Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Lêi më ®Çu
Ngµy nay, chiÕn l−îc CNH h−íng vÒ XK ®ang ®−îc mäi quèc gia trªn
thÕ giíi ®Èy m¹nh nã, nh»m mang l¹i nh÷ng thµnh c«ng cho nh÷ng n−íc
muèn tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo l¹c hËu. §Æc biÖt víi n−íc ta hiÖn nay
th× trong lÜnh vùc quan hÖ kinh doanh Quèc tÕ. Chóng ta ®7 cã nh÷ng b−íc
tiÕn kh¸ l¹c quan, hµng hãa cña ta ®−îc xuÊt khÈu sang nhiÒu n−íc trªn thÕ
giíi gãp phÇn t¨ng thu nhËp ngo¹i tÖ cho ®Êt n−íc vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho
ng−êi d©n.
Rau qu¶ lµ c©y cã gi¸ trÞ cao cña nÒn N«ng nghiÖp ViÖt Nam ®ång thêi
nã cã gi¸ trÞ ®èi víi nÒn V¨n ho¸-X7 héi vµ m«i tr−êng sinh th¸i cña ®Êt n−íc.
N−íc ta cã lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thæ nh−ìng phï hîp víi nhiÒu lo¹i rau
qu¶ ®Æc biÖt nh©n d©n ta cã tËp qu¸n kinh nghiÖm trång rau qu¶ tõ l©u ®êi.
Ph¸t triÓn ngµnh rau qu¶ sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¹o c¬ së ®Ó chuyÓn
dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, t¹o nguån hµng ho¸ ®Æc tr−ng
cho tõng vïng vµ t¹o ®−îc nhiÒu mÆt hµng chñ yÕu cho XK. Bªn c¹nh ®ã ®Ó
kh¾c phôc nh−îc ®iÓm cña nhãm s¶n phÈm rau qu¶ t−¬i sèng lµ nhanh chãng
bÞ gi¶m sót chÊt l−îng sau khi thu ho¹ch th× ngµnh s¶n xuÊt chÕ biÕn ®−îc ra
®êi. C«ng t¸c chÕ biÕn còng ®7 gãp phÇn to lín cho ho¹t ®éng XK t¹o ®−îc
nh÷ng chñng lo¹i hµng ho¸ ®Æc tr−ng mµ tr¸i mïa vô kh«ng cã vµ nhiÒu n¬i
kh«ng cã.ThÊy ®−îc lîi thÕ cña ngµnh rau qu¶ trong nh÷ng n¨m võa qua,
§¶ng vµ nhµ n−íc ta ®7 cã sù quan t©m ®Æc biÖt ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh
rau qu¶ vµ ®−îc sù gióp ®ì vµ chØ ®¹o cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng
th«n ®7 chØ ®¹o cho Tæng c«ng ty ph¸t huy toµn bé kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña
m×nh còng nh− ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó kh«ng ngõng më réng thÞ tr−êng ho¹t
®éng XK c¸c s¶n phÈm cña m×nh sang nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi vµ hoµn thµnh
nhiÖm vô cña §¶ng vµ nhµ n−íc giao cho.
Trong 15 n¨m võa qua Tæng c«ng ty ®7 thu ®−îc kh«ng Ýt nh÷ng thµnh
qu¶ lín trong ho¹t ®éng kinh doanh XK, ®Èy m¹nh ®Çu t−, më réng thÞ
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
tr−êng, t¹o ®−îc uy tÝn trªn thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc. Víi nh÷ng kÕt qu¶
®7 ®¹t ®−îc nh− hiÖn nay, kh«ng chØ bëi sù nç lùc cè g¾ng cña ban l7nh ®¹o
trong c«ng ty mµ cßn bëi sù cè g¾ng cña toµn thÓ nh©n viªn trong c«ng ty.Tuy
nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®7 ®−îc th× Tæng c«ng ty cßn gÆp nhiÒu khã
kh¨n nh−: trong kh©u nghiªn cøu thÞ tr−êng t×m ®èi t¸c, chuÈn bÞ hµng ho¸,
kiÓm tra chÊt l−îng, sù gi¶m gi¸ liªn tôc hay trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn
hîp ®ång vÒ mÆt hµng rau qu¶ vµ mÆt hµng n«ng s¶n trªn thÞ tr−êng thÕ giíi
®7 ¶nh h−ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng XK. ChÝnh v× vËy em mµ lÊy tªn cho chuyªn ®Ò cña
m×nh lµ “Hoµn thiÖn quy tr×nh XK mÆt hµng rau qu¶ t¹i Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam”.
Môc ®Ých cña chuyªn ®Ò nµy nh»m hoµn thiÖn tèt h¬n c¸c b−íc trong qu¸ tr×nh
XK mÆt hµng rau qu¶ t¹i Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Néi dung cña chuyªn ®Ò ®−îc tr×nh bµy lµm 3 ch−¬ng.
Ch−¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ qui tr×nh XK cña c¸c Doanh nghiÖp kinh
doanh XNK trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng.
Ch−¬ng II: Thùc tr¹ng qui tr×nh Xk hµng rau qu¶ t¹i Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam.
Ch−¬ngIII: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn qui tr×nh Xk mÆt hµng rau qu¶
cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Do tr×nh ®é cã h¹n chÕ nªn trong bµi lµm cña em cßn nhiÒu sai sãt
kh«ng thÓ tr¸nh khái. Em rÊt mong nhËn ®−îc sù nhËn xÐt, ®ãng gãp vµ
h−íng dÉn thªm cña c« gi¸o ®Ó tõng b−íc hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy tèt h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c«TS. §µo ThÞ BÝch Hoµ!
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Ch−¬ng I
C¬ së lý luËn chung vÒ quy tr×nh xuÊt khÈu
cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng
I. kh¸i niÖm vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn KTTT.
1.Kh¸i niÖm.
Ho¹t ®éng XK lµ viÖc b¸n hµng ho¸, dÞch vô cho mét quèc gia kh¸c trªn c¬
së dïng tiÒn tÖ ®Ó thanh to¸n. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét quèc
gia hay ®èi víi hai quèc gia. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ khai
th¸c ®−îc lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Vµ khi
trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia lµ cã lîi th× c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc
tham gia vµo ho¹t ®éng nµy.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét h×nh thøc c¬ b¶n cña th−¬ng m¹i quèc tÕ, nã
®−îc h×nh thµnh tõ rÊt l©u ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn cho ®Õn giai ®o¹n hiÖn
nay. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu s¬ khai chØ lµ hµng ®æi hµng vµ sau ®ã ph¸t hiÖn ra
nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh− xuÊt khÈu trùc tiÕp , bu«n b¸n ®èi l−u, xuÊt
khÈu uû th¸c.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi
gian: nã cã thÓ diÔn ra trong thêi gian rÊt ng¾n song nã còng cã thÓ kÐo dµi
hµng n¨m; nã cã thÓ ®−îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi mét quèc gia hay nhiÒu quèc
gia. Nã diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, tõ xuÊt khÈu
hµng tiªu dïng cho ®Õn t− liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ kü
thuËt cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi ®ã ®Òu nh»m môc ®Ých ®em l¹i lîi Ých
cho c¸c n−íc tham gia.
2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
2.1 §èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Lµ mét néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng vµ lµ ho¹t ®éng ®Çu
tiªn cña TMQT, xuÊt khÈu cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng quèc gia còng nh− cña toµn thÕ giíi. Do nh÷ng ®iÒu
kiÖn kh¸c nhau nªn mét quèc gia cã thÓ m¹nh vÒ lÜnh vùc nµy nh−ng l¹i yÕu
vÒ lÜnh vùc kh¸c, v× vËy ®Ó cã thÓ khai th¸c ®−îc lîi thÕ, t¹o ra sù c©n b»ng
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸c quèc gia ph¶i tiÕn hµnh trao ®æi víi
nhau dùa trªn lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh cña David Ricac®o, «ng nãi r»ng: “NÕu
mét quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so víi c¸c quèc gia kh¸c trong s¶n xuÊt
hÇu hÕt c¸c lo¹i s¶n phÈm th× quèc gia ®ã vÉn cã thÓ tham gia vµo TMQT ®Ó
t¹o ra lîi Ých cña chÝnh m×nh”, vµ khi tham gia vµo TMQT th× “quèc gia cã
hiÖu qu¶ thÊp trong s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸ sÏ tiÕn hµnh chuyªn m«n ho¸
s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng lo¹i mÆt hµng mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng lµ Ýt bÊt
lîi nhÊt vµ nhËp khÈu nh÷ng lo¹i mÆt hµng mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng cã bÊt
lîi lín h¬n”. Nãi c¸ch kh¸c, mét quèc gia trong t×nh huèng bÊt lîi vÉn cã thÓ
t×m ra ®iÓm cã lîi ®Ó khai th¸c. B»ng viÖc khai th¸c c¸c lîi thÕ nµy, c¸c quèc
gia tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ t−¬ng ®èi. Sù
chuyªn m«n ho¸ ®ã lµm cho mçi quèc gia khai th¸c ®−îc lîi thÕ cña m×nh mét
c¸ch tèt nhÊt gióp tiÕt kiÖm ®−îc nguån nh©n lùc nh− vèn, kü thuËt, nh©n lùc
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. Do ®ã, tæng s¶n phÈm trªn quy m« toµn thÕ
giíi còng sÏ ®−îc gia t¨ng.
2.2 §èi víi nÒn kinh tÕ mçi quèc gia
§èi víi nÒn kinh tÕ mçi quèc gia, xuÊt khÈu t¹o nguån vèn chÝnh cho nhËp
khÈu, phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Sù t¨ng
tr−ëng kinh tÕ cña mçi quèc gia ®ßi hái ph¶i cã 4 ®iÒu kiÖn: nh©n lùc, tµi
nguyªn, vèn vµ kü thuËt. Song kh«ng ph¶i quèc gia nµo còng cã ®ñ 4 ®iÒu
kiÖn ®ã vµ ®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy buéc hä ph¶i nhËp tõ bªn ngoµi nh÷ng
yÕu tè mµ trong n−íc ch−a cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ
nµo ®Ó cã ®ñ ngo¹i tÖ cho viÖc nhËp khÈu nµy.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Thùc tiÔn cho thÊy, ®Ó cã ®ñ nguån vèn nhËp khÈu, mét n−íc vµ ®Æc biÖt lµ
c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ sö dông c¸c nguån vèn chÝnh nh−: ®Çu t− n−íc
ngoµi, vay nî, viÖn trî vµ thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
TÇm quan träng cña nguån vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, vay nî vµ viÖn trî th×
kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®−îc. Nh−ng khi sö dông nh÷ng nguån vèn nµy th×
nh÷ng n−íc ®i vay ph¶i chÊp nhËn nh÷ng thiÖt thßi nhÊt ®Þnh vµ dï b»ng c¸ch
nµy hay c¸ch kh¸c còng ph¶i hoµn l¹i vèn cho n−íc ngoµi. Bëi vËy nguån vèn
quan träng nhÊt mµ mçi quèc gia cã thÓ tr«ng chê lµ vèn thu ®−îc tõ ho¹t
®éng xuÊt khÈu. V× vËy, xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng chÝnh t¹o tiÒn ®Ò cho nhËp
khÈu, quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« vµ t¨ng tr−ëng cña nhËp khÈu.
ë c¸c n−íc kÐm ph¸t triÓn, vËt c¶n trë sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ lµ thiÕu tiÒm
lùc vµ vèn. Ngoµi vèn huy ®éng tõ n−íc ngoµi ®−îc coi lµ c¬ së chÝnh nh−ng
mäi c¬ héi ®Çu t− hoÆc vay nî tõ n−íc ngoµi vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ chØ t¨ng
lªn khi chñ ®Çu t− vµ ng−êi cho vay thÊy kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña c¸c n−íc ®ã,
v× ®©y lµ nguån chÝnh ®¶m b¶o n−íc ®ã cã thÓ tr¶ nî ®−îc. XuÊt khÈu gãp
phÇn vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
§Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ gióp c¸c n−íc kÐm ph¸t triÓn chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn
cu¶ nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
2.3 §èi víi mét doanh nghiÖp
Th«ng qua xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp trong n−íc cã c¬ héi tham gia vµo
cuéc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt l−îng s¶n phÈm –
nh÷ng yÕu tè ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh mét c¬ cÊu s¶n xuÊt phï
hîp víi thÞ tr−êng. XuÊt khÈu buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi vµ
hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, ®ång thêi cã ngo¹i tÖ ®Ó ®Çu t− l¹i
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng vÒ chiÒu réng mµ c¶ vÒ chiÒu s©u.
Ngoµi ra, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu gióp doanh nghiÖp thu hót ®−îc nhiÒu
lao ®éng, t¹o thu nhËp æn ®Þnh cho ng−êi lao ®éng t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó chÊp
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
nhËn m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ ®em
l¹i lîi nhuËn cao.
