Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
Lêi nãi ®Çu
1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
NHTM lµ mét tæ chøc tµi chÝnh kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ,
ho¹t ®éng chñ yÕu lµ huy ®éng vèn ®Ó cho vay. NHTM lµ mét m¾t xÝch
quan träng trong nÒn kinh tÕ, cã vai trß ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn,
gãp phÇn n©ng cao tèc ®é vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña toµn x· héi.
Trong khi ®ã, ho¹t ®éng cho vay mang l¹i phÇn lín lîi nhuËn cho
ng©n hµng. §ång thêi còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i nhiÒu rñi ro nhÊt. V× vËy,
trong ho¹t ®éng tÝn dông c¸c NHTM cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó phßng ngõa rñi
ro. Trong ®ã, ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay còng ph¶i lµ mét phÇn trong chÝnh
s¸ch ®ã. Ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay cã thùc hiÖn tèt míi gãp phÇn h¹n chÕ
rñi ro, theo dâi, xÕp h¹ng tÝn dông kh¸ch hµng.
§Æc biÖt, trong thêi ®iÓm nhiÒu ng©n hµng níc ngoµi cã thÓ më chi
nh¸nh t¹i ViÖt Nam do tho¶ thuËn khi ViÖt Nam gia nhËp WTO, ®ßi hái c¸c
NHTM ViÖt Nam ph¶i hoµn thiÖn mäi ho¹t ®éng cña m×nh trong ®ã cã ho¹t
®éng kÕ to¸n cho vay.
Tõ thùc tÕ thùc tËp t¹i Phßng giao dÞch sè 6- NHNT Hµ Néi, em ®·
nhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i ®©y. V× vËy em
®· chän viÕt ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
cho vay t¹i phßng giao dÞch sè 6- Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi” .
2.Môc ®Ých nghiªn cøu
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu:
- T×m hiÓu ®Ó hiÓu râ thªm nh÷ng néi dung ®· ®îc häc trong trêng vÒ
ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay nãi riªng.
- So s¸nh nh÷ng ®iÒu ®îc häc víi thùc tÕ t¹i ng©n hµng.
- §Ò ®¹t mét sè gi¶i ph¸p ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
cho vay t¹i ng©n hµng.
3.§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §èi tîng nghiªn cøu: nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay
- Ph¹m vi nghiªn cøu: Kho¸ luËn nghiªn cøu ho¹t ®éng kÕ to¸n cho
vay t¹i Phßng giao dÞch sè 6- NHNT Hµ Néi
4.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Kho¸ luËn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, thèng kª, so s¸nh,
chøng minh, logic…
1
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
5.KÕt cÊu cña khãa luËn
Néi dung cña kho¸ luËn chia lµm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n cho vay cña NHTM
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Phßng giao
dÞch
sè 6- NHNT Hµ Néi
Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng
t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Phßng giao dÞch sè 6- NHNT Hµ Néi.
2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n cho vay
cña NHTM
1.1- Ho¹t ®éng cho vay cña NHTM
1.1.1- Vai trß cña ho¹t ®éng cho vay.
a. Kh¸i niÖm:
Cho vay lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông, theo ®ã TCTD giao cho kh¸ch
hµng sö dông mét kho¶n tiÒn ®Ó sö dông vµo môc ®Ých vµ thêi gian nhÊt
®Þnh theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i.
b.§Æc trng cña ho¹t ®éng cho vay.
- Cho vay lµ sù cung cÊp mét lîng gi¸ trÞ dùa trªn c¬ së lßng tin. ë
®©y ngêi cho vay tin tëng ngêi ®i vay sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶ sau mét
thêi gian nhÊt ®Þnh vµ do ®ã cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc nî.
- Cho vay lµ sù chuyÓn nhîng mét lîng gi¸ trÞ cã thêi h¹n. §Ó ®¶m
b¶o thu håi nî ®óng h¹n, ngêi cho vay thêng x¸c ®Þnh râ thêi gian cho vay.
ViÖc x¸c ®Þnh râ thêi h¹n cho vay ®ã dùa vµo:
+ Qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay. Cã nghÜa lµ thêi h¹n
cho vay ph¶i phï hîp víi chu kú lu©n chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay th× lóc
®ã ngêi vay míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó tr¶ nî. NÕu thêi h¹n cho vay nhá h¬n thêi
gian lu©n chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay th× khi ®Õn h¹n kh¸ch hµng cha cã
nguån ®Ó tr¶ nî sÏ g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng. Ngîc l¹i, nÕu thêi h¹n
cho vay lín h¬n thêi h¹n lu©n chuyÓn vèn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng
sö dông vèn kh«ng ®óng môc ®Ých vµ kh«ng cã nguån ®Ó tr¶ nî. Nhng nÕu
cã nguån thu nhËp kh¸c ngoµi nguån thu chÝnh th× cã thÓ thu nî tõ nguån
®ã. V× vËy, thêi h¹n cho vay cã thÓ ng¾n h¬n chu kú s¶n xuÊt kinh doanh.
+ ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay kh«ng chØ dùa vµo chu kú lu©n
chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay mµ cßn ph¶i dùa vµo tÝnh chÊt vèn cña ngêi
cho vay: nÕu vèn cña ngêi cho vay æn ®Þnh th× thêi h¹n cho vay cã thÓ dµi
h¬n vµ ngîc l¹i th× thêi h¹n cho vay ph¶i ng¾n h¬n ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña ng©n hµng.
- Cho vay lµ sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ trªn nguyªn
t¾c ph¶i hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i. §©y lµ thuéc tÝnh riªng cña tÝn dông. V×
vèn cho vay cña ng©n hµng lµ vèn huy ®éng cña nh÷ng ngêi tam thêi thõa
nªn sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ng©n hµng ph¶i tr¶ l¹i cho ngêi ký th¸c.
MÆt kh¸c, ng©n hµng còng cÇn cã nguån bï ®¾p chi phÝ ho¹t ®éng nh: khÊu
3
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
hao tµi s¶n cè ®Þnh, tr¶ l¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn, chi phÝ v¨n phßng
phÈm...nªn ngêi vay vèn ngoµi viÖc tr¶ nî gèc cßn ph¶i tr¶ cho ng©n hµng
mét kho¶n l·i.
c. Vai trß cñaho¹t ®éng cho vay cña NHTM
* Vai trß ®èi víi nÒn kinh tÕ
Trong nÒn kinh tÕ thêng xuyªn cã mét sè c¸c doanh nghiÖp trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã mét bé phËn vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ®îc
t¸ch ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh: tiÒn khÊu hao tµi s¶n
cè ®Þnh ®Ó t¸i t¹o l¹i tµi s¶n cè ®Þnh nhng cha sö dông; tiÒn mua nguyªn vËt
liÖu ®Ó tiÕp tôc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhng cha mua, v× cã sù chªnh lÖch vÒ
thêi gian gi÷a viÖc b¸n s¶n phÈm vµ mua nguyªn vËt liÖu; tr¶ l¬ng cho ngêi
lao ®éng nhng cha ®Õn h¹n tr¶; kho¶n tiÒn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng
nhng cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t... C¸c kho¶n tiÒn tÖ trªn ®©y lu«n ®îc c¸c
doanh nghiÖp t×m c¸ch ®Çu t kiÕm lêi. Ngoµi ra cßn c¸c kho¶n tiÒn ®Ó dµnh
cña d©n c, khi cha cã nhu cÇu sö dông, hä còng muèn ®Çu t ®Ó kiÕm lêi. TÊt
c¶ t¹o thµnh nguån vèn tiÒm tµng trong nÒn kinh tÕ. Trong khi ®ã, cã mét sè
c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n thiÕu vèn ®Ó phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh
doanh cña m×nh, mét sè c¸ nh©n trong x· héi cÇn vèn ®Ó c¶i thiÖn sinh ho¹t
hoÆc ®èi phã víi nh÷ng rñi ro trong cuéc sèng. Ng©n s¸ch nhµ níc bÞ th©m
hôt...
Nh vËy, ta thÊy trong x· héi lu«n cã mét sè ngêi thõa vèn cÇn ®Çu t
vµ mét sè ngêi thiÕu vèn muèn ®i vay. Song nh÷ng ngêi nµy khã cã thÓ trùc
tiÕp gÆp nhau ®Ó cho nhau vay. HoÆc cã thÓ gÆp nhau th× chi phÝ rÊt cao vµ
kh«ng kÞp thêi, nªn ng©n hµng lµ cÇu nèi gi÷a ngêi cã vèn vµ ngêi cÇn vèn
vµ ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu tho¶ ®¸ng trong mèi quan hÖ nµy. NghÜa lµ ng©n
hµng thu hót tËp trung mäi nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña c¸c tæ
chøc kinh tÕ, d©n c ®Ó ®Çu t cho qu¸ tr×nh më réng s¶n xuÊt, t¨ng trëng kinh
tÕ, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu vèn, thóc ®Èy lu th«ng hµng hãa, t¨ng tèc ®é
chu chuyÓn vèn cho x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt më réng, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Th«ng qua ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng, cã thÓ kiÓm so¸t ®îc
khèi lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng, thùc hiÖn yªu cÇu cña quy luËt lu
th«ng tiÒn tÖ. MÆt kh¸c, khi ng©n hµng cho vay cßn thóc ®Èy c¸c doanh
nghiÖp t¨ng cêng chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh, gióp c¸c doanh nghiÖp khai
th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng kinh tÕ trong ho¹t ®éng kinh doanh. §ång thêi,
ho¹t ®éng cña ng©n hµng cßn t¹o ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ víi n-
4
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
íc ngoµi, lµ cÇu nèi cho viÖc giao lu kinh tÕ vµ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó th¾t chÆt
mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc trªn thÕ giíi.
* Vai trß ®èi víi NHTM
§èi víi tÊt c¶ c¸c NHTM th× ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng chñ yÕu
trong c¸c ho¹t ®éng sinh lêi. Trong kÕt cÊu cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, kho¶n
môc cho vay cña c¸c NHTM lu«n chiÕm trªn 90% tæng tµi s¶n cã cña ng©n
hµng. Mäi ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña c¸c NHTM ®Òu nh»m môc ®Ých lµ
®Ó cho vay. Ng©n hµng huy ®éng vèn còng lµ ®Ó t×m c¸ch cho vay. V× vËy,
cã thÓ nãi ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng x¬ng sèng cña ng©n hµng.
1.1.2- C¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho vay vµ kÕ to¸n cho vay
a. §iÒu kiÖn vay vèn
§Ó cã thÓ qu¶n lý tèt vèn tÝn dông, ®¶m b¶o ®îc môc ®Ých vµ nguyªn
t¾c cho vay, h¹n chÕ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra th× ng©n hµng chØ cho c¸c c¸
nh©n vµ tæ chøc kinh tÕ cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y ®îc vay vèn:
- Cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, n¨ng lùc hµnh vi d©n sù theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.
- Cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®¶m b¶o tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt.
- Kh¸ch hµng vay vèn ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n vµ qu¶n lý tµi chÝnh
theo ®óng quy ®Þnh.
- Môc ®Ých sö dông vèn vay hîp ph¸p.
- Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o tiÒn vay.
- §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc lµ ®¬n vÞ thµnh viªn, h¹ch to¸n
phô thuéc cña ph¸p nh©n.
b. Møc cho vay
Møc quy ®Þnh cho vay lµ mét chØ tiªu kÕ ho¹ch tÝn dông quy ®Þnh
cho tõng kh¸ch hµng, dïng ®Ó qu¶n lý, chØ ®¹o cho vay theo kÕ ho¹ch.
Møc cho vay ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn hai c¬ së chñ yÕu lµ nhu cÇu vÒ
vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng nguån vèn ng©n hµng cã thÓ ®¸p
øng. Møc cho vay ®ã ph¶i n»m trong khu«n khæ møc cho vay tèi ®a ®èi víi
mét kh¸ch hµng.
VÒ nhu cÇu vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng: ng©n hµng tÝnh to¸n trªn c¬
së kÕ ho¹ch kinh doanh, kÕ ho¹ch tµi chÝnh cã xem xÐt ®Õn c¸c hîp ®ång ®·
ký víi kh¸ch hµng.
VÒ møc cho vay tèi ®a ®èi víi mét kh¸ch hµng, giíi h¹n cho vay phô
thuéc hai yÕu tè:
5
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
- Phô thuéc vµo vèn cña ng©n hµng: theo ®ã, tæng d nî cho vay ®èi
víi mét kh¸ch hµng kh«ng ®îc vît qu¸ 15% vèn tù cã cña TCTD, trõ trêng
hîp ®èi víi nh÷ng kho¶n vay tõ c¸c nguån vèn uû th¸c cña ChÝnh Phñ, cña
tæ chøc, c¸ nh©n.
- Phô thuéc vµo vèn cña kh¸ch hµng: §Ó d¶m b¶o cã thÓ thu håi vèn
cho vay th× ng©n hµng yªu cÇu kh¸ch hµng thùc hiÖn c¸c ®¶m b¶o tÝn dông
tríc khi ph¸t hµnh tiÒn vay nh: cÇm cè thÕ chÊp tµi s¶n hoÆc b¶o l·nh cña
mét ph¸p nh©n thø ba.
6
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
c. Thêi h¹n cho vay
Thêi h¹n cho vay lµ kho¶ng thêi gian kÓ tõ khi ng©n hµng b¾t ®Çu
cho vay cho ®Õn khi thu hÕt nî. Khi cho vay ng©n hµng ph¶i quy ®Þnh râ
thêi h¹n cho vay vµ ®iÒu nµy ph¶i ®îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông hoÆc hîp
®ång vay vèn. ViÖc quy ®Þnh thêi h¹n cho vay nh»m thùc hiÖn nguyªn t¾c
cho vay ph¶i hoµn tr¶ ®óng h¹n. Bëi vËy, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi h¹n cho
vay cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ®¶m b¶o cho viÖc sö dông vèn vay cã
hiÖu qu¶. Thêi h¹n cho vay ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo sù tho¶ thuËn gi÷a
ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Nhng sù tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n cho vay ph¶i dùa
trªn c¸c c¬ së sau ®©y:
- C¨n cø vµo chu kú lu©n chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay.
- C¨n cø vµo kh¶ n¨ng thu nhËp tõ c¸c nguån tæng hîp kh¸c cña
kh¸ch hµng.
- C¨n cø vµo tÝnh chÊt nguån vèn cña ng©n hµng.
d. L·i suÊt cho vay
Møc l·i suÊt cho vay do ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn phï
hîp víi quy ®Þnh cña NHNN ViÖt Nam.
1.1.3- C¸c ph¬ng thøc cho vay cña NHTM
Ho¹t ®éng cho vay cña NHTM rÊt phong phó ®a d¹ng bao gåm nhiÒu
ph¬ng thøc cho vay kh¸c nhau. §Ó cã thÓ ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®iÒu
hµnh th× ph¶i ph©n lo¹i cho vay, cã nhiÒu tiªu chÝ ®Ó ph©n lo¹i: C¨n cø vµo
thêi h¹n, ta cã cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n vµ cho vay dµi h¹n; c¨n
cø vµo ®èi tîng cho vay cã cho vay vèn lu ®éng vµ cho vay vèn cè ®Þnh;
c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông vèn cã cho vay s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸,
cho vay tiªu dïng; c¨n cø vµo møc ®é ®¶m b¶o cã cho vay cã ®¶m b¶o vµ
cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o; c¨n cø vµo xuÊt xø cña cho vay cã cho vay gi¸n
tiÕp vµ cho vay trùc tiÕp....
C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh 1627/2001/Q§-NHNN ban hµnh ngµy
31/12/2001 th× cã 8 ph¬ng thøc cho vay. Cô thÓ bao gåm:
- Cho vay tõng lÇn: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã mçi lÇn vay vèn,
kh¸ch hµng vµ TCTD lµm thñ tôc vay vèn cÇn thiÕt vµ ký hîp ®ång tÝn
dông.
- Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã
TCTD vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn mét h¹n møc tÝn dông duy tr×
trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
7
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
- Cho vay theo dù ¸n ®Çu t: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã TCTD cho
kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh
doanh dÞch vô vµ c¸c dù ¸n ®Çu t phôc vô cuéc sèng.
- Cho vay hîp vèn: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã mét nhãm c¸c
TCTD cïng cho vay ®èi víi mét dù ¸n hoÆc mét ph¬ng ¸n vay vèn cña
kh¸ch hµng; trong ®ã cã mét TCTD lµm ®Çu mèi dµn xÕp, phèi hîp víi c¸c
TCTD kh¸c.
- Cho vay tr¶ gãp: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã khi vay vèn, TCTD
vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn sè l·i vèn vay ph¶i tr¶ céng víi sè nî
gèc ®îc chia ra ®Ó tr¶ nî theo nhiÒu kú h¹n trong thêi h¹n cho vay.
- Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng: lµ ph¬ng thøc cho vay
theo ®ã TCTD can kÕt ®¶m b¶o s½n sµng cho kh¸ch hµng vay vèn trong
ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh.
- Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ: lµ ph¬ng
thøc cho vay theo ®ã TCTD chÊp nhËn cho kh¸ch hµng ®îc sö dông sè vèn
vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng ho¸, dÞch
vô vµ rót tiÒn mÆt t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ ®¹i lý
cña TCTD.
- Cho vay theo h¹n møc thÊu chi: lµ ph¬ng thøc cho vay theo ®ã
TCTD tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n chÊp nhËn cho kh¸ch hµng chi vît sè tiÒn
cã trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng .
1.2- KÕ to¸n cho vay cña NHTM
1.2.1- Kh¸i niÖm kÕ to¸n cho vay
KÕ to¸n cho vay lµ c«ng viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp mét c¸ch
®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c kho¶n cho vay trong tÊt c¶ c¸c kh©u tõ gi¶i
ng©n, thu nî, thu l·i vµ theo dâi d nî toµn bé qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông cña
NHTM, trªn c¬ së ®ã ®Ó gi¸m ®èc chÆt chÏ toµn bé sè tiÒn ®· cÊp tÝn dông
cho kh¸ch hµng ®ång thêi lµm tham mu cho nghiÖp vô tÝn dông.
1.2.2- Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay
a. Vai trß
- KÕ to¸n cho vay cung cÊp cho ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp, tæ
chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n cã quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng nh÷ng th«ng tin
liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh cho vay, thu nî vµ thu l·i, thêi h¹n hoµn tr¶...mét
8
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c. Tõ ®ã gióp cho ban l·nh ®¹o n¾m b¾t ®îc t×nh
h×nh cho vay, thu nî, thu l·i...®Ó kÞp thêi ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p xö lý, chØ
®¹o ®iÒu hµnh cho phï hîp nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
- KÕ to¸n cho vay ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t vèn vµo c¸c ngµnh kinh
tÕ, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Th«ng qua sè liÖu kÕ to¸n cho vay, ng©n hµng cã
thÓ biÕt ®îc ph¹m vi hoËt ®éng, ph¬ng thøc ®Çu t, theo dâi ®îc hiÖu qu¶ sö
dông vèn vay c¶u c¸c nhµ ®Çu t, tõ ®ã cã chiÕn lîc ®Çu t phï hîp, cã hiÖu
qu¶. §ång thêi còng ®¸nh gi¸ ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng hÊp thô vèn
vay, hiÖu qu¶ sö dông vèn, vßng quay vèn, xu thÕ vËn ®éng cña doanh
nghiÖp ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh cho phï hîp.
