Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn tại ngân hàng công t...

Tài liệu Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn tại ngân hàng công thương hai bà trưng

.PDF
84
70
78

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi Nãi §Çu. Trong chiÕn l-îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc ®Õn n¨m 2000 vµ giai ®o¹n tiÕp theo, nhiÖm vô t¹o vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nh»m phôc vô tèt nhÊt cho c«ng cuéc CNH, H§H ®Êt n-íc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu ®-îc chÝnh phñ ®Æc biÖt quan t©m, trong ®ã cã thÓ nãi vai trß cña ngµnh ng©n hµng lµ quan träng nhÊt. Mµ vèn l¹i lµ mét nguån lùc quý vµ khan hiÕm, cho nªn sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn lµ môc tiªu cña bÊt kú nhµ qu¶n lý nµo, ®Æc biÖt c¸c nhµ qu¶n lý trong lÜnh vùc ng©n hµng v× nã liªn quan ®Õn sù tån hay b¹i cña ®¬n vÞ ®ã. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Trong thêi gian qua cã mét sè Ng©n hµng th-¬ng m¹i ®· bÞ ®æ vì mµ nguyªn nh©n s©u xa do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i. Rñi ro lu«n lu«n tiÒm Èn trong ho¹t ®éng tÝn dông, nh÷ng tæn thÊt do ho¹t ®éng nµy mang l¹i th-êng rÊt lín: lµm thÊt tho¸t vèn cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i, møc ®é lín h¬n cã thÓ lµm cho Ng©n hµng th-¬ng m¹i bÞ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ dÉn tíi ph¸ s¶n. ChÝnh v× vËy hiÖu qu¶ chÊt l-îng tÝn dông lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Lµ mét chi nh¸nh Ng©n hµng th-¬ng m¹i QD, NHCT Hai Bµ Tr-ng trong thêi gian qua ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc më réng ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng nh»m mét mÆt b¶o ®¶m lîi nhuËn cho chÝnh m×nh, mÆt kh¸c gióp c¸c doanh nghiÖp gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn, qua ®ã gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn còng ph¶i nh×n nhËn kh¸ch quan r»ng nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®-îc tõ ho¹t ®éng tÝn dông cu¶ Ng©n hµng C«ng Th-¬ng Hai Bµ Tr-ng kh«ng ph¶i lµ nhá, song hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cÇn ph¶i ®-îc tõng b-íc n©ng dÇn lªn ®Ó gãp phÇn cho Ng©n hµng C«ng Th-¬ng Hai Bµ Tr-ng ngµy cµng ph¸t triÓn. §ã chÝnh l¯ lý do thóc ®Èy em chän ®Ò t¯i: “Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th-¬ng Hai Bµ Tr-ng”. Ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng th-¬ng Hai Bµ Tr-ng. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th-¬ng Hai Bµ Tr-ng. Do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn nh÷ng khÝa c¹nh ®Ò cËp trong luËn v¨n nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Víi tinh thÇn thùc sù cÇu thÞ, em mong r»ng sÏ nhËn ®-îc nh÷ng chØ b¶o, gãp ý bæ Ých tõ thÇy c« gi¸o, c¸c anh chÞ c« chó c¸n bé ng©n hµng ®Ó cã thÓ bæ xung, hoµn thiÖn thªm kiÕn thøc cu¶ m×nh. Cuèi cïng em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi thÇy gi¸o, ng-êi ®· trùc tiÕp h-íng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n. Em còng xin c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u cña c¸c c« chó, anh chÞ phßng kinh doanh Ng©n hµng C«ng Th-¬ng Hai Bµ Tr-ng. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng i: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng tÝn DônG cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. 1.1.Ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 1.1.1.Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi néi dung th-êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi, sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan. Nh- vËy, Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn, kh¸c víi c¸c tæ chøc kinh doanh kh¸c (còng ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn) ë chç ®èi t-îng kinh doanh lµ tiÒn tÖ, trong ®ã ho¹t ®éng chñ yÕu lµ huy ®éng tiÒn göi trong d©n c- vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Ó cho vay. Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét trung gian tµi chÝnh, lµ cÇu nèi gi÷a nh÷ng ng-êi thõa vèn vµ nh÷ng ng-êi thiÕu vèn. Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt, nhu cÇu thÞ tr-êng ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng th× ph¶i më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh-ng hiÖn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, trong khi ®ã mét bé phËn nguån vèn ®¸ng kÓ ®ang “nh¯n rçi” trong mäi tÇng lãp d©n c­ x± héi. Ng©n h¯ng th­¬ng m³i ®± ®ãng vai trß trung gian tµi chÝnh ®iÒu hoµ ®-îc l-îng vèn thõa thiÕu trªn thÞ tr-êng. Ng©n hµng th-¬ng m¹i huy ®éng tiÒn göi trong c¸c tÇng líp d©n c- trong x· héi vµ tr¶ cho hä mét møc l·i xuÊt tïy theo thêi h¹n göi tiÒn, qui m« tiÒn göi vµ lo¹i tiÒn göi. Ng©n hµng th-¬ng m¹i sö dông vèn cho vay, tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu mét møc l·i xuÊt cho vay nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó bï ®¾p chi phÝ tr¶ l·i, chi phÝ ho¹t ®éng vµ cã l·i. §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cho vay, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi, Ng©n hµng th-¬ng m¹i ph¶i më réng viÖc huy ®éng vèn d-íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau nh- ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu, chøng chØ tiÒn göi, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kú h¹n, ®-a ra møc l·i xuÊt c¹nh tranh.... Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ®ã hîp lý ®Ó ®ñ bï ®¾p chi phÝ vµ cã l·i. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ngoµi ra, Ng©n hµng th-¬ng m¹i cßn thùc hiÖn mét lo¹t ho¹t ®éng kh¸c nh-: kinh doanh ngo¹i hèi, tham gia thÞ tr-êng chøng kho¸n, gãp vèn mua cæ phÇn, ®Çu t- mua tr¸i phiÕu, kú phiÕu vµ c¸c chøng tõ cã gi¸ kh¸c, cung cÊp dÞch vô t- vÊn, dÞch vô quü kÐt, dÞch vô thanh to¸n.... 1.1.2.Ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét NHTM: a.T¹o lËp vèn. Muèn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh th× tr-íc tiªn c¸c ng©n hµng ph¶i cã vèn. Nguån vèn cña ng©n hµng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, cã thÓ kÓ ra mét sè nguån nh- sau: *Nguån tiÒn göi:Bao gåm tiÒn göi thanh to¸n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm.TiÒn göi tiÕt kiÖm l¹i ®-îc chia thanh tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n. §©y lµ nguån vèn chñ yÕu cña mét ng©n hµng theo ®óng nghÜa cña nã. Trong c¸c lo¹i tiÒn göi th× tiÒn göi thanh to¸n lµ nguån vèn cã chi phÝ thÊp h¬n c¶. TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n cµng dµi th× chi phÝ cµng cao, tuy nhiªn ®©y lµ nguån vèn æn ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng cã thÓ cho vay dµi h¹n. *Nguån vèn ®i vay: Cã ng-êi cho r»ng ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét tæ chøc”®i vay ®Ó cho vay”, ®iÒu n¯y râ r¯ng kh«ng ph°n ²nh chÝnh x²c nguån gèc sù ra ®êi còng nh- b¶n chÊt ho¹t ®éng cña NHTM.Ng©n hµng chØ ®i vay khi cã nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh ®Æc biÖt nh- ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc theo quy ®Þnh, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ phñ nhËn ®©y lµ nguån vèn quan träng cña ng©n hµng.Tuú vµo tõng tr-êng hîp cô thÓ mµ NHTM cã thÓ vay NHT¦,vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi n-íc hay vay cña d©n c-, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ th«ng qua viÖc ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu. *Vèn tù cã vµ qòy cña ng©n hµng: ChiÕm tû träng nhá trong tæng nguån vèn, song ®©y l¹i lµ bé phËn hÕt søc quan träng. Nã lµ c¬ së ®Ó khëi ®éng c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®ång thêi lµ tÊm ®Öm gi¶m sãc gióp ng©n hµng tr¸nh khái nguy cá khñng ho¶ng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. *Ngoµi ra c¸c NHTM cßn cã thÓ tËn dông c¸c nguån vèn kh¸c nh-: nguån vèn uû th¸c cña c¸c TCTD lín, c¸c TCTD n-íc ngoµi, nguån vèn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. Tuy nhiªn c¸c nguån vèn nµy th-êng kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng ph¶i ng©n hµng nµo còng cã ®iÒu kiÖn sö dông. b.Ho¹t ®éng sö dông vèn Trªn c¬ së nguån vèn cña m×nh, c¸c ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng sö dông vèn ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn. C¸c ho¹t ®éng sö dông vèn chñ yÕu bao gåm: ho¹t ®éng ng©n quü, ho¹t ®éng ®Çu t-, ho¹t ®éng cho vay. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Ho¹t ®éng ng©n quü: Còng nh- bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh sù tån hay b¹i cña mét ng©n hµng. Kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn cña mét ng©n hµng ®-îc ®¶m b¶o bëi c¸c tµi s¶n cã tÝnh láng rÊt cao nh-: tiÒn mÆt t¹i kÐt cña ng©n hµng, tiÒn göi t¹i NHT¦ vµ c¸c NHTM kh¸c,tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu.Sè l-îng c¸c tµi s¶n nµy cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cµng ®-îc ®¶m b¶o. Tuy nhiªn ®©y còng lµ tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi thÊp nhÊt trong c¸c tµi s¶n cña ng©n hµng th-¬ng m¹i, viÖc gi÷ nhiÒu tµi s¶n nµy sÏ ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng.ChÝnh v× vËy mµ c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó duy tr× c¸c tµi s¶n nµy ë møc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Ó duy tr× c¸c tµi s¶n nµy ë møc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn, võa ®¹t ®-îc møc lîi nhuËn hîp lý. C«ng viÖc ®ã ®-îc gäi lµ ho¹t ®éng ng©n quü. *Ho¹t ®éng cho vay: Ng-îc l¹i víi ho¹t ®éng ng©n quü, lµ ho¹t ®éng mang l¹i Ýt thu nhËp nhÊt cho ng©n hµng, ho¹t ®éng cho vay l¹i lµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th-êng xuyªn nhÊt, mang l¹i lîi nhuËn lín nhÊt cho ng©n hµng. Thùc chÊt ho¹t ®éng cho vay lµ viÖc thiÕt lËp c¸c quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng, chóng ®em l¹i cho ng©n hµng nh÷ng kho¶n thu nhËp lín tõ l·i tiÒn vay, song còng ®Æt ng©n hµng tr-íc nh÷ng nguy c¬ rñi ro cao nhÊt. ChÝnh v× vËy mµ viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n môc cho vay lu«n ®-îc c¸c ng©n hµng ®Æc biÖt chó ý *Ho¹t ®éng ®Çu t-: C¸c NHTM thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t- b»ng c¸ch tiÕn hµnh mua b¸n c¸c chøng kho¸n trªn thÞ tr-êng ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn th«ng qua chªnh lÖch gi¸. §©y còng lµ c¸ch thøc ®Ó ng©n hµng thùc hiÖn ph-¬ng ch©m ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh. H¬n n÷a, c¸c chøng kho¸n cã ®é an toµn cao vµ tÝnh láng cao còng sÏ gióp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña ng©n hµng ®-îc tèt h¬n. *Ho¹t ®éng trung gian: §Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, tõ chç chØ nhËn tiÒn göi vµ cho vay ®Õn nay c¸c NHTM ®· kh«ng ngõng më réng ho¹t ®éng cña m×nh, cung cÊp thªm nhiÒu dÞch vô míi, qua ®ã còng mang l¹i nh÷ng kho¶n thu kh«ng nhá cho ng©n hµng. Cã thÓ kÓ ra mét sè dÞch vô nh-: dÞch vô thanh to¸n vµ cung øng c¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n, dÞch vô ng©n quü, dÞch vô b¶o l·nh, dÞch vô m«i giíi, dÞch vô t- vÊn. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¸c lo¹i dÞch vô cµng ®a d¹ng vµ thu nhËp tõ ho¹t ®éng nµy ngµy cµng cao 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.2.TÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM. 1.2.1.Kh¸i niÖm vµ vai trß cña TDNH trung vµ dµi h¹n: Kh¸i niÖm: TÝn dông cã thÓ ®-îc hiÓu ®¬n gi¶n lµ mét quan hÖ vay m-în lÉn nhau dùa trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶. §èi t-îng vay m-în cã thÓ lµ tiÒn hoÆc tµi s¶n. Nguyªn t¾c hoµn tr¶ kh¼ng ®Þnh ng-êi cho vay chØ nh-êng quyÒn sö dông tiÒn ho¹c tµi s¶n cña m×nh cho ng-êi ®i vay trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. HÕt thêi h¹n ®ã ng-êi ®i vay sÏ ph¶i hoµn tr¶ cho ng-êi cho vay mét sè tiÒn hay tµi s¶n nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn. Th«ng th-êng gi¸ trÞ kho¶n hoµ tr¶ sÏ lín h¬n gi¸ trÞ kho¶n cho vay. Víi cïng b¶n chÊt nh- vËy, TDNH lµ quan hÖ vay m-în lÉn nhau gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng vµ bªn kia lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nh- c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c tæ chøc x· héi, d©n c- dùa trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. ViÖc hoµn tr¶ cã thÓ thùc hiÖn mét lÇn hay nhiÒu lÇn tuú theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Mét ng©n hµng khi tham gia vµo c¸c quan hÖ tÝn dông cã thÓ ®ãng vai trß lµ ng-êi ®i vay hoÆc ng-êi ®i vay. Khi ng©n hµng nhËn tiÒn göi, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu ®Ó huy ®éng vèn, vay vèn tõ NHT¦, tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c th× nã ®ãng vai trß lµ ng-êi ®i vay. Cßn khi ng©n hµng thùc hiÖn viÖc cho vay trùc tiÕp, chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu th× nã ®ãng vai trß lµ ng-êi cho vay. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do tÝnh phøc t¹p cña ho¹t ®éng cho vay so víi ho¹t ®éng ®i vay vµ còng lµ do thãi quen nªn khi nãi ®Õn TDNH ng-êi ta th-êng chØ ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng cho vay mµ Ýt khi ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng ®i vay. Trong ph¹m vi bµi luËn v¨n nµy, em kh«ng cã tham väng ®Ò cËp ®Õn c¶ hai m¶ng ho¹t ®éng réng lín nµy mµ chØ xin ®-îc tËp trung tËp trung xem xÐt m¶ng ho¹t ®éng cho vay, h¬n thÕ còng chØ giíi h¹n trong ho¹t ®éng cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng. TDNH ( cho vay) trung vµ dµi h¹n lµ c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng cã thêi h¹n trªn mét n¨m nh-ng kh«ng dµi h¬n thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh b»ng vèn vay. ViÖc ph©n chia cô thÓ tÝn dông trung h¹n vµ tÝn dông dµi h¹n tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña mçi quèc gia, ë ViÖt Nam c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 1-5 n¨m ®-îc gäi lµ tÝn dông trung h¹n, trªn 5 n¨m ®-îc gäi lµ tÝn dông dµi h¹n. b. Vai trß cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Thø nhÊt, tÝn dông trung dµi h¹n nh»m cung øng cho nh÷ng doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mµ thiÕu vèn. §©y lµ 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mét h×nh thøc, gi¶i ph¸p kÞp thêi ®Ó chuyÓn ho¹t ®éngcña c¸c ®¬n vÞ quèc doanh tõ c¬ chÕ qu¶n lý quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doan, gãp phÇn th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, thùc sù trao quyÒn s¶n xuÊt kinh doan cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c nghµnh then chèt. Thø hai, cho vay trung dµi h¹n ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thùc sù lµ mét lo¹i tÝn dông ®Çu t- theo chiÒu s©u nh»m më réng s¶n xuÊt , t¨ng quy m«, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng thªm s¶n l-îng, n©ng cao chÊt l-îng c«ng tr×nh. Thø ba, t¹o thÞ tr-êng sö dông vèn ng¾n h¹n v× cho vay trung vµ dµi h¹n sÏ ®Çu t- vµo trang thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Do s¶n xuÊt ph¸t triÓn cho nªn sÏ cÇn nhiÒu vèn l-u ®éng h¬n vµ thÞ tr-êng vèn ng¾n h¹n sÏ ®-îc më réng h¬n theo tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thø t-, cho vay trung dµi h¹n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u ®Çu tvµo c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, tµi s¶n cè ®Þnh... do ®ã nã thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó tiªu thô trong n-íc vµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu hµng ho¸ nhiÒu sÏ lµm t¨ng nguån vèn ngo¹i tÖ cho ®Êt n-íc, ®¶m b¶o c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Thø n¨m, cho vay trung dµi h¹n ë trong n-íc gióp c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¨ng thªm thu nhËp vµ nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n-íc nhiÒu gãp phÇn lµm c©n ®èi ng©n s¸ch, æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Do vËy cÇn ®Èy m¹nh vµ thay ®æi c¬ cÊu cho vay trung dµi h¹n, t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó ng©n hµng më réng s¶n xuÊt kinh doanh. 1.2.2. Mét sè ®Æc tr-ng cña TDNH trung vµ dµi h¹n. a. Môc ®Ých vay vèn: C¸c doanh nghiÖp vay vèn trung dµi h¹n ®Òu nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®Çu t- ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Kho¶n vèn vay ®ã sÏ ®-îc dïng ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ cÊu thµnh nªn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, l¾p ®Æt s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, më réng s¶n xuÊt ngoµi ra vèn nµy cßn ®-îc dïng ®Ó ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu vèn l-u ®éng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp. Tãm l¹i, cã thÓ nãi nguån vènTDNH trung dµi h¹n ®-îc sö dông chñ yÕu ®Ó t¹o lËp tµi s¶n cè ®Þnh vµ mét phÇn tµi s¶n l-u ®éng cho doanh nghiÖp( vèn l-u ®éng rßng). b.Thêi h¹n, rñi ro vµ l·i suÊt trong cho vay trung dµi h¹n. Thêi h¹n cho vay lµ kho¶ng thêi gian tÝnh tõ khi kh¸ch hµng ®-îc nhËn tiÒn vay ®Õn khi kh¸ch hµng tr¶ hÕt toµn bé gèc vµ l·i. Thêi h¹n nµy do hai bªn ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thu©n vµ ®-îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông.§èi víi cho vay trung vµ dµi h¹n th× thêi h¹n cho vay lµ h¬n mét n¨m 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nh-ng kh«ng qu¸ thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay. Tuy nhiªn, thêi h¹n vay vèn kh«ng hoµn toµn cøng nh¾c theo hîp ®ång ®· ký kÕt ban ®Çu mµ cã thÓ ®iÒu chØnh linh ho¹t theo t×nh h×nh thùc tÕ. NÕu t×nh h×nh kinh doanh thuËn lîi, doanh nghiÖp cã ®-îc nguån thu dåi dµo mµ ch-a cÇn sö dông ngay hoÆc khi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh gÆp khã kh¨n doanh nghiÖp muèn thu hÑp s¶n xuÊt th× cã thÓ hoµn tr¶ ng©n hµng tr-íc h¹n. ThËm chÝ doanh nghiÖp cã thÓ vay ë mét ng©n hµng kh¸c víi nh÷ng ®iÒu kiÖn -u ®·i h¬n ®Ó tr¶ nî. Ng-îc l¹i nÕu c«ng viÖc kinh doanh gÆp khã kh¨n do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ cho phÐp doanh nghiÖp gia h¹n nî. DÜ nhiªn trong c¶ hai tr-êng hîp kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng sÏ phÇn nµo bÞ ¶nh h-ëng song nÕu ®ã lµ nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý th× nã sÏ cã lîi cho c¶ hai bªn vÒ l©u dµi. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm thêi h¹n dµi nªn rñi ro trong ho¹t ®éng TDNH trung dµi h¹n còng cao h¬n so víi tÝn dông ng¾n h¹n. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc khã cã thÓ æn ®Þnh trong mét th¬i gian dµi, mµ th-êng xuyªn cã nh÷ng biÕn ®éng. Nh÷ng biÕn ®éng nµy cã thÓ theo hai chiÒu h-íng tèt hoÆc xÊu. Lµ mét chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh khái t¸c ®éng cña nh÷ng biÕn ®éng nµy. Vµ mét khi doanh nghiÖp chÞu nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc do nÒn kinh tÕ mang l¹i th× ng©n hµng víi tc¸ch lµ chñ nî khã tr¸nh khái nh÷ng rñi ro.Thêi h¹n cho vay cµng dµi x¸c suÊt x¶y ra c¸c biÕn ®éng cµn lín vµ do ®ã rñi ro tiÒm Èn cµng cao. §Æc ®iÓm nµy l¹i lµm ph¸t sinh thªm mét ®Æc ®iÓm kh¸c cña TDNH trung vµ dµi h¹n: hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n ®Òu lµ c¸c kho¶n cho vay cã b¶o ®¶m. H×nh thøc b¶o ®¶m cã thÓ lµ b¶o ®¶m ®èi nh©n hay b¶o ®¶m ®èi vËt. ViÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m nµy nh»m gióp ng©n hµng cã thÓ thu ®-îc nî trong tr-êng hîp cã rñi ro x¶y ra. Mét hÖ qu¶ n÷a cña tÝnh chÊt rñi ro cao lµ l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n ph¶i cao h¬n l·i xuÊt cho vay ng¾n h¹n. §iÒu nµy lµ hîp lý bëi bëi mét kho¶n cho vay tiÒm Èn rñi ro cao th× l·i suÊt ph¶i cao ®Ó bï ®¾p nh÷ng rñi ro nÕu x¶y ra.MÆc dï vËy, ®· cã thêi kú ë ViÖt Nam ¸p dông møc cho vay trung dµi h¹n thÊp h¬n møc cho vay ng¾n h¹n, tuy nhiªn ®Õn nay ®iÓm bÊt hîp lý nµy ®· ®-îc ®iÒu chØnh. Møc l·i suÊt phô thuéc nhiÒu yÕu tè( l·i suÊt huy ®éng vèn, phÝ ng©n hµng, lîi nhuËn ng©n hµng, tû lÖ l¹m ph¸t,l·i suÊt c¬ b¶n do NHT¦ quy ®Þnh, l·i suÊt trªn thÞ tr-êng quèc tÕ). Møc l·i suÊt nµy cã thÓ cè ®Þnh trong suèt thêi h¹n vay vèn hoÆc ®iÒu chØnh linh ho¹t theo sù biÕn ®éng cña thÞ tr-êng.Th«ng th-êng, ®Ó tr¸nh rñi ro cho c¶ hai bªn th× l·i suÊt ®-îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thÞ tr-êng tõng thêi kú. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c. Nguyªn t¾c cho vay §Ó ®¶m b¶o tr¸nh rñi ro, viÖc cho vay ph¶i tiÕn hµnh trªn c¬ së tu©n thñ triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c cho vay. §ã lµ: *ViÖc sö dông vèn vay: ph¶i ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. Môc ®Ých sö dông vèn vay ph¶i ®-îc thÓ hiÖn râ rµng, cô thÓ trong dù ¸n, ch-¬ng tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp tr×nh cho ng©n hµng tr×nh khi vay vèn. Ng©n hµng tr-íc khi cho vay sÏ ph¶i kiÓm tra xem môc ®Ých sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp cã kh¶ thi hay kh«ng, cã phï hîp víi ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña vïng, cña ®Þa ph-¬ng, Nhµ n-íc hay kh«ng. Ngay c¶ khi cho vay råi th× ng©n hµng vÉn cÇn cã sù phèi hîp víi doanh nghiÖp theo dâi xem viÖc sö dông vèn vay cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng, tr¸nh t×nh tr¹ng vèn vay sö dông sai môc ®Ých. *ViÖc sö dông vèn vay: ph¶i cã hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi cao. ViÖc sö dông vèn vay ®-îc coi lµ cã hiÖu qu¶ khi nã ®em l¹i nguån thu nhËp ®ñ ®Ó tr¶ gèc vµ l·i vay ®óng h¹n ®ång thêi ®em l¹i lîi nhuËn cho chñ doanh nghiÖp, qua ®ã ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c nµy, tr-íc khi quyÕt ®Þnh cho vay c¸c NH ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, ph©n tÝch kü l-ìng ch-¬ng tr×nh, dù ¸n vay vèn. *ViÖc hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i vay: ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo ®óng lÞch tr×nh tr¶ nî ®· ghi trong hîp ®ång.LÞch tr×nh tr¶ nî ®-îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh, thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, c«ng nghÖ s¶n xuÊt. d. C¸c nguån ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi NHTMlµ ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn cña m×nh. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu nµy th× ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµngph¶i g¾n bã chÆt chÏ, dùa trªn nÒn t¶ng nguån vèn ng©n hµng cã ®-îc. NghÜa lµ c¬ cÊu cho vay ph¶i phï hîp víi c¬ cÊu nguån vèn, c¸c kho¶n cho vay trung dµi h¹n ph¶i ®-îc h×nh thµnh tõ nh÷ng nguån vèn æn ®Þnh, cã thêi h¹n dµi t-¬ng øng. Theo nh÷ng nguyªn t¾c ®ã th× hiÖn nay nguån cho vay trung dµi h¹n ë c¸c NHTM n-íc ta cßn h¹n chÕ chñ yÕu lµ c¸c nguån sau: Nguån vèn tù cã cña c¸c NHTM ( vèn gãp hoÆc tÝch luü ®-îc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh). Tuy nhiªn nguån vèn nµy cßn chiÕm tû lÖ nhá.Nguån vèn huy ®éng cña d©n c- d-íi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu dµi h¹n hoÆc huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n dµi. Nguån huy ®éng ng¾n h¹n ®Þnh kú ®-îc xem xÐt, tÝnh to¸n vµ ®-îc trÝch ra mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh nµo ®ã tuú thuéc vµo l-îng biÕn ®éng cña 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tiÒn göi vµ rót ra cña kh¸ch hµng ®Ó t¹o ra mét nguån æn ®Þnh nh»m cho vay trung dµi h¹n. Nguån nµy cã tû lÖ trÝch nhá vµ dÔ xÈy ra rñi ro cho ng©n hµng v× dïng vèn vay ng¾n h¹n ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Nguån ®i vay cña NHNN: nguån nµy th-êng phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia trong tõng thêi kú cña Ng©n hµng Nhµ n-íc Nguån vay nî n-íc ngoµi ®Ó cho vay trung dµi h¹n: nguån nµy cã -u ®iÓm lµ vay ®-îc khèi l-îng lín, l·i suÊt võa ph¶i nh-ng l¹i ph¶i chÊp nhËn mét sè ®iÒu kiÖn bÊt lîi do phÝa cÊp vèn ®-a ra. Ngoµi ra cßn cã c¸c nguån tµi trî uû th¸c cña c¸c tæ chøc tÝn dông n-ícngoµi nh-: nguån tÝn dông EC, nguån ViÖt §øc. 1.2.3. Nguån tr¶ nî vµ ph-¬ng ph¸p tr¶ nî cho c¸c kho¶n cho vay trung ®µi h¹n. Cã nhiÒu c¸ch ®Ó tr¶ nî cho mét kho¶n vay trung dµi h¹n, ch¼ng h¹n; tr¶ l·i tr-íc ngay tõ khivay tiÒn vµ tr¶ nî gèc vµo cuèi thêi h¹n vay; tr¶ l·i vµ gèc lµm nhiÒu lÇn trong suèt thêi h¹n vay; tr¶ l·i lµm nhiÒu lÇn vµ gèc vµo cuèi thêi h¹n vay. Trong thùc tÕ hiÖn nay ng-êi ta th-êng ¸p dông ph-¬ng ph¸p tr¶ nî gèc vµ l·i lµm nhiÒu lÇn trong suèt thêi h¹n vay. Theo ®ã thêi h¹n vay vèn ®-îc chia thµnh c¸c kú h¹n tr¶ nî, cuèi mçi kú h¹n kh¸ch hµng sÏ ph¶i thanh to¸n cho ng©n hµng sè l·i trong kú vµ mét phÇn nî gèc. Kú h¹n tr¶ nî dµi hay ng¾n, sè tiÒn tr¶ nî gèc mçi kú do hai bªn tho¶ thuËn trªn c¬ së xem xÐt tÝnh chÊt kho¶n vay, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, nguån vèn tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ ®-îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông. Tuy nhiªn lÞch tr×nh tr¶ nî nµy kh«ng ph¶i lµ hoµn toµn cè ®Þnh mµ cã thÓ ®-¬c ®iÒu chØnh theo tho¶ thuËn cña hai bªn khi cã nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh ngoµi dù kiÕn. Trªn c¬ së lÞch tr×nh tr¶ nî ®· ®-îc ký kÕt ®ã, c¸c doanh nghiÖp vay vèn sÏ sö dông c¸c nguån cã thÓ cña m×nh ®Ó tr¶ nî. Do ®Æc ®iÓm cña kho¶n vay trung dµi h¹n phÇn lín lµ ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, chÝnh v× vËy nªn nguån tr¶ nî chñ yÕu lµ tõ kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c tµi s¶n nµy. Khi c¸c tµi s¶n nµy ®-îc ®-a vµo sö dông th× chóng sÏ mang l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t- c¸c kho¶n doanh thu, trong ®ã khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña doanh thu vµ ®-îc dïng ®Ó thanh to¸n tr¶ nî gèc cho ng©n hµng. HiÓn nhiªn chØ cÇn nguån nµy th«i còng ®ñ ®Ó tr¶ hÕt nî gèc cho kho¶n vay. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do thêi h¹n cho vay th-êng lµ ng¾n h¬n thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, h¬n n÷a doanh nghiÖp còng muèn tr¶ nî nhanh ®Ó tr¸nh ph¶i chÞu l·i nªn ngoµi gi¸ trÞ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hä cßn sö dông mét phÇn lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó tr¶ nî gèc. Ngoµi hai nguån tr¶ nî chñ yÕu nµy th× doanh nghiÖp cßn cã thÓ cã nhiÒu nguån kh¸c, thËm chÝ lµ ®i vay ®Ó tr¶ nî ng©n hµng. Tuy nhiªn víi 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 t- c¸ch lµ nhµ ng©n hµng khi cho vay th× mèi quan t©m chñ yÕu chØ lµ kh¶ n¨ng tr¶ nî t¹o ra bëi chÝnh kh¶ n¨ng tr¶ nî h×nh thµnh tõ vèn vay chø kh«ng nªn tr«ng chê vµo c¸c nguån thu kh¸c cña doanh nghiÖp. 1.2.4. ChÊt l-îng TDNH trung dµi h¹n- kh¸i niÖm vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸. a. Kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n. §Ó t×m hiÓu kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n tr-íc hÕt ta ®i xem xÐt kh¸i niÖm hÑp h¬n, ®ã lµ chÊt l-îng cña mét kho¶n tÝn dông: ChÊt l-îng cña mét kho¶n TDNH cã thÓ ®-îc hiÓu lµ lîi Ých kinh tÕ mµ kho¶n tÝn dông ®ã cã thÓ mang l¹i cho c¶ ng-êi ®i vay( kh¸ch hµng) vµ ng-êi cho vay( ng©n hµng). Mét kho¶n tÝn dông ng©n hµng ®-îc coi lµ cã chÊt l-îng tèt khi nã mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cao cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, tøc lµ vèn vay ®-îc ng-êi vay ®-a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra mét sè tiÒn lín h¬n võa ®Ó hoµn tr¶ gèc vµ l·i vay, võa trang tr¶i c¸c chi phÝ kh¸c vµ ®¶m b¶o cã lîi nhuËn, qua ®ã ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr-ëng chung cña nÒn kinh tÕ. XÐt vÒ tæng thÓ ng©n hµng võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ võa mang l¹i hiÖu qu¶ x· héi. Víi t- c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th-êng xuyªn nhÊt lµ nhËn tiÒn göi vµ cho vay, chÊt l-îng tÝn dông lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c NHTM. ChÊt l-îng TDNH ®-¬ng nhiªn ®-îc t¹o nªn bëi chÊt l-îng cña tõng kho¶n tÝn dông. Song kh«ng chØ cã vËy, nÕu bã hÑp kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông ®ång nghÜa víi chÊt l-îng cña mét kho¶n tÝn dông th× râ rµng lµ kh«ng ®Çy ®ñ vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®-îc chÝnh x¸c tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ho¹t ®éng TDNH. Do ®ã, mét c¸ch ®Çy ®ñ cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n nh- sau: ChÊt l-îng TDNH trung dµi h¹n lµ kh¸i niÖm ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng më réng cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng phï hîp víi nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, ®ång thêi ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ thÊy kh¶ n¨ng më réng tÝn dông lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o chÊt l-îng tÝn dông cao, song chØ thÕ th«i th× ch-a ®ñ. Më réng tÝn dông ®ång thêi ph¶i b¶o ®¶m: §¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng. B¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®Êt n-íc. Tãm l¹i chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng lµ mét chØ tiªu tæng hîp, nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thÝch nghi cña ng©n hµng víi m«i tr-êng kinh doanh, ph¶n ¸nh 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 søc m¹nh cña ng©n hµng trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChÊt l-îng tÝn dông kh«ng thÓ tù nhiªn mµ cã, nã lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh phèi hîp hµnh ®éng hîp lý vµ hiÖu qu¶ gi÷a c¸c thµnh viªn trong tõng tæ chøc víi nhau v× mét môc ®Ých chung. Do ®ã, muèn ®¹t ®-îc chÊt l-îng tÝn dông cao ®ßi hái ph¶i cã mét ph-¬ng ph¸p qu¶n lý khoa häc, chÆt chÏ. b. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l-îng TDNH trung dµi h¹n. b1.C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh: Nh- trªn ®· ph©n tÝch, chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng trung vµ dµi h¹n thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng g¾n liÒn víi ®¸p øng nhu cÇu cña doanh nghiÖp vay vèn, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc.VÒ mÆt ®Þnh tÝnh c¸c tiªu chÝ nµy cã thÓ ®-îc ®¸nh gi¸ qua mét sè khÝa c¹nh sau: *Tr-íc hÕt, kh¶ n¨ng më réng tÝn dông ng©n hµng phô thuéc vµo uy tÝn cña ng©n hµng ®ã. Mét ng©n hµng cã uy tÝn sÏ cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. NÕu mét ng©n hµng cã mét ®éi ngò kh¸ch hµng ®«ng ®¶o vµ lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã uy tÝn th× ®ã lµ mét trong nh÷ng dÊu hiÖu cho thÊy chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng lµ kh¶ quan. ChÊt l-îng TDNH cßn thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhu cÇu kh¸ch hµng. §èi víi doanh nghiÖp th× ®iÒu nµy tr-íc hÕt biÓu hiÖn ë chç thñ tôc ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn( tuy nhiªn vÉn ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn t¾c an toµn tèi thiÓu cÇn thiÕt), cung cÊp vèn nhanh chãng, kÞp thêi, an toµn. Nhê ®ã doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ giao dÞch, tiÕt kiÖm ®-îc thêi gian vµ nhÊt lµ kh«ng bá lì nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt. Tuy nhiªn, ®ã míi chØ lµ nh÷ng yªu cÇu ban ®Çu, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh gay g¾t vµ ®Çy biÕn ®éng th× ®ßi hái c¸c NHTM ph¶i n¨ng ®éng h¬n n÷a míi mong cã ®-îc chÊt l-îng tÝn dông cao, ®¸p øng nhu ccÇu ngµy cµng t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt còng nh- l-îng cña kh¸ch hµng. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã th× ngoµi ®¸p øng nhanh chãng, kÞp thêi nhu cÇu vèn, ng©n hµng ph¶i thùc sù trë thµnh ng-êi b¹n cña doanh nghiÖp, s½n sµng gióp ®ì, chia sÎ khã kh¨n víi hä. Ch¼ng h¹n trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt cho vay vèn nÕu thÊy dù ¸n vay vèn cña doanh nghiÖp cã nh÷ng ®iÓm ch- hîp lý, kh«ng kh¶ thi th× thay v× tõ chèi cho vay ng©n hµng cã thª t- vÊn, gãp ý cho doanh nghiÖp ®Ó hä xem xÐt ®iÒu chØnh l¹i cho hîp lý. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh nÕu doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ xem xÐt cïng th¸o gì. Ngoµi ra, ng©n hµng còng cã thÓ lµ ng-êi cung cÊp c¸c th«ng tin bæ Ých vÒ thÞ tr-êng, vÒ khoa häc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp. Lµm ®-îc nh- vËy th× nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng sÏ thùc sù ph¸t huy vai trß ®ßn bÈy gióp doanh nghiÖp c¶i tiÕn thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Vµ mét khi 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× ng©n hµng còng sÏ tr¸nh ®-îc rñi ro, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña chÝnh m×nh. *Yªu cÇu thø hai ®Ó cã chÊt l-îng tÝn dông tèt lµ ph¶i b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng tÝn dông ph¶i mang l¹i cho ng©n hµng thu nhËp ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ liªn quan vµ cã l·i, h¹n chÕ thÊp nhÊt nguy c¬ rñi ro. §iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo ng©n hµng mµ cßn phô thuéc rÊt lín vµo doanh nghiÖp vay vèn. Mét kho¶n tÝn dông chØ cã thÓ ®-îc coi lµ cã hiÖu qu¶ khi c¸c nguyªn t¾c cho vay ®-îc tu©n thñ triÖt ®Ó; sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých; sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao; hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n. ViÖc tu©n thñ chÆt chÏ c¸c nguyªn t¾c tÝn dông võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt võa lµ biÓu hiÖn cña chÊt l-îng tÝn dông tèt. Môc ®Ých sö dông vèn vay ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông ®· ®-îc c¶ hai bªn ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kü l-ìng vÒ hiÖu qu¶, tÝnh kh¶ thi còng nh- møc ®é phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi chung cña ngµnh, cña ®Þa ph-¬ng vµ cña c¶ n-íc. Do ®ã, sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o môc tiªu ®· ®Ò ra ban ®Çu. Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých, céng víi sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ sù gióp ®ì hiÖu qu¶ cña ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®-îc kÕt qu¶ kinh doanh cao nhÊt vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. *Mét yªu cÇu n÷a ®èi víi ho¹t ®éng TDNH lµ ph¶i ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña vïng, cña ®Þa ph-¬ng vµ cña ®Êt n-íc. §iÒu nµy lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu ®¹t ®-îc khi c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nã ®-îc biÓu hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh- tiÒn tÖ quèc gia, gióp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c-. Tuy nhiªn, khi ®¸nh gi¸ tiªu thøc nµy cÇn c¨n cø vµo tõng tr-êng hîp cô thÓ trong tõng thêi kú chø kh«ng thÓ cã mét tiªu chuÈn chung cho tÊt c¶ c¸c tr-êng hîp. Ch¼ng h¹n c¸c dù ¸n c¶i t¹o, n©ng cÊp trang thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ gióp doanh nghiÖp t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng ®ång thêi l¹i thu hÑp c«ng ¨n viÖc lµm cña ng-êi lao ®éng, hoÆc cã nh÷ng dù ²n hiÖu qu° nhÊt thêi kh«ng cao nh­ng cã ý nghÜa “ quèc kÕ d©n sinh” rÊt quan träng. Trong nh÷ng tr­êng hîp ®ã th× ®Ó ®²nh gi² chÝnh x²c chÊt l-îng tÝn dông cÇn ph¶i c©n nh¾c kü l-ìng nhiÒu mÆt liªn quan. Tãm l¹i, chÊt l-îng TDNH nãi chung vµ chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng lµ mét chØ tiªu tæng hîp ®-îc ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm cña c¶ ba chñ thÓ: ng©n hµng, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh chØ lµ nh÷ng c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng TDNH mét c¸h kh¸i qu¸t.§Ó cã thÓ kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 l-îng cô thÓ bao gåm c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. Cßn vÒ phÝa nÒn kinh tÕ th× rÊt khã cã thÓ ®o l-êng cô thÓ, nªn trong thùc tÕ th-êng sö dông c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh ®Ó ®¸nh gi¸. b2.C¸c chØ tiªu ®Þnh l-îng. *VÒ phÝa ng©n hµng: ChØ tiªu vÒ doanh sè vµ tèc ®é t¨ng doanh sè cho vay trung dµi h¹n: Doanh sè cho vay thÓ hiÖn quy m« tuyÖt ®èi cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n, tèc ®é t¨ng doanh sè thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng quy m«c cho vay qua c¸c thêi kú. Doanh sè cho vay lín vµ tèc ®é t¨ng nhanh cho thÊy kh¶ n¨ng më réng tÝn dông ng©n hµng lµ rÊt tèt. Tuy nhiªn ®©y míi chØ lµ®iÒu kiÖn cÇn chø ch-a ®ñ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông, mµ ph¶i kÕt hîp xem xÐt c¸c chØ tiªu kh¸c. ChØ tiªu vÒ d- nî: ChØ tiªu1: D- nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng d- nî cho vay. ChØ tiªu 2: D- nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng tµi s¶n. ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh tû träng d- nî cho vay trung dµi h¹n so víi tæng d- nî cho vay cña NH, tøc lµ ph¶n ¸nh quy m« cña tÝn dông trung dµi h¹n trong mèi t-¬ng quan víi d- nî ng¾n h¹n. Tû lÖ nµy cao vµ ngµy cµng t¨ng cho thÊy NH chó träng ®Õn cho vay trung dµi h¹n, tuy nhiªn còng cã thÓ lµ hËu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî kh«ng ®-îc tèt. Nãi chung c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn cã tû lÖ nµy cao do tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ ho¹t ®éng mang l¹i thu nhËp cao h¬n so víi tÝn dông ng¾n h¹n. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh rñi ro cao cña c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n nªn th«ng th-êng c¸c ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng cña nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ nµy cho phï hîp. ChØ tiªu thø hai ph¶n ¸nh t-¬ng quan so s¸nh vÒ quy m« cho vay trung dµi h¹n so víi tæng tµi s¶n, ®ång thêi cho phÐp ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý trong c¬ cÊu sö dông vèn cña NH. NÕu tû lÖ nµy cao chøng tá c¸c kho¶n cho vay trungdµi h¹n chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n. §iÒu nµy lµ tÝch cùc nÕu NH cã nguån vèn trung dµi h¹n dåi dµo vµ viÖc qu¶n lý ®-îc thùc hiÖn tèt vµ ®¶m b¶o an toµn. Ng-îc l¹i, nÕu tû lÖ nµy cao trong khi ng©n hµng kh«ng cã ®-îc tiÒm lùc vèn trung dµi h¹n dåi dµo vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt th× cã nghÜa lµ ng©n hµng ®ang ë vµo t×nh thÕ nguy hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n bÊt c- lóc nµo. Th«ng th-êng c¸c ng©n hµng th-êng thÝch ph©n t¸n rñi ro b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c tµi s¶n sinh lêi h¬n lµ tËp trung vµo mét 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lo¹i tµi s¶n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao nh-ng nguy c¬ rñi ro còng rÊt lãn nhvËy. ChØ tiªu vÒ c©n ®èi vèn: D- nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng nguån vèn trung dµi h¹nc¸c kho¶n ®Çu t- trung dµi h¹n- gi¸ trÞ TSC§. ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vÒ nguån vèn NH ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trung dµi h¹n. HÇu hÕt c¸c NH th-êng sö dông vèn nµy tµi trî cho ba lo¹i tµi s¶n: TSC§, cho vay trung dµi h¹n, ®Çu t- trung dµi h¹n. Nh- vËy nÕu tû lÖ trªn cµng gÇn 1 th× hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay trung dµi h¹n cña NH ®-îc tµi trî bëi nguån vèn trung dµi h¹n, ®iÒu nµy ®¶m b¶o cho NH mét c¬ cÊu vèn tèi -u xÐt vÒ mÆt phßng ngõa rñi ro. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm cña c¸c nguån vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng cã sù gèi ®Çu nhÊt ®Þnh nªn ng©n hµng cã thÓ tËn dông nguån nµy mét c¸ch hîp lý ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Do ®ã trong thùc tÕ tû lÖ vÒ c©n ®èi vèn nãi trªn th-êng lín h¬n 1, cßn cô thÓ nh- thÕ nµo th× mçi ng©n hµng sÏ cã mét møc riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, c¸c NHTMQD ViÖt Nam ®-îc sö dông tèi ®a 25%( Q§ 297 cña thèng ®èc NHNN) nguån vèn huy ®éng ng¾n h¹n cña m×nh ®ª cho vay trung dµi h¹n. Ngoµi ra khi xem xÐt chØ tiªu nµy cÇn kÕt hîp víi chØ tiªu d- nî ë trªn ®Ó cã kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¶ n¨ng nguån vèn cña ng©n hµng, bëi lÏ tû lÖ c©n ®èi vèn gÇn víi 1 còng cã thÓ lµ hÖ qu¶ cña ®ång thêi hai nguyªn nh©n: c¶ nguån vèn trung dµi h¹n vµ quy m« cho vay ®Òu nhá bÐ. Doanh sè cho vay trung dµi h¹n. ChØ tiªu vÒ vßng quay vèn: D- nî trung dµi h¹n b×nh qu©n. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a doanh sè cho vay trung dµi h¹n víi d- nî trung dµi h¹n b×nh qu©n, qua ®ã cã thÓ thÊy ®-îc kh¶ n¨ng më réng cho vay còng nh- hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî NH. ChØ tiªu nµy th«ng th-êng nhá h¬n 1 do thêi h¹n cho vay dµi nªn d- nî b×nh qu©n trong mét n¨m th«ng th-êng sÏ lín h¬n doanh sè cho vay trong cïng n¨m ®ã. ChØ tiªu nµy cµng gÇn 1, cho thÊy ho¹t ®éng cho vay vµ c«ng t¸c thu nî cña NH lµ rÊt tèt bëi lÏ ®iÒu ®ã chØ ®¹t ®-îc khi quy m« cho vay ®-îc më réng vµ hÇu hÕt c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n trong n¨m ®ã ®Òu ®-îc thu håi ®Çy ®ñ. Ng-îc l¹i tû lÖ nµy thÊp chøng tá ho¹t ®éng cho vay, thu nî hoÆc c¶ hai ®Òu gÆp khã kh¨n. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ChØ tiªu vÒ thu nî: Tèc ®é t¨ng tr-ëng cña doanh sè thu nî: ®o l-êng tèc ®é t¨ng tr-ëng cña doanh sè thu nî qua c¸c rhêi kú. Tèc ®é nµy cao chøng tá c«ng t¸c thu nî cña NH ®ang ®-îc thùc hiÖn tèt, ho¹t ®éng cho vay thuËn lîi vµ ng-îc l¹i tèc ®é nµy thÊp cã thÓ do doanh sè cho vay gi¶m hoÆc c«ng t¸c thu nî gÆp khã kh¨n, hoÆc c¶ hai, ®iÒu ®ã cho thÊy chÊt l-îng tÝn dông kh«ng tèt. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n: Nî qu¸ h¹n lµ nh÷ng kho¶n nî khi dÕn kú h¹n tr¶ nî hoÆc hÕt thêi h¹n vay vèn céng víi thêi gian ®-îc gia h¹n thªm( nÕu cã) nh-ng kh¸ch hµng vÉn ch-a tr¶ ®-îc nî. Trong tr-êng hîp nµy kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu l·i xuÊt nî qu¸ h¹n cao h¬n nhiÒu so víi l·i suÊt ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, mÆc dï vËy cã thÓ thÊy râ ch¼ng ng©n hµng nµo muèn sÏ ph¶i nhËn kho¶n l·i cao nµy khi cho vay. Nî qu¸ h¹n lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng nhÊt ®¸nh gi¸ chÊt l-îng TDNH, nã ph¶n ¸nh nh÷ng rñi ro mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt. Ngoµi ra ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch kü h¬n ng-êi ta th-êng chia nî qu¸ h¹n ra thµnh c¸c lo¹i: nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi, nî qu¸ h¹n khã ®ßi vµ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. C¨n cø ®Ó ph©n chia c¸c lo¹i nî qu¸ h¹n chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu thøc nh-: thêi h¹n gia h¹n nî, nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n, uy tÝn cña doanh nghiÖp vay vèn. C¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n bao gåm: (1)Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d- nî: DN tÝn dôngTDH qu¸ h¹n. DN tÝn dông TDH. (2)Tû lÖ nî qu¸ khã ®ßi h¹n trªn tæng d- nî: DN qu¸ h¹n khã ®ßi cña TDTDH. DN tÝn dông TDH. (3)Tû lÖ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi trªn tæng d- nî DN qu¸ h¹n TDH kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. DN tÝn dông TDH. ChØ tiªu(1) ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña NH trong cho vay trung dµi h¹n. Râ rµng lµ c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn h¹ tû lÖ nµy xuèng cµng thÊp cµng tèt, bëi lÏ tû lÖ nµy cao cho thÊy ng©n hµng ®ang gÆp 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nhiÒu rñi ro. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do nh÷ng rñi ro trong kinh doanh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái nªn c¸c ng©n hµng th-êng chÊp nhËn mét tû lÖ nî qu¸ h¹n nhÊt ®Þnh ®-îc coi lµ an toµn.Tû lÖ nµy theo ý kiÕn cña mét sè chuyªn gia ë møc d-íi 3% lµ cã thÓ chÊp nhËn ®-îc. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy kh«ng ph¶i lµ c¨n cø ®¸ng tin cËy ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro mµ NH ®ang ®èi mÆt.Ch¼ng h¹n cã nh÷ng dù ¸n vay vèn ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶ nh-ng do viÖc ®Þnh kú h¹n tr¶ nî kh«ng h¬pj lý dÉn ®Õn viÖc tr¶ nî kh«ng ®óng kú h¹n, lµm ph¸t sinh nî qu¸ h¹n. Râ rµng nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n nµy kh«ng ph¶n ¸nh ch©n thùc chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng.ChÝnh v× vËy mµ ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n ng-êi ta ph¶i dïng thªm chØ tiªu (2) vµ (3). Nî khã ®ßi lµ nh÷ng kho¶n nî Ýt cã kh¶ n¨ng thu håi dï sao còng cßn hy väng cßn nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi ®ång nghÜa víi mÊt vèn. NÕu c¶ hai chØ tiªu nµy ®Òu ë møc thÊp th× dï chØ tiªu (1) cã cao còng kh«ng ph¶i lµ qu¸ tåi tÖ vµ ng-îc l¹i râ rµng lµ ho¹t ®éng cña NH ®ang gÆp nhiÒu rñi ro , trong tr-êng hîp nµy chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n lµ rÊt thÊp. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ lîi nhuËn: HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu h-íng tíi môc tiªu quan träng nhÊt lµ lîi nhuËn, NHTM còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Cho dï víi t- c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh quan träng trong nÒn kinh tÕ, gi÷ vai trß lµ ®ßn bÈy, thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c NHTM trong qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng nh÷ng chó ý ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn hiÖu qu¶ x· héi, nh-ng lîi nhuËn vÉn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn vµ do vËy kh«ng thÓ bá qua chØ tiªu nµy khi ®¸nh gi¸ chÊt l-îng TDNH. ChÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng kh«ng thÓ nãi lµ cao nÕu lîi nhuËn do ho¹t ®äng nµy mang l¹i thÊp. Cô thÓ ng-êi ta th-êng dïng c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng TDNH trung dµi h¹n xÐt vÒ mÆt lîi nhuËn: LN tõ ho¹t ®éng tÝn dông TDH + ChØ tiªu 1: DN tÝn dông TDH LN tõ ho¹t ®éng tÝn dông TDH + ChØ tiªu 2: Tæng LN ng©n hµng. ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n NH. Nã cho biÕt mét ®ång d- nî cho vay trung dµi h¹n mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû lÖ nµy cµng cao chøng tá lîi nhuËn cµng 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lín, ®ã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn chÊt l-îng tÝn dông cao cña ng©n hµng. ChØ tiªu thø hai cho phÐp ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n vµo toµn bé kÕt qu¶ kinh doanh cña NH. Tû lÖ nµy cao chøng tá lîi nhuËn cña NH cã ®-îc hÇu hÕt lµ tõ ho¹t ®éng cho vay trung dµi h¹n. §iÒu ®ã chØ cã thÓ cã ®-îc khi quy m« cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu tµi s¶n cña ng©n hµng ®ång thêi hiÖu qu¶ do ho¹t ®éng nµy mang l¹i còng cao. Nãi c¸ch kh¸c chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng lµ kh¶ quan.Tuy nhiªn ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi viÖc NH chÊp nhËn ®èi mÆt víi nh÷ng nguy c¬ rñi ro tiÒm tµng. V× vËy ho¹t ®éng nµy cÇn ®-îc qu¶n lý khoa häc vµ chÆt chÏ. VÒ phÝa doanh nghiÖp: C¸c chØ tiªu ®-îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng cña kho¶n tÝn dông xÐt theo quan ®iÓm doanh nghiÖp bao gåm: Møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhê thùc hiÖn dù ¸n. Doanh thu t¨ng tõ dù ¸n. Lîi nhuËn t¨ng tõ dù ¸n. C¸c chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt, nã cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp ®¹t møc cao. §ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng cam kÕt tr¶ nî cho NH ®ång thêi b¶n th©n doanh nghiÖp cã lîi nhuËn, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Tãm l¹i, chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng nãi chung vµ chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp võa mang tÝnh trõu t-îng vïa mang tÝnh cô thÓ. Nã ®-îc biÓu hiÖn th«ng qua nhiÒu chØ tieu liªn quan ®Õn nhiÒu chñ thÓ( ng©n hµng, doanh nghiÖp, nÒn kinh tÕ). C¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ lµ chØ tiªu ®Þnh l-îng hay chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, cã thÓ bæ sung cho nhau nh-ng còng cã thÓ m©u thuÉn nhau. Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch t-¬ng ®èi chÝnh x¸c chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cña mét ng©n hµng th× cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ toµn bé nh÷ng chØ tiªu ®ã trong mét hÖ thèng trªn c¶ quan ®iÓm cña ng©n hµng, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. §ång thêi còng cÇn ph¶i c¨n cø vµo tõng tr-êng hîp cô thÓ ®Ó cã sù -u tiÖ cho chØ tiªu nµy hay chØ tiªu kh¸c, cho chñ thÓ nµy hay chñ thÓ kh¸c. Bëi lÏ trong thùc tÕ ®«i khi lîi Ých cña c¸c chñ thÓ cã thÓ xung ®ét nhau( VÝ dô khi doanh nghiÖp ®Çu t- ®æi míi c«ng nghÖ nh»m t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt th× x· héi sÏ chÞu ¸p lùc lín vÒ n¹n thÊt nghiÖp, thËm chÝ ngay víi mét chñ thÓ th× còng cã h÷ng chØ tiªu m©u thuÉn nhau ch¼ng h¹n ®Ó ®¶m b¶o an toµn th× ng©n hµng cã thÓ ph¶i bã hÑp quy m« cho vay). 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.2.4. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM: ChÊt l-îng tÝn dông NH trung dµi h¹n lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp liªn quan tíi nhiÒu chñ thÓ, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau vµ ®-îc ®¸nh gi¸ theo quan ®iÓm cña c¶ NH, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy chÊt l-îng tÝn dông tèt hay xÊu phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu ng-êi ta th-êng chia thµnh ba nhãm nh©n tè sau: a. Nhãm nh©n tè thuéc vÒ phÝa NH *Quy m« vµ c¬ cÊu kú h¹n cña nguån vèn NHTM. Muèn cho vay ®-îc th× ®iÒu kiÖn tr-íc tiªn lµ ng©n hµng ph¶i cã vèn.Nh-ng chØ cã vèn th«i th× ch-a ®ñ, do yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn nªn c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng ph¶i ®-îc tµi trî chñ yÕu b»ng nguån vèn trung dµi h¹n, bao gåm c¸c nguån vèn cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn vµ c¸c nguån vèn huy ®éng cã thêi h¹n d-íi mét n¨m nh-ng cã tÝnh æn ®Þnh cao trong thêi gian dµi. NÕu mét ng©n hµng cã nguån vèn dåi dµo nh-ng chñ yÕu lµ vèn ng¾n h¹ng, kh«ng æn ®Þnh th× kh«ng nªn më réng cho vay trung dµi h¹n. C¸c nguån vèn mµ mét ng©n hµng cã thÓ sö dông ®Ó cho vay trung dµi h¹n bao gåm: nguån vèn tù cã cña ng©n hµng; vèn vay trung dµi h¹n trong vµ ngoµi n-íc; vèn huy ®éng trung vµ dµi h¹n; vèn uû th¸c; mét bé phËn nhÊt ®Þnh vèn huy ®éng ng¾n h¹n còng cã thÓ ®-îc sö dông. Quy m« c¸c nguån vèn nµy lµ mét trong nh÷ng nhan tè quyÕt ®Þnh quy moo cho vay trung dµi h¹n vµ do ®ã ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng. Ngoµi ra, mét ng©n hµng cã nguån vèn trung dµi h¹n dåi dµo còng dÔ dµng h¬n trong viÖc t¹o lËp uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, nhê ®ã thu hót ®-îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n *N¨ng lùc cña NH trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng: Mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng lµ vèn vµ l·i ph¶i ®-îc tr¶ ®óng kú h¹n. §iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ cã ®-îc nÕu nh- viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh- mong muèn, hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã thiÖn chÝ, cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ nguy c¬ ®ã ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. Th«ng th-êng c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®-îc tiÕn hµnh tr-íc, chñ yÕu xem xÐt c¸c mÆt: kh¶ n¨ng tµi chÝnh; kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, møc ®é tÝn nhiÖm. NÕu ng©n hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu do ng©n hµng ®Æt ra th× dù ¸n ®Çu t- sÏ tiÕp tôc xem xÐt ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®-îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Çu t- cã hîp lý hay kh«ng. NÕu thñ tôc r-êm rµ, cac ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®Æt ra qu¸ kh¾t khe, kh«ng phï hîp víi thùc tÕ sÏ lµm n¶n lßng c¸c 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh nghiÖp hoÆc cã rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp tho¶ m·n ®-îc yªu cÇu cña ng©n hµng. §iÒu ®ã g©y c¶n trë cho ng©n hµng trong viÖc thu hót kh¸ch hµng, më réng tÝn dông. Ng-îc l¹i, nÕu quy tr×nh, ®iÒu kiÖn ®Æt ra kh«ng chÆt chÏ cã thÓ sÏ khiÕn ng©n hµng sai lÇm trong quyÕt ®Þnh cho vay, dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. ChÝnh v× vËy trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cho vay dÉn rñi ro. V× vËy trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸c ng©n hµng ph¶i chó ý kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña m×nh. Lµm ®-îc nh- vËy sÏ gióp ng©n hµng lùa chän ®-îc chÝnh x¸c kh¸ch hµng tin cËy, nh÷ng dù ¸n thùc sù kh¶ thi vµ ®ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng. *N¨ng lùc gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông cña NH. Cho dï c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®-îc tiÕn hµnh tèt, gióp cho ng©n hµng lùa chän ®-îc nh÷ng kh¸ch hµng tèt, nh÷ng dù ¸n kh¶ thi cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao. Song ®ã ch-a ph¶i lµ sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n ®Ó cã ®-îc chÊt l-îng tÝn dông cao, ®Æc biÖt lµ ®èi víi tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Bëi lÏ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian dµi lu«n chøa ®ùng nh÷ng rñi ro tiÒm Èn kh«ng thÓ l-êng tr-íc. B¶n th©n dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng n¶y sinh nh÷ng t×nh huèng ngoµi dù kiÕn. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c gi¸m s¸t, xö lý t×nh huèng tÝn dông khi cho vay cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t chñ yÕu tËp chung vµo c¸c vÊn ®Ò nh- : sù tu©n thñ ®óng môc ®Ých sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp; t×nh h×nh ho¹t ®éng thùc tÕ cña dù ¸n; tiÕn ®é tr¶ nî, qu¸ tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vµ biÕn ®éng tµi s¶n cña doanh nghiÖp; nh÷ng vÊn ®Ò míi nÈy sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh-: sö dông vèn sai môc ®Ých, ©m m-u tÈu t¸n tµi s¶n, lõa ®¶o ng©n hµng. §ång thêi th«ng qua viÖc lu«n b¸m s¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th× ng©n hµng cã thÓ cã biÖn ph¸p gióp ®ì doanh nghiÖp th«ng qua cung cÊp nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng th«ng tin bæ Ých, kÞp thêi hoÆc trùc tiÕp gióp ®ì doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n b»ng c¸ch gia h¹n nî, cho vay thªm nh»m gióp cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng TDNH. *ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NH: ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NHTM lµ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p liªn quan dÕn viÖc khuyÕch tr-¬ng hoÆc h¹n chÕ tÝn dông nh»m ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu cña ng©n hµng ®ã trong tõng thêi kú. Víi ý nghÜa nh- vËy râ rµng chÝnh s¸ch tÝn dông cã t¸c ®éng raats lín ®Õn chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng. Tr-íc hÕt vÒ mÆt quy m« tÝn dông, nÕu chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng trong mét thêi kú nµo ®ã lµ h¹n chÕ tÝn dông trung dµi h¹n th× cã nghÜa lµ quy m« tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan