Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Ngµy nay, hµng kh«ng d©n dông ngµy cµng ®ãng vai trß hÕt søc quan
träng trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Hµng kh«ng kh«ng nh÷ng lµ ngµnh kinh tÕ cã
kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi nhuËn lín mµ cßn cã ý nghÜa rÊt quan träng vÒ mÆt chÝnh
trÞ, ngo¹i giao còng nh- quèc phßng ®èi víi bÊt kú mét quèc gia nµo. ViÖt Nam
còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt chung ®ã. N»m ë vÞ trÝ ®Þa lý kh¸ thuËn lîi, lµ
trung t©m cña mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng, cã tèc ®é t¨ng tr-ëng trung b×nh
t-¬ng ®èi cao, hµng kh«ng ViÖt Nam cã lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m
qua, tõ khi cã chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng, hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ®·
cã nh÷ng b-íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ mäi mÆt, gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng
cuéc x©y dùng ®Êt n-íc.
Tuy nhiªn, nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng mõng trªn kh«ng xãa mê ®-îc thùc tr¹ng
lµ sù ph¸t triÓn cña hµng kh«ng ViÖt Nam vÉn ch-a t-¬ng xøng víi tiÒm n¨ng
vèn cã. Hµng kh«ng ViÖt Nam vÉn thuéc lo¹i chËm ph¸t triÓn vµ tôt hËu kh¸ xa
so víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Thùc tr¹ng trªn cµng trë nªn cÊp
b¸ch h¬n khi chóng ta ®ang tiÕn vµo thiªn niªn kû míi víi nh÷ng xu thÕ míi: sù
ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc - c«ng nghÖ, xu h-íng t- nh©n hãa c¸c
h·ng hµng kh«ng, phi ®iÒu tiÕt vËn t¶i hµng kh«ng, hîp nhÊt vµ liªn minh gi÷a
c¸c h·ng hµng kh«ng...
§øng tr-íc thùc tr¹ng ph¸t triÓn vµ nh÷ng xu thÕ míi cña thêi ®¹i, hµng
kh«ng ViÖt Nam cÇn ph¶i ®-îc ®æi míi c¶ vÒ tÇm nh×n, tr×nh ®é t- duy vµ n¨ng
lùc tæ chøc hµnh ®éng. §Ó sím lµm ®-îc ®iÒu nµy, Tæng C«ng ty Hµng kh«ng
ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng vµ thùc thi mét chiÕn l-îc ph¸t triÓn hîp lý theo
h-íng c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa.
Víi mong muèn t×m hiÓu ho¹t ®éng cña Tæng C«ng ty Hµng kh«ng ViÖt
Nam trong xu thÕ chung nhiÒu biÕn ®éng cña thÞ tr-êng hµng kh«ng thÕ giíi
ngµy nay, c¨n cø trªn nh÷ng tµi liÖu vµ sè liÖu thùc tÕ vÒ t×nh h×nh hµng kh«ng
thÕ giíi còng nh- ho¹t ®éng cña Tæng C«ng ty trong mét sè n¨m qua, t«i xin ®-a
ra "Mét sè gi¶i ph¸p duy tr× vµ më réng thÞ tr-êng cña Viet Nam Airlines".
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Néi dung cña ®Ò tµi bao gåm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng I: Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ thÞ tr-êng
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh cña Viet Nam Airlines
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p më réng ph¸t triÓn thÞ tr-êng cña H·ng
Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam.
§Ò tµi ®-îc thùc hiÖn nhê qu¸ tr×nh h-íng dÉn cña thÇy gi¸o - Th¹c sÜ §ç
Thanh Hµ vµ c¸c thÇy c« gi¸o trong Khoa Qu¶n lý cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c
c¸n bé trong Ban Tµi chÝnh - KÕ to¸n vµ c¸c chuyªn viªn phßng to¸n quèc tÕ cña
H·ng hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam.
Hµ Néi, ngµy 1 th¸ng 12 n¨m 2004
Sinh viªn
NguyÔn Danh Lam
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch-¬ng I
Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ thÞ tr-êng
I. thÞ tr-êng vµ vai trß cña thÞ tr-êng
1. Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr-êng
ThÞ tr-êng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸. "ThÞ tr-êng"
®-îc nhiÒu nhµ kinh tÕ ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Mét c¸ch ®¬n gi¶n, cã thÓ coi thÞ
tr-êng lµ n¬i gÆp gì gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n.
Cho dï c¸c ®Þnh nghÜa vÒ thÞ tr-êng cã nhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè nµo ®i
ch¨ng n÷a th× còng cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yÕu tè sau:
- Ph¶i cã kh¸ch hµng (ng-êi mua hµng), kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n víi ®Þa
®iÓm x¸c ®Þnh.
- Kh¸ch hµng ph¶i cã nhu cÇu ch-a ®-îc tháa m·n. §©y chÝnh lµ c¬ së
thóc ®Èy kh¸ch hµng mua hµng ho¸ vµ dÞch vô.
- Kh¸ch hµng ph¶i cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, tøc lµ kh¸ch hµng ph¶i cã tiÒn
®Ó mua hµng.
2. Chøc n¨ng cña thÞ tr-êng
ThÞ tr-êng cã c¸c chøc n¨ng sau:
- Chøc n¨ng thõa nhËn: Doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hay doanh
nghiÖp th-¬ng m¹i hµng ho¸ dÞch vô lµ ng-êi b¸n hµng. Hµng ho¸ vµ dÞch vô cã
b¸n ®-îc hay kh«ng ph¶i th«ng qua chøc n¨ng thõa nhËn cña thÞ tr-êng. Hµng
ho¸ vµ dÞch vô b¸n ®-îc dï b¸n trùc tiÕp hay b¸n cho ng-êi trung gian, tøc lµ
hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ã ®ùc thÞ tr-êng thõa nhËn. Ng-îc l¹i, nÕu hµng ho¸ vµ
dÞch vô ®-a ra b¸n kh«ng cã ai mua, nh- vËy cã nghÜa lµ thÞ tr-êng kh«ng thõa
nhËn. §Ó ®-îc thÞ tr-êng thõa nhËn, hµng ho¸ vµ dÞch vô ph¶i cã nhu cÇu cña
kh¸ch hµng. Phï hîp ë ®©y vÒ sè l-îng, chÊt l-îng, sù ®ång bé, quy c¸ch, cì
lo¹i, mµu s¾c, bao b× vµ gi¸ c¶, thêi gian ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng.
- Chøc n¨ng thùc hiÖn: Chøc n¨ng nµy ®ßi hái hµng ho¸ vµ dÞch vô ph¶i
®-îc thùc hiÖn gi¸ trÞ trao ®æi (cã thÓ b»ng tiÒn, b»ng hµng hoÆc b»ng c¸c chøng
tõ cã gi¸ kh¸c). Ng-êi b¸n hµng cÇn tiÒn, cßn ng-êi mua hµng cÇn hµng. Sù gÆp
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
gì gi÷a ng-êi b¸n vµ ng-êi mua ®-îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ hµng. Hµng ho¸ vµ dÞch
vô b¸n ®-îc tøc lµ cã sù dÞch chuyÓn hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ ng-êi b¸n sang
ng-êi mua.
- Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch: Qua hµnh vi trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch
vô trªn thÞ tr-êng, thÞ tr-êng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t
triÓn hoÆc ng-îc l¹i. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vµ doanh
nghiÖp th-¬ng m¹i, hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu thô nhanh sÏ kÝch thÝch doanh
nghiÖp më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cung øng cµng nhiÒu hµng h¬n n÷a cho
thÞ tr-êng. Ng-îc l¹i, nÕu hµng ho¸ vµ dÞch vô kh«ng tiªu thô ®-îc, sÏ ®iÒu tiÕt
doanh nghiÖp h¹n chÕ s¶n xuÊt hoÆc thu mua, chuyÓn h-íng s¶n xuÊt kinh
doanh. Chøc n¨ng nµy ®iÒu tiÕt c¸c doanh nghiÖp gia nhËp ngµnh hoÆc rót ra
khái ngµnh, khuyÕn khÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu t- vµo ngµnh hµng
ho¸ vµ dÞch vô cã lîi, kÝch thÝch nhµ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng míi, chÊt
l-îng cao, cã kh¶ n¨ng tiªu thô víi khèi l-îng lín.
- Chøc n¨ng th«ng tin: Th«ng tin thÞ tr-êng lµ nh÷ng thÞ tr-êng vÒ nguån
cung øng, hµng ho¸ - dÞch vô, nhu cÇu hµng ho¸, gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô. §ã
lµ nh÷ng th«ng tin quan träng ®èi víi mäi nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh, c¶ ng-êi
mua vµ ng-êi b¸n, c¶ ng-êi mua vµ ng-êi b¸n, c¶ ng-êi cung øng vµ nghiªn cøu
s¸ng t¹o. Cã thÓ nãi ®ã lµ nh÷ng th«ng tin cã t¸c dông ®èi víi toµn x· héi.
Th«ng tin thÞ tr-êng lµ c¸c th«ng tin kh¸ch quan. Kh«ng cã th«ng tin thÞ tr-êng
kh«ng thÓ cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh- trong c¸c
quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«. V× thÞ tr-êng cã nh÷ng th«ng
tin kh¸ tæng hîp vÒ cÇu nªn hµnh vi cña ng-êi mua còng lµ hµnh vi cña ng-êi
b¸n, gi÷a c¸c ng-êi mua vµ c¸c ng-êi b¸n víi nhau. V× vËy, viÖc thu thËp c¸c
th«ng tin vÒ thÞ tr-êng ®-îc sù chó ý cña c¶ giíi s¶n xuÊt kinh doanh, c¶ ng-êi
tiªu dïng vµ toµn x· héi.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi gåm 4 kh©u: s¶n xuÊt, ph©n
phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng. Trong ®ã, thÞ tr-êng lµ kh©u trung gian, lµ cÇu nèi
gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸ nh©n. ë thÞ tr-êng c¸c
yÕu tè s¶n xuÊt, thÞ tr-êng lµ kh©u trung gian, lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
dïng. Nã lµ kh©u ph©n phèi c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi c¸c yÕu tè s¶n
xuÊt. Lµ thÞ tr-êng ®Çu vµo cña s¶n xuÊt, nã lµ ®iÒu kiÖn cña s¶n xuÊt vµ kh©u
dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Sù ph¸t triÓn cña thÞ tr-êng c¸c yÕu tè
s¶n xuÊt lµ ®iÒu kiÖn cña s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ë gãc ®é nµy, thÞ tr-êng c¸c yÕu tè
s¶n xuÊt cã vai trß to lín:
- B¶o ®¶m ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn liªn tôc víi quy m« ngµy cµng
më réng.
- Thóc ®Èy ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt - c«ng nghÖ míi vµo s¶n
xuÊt th«ng qua viÖc ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng cô,
dông cô tiªn tiÕn, c¸c lo¹i c«ng cô chuyªn dïng cã n¨ng suÊt cao vµ cã hiÖu qu¶
sö dông tèt. C¸c nguyªn nhiªn vËt liÖu cã chÊt l-îng tèt, sö dông hîp lý vµ tiÕt
kiÖm. ThÞ tr-êng kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
- B¶o ®¶m thuËn tiÖn, ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé vµ ®óng chÊt l-îng cho
c¸c doanh nghiÖp sö dông, võa gióp cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cña c¶i vËt
chÊt tËp trung vµo chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt, võa chuyªn m«n hãa kh©u ph©n
phèi, l-u th«ng nªn c¸c yÕu tè ®-îc ®-a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt phï hîp. Th«ng
qua viÖc c¶i tiÕn dÞch vô cña c¸c kh©u mua b¸n, vËn chuyÓn thanh to¸n... gióp
cho nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhËn ®-îc c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ngµy cµng
thuËn lîi vÒ mÆt nµy, nã ph©n bæ c¸c nguån lùc cã hiÖu qu¶.
- Dù tr÷ c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt, b¶o ®¶m cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
gi¶m bít dù tr÷ lín ë n¬i tiªu dïng. ViÖc ph©n phèi l¹i dù tr÷ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt
theo h-íng t¨ng c-êng dù tr÷ ë kh©u l-u th«ng, lµm cho dù tr÷ trong toµn x· héi
gi¶m xuèng vµ dù tr÷ ®-îc lu©n chuyÓn nhanh, cã t¸c dông nh- viÖc t¨ng nguån.
- Ho¹t ®éng cña thÞ tr-êng b×nh th-êng sÏ gióp cho gi¸ c¶ hµng ho¸ ®Çu tvµ hµng trung gian ®-îc æn ®Þnh, ë ®©y cã vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n-íc
trong viÖc b×nh æn thÞ tr-êng.
§èi víi hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c dÞch vô phôc vô tiªu dïng, thÞ tr-êng
hµng tiªu dïng vµ dÞch vô lµ cÇu nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh,
kÓ c¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu víi ng-êi tiªu dïng. §©y còng chÝnh lµ kh©u
dÞch vô phôc vô tiªu dïng, lµ ng-êi néi trî cña toµn x· héi. V× vËy, thÞ tr-êng
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
hµng tiªu dïng vµ dÞch vô ph¸t triÓn v¨n minh cã t¸c dông to lín ®èi víi toµn x·
héi.
- Nã ®¶m b¶o thuËn lîi cho ng-êi tiªu dïng cã thÓ nhËn ®-îc hµng ho¸ vµ
dÞch vô thÝch hîp, phï hîp víi thÞ hiÕu (së thÝch), thu nhËp cña hä vµ sù tèi ®a
hãa tháa dông cña ng-êi tiªu dïng, cho phÐp ng-êi tiªu dïng (kh¸ch hµng) tù do
lùa chän.
- Nã thóc ®Èy nhu cÇu, gîi më nhu cÇu míi, h-íng nhu cÇu tíi hµng ho¸
chÊt l-îng cao, v¨n minh vµ hiÖn ®¹i. ThÞ tr-êng nèi liÒn c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
c¶ trong n-íc vµ thÕ giíi, ®-a hµng ho¸ chÊt l-îng tèt ®Õn gÇn ng-êi tiªu dïng,
kÓ c¶ nh÷ng mÆt hµng trong n-íc ch-a s¶n xuÊt ®-îc.
- Hµng tiªu dïng vµ dÞch vô phôc vô tiªu dïng c¸ nh©n ngµy cµng ph¸t
triÓn phong phó vµ ®a d¹ng. Nhê cã sù ph¸t triÓn c¸c lo¹i hµng tiªu dïng vµ dÞch
vô thuËn tiÖn ®èi víi ®êi sèng x· héi, ®· gi¶i phãng con ng-êi ra khái nh÷ng
c«ng viÖc "kh«ng tªn" trong gia ®×nh, võa nÆng nÒ, võa mÊt nhiÒu thêi gian. Con
ng-êi ®-îc nhiÒu thêi gian tù do h¬n.
- Hµng tiªu dïng vµ dÞch vô thuËn tiÖn ®· lµm gi¶m bít dù tr÷ hµng tiªu
dïng ë hé gia ®×nh vµ c¸c c¸ nh©n, c¸c tËp thÓ tiªu dïng. Sù ph©n phèi l¹i dù tr÷
hµng tiªu dïng theo h-íng tËp trung hµng ë c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i lµm
cho thÞ tr-êng hµng ho¸ phong phó, ®a d¹ng vµ ng-êi mua cã thÓ lùa chän phï
hîp víi thÞ hiÕu, phï hîp víi kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ nhu cÇu sö dông cña m×nh
vµ gia ®×nh.
- ThÞ tr-êng hµng tiªu dïng vµ dÞch vô æn ®Þnh cã t¸c dông rÊt lín tíi viÖc
æn ®Þnh ®êi sèng b×nh th-êng cña mçi con ng-êi, mçi gia ®×nh vµ toµn x· héi. Sù
t¸c ®éng tõ phÝa ChÝnh phñ trong qu¶n lý vÜ m« cã t¸c dông b×nh æn thÞ tr-êng
hµng tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu ®èi víi ®êi sèng cña nh©n
d©n: l-¬ng thùc, thùc phÈm, thuèc ch÷a bÖnh, ®å dïng gia ®×nh, nhµ ë, ®å may
mÆc, ®å dïng häc tËp cho häc sinh...
ë ®©y, còng cÇn ph¶i thÊy mÆt tr¸i cña thÞ tr-êng: sù tÝch tô hµng ho¸ qu¸
lín trong c¸c "bÓ chøa l-u th«ng" còng cã thÓ dÉn tíi khñng ho¶ng. ThÞ tr-êng
cã tÝnh chu kú theo chu kú kinh doanh. ThÞ tr-êng còng cã tÝnh thÊt th-êng do
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
cung kh«ng ®¸p øng cÇu, cÇu kh«ng theo ®-îc cung vµ c¶ nh÷ng t¸c ®éng cña
nh÷ng yÕu tè thuéc qu¶n lý vÜ m« cña ChÝnh phñ ®èi víi m«i tr-êng kinh tÕ tiÒn
tÖ, m«i tr-êng x· héi, m«i tr-êng c«ng nghÖ....
II. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi thÞ tr-êng
1. Nhãm nh©n tè thuéc chÝnh trÞ - x· héi vµ t©m sinh lý cña con ng-êi
Ho¹t ®éng thÞ tr-êng lµ ho¹t ®éng cña con ng-êi. Quan hÖ x· héi cña con
ng-êi rÊt réng r·i. Quan hÖ quèc tÕ tøc lµ quan hÖ gi÷a d©n téc nµy víi c¸c d©n
téc kh¸c. §ã lµ quan hÖ ®ãng hay quan hÖ më. §Æc biÖt cña d©n téc vµ t×nh tr¹ng
hßa b×nh hay chiÕn tranh trong vµ ngoµi d©n täc, gÇn hay xa còng ¶nh h-ëng tíi
thÞ tr-êng.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¸c c¸ nh©n cã quyÒn tù do trong ho¹t ®éng
kinh tÕ theo ph¸p luËt. C¸c yÕu tè vÒ t©m lý, sinh lý cña tõng con ng-êi, th«ng
qua nhËn thøc cña hä, còng ¶nh h-ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh, vÝ dô cã ng-êi
khi thÊy hµng ho¸ gi¸ cao th× hä tung ra ®Ó b¸n, cã ng-êi l¹i tÝch tr÷ l¹i ®Ó chê
gi¸ cao h¬n. Cã ng-êi thÊy hµng gi¸ thÊp th× mua vµo, ng-îc l¹i cã ng-êi ph¶i
b¸n ngay v× sî gi¸ xuèng thÊp h¬n n÷a. Nh÷ng quyÕt ®Þnh sai lÇm dÉn ®Õn ph¸
s¶n qua nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ cña tõng chñ doanh nghiÖp, cña ng-êi kinh doanh
c¸ thÓ, cña ng-êi tiªu dïng c¸ nh©n.
2. Nhãm nh©n tè thuéc qu¶n lý vÜ m« vµ qu¶n lý vi m«
C¸c nh©n tè thuéc qu¶n lý vÜ m« lµ sù t¸c ®éng cña bµn tay h÷u h×nh cña
Nhµ n-íc ®Õn thÞ tr-êng. ThÞ tr-êng tù do lµ thÞ tr-êng ®Ó cho søc m¹nh cung vµ
cÇu ®éc quyÒn Ên ®Þnh gi¸ c¶. ThÞ tr-êng tù do nÕu cã d- cÇu, d- cung th× chÝnh
¸p lùc cña chóng sÏ ®Èy gi¸ tíi ®iÓm c©n b»ng mét c¸ch nhanh chãng. ThÞ tr-êng
tù do sÏ ®¶m b¶o cho c¸c nguån lùc ®-îc di chuyÓn tù do vµ c¸c doanh nghiÖp
cã thÓ tù x¸c ®Þnh lÜnh vùc ®Çu t- ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi. ThÞ tr-êng tù do
tøc lµ b¶o ®¶m cho thÞ tr-êng th«ng suèt, kh«ng cã sù kiÓm so¸t mét c¸ch tïy
tiÖn, chñ quan nh- cÊm ®o¸n kinh doanh, cÊm mang hµng ho¸ ra khái mét tØnh
thµnh phè ®Ó b¶o vÖ mét lîi Ých côc bé nµo ®Êy nÕu lÜnh vùc kinh doanh ®ã ph¸p
luËt kh«ng cÊm vµ hµng ho¸ ®ã lµ hµng th«ng th-êng, chØ vËn ®éng tõ n¬i gi¸
thÊp ®Õn n¬i gi¸ cao.
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ThÞ tr-êng cã ®iÒu tiÕt lµ thÞ tr-êng cã sù t¸c ®éng vÒ phÝa Nhµ n-íc vÒ
c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh, luËt ph¸p, c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, c¸c quy ®Þnh.
