph¶n ¸nh tÝnh nh©n ®¹o, quan t©m ®Õn ®êi sèng mäi tÇng líp nh©n d©n trong x· héi cña ®¶ng ta, nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khi mµ nguån thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi ch-a cao. C¸c kho¶n trî cÊp , -u ®·i ®¶m b¶o cho nh÷ng ng-êi kh«ng cßn kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc bÞ tai n¹n lao ®éng mét cuéc sèng b×nh th-êng tèi thiÓu… C¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi th-êng chØ cã ë thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc, nã lµ nguån thu nhËp æn ®Þnh ®¶m b¶o cuéc sèng cho nh÷ng ng-êi lao ®éng ®· ®Õn tuæi nghØ h-u : 2.3 Kinh nghiÖm thùc hiÖn ph©n phèi ë mét sè n-íc 2.3.1) Indonexia : ë Indonexia c¸c vÊn ®Ò chÝnh ®-îc chÝnh phñ quan t©m lµ gi¸o dôc vµ t¹o viÖc lµm. Trong lÜnh vùc gi¸o dôc, chÝnh phñ mét mÆt chó träng t¨ng c-êng gi¸o dôc phæ th«ng, mét mÆt ®-a ra hÖ thèng ®µo t¹o quèc gia vÒ kü n¨ng h-íng nghiÖp. HÖ thèng nµy cã nhiÖm vô ®µo t¹o c«ng nh©n c¸c ngµnh nghÒ c¬ b¶n nh- thªu, hµn, söa ch÷a xe h¬i, x©y dùng. Tõ nh÷ng n¨m 60 chÝnh phñ Indonexia ®· lu«n tiÕn hµnh c¸c ch-¬ng tr×nh t¨ng c-êng viÖc lµm ë khu vùc n«ng th«n víi mét phÇn kinh phÝ do ng©n s¸ch cÊp vµ phÇn kh¸c lµ viÖn trî cña n-¬c ngoµi. Môc tiªu chÝnh cña ch-¬ng tr×nh lµ t¨ng c-êng s¶n xuÊt l-¬ng thùc më ra c¸c c¬ héi viÖc lµm vµ t¹o ra sù ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng h¬n. Tuy nhiªn nhiÒu nhµ kinh tÕ cho r»ng, ë ®©y d©n chóng ngµy cµng phô thuéc nÆng nÒ h¬n vµo c¸c ch-¬ng tr×nh cña chÝnh phñ hoÆc nãi c¸ch kh¸c nh©n d©n kh«ng n¾m v÷ng hoÆc lµm chñ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. ë Indonexia c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cã ®ãng gãp to lín trong viÖc tiÕp cËn, gióp ®ì c¸c tÇng líp nghÌo khæ. Sù ra ®êi c¸c tæ chøc nµy, mét mÆt do nhu cÇu ph¶i bæ sung nh÷ng khiÕm khuyÕt trong nh÷ng ch-¬ng tr×nh cña chÝnh phñ. MÆt kh¸c cã quan hÖ chÆt chÏ víi viÖc 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 suy gi¶m c¸c nguån tµi trî tõ ng©n s¸ch do thu nhËp tõ dÇu löa gi¶m. Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy gåm bèn d¹ng chÝnh, huÊn luyÖn, nghiªn cøu, ph¸t triÓn thùc hiÖn c¸c ch-¬ng tr×nh nh- s¶n xuÊt, t- vÊn… vÒ c¸c chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc nµy táng viÖc gi¶m bít nghÌo khæ cã thÓ kÓ ®Õn lµ hç trî, bæ sung vµ lµm trung gian. Do tÝnh chÊt quan liªu nÆng nÒ, c¸c ch-¬ng tr×nh cña chÝnh phñ cã thÓ kh«ng víi tíi c¸c vïng c¸c nhãm d©n c-. Sù cã mÆt cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ë nh÷ng n¬i bÞ bá trèng nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng.Víi t- c¸ch lµ ng-êi hç trî, c¸c tæ chøc nµy lµm chøc n¨ng céng sù thùc hiÖn c¸c ch-¬ng tr×nh cña chÝnh phñ gióp ®ì c¸c tÇng líp nghÌo, víi t- c¸ch lµ ng-êi trung gian hä chuyÓn nh÷ng nguyÖn väng c¶u tÇng líp nghÌo ®Õn c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ. 2.3.2 )Singapore : §Êt n-íc giµu cã vµ cã thu nhËp cao, viÖc gi¶m bít nghÌo khæ, chªnh lÖch thu nhËp l¹i cã nh÷ng ®iÓm kh¸c. Sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ cao vµ liªn tôc trong nhiÒu thËp niªn ®· lµm cho viÖc xo¸ bá nghÌo khæ ë ®©y Ýt nan gi¶i h¬n. Mét chiÕn l-îc quan träng nh»m lµm gi¶m nghÌo khæ lµ ®Çu t- vµo con ng-êi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chÝnh phñ Singapore ®· cã nh÷ng cè g¾ng ®¸ng kÓ ®Ó t¨ng kü n¨ng vµ chÊt l-îngcña toµn bé l-îng lao ®éng, coi ®ã nh- lµ mét phÇn cña c¶i c¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ. Chi phÝ cho gi¸o dôc t¨ng nhanh chñ yÕu lµ tËp trung cho c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc kü thuËt, ®µo t¹o chuyªn ngµnh. MÆt kh¸c c¸c chÝnh s¸ch ®-îc ¸p dông ®Òu khuyÕn khÝch c«ng nh©n cã tay nghÒ cao. Ë Singapore sù can thiÖp cña nhµ n-íc vµo thÞ tr-êng lao ®éng vµ gi¸o dôc cã t¸c dông to¹ nªn nguån vèn nh©n lùc trong c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n. C¸c biÖn ph¸p trªn kh«ng trùc tiÕp lo¹i bá møc thu nhËp thÊp vµ nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ cña c¶i. Nã chØ gióp cho mäi c¸ nh©n cã ®-îc viÖc lµm tèt víi thu nhËp xøng ®¸ng. 2.3.3 )Thailand : Trong c¸c n-íc ASIAN , Thailand vÉn ®-îc coi lµ Ýt cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ vµo ®êi sèng kinh tÕ h¬n c¶. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Thailand ®· thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ. Tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ nhanh, tû lÖ sinh ®Î h¹ lµm cho thu nhËp theo ®Çu ng-êi t¨ng mét c¸ch æn ®Þnh. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thailand ®· cã nhiÒu thµnh tùu trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n d-íi nhiªï h×nh thøc phong phó, cã môc ®Ých chung lµ n©ng cao chÊt l-îng cuéc sèng cho d©n chóng. Mét sè dÞch vô cã thÓ kÓ ®Õn lµ : 1. Phóc lîi cho nh÷ng khèn cïng trong x· héi. ë ®©y nh÷ng ng-êi r¬i vµo hoµn c¶nh nan gi¶i cã thÓ ®-îc cung cÊp tiÒn mÆt, hiÖn vËt, c¸c chØ dÉn hoÆc t- vÊn. Mét ch-¬ng tr×nh quan träng kh¸c lµ gióp ®ì v« danh vµ thÇm yªu ®èi víi nh÷ng phÇn tö khèn cïng do hoµn c¶nh kinh tÕ x· héi g©y ra. 2. Trî gióp gia ®×nh. H×nh thøc nµy nh»m môc ®Ých cñng cè gia ®×nh nhmét ®¬n vÞ c¬ b¶n cña x· héi. §èi t-îng nµy lµ gia ®×nh thiÕu kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o ®-îc cuéc sèng tèi thiÓu. 3. Phóc lîi trÎ em vµ thanh niªn. Phóc lîi nµy bao gåm c¸c dÞch vô cho trÎ em t¹i gia ®×nh khuyÕn khÝch c¸c gia ®×nh ch¨m sãc cho trÎ em lang thang c¬ nhì b¶o vÖ phóc lîi cho trÎ em h- háng chèng bãc lét trÎ em vµ ch¨m sãc cã tæ chøc khi cÇn. 4. Trî gióp viÖc lµm vµ cho vay vèn, vèn ®-îc cho vay kh«ng qu¸ 4000b¹t , kh«ng tÝnh l·i hoµn tr¶ trong 3 n¨m nh»m c¸c gia ®×nh tù t¹o viÖc lµm. 5. Phóc lîi ch¨m sãc vµ phôc håi chøc n¨ng cho nh÷ng ng-êi tµn tËt. Tham gia ho¹t ®éng nµy lµ c¸c tæ chøc ch¨m