Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Trong kho¶ng 20 n¨m trë l¹i ®©y, n-íc ta ®· thu ®-îc nhiÒu thµnh tùu to
lín vÒ mäi mÆt nh-: chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi ®Õn v¨n ho¸, gi¸o dôc… Mµ ®Æc
biÖt lµ viÖc nÒn kinh tÕ t¨ng tr-ëng víi tèc ®é cao ®· lµm ®ßn b¶y cho sù ph¸t
triÓn cña toµn x· héi. §iÒu ®ã ®-îc thÓ hiÖn râ khi sè liÖu thèng kª cho thÊy:
ViÖt Nam lu«n n»m trong sè nh÷ng quèc gia cã tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ cao
nhÊt trªn thÕ giíi.
Vừa qua n-íc ta ®· chÝnh thøc gãp tiÕng nãi chung víi nÒn kinh tÕ thÕ
giíi khi hoµn tÊt nh÷ng thñ tôc cuèi cïng gia nhËp WTO - Tæ chøc Th-¬ng
m¹i lín nhÊt thÕ giíi. ViÖc gia nhËp WTO sÏ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn v« cïng
thuËn lîi cho b-íc ph¸t triÓn tiÕp theo cña nÒn kinh tÕ. Mèi quan hÖ giao l-u,
bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia víi ViÖt Nam ngµy cµng më réng. L-îng s¶n
phÈm hµng ho¸ dÞch vô trao ®æi, bu«n b¸n ngµy cµng cã khèi l-îng l-u th«ng
lín. ChÝnh v× vËy mµ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hiện nay và trong
t-¬ng lai sẽ rất ph¸t triÓn.
Nh÷ng lîi Ých mµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®em l¹i lµ lµm cho th-¬ng
m¹i vµ thÞ tr-êng thÕ giíi trë thµnh nguån lùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ
nguån tiÕt kiÖm n-íc ngoµi, lµ nh©n tè kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng
s¶n xuÊt, cña khoa häc c«ng nghÖ. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu võa lµ cÇu nèi
kinh tÕ cña mçi quèc gia víi c¸c n-íc kh¸c trªn toµn thÕ giíi, võa lµ nguån
hËu cÇn cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng toµn x· héi.
Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc trùc thuéc Côc hµng h¶i, C«ng ty cæ
phÇn dÞch vô hµng h¶i ®· vµ ®ang kh«ng ngõng nç lùc v-¬n lªn vÒ mäi mÆt
trong nç lùc chung cña toµn ngµnh.
Ho¹t ®éng cña C«ng ty bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng nh-:
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- §¹i lý cho c¸c h·ng tµu quèc tÕ t¹i ViÖt Nam.
- DÞch vô kho b·i hµng ho¸
- Tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
- DÞch vô vËn t¶i quèc tÕ vµ trong n-íc
- DÞch vô t- vÊn hµng h¶i,…
Vµ trong qu¸ tr×nh thùc tËp em ®· cè g¾ng t×m hiÓu vµ ®· lùa chän ®Ò
tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i
C«ng ty cæ phÇn dÞch vô hµng h¶i".
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña GS.TS. §ç Hoµng Toµn vµ
c¸c c¸n bé C«ng ty cæ phÇn dịch vụ hµng h ¶i ®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ch-¬ng I
Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu
I. XuÊt nhËp khÈu vµ vai trß trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
- hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ
1. B¶n chÊt vµ tÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
1.1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ sù trao ®æi s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô
gi÷a c¸c n-íc víi nhau th«ng qua hµnh vi mua b¸n. VÒ c¬ b¶n ho¹t ®éng kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu còng t-¬ng tù nh- nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh th«ng
th-êng gi÷a c¸c ®èi t-îng, gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia trªn thÞ tr-êng
nh-ng ë ®©y diÔn ra trªn mét quy m« lín h¬n víi khèi l-îng hµng ho¸ cã gi¸
trÞ lín vµ ®-a tõ n-íc nµy qua n-íc kh¸c. Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña
mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng
®èi t-îng s¶n xuÊt hµng ho¸ riªng biÖt cña c¸c quèc gia.
Tr-íc ®©y khi ch-a cã quan hÖ trao ®æi bu«n b¸n hµng ho¸ gi÷a c¸c
n-íc, th× mçi c¸ nh©n còng nh- mçi quèc gia ®Òu tù tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vµ
®iÒu ®ã g©y ra sù h¹n chÕ vÒ nhu cÇu cña con ng-êi vµ quèc gia. Cïng víi sù
tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ t¸c ®éng cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ ph¹m vi
chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng réng, nã ®· v-ît ra
khái biªn giíi mét n-íc vµ h×nh thµnh nªn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ.
Chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ cµng s©u s¾c, c¸c mèi quan
hÖ quèc tÕ cµng ®-îc më réng, c¸c n-íc cµng cã sù phô thuéc lÉn nhau vµ
h×nh thµnh c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n víi nhau.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i
th-¬ng. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu
kiÖn cña nÒn kinh tÕ: tõ xuÊt nhËp khÈu hµng tiªu dïng phôc vô ®êi sèng hµng
ngµy cho ®Õn nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc hµng ho¸ thiÕt bÞ cao.
Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu diÔn ra rÊt réng vÒ quy m«, kh«ng gian, thêi
gian diÔn ra th-êng rÊt lín. Nã cã thÓ trong thêi gian ng¾n song còng cã thÓ
kÐo dµi hµng n¨m trªn ph¹m vi mét quèc gia hoÆc nhiÒu quèc gia kh¸c nhau.
Vµ môc tiªu cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu chÝnh lµ khai
th¸c ®-îc hÕt mäi lîi thÕ còng nh- kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña tõng quèc
gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, thùc hiÖn môc tiªu quan träng lµ thu
ngo¹i tÖ nh»m ®¸p øng nhu cÇu kinh tÕ mçi quèc gia. Vµ ®èi víi n-íc ta th×
ho¹t ®éng nµy sÏ gãp phÇn rÊt lín vµo môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
vµ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó v-¬n lªn thµnh mét quèc gia giµu
m¹nh.
1.2. TÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
Trao ®æi hµng ho¸ lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ kinh tÕ x· héi vµ
ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt kinh doanh c¸c
lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ riªng biÖt cña c¸c quèc gia. Kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu trë thµnh mét lÜnh vùc v« cïng quan träng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c
n-íc tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®¹t ®-îc
lîi Ých mét c¸ch tèi ®a nhÊt ®Ó lµm giµu cho ®Êt n-íc.
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi qu¸
tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Khi x· héi cµng ph¸t triÓn th× ph©n c«ng lao
®éng quèc tÕ diÔn ra cµng nhanh chãng vµ s©u s¾c. Nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ
phô thuéc kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng lín vµ s©u s¾c. Khi qu¸ tr×nh
ph©n c«ng lao ®éng cµng s©u s¾c nh- vËy th× xuÊt nhËp khÈu chÝnh lµ lÜnh vùc
kinh doanh t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. Thùc tÕ trªn thÕ
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
giíi ®· cho thÊy mét quèc gia sÏ kh«ng thÓ tån t¹i ®-îc chø ch-a nãi g× ®Õn sù
ph¸t triÓn lín m¹nh nÕu nh- tù c« lËp hay bÞ c« lËp víi kinh tÕ khu vùc vµ
quèc tÕ. HiÖn nay, chóng ta cã thÓ dÔ dµng minh chøng ®-îc ®iÒu nµy: ®iÓn
h×nh ®ã lµ c¸ch c¸c quèc gia m¹nh muèn trõng ph¹t nh÷ng quèc gia nhá lu«n
sö dông ®Õn biÖn ph¸p vÒ kinh tÕ. Mµ cô thÓ ®ã lµ h×nh thøc cÊm vËn nÒn kinh
tÕ, kh«ng cho phÐp nh÷ng quèc gia nµy cã quan hÖ giao l-u lu«n b¸n víi c¸c
quèc gia kh¸c.
VÝ dô nh-: Iran, CHDCND TriÒu Tiªn…lµ nh÷ng quèc gia ®ang bÞ lÖnh
trõng ph¹t cÊm vËn nÒn kinh tÕ.
§iÒu ®ã ®· cho thÊy kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trë thµnh cÇu nèi c¸c
quèc gia. Nã trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn v× nã cßn cho phÐp thay ®æi c¬ cÊu s¶n
xuÊt vµ n©ng cao møc tiªu dïng cña mét quèc gia. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
trë thµnh bÝ quyÕt thµnh c«ng trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu
n-íc, nã t¹o cho mçi n-íc cã kh¶ n¨ng më réng thÞ tr-êng ra quèc tÕ vµ t¨ng
nhanh xuÊt khÈu s¶n phÈm hµng ho¸ qua chÕ biÕn cã hµm l-îng kü thuËt cao.
VÒ sù ra ®êi, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu xuÊt hiÖn tõ sù ®a
d¹ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi gi÷a c¸c quèc gia, gi÷a c¸c khu vùc thÕ
giíi. ChÝnh sù kh¸c nhau ®ã ®· t¹o cho mçi quèc gia, khu vùc ®Þa lý kh¸c
nhau cã nh÷ng lîi thÕ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ x· héi kh¸c nhau riªng
biÖt. Vµ t¹o cho mçi quèc gia cã thÓ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt
hµng cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña m×nh
®Ó nhËp khÈu nh÷ng lo¹i hµng ho¸ kh¸c cÇn thiÕt. §iÒu quan träng lµ mçi
n-íc ph¶i x¸c ®Þnh cho ®-îc nh÷ng mÆt hµng nµo lµ thÕ m¹nh cña n-íc m×nh
vµ ph¶i cã lîi nhÊt trªn thÞ tr-êng quèc tÕ. ChÝnh v× thÕ mµ sù gia t¨ng ho¹t
®éng xuÊt nhËp khÈu xÐt vÒ kim ng¹ch còng nh- chñng lo¹i hµng ho¸ ®· lµm
cho vÊn ®Ò lîi Ých cña mçi quèc gia ®-îc xem xÐt mét c¸ch ®Æc biÖt h¬n. Trªn
thÕ giíi ®· cho thÊy tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, c¸c quèc gia ph¸t triÓn
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
chØ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng nhÊt ®Þnh nh-: NhËt B¶n xuÊt
khÈu hµng c«ng nghiÖp, hµng c«ng nghÖ cao vµ chØ nhËp khÈu nguyªn liÖu
th«; c¸c n-íc thuéc khu vùc T©y Nam ¸ l¹i cã thÕ m¹nh vÒ dÇu má - vµ xuÊt
khÈu dÇu th«, dÇu qua tinh chÕ trë thµnh ngµnh kinh doanh chñ lùc cña c¶
quèc gia vµ réng h¬n ®ã lµ c¶ khu vùc T©y Nam ¸…
§Ó hiÓu thªm vÒ vÊn ®Ò nµy, chóng ta sÏ nghiªn cøu ®Õn "Lý thuyÕt lîi
thÕ so s¸nh trong th-¬ng m¹i quèc tÕ" cña David Ricardo.