- KÕ to¸n cho vay lµ c«ng cô ®¾c lùc ®¶m b¶o an toµn vèn vay cña
ng©n hµng, ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro, gãp phÇn æn ®Þnh thu nhËp cho ng©n
hµng.
- Th«ng qua nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay, ng©n hµng ®· ®a vµo lu th«ng
mét khèi lîng tiÒn ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lu©n
chuyÓn hµng ho¸ cho toµn bé nÒn kinh tÕ.
- KÕ to¸n cho vay lµ c«ng cô ®¾c lùc phôc vô trong viÖc thùc hiÖn
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN
b. NhiÖm vô
§Ó ph¸t huy vai trß cña kÕ to¸n cho vay, kÕ to¸n tÝn dông cÇn thùc
hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c kho¶n
cho vay, thu nî, theo dâi nî, chuyÓn nhãm nî, trÝch lËp dù phßng rñi ro qua
®ã h×nh thµnh th«ng tin kÕ to¸n phôc vô qu¶n lý tÝn dông, b¶o vÖ an toµn
vèn cho vay.
- Tæ chøc qu¶n lý hå s¬ cho vay, theo dâi kú h¹n nî ®Ó thu håi nî
®óng h¹n, hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n khi ngêi vay kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî
®óng han.
- TÝnh vµ thu l·i cho vay chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ.
- Gi¸m s¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng th«ng qua ho¹t ®éng
cña tµi kho¶n tiÒn göi vµ tµi kho¶n cho vay. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kh¸ch
hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh kh«ng lµnh m¹nh, trªn c¬ së ®ã tham mu cho
c¸n bé tÝn dông ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi.
1.2.3- Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông trong kÕ to¸n cho vay
a. Chøng tõ
9
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
* Chøng tõ gèc: Bao gåm:
- GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn
- Hîp ®ång tÝn dông.
- GiÊy nhËn nî
- C¸c lo¹i gi¸y tê x¸c nhËn tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp
...
* Chøng tõ ghi sæ
- NÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt: dïng giÊy lÜnh tiÒn mÆt...
- NÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n ( tiÒn vay chuyÓn th¼ng vµ tµi
kho¶n cña ngêi cung cÊp) th× dïng c¸c chøng tõ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn
mÆt nh uû nhiÖm chi, thÎ thanh to¸n...
- Trêng hîp ng©n hµng chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay
®Ó thu nî thu l·i khi ®Õn h¹n th× dïng phiÕu chuyÓn kho¶n vµ b¶ng kª tÝnh
l·i hµng th¸ng.
b. Tµi kho¶n sö dông
*Tµi kho¶n cho vay ®îc bè trÝ ë lo¹i 2: “ Ho¹t ®éng tÝn dông” trong
hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n cña c¸c TCTD do thèng ®èc NHNN ViÖt Nam
ban hµnh.
Tµi kho¶n cÊp I lµ 21- Cho vay tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n trong níc
Tµi kho¶n cÊp II bao gåm:
211/214- cho vay ng¾n h¹n
212/215- cho vay trung h¹n
213/216- cho vay dµi h¹n
KÕt cÊu:
Bªn nî ghi: sè tiÒn cho vay
Bªn cã ghi: -sè tiÒn ®· thu
-sè tiÒn ®· chuyÓn sang tµi kho¶n thÝch hîp kh¸c
Sè d nî: ph¶n ¸nh sè tiÒn ®ang cho kh¸ch hµng vay
*Tµi kho¶n 394- “ L·i ph¶i thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông”
KÕt cÊu:
Bªn nî: sè l·i ph¶i thu tÝnh trong kú
Bªn cã:-sè tiÒn l·i ®· thu ®îc
- Sè l·i cha thu ®îc ®· chuyÓn sang tµi kho¶n thÝch hîp kh¸c
Sè d nî: ph¶n ¸nh sè l·i dån tÝch tÝnh cha thu
10
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
*Tµi kho¶n 702- “ Thu l·i cho vay”
KÕt cÊu:
Bªn nî ghi: sè l·i kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n thÝch hîp ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Bªn cã ghi: sè tiÒn l·i cho vay
Sè d cã: ph¶n ¸nh sè l·i dån tÝch tõ cho vay
*Tµi kho¶n 219- “ dù phßng rñi ro tÝn dông”
KÕt cÊu:
Bªn cã ghi: sè dù phßng trÝch thªm trong kú
Bªn nî ghi: -sè dù phßng ®· sö dông
-sè dù phßng ®· ®îc hoµn nhËp
Sè d cã: Sè dù phßng hiÖn cã
*Tµi kho¶n ngo¹i b¶ng:
TK 94- L·i cho vay cha thu ®îc
KÕt cÊu: Bªn nhËp ghi: sè l·i cho vay qu¸ h¹n cha thu ®îc
Bªn xuÊt ghi: sè l·i cho vay qu¸ h¹n ®· thu ®îc
Sè cßn l¹i: sè l·i qu¸ h¹n cßn ph¶i thu
TK 97- Nî khã ®ßi ®· xö lý
Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ®· sö dông dù phßng ®Ó bï ®¾p ®ang
trong thêi gian theo dâi
TK 994- Tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp cña kh¸ch hµng
KÕt cÊu: Bªn nhËp: gi¸ trÞ TS cÇm cè thÕ chÊp cña kh¸ch hµng
giao cho ng©n hµng qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o nî vay
Bªn xuÊt: -gi¸ trÞ TS cÇm cè thÕ chÊp tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng
- gi¸ trÞ TS cÇm cè thÕ chÊp ph¸t m¹i ®Ó thu håi nî
Sè cßn l¹i: gi¸ trÞ TS cÇm cè thÕ chÊp cña kh¸ch hµng
ng©n hµng ®ang qu¶n lý
1.2.4- Quy tr×nh kÕ to¸n cho vay
a. KÕ to¸n giai ®o¹n gi¶i ng©n
* §èi víi cho vay tõng lÇn
Sau khi hå s¬ vay vèn ®îc duyÖt, c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n sÏ h¹ch
to¸n vµo tµi kho¶n thÝch hîp.
