Tài liệu Một số giải pháp tăng cường xuất khẩu các mặt hàng rau quả việt nam sang thị trường mỹ của tổng công ty xnk rau quả việt nam

Môc lôc Lêi më ®Çu ........................................................................................................ 3 Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ............................................ 5 I. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi ViÖt Nam trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. .............................................................. 5 1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu........................................................ 5 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi ViÖt Nam trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam. ......................................... 6 II. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. .......................................... 8 1. §iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr-êng. ............................................................. 8 2. LËp ph-¬ng ¸n kinh doanh. ................................................................... 9 3. T¹o nguån hµng xuÊt khÈu .................................................................... 9 4. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch .................................................................. 11 5. Giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång. .............................................. 12 6. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. ........................................................... 15 III. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ................................ 21 1. YÕu tè kinh tÕ quèc tÕ ......................................................................... 21 2. §iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong n-íc ........................................................... 21 3. YÕu tè chÝnh trÞ luËt ph¸p .................................................................... 23 4. YÕu tè v¨n ho¸ x· héi......................................................................... 24 Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ tr-êng Mü. ....................................................................................................... 25 I. Giíi thiÖu chung vÒ tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam. .............................. 25 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. ..................................................... 25 2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña táng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam. ............ 26 3. HÖ thèng tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam.28 II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ ë tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. ........................................................................................... 32 1. §Æc ®iÓm kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ ë tæng c«ng ty..................... 32 2. §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr-êng ........................................................................ 33 3. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng Tæng c«ng ty ................................................... 35 4. §Æc ®iÓm vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty ...................................... 36 5. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c-êng xuÊt khÈu rau qu¶ . ................................ 39 III. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang Mü. .............................................................................................................. 43 1. S¶n l-îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ sang thÞ tr-êng Mü. ........ 43 2. MÆt hµng vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng Mü. ............ 46 3. Quy c¸ch phÈm chÊt vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu rau qu¶ sang Mü cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam. ........................................................... 51 4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu rau qu¶ cña tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam. ......................................................................................................... 51 1 Ch-¬ng III: ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu rau qu¶ sang thÞ tr-êng mü ........................................................................................................ 56 I. t×m hiÓu vÒ thÞ tr-êng mü ......................................................................... 56 1. §Æc ®iÓm trong chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i cña Mü ................................. 56 2. C¸c c«ng cô th«ng th-êng cña chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i Mü: ............... 