D. Ricardo cho r»ng: Th-¬ng m¹i quèc tÕ ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u vµ ngµy
cµng trë nªn phong phó ®a d¹ng. §Ó gi¶i thÝch c¬ së kinh tÕ cña th-¬ng m¹i
quèc tÕ ®· cã nhiÒu tr-êng ph¸i ®-a ra nh÷ng hµng ho¸ kh¸c nhau.
Trong thêi kú tÝch luü nguyªn thuû c¸c nhµ träng th-¬ng chñ tr-¬ng nhµ
n-íc ph¶i tÝch cùc t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch thuÕ
quan b¶o hé, chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu tiÖn tÖ, tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ó b¶o vÖ c¸c
ngµnh s¶n xuÊt non trÎ; kiÓm so¸t nhËp khÈu, thóc ®Èy xuÊt khÈu. Tuy vËy, ë
thÕ kû XV- XVII, c¸c nhµ träng th-¬ng coi trao ®æi th-¬ng m¹i lµ hµnh vi t-íc
®o¹t lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia còng nh- gi÷a c¸c thµnh viªn trong mét n-íc.
Tuy nhiªn, häc thuyÕt trao ®æi quèc tÕ cña c¸c nhµ träng th-¬ng vµ
träng n«ng cßn rÊt s¬ sµi. §Õn cuèi thÕ kû XVII ®Çu thÕ kû XVIII, nh÷ng nhµ
kinh tÕ häc tµi s¶n cæ ®iÓn ®· ®-a ra quan niÖm dùa trªn sù chuyªn m«n ho¸
s¶n xuÊt gi÷a c¸c quèc gia lµm c¬ së gi¶i thÝch quan hÖ th-¬ng m¹i quèc tÕ.
Theo quan ®iÓm nµy, n-íc nµo cã ®Êt tèt trång lóa th× cÇn chuyªn m«n
vµo ngµnh trång trät vµ mua hµng ho¸ c«ng nghiÖp cña c¸c n-íc kh¸c. Ng-îc
l¹i, n-íc nµo cã nhiÒu tµi nguyªn kho¸ng s¶n th× nªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ
mua lóa m× ë n-íc kh¸c. Quan ®iÓm ®ã gäi lµ lîi thÕ tuyÖt ®èi trong trao ®æi
quèc tÕ.
Khi mçi n-íc cã lîi thÕ tuyÖt ®èi so víi c¸c n-íc kh¸c vÒ mét lo¹i hµng
ho¸ th× lîi Ých cña th-¬ng m¹i lµ râ rµng. Nh-ng ®iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu n-íc A
cã thÓ s¶n xuÊt hiÖu qu¶ h¬n n-íc B c¶ hai mÆt hµng ®em trao ®æi?
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
§Ó gi¶i ®¸p cho c©u hái nµy, D. Ricardo ®· ®-a ra lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so
s¸nh.
Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh kh¼ng ®Þnh r»ng, nÕu mét ®Êt n-íc cã lîi thÕ
so s¸nh trong mét sè s¶n phÈm vµ kÐm lîi thÕ so s¸nh trong mét sè s¶n phÈm
kh¸c th× n-íc ®ã sÏ cã lîi trong chuyªn m«n ho¸ vµ ph¸t triÓn th-¬ng m¹i
quèc tÕ. Th-¬ng m¹i quèc tÕ chñ yÕu phô thuéc vµo lîi thÕ so s¸nh chø kh«ng
ph¶i chØ phô thuéc vµo lîi thÕ tuyÖt ®èi.
§Ó gi¶i thÝch thùc chÊt cña lîi thÕ so s¸nh, D. Ricardo cho r»ng mét ®Êt
n-íc cã lîi thÕ so s¸nh trong viÖc s¶n xuÊt mét mÆt hµng nµo ®ã nÕu n-íc ®ã
cã chi phÝ s¶n xuÊt t-¬ng ®èi vÒ mÆt hµng ®ã thÊp h¬n so víi n-íc kh¸c.
Cã thÓ minh ho¹ lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh b»ng vÝ dô sau:
Do tr×nh ®é n¨ng suÊt lao ®éng kh¸c nhau nªn Mü cã chi phÝ s¶n xuÊt
l-¬ng thùc vµ quÇn ¸o thÊp h¬n ch©u ¢u. Nh-ng nÕu ¸p dông nguyªn t¾c lîi
thÕ so s¸nh ®Ó chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt th× Mü vµ Ch©u ¢u ®Òu cã lîi:
S¶n phÈm
1. §¬n vÞ l-¬ng thùc
2. §¬n vÞ quÇn ¸o
Hao phÝ lao ®éng
Mü
1
2
Ch©u ¢u
3
4
B¶ng sè liÖu cho thÊy: N-íc Mü cã lîi thÕ tuyÖt ®èi c¶ vÒ hai mÆt hµng
l-¬ng thùc vµ quÇn ¸o. NÕu so s¸nh chi phÝ s¶n xuÊt mÆt hµng l-¬ng thùc th×
Mü s¶n xuÊt rÎ h¬n ch©u ¢u 3 lÇn, cßn mÆt hµng quÇn ¸o rÎ h¬n 2 lÇn. Tuy
vËy Ch©u ¢u l¹i cã lîi thÕ so s¸nh vÒ mÆt hµng quÇn ¸o, cßn Mü cã lîi thÕ so
s¸nh vÒ mÆt hµng l-¬ng thùc. VËy n-íc Mü nªn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt
l-¬ng thùc, ch©u ¢u chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt quÇn ¸o, th× c¶ 2 bªn cïng cã
lîi trong th-¬ng m¹i quèc tÕ.
Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh (hay t-¬ng ®èi) cña David Ricardo ®· cho thÊy
c¬ chÕ lîi Ých khi kinh doanh xuÊt nhËp khÈu diÔn ra gi÷a c¸c quèc gia cã ®iÒu
kiÖn s¶n xuÊt kh¸c nhau. Tuy nhiªn, ng-êi ta cïng thÊy r»ng kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu vÉn diÔn ra gi÷a c¸c quèc gia khi chóng cã c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
kh¸ gièng nhau. VÝ dô nh-, sù trao ®æi bu«n b¸n c¸c mÆt hµng ®iÖn tö c«ng
nghÖ cao gi÷a c¸c n-íc T©y ¢u ph¸t triÓn, hay sù trao ®æi bu«n b¸n « t« gi÷a
§øc vµ Mü,… ë ®©y, c¸c quèc gia hoµn toµn tù do lùa chän c¸c ®èi t¸c bu«n
b¸n, c¸c mÆt hµng cã kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi Ých lín nhÊt cho hä.
HiÖn nay, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých vÒ kinh
tÕ cho mçi quèc gia mµ nã cßn lµ cÇu nèi cho toµn x· héi, cho sù giao l-u g¾n
bã cña loµi ng-êi trªn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy mµ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu trë thµnh mét bé phËn tÊt yÕu cho mçi quèc gia ph¸t triÓn.
2. C¸c néi dung c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
hµng ho¸ t¹i c¸c doanh nghiÖp
2.1. Quy tr×nh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
2.1.1. Quy tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
VÒ c¬ b¶n ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ®-îc biÓu diÔn nh- s¬ ®å sau:
T¹o nguån hµng vµ kh¸ch hµng xuÊt khÈu
§µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång
Nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh
Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu
ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu
KiÓm tra chÊt l-îng hµng ho¸ xuÊt khÈu
Lµm thñ tôc thuª tµu l-u c-íc nÕu gi÷a CIF
Mua b¶o hiÓm
Thùc hiÖn thñ tôc h¶i quan
Giao nhËn hµng víi chñ tµu
Lµm thñ tôc thanh to¸n
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2.1.2. Quy tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸
Ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ ®-îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
Chän ®èi t¸c
Ký kÕt hîp ®ång
Më tÝn dông
Thuª vµ cho tµu ®Õn tiÕp nhËn vËn chuyÓn hµng
Thùc hiÖn b¶o hiÓm vËn chuyÓn hµng ho¸
TiÕp nhËn hµng vÒ
KiÓm tra chøng tõ vµ thanh to¸n
Mua b¶o hiÓm
Thùc hiÖn thñ tôc h¶i quan
Khai b¸o
h¶i quan
NghiÖm thu hµng ho¸
Båi th-êng nhËp khÈu
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Lµm thñ tôc
h¶i quan
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2.2. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr-êng
Do ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu diÔn ra trªn thÞ tr-êng quèc tÕ,
c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc kinh doanh n»m t¹i c¸c quèc gia kh¸c nhau v× vËy khi
tiÕn hµnh ho¹t ®éng bu«n b¸n trao ®æi hµng ho¸ sÏ ph¶i chuyÓn tõ biªn giíi
n-íc nµy sang n-íc kh¸c. MÆt kh¸c, mçi n-íc l¹i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, hÖ
thèng luËt ph¸p, thÓ lÖ vµ tËp qu¸n giao th-¬ng kh¸c nhau v× vËy c¸c c¸ nh©n
vµ tæ chøc kinh doanh khi tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
sÏ ph¶i tù ®Æt c©u hái vµ gi¶i ®¸p chóng nh-: kinh doanh hµng ho¸ g×? víi ai?
ë ®©u? Thanh to¸n b»ng h×nh thøc nµo? Thêi ®iÓm thùc hiÖn lµ bao giê?...