3. NhiÖm vô cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i t¹o ra ®−îc nguån vèn n−íc ngoµi cÇn thiÕt ®Ó
nhËp khÈu vËt t− kü thuËt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña CNXH, thùc
hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸, ph¶i ph¸t huy vµ sö dông tèt h¬n
lao ®éng vµ tµi nguyªn cña ®Êt n−íc, t¨ng gi¸ trÞ ngµy c«ng lao ®éng, t¨ng thu
nhËp quèc d©n.
XuÊt khÈu ph¶i phôc vô ®¾c lùc cho c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ n©ng cao
vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng−êi lao ®éng.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i nh»m më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i n©ng
cao uy tÝn cña n−íc ta trªn thÞ tr−êng quèc tÕ, gãp phÇn thùc hiÖn ®−êng lèi
®èi ngo¹i cña Nhµ n−íc.
TÊt c¶ c¸c nhiÖm vô trªn ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng vµ ho¹t
®éng th−¬ng m¹i quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ gãp phÇn tÝch cùc nhÊt
vµo viÖc th¾ng lîi ®−êng lèi ®æi míi vµ x©y dùng kinh tÕ cña n−íc ta.
II. c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chÝnh thøc trong Tmqt
1. XuÊt khÈu trùc tiÕp
§©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu c¸c hµng ho¸ - dÞch vô do chÝnh doanh nghiÖp
s¶n xuÊt ra hoÆc ®Æt mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n−íc, sau ®ã xuÊt khÈu
c¸c s¶n phÈm nµy ra thÞ tr−êng n−íc ngoµi. Ng−êi b¸n vµ ng−êi mua trùc tiÕp
quan hÖ víi nhau b»ng c¸ch gÆp mÆt, qua th− tõ, ®iÖn tÝn ... ®Ó bµn b¹c, tho¶
thuËn mét c¸ch tù nguyÖn. Néi dung tho¶ thuËn kh«ng cã sù rµng buéc víi lÇn
giao dÞch tr−íc viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi viÖc b¸n.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo ph−¬ng thøc nµy chØ kh¸c víi ho¹t ®éng n«i
th−¬ng ë chç: bªn mua vµ bªn b¸n cã quèc tÞch kh¸c nhau, ®ång tiÒn thanh
to¸n lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc c¶ hai bªn, hµng ho¸ ®−îc di chuyÓn qua
biªn giíi ... Trong giao dÞch, ng−êi ta lµm mét lo¹t c¸c c«ng viÖc nh−: nghiªn
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
cøu tiÕp cËn thÞ tr−êng, ng−êi mua hái gi¸ vµ ®Æt hµng, ng−êi b¸n chµo gi¸ ...
Sau ®ã 2 bªn hoµn gi¸ vµ chÊp nhËn gi¸, cuèi cïng lµ ký kÕt hîp ®ång. Trong
th−¬ng m¹i quèc tÕ naú nay th× h×nh thøc nµy cã xu h−íng t¨ng lªn v× nã ®¶m
b¶o ®−îc c¸c ®iÒu kiÖn an toµn chung h¬n cho bªn mua vµ bªn b¸n.
2. XuÊt khÈu uû th¸c.
Trong h×nh thøc xuÊt khÈu uû th¸c, ®¬n vÞ ngo¹i th−¬ng ®ãng vai trß
trung gian xuÊt khÈu, lµm thay cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó
xuÊt hµng vµ h−ëng phÇn tr¨m theo gi¸ trÞ hµng xuÊt ®7 ®−îc tho¶ thuËn.
IIi. Quy tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh XNK.
§Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch an toµnvµ
thuËn lîi ®ßi hái mçi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ph¶i tæ chøc tiÕn hµnh theo
c¸c kh©u sau cña quy tr×nh xuÊt khÈu chung.
Trong quy tr×nh gåm nhiÒu b−íc cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau b−íc tr−íc
lµ c¬ së, tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn tèt b−íc sau. Tranh chÊp th−êng x¶y ra trong tæ
chøc thùc hiÖn hîp ®ång lµ do lçi yÕu kÐm ë mét kh©u nµo ®ã. §Ó quy tr×nh
xuÊt khÈu ®−îc tiÕn hµnh thuËn lîi th× lµm tèt c«ng viÖc ë c¸c b−íc lµ rÊt cÇn
thiÕt. Th«ng th−êng mét quy tr×nh xuÊt khÈu hµng hãa gåm mét sè b−íc sau.
1.Nghiªn cøu thÞ tr−êng t×m kiÕm ®èi t¸c.
ThÞ tr−êng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ l−u
th«ng hµng ho¸ ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ l−u th«ng vµ ë ®ã cã thÞ tr−êng. ThÞ
tr−êng n−íc ngoµi gåm nhiÒu yÕu tè phøc t¹p, kh¸c biÖt so víi thÞ tr−êng trong
n−íc bëi vËy n¾m v÷ng c¸c yÕu tè thÞ tr−êng hiÓu biÕt c¸c quy luËt vËn ®éng
cña thÞ tr−êng n−íc ngoµi lµ rÊt cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ho¹t ®éng nghiªn cøu
thÞ tr−êng. Nghiªn cøu thÞ tr−êng cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ph¸t triÓn
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. Nghiªn cøu thÞ tr−êng ph¶i tr¶ lêi mét sè c©u hái
sau: xuÊt khÈu c¸i g×, ë thÞ tr−êng nµo, th−¬ng nh©n giao dÞch lµ ai, giao dÞch
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
theo ph−¬ng thøc nµo, chiÕn l−îc kinh doanh cho tõng giai ®o¹n ®Ó ®¹t ®−îc
môc tiªu ®Ò ra.
1.1N¾m v÷ng thÞ tr−êng n−íc ngoµi.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu, nghiªn cøu thÞ tr−êng cã ý nghÜa
cùc kú quan träng. Trong nghiªn cøu cÇn n¾m v÷ng mét sè néi dung:nh÷ng
®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th−¬ng m¹i chung, luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch bu«n b¸n,
nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ vµ tÝn dông, ®iÒu kiÖn vËn t¶i vµ t×nh h×nh gi¸ c−íc.
Bªn c¹nh ®ã, ®¬n vÞ kinh doanh còng cÇn ph¶i n¾m v÷ng mét sè néi dung liªn
quan ®Õn mÆt hµng kinh doanh trªn thÞ tr−êng ®ã nh− dung l−îng thÞ tr−êng,
tËp qu¸n vµ thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng−êi d©n, gi¸ thµnh vµ dù biÕn ®éng gi¸ c¶,
møc ®é c¹nh tranh cña mÆt hµng ®ã.
1.2NhËn biÕt mÆt hµng kinh doanh tr−íc vµ lùa chän mÆt hµng kinh doanh.
NhËn biÕt mÆt hµng kinh doanh tr−íc tiªn ph¶i dùa vµo nhu cÇu cña s¶n
xuÊt vµ tiªu dïng vÒ quy c¸ch chñng lo¹i, kÝch cì, gi¸ c¶, thêi vô vµ thÞ hiÕu
còng nh− tËp qu¸n tiªu dïng cña tõng vïng, tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt. Tõ ®ã xem
xÐt c¸c khÝa c¹nh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. VÒ khÝa c¹nh th−¬ng
phÈm ph¶i hiÓu râ gi¸ trÞ c«ng dông, c¸c ®Æc tÝnh, quy c¸ch phÈm chÊt, mÉu
m7… VÊn ®Ò kh¸ quan träng trong giai ®o¹n nµy lµ x¸c ®Þnh s¶n l−îng hµng
ho¸ xuÊt khÈu vµ thêi ®iÓm xuÊt khÈu ®Ó b¸n ®−îc gi¸ cao nh»m ®¹t ®−îc lîi
nhuËn tèi ®a.
HiÖn nay do chñ tr−¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ víi nhiÒu thµnh phÇn tham
giai kinh tÕ trªn nhiÒu ngµnh nghÒ vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau tõ s¶n phÈm
th« s¶n xuÊt b»ng ph−¬ng ph¸p thñ c«ng ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt b»ng m¸y
mãc tinh vi hiÖn ®¹i. TuyÕn s¶n phÈm ®−îc më réng víi mÆt hµng phong phó,
®a d¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ khinh doanh xuÊt khÈu cã ®−îc nguån
hµng æn ®Þnh víi nhiÒu nhãm hµng kinh doanh kh¸c nhau.
1.3T×m kiÕm th−¬ng nh©n giao dÞch.
§Ó cã thÓ xuÊt khÈu ®−îc hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ tr−êng
n−íc ngoµi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i t×m ®ù¬c b¹n hµng. Lùa chän th−¬ng
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
nh©n giao dÞch cÇn dùa trªn mét sè ®Æc ®iÓm sau: uy tÝn cña b¹n hµng trªn thÞ
tr−êng, thêi gian ho¹t ®éng kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt kü
thuËt, m¹ng l−íi ph©n phèi tiªu thô s¶n phÈm…®−îc nh− vËy, ®¬n vÞ kinh
doanh xuÊt khÈu míi xuÊt khÈu ®−îc hµng vµ tr¸nh ®−îc rñi ro trong kinh
doanh quèc tÕ.
2.LËp ph−¬ng ¸n kinh doanh.
Dùa vµo nh÷ng kÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ
tr−êng nø¬c ngoµi ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu lËp ph−¬ng ¸n kinh doanh.
Ph−¬ng ¸n nµy lµ b¶n kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ nh»m ®¹t ®−îc nh÷ng
môc tiªu x¸c ®Þnh trong kinh doanh. X©y dùng ph−¬ng ¸n kinh doanh gåm c¸c
b−íc sau:
B−íc 1: ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr−êng vµ th−¬ng nh©n, ®¬n vÞ kinh doanh
ph¶i ®−a ra ®−îc ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ thÞ tr−êng n−íc ngoµi vµ ®¸nh gi¸ chi
tiÕt ®èi víi tõng ph©n ®o¹n thÞ tr−êng. ®ång thêi còng ph¶i ®−a ra nh÷ng nhËn
®Þnh cô thÓ vÒ th−¬ng nh©n n−íc ngoµi mµ ®¬n vÞ sÏ hîp t¸c kinh doanh.
Bø¬c 2: lùa chän mÆt hµng thêi c¬, ph−¬ng thøc kinh doanh.
Tõ tuyÕn s¶n phÈm c«ng ty ph¶i chän ra mÆt hµng xuÊt khÈu mµ c«ng ty
cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, cã nguån hµng æn ®Þnh ®¸p øng ®−îc thêi c¬ xuÊt khÈu
thÝch hîp : khi nµo th× xuÊt khÈu, khi nµo th× dù tr÷ hµng chê xuÊt khÈu … vµ
tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng cña c«ng ty mµ c«ng ty lùa chän ph−¬ng thøc kinh
doanh phï hîp.
B−íc 3: ®Ò ra môc tiªu
Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ vÒ thÞ tr−êng n−íc ngoµi kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm
xuÊt khÈu thÞ tr−êng ®ã mµ ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu ®Ò ra môc tiªu cho
tõng giai ®o¹n cô thÓ kh¸c nhau.
Giai ®o¹n1: b¸n s¶n phÈm víi gi¸ thÊp nh»m c¹nh tranh víi s¶n phÈm cïng
lo¹i, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi tiªu dïng cã c¬ héi dïng thö, chiÕm lÜnh thÞ
phÇn.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Giai ®o¹n 2: n©ng dÇn møc gi¸ b¸n lªn ®Ó thu lîi nhuËn. Môc tiªu nµy
ngoµi nguyªn tè thùc tÕ cÇn phï hîp víi kh¶ n¨ng cña c«ng ty lµ môc ®Ých ®Ó
c«ng ty phÊn ®Êu h×nh thµnh vµ cã thÓ v−ît møc.
B−íc 4: ®Ò ra biÖn ph¸p thùc hiÖn.
Gi¶i ph¸p thùc hiÖn lµ c«ng cô gióp c«ng ty kinh doanh thùc hiÖn c¸c
môc tiªu ®Ò ra mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt, nhanh nhÊt, cã lîi nhÊt cho c«ng ty
kinh doanh.
B−íc 5: ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc kinh doanh.
Gióp cho c«ng ty ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh sau th−¬ng vô kinh doanh.
®ång thêi ®¸nh gi¸ ®−îc hiÖu qu¶ nh÷ng kh©u c«ng ty kinh doanh ®7 vµ lµm
tèt, nh÷ngkh©u cßn yÕu kÐm nh»m gióp c«ng ty hoµn thiÖn quy tr×nh xuÊt
khÈu.
3.§µm ph¸m vµ kÝ kÕt hîp ®ång.
3.1§µm ph¸m.
Chóng ta ®7 biÕt r»ng ®µm ph¸m thùc chÊt lµ viÖc trao ®æi, häc thuËt võa
mang tÝnh khoa häc, võa mang tÝnh nghÖ thuËt ®Ó sö dông c¸c kÜ n¨ng, kÜ s¶o
trong giao dÞch ®Ó nh»m thuyÕt phôc ®i ®Õn viÖc chÊp nhËn nh÷ng néi dung
mµ ®«i bªn ®−a ra. Muèn ®µm ph¸n thµnh c«ng th× kh©u chuÈn bÞ ®µm ph¸n
®ãng gãp mét vai trß quan träng nh−: chuÈn bÞ néi dung vµ x¸c ®Þnh môc tiªu,
chuÈn bÞ d÷ liÖu th«ng tin, chuÈn bÞ nh©n sù ®µm ph¸n chuÈn bÞ ch−¬ng tr×nh
®µm ph¸n.
Chóng ta ®7 biÕt r»ng chuÈn bÞ chi tiÕt ®Çy ®ñ c¸c néi dung cÇn ®µm ph¸n
lµ viÖc rÊt quan träng ®Ó cho cuéc ®µm ph¸n ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n vµ gi¶m
®−îc rñi ro trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång sau nµy. Ngoµi ra, viÖc chuÈn
bÞ sè liÖu th«ng tin ch¼ng h¹n nh−: th«ng tin vÒ hµng ho¸ ®Ó biÕt ®−îc tÝnh
th−¬ng phÈm häc cña hµng ho¸, do c¸c yªu cÇu cña thÞ tr−êng vÒ tÝnh thÈm
mÜ, chÊt l−îng, c¸c tiªu chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ.
§Ó ®µm ph¸n tèt cÇn ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, kinh tÕ,
v¨n ho¸, chÝnh trÞ, ph¸p luËt cña c¸c n−íc, hay nh− th«ng tin vÒ ®èi t¸c nh− sù
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
ph¸t triÓn ,danh tiÕng, còng nh− kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ®èi ph−¬ng. §ßi hái
c¸c c¸n bé nghiÖp vô cÇn ph¶i lµ nh÷ng ng−êi n¾m b¾t th«ng tin vÒ hµng ho¸,
thÞ tr−êng, kh¸ch hµng, chÝnh trÞ, x7 héi…chÝnh x¸c vµ nhanh nhÊt sÏ gióp cho
cuéc ®µm ph¸n kÝ kÕt hîp ®ång ®¹t hiÖu qu¶ tèt.
HiÖn nay trong ®µm ph¸n th−¬ng m¹i th−êng sö dông ba h×nh thøc ®µm
ph¸n c¬ b¶n lµ: ®µm ph¸n qua th− tÝn, ®µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i, ®µm ph¸n
b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp. Nh−ng ë ViÖt Nam hiÖn nay hai h×nh thøc lµ dµm
ph¸n qua th− tÝn vµ ®µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i lµ ®−îc sö dông phæ biÕn nhÊt.
3.2KÝ kÕt hîp ®ång.
ViÖc kÝ kÕt hîp ®ång lµ hÕt søc quan träng. Hîp ®ång cã ®−îc tiÕn hµnh
hay kh«ng lµ phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kho¶n mµ hai bªn ®7 cam kÕt trong hîp
®ång. Khi kÝ kÕt mét hîp ®ång kinh tÕ ph¶i c¨n cø vµo c¸c diÒu kiÖn sau ®©y:
-C¸c ®Þnh h−íng kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ n−íc.
-Nhu cÇu thÞ tr−êng, ®¬n ®Æt hµng, chµo hµng cña b¹n hµng.
*Hîp ®ång hµng ho¸ bao gåm nh÷ng néi dung sau:
-Sè hîp ®ång
-Ngµy, th¸ng, n¨m vµ n¬i kÝ kÕt hîp ®ång.
-Tªn vµ ®Þa chØ c¸c bªn kÝ kÕt.
-C¸c ®iÒu kho¶n b¾t buéc cña hîp ®ång.
§iÒu 1: tªn hµng, phÈm chÊt, qui c¸ch, sè l−îng, bao b×, kÝ m7 hiÖu.
§iÒu 2: gi¸ c¶.
§iÒu 3: thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph−¬ng thøc giao hµng, vËn t¶i.
§iÒu 4: ®iÒu kiÖn kiÓm nghiÖm hµng ho¸.
§iÒu 5: ®iÒu kiÖn thanh to¸n tr¶ tiÒn.
§iÒu 6: ®iÒu kiÖn khiÕu n¹i
§iÒu 7: ®iÒu kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng.
§iÒu8: ®iÒu kho¶n träng tµi:
4. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Sau khi ®7 kÝ kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu, c«ng viÖc hÕt quan träng mµ doanh
nghiÖp cÇn ph¶i lµm lµ tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång mµ m×nh ®7 kÝ kÕt. C¨n cø
vµo ®iÒu kho¶n ®7 ghi trong hîp ®ång doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh s¾p xÕp
c¸c c«ng viÖc mµ m×nh ph¶i lµm ghi thµnh b¶ng biÓu theo dâi tiÕn ®é thùc
hiÖn hîp ®ång, kÞp thêi n¾m b¾t diÔn biÕn t×nh h×nh c¸c v¨n b¶n ®7 göi ®i vµ
nhËn nh÷ng th«ng tin ph¶n håi tõ phÝa ®èi t¸c.
Qui tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu gåm:
4.1 xin giÊy phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸.
Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu tr−íc ®©y lµ mét c«ng viÖc b¾t buéc ®èi víi tÊt c¶
c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi muèn xuÊt khÈu hµng ho¸ sang n−íc ngoµi.
Nh−ng theo quyÕt ®Þnh sè 57/1998/N§/CP tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi
thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®−îc quyÒn xuÊt khÈu hµng ho¸ phï hîp víi n«Þ dung
®¨ng kÝ kinh doanh trong n−íc cña m×nh kh«ng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp kinh
doanh xuÊt khÈu t¹i bé th−¬ng m¹i. Qui ®Þnh nµy kh«ng ¸p dông víi mét sè
mÆt hµng ®ang cßn qu¶n lý theo c¬ chÕ riªng (cô thÓ lµ nh÷ng mÆt hµng g¹o,
chÊt næ, s¸ch b¸o, ngäc trai, ®¸ quÝ, t¸c phÈm nghÖ thuËt, ®å s−u tÇm vµ ®å
cæ).
NÕu hµng xuÊt khÈu qua nhiÒu cöa khÈu, th× c¬ quan sÏ cÊp cho doanh
nghiÖp ngo¹i th−¬ng mét phiÕu theo dâi. Mçi khi hµng thùc tÕ ®−îc gia nhËn ë
cöa khÈu, c¬ quan h¶i quan ®ã sÏ trõ lïi vµo phiÕu theo dâi.
4.2 ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu.
§Ó thùc hiÖn cam kÕt trong hîp ®ång xuÊt khÈu, chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i
tiÕn hµnh chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu. C¨n cø ®Ó chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu lµ hîp
®ång ®7 kÝ.
4.2.1 Thu gom tËp trung lµm thµnh l« hµng xuÊt khÈu.
ViÖc mua b¸n ngo¹i th−¬ng th−êng tiÕn hµnh trªn c¬ së sè l−îng lín. V×
thÕ chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh thu gom tËp trung tõ nhiÒu ch©n hµng.
C¬ së ph¸p lÝ ®Ó lµm viÖc ®ã lµ kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ gi÷a chñ hµng xuÊt
khÈu víi c¸c ch©n hµng.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Hîp ®ång kinh tÕ vÒ viÖc huy ®éng hµng xuÊt khÈu cã thÓ lµ hîp ®ång
mua b¸n hµng xuÊt khÈu, hîp ®ång gia c«ng, hîp ®ång ®æi hµng,…Nh»m thùc
hiÖn theo ®óng thêi h¹n hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ ®7 kÝ kÕt.
4.2.2§ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu vµ kÎ kÜ m6 hiÖu hµng ho¸.
ViÖc tæ chøc ®ãng gãi, bao b×, kÎ m7 hiÖu lµ kh©u quan träng trong qu¸
tr×nh chuÈn bÞ hµng ho¸, v× hµng ho¸ ®ãng gãi trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ
b¶o qu¶n. Muèn lµm tèt c«ng viÖc ®ãng gãi bao b× th× cÇn ph¶i n¾m v÷ng
®−îc yªu cÇu lo¹i bao b× ®ãng gãi cho phï hîp vµ theo ®óng qui ®Þnh trong
hîp ®ång, ®ång thêi cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
-Lo¹i bao b×: th−êng dïng lµm hßm, bao, kiÖn hay b×, thïng…
-KÎ kÝ m7 hiÖu: kÝ m7 hiÖu b»ng sè hoÆc ch÷ hay h×nh vÏ ®−îc ghi ë mÆt
ngoµi bao b× ®Ó th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc giao nhËn, bèc
dì vµ b¶o qu¶n hµng. §ång thêi kÎ m7 hiÖu cÇn ph¶i s¸ng sña, râ rµng, dÔ
nhËn biÕt.
4.3 KiÓm tra chÊt l−îng hµng ho¸.
Tr−íc khi giao hµng, nhµ xuÊt khÈu ph¶i cã nghÜa vô kiÓm tra hµng vÒ
phÈm chÊt, träng l−îng, bao b×…v× ®©y lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt quan träng nhê
cã c«ng t¸c nµy mµ quyÒn lîi kh¸ch hµng ®−îc ®¶m b¶o, ng¨n chÆn kÞp thêi
c¸c hËu qu¶ xÊu, ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c kh©u trong s¶n xuÊt còng nh−
t¹o nguån hµng ®¶m b¶o uy tÝn cho nhµ xuÊt khÈu vµ nhµ s¶n xuÊt trong quan
hÖ bu«n b¸n. C«ng t¸c kiÓm tra hµng xuÊt khÈu ®−îc tiÕn hµnh ngay sau khi
hµng chuÈn bÞ ®ãng gãi xuÊt khÈu t¹i c¬ së hµng kiÓm tra t¹i cöa khÈu do
kh¸ch hµng trùc tiÕp kiÓm tra hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn kiÓm tra tuú thuéc
vµo sù tho¶ thuËn cña hai bªn.
4.4 Mua b¶o hiÓm hµng ho¸.
Chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt khÈu th−êng xuÊt hiÖn nh÷ng rñi ro, tæn thÊt v×
vËy viÖc mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®¶m
b¶o an toµn cho hµng ho¸ xuÊt khÈu trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. Doanh
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
nghiÖp cã thÓ mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ xuÊt khÈu cña m×nh t¹i c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm.
Cã thÓ mua b¶o hiÓm bao :
+ Ký hîp ®ång b¶o hiÓm bao.
Doanh nghiÖp c¨n cø vµo kÕ ho¹ch cña m×nh ®Ó ký hîp ®ång b¶o hiÓm
ngay tõ ®Çu n¨m sÏ b¶o hiÓm cho toµn bé kÕ ho¹ch n¨m ®ã. Khi cã hµng xuÊt
khÈu doanh nghiÖp göi th«ng b¸o ®Õn c«ng ty b¶o hiÓm, c«ng ty b¶o hiÓm sÏ
cÊp ho¸ ®¬n b¶o hiÓm.
+ Ký hîp ®ång b¶o hiÓm chuyÕn:
Chñ hµng xuÊt khÈu göi ®Õn c«ng ty b¶o hiÓm mét v¨n b¶n gäi lµ “giÊy
yªu cÇu b¶o hiÓm”. Trªn c¬ së nµy chñ hµng xuÊt khÈu vµ c«ng ty b¶o hiÓm
ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm, ®Ó ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm, cÇn n¾m v÷ng c¸c
®iÒu kiÖn b¶o hiÓm sau:
-B¶o hiÓm ®iÒu kiÖn A: b¶o hiÓm ruØ ro.
-B¶o hiÓm ®iÒu kiÖn B: b¶o hiÓm tæn thÊt riªng.
-B¶o hiÓm ®iÒu kiÖn C: b¶o hiÓm miÔn tæn thÊt riªng.
ViÖc lùa chän ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm dùa vµo c¸c c¨n cø sau:
§iÒu kho¶n ghi trong hîp ®ång, tÝnh chÊt hµng ho¸, tÝnh chÊt bao b× vµ
ph−¬ng thøc xÕp hµng, lo¹i tµu chuyªn chë.
4.4 Thuª ph−¬ng tiÖn vËn t¶i.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸, viÖc thuª ph−¬ng
tiÖn vËn t¶i dùa vµo c¨n cø sau ®©y:
-Dùa vµo nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸: ®iÒu kiÖn
c¬ së giao hµng sè l−îng nhiÒu hay Ýt.
-Dùa vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸ xuÊt khÈu: lµ lo¹i hµng g×, hµng nhÑ c©n hay
hµng nÆng c©n, hµng dµi ngµy hay hµng ng¾n ngµy, ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n ®¬n
gi¶n hay phøc t¹p…
* §iÒu kiÖn vËn t¶i:
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
§ã lµ hµng rêi hay hµng ®ãng trong container, lµ hµng ho¸ th«ng dông hay
hµng ho¸ ®Æc biÖt. VËn chuyÓn trªn tuyÕn ®−êng b×nh th−êng hay tuyÕn hµng
®Æc biÖt, vËn t¶i mét chiÒu hay vËn t¶i hai chiÒu, chuyªn chë theo chuyÕn hay
chuyªn chë liªn tôc…®Ó cã thuª ph−¬ng tiÖn ®−êng bé, ®−êng biÓn, hay
®−êng hµng kh«ng, ®−êng s¾t.
4.5 Lµm thñ tôc h¶i quan.
§©y lµ qui b¾t buéc ®èi víi bÊt k× lo¹i hµng ho¸ nµo, c«ng t¸c nµy ®−îc
tiÕn hµnh qua 3 b−íc:
-Khai b¸o h¶i quan: chñ hµng cã tr¸ch nhiÖm kª khai chi tiÕt ®Çy ®ñ vÒ
hµng ho¸ mét c¸ch trung thùc vµ chÝnh x¸c lªn mét tê khai ®Ó c¬ quan kiÓm
tra. Néi dung bao gåm: lo¹i hµng, tªn hµng, sè l−îng, gi¸ trÞ hµng ho¸, ph−¬ng
tiÖn hµng ho¸, n−íc nhËp khÈu.Tê khai h¶i quan ®−îc xuÊt tr×nh cïng mét sè
giÊy tê kh¸c nh−: hîp ®ång xuÊt khÈu, giÊy phÐp ho¸ ®¬n ®ãng gãi.
-XuÊt tr×nh hµng ho¸: hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i ®−îc s¾p xÕp mét c¸ch trËt
tù thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm so¸t.
-Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan: ®©y lµ c«ng viÖc cuèi cïng trong
qu¸ tr×nh hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan.
4.6 Giao hµng lªn tµu.
Thùc hiÖn ®iÒu kiÖn giao nhËn hµng trong hîp ®ång xuÊt khÈu, ®Õn thêi
gian giao hµng, doanh nghiÖp ph¶i lµm thñ tôc giao nhËn hµng, hiÖn nay phÇn
lín hµng ho¸ xuÊt khÈu cña chóng ta vËn chuyÓn b»ng ®−êng biÓn vµ ®−êng
s¾t.
+ NÕu hµng xuÊt khÈu ®−îc giao b»ng ®−êng biÓn chñ hµng lµm c«ng viÖc
sau:
-C¨n cø c¸c chi tiÕt hµng xuÊt khÈu, lËp b¶ng ®¨ng ký hµng chuyªn chë cho
nhµ vËn t¶i ®Ó ®æi lÊy s¬ xÕp hµng.
-Trao ®æi víi c¬ quan ®iÒu ®é cña c¶ng ®Ó biÕt ngµy tµu ®Õn vµ bèc hµng
lªn tµu.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
-Sau khi ®7 bèc hµng lªn tµu, nhËn biªn lai thuyÒn phã vµ ®æi biªn lai
thuyÒn phã lÊy vËn ®¬n ®−êng biÓn cã chøc n¨ng chøng nhËn göi hµng, hîp
®ång vËn chuyÓn.
-Chøng tõ së h÷u hµng ho¸, vËn ®¬n lµ vËn ®¬n s¹ch cã kh¶ n¨ng chuyÓn
nh−îng ®−îc.
-Ngoµi ra cßn cã thÓ gåm vËn ®¬n s¹ch con: chøng nhËn hµng ®Çy ®ñ, hiÖn
tr¹ng bao b×, chÊt l−îng, sè l−îng hµng ho¸ hoµn h¶o, gióp cho hµng ho¸ cã
thÓ cã thÓ chuyÓn nh−îng.
+ NÕu hµng ho¸ ®−îc gi¸o b»ng Container, khi chiÕm ®ñ mét Container
(FCI) chñ hµng ho¸ ký thuª Container, ®ãng hµng vµo Container, lËp b¶ng kª
hµng trong Container khi hµng kh«ng chiÕm hÕt mét Container (LCL) chñ cöa
hµng ph¶i lËp mét b¶n “§¨ng ký chuyªn chë”. Sau khi ®¨ng ký ®−îc chÊp
nhËn chñ hµng giao hµng ®Õn ga Container cho ng−êi vËn t¶i.
+NÕu hµng ho¸ chuyªn chë b»ng ®−êng s¾t, chñ hµng ph¶i ®¨ng ký víi c¬
quan ®−êng s¾t ®Ó xin cÊp toa xe phï hîp víi tÝnh chÊt hµng ho¸ vµ khèi l−îng
hµng ho¸…Sau khi bèc xÕp hµng, chñ hµng niªm phong kÑp ch× vµ lµm c¸c
chøng tõ vËn t¶i, nhËn vËn ®¬n ®−êng s¾t.
4.7 Lµm thñ tôc thanh to¸n.
Thanh to¸n lµ kh©u quan träng vµ lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña tÊt c¶ c¸c giao
dÞch kinh doanh xuÊt khÈu. HiÖn nay cã hai ph−¬ng thøc sau ®−îc sö dông
réng r7i.
+ Thanh to¸n b»ng th− tÝn dông (L/C)
Hîp ®ång xuÊt khÈu quy ®Þnh viÖc thanh to¸n b»ng th− tÝn dông doanh
nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i ®«n ®èc ng−êi mua phÝa n−íc ngoµi më th− tÝn dông
(L/C) ®óng h¹n ®7 tho¶ thuËn, sau khi nhËn L/C ph¶i kiÓm tra L/C cã kh¶
n¨ng thuËn tiÖn trong viÖc thu tiÒn hµng xuÊt khÈu b»ng L/C ®ã.
-NÕu L/C kh«ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu nµy, cÇn ph¶i buéc ng−êi
mua söa ®æi l¹i, råi ta míi giao hµng.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
-Sau khi giao hµng ph¶i nhanh chãng thu thËp bé chøng tõ, chÝnh x¸c phï
hîp víi L/C vÒ néi dung vµ h×nh thøc.
+Thanh to¸n b»ng ph−¬ng thøc nhê thu.
Hîp ®ång xuÊt khÈu yªu cÇu thanh to¸n b»ng ph−¬ng thøc nhê thu th× ngay
sau khi giao hµng ®¬n vÞ doanh nghiÖp ph¶i hoµn thµnh viÖc lËp chøng tõ vµ
xuÊt tr×nh cho ng©n hµng ®Ó uû th¸c cho ng©n hµng viÖc thu ®ßi tiÒn cña ®èi
t¸c.
Chøng tõ thanh to¸n cÇn ®−îc lËp hîp lÖ, chÝnh x¸c phï hîp víi hîp ®ång
mµ hai bªn ®7 lËp, nhanh chãng chuyÓn cho ng©n hµng, nh»m chãng thu håi
vèn.
4.8 KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i(nÕu cã).
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, nÕu phÝa kh¸c hµng cã sù vi
ph¹m th× doanh nghiÖp cã thÓ khiÕu n¹i víi träng tµi vÒ sù vi ph¹m ®ã, trong
tr−êng hîp cÇn thiÕt cã thÓ kiÖn ra toµ ¸n, viÖc tiÕn hµnh khiÕu kiÖn ph¶i tiÕn
hµnh thËn träng, tØ mØ, kÞp thêi…dùa trªn c¨n cø chøng tõ kÌm theo .
Trong tr−êng hîp doanh nghiÖp bÞ khiÕu n¹i ®ßi båi th−êng cÇn ph¶i cã
th¸i ®é nghiªm tóc, thËn träng xem xÐt yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó gi¶i quyÕt
khÈn tr−¬ng kÞp thêi vµ cã t×nh cã lý.
KhiÕu n¹i cña ®èi t¸c lµ cã c¬ së, doanh nghiÖp cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng mét
trong c¸c c¸ch sau:
-Giao hµng thiÕu th× cã thÓ giao bï ë l« sau.
-§Òn tiÒn, ®æi hµng khi hµng ho¸ bÞ háng, hoÆc söa ch÷a hµng ho¸ víi chi
phÝ doanh nghiÖp ph¶i chÞu.
-Gi¶m gi¸ hµng mµ sè tiÒn gi¶m gi¸ ®−îc trang tr¶i b»ng hµng ho¸ ®−îc
giao vµo thêi gian sau ®ã.
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
ch−¬ng II
Thùc tr¹ng qui tr×nh xuÊt khÈu hµng rau qu¶ t¹i
tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam
I. kh¸i qu¸t chung vÒ tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ
VEGETEXCO, cã trô së chÝnh t¹i sè 2 Ph¹m Ngäc Th¹ch - §èng §a - Hµ
Néi.
Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam §−îc thµnh lËp ngµy 11/02/1988 theo
quyÕt ®Þnh sè 63NN-TCCB/QD cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
trªn c¬ së hîp nhÊt c¸c ®¬n vÞ thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp
khÈu rau qu¶ cña c¸c Bé ngo¹i th−¬ng, Bé n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc
phÈm. Tæng c«ng ty lµ mét tæ chøc kinh doanh chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt
trong lÜnh vùc rau qu¶ bao gåm c¸c ho¹t ®éng tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sang
chÕ biÕn c«ng nghiÖp xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ vµ nghiªn cøu khoa häc kü
thuËt.
Ra ®êi trong nh÷ng n¨m ®Êt n−íc khã kh¨n vµ chØ míi b¾t ®Çu ®i vµo
ho¹t ®éng ®−îc gÇn 15 n¨m nh−ng Tæng c«ng ty ®7 kh«ng ngõng lín m¹nh,
ph¸t triÓn vµ hiÖn nay Tæng c«ng ty ®7 cã quan hÖ lµm ¨n víi c¸c tæ chøc kinh
tÕ cña h¬n 100 n−íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi.
Trong giai ®o¹n nµy, nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã rÊt nhiÒu biÕn ®éng nhÊt lµ
khu vùc §«ng Nam ¸ vµ ViÖt Nam còng kh«ng tr¸ch khái tÇm ¶nh h−ëng
nµy. Tuy cã nh÷ng khã kh¨n nh− trªn nh−ng nh÷ng n¨m qua, Tæng c«ng ty
vÉn liªn tôc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cô thÓ lµ qua c¸c n¨mTæng c«ng ty ®Òu nép
®ñ ng©n s¸ch Nhµ n−íc vµ cã l7i trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Nh×n l¹i ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ta thÊy cã nh÷ng
b−íc th¨ng trÇm ph¶n ¸nh ®óng víi thêi cuéc diÔn ra. Tuy gÆp rÊt nhiÒu khã
kh¨n do c¶ yÕu tè kh¸ch quan cña m«i tr−êng kinh doanh vµ c¶ yÕu tè chñ
quan con ng−êi nh−ng nãi chung sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty ®7
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
®¸p øng ®−îc nhu cÇu, ®ßi hái thiÕt yÕu cña nÒn kinh tÕ trong lÜnh vùc thùc
phÈm - rau qu¶.
1. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
1.1. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña Tæng c«ng ty.
Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam cã nh÷ng chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n nh−
sau:
-Cã quyÒn qu¶n lý, sö dông vèn, ®Êt ®ai vµ c¸c nguån lùc kh¸c cña Nhµ
n−íc giao cho theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu, nhiÖm
vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x7 héi.
-Cã quyÒn uû quyÒn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh viÖc h¹ch to¸n ®éc lËp
nh©n danh Tæng c«ng ty.
- Cã quyÒn cho thuª, thÕ chÊp, nh−îng b¸n tµi s¶n thuéc quyÒn qu¶n lý cña
Tæng c«ng ty ®Ó t¸i ®Çu t−, ®æi míi c«ng nghÖ( trõ nh÷ng tµi s¶n ®i thuª, ®i
m−în, gi÷ hé nhËn thÕ chÊp)
1.2 NhiÖm vô cña Tæng c«ng ty.
Ngay tõ khi b¾t ®Çu thµnh lËp, Tæng c«ng ty cã c¸c nhiÖm vô chñ yÕu
sau ®©y:
- Thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh c¸c s¶n phÈm rau qu¶, liªn doanh víi
c¸c tæ chøc n−íc ngoµi.
- Cã tr¸ch nhiÖm kh«ng ngõng n©ng cao ph¸t triÓn vèn, ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña m×nh.
- Ph¶i thùc hiÖn ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª.
1.3 C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam.
C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc lµ mét yÕu tè rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh, nã cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña mçi doanh nghiÖp. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña
Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam nh− sau:
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
Tr−êng §¹i häc Th−¬ng M¹i
Héi ®ång qu¶n trÞ
Ban kiÓm so¸t
Tæng gi¸m ®èc
C¸c phßng qu¶n lý
-Phßng tæ chøc c¸n bé
-V¨n phßng
-Phßng qu¶n lý s¶n xuÊt
-Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh
-Phßng xóc tiÕn th−¬ng m¹i
-Phßng t− vÊn vµ ®Çu t−
-Phßng KCS
C¸c phßng kinh doanh
-Phßng xuÊt nhËp khÈu I
-Phßng xuÊt nhËp khÈu II
-Phßng xuÊt nhËp khÈu III
-Phßng kinh doanh tæng hîp IV
-Phßng kinh doanh tæng hîp V
-Phßng kinh doanh VI
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ c¸c c«ng ty liªn doanh
Quan hÖ chØ ®¹o
Quan hÖ phèi hîp
Chøc n¨ng kiÓm tra
2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xnk cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
2.1. C¸c chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
§Ó ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña TCT ta
nghiªn cøu qua mét lo¹t c¸c chØ tiªu nh− tæng kim ng¹ch XNK, gi¸ trÞ s¶n
l−îng n«ng c«ng nghiÖp, doanh thu, lîi nhuËn vµ thu nhËp c«ng nh©n viªn.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi
T« Lan Ph−¬ng -LípK35E1
- Xem thêm -