sãc cho ng-êi tµn tËt trªn 17 tuæi bÞ lÖ thuéc kh«ng cã bÖnh truyÒn nhiÔm, cã khuyÕt tËt nh- mï, mÊt kh¶ n¨ng vÒ ch©n tay hoÆc cã bÖnh m·n tÝnh. Nh÷ng ng-êi tµn tËt cßn ®-îc d¹y nghÒ nh»m t¹o kh¶ n¨ng tham gia vµo lao ®éng theo nguyÖn väng cña hä. 6. Trî cÊp tai n¹n. C¸c n¹n nh©n cã thÓ ®-îc hç trî b»ng tiÒn mÆt, hiÖn vËt hay dÞch vô tuú theo nhu cÇu cô thÓ cña tõng tr-êng hîp nh»m gióp hä v-ît qua tai ho¹ æn ®Þnh cuéc sèng. Tãm l¹i kinh nghiÖm thùc tÕ cña c¸c n-íc vµ lý thuyÕt kinh tÕ hiÖn ®¹i ®· chøng minh r»ng, gi÷a t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ ph©n phèi thu nhËp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. T¨ng tr-ëng kinh tÕ kh«ng chØ dÉn ®Õn sù giµu cã chung cña ®Êt n-íc, mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thuËn lîi gióp c¸c nhãm cã thu nhËp thùc hiÖn viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mÆt kh«ng thÓ cã t¨ng tr-ëng kinh tÕ kÐo dµi nÕu kh«ng ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng h¬n. ViÖc t¨ng thu nhËp cña ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n sÏ dÉn ®Õn më réng thÞ tr-êng tiªu thô nhiÒu lo¹i s¶n phÈm th«ng dông kÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ViÖc chÝnh phñ quan t©m ®Õn gi¸o dôc y tÕ vµ c¸c dÞch vô x· héi kh¸c cã t¸c dông n©ng cao chÊt l-îng lao ®éng æn ®Þnh x· héi. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®Òu rÊt quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt tiÕp theo. §ã lµ nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ hÕt søc quý b¸u ®ßi hái ®¶ng vµ nhµ n-íc ta ph¶i biÕt ch¾c läc vµ ¸p dông vµo nÒn kinh tÕ n-íc nhµ mét c¸ch linh ho¹t. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi vµ mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë n-íc ta trong thêi gian tíi. I/ Thùc tr¹ng ph©n phèi theo lao ®éng ë ViÖt Nam . 1)Nh×n l¹i qu¸ khø- ph©n phèi theo lao ®éng trong thêi k× kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Trong thêi k× kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ph©n phèi theo lao ®éngë ViÖt Nam ®· cã rÊt nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm thÓ hiÖn t- t-ëng nãng véi cña §¶ng ta muèn nhanh chãng ®¹t ®-îc nÒn s¶n xuÊt cña chñ nghÜa x· héi mµ C¸c M¸c ®· nªu. Nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan cho ta thÊy. §¶ng vµ nhµ n-íc ®· xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nguyÖn väng chÝnh ®¸ng, tÊt c¶ v× nh©n d©n phôc vô nh-ng §¶ng ta ®· vËn dông t- t-ëng cña M¸c mét c¸ch qu¸ m¸y mãc. X©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt tr-íc khi x©y dùng lùc l-îng s¶n xuÊt- trong ®iÒu kiÖn ®Êt n-íc võa tho¸t khái chiÕn tranh tµn ph¸ lùc l-îng s¶n xuÊt cßn nghÌo nµn l¹c hËu nh-ng n-íc ta ®· thiÕt lËp ngay chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt chÕ ®é së h÷u nhµ n-íc vµ kinh tÕ tËp thÓ. Nhµ n-íc nhÊn m¹nh sè l-îng s¶n phÈm lµm ra mµ kh«ng qua t©m ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm. VÒ ng-êi lao ®éng, nhµ n-íc c¨n cø vµo ngµy c«ng ®Ó tõ ®ã tiÕn hµnh ph©n phèi, kh«ng quan t©m ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ tr×nh ®é tay nghÒ. ChÝnh nh÷ng lÝ do chñ quan ®ã nªn ®· t¹o ra nh÷ng b-íc tr× trÖ trong nÒn kinh tÕ, kh«ng kÝch øng ®-îc nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ng-êi lao ®éng c¶m thÊy søc lao ®éng cña hä kh«ng ®-îc ®¸nh gi¸ ®óng møc. B×nh qu©n x· héi, b×nh qu©n s¶n phÈm ®ã lµm cho ng-êi lµm ®éng trÇy × kh«ng lµm hÕt søc lao ®éng cña m×nh hä chØ quan t©m ®Õn ngµy c«ng lao ®éng cña m×nh v× nhµ n-íc chØ c¨n cø duy nhÊt trªn ngµy c«ng ®ã ®Ó ph©n phèi s¶n phÈm. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh ph©n phèi theo kiÓu tem phiÕu ®ã còng xuÊt hiÖn nhiÒu tiªu cùc nh­ “ Ng­êi ®Õn tr­íc th× h­ëng miÕng ngon” thiªn vÞ mang tÝnh chÊt riªng t- cña c¸n bé ph©n ph«i…KÏ hë ®ã lµm triÖt tiªu nh÷ng nh©n tè tÝch cùc trong nÒn kinh tÕ, nh÷ng con ng-êi d¸m hi sinh v× ®Êt n-íc quªn m×nh trong lao ®éng. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Câ kÎ dùa dÉm “ l¯m b²t nh²o b²o c²o th× hay”. Thð tiªu quan hÖ tiÒn h¯ng nÒn kinh tÕ kh«ng cã yÕu tè c¹nh tranh ®Ó ph¸t triÓn tõ c«ng b»ng x· héi chuyÓn sang b×nh qu©n x· héi. Trong hÖ thèng kinh tÕ, chØ bµo gåm kinh tÕ nhµ n-íc kinh tÕ tËp thÓ cßn kinh tÕ t- nh©n th× bÞ chÌn Ðp kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. V× ®-îc nhµ n-íc b¶o hé nªn sù ®éc quyÒn cña kinh tÕ nhµ n-íc ®· lµm yÕu tè c¹nh tranh trong nªn kinh tÕ bÞ triÖt tiªu.C¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc lµm ¨n th-êng xuyªn bÞ thua lç v× hä kh«ng quan t©m ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt do hä ®· cã nhµ n-íc g²nh chÞu “ Lç nh¯ n­íc chÞu, l±i nh¯ n­íc thu” v× sù kh«ng hiÖu qu° trong ho³t s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc dÉn ®Õn ng-êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc cã møc thu nhËp kh«ng cao kh«ng ®¶m b¶o ®-îc møc sèng. 2) TÝnh tÊt yÕu cña ph©n phèi theo lao ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Nh×n nhËn thÊy nh÷ng yÕu kÐm khi chóng ta qu¸ dËp khu«n m« h×nh kinh tÕ mµ M¸c ®-a ra §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®· dÇn kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu ®ã tõng b-íc c¶i tæ nÒn kinh tÕ theo quan ®iÓm cña M¸c nh-ng thÝch øng h¬n víi kinh tÕ thÞ tr-êng. §ã lµ viÖc lµm cÇn thiÕt cøu nguy cho nÒn kinh tÕ tho¸t khái t×nh tr¹ng cña kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Trong nÒn kinh tÕ më hiÖn nay chóng ta thiÕt lËp nhiÒu quan hÖ s¶n xuÊt míi nh-ng vÉn lÊy kinh tÕ nhµ n-íc, kinh tÕ tËp thÓ lµm chñ ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Ó tËn dông ®-îc thÕ m¹nh cña tõng thµnh phÇn kinh tÕ ®ã. Do sù ®a d¹ng ®ã dÉn ®Õn thiÕt lËp c¸c quan hÖ ph©n phèi theo lao ®éng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c so víi thêi k× kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Nhµ n-íc cho phÐp sù ho¹t ®éng cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ t¹o ra yÕu tè c¹nh tranh. Ng-êi lao ®éng ngµy nay cã thÓ tù do t×m cho m×nh mét c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña m×nh.Quan hÖ ph©n phèi trong thêi k× nµy c«ng b»ng h¬n ®èi víi ng-êi lao ®éng. Ng-êi lµm nhiÒu th× h-ëng nhiÓu , ng-êi lµm Ýt th× h-ëng Ýt ng-¬× kh«ng lµm th× kh«ng h-ëng. Sù c«ng b»ng trong ph©n phèi lµ yÕu tè kÝch øng sù n©ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n , v¨n ho¸ …kh«ng nh÷ng cña nh÷ng ng-êi lao ®éng hiÖn thêi mµ cña 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mäi líp ng-êi trong x· héi. Bëi v× xuÊt ph¸t tõ lîi Ých c¸ nh©n cña m×nh khi cµng ngµy sù ph©n phèi cµng c«ng b»ng h¬n. NÒn s¶n xuÊt ngµy cµng cã tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt cao h¬n ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ cña ng-êi lao ®éng ngµy mét cao h¬n, nÕu hä kh«ng tù th©n vËn ®éng , kh«ng b¾t kÞp víi sù thay ®æi ®ã th× chÝnh b¶n th©n hä sÏ bÞ nÒn s¶n xuÊt lo¹i trõ, x· héi lo¹i trõ. Khi tr×nh ®é tay nghÒ cña ng-êi lao ®éng ®-îc n©ng lªn kÕt qu¶ dÜ nhiªn lµ hä sÏ ®-îc nÒn s¶n xuÊt chÊp nhËn vµ thu nhËp cña hä ngµy cµng cao, thu nhËp ®ã lµ thµnh qu¶ lao ®éng chÝnh ®¸ng víi tr×nh ®é cña hä vµ nã sÏ lµm cho møc sèng cña hä ngµy cµng cao. §ã còng chÝnh lµ môc tiªu vÜ m« cña nÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i trong giai ®o¹n hiÖn nay sù bÊt c«ng trongph©n phèi theo lao ®éng ®· ®-îc dì bá hoµn toµn. NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay lu«n cã nh÷ng mÆt tr¸i cña nã vµ chóng ta cã thÓ nh×n nhËn thÊy nã ngay trong vÊn ®Ò ph©n phèi. Sù ®a d¹ng ho¸ vÒ h×nh thøc së h÷u cã mÆt tÝch cùc nh-ng còng cã mÆt tiªu cùc cña nã, qu¸ tr×nh së h÷u kh¸c nhau Êy sÏ t¹o ra qu¸ tr×nh ph©n phèi kh¸c nhau gi÷a c¸c t©ng líp d©n c-. Nh- trong x· héi t- b¶n mµ chóng ta ®· ®Ò cËp ch¾c ch¾n nã sÏ lµm xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng chªnh lÖch nhau vÒ thu nhËp. - Qu¸ tr×nh ®µo th¶i cña x· héi ®èi víi nh÷ng ng-êi cã tay nghÒ thÊp tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp kÕt qu¶ lµ x· héi l¹i xuÊt hiÖn ngµy mét nhiÒu h¬n nh÷ng ng-êi thÊt nghiÖp kh«ng cã c«ng ¨n viÖc lµm, trë thµnh nh÷ng g¸nh nÆng cho x· héi. - Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi thµnh qu¶ lao ®éng ®Õn tay ng-êi lao ®éngcòng cßn nhiÒu bÊt cËp thùc tÕ trong x± héi hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu kÎ “ ngäi m²t ¨n b²t v¯ng” ®â chÝnh l¯ nh÷ng m°nh vì cßn sât l³i cða thêi k× bao cÊp. C¸i t- t-ëng kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· ¨n s©u vµo t- t-ëng mét sè ng-êi, kÓ c¶ tÇng líp l·nh ®¹o. Khi ®Ò cËp ®Õn khÝa c¹nh kinh tÕ nhµ n-íc chóng ta thÊy kinh tÕ nhµ n-íc ch-a thùc sù lµ g-¬ng mÉu ®Ó cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c noi theo, chóng ta thÊy ë ®ã vÉn cßn nhiÒu t×nh tr¹ng kh«ng lµm mµ h-ëng, lµm Ýt h-ëng nhiÒu, ng-êi cã tr×nh ®é thÊp l¹i l·nh ®¹o ng-êi cã tr×nh ®é cao h¬n, t×nh tr¹ng « dï 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mãc ngoÆc kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã vµ ng-êi lao ®éng kh«ng ph¶i khi nµo còng ®-îc h-ëng thµnh qu¶ lao ®éng mét c¸ch c«ng b»ng. 3) Nh÷ng gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph©n phèi theo lao ®éng ë n-íc ta. C¬ chÕ thÞ tr-êng ®· ®-a l¹i nhiÒu thµnh tùu do c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®-îc n¬i láng, t¹o ra c¬ héi ph¸t triÓn sèng ®éng nÒn kinh tÕ, n¨ng lùc s¶n xuÊt t¨ng ®¸ng kÓ. TÝnh chñ ®éng n¨ng ®éng ®-îc ph¸t huy ë mäi ng-êi vµ ë mäi lÜnh vùc c¬ may vÒ s¶n xuÊt vµ viÖc lµm ngµy cµng nhiÒu ng-êi lao ®éng dÔ dµng t×m cho m×nh n¬i lµm viÖc theo tµi n¨ng së tr-êng vµ ®ång l-¬ng hîp lý. Nh-ng nh- ®· nãi ë trªnc¬ chÕ thÞ tr-êng còng ph¸t sinh nh÷ng quan hÖ nh÷ng chõng mùc míi gay g¾t gi÷a thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh- tËp thÓ víi c¸c thµnh ph©n kinh tÕ c¸ thÓ , t- b¶n t- nh©n, t- b¶n n-íc ngoµi. Trong mèi quan hÖ nµynhµ n-íc kh«ng thÓ tËp trung ®Çu t- bao cÊp , -u ®·i cho kinh tÕ quèc doanh tËp thÓ nh- tr-íc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i ®-îc cïng b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt kinh tÕ quèc doanh còng kh«ng cßn lµ mét hÖ thèng kinh tÕ ®éc quyÒn nh- x-a, tuy thÕ m¹nh n¾m trong tay lùc l-îng vËt chÊt kÜ thuËt quèc gia to lín. Nh-ng chóng ta thÊy r»ng trong giai ®o¹n hiÖn nay kinh tÕ nhµ n-íc vÉn ch-a ph¸t huy ®-îc søc m¹nh cña nã vµ ch-a thÓ hiÖn ®-îc vai trß trô cét trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nµy.Trong khi ®ã kinh tÕ t- nh©n t- b¶n, kinh tÕ c¸ thÓ cã -u thÕ nhiÒu h¬n vÒ ®Çu t- vÒ trang thiÕt bÞ ®ang thÝch øng nhanh nh¹y víi c¬ chÕ thÞ tr-êng vµ ®ang ®¹t ®-îc nh÷ng hiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt kh¶ thi. §iÒu ®ã ®ßi hái nhµ n-íc ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc c¶i tæ nÒn kinh tÕ h¬n n÷a trong thêi gian tíi cô thÓ : Mét lµ: cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh, tËp thÓ v÷ng m¹nh cæ phÇn ho¸ réng r·i c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®ång thêi ban bè luËt ph¸ s¶n ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp lµm ¨n thua lç Hai lµ ta cÇn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh m¹nh lµm c¬ së kinh tÕ – x· héi ®Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng ®ång thêi víi viÖc thu hÑp ph¹m vi t-¬ng ®èi sè lao ®éng nh©n viªn h-ëng biªn chÕ trong khu vùc kinh tÕ nhµ n-íc ®Ó tiÕt kiÖm ng©n s¸ch nhµ n-íc, tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p thi biªn chÕ c«ng chøc ®Ó t¹o ra sù phÊn ®Êu tr¸nh t- t-ëng tr× trÖ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ n-íc. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan