XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN
HỌC SINH TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC
PHẦN MỘT : PHẦN MỞ ĐẦU
I. ĐẶT VẤN ĐỀ :
- Lời Bác dạy: “ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”.
Vâng theo lời Bác, ngành giáo dục luôn phấn đấu đổi mới, nâng cao chất lượng ,giáo dục
và đào tạo,thi đua dạy tốt,học tốt,đào tạo nguồn nhân tài có đủ phẩm chất, năng lực phục
vụ,xây dựng đất nước.
- Nước ta trong thời kì mở cửa,hội nhập và phát triển, công cuộc đổi mới kinh tế xã hội
đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên khắp đất nước. Đòi hỏi phải có những lớp người lao
động mới, có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo. Dám nghĩ dám làm thích ứng được
với thực tiễn xã hội luôn thay đổi và phát triển. Nhu cầu này đòi hỏi ngành giáo dục phải có
sự thay đổi cho phù hợp với tình hình đất nước.
- Nhà trường không những cung cấp cho học sinh(HS) những tri thức khoa học một cách
có hệ thống, mà còn rèn cho hs những kĩ năng,kĩ xảo,kĩ năng sống cần thiết để hình thành
và phát triển những phẩm chất tốt đẹp cho mỗi học sinh.Giáo dục Tiểu học là nền móng để
đạt được mục tiêu trên.
-
Hiện nay, trong khi các nhà trường đang tích cực nâng cao chất lượng giáo dục và đào
tạo ,thì đa số giáo viên(GV) thường gặp những khó khăn vì tình trạng bỏ học ,trốn học, hs
không thuộc bài ,không chuẩn bị bài trước ở nhà,nhút nhát,không tích cực phát biểu…Tình
trạng này ảnh hưởng không ít đến kết quả giảng dạy và học tập của GV và HS,phổ biến
nhất là ở các vùng nông thôn.Nhiều giáo viên vát vả chuẩn bị bài giảng ở nhà,lên kế hoạch
phụ đạo HS yếu hẳn hoi,vậy mà HS không đến lớp.Còn các em đến lớp thì không chuẩn bị
bài ở nhà ,không thuộc bài ,không tích cực phát biểu. Giáo viên phải độc thoại suốt
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
1
buổi.Hết giờ,còn phải đi tìm Hs trốn học,Gv lại không được dùng hình phạt quá mức với
hs.Một số giáo viên chán nản,mệt mỏi có thái độ “buông xuôi” giáo dục.
-
Tôi cứ băn khoăn mãi: “ Làm thế nào để HS không trốn học?” “Làm thế nào để các
em hứng thú học tập hơn?” “ Làm sao không dùng hình phạt mà Hs có kết quả học tập tốt
hơn?” “ Làm sao các em có cảm giác,mỗi ngày đến trường là một niềm vui?” “ Làm sao
giáo viên dạy ít mà học sinh hiểu nhiều hơn ?”
-
Năm học 2008 – 2009 ngành giáo dục phát động một số văn bản quan trọng phát
động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực ở Tiểu
học”.Đây là tính hiệu đáng mừng cho những ai quan tâm đến giáo dục,là bước tiến vượt bật
của ngành .Tạo điều kiện cho giáo viên làm việc trong bầu không khí tích cực đi vào thực
chất của chuyên môn,học sinh nhận thấy mình được tôn trọng,tìm được niềm vui ,sự tin
tưởng ,đoàn kết,tình bạn trong sáng,tình thầy trò cảm động,giáo dục tình cảm gia đình,tình
yêu quê hương đất nước. Giáo dục lành mạnh ,an toàn thân thiện,giúp HS chủ động thân
thiện hơn.tích cực hoạt động trong học tập ,bước đầu rèn luyện kĩ năng sống đó là: Học để
biết. Học để làm.Học để tự khẳng định mình.Học để cùng chung sống.
- Là một giáo viên dạy lớp,tôi nhận thấy : “ Để xây dựng trường học thân thiện,học
sinh tích cực” là phải bắt đầu từ việc“xây dựng lớp học thân thiện,học sinh tích cực” .Vì
mỗi lớp học thân thiện,học sinh tích cực là một viên gạch nền móng vững chắc cho một
ngôi trường thân thiện,học sinh tích cực hoàn thiện và nhanh nhất.
Vì những lí do trên,qua 2 năm xây dựng mô hình lớp học thân thiện ,học sinh tích
cực ở Tiểu học,cụ thể là ở lớp 2 - lớp tôi đang giảng dạy,tôi nhận thấy có một số kết quả
đáng mừng.Vì kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên khi trình bày không tránh khỏi sự
thiếu sót và hạn chế .Nhưng tôi nghĩ, nếu được sự chia sẻ,bổ sung,đóng góp ý kiến xây
dựng của quí thầy cô,thì mô hình này chắn chắn sẽ đạt được hiệu quả cao hơn có thể ứng
dụng rộng rãi hơn ở các lớp khác. Tôi xin được trình bày.
II. PHẠM VI ĐỀ TÀI :
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
2
- Trong đề tài này chỉ áp dụng cho những trường học ở vùng nông thôn,đời sống còn khó
khăn ,trình độ dân trí còn thấp,gói goïn trong phaïm vi cấp tiểu học
- Đề tài xin được phép trình bày các vấn đề sau: Đặt vấn đề - Phạm vi đề tài- Thực trạng
ban đầu - Giải pháp – Kết quả - Nguyên nhân thành công và những tồn tại –Kết luận- Đề
xuất.
PHẦN HAI : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. Thực trạng ban đầu:
- Trường Tiểu học “B” Mỹ An nằm trên địa bàn nông thôn,nhận học sinh chủ yếu từ các ấp
Mỹ Lợi,Mỹ Trung, Mỹ Long ( Xã Mỹ An), Mỹ Tân ( Thị trấn Mỹ Luông).
- Tình trạng nghỉ học và bỏ học của học sinh rất cao . Cụ thể theo bảng số liệu học sinh
nghỉ học,bỏ học năm 2007 – 2008,ở lớp 2 B qua từng tháng điểm như sau:
Tháng
1
2
3
4
5
6
7
8
7
8
10
12
8
15
6
16
12
20
15
18
12
10
8
0
0
0
1
0
1
0
0
Lớp điểm thứ
Nghỉ có
2B
phép(lượt) 15
27
học
sinh
Nghỉ
không
phép(lượt)
Bỏ
học(HS)
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
3
- Thống kê hai mặt giáo dục ở lớp 2 B cuối năm học 2007 – 2008 như sau :
Lớp
Giỏi
2B
25
HS
Toán
Học lực
Khá
Trung
SL
5
%
20
SL
7
bình
SL
%
%
28
12
48
Hạnh kiểm
Đạt
Chưa đạt
Yếu
SL
1
%
SL
28
5
20
11
44
2
SL
%
4
25
Tiếng 7
%
100 0
0
8
Việt
II.Nguyên nhân:
Khách quan:
- Trường học được xây dựng kiên cố ,nhưng chưa được trang bị đầy đủ như các thiết bị
đồ dùng dạy học cho tất các tiết học,phòng ngoại ngữ,phòng nghe nhìn,phòng âm
nhạc.
- Trường học ở xa nhà học sinh ,học sinh còn nhỏ,đi lại còn khó khăn ,nhất là lúc trời
mưa,và những khi mưa lũ.
-
Địa phương còn nhiều khó khăn.
- Phần lớn cho mẹ các em đi làm xa nhà,học ít,có phụ huynh không biết chữ nên gia
đình các em chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của con cái.
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
4
- Các em học sinh tiểu học còn nhỏ,còn ham chơi,chưa ý thức hết được tầm quan trọng
của việc học tập,chưa tự giác học tập.
-
Vì điểm chính của trường gần đình Thần Mỹ Luông,điểm phụ gần nhà thờ Cồn
Phước nên học sinh thường nghỉ học,trốn học thường xuyên nhất là những ngày trước
và sau tết,rằm
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
5
tháng ba(Lễ cúng Đình thần Mỹ Luông),lễ Giáng Sinh. Tình trạng này còn xảy ra nhiều
nhất vào các vụ mùa vì học sinh theo ba mẹ gặt lúa,giũ rơm…Vì thế ảnh hưởng rất lớn
đến kết quả học tập của các em.
Chủ quan :
- Để đảm bảo các chỉ tiêu của trường ,của ngành đề ra, các áp lực công việc về thời
lượng tiết dạy,mục tiêu bài học, kết hợp giáo dục lồng ghép,phân hóa đối tượng học
sinh,hồ sơ giáo viên….Không ít giáo viên đôi khi quá nóng vội trong việc giáo dục
học sinh để đảm bảo những chỉ tiêu và hoàn tất các công việc đó.
- Chính vì lí do trên ,giáo viên dễ rơi vào tình trạng áp đặt ,nhồi nhét kiến thức,răn
đe,hình phạt,roi vọt,gò bó học sinh,chưa lắng nghe tâm tư nguyện vọng tình cảm của
Hs . Việc đánh giá sửa sai còn khắt khe,chưa dân chủ. Làm Hs cảm thấy mệt mỏi,
chán nản ,sợ học ,triệt tiêu sự ngây thơ,ham học hỏi, tính tích cực, sôi nổi của các em.
- Một số giáo viên chưa thường xuyên tự bồi dưỡng thêm những kiến thức và kĩ năng
sư phạm cũng như các kiến thức tâm sinh lí trẻ thường xuyên,nên đôi khi thấy lúng
túng trong các tình huống sư phạm.
- Giáo viên không chuẩn bị đồ dùng dạy học cho một tiết dạy, dạy chay,dạy một chiều
tiết học không sinh động,cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng yếu kém,chán học, bỏ
học của học sinh.
Qua nhiều năm được phân công dạy lớp, ,theo chỉ đạo hướng dẫn của Ban giám hiệu
nhà trường, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp cùng với việc tự tìm tòi học
tập,nghiên cứu tài liệu chuyên môn tôi đã mạnh dạn tiến hành xây dựng mô hình lớp học
thân thiện – học sinh tích cực ngay chính lớp tôi đang giảng dạy,nhằm tháo gỡ những
thực trạng trên.
Xây dựng mô hình Lớp học thân thiện học sinh tích cực ở tiểu học được bắt đầu từ
đầu năm học 2008 -2009 và tiếp tục thực hiện năm 2009 – 2010.
- Bảng thống kê khảo sát chất lượng đầu năm 2008 – 2009,năm 209 -2010 ở lớp 2 C
như sau :
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
6
Giỏi
Môn
Năm học
2008 -2009
28HS
học
Toán
Tiếng
Việt
Năm học
2009-2010
30HS
Toán
Tiếng
Việt
Học lực
Khá
Trung bình
SL
7
5
11
9
Yếu
%
SL
%
SL
%
SL
%
25
7
25
11
39,3
3
10,7
17,9
6
21,4
12
42,8
5
17,9
36,7
9
30
7
23,3
3
10
30
6
20
11
36,7
4
13,3
II/ GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
1.Tăng cường công tác trang trí lớp học :
- Không khí lớp học xanh,sạch ,đẹp,an toàn thân thiện là yếu tố rất quan trọng góp phần
thu hút trẻ đến trường ,đến lớp,góp thêm cho lớp học một luồng không khí thân thiện
,thoải mái,sinh động ,hăng say trong giờ học,rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
- Các khẩu hiệu trong lớp mang ý nghĩa quan trọng,mang tính giáo dục cao “ Dạy
tốt,học tốt”, “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”,nội qui Hs ,Năm điều Bác Hồ
dạy”,vì thế GV phải giải thích để Hs hiểu.Cờ Việt Nam,di ảnh Bác Hồ được treo nơi
trang trọng nhất,dễ thấy. Giáo dục lòng kính yêu nhớ ơn Bác Hồ,yêu nước.
- Luôn luôn nhắc nhở hs nên giữ gìn tài sản chung của nhà trường từ chỗ ngồi,cửa sổ,lớp
học,hành lang cho đến sân trường, “ Hãy giữ gìn tài sản chung của chúng ta”.
- Những lời nhắc nhở nhẹ nhàng đạt được kết quả cao như: “Cho tôi xin rác !”đặt phía
ngoài sọt rác. “Tắt đèn,tắt quạt bạn nhé!”. HS có ý thức tự giác giữ vệ sinh trường
lớp,tiết kiệm điện.
- Lớp có đủ ánh sáng,quạt,lọ hoa,cây xanh, tạo không khí thật sự thoải mái ,thân thiện
gần gũi với thiên nhiên hơn.
- Bàn giáo viên có khăn trải bàn,lọ hoa,tủ đồ dùng phải gọn gàng sắp xếp khoa học,sạch
đẹp ,dễ đưa vào sử dụng.
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
7
- “ Tủ sách thân thiện” là kết quả đóng góp của phụ huynh ,HS,GV, có sự giúp đỡ của
nhà trường và địa phương tạo điều kiện cho các em ham đọc sách ,mở rộng hiểu biết,phát
triển khả năng đọc cho các em .Rèn kĩ năng có trách nhiệm bảo quản tài sản chung,gọn
gàng,ngăn nắp.
- Vườn hoa học tập,bảng danh dự,phản ánh rõ ràng,chính xác,công khai kết quả học tập
của mỗi Hs lớp mình kích thích HS tích cực học tập để đạt được kết quả cao hơn.(như
hay có tên mình trên bảng danh dự , tên mình có nhiều bông hoa hơn..)
- Sử dụng cuối lớp làm Bảng tin lớp em được trang trí đẹp,nội dung phong phú,phù hợp
lứa tuổi HS.
Chúng mình
Ai tài thế ?
cần nhớ !
Người tốt
Văn hay,
chữ
việc tốt
Góc ôn luyện An Giang mến yêu!
Điều em
Ca dao,tục ngữ
muốn nói!
đẹp
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
8
+ Chúng mình cần nhớ!( tranh những việc tốt,nên làm)
+ Chuyên mục: “Người tốt việc tốt”( tên các bạn làm được những việc tốt trong tuần),tạo
động lực Hs làm nhiều điều tốt hơn,lớp ngày càng thân thiện hơn.
+ Ai tài thế ?(Góc sản phẩm đẹp môn thủ công,mĩ thuật của HS). Kích thích khả năng
sáng tạo của HS.
+ Văn hay chữ đẹp( lưu lại các bài văn hay,chữ viết đẹp của học sinh). Tạo động lực các
em có gắng viết chữ đẹp hơn,làm văn hay hơn.
+ Góc ôn luyện nè! ( Bảng cộng ,trừ ,nhân, chia các qui tắc môn toán)..Rèn các em có ý
thức chủ động trong học tập, ôn tập kiến thức (lúc đầu giờ,giờ ra chơi)
+ Chuyên mục “ Ca dao,tục ngữ” Do học sinh sưu tầm, GV trình bày lại theo các chủ
điểm của tháng). mở rộng vốn từ,vốn hiểu biết.
+ “ An Giang mến yêu”(Bức ảnh do HS sưu tầm về các danh nhân ,cảnh đẹp,di tích lịch
sử,làng nghề An Giang )Giúp hs hiểu thêm về quê hương con người quê mình,đồng thời
các em cũng giúp các em tự tin vào bản thân,yêu lao động,yêu quê mình hơn.
+ Chuyên mục: “Điều em muốn nói !”( Dán một bao thư to để HS viết ý kiến của mình
để vào đó) .Tạo điều kiện cho các em mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình về thầy
cô,bạn bè,các mối quan hệ hằng ngày ,góp phần thực hiện tốt quyền trẻ em ,GV hiểu HS
của mình hơn,giúp giải quyết những khó khăn trong suy nghĩ của các em.Cải thiện tốt
mối quan hệ thầy - trò,trò - thầy.
- Tùy theo từng khối lớp, GV có thể biến đổi bản tin này phù hợp lứa tuổi Hs lớp mình.