57 3. Nh÷ng nÐt kh¸c biÖt cña thÞ tr-êng Mü mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chó ý ................................................................................................. 59 II. Ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn rau qu¶ sang thÞ tr-êng Mü ............................ 61 1. Ph-¬ng h-íng xuÊt khÈu chung cña TCT ........................................... 61 2. Môc tiªu xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng Mü .............................................. 62 3. TriÓn väng xuÊt khÈu rau qu¶ sang thÞ tr-êng Mü .............................. 63 III. Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng rau qu¶ cña tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ tr-êng Mü............................................ 65 1. Gi¶i ph¸p tõ phÝa tæng c«ng ty ............................................................ 65 2. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n-íc ...................................................... 76 KÕt luËn ........................................................................................................... 79 Tµi liÖu tham kh¶o ........................................................................................... 80 2 lêi më ®Çu ChuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp n-íc ta ®· cã sù thay ®æi to lín. XuÊt khÈu trë thµnh mét ho¹t ®éng v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nã ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp chuyªn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta hiÖn nay, sè l-îng c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo kinh doanh trªn thÞ tr-êng ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng vµ kÐo theo khèi l-îng, danh môc hµng ho¸ s¶n phÈm ®-a vµo tiªu thô trªn thÞ tr-êng còng t¨ng lªn gÊp béi. Do ®ã tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng ngµy cµng trë nªn khèc liÖt h¬n. trong ®iÒu kiÖn ®ã, ngµnh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thùc phÈm nãi chung, Tæng c«ng ty XNK rau qu¶ ViÖt nam nãi riªng ho¹t ®éng xuÊt khÈu s¶n phÈm gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i. Sau thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty XNK rau qu ViÖt nam, xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty, em lùa chän ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng rau qu¶ ViÖt nam sang thÞ tr­êng Mü cña Tæng c«ng ty XNK rau qu¶ ViÖt nam “ lµm ®Ò tµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Môc tiªu ngiªn cøu cña ®Ò tµi nh»m ph©n tÝch, so s¸nh gi÷a lý thuyÕt vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu em ®· ®-îc häc víi thùc tÕ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty XNK rau qu¶ ViÖt nam ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vµ ®-a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty ®Ó nghiªn cøu vµ øng dông trong thùc tÕ. Tæng c«ng ty XNK rau qu¶ ViÖt nam lµ mét c«ng ty lín kinh doanh trªn lÜnh vùc rau qu¶. Do vËy ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty trªn thÞ tr-êng Mü Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu víi ®Ò tµi nµy lµ ph-¬ng ph¸p lÝ luËn häc kÕt hîp víi nghiªn cøu thùc tÕ. LÝ luËn mang tÝnh kh¸i qu¸t hÖ thèng vµ l« gÝch, cßn thùc tÕ th× phong phó ®a d¹ng, phøc t¹p vµ cã tÝnh cô thÓ vÒ thêi gian, ®Þa 3 ®iÓm. V× vËy ph©n tÝch thùc tÕ ®Ó thÊy ®-îc sù kh¸i qu¸t s©u s¾c vµ cñng cè lÝ luËn ®· häc vµ tõ ®ã øng dông lÝ luËn vµo tr-êng hîp t×nh huèng cô thÓ. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu tuy lµ mét ®Ò tµi truyÒn thèng vµ ®· ®-îc nhiÒu ng-êi quan t©m nghiªn cøu song nã cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi doanh nghiÖp ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay. Néi dung chÝnh cña ®Ò tµi em tr×nh bµy gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ tr-êng Mü. Ch-¬ng III: ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu rau qu¶ sang thÞ tr-êng Mü §Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy em ®· nç lùc cè g¾ng häc hái kinh nghiÖm trong thùc tÕ cïng víi viÖc sö dông kiÕn thøc ®· häc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ®· gi¶ng d¹y, truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho em trªn gi¶ng ®-êng, sù gióp ®ì h-íng dÉn nhiÖt t×nh cña c« giao TS NguyÔn ThÞ Xu©n H-¬ng vµ c¸c b¸c, c¸c c«, c¸c chó ®ang c«ng t¸c t¹i Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ ViÖt nam. 4 Ch-¬ng I: lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu I. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi ViÖt Nam trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. 1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. B-íc vµo thÕ kû 20, sù tiÕn bé cña khoa häc, kü thuËt cã nh÷ng b-íc nh¶y vät lµm thay ®æi bé mÆt toµn thÕ giíi. Kinh nghiÖm cña c¸c n-íc ®i tr-íc cho thÊy ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn ®-îc trªn lÜnh vùc kinh tÕ khi mµ trªn thÕ giíi xu thÕ héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ ngµy cµng m¹nh mÏ th× ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ më hay cßn cã thÓ nãi lµ ph¶i cã ngo¹i th-¬ng. ViÖt Nam ®ang trªn con ®-êng ph¸t triÓn vµ cßn chËm h¬n so víi thÕ giíi trong nhiÒu lÜnh vùc. §Èy m¹nh ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng lµ v« cïng cÇn thiÕt, v× khi thùc hiÖn ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng th× còng ®ång thêi ®Èy m¹nh hay gãp phÇn ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c, lÜnh vùc kh¸c. XuÊt khÈu lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng, trong ®ã hµng ho¸ vµ dÞch vô b¸n cho n-íc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ. NÕu xÐt trªn gãc ®é kinh doanh quèc tÕ th× xuÊt khÈu lµ h×nh thøc c¬ b¶n ®Çu tiªn cña doanh nghiÖp khi b-íc vµo kinh doanh quèc tÕ. Mäi c«ng ty lu«n h-íng tíi xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña n-íc m×nh ra n-íc ngoµi. XuÊt khÈu cßn tån t¹i ngay c¶ khi c«ng ty ®· thùc hiÖn ®-îc c¸c h×nh thøc cao h¬n trong kinh doanh quèc tÕ. C¸c lý do ®Ó mét c«ng ty thùc hiÖn xuÊt khÈu lµ: Thø nhÊt: sö dông kh¶ n¨ng v-ît tréi cña c«ng ty hay lîi thÕ cña c«ng ty víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c. Thø hai: gi¶m ®-îc chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm do n©ng cao khèi l-îng s¶n xuÊt. Thø ba: n©ng cao ®-îc lîi nhuËn c«ng ty. Thø t-: gi¶m ®-îc rñi ro do tèi thiÓu ho¸ sù dao ®éng cña nhu cÇu. 5 Khi mét thÞ ch-a bÞ h¹n chÕ bëi thuÕ quan, h¹n ng¹ch c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn kü thuËt, trªn thÞ tr-êng cßn Ýt ®èi thñ c¹nh tranh hay n¨ng lùc kinh doanh quèc tÕ ch-a ®ñ ®Ó thùc hiÖn c¸c h×nh thøc cao h¬n th× h×nh thøc xuÊt khÈu th-êng ®-îc lùa chän. Bëi v×, so víi ®Çu t- th× xuÊt khÈu ®ßi hái mét l-îng vèn Ýt h¬n, rñi ro thÊp h¬n vµ ®Æc biÖt thu ®-îc hiÖu qu¶ trong mét thêi gian ng¾n. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi ViÖt Nam trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam. §èi víi mäi quèc gia trªn thÕ giíi, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng mét vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n-íc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng chØ ph¶n ¸nh mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt kinh doanh víi nhau mµ nã lµ mét m¾t xÝch trong tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ x· héi tøc lµ nã cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi rÊt nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c. Tuy nhiªn vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ kh«ng thÓ phñ nhËn ®-îc nã biÓu hiÖn qua nh÷ng ®iÓm sau. 2.1. XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc theo nh÷ng b-íc ®i thÝch hîp lµ con ®-êng tÊt yÕu ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo vµ cËm ph¸t triÓn cña n-íc ta. §Ó c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc trong mét thêi gian ng¾n ®ßi hái ph¶i cã mét sè vèn lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®-îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh- ®Çu t- n-íc ngoµi, vay, viÖn trî, thu tõ ho¹t ®éng dÞch vô, du lÞch thu ngo¹i tÖ, xuÊt khÈu lao ®éng... C¸c nguån vèn nh- ®Çu t- n-íc ngoµi, vay nî vµ viÖn trî... tuy quan träng nh-ng råi còng ph¶i tr¶ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c ë thêi kú sau nµy. Nh- vËy, nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu CNHH§H ®Êt n-íc lµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh qui m« vµ tèc ®é cña nhËp khÈu. 2.2-XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng m¹nh mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. 6 Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ phï hîp víi xu h-íng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi n-íc ta. Cã hai c¸ch nh×n nhËn vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: Mét lµ: xuÊt khÈu chØ lµ viÖc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm thõa do s¶n xuÊt v-ît qu¸ nhu cÇu néi ®Þa. Theo c¸ch nµy nÕu mét nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ chËm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt ch-a ®¸p øng ®ñ cho nhu cÇu tiªu dïng trong n-íc m¯ cø chê ®îi sù “thõa ra’’ cða s°n xuÊt th× xuÊt khÈu sÏ cø nhà bÐ v¯ t¨ng tr-ëng chËm ch¹p. Hai lµ: coi thÞ tr-êng thÕ giíi lµ h-íng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. Ta sÏ tËp trung ®i s©u vµo quan ®iÓm nµy. Theo quan ®iÓm nµy, xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn thÓ hiÖn ë: XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. Ch¼ng h¹n, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt nhiªn liÖu nh- b«ng hay thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu sÏ cã thÓ kÐo theo ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ phôc vô nã. - XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ tr-êng tiªu thô gãp phÇn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn æn ®Þnh. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc. - XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ - kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc. - XuÊt khÈu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng viÖc qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. 2.3-XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n T¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®Õn ®êi sèng bao gåm rÊt nhiÒu mÆt. Tr-íc hÕt s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo lµm viÖc vµ 7 cã thu nhËp kh«ng thÊp. XuÊt khÈu cßn t¹o nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèngvµ ®¸p øng ngµy mét phong phó thªm nhu cÇu tiªu dïng cña ng-êi d©n. 2.4 -XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc lÉn nhau. XuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cã thÓ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n, xuÊt khÈu vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t-, më réng vËn t¶i quèc tÕ... MÆt kh¸c, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nªu trªn l¹i t¹o tiÒn ®Ò cho më réng xuÊt khÈu. II. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ bao gåm nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau tõ kh©u ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr-êng ®Õn c¸c kh©u nh- lËp ph-¬ng ¸n kinh doanh, lùa chän ®èi t¸c giao dÞch, tæ chøc t¹o nguån, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång, thùc hiÖn hîp ®ång, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ thùc hiÖn ®¸nh gi¸. Mçi nghiÖp vôlµ mét néi dung cÇn ph¶i nghiªn cøu ®Çy ®ñ kü l-ìng. 1. §iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr-êng. §©y lµ qu¸ tr×nh t×m kiÕm, thu thËp, xö lý c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn thÞ tr-êng xuÊt khÈu nh»m ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp cho phï hîp víi thÞ tr-êng ®ã. Qu¸ tr×nh nµy bao gåm c¸c b-íc sau:  NhËn biÕt s¶n phÈm xuÊt khÈu. ViÖc nhËn biÕt mÆt hµng kinh doanh tr-íc tiªn ph¶i dùa voµ nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng vÒ c¸c khÝa c¹nh nh- chñng lo¹i, kÝch cì, thêi vô, gi¸ c¶, thÞ hiÕu còng nh- tËp qu¸ntiªu dïng cña tõng vïng, tõng ®Þa ph-¬ng, tõng lÜng vùc s¶n xuÊt. Tõ ®ã, xem xÐt c¸c khÝa c¹nh hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. VÒ khÝa c¹nh th-¬ng phÈm cÇn hiÓu râ gi¸ trÞ, c«ng dông, c¸c ®Æc tÝnh, quy c¸ch, phÈm chÊt, mÉu m·. N¾m b¾t ®Çy ®ñ c¸c møc gi¸ cho tõng ®iÒu kiÖn mua b¸n vµ phÈm chÊt hµng ho¸, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ nguån cung cÊp chñ yÕu cña c¸c c«ng ty c¹nh tranh, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cho hµng ho¸. 8 Ngoµi ra cßn ph¶i x¸c ®Þnh n¾m râ vÞ trÝ cña ¶n phÈm trong chu kú sèng cña nã. Cuèi cïng ph¶i chó ý ®Õn tû gi¸ ngo¹i tÖ cña mÆt hµng xuÊt khÈu.  N¾m v÷ng thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Mçi quèc gia ®Òu cã nh÷ng nÐt riªng biÖt ®Æc thï vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, kinh tÕ, v× thÕ cÇn ph¶i t×m hiÓu kü vÒ thÞ tr-êng xuÊt khÈu cña s¶n phÈm. Nh÷ng néi dung cÇn n¾m v÷ng vÒ thÞ tr-êng n-íc ngoµi ®ã lµ: Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, ph¸p luËt, chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i vµ ®Æc biÖt lµ thuÕ xuÊt nhËp khÈu, ®iÒu kiÖn tiÒn tÖ, ®iÒu kiÖn vËn t¶i, gi¸ c-íc. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp doanh nghiÖp cßn ph¶i t×m hiÓu nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ thÞ tr-êng cã liªn quan tíi s¶n phÈm xuÊt khÈu nh-: dung l-îng thÞ tr-êng, tËp qu¸n tiªu dïng, gi¸ c¶, c¸c s¶n phÈm c¹nh tranh cïng lo¹i vµ kªnh tiªu thô... 2. LËp ph-¬ng ¸n kinh doanh. Trªn c¬ së kÕt qu¶ thu ®-îc trong qu¸ tr×nhnghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr-êng kÕt hîp víi kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp, nguån vèn cña doanh nghiÖp mµ tõ ®ã doanh nghiÖp lËp ph-¬ng ¸n kinh doanh. Néi dung cña ph-¬ng ¸n kinh doanh ph¶i thÓ hiÖn ®-îc nh- sau: - §¸nh gi¸ tæng qu¸t t×nh h×nh thÞ tr-êng vµ ®èi t¸c, ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi trong kinh doanh. - Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph-¬ng thøc kinh doanh trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ - §Ò ra nh÷ng môc tiªu cô thÓ: khèi l-îng b¸n hµng, gi¸ c¶, x©m nhËp thÞ tr-êng nµo... - §Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra nh-: §Çu t- vµo s¶n xuÊt, kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ, ®Èy m¹nh qu¶ng c¸o, lËp chi nh¸nh ë n-íc ngoµi, më réng m¹ng l-íi tiªu thô... - S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng qua viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu nh- tû xuÊt ngo¹i tÖ, thêi gian hoµ vèn, ®iÓm hoµ vèn... 3. T¹o nguån hµng xuÊt khÈu Cã nhiÒu c¸ch t¹o nguån hµng xuÊt khÈu vµ do vËy cã nhiÒu c¸ch ®Ó ph©n lo¹i nguån hµng, cã thÓ ph©n lo¹i nguån hµng nh- sau: 9 3.1 Ph©n lo¹i theo ®¬n vÞ giao hµng C¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã thÓ mua, huy ®éng tõ: - C¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp trung -¬ng vµ ®Þa ph-¬ng - C¸c xÝ nghiÖp n«ng, l©m nghiÖp trung -¬ng vµ ®Þa ph-¬ng - C¸c c¬ së s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp - C¸c c«ng ty hîp doanh - C¸c hîp t¸c x·, t- nh©n, hé gia ®×nh - C¸c xÝ nghiÖp b¸n bu«n - C¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt cña xÝ nghÞªp th-¬ng nghiÖp - C¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc c¬ quan m×nh qu¶n lý 3.2. Ph©n lo¹i nguån hµng theo ph¹m vi ph©n c«ng cña ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu Nguån hµng trong trong ®Þa ph-¬ng lµ nguån hµng n»m trong khu vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. VÝ dô: §èi víi mét c«ng ty liªn hiÖp ngo¹i th-¬ng tØnh, nguån hµng trong tØnh lµ nguån hµng trong ®Þa ph-¬ng Nguån hµng ngoµi ®Þa ph-¬ng lµ nguån hµng kh«ng thuéc ph¹m vi ph©n c«ng cho ®¬n vÞ ngo¹i th-¬ng ®ã thu mua nh-ng ®¬n vÞ ®· tranh thñ l©pj ®-îc quan hÖ cung cÊp hµng xuÊt khÈu Trong mèi quan hÖ gi÷a hai nguån hµng trªn ®©y, ph-¬ng ch©m gi¶i quyÕt lµ: Cè g¾ng tËn thu mua ®èi víi nguån hµng trong ®Þa ph-¬ng, tranh thñ ®iÒu kiÖn thuËn lîi khai th¸c nguån hµng ngoµi ®Þa ph-¬ng, hÕt søc tr¸nh viÖc tranh mua víi tæ chøc ngo¹i th-¬ng ë ®Þa ph-¬ng së t¹i. 3.3. ph©n lo¹i nguån hµng theo ph-¬ng thøc thu mua Trong thu mua t¹o nguån hµng, doanh nghiÖp ngo¹i th-¬ng th-êng sö dông nhiÒo ph-¬ng thøc kh¸c nhau. C¸c ph-¬ng thøc thu mua chñ yÕu bao gåm: - Bao tiªu (thu mua toµn bé ) 10 - §Æt hµng - Gia c«ng - §æi hµng - B¸n nguyªn liÖu ra, mua thµnh phÈm vµo - Ký kÕt hîp ®ång s¶n xuÊt, khai th¸c, ®¸nh b¾t, khai th¸c - Thu mua tù do tõ nh÷ng ng-ßi s¶n xuÊt nhá Thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña doanh nghiÖp (víi c¸c doanh nghiÖp lµ c¸c Tæng c«ng ty) Sö dông hÖ thèng ®¹i lý, c¸c doanh nghiÖp kh¸c vµ t- nh©n ®Ó thu mua 4. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, viÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch phï hîp sÏ tr¸nh cho doanh nghiÖp phiÒn to¸i hoÆc thiÖt h¹i cã thÓ gÆp trong qu¸ tr×nh kinh doanh trªn thÞ tr-êng, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch ph¶i dùa trªn nh÷ng tiªu chuÈn sau: T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh, lÜnh vùc vµ ph¹m vi kinh doanh, kh¶ n¨ng tiªu thô th-êng xuyªn. - Cã kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt. Th¸i ®é vµ quan ®iÓm kinh doanh cô thÓ nh-: Cã thiÖn chÝ trong quan hÖ lµm ¨n víi doanh nghiÖp, cã ®é tin cËy cao. - Cã uy tÝn trªn thÞ tr-êng Khi lùa chän ®èi t¸c kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thËn träng t×m hiÓu ®èi t¸c vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt m¹nh yÕu cña hä. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän ®èi t¸c trªn c¬ së b¹n hµng s½n cã hoÆc cã thÓ th«ng qua c¸c c«ng ty m«i giíi, t- vÊn, c¬ së giao dÞch hoÆc phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp c¸c n-íc cã quan hÖ. Tuy cã nhiÒu c¸ch lùa chän ®èi t¸c giao dÞch nh-ng tèt nhÊt khi lùa chän ®èi t¸c giao dÞch nªn chän ®èi t¸c trùc tiÕp, tr¸nh lùa chän nh÷ng ®èi t¸c gi¸n tiÕp, trung gian, trõ tr-êng hîp doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµo thÞ 11 tr-êng míi mµ doanh nghiÖp ch-a cã kinh nghiÖm hay ch-a thùc sù hiÓu biÕt nhiÒu vÒ thÞ tr-êng ®ã. ViÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch cã c¨n cø khoa häc lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c hîp ®ång th-¬ng m¹i quèc tÕ, chän ®-îc ®èi t¸c lµm ¨n thÝch hîp, æn ®Þnh vµ sÏ lµ b¹n hµng trung thµnh, quan hÖ lµm ¨n l©u dµi. 5. Giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång. Trong giao dÞch ngo¹i th-¬ng, c¸c bªn tham gia th-êng cã sù kh¸c biÖt nhau vÒ chÝnh kiÕn, vÒ ph¸p luËt, tËp qu¸n, ng«n ng÷, t- duy truyÒn thèng vµ vÒ quyÒn lîi. Nh÷ng kh¸c biÖt ®ã lµm cho c¸c bªn khi tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¶i tho¶ thuËn víi nhau ®Ó cïng thèng nhÊt ý kiÕn chung, sù tho¶ thuËn nµy trong quan hÖ mua b¸n quèc tÕ gäi lµ ®µm ph¸n th-¬ng m¹i. §µm ph¸n th-¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ý kiÕn cña c¸c chñ thÓ trong mét xung ®ét nh»m ®i ®Õn thèng nhÊt c¸ch nhËn ®Þnh, thèng nhÊt quan niÖm, thèng nhÊt c¸ch sö lý c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh trong quan hÖ mua b¸n gi÷a hai hay nhiÒu bªn. Cã ba h×nh thøc giao dÞch ®µm ph¸n trong th-¬ng m¹i nh- sau: 5.1. §µm ph¸n giao dÞch qua th- tÝn Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt, viÖc giao tiÕp víi nhau qua th- tÝn rÊt rÔ rµng, th«ng dông, vµ ®-îc c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu tËn dông triÖt ®Ó. Th«ng th-êng nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu cña nh÷ng ng-êi xuÊt nhËp khÈu còng th-êng qua ®-êng th- tõ sau ®ã míi ®Õn gÆp gì trùc tiÕp vµ cã thÓ sau khi gÆp vÉn duy tr× quan hÖ qua ®-êng th- tÝn. Giao dÞch qua th- tÝn tiÕt kiÖm ®-îc nhiÒu chi phÝ. H¬n n÷a, trong cïng mét thêi ®iÓm cã thÓ giao dÞch ®-îc víi nhiÒu kh¸ch hµng kh¸c nhau. Ng-êi viÕt th- tÝn cã ®iÒu kiÖn ®Ó c©n nh¾c, suy nghÜ, tranh thñ ý kiÕn cña nhiÌu ng-ßi, khÐo lÐo giÊu kÝn ý ®å cña m×nh. Nh-îc ®iÓm cña giao dÞch qua th- tÝn lµ ®ßi hái nhiÒu thêi gian chê ®îi, cã thÓ c¬ héi tèt nhÊt sÏ tr«i qua. ViÖc sö dông ®iÖn tÝn kh¾c phôc ®-îc phÇn nµo nh-îc ®iiÓm nµy. Khi sö dông ph-¬ng ph¸p ®µm ph¸n qua th- tÝn, nhµ kinh doanh ph¶i nhËn thøc râ r»ng ®èi t¸c sÏ ®¸nh gi¸ m×nh qua th- tõ 12 m×nh göi ®Õn. Bëi vËy cÇn ph¶i hÕt søc l-u ý trong viÖc viÕt th-. Nh÷ng nhµ kinh doanh l©u n¨m b»ng th- tÝn thÊy r»ng: giao dÞch b»ng th- tÝn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu: lÞch sù, chÝnh x¸c, khÈn tr-¬ng vµ kiªn nhÉn. 5.2. Giao dÞch, ®µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i ViÖc trao ®æi qua ®iÖn tho¹i nhanh chãng, gióp ng-êi giao dÞch nhanh chãng khÈn tr-¬ng trong viÖc tiÕn hµnh giao dÞchvµo ®óng thêi c¬ cÇn thiÕt. Nh-ng chi phÝ cho tiÒn c-íc ®iÖn tho¹i gi÷a c¸c n-íc kh¸ cao do vËy c¸c cuéc trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i th-êng bÞ h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian, c¸c bªn tham gia kh«ng thÓ tr×nh bµy chi tiÕt c¸c vÊn ®Ò qua ®iÖn tho¹i, mÆt kh¸c trao ®æi qua ®iÖn tho¹i lµ trao ®æi b»ng miÖng do vËy kh«ng cã c¬ së ph¸p lý cho viÖc x¸c ®Þnh vÊn ®Ò trao ®æi nªn no chØ ®-îc dïng trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, khÈn tr-¬ng, sî lì thêi c¬ hoÆc trong ®iÒu kiÖn mäi tho¶ thuËn cÇn thiÕt ®· xong råi, chØ cßn chê x¸c nhËn mét vµi chi tiÕt... Khi sö dông ®iÖn tho¹i, cÇn chuÈn bÞ thËt chu ®¸o ®Ó cã thÓ tr¶ lêi ngay mäi vÊn ®Ò ®-îc nªu mét c¸ch trÝnh x¸c. Sau khi trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i, cÇn cã th- x¸c nhËn néi dung ®· ®µm ph¸n tho¶ thuËn. 5.3. giao dÞch, ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp ViÖc gÆp gì trùc tiÕp g÷a hai bªn trao ®æi vÒ mäi ®iÒu kiÖn giao dÞch, vÒ mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n, lµ h×nh thøc ®µm ph¸n ®Æc biÖt quan träng. H×nh thøc ®µm ph¸n nµy ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò gi÷a hai bªn vµ ®«i khi lµ lèi tho¸t cho nh÷ng ®µm ph¸n b»ng th- tÝnhay ®iÖn tho¹i qu¸ l©u mµ kh«ng cã hiÖu qu¶. NhiÒu khi ®µm ph¸n qua th- tõ kÐo dµi nhiÒu th¸nh míi ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång. Trong khi ®ã, ®µm ph¸n tùc tiÕp chØ cã 2, 3 ngµy lµ ®· cã kÕt qu¶. HiÒnh htøc ®µm ph¸n nµy th-êng ®-îc dïng khi hai bªn cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¶i gi¶i thÝch cÆn kÏ ®Ó thuyÕt phôc nhau, khi ®µm ph¸n vÒ nh÷ng hîp ®ång l¬n, nh÷ng hîp ®ång cã tÝnh chÊt phøc t¹p... ViÖc hai bªn mau b¸n trùc tiÕp gÆp nhau t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hiÓu biÕt nhau tèt h¬n vµ duy tr× quan hÖ tèt l©u dµi víi nhau. Tuy nhiªn ®©y lµ h×nh thøc khã kh¨n nhÊt trong c¸c h×nh thøc ®µm ph¸. §µm ph¸ trùc tiÕp ®ßi hái ng-êi ®µm ph¸n ph¶i ch¾c ch¸n vÒ nghiÖp vô, tù chñ, ph¶n øng nhanh nh¹y... ®Ó cã thÓ tØnh t¸o b×nh tÜnh nhËn xÐt n¾m ®-îc ý ®å, s¸ch l-îc cña ®èi 13 ph-¬ng, nhanh chãng cã biÖn ph¸p ®èi phã trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÐt hay cã thÓ quyÕt ®Þnh ngay khi thÊy thêi c¬ ký kÕt ®· chÝn måi. §Ó hîp ®ång ®-îc ký ®Õt th× nh÷ng néi dung trong hîp ®ång ph¶i ®-¬cj chÊp nhËn, ®ã chÝnh lµ nhøng ®iÒu khon¶ vÒ hîp ®ång ma khi donah nghiÖp tham gia vµo kinh doanh quèc tÕ ph¶i nhËn biÕt ®-îc. VÒ ®iÒu kho¶n hîp ®ång cã nh÷ng ®iÒu kho¶n c¬ b¶n sau: - §iÒu kho¶n tªn hµng: tªn hµng ph¶i chÝnh x¸c ®Ó c¸c bªn tham gia kh«ng hiÓu nhÇm. Do ngoµi tªn chung, tªn th-¬ng m¹i ph¶i g¾n víi ký m· hiÖu ®Þa danh s¶n xuÊt, tªn khoa häc, tªn h·ng s¶n xuÊt... - §iÒu kho¶n phÈm chÊt: phÈm chÊt hµng ho¸ lµ tæng hîp c¸c chØ tiªu vÒ tÝnh n¨ng (c¬, lý, ho¸) quy c¸ch, c«ng suÊt, hiÖu suÊt, thÈm mü... ®Ó ph©n biÖt gi÷a hµng ho¸ nµy víi hµng ho¸ kh¸c. Khi ®¸nh gi¸ phÈm chÊt hµng ho¸ th× cÇn ph¶i c¨n cø vµo tiªu chuÈn quèc tÕ, tËp qu¸n c¸c n-íc hay quy ®Þnh cña c¸c bªn, ®ång thêi thèng nhÊt c¸ch gi¶i thÝch vµ ghi râ c¸hc x¸c ®Þnh trong hîp ®ång. - §iÒu kho¶n sè l-îng: trªn thÞ tr-êng thÕ giíi tån t¹i niÒu c¸ch tÝnh sè l-îng kh¸c nhau. Khi giao dÞch thèng nhÊt c¸ch tÝnh sè l-îng theo néi dung: kÝch th-íc, dung tÝch, träng l-îng, chiÒu dµi, ®¬n vÞ vµ ®¬n vÞ ®ãng kiÖn. - §iÒu kho¶n gi¸ c¶: th«ng th-êng hai bªn ph¶i x¸c ®Þnh ®ång tiÒn gi¸ cã thÓ dïng ®ång tiÒn n-íc nhËp khÈu, xuÊt khÈu hoÆc bªn thø ba nh-ng ph¶i lµ ®ång tiÒn Ên ®Þnh vµ tù do chuyÓn ®æi ®-îc. Møc gi¸ nªu ra ph¶i lµ gi¸ quèc tÕ. Tuú thuéc tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ doanh nghiÖp th¶o luËn ph-¬ng ph¸p ®Þnh gi¸, cã thÓ lµ gi¸ cè ®Þnh, cã thÓ lµ gi¸ ®iÒu chØnh l¹i, gi¸ c¶ th-êng liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn mua b¸n v× vËy cÇn ghi râ trong hîp ®ång gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn kÌm theo. Trong ®iÒu kho¶n gi¸ c¶ cÇn ghi râ møc gi¸ vµ tæng sè tiÒn l« hµng trong hîp ®ång ®ã. §iÒu kho¶n vÒ bao b×: c¸c bªn tho¶ thuËn víi nhau vÒ c¸c vÊn ®Ò nh- chÊt liÖu, chÊt l-îng, ph-¬ng thøc cung cÊp vµ gi¸ bao b×. 14 §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng: ®iÒu kho¶n nµy cã ¶nh h-ëng gi¸ c¶. §iÒu kiÖn giao hµng ph¶i ¸nh mèi quan hÖ gi÷a gi¸ hµng ho¸ vµ ®Þa ®iÓm giao hµng. C¬ së cña ®iÒu kiÖn giao hµng lµ sù ph©n tr¸ch nhiÖm gi÷a hai bªn mua vµ b¸n vÒ giao nhËn hµng nh- thuª ph-¬ng tiÖn vËn t¶i bèc dì hµng, bÈo hiÓm, h¶i quan, nép thuÕ xuÊt nhËp khÈu. §iÒu kho¶n vÒ giao hµng: ®ã lµ viÖc quy ®Þnh thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph-¬ng thøc vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng. §iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n: quy ®Þnh râ ®ång tiÒn thanh to¸n, thêi h¹n vµ ph-¬ng thøc tr¶ tiÒn. - §iÒu kho¶n vÒ khiÕu n¹i: quy c¸ch thêi h¹n, thÓ thøc khiÕu n¹i. §iÒu kh¶o b¶o hµnh: hîp ®ång quy ®Þnh ph¹m vi b¶o ®¶m, tr¸ch nhiÖm cña ng-êi b¸n trong thêi gian b¶o hµnh. - §iÒu kho¶n bÊt kh¶ kh¸ng. - §iÒu kho¶n gi¶i quyÕt tranh chÊp. .... 6. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Sau khi hîp ®ång xuÊt khÈu ®· ký kÕt, ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu víi t- c¸ch lµ mét bªn ký kÕt ph¶i thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ c«ng viÖc rÊt lµ phøc t¹p. Nã ®ßi hái ph¶i tu©n theo luËt quèc gi¸ vµ quèc tÕ, ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn lîi quèc gia vµ ®¶m b¶o uy tÝn kinh doanh cña ®¬n vÞ vÒ mÆt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c kh©u c«ng viÖc ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång, ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i cè g¾ng tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao tÝnh doanh lîi vµ hiÖu qu¶ cña toµn bé nghiÖp vô giao dÞch. ViÖc tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, trªn thùc tÕ kh«ng cã tr×nh tù mÉu chuÈn nµo c¶, bëi v× c¸ch tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu phô thuéc voµ nh÷ng yÕu tè nh-: + §iÒu kiÖn th-¬ng m¹i lùa chän: FOB, FCA, CIF... + H×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu: xuÊt khÈu trùc tiÕp, xuÊt khÈu uû th¸c, t¹m nhËp t¸i xuÊt... + Sù qu¶n lý nhµ n-íc ®èi víi mÆt hµng ®-îc xuÊt khÈu. 15 + Ph-¬ng thøc thanh to¸n lùa chän... Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn mét hîp ®ång xuÊt khÈu cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh theo nh÷ng c«ng viÖc sau: 6.1. ChuÈn bÞ hµng ho¸ ®Ó giao §Ó thùc hiÖn cam kÕt trong c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu, chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu víi ba kh©u chñ yÕu sau: - Thu gom tËp trung thµnh tõng l« hµng xuÊt khÈu: ë kh©u nµy chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm vµ thu gom c¸c nguån hµng ®Ó ®-îc nh÷ng l« hµng cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång ®· ký. Nguån hµng mµ chñ hµng xuÊt khÈu cã thÓ thu gom ttËp trung gåm nhiÒu lo¹i: cã thÓ do ®¬n vÞ tù s¶n xuÊt, hµng thu mua trong d©n, hµng ®¬n vÞ tù s¶n xuÊt, hµng cña ®¬n vÞ thu mua... Nh×n chung, trong ®iÒu kiÖn hµng xuÊt khÈu ë n-íc ta vÒ c¬ b¶n lµ mét nÒn s¶n xuÊt nhá, ph©n t¸n, ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i thu mua tËp trung lµm thµnh tõng l« tõ nhiÒu nguån hµng ( ch©n hµng ). C¬ së ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh c«ng viÖc ®ã lµ kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ gi÷a chñ hµng xuÊt khÈu víi c¸c ch©n hµng. - §ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu: Chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i lùa chän bao b× ®ãng gãi phï hîp víi c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång. Lùa chän bao b× cho hµng ho¸ vËt t- ph¶i tÝnh ®Õn c¸c nh©n tè nh-: ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®iÒu kiÖn vËn t¶i, ®iÒu kiÖn vÒ ph¸p luËt, thuÕ quan vµ ®iÒu kiÖn chi phÝ vËn chuyÓn. Bao v× ®ãng gãi vËt t- hµng ho¸ ph¶i ®¸p øng ®-îc c¸c nhu cÇu ®Æt ra lµ an toµn,tÎ tiÒn, thÈm mü. - KÎ ký m· hiÖu hµng ho¸: Ký m· hiÖu qu¶ hµng ho¸ cã vai trß rÊt quan träng cho viÖc ®¶m b¶o thuËn lîi cho c«ng t¸c giao nhËn vµ h-íng dÉn ph-¬ng ph¸p, kü thuËt b¶o qu¶n, vËn chuyÓn, bèc dì hµng ho¸. ChÝnh v× vËy viÖc kÎ ký m· hiÖu cho hµng ho¸ ph¶i râ rµng, viÕt b»ng mùc kh«ng phai mµu, ghi ®óng ®Þa chØ, ghi ®ñ vµ 16 c¶ ký hiÖu cÇn thiÕt (hµng tr¸nh Èm, hµng tr¸nh l¹nh, dÔ vì...) tãm l¹i theo 4 nguyªn t¾c: dÔ viÕt, dÔ lµm, dÔ thÊy, dÔ kiÓm tra. Ký m· hiÖu ph¶i lµm b»ng s¬n hoÆc mùc kh«ng phai nh¹t, kh«ng lµm ¶nh h-áng ®Õn chÊt l-îng mïi vÞ hµng ho¸ vËt t-. 6.2. KiÓm tra chÊt l-îng hµng xuÊt khÈu. + §èi víi hµng xuÊt khÈu: Tr-íc khi giao hµng ng-êi giao hµng cã nghÜa vô ph¶i kiÓm tra vÒ phÈm chÊt, sè l-îng, träng l-îng, bao b× tøc lµ kiÓm nghiÖm hoÆc nÕu hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ ®éng vËt, thùc vËt ph¶i kiÓm tra vÒ kh¶ n¨ng l©y lan bÖnh tËt. KiÓm nghiÖm ë cÊp c¬ së: do tæ chøc kiÓm tra chÊt l-îng s¶n phÈm (KCS) tiÕn hµnh. Tuy nhiªn thñ tr-ëng ®¬n vÞ vÉn lµ ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ phÈm chÊt hµng ho¸. §èi víi ®éng thùc vËt ph¶i qua kiÓm dÞch ë cÊp c¬ së, phßng b¶o vÖ thùc vËt, (huyÖn, quËn, n«ng tr-êng) tiÕn hµnh kiÓm dÞch ®éng thùc vËt. KiÓm tra ë cÊp cöa khÈu: b-íc nµy do chi nh¸nh hoÆc c¸c trung t©m thuéc c¸c c¬ quan trung -¬ng tiÕn hµnh, th«ng th-êng chËm nhÊt lµ 7 ngµy tr-íc khi bèc hµng xuèng tµu, chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i khai b¸o cho c¸c c¬ quan liªn quan tiÕn hµnh, s¾p xÕp hµng ho¸ thuËn tiÖn ®Ó kiÓm tra. + §èi víi chñ hµng xuÊt khÈu: Khi thÊy cã tæn thÊt hµng ho¸ hoÆc nghi ngê cã tæn thÊt ph¶i nhê c¸c c¬ quan h÷u quan lËp biªn b¶n x¸c nhËn. 6.3. Thuª tÇu l-u cuíc ViÖc thuª tÇu chë hµng ®-îc tiÕn hµnh dùa vµo c¸c c¨n cø sau: Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång mua b¸n, ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ mua b¸n vµ ®iÒu kiÖn vËn t¶i. Trong ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång xuÊt khÈu lµ CIF hoÆc C and F (c¶ng ®Õn ) th× chñ hµng xuÊt ph¶i thuª tµu biÓn ®Õn chë hµng. + §èi víi hµng ho¸ cã khèi l-îng Ýt, kh«ng cång kÒnh th× th-êng thuª tµu chî ®Ó chë, gåm c¸c b-íc sau: 17 - Chñ hµng ®iÖn ®Î ®¨ng ký thuª tµu - H·ng tµu x¸c nhËn ®ång ý - Khi bèc hµng lªn tµu lÊy vËn ®¬n - Thanh to¸n c-íc phÝ + §èi víi hµng cã khèi l-îng lín vµ ®Ó trÇn... th× thue tµu chuyÕn ( nh- chë than< quÆng, ngò cèc...) gåm c¸c b-íc sau: - Chñ hµng ph¶i nghiªn cøu thÞ tr-êng ®Ó thuª tµu - Chñ tµu ph¸t gi¸ c-íc - Hai bªn hoµn gi¸ - Sau khi tµu ®Õn ®óng thêi gian th× bèc hµng lªn tµu vµ lÊy vËn ®¬n - Thanh to¸n tiÒn c-íc (tiÒn th-ëng, ph¹t bèc dì nÕu cã ) Trong tr-êng hîp ®iÒu kiÖn c¬ cë giao hµng cña hîp ®ång xuÊt khÈu lµ CPT (c¶ng ®Õn ) hoÆc CIP (c¶ng ®i ) th× chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i thuª container. Chñ hµng chÞu c¸c chi phÝ chë container rçng vÒ, ®ãng hµng råi chuyÓn ®Õn cho ng-êi vËn t¶i. NÕu hµng kh«ng ®ñ mét container chñ hµng ph¶i giao cho ng-êi gom hµng hoÆc ng-êi kinh doanh vËn t¶i ®a ph-¬ng thøc ( MTO ) t¹i ga container. C¬ së ph¸p lý ®Ó ®iÒu tiÕt mèi quan hÖ gi÷a chñ hµng xuÊt khÈu víi h·ng tµu lµ hîp ®ång v¹n t¶i ký kÕt gi÷a c¸c bªn. NÕu chñ hµng xuÊt khÈu uû th¸c viÖc thuª tµu l-u c-íc cho mét c«ng ty hµng h¶i ( c«ng ty ®¹i lý biÓn VOSA...) th× c¬ së ph¸p lý ®iÒu tiÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn uû th¸c thuª tµu, nhËn uû th¸c thuª tµu lµ hîp ®ång uû th¸c thuª tµu. 6.4. Mua b¶o hiÓm Nhµ kinh doanh xuÊt khÈu buéc ph¶i mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ trong c¸c tr-êng hîp sau: - Khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng quy ®Þnh ng-êi b¸n hoÆc ng-êi mua b¶o hiÓm. - Khi nhµ xuÊt khÈu xuÊt thoa ®iÒu kiÖn CIF, CIP 18 - §Ó ký c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm cÇn n¾m v÷ng c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm. HiÖn nay trªn thÕ giíi ng-êi ta ¸p dông réng r·i ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm Lu©n §«n ( ¸p dông tõ ngµy 1/1/1982 ), bao gåm ®iÒu kho¶n: + §iÒu kiÖn A + §iÒu kiÖn B + §iÒu kiÖn C + §iÒu kiÖn bo¶ hiÓm trong chiÕn tranh + §iÒu kiÖn b¶o hiÓm ®×nh c«ng Lùa chän ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm th-êng dùa trªn c¸c c¨n cø sau: - TÝnh chÊt hµng ho¸ - §iÒu kho¶n cña hîp ®ång - T×nh tr¹ng cña bao b× vµ ph-¬ng thøc xÕp hµng - Lo¹i tµu chuyªn chë - T×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi 6.5. Lµm thñ tôc h¶i quan + Lµm thñ tôc xuÊt khÈu vÒ mÆt giÊy tê t¹i c¬ quan ®Þa ph-¬ng Chñ hµng xuÊt khÈu lµm giÊy khai h¶i quan bao gåm: - B¶n sao hîp ®ång hoÆc L/C - Ho¸ ®¬n tÝnh thuÕ - B¶n kke chi tiÕt hµng ho¸ + B-íc kª khai t¹i kho hµng, chñ hµng ph¶i x¾p xÕp hµng ho¸ thuËn tiÖn cho kiÓm tra, cung cÊp nh©n c«ng vµ dông cô ®ãng më hµng ho¸. H¶i quan ph¶i ®èi chiÕu hµng ho¸ trong gi¸y tê thùc tÕ. + QuyÕt ®Þnh xö lý cña h¶i quan: Sau khi kiÓm tra ®èi chiÕu, c¸n bé h¶i quan quyÕt ®Þnh xö lý theo c¸c ph-¬ng ¸n sau: - Cho hµng ho¸ ®i, x¸c nhËn ®· lµm thñ tôc h¶i quan - Cho ®i nh-ng ph¶i nép thuÕ (nÕu hµng thuéc lo¹i ph¶i nép thuÕ ) 19 - Cho ®i nh-ng ph¶i bæ xung giÊy tê, thñ tôc. - Kh«ng cho ®i 6.6. Giao nhËn hµng ho¸ víi tµu Giao nhËn hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i n¾m v÷ng nh÷ng chi tiÕt hµng ho¸ vµ nép b¶n ®¨ng ký chuyªn chë gåm: - Tªn hµng, m· ký hiÖu, sè l-îng, träng l-îng, kÝch th-íc, bao b×, tªn ®Þa chØ ng-êi nhËn, trao b¶n ®¨ng ký nµy cho h·ng tµu ®Ó ®æi lÊy s¬ ®å xÕp hµng. - Theo dâi ®iÒu ®é ®Ó biÕt ®-îc ngµy giê ®Õn l-ît tµu m×nh - Xem xÐt vµ ®-a hµng vµo c¶ng - Bèc hµng lªn tµu d-íi sù gi¸m s¸t cña h¶i quan - §æi lÊy vËn ®¬n hoµn h¶o ( B/L ) 6.7. Lµm thñ tôc thanh to¸n NÕu hîp ®ång thanh to¸n b»ng L/C th× ng-êi xuÊt khÈu, ph¶i ®«n ®èc ng-êi nhËp khÈu më L/C ®óng h¹n. Sau khi nhËn ®-îc L/C th× ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra: - Ng©n hµng më L/C lµ ng©n hµng nµo - Sè tiÒn L/C cã ®ñ kh«ng - Thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C - Nh÷ng yªu cÇu vÒ chøng tõ cña L/C ViÖc kiÓm tra nµy ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng thuËn tiÖn vµ an toµn trong viÖc thu tiÒn hang xuÊt khÈu b»ng L/C ®ã NÕu L/C ®ã kh«ng ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra th× cÇn yªu cÇu nhµ nhËp khÈu söa ®æi l¹i råi míi giao hµng. 6.8. KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i Khi thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, nÕu chñ hµng xuÊt khÈu bÞ khiÕu n¹i ®ßi båi th-êng. CÇn cã th¸i ®é nghiªm tóc, thËn träng trong viÖc xem xÐt yªu cÇu cña kh¸ch hµng. ViÖc gi¶i quyÕt ph¶i khÈn tr-¬ng kÞp thêi vµ cã t×nh lý. 20