2.2.1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng thÕ giíi
Khi tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr-êng thÕ giíi, mµ thùuc chÊt ë ®©y lµ viÖc
nghiªn cøu ®èi víi thÞ tr-êng trong n-íc. Mçi doanh nghiÖp kinh doanh cÇn
tËp trung nghiªn cøu c¸c khÝa c¹nh chñ yÕu sau: §Æc tÝnh - chÊt l-îng hµng
ho¸, thÞ hiÕu cña ng-êi tiªu dïng, c¸c chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i - luËt ph¸p mçi
quèc gia, tËp qu¸n th-¬ng m¹i t¹i b¶n ®Þa, t×nh h×nh kinh tÕ toµn quèc gia,
®iÒu kiÖn chuyªn chë vµ bèc xÕp, ®Æc tÝnh thÞ tr-êng còng nh- dung l-îng vµ
gi¸ c¶ thÞ tr-êng v.v..
2.2.2. Nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc
Khi nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc, tr-íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i n¾m
b¾t t×nh h×nh trong n-íc vÒ nh÷ng mÆt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp
khÈu.
- NhËn biÕt hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu: T×m hiÓu nh÷ng mÆt hµng trong
n-íc cã uy tÝn vµ ®-îc thÞ tr-êng thÕ giíi ®¸nh gi¸ cao, nh÷ng mÆt hµng cã ®ñ
tiªu chuÈn ISO- ®ã sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó b¹n hµng dÔ chÊp nhËn.
T×m hiÓu nhu cÇu cña thÞ tr-êng trong n-íc ®ang thiÕu nh÷ng lo¹i hµng
ho¸ nµo, së thÝch - t©m lý cña kh¸ch hµng ng-êi tiªu dïng cã chuéng hµng
ngo¹i kh«ng?…
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m ch¾c luËt ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ,
chÕ ®é tËp qu¸n cña n-íc liªn quan ®Õn viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. N¾m
râ tÝnh æn ®Þnh nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ, …
2.2.3. TiÕn hµnh lùa chän ®èi t-îng kinh doanh
SÏ cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp, nhµ kinh doanh trªn cïng mét thÞ tr-êng
vµ ®Òu kinh doanh cïng chñng lo¹i hµng ho¸ nh- nhau v× vËy khi tiÕn hµnh lùa
chän ®èi t¸c mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu vÒ: ph¹m vi kinh doanh, kh¶
n¨ng tµi chÝnh, quy m« ho¹t ®éng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, uy tÝn cña ®èi t¸c
trªn thÞ tr-êng,…vµ th¸i ®é liªn quan ®Õn chÝnh trÞ cña ®èi t¸c.
§Ó cã thÓ lùa chän ®èi t¸c kinh doanh mét c¸ch tèt nhÊt, c¸c doanh
nghiÖp cã thÓ dïng mét sè ph-¬ng ph¸p ®Ó ®iÒu tra nh- sau:
+ Qua s¸ch b¸o, th«ng tin tµi liÖu tõ Internet.
+ Qua c¸c dÞch vô t- vÊn cña c¸c doanh nghiÖp hay cña c¬ quan nhµ
n-íc.
+ Qua ®iÒu tra trùc tiÕp
+ HoÆc bu«n b¸n thö ®Ó t×m hiÓu,…
2.3. TiÕn hµnh lËp ph-¬ng ¸n giao dÞch
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng giao dÞch gåm c¸c b-íc chi tiÕt sau:
- Lùa chän mÆt hµng kinh doanh xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu.
- Lùa chän thÞ tr-êng - kh¸ch hµng tiªu dïng - ph-¬ng thøc giao dÞch
vËn chuyÓn.
- X¸c ®Þnh sè l-îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu.
- KiÓm tra chÊt l-îng hµng ho¸
- Lùa chän thêi gian, thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm giao nhËn.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- X©y dùng lùa chän c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn quan hÖ nh-: héi nghÞ
kh¸ch hµng, tæ chøc chiªu ®·i, ®Çu t- qu¶ng c¸o, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü
thuËt míi,…
- TÝnh to¸n vµ dù b¸o kÕt qu¶ c«ng viÖc giao dÞch hµng ho¸ xuÊt nhËp
khÈu.
2.4. Giao dÞch, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång
2.5. Thùc hiÖn ký kÕt, chÝnh thøc ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
3. Vai trß cña xuÊt nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ ë n-íc ta
§èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ tæng thÓ c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia
vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau b¾t nguån tõ ho¹t ®éng th-¬ng m¹i kh¸c nhau nãi
chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi riªng.
Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· t¸c ®éng vµo c¸c quèc gia tham gia qu¸
tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. C¸c quèc gia sÏ tËp trung s¶n xuÊt c¸c s¶n
phÈm mµ m×nh cã lîi thÕ ®Ó xuÊt khÈu, vµ ng-îc l¹i sÏ nhËp khÈu hµng ho¸
mµ m×nh kh«ng cã lîi thÕ. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu kh«ng chØ diÔn ra gi÷a
c¸c c¸ thÓ riªng biÖt mµ lµ cã sù tham gia cña toµn bé hÖ thèng kinh tÕ mçi
quèc gia.
ChÝnh v× vËy mµho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã vai trß to lín
trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. Th«ng qua ho¹t ®éng nµy
sÏ gióp nÒn kinh tÕ néi ®Þa t¨ng ngo¹i tÖ thu ®-îc, thay ®æi c¸n c©n thanh to¸n
theo h-íng cã lîi, t¨ng thªm nguån thu cho ng©n s¸ch quèc gia, tiÕp cËn ®-îc
nh÷ng ph-¬ng thøc qu¶n lý kinh tÕ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, tiÕp xóc víi khoa
häc c«ng nghÖ cao ¸p dông cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o sù c¹nh tranh lµnh
m¹nh cho hµng ho¸ trong vµ ngoµi n-íc,… vµ trªn hÕt lµ h-íng ®Õn môc ®Ých
n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
§ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn x· héi chñ nghÜa vµ nÒn kinh tÕ cßn ®ang
ph¸t triÓn víi tr×nh ®é thÊp nh- n-íc ta, th× nh÷ng yÕu tè thiÕu hôt nh-: vèn,
kü thuËt, thÞ tr-êng vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý…hay cã nh÷ng yÕu tè lµ thÕ m¹nh vµ
tiÒm n¨ng cña ®Êt n-íc nh-: tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, nguån lao
®éng dåi dµo,… ViÖc x©y dùng chiÕn l-îc cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cã
vai trß quan träng vµ cÊp b¸ch ®èi víi n-íc ta, ®Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay. Vµ môc ®Ých cña viÖc cè g¾ng ®-a nÒn
kinh tÕ n-íc ta tham gia vµo tæ chøc WTO còng chÝnh lµ gi¶i ph¸p më cöa nÒn
kinh tÕ ®Ó huy ®éng nh÷ng nguån vèn, kü thuËt tõ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ
giíi kÕt hîp víi nguån lùc trong n-íc ®Ó t¹o ra søc m¹nh míi cho sù t¨ng
tr-ëng nÒn kinh tÕ. TÊt c¶ víi môc ®Ých ®-a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ
thu hÑp kho¶ng c¸ch víi c¸c n-íc kh¸c trªn thÕ giíi.
§Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra, th× nhµ n-íc ph¶i x©y dùng ®-îc chÝnh s¸ch
xuÊt nhËp khÈu nãi riªng- chÝnh s¸ch kinh tÕ nãi chung phï hîp víi hoµn c¶nh
®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n-íc ta. Mét khi ®· x©y dùng ®-îc nh÷ng chÝnh s¸ch
hîp lý trong ®iÒu kiÖn héi nhËp nÒn kinh tÕ nh- hiÖn nay nã sÏ gãp phÇn quan
träng gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ:
+ T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kÕ ho¹ch më réng thÞ
tr-êng cña m×nh, qua ®ã c¸c doanh nghiÖp t¹o ®-îc tªn tuæi cña m×nh víi c¸c
®èi t¸c n-íc ngoµi.
+ Gióp c¸c doanh nghiÖp t¹o ®-îc nguån thu ngo¹i tÖ, t¨ng dù tr÷ qua
®ã n©ng cao kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, thay thÕ, bæ sung… phôc vô cho qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn.
+ Ph¸t huy cao ®é tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸n bé xuÊt nhËp khÈu
còng nh- c¸c ®¬n vÞ tham gia: tÝch cùc t×m tßi vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng
trong kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp cã thÓ th©m nhËp.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
+ Gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh
®ång thêi gióp c¸c doanh nghiÖp kÐo dµi tuæi thä cña chu kú sèng mét s¶n
phÈm trªn thÞ tr-êng.
+ Khi cã sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gióp c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ
ho¹ch, chiÕn l-îc n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm yÕu tè ®Çu vµo…
II. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
1. C¸c h×nh thøc xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu
1.1. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu
- XuÊt khÈu thiÕt bÞ toµn bé, thiÕt bÞ lÎ - bé phËn, vËt t- phô tïng dµnh
cho s¶n xuÊt.
- XuÊt khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ d-íi h×nh thøc trao ®æi, hîp t¸c s¶n xuÊt
gia c«ng liªn doanh quèc tÕ.
- C¸c h×nh thøc chuyÓn khÈu - t¹m nhËp t¸i xuÊt.
- C¸c dÞch vô nh- lµm ®¹i lý, uû th¸c cho c¸c doanh nghiÖp tæ chøc
n-íc ngoµi.
- Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ cña ViÖt Nam ë n-íc ngoµi.
1.2. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu c¬ b¶n
- NhËp khÈu uû th¸c
- NhËp khÈu trùc tiÕp c¸c mÆt hµng
- NhËp khÈu theo h×nh thøc ®æi hµng
- NhËp khÈu t¸i xuÊt
2. C¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
2.1. Mét sè quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶
HiÖu qu¶ lµ thuËt ng÷ dïng ®Ó chØ mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ thùc hiÖn
c¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña chñ thÓ vµ chi phÝ mµ chñ thÓ bá ra ®Ó cã kÕt qu¶
®ã trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.
NÕu ký hiÖu
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
K: lµ kÕt qu¶ nhËn ®-îc theo h-íng môc tiªu ®o b»ng c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau.
D. lµ chi phÝ bá ra ®-îc ®o b»ng c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau.
t: lµ hiÖu qu¶
Ta cã c«ng thøc hiÖu qu¶ chung lµ:
E=K-C
(1) hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi
E = Lỗi!
(2) hiÖu qu¶ t-¬ng ®èi
Mét c¸ch chung nhÊt, kÕt qu¶ (K) mµ chñ thÓ nhËn ®-îc theo h-íng
môc tiªu trong ho¹t ®éng cña m×nh cµng lín h¬n chi phÝ (C) bá ra bao nhiªu
th× cµng cã lîi bÊy nhiªu.
HiÖu qu¶ lµ chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c ph-¬ng
¸n hµnh ®éng.
2.1.1. C¸c kh¸i niÖm hiÖu qu¶
HiÖu qu¶ ®-îc hiÓu theo nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau v× vËy h×nh thµnh
nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau.
a) HiÖu qu¶ tæng hîp: lµ hiÖu qu¶ chung ph¶n ¸nh kÕt qu¶ thùc hiÖn míi
môc tiªu mµ chñ thÓ ®Æt ra trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh trong mèi quan hÖ
víi chi phÝ ®Ó cã ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ã.
b) HiÖu qu¶ kinh doanh: lµ hiÖu qu¶ nÕu chØ xÐt vÒ khÝa c¹nh kinh tÕ cña
vÊn ®Ò, lµ mét néi dung ®Æc biÖt cña hiÖu qu¶ tæng hîp cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh
trong ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c chñ thÓ kh¸c nhau. HiÖu qu¶ kinh tÕ m« t¶
mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ chñ thÓ nhËn ®-îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó
nhËn ®-îc lîi Ých kinh tÕ ®ã.
c) HiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi: lµ hiÖu qu¶ mµ chñ thÓ nhËn ®-îc trong
viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. Ch¼ng h¹n gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc
lµm, c«ng b»ng x· héi, m«i tr-êng,…
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
d) HiÖu qu¶ trùc tiÕp: lµ hiÖu qu¶ ®-îc xem xÐt trong ph¹m vi chØ mét
dù ¸n, mét doanh nghiÖp (mét ®èi t-îng).
e) HiÖu qu¶ gi¸n tiÕp: lµ hiÖu qu¶ mµ mét ®èi t-îng nµo ®ã t¹o ra cho
mét ®èi t-îng kh¸c
ViÖc x©y dùng mét dù ¸n nµy cã thÓ kÐo theo viÖc x©y dùng hµng lo¹t
nh÷ng dù ¸n kh¸c. HiÖu qu¶ cña dù ¸n ®ang xem xÐt lµ hiÖu qu¶ trùc tiÕp cßn
hiÓu qu¶ cña c¸c dù ¸n kh¸c lµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp.
f) HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ t-¬ng ®èi: lµ hai h×nh thøc biÓu hiÖn
mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ. Trong ®ã, hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi ®-îc ®o
b»ng hiÖu sè gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ, cßn hiÖu qu¶ t-¬ng ®èi ®-îc ®o b»ng tØ
sè gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ.
Lîi nhuËn rßng hµng n¨m ®-îc xem nh- lµ h×nh thøc cña hiÖu qu¶ tuyÖt
®èi, tû suÊt lîi nhuËn lµ h×nh thøc cña hiÖu qu¶ t-¬ng ®èi.
2.1.2. HiÖu qu¶ tµi chÝnh
HiÖu qu¶ tµi chÝnh cßn ®-îc gäi lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh hay
hiÖu qu¶ doanh nghiÖp lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ xÐt trong ph¹m vi mét doanh
nghiÖp. HiÖu qu¶ tµi chÝnh ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ
doanh nghiÖp nhËn ®-îc vµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®-îc l¬i
Ých kinh tÕ. HiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh
nghiÖp, nh÷ng nhµ ®Çu t-. HiÖu qu¶ tµi chÝnh chØ liªn quan ®Õn thu, chi cã liªn
quan trùc tiÕp.
2.1.3. HiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n
HiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n cßn ®-îc gäi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµ
hiÖu qu¶ tæng hîp ®-îc xÐt trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ.
Chñ thÓ ®-îc h-ëng hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n lµ toµn bé x· héi mµ
ng-êi ®¹i diÖn cho nã lµ Nhµ n-íc. V× vËy nh÷ng lîi Ých vµ chi phÝ ®-îc xem
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
xÐt trong hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm toµn bé nÒn kinh tÕ
quèc d©n.
Néi dung c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ xÐt
theo quan ®iÓm toµn bé nÒn kinh tÕ.
2.1.4. HiÖu qu¶ tr-íc m¾t vµ hiÖu qu¶ l©u dµi
C¨n cø vµo lîi Ých nhËn ®-îc trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi hay
ng¾n h×nh thµnh kh¸i niÖm hiÖu qu¶ tr-íc m¾t vµ hiÖu qu¶ l©u dµi. HiÖu qu¶
tr-íc m¾t lµ hiÖu qu¶ ®-îc xem xÐt trong kho¶ng thêi gian ng¾n. Lîi Ých ®-îc
xem xÐt trong lo¹i hiÖu qu¶ nµy lµ lîi Ých tr-íc m¾t mang tÝnh t¹m thêi. ViÖc
nhËp nh÷ng thiÕt bÞ cò, c«ng nghÖ kÐm tiªn tiÕn, rÎ tiÒn cã thÓ mang l¹i hiÖu
qu¶ tr-íc m¾t nh-ng vÒ l©u dµi kh«ng h¼n lµ nh- vËy. HiÖu qu¶ l©u dµi lµ hiÖu
qu¶ ®-îc xem xÐt trong kho¶ng thêi gian dµi. ViÖc bá tiÒn mua b¶o hiÓm cã
lîi Ých tr-íc m¾t bÞ vi ph¹m nh-ng nã t¹o ra mét thÕ æn ®Þnh l©u dµi, nã cho
phÐp san bít rñi ro cho c¸c nhµ b¶o hiÓm.
2.2. HiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
HiÖn nay ë n-íc ta kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ cã vai trß ngµy cµng
quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. V× vËy, NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn
thø VIII nhÊn m¹nh: "Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Më
réng thÞ tr-êng xuÊt nhËp khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng ®· qua
chÕ biÕn s©u, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ dÞch vô…" (V¨n kiÖn §¹i
héi §¶ng VIII - Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia - 1996).
V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ lµ mét nh©n
tè quyÕt ®Þnh ®Ó tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, th©m nhËp thÞ tr-êng
n-íc ngoµi. N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ cßn
lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña viÖc thùc hiÖn quy luËt tiÕt kiÖm.
Kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong t¸i
s¶n xuÊt x· héi.
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Khi s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ ®Ó xuÊt khÈu, c¸c quèc gia bá ra nh÷ng chi
phÝ nhÊt ®Þnh. C¸c tû lÖ trao ®æi (mua b¸n) ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ c¶
quèc tÕ. Møc gi¸ vµ t-¬ng quan cña nã kh¸c víi gi¸ trong néi bé cña n-íc
xuÊt khÈu. MÆt kh¸c, s¶n phÈm nhËp khÈu tham gia vµo l-u th«ng hµng ho¸
trong n-íc vµ tham gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, thùc tÕ kh«ng t¸i s¶n
xuÊt t¹i n-íc ®ã.
Kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp
khÈu ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung b»ng c¸ch lµm ®a d¹ng ho¸
hoÆc lµm t¨ng khèi l-îng gi¸ trÞ sö dông cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ mÆt
kh¸c lµm t¨ng thu nhËp quèc d©n nhê tranh thñ ®-îc lîi thÕ so s¸nh trong trao
®æi ®èi víi n-íc ngoµi, t¹o thªm tÝch luü cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt trong n-íc,
gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n trong n-íc.
Víi ®Æc thï cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng kinh doanh nµy
phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, m«i tr-êng v¨n
ho¸ cña c¸c t¸c nh©n n-íc ngoµi. V× vËy, khi thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh
nµy cÇn ph¶i xem xÐt tæng quan c¸c t¸c nh©n ¶nh h-ëng ®Õn nã ®Ó cã c¸c
ph-¬ng ph¸p lµm viÖc vµ gi¶i quyÕt c«ng viÖc tèi -u, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho ho¹t ®éng kinh doanh nµy ngµy cµng ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ chung
cña thêi ®¹i vµ ®Þnh h-íng cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta.
XÐt vÒ mÆt lý luËn, néi dung c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ kinh tÕ trong kinh
doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ lµ gãp phÇn ®¾c lùc thóc ®Èy nhanh n¨ng suÊt lao
®éng x· héi vµ t¨ng thu nhËp quèc d©n cã thÓ sö dông, qua ®ã t¹o thªm nguån
tÝch luü cho s¶n xuÊt vµ n©ng cao møc sèng trong n-íc.
- B¶o ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých tËp thÓ víi lîi
Ých x· héi.
2.3. C¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh
a) C¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh gi¶n ®¬n
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
+ Ph-¬ng ph¸p hÖ sè hoµn vèn gi¶n ®¬n
+ Ph-¬ng ph¸p thêi gian hoµn vèn
b) C¸c ph-¬ng ph¸p gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng
+ Ph-¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn
+ Ph-¬ng ph¸p gi¸ trÞ t-¬ng lai
+ Ph-¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn hµng n¨m
c) Ph-¬ng ph¸p tØ sè lîi Ých/chi phÝ (B/C)
3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu
3.1. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
- Lîi nhuËn: Lîi nhuËn lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cã tÝnh tæng hîp,
ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng cña tõng hîp ®ång xuÊt khÈu. Lîi nhuËn lµ tiÒn ®Ó
duy tr× vµ t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao
møc sèng cho nh©n viªn. Lîi nhuËn lµ toµn bé tiÒn cã ®-îc sau khi ®· trõ ®i
toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu tõ tæng
doanh thu cã ®-îc cña hîp ®ång.
C«ng thøc tÝnh lîi nhuËn nh- sau:
P = TR - TC
Trong ®ã:
P: Lîi nhuËn
TR: Tæng doanh thu
TC: Tæng chi phÝ
NÕu P>0 th× ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, ng-îc l¹i nÕu P<0 th×
lµm ¨n thua lç, nÕu P = 0 th× ho¹t ®éng hoµ vèn. Khi ®¸nh gi¸ dùa trªn chØ tiªu
NguyÔn H÷u Phong - QLKT 45A
- Xem thêm -