2 . Đầu tư cao công tác giảng dạy kết hợp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh:
- Tập trung đầu tư cao cho công tác giảng dạy vừa nhằm tích cực hóa hoạt động dạy
học,khuyến khích GV chủ động,sáng tạo,dạy học tập trung vào HS. Dần dần chuyển
hướng từ chủ yếu cung cấp những kiến thức sang trang bị những năng lục cần thiết cho
các em.Tạo điều kiện cho HS phát huy mọi năng lực,phát hiện khả năng của mình giúp
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
9
các em tích cực,chủ động,tự giác,tự tin,có niềm vui trong học tập,lao động,cuộc
sống.Hoạt động học tập trở nên nhẹ nhàng thoải mái,thiết thực,có hiệu quả hơn.
- Một tiết dạy để đạt được hiệu quả cao cần đảm bảo những yêu cầu sau:
a. Đối với giáo viên:
- Mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng về đạo đức,tự học cho mỗi Hs noi theo.Nghiên
cứu kĩ,sưu tầm tài liệu phục vụ bộ môn,soạn kế hoạch rõ ràng,cụ thể chi tiết,xác định
trọng tâm kiến thức,theo chuẩn kiến thức kĩ năng,kết hợp,giáo dục kĩ năng sống,Tư tưởng
Hồ Chí Minh.Lựa chọn các hình thức phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Cần hướng HS những kĩ năng phân tích tổng hợp,nêu khái niệm,đặt câu hỏi và trả lời,tư
duy logic,sáng tạo ,suy nghĩ nhiều chiều,khả năng giải quyết vấn đề,nhận nhiệm vụ,làm
việc theo nhóm.
Chuẩn bị hệ thống câu hỏi:
Chú ý phát triển bồi dưỡng Hs khá giỏi bộ môn.Dự kiến những sai lầm của HS(nếu
có)và cách khắc phục,có kế hoạch bồi dưỡng HS yếu trong từng tiết dạy.
Ví dụ:
Môn tập đọc : HS Khá giỏi đọc phân vai,thi đua đọc diễn cảm đoạn,toàn bài,trả lời các
câu hỏi trong bài.
HS yếu đọc câu,đoạn ngắn trả lời các câu hỏi trong bài có thể chẻ nhỏ đã được chẻ nhỏ
phù hợp với khả năng của các em.Chỉ cần các em này đọc được một lần được GV và các
bạn tuyên dương lần sau các em này sẽ có tiến bộ rõ rệt.
Khai thác nội dung lồng ghép giáo dục tư tưởng,kĩ năng sống,tình cảm,thẩm mĩ (yêu quê
hương,yêu người thân ,bạn bè,yêu lao động )dân số,môi trường,chống sốt xuất huyết,cúm
A/H1N1,an toàn giao thông.
Ví dụ : Thủ công:Gắp cắt ,trang trí thiếp chúc mừng(T2)(Lớp 2)Ngoài việc hướng dẫn
Hs hoàn thành sản phẩm ,GV còn giáo dục an toàn lao động,vệ sinh môi trường,tôn trọng
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
10
sản phẩm do mình và của người khác làm ra.Giáo dục tình cảm Hs qua lời dặn dò: “Về
nhà các em có thể làm thêm những sản phẩm khác đẹp hơn tặng cho người thân,bạn bè để
thể hiện lòng biết ơn,tình cảm của của mình"
Đồ dùng dạy học:
- Đồ dùng dạy học không chỉ truyền thụ thông tin mà còn là quá trình của truyền thụ tri
thức,giáo dục tư cách,rèn luyện kĩ năng thực hành cho HS.Nó điều khiển mọi hoạt động
nhận thức của HS từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng.Góp phần nâng cao hiệu
quả giảng dạy,khắc phục tình trạng dạy học một chiều,gây hứng thú,khuyến khích tư
duy cho HS,hiểu bài,khắc sâu kiến thức.
- Đồ dùng dạy học phải phát huy hết tính sư phạm,rõ ràng,bắt mắt,đủ lớn,phù hợp nội
dung bài học,bao gồm(Tranh ảnh,vật thật,bản đồ ,biểu đồ,dụng cụ sắm vai..)không chỉ
được sử dụng trong hình thành kiến thức mới mà còn được sử dụng ở các tiết ôn tập,trò
chơi củng cố.
Ví dụ : Tự nhiên và xã hội(lớp 2)Sau khi học sinh hiểu cách nhận biết biển báo giao
thông. Gv tổ chức HS chơi trò: “ Biển báo nói gì?”Chọn 2 đội mỗi đội 6 HS,Gv nêu tên
biển báo,HS giơ biển báo mình lên,đội nào giơ nhanh đúng,thắng.
Ví dụ : Kể chuyện: “ Chuyện bốn mùa”(Lớp 2)nhân vật là bốn nàng tiên,bà Đất,nếu
không có dụng cụ sắm vai,các em sẽ khó phân biệt được bạn nào đóng vai nào? Hoạt
động sắm vai khuyến khích HS mở rộng vốn từ,phát huy khả năng sáng tạo của HS.
Nếu dụng cụ sắm vai đẹp,phù hợp,thì hoạt động này không chỉ dành riêng cho các bạn
khá,giỏi mà cho cả HS trung bình yếu nữa.Vì HS trung bình yếu cũng muốn được thành
những nàng tiên xinh đẹp nên các em cố gắng nhớ lời thoại của nhân vật qua việc đọc
tập đọc nhiều lần.Giúp Hs tự tin vào bản thân mình,Hs ngày càng thân thiện hơn.
Ví dụ : Môn mỹ thuật ,thủ công,GV nên chuẩn bị qui trình,vật mẫu,bài mẫu của Gv và
HS cho Hs quan sát,để HS tìm hiểu,khơi nguồn cho những ý tưởng sáng tạo mới .
. Chuẩn bị phiếu giao việc:
- Dùng phiếu giao việc trong các tiết dạy nhằm hướng tới mục tiêu : “ GV nói ít,học sinh
hiếu được nhiều”.Giảm bớt bệnh nói nhiều,giảng nhiều của GV,tăng thời gian tư duy
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
11
luyện tập của HS.Phối hợp nhịp nhàng giữa thầy và trò,trò và trò,tìm ra kiến thức
mới,tinh thần đoàn kết,tự phân công và điều khiển công việc,giải quyết vấn đề,xử lí tình
huống,ra quyết định,đảm nhận trách nhiệm,hợp tác…
- Nội dung phiếu giao việc phải phù hợp với trình độ HS,đi vào trọng tâm của bài.
Chọn hình thức và phương pháp dạy học đặt trưng của môn học :
- Gv chính là người hiểu rõ nhất mãnh vườn của mình với các loại cây khác nhau,các
kĩ thuật chăm sóc khác nhau và biết cách áp dụng những kĩ thuật đó để làm cho cây ra
hoa kết quả.Lựa chọn hình thức và phương pháp giảng dạy cũng như thế tùy thuộc vào
nội dung và mục đích cụ thể của bài mà có phương pháp dạy học phù hợp,sao cho tiết
dạy không quá nặng nề nhưng lại sôi nổi,thân thiện và đạt được hiệu quả cao nhất.
Ví dụ : Nếu mục đích bài dạy chủ yếu để rèn luyện kĩ năng hoặc kiểm tra thì phải coi
trọng dạy học các nhân(Đặt tính rồi tính)(tập đọc nối tiếp từng câu)….
- Nếu đối tượng còn quá mới mẽ với HS cần có sự chỉ đạo ,dẫn dắt của HS thì dạy học
theo lớp.
- Những kiến thức mà các em có ích nhiều kinh nghiệm hoặc chứa đựng các hiểu biết
khác nhau,dễ phân hóa thành các nhóm ý kiến.Chúng ta tổ chức Hs học nhóm để rèn
luyện khả năng trình bày,biện luận của từng em ,đi đến thống nhất ý kiến.Nhờ đó kiến
thức các em lướt phần chủ quan,phiếm diện,tăng them phần khách quan,khoa học.Qua đó
HS dễ nhớ kiến thức,nhớ sâu sắc và bền vững hơn.Thường xuyên thay đổi nhóm trưởng
để mỗi em có cơ hội phát huy bản lĩnh,năng lực tự tin hơn.GV nhận xét sửa sai nhẹ
nhàng,đừng quá khắc khe,kịp thời động viên ,tuyên dương các em HS nhút nhát,chậm
tiến.
- Trò chơi học tập :
Là dịp để GV và HS thân thiện nhau hơn,giảm bớt căng thẳng mệt mỏi,tăng khả năng tiếp
thu bài,khắc sâu kiến thức,giáo dục kĩ năng sống.
+ Trò chơi khởi động : Tùy thuộc vào nội dung bài mà Hs lựa chọn trò
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
12
chơi hoặc bài hát liên hệ bài mới nhẹ nhàng,hấp dẫn.
Ví dụ : Tự nhiên và xã hội (Lớp 2)bài:”Cơ quan tiêu hóa”,trò chơi :“Chế biến thức
ăn”.Giúp Hs bước đầu hình dung sơ bộ đường đi của thức ăn.Kích thích sự tò mò,ham học
hỏi,tham gia hoạt động học tập tích cực hơn.
+ Thư giản : Những trò chơi áp dụng được cho các lớp tiểu học như:
Trò chơi:“ Một phút chống mệt mỏi” thích hợp cho nhiều môn học như: Toán,chính tả,tập
viết,tập làm văn,mĩ thuật
Môn toán ở các lớp tiểu học điều có học bài có liên quan đến thời gian.Trò chơi “
Đồng hồ” là rất thích hợp.Qua lời trò chơi giúp các em nhớ được :
“Kim ngắn chỉ giờ
Kim dài chỉ phút”
vừa giáo dục học sinh giáo dục HS biết quí trọng lao động và cố gắng học tập:
“ Nó quay vùn vụt
Nhanh như tên bay
Chớ phí một giây
Em chăm chỉ học.
+ Trò chơi củng cố: Chọn những trò chơi nhẹ nhàng,bao quát kiến thức.
Ví dụ : Môn Toán ở các lớp 1,2,3 trò chơi phổ biến nhất khi học bảng
cộng,trừ,nhân,chia là “hái nấm,đập bong bóng,hái hoa,rung chuông vàng”Gv củng cố
hoặc kiểm tra kiếm thức không mất nhiều thời gian,HS đón nhận sự kiểm tra ấy như một
phần thưởng,rất tích cực,sôi nổi,chứ không hề có cảm giác sợ sệt hay mệt mỏi.
