Tài liệu Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nghiệp vụ cho vay.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lêi nãi ®Çu §Êt n-íc ta hiÖn nay ®ang tiÕn hµn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Tuy nhiªn, nÒn s¶n xuÊt cña chóng ta cßn ë møc ®é thÊp, trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cßn l¹c hËu. V× vËy, vÊn ®Ò quan träng hiÖn nay ®Æt ra ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp lµ ph¶i chó träng ®Çu t- më réng tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t- theo chiÒu s©u, nh»m hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt c«ng nghÖ, hoµn thµnh vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi. Muèn thùc hiÖn ®-îc ®iÒu nµy, c¸c Doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông ®Õn mét khèi l-îng vèn kh¸ lín. Nguån vèn mµ c¸c Doanh nghiÖp dïng ®Ó ®Çu t- cã thÓ lµ : nguån vèn tù cã, vèn cña nhµ n-íc, vèn vay Ng©n hµng... HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng víi nguån vèn chñ yÕu dùa vµo nguån vèn vay ng©n hµng. Theo mét b¸o c¸o cña Ng©n hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam, cã ®Õn 80 – 90% vèn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®-îc h×nh thµnh tõ vèn vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Trong ®iÒu kiÖn ng©n s¸ch Nhµ n-íc cßn h¹n hÑp, ch-a thÓ cÊp ®ñ vèn ph¸p ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp, nguån vèn tù bæ sung cña c¸c doanh nghiÖp c¸c n¨m qua chØ chiÕm mét tû träng rÊt nhá. Cã thÓ nãi, gÇn 7000 doanh nghiÖp nhµ n-íc ®-îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 388 vµ ®-îc thµnh lËp míi ®Õn nay ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn, chÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng nhê vµo nguån vèn vay cña c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông. Tuy nhiªn, xung quanh nghiÖp vô cho vay cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i (NHTM) ®ang cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò tån ®äng g©y nªn nhiÒu h¹n chÕ cho b¶n th©n NHTM còng nh- cho doanh nghiÖp. Nh- vËy vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao chÊt l-îng nghiÖp vô cho vay cña NHTM, gãp phÇn cung cÊp vèn cho c¸c doanh nghiÖp còng nh- c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n-íc? Trong bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy vÒ ®Ò tµi “N©ng cao chÊt l­îng cho vay cña NHTM trong nÒn kinh tÕ”. Bµi viÕt gåm cã ba phÇn: - Ch-¬ng I : Tæng quan vÒ Ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ nghiÖp vô cho vay. - Ch-¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò cho vay ë ViÖt Nam - Ch-¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l-îng nghiÖp vô cho vay. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu trong bµi viÕt nµy chñ yÕu gåm c¸c v¨n b¶n, chÕ ®é cña Nhµ N-íc còng nh- thùc tÕ ho¹t ®éng cho vay trong vµi n¨m gÇn ®©y. §©y lµ mét vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p, vµ do tr×nh ®é cßn cã nhiÒu h¹n chÕ nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, ®ßi hái sau nµy cÇn cã sù nghiªn cøu s©u h¬n c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÕn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn H÷u Tµi ®· h-íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi. 2 Ch-¬ng I tæng quan vÒ ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ nghiÖp vô cho vay cña ng©n hµng th-¬ng m¹i I .Ng©n hµng th-¬ng m¹i ¥ hÇu hÕt c¸c n-íc, c¸c ng©n hµng trung -¬ng vµ chØ cã c¸c ng©n hµng trung -¬ng míi cã thÓ ph¸t hµnh tiÒn. Song, nÕu nh- b¹n céng tÊt c¶ mÖnh gi¸ cña c¸c tµi kho¶n sÐc vµ tµi kho¶n tiÕt kiÖm ë trong n-íc, chóng sÏ cho mét tæng sè lín h¬n nhiÒu so víi sè tiÒn ®-îc in. VËy sè tiÒn thªm nµy ë ®©u ra ? Thùc tÕ, cung tiÒn ®-îc t¹o ra do sù t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c ng©n hµng vµ ng©n hµng trung -¬ng. Chóng ta b¾t ®Çu b»ng viÖc xem xÐt mét sè khÝa c¹nh vÒ lÞch sö vµ thÓ chÕ cña ng©n hµng th-¬ng m¹i. 1.Qu¸ tr×nh ra ®êi cña ng©n hµng Nguån gèc cña Ng©n hµng khëi ®Çu tõ qu¸ khø xa x-a cña lÞch sö. Nh÷ng nhµ nghiªn cøu ®· t×m thÊy nã trong nh÷ng thÓ chÕ cã tõ hµng ngh×n n¨m tr-íc c«ng nguyªn, c¸c nhµ hµi h-íc coi nã nh“mét nghÒ cæ nhÊt trªn thÕ giíi”. Tuy nhiªn C.Mark cho r»ng ng©n hµng th-¬ng m¹i ra ®êi tõ c¸c nhµ t- b¶n th-¬ng nghiÖp trong nhãm c¸c nhµ t- b¶n th-¬ng nghiÖp t¸ch ra mét nhãm lµm viÖc chuyÓn, ®æi tiÒn gi÷a c¸c quèc 3 gia, c¸c vïng. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc chuyÓn ®æi tiÒn ®ã, ng-êi ta n¾m ®-îc mét quü tiÒn nhµn rçi nµo ®ã vµ hä thÊy tèt nhÊt lµ sö dông cho vay hoÆc ®Çu t- ®Ó thu thªm mét kho¶n lîi nhuËn. Trong khi ®ã c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i l¹i cho r»ng c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ra ®êi tõ c¸c nhµ thî kim hoµn vµ tr¶i qua mét thêi kú gåm ba giai ®o¹n : + Giai ®o¹n c¸c nhµ thî vµng chØ thùc hiÖn chøc n¨ng nhËn tiÒn göi vµ gi÷ hé vµng cho kh¸ch hµng, th«ng qua viÖc nµy hä nhËn ®-îc mét kho¶n hoa hång. §Æc tr-ng cña giai ®o¹n nµy lµ c¸c thî kim hoµn gi÷ l¹i 100% sè tiÒn hoÆc sè vµng kh¸ch hµng göi. NhvËy kho chøa tiÒn cña c¸c thî kim hoµn còng gièng nh- nh÷ng kho hµng th«ng th-êng kh¸c. + Giai ®o¹n c¸c nhµ thî vµng nhËn thÊy viÖc gi÷ l¹i 100% tiÒn göi cña kh¸ch lµ kh«ng cÇn thiÕt v× viÖc mäi kh¸ch hµng rót tiÒn cïng mét lóc lµ kh«ng xaû ra th-êng xuyªn. H¬n n÷a, hµng ngµy cã mét sè ng-êi rót tiÒn ra nh-ng ®ång thêi còng cã mét sè ng-êi göi tiÒn vµo. V× vËy hä quyÕt ®Þnh gi÷ l¹i mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh nµo ®ã trong trong sè tiÒn göi cña kh¸ch hµng, nh»m b¶o ®¶m kh¶ n¨ng chi tr¶ tiÒn th-êng xuyªn. PhÇn lín sè tiÒn cßn l¹i ®-îc ®em cho vay hoÆc ®Çu t-. + Giai ®o¹n c¸c nhµ thî vµng võa cho vay vµ ®Çu t- võa më réng ra nh÷ng lÜnh vùc dÞch vô kh¸c nh- chuyÓn tiÒn hé, thanh to¸n cho kh¸ch hµng, mua b¸n hé tiÒn n-íc ngoµi,... Cã thÓ nãi ng©n hµng chØ xuÊt hiÖn khi cã ba nghiÖp vô : nhËn tiÒn göi, cho vay ®Çu t-, dÞch vô thanh to¸n. Tõ ®ã ta cã kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th-¬ng m¹i : lµ tæ chøc kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn dông vµ ng©n hµng mµ ho¹t ®éng 4 chñ yÕu, th-êng xuyªn cña nã lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, ®Çu t- ®Ó chiÕt khÊu vµ ®Ó lµm ph-¬ng tiÖn thanh to¸n. ChiÕt khÊu lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i mua l¹i nh÷ng kú phiÕu th-¬ng m¹i cña kh¸ch hµng. §Çu t- lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i sö dông vèn víi tÝnh chÊt hîp t¸c kinh doanh cã thÓ víi c¸c doanh nghiÖp, ng©n hµng kh¸c theo ph-¬ng thøc cïng chia sÎ rñi ro vµ ph©n chia lîi nhuËn. Ph-¬ng tiÖn thanh to¸n ®-îc thùc hiÖn khi mét doanh nghiÖp më tµi kho¶n ë ng©n hµng cã sè d-, ng©n hµng sÏ sö dông sè d- ®ã ®Ó thanh to¸n cho kh¸ch hµng hé doanh nghiÖp. 2. Ph©n lo¹i ng©n hµng : Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó dùa vµo ®ã ph©n lo¹i ng©n hµng. - Theo h×nh thøc së h÷u : + Ng©n hµng th-¬ng m¹i quèc doanh : lµ c¸c ng©n hµng cã vèn ®iÒu lÖ 100% cña nhµ n-íc. HiÖn nay, ViÖt Nam cã bèn ng©n hµng th-¬ng m¹i quèc doanh lµ : ®Çu t- ph¸t triÓn, c«ng th-¬ng, ngo¹i th-¬ng, n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. + Ng©n hµng cæ phÇn : lµ ng©n hµng cã vèn ®iÒu lÖ do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp. C¸c cæ ®«ng cã thÓ lµ t- nh©n hoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cña nhµ n-íc. Ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn t- nh©n th× c¸c cæ ®«ng chØ gåm cã c¸c t- nh©n. Ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn hçn hîp th× c¸c cæ ®«ng gåm cã c¶ c¸c t- nh©n vµ doanh nghiÖp nhµ n-íc. - Theo chuyªn ngµnh : + Ng©n hµng n«ng nghiÖp 5 + Ng©n hµng ngo¹i th-¬ng + Ng©n hµng c«ng th-¬ng + Ng©n hµng ®Çu t- vµ ph¸t triÓn Trong nÒn kinh tÕ ng©n hµng th-¬ng m¹i ®a sè ®-îc hiÓu lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn. Nh-ng hÖ thèng ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt nam lµ hÖ thèng ng©n hµng nhµ n-íc. 3. Chøc n¨ng cña ng©n hµng th-¬ng m¹i - Chøc n¨ng kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ – tÝn dông vµ ng©n hµng nh»m môc tiªu thu lîi nhuËn. KÓ tõ khi trong nÒn kinh tÕ – x· héi cã hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp, th× chøc n¨ng cña c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng ®-îc ph©n ®Þnh mét c¸ch râ rµng. Sù ph©n ®Þnh ®ã ®-îc chØ râ b»ng luËt. Ng©n hµng Trung -¬ng chØ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ mÆt nhµ n-íc. Môc tiªu cña ng©n hµng Trung -¬ng lµ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn vµ thùc hiÖn b¶o ®¶m sù an toµn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. Trong khi ®ã, ng©n hµng th-¬ng m¹i thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng nµy, ng©n hµng th-¬ng m¹i ®· thùc hiÖn viÖc dÉn vèn tõ nh÷ng ng-êi cã kh¶ n¨ng cho vay ®Õn ng-êi muèn vay trong nÒn kinh tÕ. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng cho vay, ng©n hµng th-¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n nh- chuyÓn tiÒn, m«i giíi t- vÊn cho kh¸ch hµng ... - Chøc n¨ng t¹o ra tiÒn göi. L-îng tiÒn cung øng bao gåm tiÒn l-u hµnh vµ tiÒn göi sÐc. TiÒn l-u hµnh lµ giÊy b¹c do ng©n hµng Trung -¬ng ph¸t hµnh, th«ng th-êng chØ chiÕm kho¶ng 5% trong tæng sè c¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n. TiÒn cña ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ tiÒn göi sÐc ®-îc t¹o ra th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. 6 TiÒn göi sÐc = tiÒn dù tr÷ / tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc TiÒn göi sÐc th-êng chiÕm kho¶ng 90% - 95% trong l-îng cung øng tiÒn. II.Cho vay cña ng©n hµng th-¬ng m¹i Cho c¸c kh¸ch hµng vay, ng©n hµng ®ãng vai trß chñ nî. NhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng, ng©n hµng ®ãng vai trß ng-êi ®i vay. Th«ng qua nghiÖp vô nµy, ng©n hµng ®· mang l¹i lîi Ých cho c¶ hai phÝa. Ng-êi göi tiÒn ®· gãp cho nÒn kinh tÕ mét sè vèn vµ thu ®-îc lîi tøc, ng-êi ®i vay cã vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. Vµ tÊt nhiªn, ng©n hµng còng thu ®-îc lîi nhuËn. 1. ThuyÕt cho vay th-¬ng m¹i Theo häc thuyÕt cho vay th-¬ng m¹i, hay cßn ®-îc gäi lµ luËn ®iÓm vÒ c¸c th-¬ng phiÕu thùc, kho¶n cho vay th-¬ng m¹i ph¶i lµ kho¶n cho vay ng¾n h¹n, cã kh¶ n¨ng tù hoµn tr¶, cã kh¶ n¨ng tù thanh to¸n. “ Cã kh¶ n¨ng tù hoµn tr¶ ” ®­îc lý gi¶i lµ nguån tiÒn dù tÝnh tr¶ nî ph¶i ®-îc xuÊt hiÖn cïng thêi ®iÓm víi ho¹t ®éng ®-îc tiÕn hµnh b»ng kho¶n ®i vay. ThÝ dô : kho¶n cho c¸c h·ng, c¸c c¸ nh©n vay ®Ó mua hµng. Khi ®-îc sö dông mua hµng, ®· lµm n¶y sinh nguån tiÒn tr¶ nî gèc vµ l·i. Ngµy nay, c¸c ng©n hµng kh«ng cßn tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c cña c¸c häc thuyÕt nµy. Häc thuyÕt thùc sù chøa ®ùng nh÷ng khiÕm khuyÕt vÒ mÆt lý luËn. Sai lÇm c¬ b¶n cña nã lµ kh«ng cã bÊt cø mét kho¶n cho vay nµo cã ®-îc kh¶ n¨ng tù trang tr¶i, tù 7 thanh to¸n mét c¸ch tù ®éng, v× chóng lu«n lu«n ph¶i ë trong mét hÖ thèng vµ chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸c. ThÝ dô : do mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã, ng-êi tiªu dïng kh«ng thÓ mua hµng, th× râ rµng kh¶ n¨ng tù hoµn tr¶ kh«ng cã tÝnh hiÖn thùc. Trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y, ®Ó b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n tiÒn mÆt, c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ®Òu ph¶i coi viÖc chuyÓn ®æi c¸c chøng chØ tiÒn göi, tÝn phiÕu kho b¹c...lµ c¸c h×nh thøc h÷u hiÖu h¬n. ViÖc h¹n chÕ nghiÖp cô Cã b»ng c¸ch cÊp mét sè tÝn dông th-¬ng m¹i ng¾n h¹n sÏ cñng cè tÝnh æn ®Þnh, n©ng thªm møc ®é an toµn cho toµn hÖ thèng. Theo quan ®iÓm cña häc thuyÕt cÇn th«ng qua khèi l-îng tÝn dông lÉn tæng khèi l-îng tiÒn tÖ ( d-¬Ý d¹ng tiÒn göi hay kú phiÕu ng©n hµng ), ®Ó t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu tiÒn cho vay trong c¸c giai ®o¹n cña mét chu kú. ThÝ dô : trong thêi kú h-ng thÞnh kinh tÕ, nh÷ng ng-êi b¶o vÖ häc thuyÕt nµy ®-a ra quan ®iÓm kh¸ch hµng cã thÓ cho vay theo hai c¸ch : cung cÊp tiÒn cho kh¸ch b»ng c¸ch hoÆc n©ng sè d- c©n ®èi trªn tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng thêi h¹n, hoÆc ph¸t hµnh kú phiÕu ng©n hµng. ViÖc xuÊt hiÖn tiÒn “ bæ sung ” sÏ kÝch thÝch t¨ng tr-ëng kinh tÕ. Song trong mäi t×nh huèng tæng khèi l-îng tiÒn cho vay chØ ®-îc xÊp xØ víi tæng khèi l-îng tµi s¶n Nî cña Ng©n hµng. Theo häc thuyÕt, vai trß quyÕt ®Þnh tÝnh æn ®Þnh kinh tÕ ph¶i lµ sè l-îng tiÒn tÖ trong l-u th«ng ®¶m b¶o æn ®Þnh trong suèt chu kú, ®Æc biÖt trong thêi kú suy tho¸i. HiÖn nay yÕu tè ®¶m b¶o møc ®é an toµn vµ tÝnh æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng kh«ng phô thuéc vµo c¸c møc ®é h¹n chÕ lo¹i h×nh cho vay, mµ phô thuéc vµo thùc tÕ b¶o hiÓm tiÒn cho vay. Do vËy cÇn cã nh÷ng h×nh thøc cho vay ®¶m b¶o ®-îc nguån vèn cña ng©n hµng. 8 2. C¸c vÊn ®Ò chung 1.0- C¸c lo¹i h×nh cho vay Ph©n lo¹i c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng th-¬ng m¹i cã thÓ ®-îc xem xÐt trªn nhiÒu tiªu thøc. Theo tiªu thøc thêi gian ta cã tÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n. Theo tÝnh chÊt huy ®éng, chia ra tÝn dông cã thÓ huy ®éng vµ tÝn dông kh«ng thÓ huy ®éng ( cã thÓ v¸n l¹i vµ kh«ng thÓ b¸n l¹i ). TÝn dông cã thÓ d-íi h×nh thøc cho vay tiÒn, hoÆc dùa trªn viÖc chuyÓn nh-îng tr¸i quyÒn. Cho vay tiÒn lµ mét lo¹i hîp ®ång kinh tÕ. Ng-êi cho vay cam kÕt giao cho ng-êi vay mét kho¶n tiÒn vµ ng-êi vay cam kÕt hoµn tr¶ gèc vµ laÜ theo mét l·i suÊt quy ®Þnh vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Cho vay trªn c¬ së chuyÓn nh-îng tr¸i quyÒn lµ h×nh thøc kh¸ch hµng lµ chñ mét tr¸i phiÕu cã kú h¹n nh-ng muèn cã vèn ngay lËp tøc, nªn hä yªu cÇu ng©n hµng cÊp cho ngay sè tiÒn ®ã, trõ ®i phÇn tr¶ l·i. Hä chuyÓn nh-îng tr¸i quyÒn cho ng©n hµng. Khi ®Õn h¹n, ng©n hµng sÏ ®ßi ng-êi cã tr¸ch nhiÖm ph¶i thanh to¸n tr¸i phiÕu ®ã. Tr¸i phiÕu ®-îc sö dông phæ biÕn lµ kú phiÕu. HiÖn nay, phÇn lín c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ®Òu thùc hiÖn cho vay trªn c¬ së kú phiÕu. Trªn kú phiÕu, th«ng th-êng mét c¸ nh©n, hay mét h·ng, mét tæ chøc cña chÝnh phñ(®-îc gäi lµ ng-êi ph¸t hµnh kú phiÕu ) kh¼ng ®Þnh b»ng v¨n b¶n tr¸ch nhiÖm bÊt kh¶ kh¸ng tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng-êi gi÷ kú phiÕu vµo mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Th«ng th-êng khi nhËn kú phiÕu, ng©n hµng 9 chØ cho vay 75% tæng gÝa trÞ kú phiÕu. Khi ng-êi ph¸t hµnh kú phiÕu kh«ng tr¶ ®óng h¹n ng©n hµng cã quyÒn khëi tè theo luËt tè tông. Kú phiÕu kh«ng chØ ®-îc lËp trªn c¬ së cã giao dÞch thùc vÒ hµng ho¸ mµ cßn cã thÓ lËp trªn c¬ së nghiÖp vô tµi chÝnh ( cho nhau vay vèn ), nh»m ®Ó nhËn mét sè tiÒn b»ng c¸ch chiÕt khÊu hay dïng kú phiÕu lµm vËt thÕ chÊp. §Ó b¶o ®¶m thu ®-îc tiÒn vay, ng©n hµng th-êng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thÕ chÊp b»ng c¸c giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u bÊt ®éng s¶n, cæ phiÕu, thÎ tiÕt kiÖm, giÊy tê b¶o hiÓm... hoÆc giÊy tê x¸c nhËn quyÒn së h÷u « t«, c¸c lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ vµ cã ph¶i thêi h¹n sö dông l©u dµi ( ®-îc mua ) trong thêi h¹n vay tiÒn ... NÕu kh¸ch hµng kh«ng hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n, ng©n hµng cã quyÒn ph¸t m¹i sè tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu nî. HiÖn nay kh¸ch hµng cã xu h-íng dïng chøng kho¸n lµm vËt thÕ chÊp v× ®èi víi lo¹i cho vay nµy ng©n hµng thu lîi tøc kh«ng cao. Thªm vµo ®ã, kh¸ch hµng vÉn gi÷ ®-îc quyÒn lîi cña m×nh do chøng kho¸n ®em l¹i. Trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, tiÒn vay cã thÕ chÊp Ýt rñi ro nªn chÞu l·i suÊt thÊp h¬n lo¹i cho vay kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp. §èi víi c¸c kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, ng©n hµng th-êng chi vay kh«ng cã b¶o ®¶m. 1.1- H¹n møc tÝn dông Theo luËt ®Þnh, ng©n hµng kh«ng ®-îc cho mét kh¸ch hµng vay v-ît qu¸ mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh so víi vèn tù cã cña ng©n hµng. Vèn tù cã cña ng©n hµng bao gåm tæng gi¸ trÞ cæ phiÕu céng vèn dù 10 phßng vµ lîi nhuËn ch-a chia. H¹n møc nµy nh»m ®¶m b¶o an toµn vèn cho vay, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n t¸n rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng, tr¸nh rñi ro ®¹o ®øc tõ phÝa kh¸ch hµng. Mét nghÞch lý trong thùc tÕ lµ kho¶n cho vay cµng lín th× rñi ro ®¹o ®øc tõ phÝa kh¸ch hµng cµng cao. C¸c ng©n hµng kh«ng tµi trî 100% cho nh÷ng nhu cÇu cña c¸c xÝ nghiÖp. C¸c ng©n hµng ®ßi hái c¸c xÝ nghiÖp ph¶i cã vèn ®Çu t- t ù cã vµo kho¶ng 25-30% ®Ó h¹n chÕ rñi ro cña ng©n hµng. 1.2- L·i suÊt cho vay C¸c kho¶n cho vay chiÕt khÊu th-êng cã nhiÒu lo¹i l·i suÊt kh¸c nhau. L·i suÊt ¸p dông cßn phô thuéc møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra. C¸c xÝ nghiÖp nhá th-êng cã nguy c¬ vì nî nhiÒu h¬n c¸c xÝ nghiÖp lín. Do vËy, vay vèn ph¶i chÞu l·i suÊt cao v× qu¶n lý phÝ trªn mét ®¬n vÞ tiÒn göi cho vay lín h¬n. ThÞ tr-êng cho vay mang tÝnh c¹nh tranh khèc liÖt, v× vËy l·i suÊt cña c¸c ng©n hµng ngµy cµng cã khuynh h-íng xÝch l¹i gÇn nhau. L·i suÊt ®-îc c«ng bè trªn b¸o chÝ lµ l·i suÊt c¬ b¶n. LuËt Ng©n hµng Nhµ n-íc quy ®Þnh Ng©n hµng Nhµ n-íc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n. Cã thÓ hiÓu l·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt “gèc” ®Ó c¸c tæ chøc tÝn dông c¨n cø vµo ®ã mµ h×nh thµnh l·i suÊt kinh doanh cña m×nh. L·i suÊt c¬ b¶n cã thÓ ®-îc Ng©n hµng Nhµ n-íc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè ë c¸c cÊp ®é kh¸c nhau tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ : - L·i suÊt sµn (tiÒn göi), l·i suÊt trÇn (cho vay) vµ møc chªnh lÖch - ChØ l·i suÊt trÇn (cho vay) 11 - L·i suÊt t¸i cÊp vèn (t¸i chiÕt khÊu, cÇm cè th-¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n) ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông. L·i suÊt c¬ b¶n ®· lµm cho gi¸ c¶ tÝn dông trë nªn hîp lý. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy, ®«i khi ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng gi¶ t¹o trªn thÞ tr-êng vay vèn, ng©n hµng ®-a ra c¸c khuyÕn nghÞ víi kh¸ch hµng vÒ viÖc göi ,hoÆc rót sè tiÒn ë møc nhÊt ®Þnh. L·i suÊt cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së cung cÇu thÞ tr-êng theo nguyªn t¾c lµ tù do. ThËt vËy, mçi ng©n hµng ¸p dông møc l·i suÊt ®¶m b¶o cho m×nh võa cã l·i tho¶ ®¸ng võa cã mét vÞ trÝ c¹nh tranh so víi nh÷ng tæ chøc tÝn dông kh¸c. CÇn l-u ý r»ng mäi tho¶ thuËn (vÒ mÆt nµy) gi÷a c¸c ng©n hµng ®Òu bÞ cÊm. L·i suÊt cña mçi ng©n hµng dÜ nhiªn lµ phô thuéc vµo l·i suÊt hiÖn hµnh trªn nhiÒu thÞ tr-êng t¸i cÊp vèn kh¸c nhau. Ngoµi l·i suÊt nµy c¸c ng©n hµng cßn céng thªm mét tû lÖ phÝ ®Ó bï ®¾p cho nh÷ng chi phÝ ho¹t ®éng vµ nh÷ng rñi ro mµ c¸c ng©n hµng gÆp ph¶i ®ång thêi ®¶m b¶o cã l·i cho ng©n hµng. PhÝ nµy hiÓn nhiªn cßn lín h¬n ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông kh«ng ®¸p øng ®-îc c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®-îc t¸i cÊp vèn, nh- vËy rñi ro bÞ ®äng vèn trong tr-êng hîp nµy cao h¬n nhiÒu. Cuèi cïng, c¸c ng©n hµng th-êng céng thªm vµo l·i suÊt ®-îc tÝnh nh- trªn mét kho¶n phÝ cam kÕt ®-îc tÝnh trªn sè d- tÝn dông cßn ch-a sö dông. 3. C¸c lo¹i cho vay 12 - Cho vay c«ng - th-¬ng nghiÖp : trong nh÷ng n¨m 50, h¬n 3/4 nhu cÇu vèn cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ®-îc trang tr¶i b»ng nguån vèn néi bé. Song nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y xu h-íng sö dông vèn vay ngµy cµng t¨ng. PhÇn chñ yÕu cña tiÒn cho vay ®-îc dïng ®Ó mua vËt t-, hµng ho¸. NhiÒu tr-êng hîp c¸c kho¶n cho vay ®-îc ®¶m b¶o b»ng dù tr÷ vËt t-, hµng ho¸, thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp, thËm chÝ b»ng c¶ xÝ nghiÖp. Song dï cã thÕ chÊp, thñ tôc cho vay vÉn ®ßi hái cã b¸o c¸o ph¶n ¸nh chi tiÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp, cô thÓ lµ b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh (lç, l·i). Qua ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp, ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay vµ møc ®é tiÒn vay. - Cho vay b¶o ®¶m b»ng bÊt ®éng s¶n : Ng-êi vay tiÒn ng©n hµng dïng bÊt ®éng s¶n cña m×nh lµm tµi s¶n thÕ chÊp. Ng©n hµng cho vay lo¹i nµy víi thêi h¹n dµi vµ trong ®iÒu kiÖn vay, bao giê còng cã ®iÒu kho¶n khi cÇn thiÕt cã thÓ chuyÓn thµnh cho vay th-¬ng m¹i, hay cho vay tiªu dïng vµ ng©n hµng ®-îc coi nh- ®ång chñ së h÷u ®Ó kiÓm so¸t chÆt chÏ. HiÖn nay, lo¹i cho vay cÇm cè nµy ®-îc gäi lµ cho vay tr¶ sau. Ng-êi vay hµng th¸ng ph¶i tr¶ mét phÇn gèc vµ tiÒn l·i. - Cho vay l·i suÊt ®iÒu chØnh : ngoµi cho vay víi l·i suÊt cè ®Þnh, ng©n hµng cßn cho vay theo l·i suÊt ®iÒu chØnh, nh- ®iÒu chØnh theo l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c, ®iÒu chØnh theo chØ sè l¹m ph¸t. So víi c¸c lo¹i cho vay kh¸c, l·i suÊt cho vay ®iÒu chØnh th-êng thÊp h¬n. Song cã thÓ cã rñi ro khi sù ®iÒu chØnh diÔn ra ®óng vµo thêi ®iÓm l·i suÊt bÞ kÝch lªn. - Cho vay theo b·o l·nh cña c¬ quan chÝnh quyÒn - Cho vay c¸ nh©n: 13 - Cho vay b¶o ®¶m b»ng chøng kho¸n : lµ c¸c kho¶n cho nh÷ng ng-êi m«i giíi chøng kho¸n, c¸c c¸ nh©n mua cæ phiÕu vµ chøng kho¸n vay . Nh÷ng ng-êi m«i giíi thùc hiÖn viÖc mua cæ phiÕu cho kh¸ch hµng, thùc hiÖn nghiÖp vô chøng kho¸n cña ChÝnh phñ th-êng ph¶i vay kh«ng thêi h¹n. Ng©n hµng cã quyÒn ®ßi hoµn l¹i tiÒn vay vµo bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Vµo gi÷a nh÷ng n¨m 30, ng©n hµng chØ cho nh÷ng ng-êi m«i giíi cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng vay. Ng©n hµng Nhµ n-íc sÏ qui ®Þnh h¹n møc tiÒn vay dïng cho mua chøng kho¸n. - Cho vay n«ng nghiÖp : C¸c chñ trang tr¹i th-êng cã nhu cÇu vay vèn ng¾n h¹n theo thêi vô, vay vèn dµi h¹n ®Ó c¶i t¹o ruéng ®ång, thay dæi thiÕt bÞ, ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn, mua ph©n bãn, thay ®æi gièng...Trong ®iÒu kiÖn cã thÓ, c¸c chñ trang tr¹i th-êng vay vèn cña Ng©n hµng phôc vô n«ng nghiÖp ®Ó ®-îc h-ëng c¸c -u ®·i, phÇn cßn l¹i míi vay cña ng©n hµng th-¬ng m¹i. - TÝn dông thuª mua : Trong sè c¸c nghiÖp vô míi ph¸t sinh gÇn ®©y, tÝn dông leasing hay ®-îc gäi lµcho vay t- b¶n s¶n xuÊt ®ãng vai trß quan träng. §ã lµ nghiÖp vô cho thuª m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ bÊt ®éng s¶n (nhµ x-ëng, kho tµng...). Sù kh¸c biÖt gi÷a tÝn dông leasing víi tÝn dông th«ng th-êng lµ ®èi t-îng cña tÝn dông leasing lµ vèn d-íi d¹ng ph-¬ng tiÖn s¶n xuÊt, cßn ®èi t-îng tÝn dông th«ng th-êng lµ tiÒn. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i Mü b¾t ®Çu tham gia vµo tÝn dông leasing tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1960. III. Vai trß cña nghiÖp vô cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, quan hÖ tÝn dông cho vay ngµy cµng ®-îc më réng vµ hoµn thiÖn, gãp phÇn quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc. 14 1. §èi víi ®êi sèng kinh tÕ - x· h«i NÒn kinh tÕ n-íc ta võa tr¶i qua thêi kú tËp trung quan liªu bao cÊp nªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn thÊp kÐm, ch-a ®¸p øng ®-îc y©u cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña ®Êt n-íc. NghiÖp vô cho vay ®· t¹o ®iÒu kiÖn thay ®æi ®êi sèng kinh tÕ x· héi. 1.1 – Thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn trong nÒn kinh tÕ, NH ®· thu hót nh÷ng nguån vèn d- thõa, t¹m thêi nhµn rçi ®Ó ®-a vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho doanh nghiÖp, tõ ®ã , phôc vô cho sù nghiÖp t¨ng tr-ëng nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh cho vay, ®Ó tr¸nh rñi ro NH lu«n ®¸nh gÝa, ph©n tÝch kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ th-êng xuyªn gi¸m s¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh, t¸c ®éng kÞp th× khi cÇn thiÕt, h-íng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®i ®óng h-íng. Do vËy, nghiÖp vô cho vay ®· gãp phÇn thøc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, tõng b-íc t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho x· héi. 1.2 – Gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ gi¸ c¶ Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, chó träng ph¸t triÓn l-u th«ng hµng ho¸ ph¶i g¾n víi æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ. Do nh÷ng nÐt -u viÖt cña m×nh mµ nghiÖp vô cho vay ®· gãp phÇn æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ. Nghiªp vô cho vay lµ mét trong nh÷ng c¸ch ®Ó ®-a tiÒn vµo l-u th«ng vµ tõ ®ã cã thÓ kiÓm so¸t ®-îc phÇn nµo khèi l-îng tiÒn trong l-u th«ng nh»m lµm cho khèi l-îng tiÒn tÖ trong 15 nÒn kinh tÕ phï hîp víi khèi l-îng hµng ho¸. NÕu nghiÖp vô cho vay ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶ th× nã sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o cho khèi l-îng tiÒn công øng phï hîp ( v× khi cho vay lµ NH ®-a tiÒn vµo l-u th«ng vµ khi thu nî lµ NH rót tiÒn ra khái l-u th«ng ). MÆt kh¸c , víi chøc n¨ng t¹o tiÒn c¸c NHTM cã kh¶ n¨ng më réng tiÒn göi lµm t¨ng khèi l-îng tiÒn trong l-u th«ng. V× vËy, c¸c NHTM ph¶i thùc hiÖn ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng tÝn dông nh- : tû lÖ dù trø b¾t vuéc, h¹n møc tind dông... Nhê nghiÖp vô cho vay ®· gãp phÇn æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ lµm khèi l-îng tiÒn tÖ phï hîp víi khèi l-îmg hµng ho¸ l-u th«ng trong nÒin kinh tÕ nªn gi¸ c¶ hµng hãa dÇn dÇn æn ®Þnh. 1.3 - Gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm vµ æn®Þnh trËt tù x· héi NghiÖp vô cho vay chó träng vµo nh÷ng lÜnh vùc míi, c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, më réng quy m« s¶n xuÊt tõ ®ã t¹o ra thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã, do n¨ng lùc s¶n xuÊt ®-îc n©ng lªn nªn sè l-îng s¶n phÈm tiªu thô sÏ nhiÒu, ®ã lµ nguån ®Ó t¨ng thu nhËp cña c¸n bé trong xÝ nghiÖp vµ gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho chÝnh hä. MÆt kh¸c, tÝn dông trung dµi h¹n h¹n còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t-, lµm cho c¬ cÊu nÒn kinh tÕ trë nªn hîp lý, tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò cho sù æn ®Þnh vµ trËt tù an toµn x· héi. 2. §èi víi c¸c doanh nghiÖp 16 Thùc tr¹ng hiÖn nay lµ tµi s¶n cè ®Þnh c¶u c¸c doanh nghiÖp ®· cò n¸t vµ l¹c hËu, thêi gian khÊu hao ®· hÕt lµm cho doanh nghiÖp khã cã thÓ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. NghiÖp vô cho vay ®· gãp phÇn gióp c¸c doanh nghiÖp kh¾c phôc ®-îc vÊn ®Ó ®ã. 2.1 – Lµm t¨ng søc c¹nh tranh cho doanh nghiÖp Trong m«i tr-êng kinh tÕ c¹nh tranh c¸c chñ thÓ kinh doanh lu«n ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm vµ thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó lµm cho s¶n phÈm cña n×nh tiªu thô ®-îc nahnh, nhiÒu trªn thÞ tr-êng nh- : øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc ®æi níi c«ng nghÖ, hoµn thiÖn nghÖ thuËt qu¶n trÞ kinh doanh, t×m kiÕm thÞ tr-êng míi ... ®Ó tù n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña chÝnh m×nh, lµm cho c¸c s¶n phÈm cña b¶n th©n doanh nghiÖp cã chç ®÷ng trªn thÞ tr-êng. Nhê vËy mµ doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi , nghiÖp vô cho vay ®· gãp phÇn rÊt lín vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh cña doanh nghiÖp, nhê ®Çu t- s©y dùng míi còng nh- ¸p dông c«ng nghÖ mµ doanh nghiÖp còng nh- s¶n phÈm cña doanh nghiÖp n©ng cao ®-îc uy tÝn vµ vÞ thÕ trªn thÞ tr-êng, thu hót ®-îc kh¸ch hµng, lµm cho môc tiªu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®-îc thùc hiÖn dÔ dµng h¬n. 2.2– T¹o ®iÒu kiÖn më réng quy m« s¶n xuÊt, chiÕm lÜnh thÞ tr-êng Khi ®-îc ®Çu t- trung dµi h¹n, doanh nghiÖp cã c¬ héi ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt, ®Çu t- ®Ó t¨ng thªm m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh- d©y truyÒn s¶n xuÊt míi nh»m t¹o thªm nhiÒu s¶n phÈm cã mÉu m· vµ chÊt l-îng cao ®Ó cung øng ra thÞ tr-êng. Nhê vËy s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®-îc thÞ tr-êng tin t-ëng vµ chÊp nhËn, 17 tõ ®ã s¶n phÈm tiªu thô ®-îc nhiÒu, dÇn dÇn chiÕm ®-îc lßng tin vµ c¶m t×nh cña kh¸ch hµng lµm cho s¶n phÈm chiÕm lÜnh ®-îc thÞ tr-êng, më réng thÞ phÇn ho¹t ®éng, t¹o tiÒn ®Ò vÒ vËt chÊt cho doanh nghiÖp. Qua tiÕn hµnh ®Çu t- vµo nh÷ng dù ¸n míi, doanh nghiÖp cã c¬ së vµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng sè l-îng hµng ho¸ dÞch vô cung øng ra thÞ tr-êng tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò cho viÖc t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp, nhê vËy lîi nhuËn doanh nghiÖp thu ®-îc t¨ng. 3. §èi víi Ng©n hµng Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña NHTM lµ huy ®éng vèn vµ cho vay, bªn c¹nh ®ã NH còng tiÕn hµnh mét sè c¸c dÞch vô kh¸c nh»m thu ®-îc lîi nhuËn. Ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng sö dông vèn cña NH. Qua sö dông vèn ®Ó ®Çu t- vµo c¸c dù ¸n, NH thu l·i do doanh nghiÖp tr¶. Cã cµng nhiÒu kho¶n ®Çu t- tÝn dông th× NH cµng cã c¬ së ®Ó thu ®-îc nhiÒu l·i. Tõ phÇn l·i thu ®-îc ®ã, sau khi ®· trõ ®i phÇn chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c nh- tr¶ l·i vèn huy ®éng, tr¶ l-¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, trÝch lËp c¸c quü ... lµ phÇn lîi nhuËn cña NH. Bªn c¹nh ®ã, khi NHTM ®Çu t- tÝn dông cho doanh nghiÖp, nhÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp míi th× th-êng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi NH, mäi nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng phôc vô cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu qua NH, nhê vËy NH cã thÓ t¨ng thªm ®-îc c¸c lo¹i h×nh tÝn dông kh¸c tõ ®ã gãp phÇn t¨ng thªm thu nhËp cho NH . 18 Ngoµi ra khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh vay vèn cña NHTM th× doanh nghiÖp ph¶i më tµi kho¶n t¹i NH, do ®ã mäi ho¹t ®éng thu chi doanh nghiÖp ®Òu nhê NH thùc hiÖn hé. Nh- vËy NH cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô phôc vô cho kh¸ch hµng. Nhê ph¸t triÓn m¹nh mÏ nghiÖp vô cho vay, NH cã thÓ cñng cè thªm vÞ thÕ trªn thÞ tr-êng , ®iÒu nµy v« cïng thuËn lîi cho NH trong c¶ c«ng t¸c huy ®éng vèn còng nh- sö dông vèn. NÕu NH cã uy tÝn, kh¸ch hµng sÏ ®Õn giao dÞch víi NH nhiÒu h¬n, sö dông c¸c dÞch vô NH th-êng xuyªn h¬n. §©y lµ c¬ së ®Ó NH më réng ho¹t ®éng kinh doanh, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng nh»m thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn. IV. Mét sè kinh nghiªm 1. Kinh nghiÖm cña Ng©n hµng c«ng th-¬ng tØnh §ång th¸p Chi nh¸nh ng©n hµng C«ng th-¬ng tØnh §ång Th¸p ho¹t ®éng t¹i mét tØnh ë §ång b»ng s«ng Cöu Long. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph-¬ng, chi nh¸nh ®· tæ chøc vµ më réng c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô phï hîp vµ nghiÖp vô cho vay vÉn lµ chñ yÕu. NÕu cuèi n¨m 1988 d- nî cho vay lµ 10,6 tû ®ång th× ®Õn cuèi n¨m 2001 lµ 238 tû ®ång, t¨ng 22,5 lÇn. Trong 3 n¨m gÇn ®©y (1999-2001) d- nî t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m 60 tû ®ång. Nî qu¸ h¹n cã xu h-íng gi¶m : n¨m 1999 : 2,38% ; n¨m 2000 : 1,87% ; n¨m 2001 : 1,72%. HiÖu qu¶ kinh doanh ngµy cµng t¨ng. Lîi nhuËn h¹ch to¸n n¨m 2001 lµ 8,5 tû ®ång, t¨ng gÇn 2 lÇn so víi n¨m 1999. 19 Tuy nhiªn, trong thêi gian qua cã mét giai ®o¹n chi nh¸nh gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, xuÊt ph¸t tõ n¨m 1996 vµ g©y hËu qu¶ kinh doanh lç trong 2 n¨m 1997-1998 mµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng hiÖu qu¶, nî qu¸ h¹n chiÕm 1/4 tæng dnî. Trong thêi kú bÞ thua lç, chi nh¸nh ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó chÊn chØnh vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ®i dÇn vµo æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn theo chiÒu h-íng tèt. Sau khi l©m vµo hoµn c¶nh thua lç, chi nh¸nh ®· ph©n tÝch l¹i t×nh h×nh, hiÖn tr¹ng, tõ ®ã x¸c ®Þnh l¹i h-íng cho vay : - ¦u tiªn cho vay c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng hiÖu qu¶, kiÕn nghÞ ®Þa ph-¬ng cã biÖn ph¸p chÊn chØnh, s¾ xÕp l¹i hoÆc gi¶i thÓ. - Më réng cho vay c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c : T¨ng c-êng cho vay c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, t- nh©n c¸ thÓ cã h-íng lµm ¨n tèt, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn l-¬ng thùc. §Æc biÖt lµ më réng cho vay hé s¶n xuÊt t¹i c¸c x· trong tØnh cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Æt quan hÖ vµ ký hîp ®ång dÞch vô cho vay. VÒ ®èi t-îng cho vay chñ yÕu ®Çu t- vèn cho c¸c ®¬n vÞ ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh – dÞch vô t¹i chç. H¹n chÕ viÖc vay vèn kinh doanh lßng vßng ë c¸c ®Þa ph-¬ng kh¸c. ViÖc thùc hiÖn ®óng ®¾n ®Þnh h-íng ®Çu t- trªn ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh. §Õn cuèi n¨m 2001, d- nî cho vay khèi doanh nghiÖp Nhµ n-íc chiÕm 1/3, nî cho vay hé s¶n xuÊt chiÕm 1/2 tæng d- nî. ViÖc më réng cho vay hé s¶n xuÊt lµm ®éi ngò c¸n bé tÝn dông lóc ®Çu bÞ c¨ng th¼ng do ph¶i phôc vô qu¸ nhiÒu kh¸ch hµng. Chi nh¸nh ®· tõng b-íc s¾p xÕp vµ bæ sung c¸n bé tÝn dông ®Ó thùc 20