- NÕu gi¶i ng©n b»ng tiÒn mÆt, c¨n cø vµo giÊy lÜnh tiÒn mÆt kÕ to¸n
h¹ch to¸n:
11
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
Nî TK cho vay / Nî ®ñ tiªu chuÈn
Cã TK tiÒn mÆt
-NÕu gi¶i ng©n b»ng chuyÓn kho¶n, c¨n cø giÊy uû nhiÖm chi hoÆc
thÎ thanh to¸n kÕ to¸n h¹ch to¸n:
Nî TK cho vay/Nî ®ñ tiªu chuÈn
Cã TK tiÒn göi thanh to¸n/Ngêi thô hëng
hoÆc Cã TK thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng
NÕu cã tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp, kÕ to¸n c¨n cø vµo biªn b¶n ®Þnh gi¸
tµi s¶n ®Ó h¹ch to¸n ngo¹i b¶ng nh sau:
NhËp TK “Tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp cña kh¸ch hµng”
* §èi víi cho vay theo h¹n møc tÝn dông.
Mçi lÇn gi¶i ng©n, ngoµi viÖc kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña c¸c
chøng tõ kÕ to¸n viªn cßn ph¶i ®èi chiÕu nhu cÇu vèn cña mçi lÇn vay víi
h¹n møc tÝn dông cßn thùc hiÖn ®Ó tr¸nh gi¶i ng©n vît h¹n møc. NÕu c¸c
chøng tõ hîp lÖ, hîp ph¸p vµ cßn trong ph¹m vi h¹n møc, kÕ to¸n sÏ vµo sæ
tµi kho¶n chi tiÕt hoÆc nhËp d÷ liÖu m¸y tÝnh. Bót to¸n t¬ng tù nh trêng hîp
cho vay tõng lÇn.
b. KÕ to¸n giai ®o¹n thu l·i
* KÕ to¸n ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn
Theo chÕ ®é tÝn dông vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh th× cã hai ph¬ng
thøc ng©n hµng ¸p dông ®Ó thu l·i, ®ã lµ: thu l·i ®Þnh kú hµng th¸ng vµ thu
l·i sau.
- §èi víi kÕ to¸n thu l·i hµng th¸ng
C«ng thøc tÝnh l·i ®Þnh kú hµng th¸ng
L·i cho vay
=
Sè tiÒn gèc
L·i suÊt
x
cho vay
(th¸ng)
H¹ch to¸n:
- NÕu kh¸ch hµng tr¶ b»ng tiÒn mÆt:
Nî TK tiÒn mÆt
Cã TK thu l·i cho vay
- NÕu trÝch tµi kho¶n cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî
Nî TK tiÒn göi thanh to¸n/kh¸ch hµng
Cã TK thu l·i cho vay
- §èi víi kÕ to¸n thu l·i sau
Thu l·i sau lµ c¸ch thøc thu l·i mµ l·i ®îc thu cïng nî gèc khi ®¸o
h¹n hoÆc thu l·i theo kú (dµi h¬n mét th¸ng). Tuy nhiªn, theo c¬ së dån tÝch
12
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
hµng th¸ng ng©n hµng vÉn tÝnh vµ h¹ch to¸n sè l·i ph¸t sinh vµo thu nhËp,
®èi øng víi tµi kho¶n “l·i ph¶i thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông”
+ Bót to¸n dù thu l·i:
Nî TK l·i ph¶i thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông
Cã TK thu l·i cho vay
+ Khi ®Õn kú thu l·i, nÕu kh¸ch hµng ®Õn tr¶ l·i vay, ng©n hµng h¹ch
to¸n. Bót to¸n nh sau:
Nî TK tiÒn mÆt
Cã TK l·i ph¶i thu (sè l·i ®· dù thu)
Cã TK thu l·i cho vay (sè l·i cha dù thu)
NÕu trÝch tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî,
h¹ch to¸n nh sau:
Nî TK tiÒn göi thanh to¸n/ kh¸ch hµng
Cã TK l·i ph¶i thu (sè l·i ®· dù thu)
Cã TK thu l·i cho vay (sè l·i cha dù thu)
* KÕ to¸n ph¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña cho vay theo h¹n møc tÝn dông lµ gèc
kh«ng cè ®Þnh nªn l·i cho vay ®îc tÝnh vµ thu hµng th¸ng theo ph¬ng ph¸p
tÝch sè. Theo ®ã c«ng thøc tÝnh nh sau:
13
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
th¸ng x L·i suÊt th¸ng
Sè tiÒn l·i = Tæng tÝch sè l·i trong
30 ngµy
Trong ®ã:
Tæng tÝch sè l·i
Sè d nî tµi
Sè ngµy duy tr× sè d
=
x
trong th¸ng
kho¶n cho vay
nî tµi kho¶n cho vay
Vµo ngµy c©n ®èi th¸ng, c¸c thanh to¸n viªn qu¶n lý tµi kho¶n cho
vay cña kh¸ch hµng lËp b¶ng kª tÝnh l·i ®Ó h¹ch to¸n thu l·i. Bót to¸n h¹ch
to¸n thu l·i trùc tiÕp nh sau:
Nî TK TGTT/KH
Cã TK thu l·i cho vay.
c. KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî gèc
* KÕ to¸n thu nî gèc víi ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn
§Õn kú h¹n tr¶ nî, c¨n cø vµo sè tiÒn vµ ph¬ng thøc tr¶ nî cña kh¸ch
hµng, kÕ to¸n h¹ch to¸n nh sau:
- NÕu kh¸ch hµng ®Õn tr¶ b»ng tiÒn mÆt:
Nî TK tiÒn mÆt
Cã TK cho vay/kh¸ch hµng
- NÕu kh¸ch hµng tr¶ nî b»ng c¸ch trÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh:
Nî TK tiÒn göi thanh to¸n/ kh¸ch hµng
Cã TK cho vay/ kh¸ch hµng
* KÕ to¸n thu nî gèc víi ph¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông
§èi víi cho vay theo h¹n møc tÝn dông, kÕ to¸n h¹ch to¸n thu nî gèc
theo 2 trêng hîp:
- TH1: Thu nî trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cho vay.
Bót to¸n nµy thùc hiÖn t¬ng tù nh h¹ch to¸n thu nî ®èi víi ph¬ng
thøc cho vay tõng lÇn.
- TH2: Ng©n hµng thu nî ®Þnh kú tõ tµi kho¶n tiÒn göi.
Trêng hîp nµy, tiÒn b¸n hµng sÏ ®îc nép vµo tµi kho¶n TGTT. §Õn kú
h¹n tr¶ nî, kh¸ch hµng vay lËp ñy nhiÖm chi trÝch tµi kho¶n TGTT cña
m×nh ®Ó tr¶ nî ng©n hµng. NÕu kh¸ch hµng vay kh«ng chñ ®éng tr¶ nî th×
ng©n hµng chñ ®éng lËp phiÕu chuyÓn kho¶n ®Ó trÝch tµi kho¶n tiÒn göi
kh¸ch hµng ®Ó tr¶ nî. Bót to¸n nh sau:
Nî TK TGTT/KH vay
Cã TK cho vay ng¾n h¹n/ Nî ®ñ tiªu chuÈn
14
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
1.2.5- Mét sè nghiÖp vô ®i kÌm nghiÖp vô tÝn dông
a. KÕ to¸n nghiÖp vô ph©n lo¹i vµ chuyÓn nhãm nî
+ ViÖc ph©n lo¹i nî t¹i c¸c TCTD ViÖt Nam hiÖn nay ®îc thùc hiÖn
theo quyÕt ®Þnh 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22-4-2005 vµ QuyÕt ®Þnh
18/2007/Q§-NHNN cña thèng ®èc NHNN ViÖt Nam.
Theo quyÕt ®Þnh nµy, tµi s¶n cã tÝn dông ®îc ph©n thµnh 5 nhãm:
Nhãm 1: Nî ®ñ tiªu chuÈn
Nhãm 2: Nî cÇn chó ý
Nhãm 3: Nî díi tiªu chuÈn
Nhãm 4: Nî nghi ngê
Nhãm 5: Nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn
Néi dung cô thÓ cña tõng nhãm nî ®îc quy ®Þnh cô thÓ trong quyÕt
®Þnh 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22/4/2005 vµ quyÕt ®Þnh 18/2007/Q§NHNN.
Ýt nhÊt mçi quý mét lÇn, trong thêi h¹n 15 ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn cña
th¸ng tiÕp theo, TCTD thùc hiÖn ph©n lo¹i nî gèc vµ trÝch lËp dù phßng rñi
ro ®Õn thêi ®iÓm cuèi ngµy lµm viÖc cuèi cïng cña quý (th¸ng) tríc.
Riªng ®èi víi quý IV, trong thêi h¹n 15 ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn cña
th¸ng 12, TCTD thùc hiÖn ph©n lo¹i nî vµ trÝch lËp dù phßng rñi ro ®Õn thêi
®iÓm cuèi ngµy 30 th¸ng 11.
§èi víi c¸c kho¶n nî xÊu, TCTD ph¶i thùc hiÖn viÖc ph©n lo¹i nî,
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng trªn c¬ së hµng th¸ng ®Ó phôc vô
cho c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng vµ rñi ro tÝn dông. Trêng hîp nî ®ang ë
nhãm 1, nÕu cã dÊu hiÖu rñi ro, ng©n hµng sÏ ph¶i chuyÓn nhãm ®èi víi nî
gèc vµ xö lý l·i lu«n.
- §èi víi nî gèc, chuyÓn sang nî qu¸ h¹n:
Nî TK cho vay/nhãm nî thÝch hîp/kh¸ch hµng
Cã TK cho vay/ nî ®ñ tiªu chuÈn/kh¸ch hµng
- §èi víi l·i, ng©n hµng kh«ng ®îc ghi gi¶m doanh thu ( tho¸i thu tõ
tµi kho¶n thu nhËp) mµ xö lý theo nh quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt
Nam sè 14 “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c”. Cô thÓ nh sau: sè l·i ®· dù thu
h¹ch to¸n th¼ng vµo chi phÝ, tÊt to¸n tµi kho¶n “L·i ph¶i thu tõ ho¹t ®éng
tÝn dông”, kÕ to¸n ghi:
15
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
Nî TK chi phÝ kh¸c
Cã TK l·i ph¶i thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông
§ång thêi h¹ch to¸n ngo¹i b¶ng ®Ó tiÕp tôc theo dâi thu håi sè l·i tõ
kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi:
NhËp TK l·i cho vay qu¸ h¹n cha thu ®îc
b. KÕ to¸n nghiÖp vô trÝch lËp vµ sö dông dù phßng rñi ro tÝn dông
ViÖc trÝch lËp dù phßng rñi ro tÝn dông ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së kÕt
qu¶ ph©n lo¹i nî vµ tû lÖ trÝch do thèng ®èc NHNN quy ®Þnh.
- C«ng thøc tÝnh dù phßng rñi ro cô thÓ:
R = max{0, (A-C)} x r
R: sè tiÒn dù phßng cô thÓ ph¶i trÝch
A: Sè d cña kho¶n nî
C: gi¸ trÞ khÊu trõ cña tµi s¶n ®¶m b¶o
r: tû lÖ trÝch lËp dù phßng cô thÓ cña c¸c nhãm, t¬ng øng:
nhãm 1: 0%
nhãm 2: 5%
nhãm 3: 20%
nhãm 4: 50%
nhãm 5: 100%
- Ngoµi dù phßng cô thÓ, TCTD ph¶i trÝch lËp thªm dù phßng chung.
Dù phßng chung ®îc trÝch b»ng 0.75% tæng gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n nî tõ
nhãm 1 ®Õn nhãm 4.
KÕ to¸n trÝch lËp dù phßng: nÕu sè dù phßng ph¶i trÝch > sè dù
phßng hiÖn cã th× c¸c TCTD ph¶i trÝch thªm dù phßng, bót to¸n nh sau:
Nî TK chi phÝ dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi (8822)
Cã TK dù phßng cô thÓ
Cã TK dù phßng chung
KÕ to¸n hoµn nhËp dù phßng: nÕu sè dù phßng ph¶i trÝch < sè dù
phßng hiÖn cã th× c¸c TCTD ph¶i hoµn nhËp dù phßng, bót to¸n nh sau:
Nî TK dù phßng cô thÓ
Nî TK dù phßng chung
Cã TK chi phÝ dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi (8822)
KÕ to¸n sö dông dù phßng:
TCTD thùc hiÖn viÖc sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro tÝn dông mét
quý mét lÇn. ViÖc sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro theo nh÷ng nguyªn t¾c
sau:
Trong ®ã:
16
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
- Sö dông dù phßng cô thÓ theo quy ®Þnh cña quyÕt ®Þnh 493 vµ quyÕt
®Þnh 18 ®Ó xö lý rñi ro tÝn dông ®èi víi kho¶n nî ®ã.