- Đánh giá,ghi điểm :
Công tác này phải được thực hiện tường xuyên,kịp thời,chính xác,công tâm,phản ánh
đúng sức học,những tiến bộ ,năng khiếu của Hs qua từng tháng điểm,từng phân
môn.Kiểm tra thi cử phải được thực hiện nghiêm túc,dảm bảo khách quan,công bằng.Gởi
phiếu liên lạc về nhà sau mỗi tháng điểm,phụ huynh Hs biết những hạn chế của con
mình có hướng khắc phục kịp thời.
b/ Đối với học sinh:
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
13
- Giúp HS nhận ra được: “mỗi ngày đến trường là một niềm vui,nhưng vui rồi để học”,có
trách nhiệm với mọi người.
- Trang bị đủ sách vở,dụng cụ học tập.
- Chuẩn bị bài vở trước khi đến lớp.
- Tổ chức HS tham gia vào các hoạt động nhà trường ,địa phương:
+ Múa sân trường,sinh hoạt Sao Nhi đồng.
+ Thi vẽ tranh về nhà giáo,môi trường,dân số,an toàn giao thông,tệ nạn xã hội.
+ Thi làm báo ảnh chào mừng ngày 20/11.
+ Thi kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Thi viết chữ đẹp cấp trường,cấp huyện
+ Nhặt rác,trồng cây sân trường.
+ Tham gia đi thăm và bảo vệ di tích lịch sử Đình Mỹ Luông.
3. Công tác chủ nhiệm:
Người GV làm công tác chủ nhiệm,dù ở đâu,lúc nào cũng gặp nhiều vất vả,nhất là gặp
những học sinh các biệt,những em chậm tiến thì quả là thử thách lớn.Vì vậy người giáo
viên phải có “cái tâm với nghề”tính kiên trì,hiểu được tâm lí lứa tuổi ở trẻ,khéo léo trong
ứng xử,đặt biệt là yêu trẻ.
- Với những HS chậm tiến bộ :
+ Giao việc cho các em này ( VD:HS yếu tập đọc mỗi ngày luyện đọc 4 câu trong bài tập
đọc,đọc cho GV nghe,ta có thể tăng số câu lên dần,nên khen HS đó: “Em đã có tiến bộ
hơn rồi,cần cố gắng lên!”.Nhưng câu nhẹ nhàng như thế nhưng mang lại hiệu quả cao.
+ Tổ chức mô hình đôi bạn học tập,để các em đoàn kết,giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
+ Tìm hiểu những năng lực,sở trường của các em ,giao việc cho phù hợp,tạo cơ hội để
các em này phát huy hoàn thành nhiệm vụ,tin tưởng vào bản thân.Hướng các em đến
niềm tin: “Mình cũng có thể học giỏi như các bạn khác”.Tạo động lực để các em cố
gắng.
- Với HS cá biệt :
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
14
Nếu GV chủ nhiệm có phương pháp giáo dục hợp lí thì HS dù có cá biệt đến đâu cũng sẽ
vươn lên thanh một học trò ngoan được.Bởi :
“ Hiền dữ phải đau là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Tôi sẽ không làm mất thể diện Hs trước lớp mà phải tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình
trạng trên và tìm cách khắc phục.GV cần có cái nhìn thiện cảm với HS để các em mạnh
dạn bày tỏ suy nghĩ,khó khăn của mình.
+ Có thể do hoàn cảnh gia đình khó khăn,không cha,mất mẹ ,không được gia đình quan
tâm đúng mức.Có hướng giúp đỡ kịp thời như : Vận động nhà trường,địa phương,các
bạn trong lớp tặng sách vở,dụng cụ học tập,quần áo,cặp,trao học bổng để các em giảm
bớt khó khăn,có niềm vui.Thắt chặt tình nghĩa thầy trò,bè bạn. Vận động gia đình tiếp
tục động viên khuyến khích con em mình cố gắng học tập.
+ Đối với những Hs bị bạn bè lôi kéo,có suy nghĩ lệch lạc,trốn học đi chơi,chọc phá
bạn,có những biểu hiện lệch lạc về đạo đức,tìm hiểu Hs đó qua người thân,bạn bè.Kết
hợp với gia đình,Đội,Sao động viên,hướng dẫn,phân tích những điều lợi hại nhằm dẫn
dắt các em có suy nghĩ,việc làm đúng đắn hơn,hòa nhập lại với môi trường giáo dục.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp :
Cán bộ lớp là những người điều hành,giải quyết mọi công việc của lớp,vệ sinh,trật
tự,kiểm tra bài đầu buổi.Cán bộ lớp tự tổ chức buổi sinh hoạt lớp,báo cáo các mặt hoạt
động thi đua,thay mặt Gv tuyên dương phê bình các bạn trong lớp nhất là trong những
giờ sinh hoạt lớp. Hướng dẫn tổ chức cho các bạn trong lớp khởi động,ôn các bài tập
phát triển chung ở các tiết thể dục.Tăng tính tích cực,khả năng tự quản của các em.Giúp
cho GV quản lí lớp cụ thể chi tiết và đạt hiệu quả hơn.
Cán bộ lớp đạt các yêu cầu cơ bản sau:
+ Là Hs giỏi,đạo đức tốt.
+ Có uy tín với bạn bè .
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
15
+ Mạnh dạn nhiệt tình,có trách nhiệm tốt trong công việc được giao.
- GV dành 10-15 phút ở tiết sinh hoạt lớp để giải đáp những thắc mắc,suy nghĩ các các
em HS,trả lời câu hỏi trực tiếp và câu hỏi trong chuyên mục điều em muốn nói .
- GV kịp thời phát hiện và nêu những tấm gương người tốt,việc tốt,vượt khó học
giỏi,những Hs có tiến bộ trong học tập,ngoan ngoãn ,để động viên,khuyến khích,khen
thưởng các em. Tạo động lực để các em cùng cố gắng phát huy. Cờ học tốt dành cho
các bạn có nhiều điểm 10,hoa Niềm vui dành cho người tốt,việc tốt,mỗi tuần trao lại
cho bạn khác có thành tích tốt hơn.
- Phát động phong trào thi đua trong các tổ, trao cờ học tốt cho các tổ đạt nhiều điểm
10,không vi phạm nội qui của lớp.
4. Tổ chức sinh hoạt ngoài trời:
Lứa tuổi Tiểu học rất ham chơi,đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn
học của HS.Vì thế,tạo một sân chơi lành mạnh,bổ ích thân thiện cho Hs là điều cần
thiết.Nhằm hướng tới mục tiêu: “Thầy trò cùng học,cùng vui”.Mỗi tháng 2 lần,dưới
sự hướng dẫn của GV,HS lại được vui chơi thoải thích,biết thêm các trò chơi dân
gian như:kéo co,rồng rắn lên mây,tập tầm vông.Thi đố vui,thi tìm cao dao tục
ngữ,hò,vè dân gian.Kể tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Rèn cho Hs có sức khỏe,nhanh nhẹn,hoạt bát,rèn kĩ năng sống,tính kĩ luật,hợp
tác,giáo dục tình cảm yêu thầy cô,bạn bè,gia đình,quê hương,đất nước,nhớ ơn Bác
- Đây cũng chính là dịp để các em phát huy sở trường và vốn hiểu biết của mình:
Hát,múa,kể chuyện,đọc thơ….
5.Tổ chức cho Hs tham gia tìm hiểu chăm sóc các di tích lịch sử ở địa phương:
-
Dù điều kiện trường còn nhiều khó khăn,Hs còn nhỏ,nhưng nhà trường đã xin phép
địa phương cho Hs được đến thăm,tìm hiểu và chăm sóc Đình Thần Mỹ Luông.Dưới
sự hướng dẫn của GV chủ nhiệm,thầy tổng phụ trách đội,bác cựu chiến binh xã,ban tế
tự đình,HS được tìm hiểu về truyền thống nồng nàn yêu nước từ thời ông cha ta mang
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
16
gươm đi mở cỏi,đến những hi sinh anh dũng của các anh hùng chiến sĩ đã xã thân để
giữ lấy quê hương.Ngoài ra,các em còn được nhặt rác,tưới cây,quét sân,những công
vệc tuy rất nhỏ nhưng cũng đã giáo dục cho HS truyền thống,uống nước nhớ
nguồn,lòng tự hào dân tộc,phát huy truyền thống vẻ vang của ông cha.Cố công học
tập xây dựng đất nước.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy:
- Chưa có phòng nghe nhìn,công tác tổ chức một tiết dạy gặp không ích khó
khăn.Nhưng nhà trường cũng đã tạo điều kiện cho mỗi Gv dạy 2 tiết giáo án điện tử
trong năm.Không khí học tập sôi nổi hẳn lên,vì hình ảnh,màu sắc,âm thanh,sinh động
đẹp.Dễ dàng thu hút tất cả các em vào hoạt động học tập.
- Do không mất nhiều thời gian để trình bày bảng,Hs có nhiều thời gian để hoạt động
học tập,luyện tập,thực hành,tăng khả năng tư duy.GV có thời gian để mở rộng,khắc
sâu kiến thức.
- HS bước đầu làm quen với công nghệ thông tin.Đồng thời cũng tạo hứng thú học tập
cho các em,ham học hỏi,hiểu biết về môn tin học.
Tranh thủ sự ủng hộ ,giúp đỡ của nhà trường,chính quyền địa phương các cấp,các
ngành,phụ huynh học sinh.
- Tặng học bổng ,xe đạp cho HS nghèo hiếu học.
- Tặng sách vở,quần áo,dụng cụ học tập cho các em.Đảm bảo để các em đến trường có
đầy đủ : “ăn,mặc,sách vở”,tạo động lực để Hs an tâm học tập,không mặc cảm với bạn
bè.
- Phối hợp với Đội,Sao Nhi đồng tổ chức các buổi sinh hoạt,sân chơi lành mạnh cho
các em.Giáo dục Hs có ý thức : “Thương yêu đùm bọc, lẫn nhau”,tặng sách cho các
em học sinh năm sau(vào cuối năm học)
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
17
- Gia đình ,nhà trường,địa phương cần phối hợp chặt chẽ với nhau trong công tác giáo
dục HS,nhất là đối với HS chưa ngoan.Tuyên truyền,giáo dục phòng chống tệ nạn xã
hội,sốt xuất huyết,vệ sinh môi trường,HIV,an toàn giao thông…
- Giáo dục chỉ thật sự có hiệu quả toàn diện khi có sự phối hợp toàn diện của gia
đình,nhà trường và xã hội.
Phối hợp với cha mẹ học sinh để giáo dục các em:
- Gia đình luôn là chỗ dựa vững chắc cho các em ,giúp các em khỏi thấy cô đơn ,lẻ
loi,hụt hẫng,là động lực để các em vượt qua khó khăn.Vì thế chúng ta cần quyết tâm
“nối nhịp cầu giáo dục” với cha mẹ các em,đi đến thống nhất cách giáo dục an
toàn,hiệu quả nhất.
- Gửi phiếu liên lạc của mỗi HS đến tận gia đình,thông báo kết quả học tập,ngày
nghỉ,nhận xét cụ thể về học lực,hạnh kiểm.Tổ chức họp PHHS ít nhất mỗi năm 2 lần
trao đổi ,tiếp thu ý kiến đóng góp của PHHS,thông báo những qui định,phương pháp
giáo dục,mục tiêu cụ thể của nhà trường đối với học sinh.
- GV chủ nhiệm thường xuyên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp,thường xuyên thăm hỏi
gia đình các em,có biện pháp giúp đỡ,hỗ trợ kịp thời.Để mỗi phụ huynh học sinh luôn
có tinh thần hợp tác,là người ủng hộ giáo dục,chứ không phải là người phản bác, chỉ
trích chúng ta.
III.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
- Đến cuối năm học 2008 – 2009,2009 -2010 số lượng HS nghỉ học không phép giảm
đáng kể ,không có tình trạng HS bỏ học được thể hiện rõ nét qua bảng thống kê tình
hình nghỉ học qua các tháng điểm như sau:
Năm học
Tháng điểm thứ
Nghỉ có phép(lượt)
1
12
2008-2009
2
3
6
4
5
5
0
10
6
7
8
8
7
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
18
0
Lớp 2C
Nghỉ không phép
28 học
(lượt)
Bỏ học(HS)
sinh
Năm học
14
10
7
3
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
14
15
0
3
9
0
1
0
16
0
17
0
10
0
5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Nghỉ có phép(lượt)
2008-2009
Lớp 2C
Nghỉ khôngphép
30 học
(lượt)
Bỏ học(HS)
sinh
16
Thống kê hai mặt giáo dục ớ lớp 2C cuối năm học 2008 – 2009,2009 -2010 như
sau :
Năm
học
Môn
2008 học
-200 Toán
Giỏi
SL
12
Học lực
Trung bình
Khá
%
42,8
SL
11
%
39,3
SL
5
%
17,9
Yếu
Đạt
SL
0
%
Tiếng 10
Việt
S
Năm Toán
16
đạt
%
-
Tiếng 15
35,7
13
46,4
5
17,9
0
0
53,3
12
40
2
6,7
0
0
50
11
36,7
4
13,3
0
0
100
0
0
30
100
0
0
Việt
2010
30H
S
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
19
%
28
học
2009
SL
0
9
28H
SL
Hạnh kiểm
Chưa
- HS tích cực phát biểu hơn trong các tiết học,nhiều HS trước kia còn nhút nhát,kể cả
những Hs yếu đã mạnh dạn phát biểu,đại diện cho nhóm trình bày kết quả thảo
luận.Đa số các em đều tham gia trong hoạt động ,học tập,vui chơi tích cực,sôi nổi.
- HS tự giác kiểm tra bài,ôn luyện,đố nhau về kiến thức đã học được trong giờ ra
chơi.Giúp nhau làm vệ sinh lớp,giúp nhau trong học tập,phụ đạo cho các em học yếu
trong lớp,đầu giờ,giờ giải lao.
- Hình thành sở thích đọc truyện,đọc sách trong giờ giải lao.
- Hs trong lớp tự quản lí,nhắc nhở nhau thực hiện tốt nội qui của trường,của lớp,Hs tự
tiến hành sinh hoạt lớp dưới sự cố vấn của GV.
- HS rất tích cực tham gia vào bản tin lớp em(100%Hs thích xem bản tin,90% các em
tham gia cùng giáo viên thực hiện bảng tin)
- Ngoài ra lớp còn đạt được một số kết quả trong các hoạt động trong nhà trường,địa
phương tổ chức.
+
HS tặng sách cũ cho HS lớp dưới :20 quyển Tiếng Việt,23 quyển Toán,36 quyển
sách các môn khác.
+ Giải nhì thi vẽ tranh chào mừng 20/11 của HS (năm 2008-2009).Giải nhất năm (20092010)
+ Giải nhất làm báo ảnh chào mừng Ngày 20/11 của HS.(năm 2009 – 2010)
+ Giải nhất khối kì thi vở sạch chữ đẹp cấp trường (2008 -2009 )
+ Giải C thi viết chữ đẹp cấp huyện của HS.(năm 2009-2010)
+ Giải ba cuộc thi “kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở xã.
+ Nhiệt liệt hưởng ứng phong trào thi đua đạt điểm tốt,thường xuyên được nhận cờ,lớp
học xuất sắc thi
đua hàng tuần của trường.
+ Tự giác tham gia ủng hộ người nghèo,người khuyết, đồng bào miền Trung…
Đối với bản thân :
- Sau thời gian xây dựng nề nếp học tập và sinh hoạt cho HS. Tôi có nhiều thời gian để
mở rộng,khắc sâu kiến thức cho HS hơn. Mỗi ngày đi dạy đỡ vất vả hơn.Tôi lại được
cái cảm giác: “ Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.
Nguyeãn Ngoïc Thuøy Huyeân
20
- Xem thêm -