- Sau khi sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro tÝn dông, TCTD ph¶i
chuyÓn c¸c kho¶n nî tÝn dông d· xö lý rñi ro tÝn dông ra ngo¹i b¶ng ®Ó tiÕp
tôc theo dâi vµ cã c¸c biÖn ph¸p thu håi nî triÖt ®Ó.
Nguyªn t¾c khi sö dông dù phßng lµ chØ sö dông quü dù phßng c¸c
kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®Ó xo¸ nî sau khi ®· sö dông c¸c nguån bï ®¾p
b»ng nguån thu tõ xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, kho¶n båi thêng cña c¸c
tæ chøc, c¸ nh©n liªn quan.
Khi ph¶i sö dông dù phßng ®Ó bï ®¾p th× bót to¸n nh sau:
Nî TK TS g¸n xiÕt nî chuyÓn quyÒn së h÷u cho TCTD chê xö lý
Nî TK thÝch hîp (nÕu cã båi thêng tõ tæ chøc, c¸ nh©n)
Nî TK dù phßng cô thÓ
Nî TK dù phßng chung
Nî TK quü dù phßng tµi chÝnh (hoÆc TK chi phÝ kh¸c)
Cã TK nî cÇn xö lý thÝch hîp
§ång thêi ghi nhËp TK ngo¹i b¶ng “Nî khã ®ßi ®· xö lý” sè tiÒn ®·
sö dông dù phßng ®Ó xo¸ nî ®Ó tiÕp tôc theo dâi.
NÕu sau khi xö lý c¸c kho¶n nî, nÕu c¸c TCTD truy thu ®îc kho¶n
nî tõ kh¸ch hµng th× sÏ h¹ch to¸n vµo thu nhËp kh¸c, bót to¸n nh sau:
Nî TK thÝch hîp ( tiÒn mÆt, tiÒn göi…)
Cã TK thu nhËp kh¸c (79)
1.3- C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay
NghiÖp vô kÕ to¸n cho vay cã ý nghÜa to lín ®èi víi ho¹t ®éng tÝn
dông nãi riªng vµ ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung. §Ó qu¶n lý hiÖu
qu¶ nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay ®ßi hái víi mçi ng©n hµng ph¶i hiÓu râ t¸c
®éng cña c¸c nh©n tè kh¸ch quan lÉn chñ quan ¶nh hëng ®Õn.
C¸c nh©n tè kh¸ch quan bao gåm: C¬ së ph¸p lý, sù ph¸t triÓn c«ng
nghÖ, tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ.
C¸c nh©n tè chñ quan bao båm: C¸c quy ®Þnh cña chÝnh tõng NHTM,
ViÖc øng dông c«ng nghÖ cña tõng ng©n hµng, ChÊt lîng nguån nh©n lùc
cña tõng ng©n hµng.
1.3.1- Nh©n tè kh¸ch quan
a. C¬ së ph¸p lý:
17
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
§ã lµ hÖ thèng v¨n b¶n, quy ®Þnh,quy chÕ, c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n do
NHNN ban hµnh.
NHTM lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh mµ ho¹t ®éng chñ yÕu lµ nh©n tiÒn
göi, sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay ra, ®ång thêi cung øng c¸c dÞch vô thanh
to¸n vµ c¸c dÞch vô kh¸c. §Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña m×nh th× NHTM còng
ph¶i chÞu sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña NHNN th«ng qua viÖc ban hµnh c¸c
v¨n b¶n, quy ®Þnh, quyÕt ®Þnh...®iÒu chØnh vµ buéc c¸c NHTM ph¶i tu©n
theo. Nã ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
Còng gièng nh mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng, kÕ to¸n cho vay còng
cã nh÷ng v¨n b¶n ®Ó ®iÒu chØnh. Víi nh÷ng v¨n b¶n do NHNN ban hµnh ®·
t¹o ra m«i trêng ph¸p lý, t¹o ra ®Þnh híng, lµm khu«n mÉu cho ho¹t ®éng
kÕ to¸n cho vay. Khi cã ®Çy ®ñ v¨n b¶n ®iÒu chØnh, vµ sù ®iÒu chØnh ®ã phï
hîp víi quy luËt kh¸ch quan sÏ t¹o cho ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay ®îc thùc
hiÖn dÔ dµng h¬n. Ngîc l¹i, nÕu c¸c v¨n b¶n ph¸t hµnh ra kh«ng phï hîp
víi thùc tÕ, kh«ng phï hîp víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng. HoÆc c¸c v¨n b¶n ban hµnh ra chång chÐo nhau gi÷a c¸c ho¹t
®éng, khã hiÓu, kh«ng thùc hiÖn ®îc sÏ g©y c¶n trë cho ho¹t ®éng kÕ to¸n
nãi riªng vµ toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung.
C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã ¶nh hëng mËt thiÕt ®Õn nghiÖp vô kÕ to¸n
cho vay lµ c¸c v¨n b¶n do NHNN ban hµnh. ChÝnh v× vËy, trong xu thÕ ph¸t
triÓn héi nhËp ngµy nay, c¸c v¨n b¶n còng cÇn ph¶i tiÕn dÇn ®Õn c¸c chuÈn
mùc thÕ giíi. Tõ ®ã, NHNN còng nh c¸c NHTM lu«n ph¶i híng dÉn, ban
hµnh c¸c v¨n b¶n ®Ó gióp nghiÖp vô kÕ to¸n t¹i NHTM trong níc theo kÞp
víi c¸c NHTM níc ngoµi.
b. Sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ.
Nã ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña
ng©n hµng ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay. ViÖc ph¸t triÓn tõ viÖc ghi
chÐp b»ng tay nh tríc ®©y ®Õn viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo c«ng
t¸c kÕ to¸n lµ mét bíc ®ét ph¸ ®¸ng kÓ. ViÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin
vµo c«ng t¸c kÕ to¸n ®· lµm gi¶m bít c«ng viÖc cña c¸c kÕ to¸n viªn, ®ång
thêi rót ng¾n thêi gian giao dÞch, viÖc lu tr÷ còng trë nªn gän gµng h¬n.
Tuy nhiªn, nÕu hÖ thèng cã vÊn ®Ò g× kh«ng may x¶y ra th× thiÖt h¹i
sÏ rÊt lín, vÝ dô nh viÖc mÊt d÷ liÖu do virut…V× vËy, ph¸t triÓn c«ng nghÖ
vÉn cÇn ®îc chó träng.
c. Tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ.
18
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lµ c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm cho
vay. Khi ®ã, ho¹t ®éng ng©n hµng còng nh ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay cÇn
ph¶i tù hoµn thiÖn h¬n. §ã lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng kÕ to¸n cho
vay.
Bªn c¹nh ®ã, mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã
hiÖu qu¶ th× viÖc tr¶ nî ng©n hµng sÏ dÔ dµng h¬n. Khi ®ã, ho¹t ®éng kÕ
to¸n cho vay sÏ gi¶m bít c«ng viÖc nh chuyÓn nhãm nî, trÝch lËp, sö dông
dù phßng…§iÒu ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay ph¸t
triÓn hoµn thiÖn c¸c nghiÖp vô kh¸c.
1.3.2- Nh©n tè chñ quan
a. C¸c quy ®Þnh cña chÝnh tõng NHTM
Trong ho¹t ®éng cña kÕ to¸n cho vay còng nh c¸c ho¹t ®éng ng©n
hµng kh¸c, kh«ng chØ chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n do NHNN ban
hµnh mµ cßn chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n do tõng NHTM ban hµnh
cho chÝnh ho¹t ®éng cña m×nh. C¸c v¨n b¶n cña tõng NHTM ban hµnh cÇn
ph¶i phï hîp víi c¸c v¨n b¶n do NHNN ban hµnh, phï hîp víi thùc tÕ vµ
®Æc biÖt ph¶i phï hîp víi chÝnh ®Æc ®iÓm cña chÝnh ng©n hµng m×nh. Cã
nh vËy míi t¹o sù th«ng tho¸ng, dÔ dµng cho ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay.
Ngîc l¹i, sÏ g©y chång chÐo, khã hiÓu vµ khã thùc hiÖn.
b. ViÖc øng dông c«ng nghÖ cña tõng ng©n hµng.
N¨ng lùc c«ng nghÖ ®èi víi NHTM nãi chung vµ nghiÖp vô kÕ to¸n
cho vay nãi riªng lµ viÖc trang bÞ c¸c m¸y mãc hiÖn ®¹i vµ c¶ viÖc khai th¸c
øng dông c«ng nghÖ ®ã vµo ho¹t ®éng cña m×nh.ViÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ
lµ mét vÊn ®Ò quan träng, tuy nhiªn vÊn ®Ò quan träng n÷a lµ ph¶i biÕt øng
dông c«ng nghÖ ®ã vµo ho¹t ®éng cña ng©n hµng m×nh.
§Çu t ®æi míi c«ng nghÖ lµ vÊn ®Ò sèng cßn trong viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ cña nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay. §æi míi vÒ m¸y mãc, thiÕt bÞ, phÇn
mÒm øng dông…lµ nh÷ng nhiÖm vô quan träng. Víi mét c¬ së h¹ tÇng hiÖn
®¹i, nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay cã thÓ xö lý ®îc linh ho¹t, chÝnh x¸c, nhanh
chãng h¬n.
N¨ng lùc c«ng nghÖ kh«ng chØ thÓ hiÖn ë tr×nh ®é hiÖn ®¹i ho¸, trang
bÞ c«ng nghÖ mµ cßn lµ viÖc khai th¸c nh÷ng øng dông ®ã. Do sù hao mßn
v« h×nh trong lÜnh vùc c«ng nghÖ diÔn ra rÊt nhanh chãng nªn viÖc khai th¸c
tèi ®a hiÖu qu¶ cña c«ng nghÖ lµ mét yªu cÇu ®èi víi nghiÖp vô kÕ to¸n cho
vay còng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
19
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NHE-K7
c. ChÊt lîng nguån nh©n lùc
Trong tÊt c¶ c¸c nh©n tè chñ quan cã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t
®éng ng©n hµng th× nh©n tè con ngêi lµ nh©n tè quan träng nhÊt.
Cã nguån nh©n lùc qu¶n trÞ cã tr×nh ®é th× ng©n hµng sÏ ban hµnh ®îc nh÷ng v¨n b¶n ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh doanh phï hîp. Cã c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i nhng c¸c nh©n viªn ng©n hµng kh«ng biÕt øng dông hay øng dông
kh«ng hÕt nh÷ng tÝnh n¨ng cña c«ng nghÖ lµ sù l·ng phÝ lín. V× vËy, bªn
c¹nh viÖc ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ®iÒu chØnh ho¹t ®éng, bªn c¹nh nh÷ng
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ th× tõng ng©n hµng còng cÇn cã nh÷ng
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña ng©n hµng m×nh.
Ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay còng kh«ng ph¶i trêng hîp ngo¹i lÖ, nã
còng cÇn chó trong ®Õn viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cho
ho¹t ®éng cña m×nh. Khi c¸c kÕ to¸n viªn cã tr×nh ®é sÏ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cã
thÓ khai th¸c hÕt nh÷ng øng dông c«ng nghÖ. Tõ ®ã sÏ n©ng cao hiÖu qu¶
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay.
Qua ph©n tÝch ch¬ng I cho ta thÊy ®îc nh÷ng vÊn ®Ò c¨n b¶n cña kÕ
to¸n cho vay.Ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay lµ mét ho¹t ®éng rÊt quan träng
cña ng©n hµng. V× vËy ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay cÇn ph¶i ®îc hoµn thiÖn
®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng cho vay t¹i ng©n hµng. Cã
nhiÒu ph¬ng thøc cho vay kh¸c nhau, do ®ã kÕ to¸n ph¶i cã nh÷ng ph¬ng
thøc riªng ®Ó cã thÓ phï hîp víi tõng ph¬ng thøc cho vay. B¶n th©n kÕ to¸n
cho vay còng gièng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c, còng cã nh÷ng nh©n tè kh¸ch
quan lÉn chñ quan t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay. V× vËy, ta cÇn
ph¶i ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Ó t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu ¶nh hëng
®Õn ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay ë tõng ng©n hµng. Tõ ®ã, ta cã thÓ t×m ra
nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay.
Tríc tiªn, ta h·y t×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i
ng©n hµng.
20
- Xem thêm -
.DOC 
67 
63665 
192 