Tïy theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi n-íc, mçi thêi kú ë mçi n-íc cã sù ®iÒu tiÕt
kh¸c nhau. C¸c biÖn ph¸p ®-îc sö dông phæ biÕn lµ thuÕ quü ®iÒu hßa gi¸ c¶, trî
gi¸, kho ®Öm... vµ nh÷ng chÝnh s¸ch t¹o m«i tr-êng thuËn lîi cho kinh doanh
nh- x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, æn ®Þnh tiÒn tÖ, gi¶m l¹m ph¸t... xÐt vÒ møc ®é ®iÒu
tiÕt cña mçi quèc gia cã kh¸c nhau nh-ng kh«ng cã mét n-íc nµo l¹i kh«ng cã
sù ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ ®Õn thÞ tr-êng.
Nhãm nh©n tè thuéc qu¶n lý vi m«: lµ nh÷ng nh©n tè thuéc néi bé mét
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc biÖt, nh÷ng doanh nghiÖp lín, ®éc quyÒn
kinh doanh, hoÆc thiÓu sè ®éc quyÒn còng cã ¶nh h-ëng chi phèi thÞ tr-êng gi¸
c¶, mÆt hµng, ra nhËp ngµnh, còng nh- nh÷ng t¸c ®éng kh¸c: sa th¶i hµng lo¹t
c«ng nh©n khi thu hÑp s¶n xuÊt, khi b¶n th©n doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh
doanh cã trôc trÆc, c«ng nh©n ®×nh c«ng, tai n¹n....
3. Nhãm nh©n tè thuéc vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn:
Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr-êng, ®Æc biÖt tèc ®é ph¸t triÓn nhanh
hay chËm cã liªn quan ®Õn c¸c nh©n tè thuéc vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mçi quèc
gia, cña c¸c khu vùc vµ nh÷ng vïng, miÒn trong ph¹m vi cña mét quèc gia.
VÞ trÝ ®Þa lý cña ®Êt n-íc ®èi víi c¸c n-íc xung quanh trong khu vùc vµ
trªn thÕ giíi còng lµ mét thuËn lîi hay khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn, ®Æc biÖt
chó ý lµ lÜnh vùc vËn t¶i ®-êng bé, ®-êng s«ng, ®-êng biÓn vµ ®-êng hµng
kh«ng.
VÞ trÝ ®Þa lý vµ ®Þa h×nh tù nhiªn cña ®Êt n-íc nh- ®Êt ®ai, kho¸ng s¶n,
biÓn, rõng, s«ng ngßi... kÓ c¶ thêi tiÕt vµ khÝ hËu. §©y chÝnh lµ nÒn t¶ng, lµ ®iÒu
kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. LÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ ®· chØ râ nh÷ng lîi thÕ cña
®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt n-íc rÊt sím h×nh thµnh nh÷ng n¬i trung t©m bu«n
b¸n "thø nhÊt kinh kú, thø nh× phæ biÕn", lóc ®ã phæ biÕn n»m gi¸p ven biÓn
§«ng. ë ®©y nãi ®iÒu kiÖn tù nhiªn lµ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi, lµ c¸i nÒn, cßn sù vËn
®éng chñ quan, tøc lµ con ng-êi trong x· héi míi lµ lùc l-îng quyÕt ®Þnh.
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
III. Môc ®Ých, yªu cÇu cña nghiªn cøu thÞ tr-êng
1. Môc ®Ých chung
- T×m nhu cÇu vµ ®¸nh gi¸ ®óng l-îng cÇu.
- T×m c¸ch tháa m·n tèt nhÊt nhu cÇu
- X©y dùng chiÕn l-îc chñ ®éng.
- Thu ®-îc lîi nhuËn dù kiÕn hay lîi nhuËn tèi -u.
2. NhiÖm vô chÝnh cña nghiªn cøu thÞ tr-êng lµ 4 vÊn ®Ò sau:
- Nghiªn cøu t×nh h×nh s¶n xuÊt.
- Nghiªn cøu t×nh h×nh tiªu thô.
- Nghiªn cøu t×nh h×nh l-u th«ng ph©n phèi.
- Nghiªn cøu t×nh h×nh gi¸ c¶.
Nãi c¸ch kh¸c, nghiªn cøu thÞ tr-êng vÒ thùc chÊt cèt lâi lµ ph©n tÝch ®¸nh
gi¸ t-¬ng quan cung cÇu vµ gi¸ c¶ trong qu¸ khø, hiÖn t¹i ®Ó dù ®o¸n thµnh c«ng
trong t-¬ng lai.
3. Yªu cÇu cña nghiªn cøu thÞ tr-êng
Ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn vµ ®ñ, ®¶m b¶o ho¹t ®éng
kinh doanh theo yªu cÇu 6Rs cña tiÕng Anh (right) lµ:
- Right product
- §óng s¶n phÈm
- Right place
- §óng kªnh luång
- Right customer
- §óng kh¸ch hµng
- Right promotion
- §óng yÓm trî.
- Right time
- §óng thêi c¬
- Right price
- §óng c¸c gi¶i ph¸p xóc tiÕn
IV. Ph©n ®o¹n thÞ tr-êng
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc - c«ng nghÖ dÉn ®Õn s¶n phÈm ngµy
cµng cã chÊt l-îng cao, ®ång thêi rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i nh»m ®¸p øng
nhu cÇu rÊt ®a d¹ng cña con ng-êi. Ph¹m vi trao ®æi ph¸t triÓn c¶ bÒ réng lÉn
chiÒu s©u. Do vËy, viÖc ph©n ®o¹n thÞ tr-êng lµ thùc sù cÇn thiÕt ®Ó doanh nghiÖp
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
lùa chän thÞ tr-êng môc tiªu cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së tháa m·n tèt nhÊt nhu cÇu
phong phó vµ ®a d¹ng.
1. Kh¸i niÖm
Ph©n ®o¹n thÞ tr-êng lµ kü thuËt chia nhá mét thÞ tr-êng thµnh nh÷ng
®o¹n kh¸c biÖt vµ ®ång nhÊt.
ThÝ dô vÒ mÆt hµng ¸o s¬ mi: Ng-êi ta ph©n ®o¹n thÞ tr-êng hµng nµy
thµnh hai nhãm lín lµ nam giíi vµ n÷ giíi c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm nhu cÇu tiªu
dïng cña hä. Nh÷ng ®o¹n ë ®©y lµ nh÷ng nhãm nam giíi vµ n÷ giíi. TÝnh chÊt
kh¸c biÖt ë ®©y lµ mçi nhãm dïng ¸o s¬ mi cã quy c¸ch vµ kÝch th-íc kh¸c
nhau. Tuy nhiªn c¶ hai nhãm ®Òu ®ång nhÊt vÒ nhu cÇu may mÆc nãi chung.
Theo c¸ch ®ã, ng-êi ta ph©n ®o¹n tiÕp tõ mçi nhãm trªn thµnh nhãm trÎ em,
nhãm thanh niªn, nhãm phô n÷, nhãm ng-êi giµ thuéc thÞ tr-êng ¸o s¬ mi.
Cïng víi kh¸i niÖm vÒ ph©n ®o¹n thÞ tr-êng, cÇn chó ý tíi kh¸i niÖm cã
liªn quan. §o¹n ®-îc hiÓu lµ mét nhãm ng-êi tiªu dïng ®ång nhÊt, cã cïng ®Æc
®iÓm, cã cïng së thÝch, thu nhËp, tuæi t¸c...
2. C¸c lo¹i ph©n ®o¹n:
- Ph©n ®o¹n vÜ m«: Lµ kü thuËt chia thÞ tr-êng thµnh nh÷ng ®o¹n lín mµ ë
ph¹m vi ®ã thÓ hiÖn tÝnh ®ång nhÊt cao, trªn diÖn réng, cho phÐp doanh nghiÖp
x¸c ®Þnh ®-îc tÝnh c¸ch liªn kÕt thÞ tr-êng cã hiÖu qu¶. VÝ dô ph©n ®o¹n thÞ
tr-êng theo giíi tÝnh nam vµ n÷.
- Ph©n ®o¹n vi m«: Lµ kü thuËt chia thÞ tr-êng thµnh nh÷ng ®o¹n nhá h¬n
n÷a. Ch¼ng h¹n tõ hai giíi tÝnh l¹i chia thµnh nh÷ng nhãm nhá nh- nhãm ng-êi tiªu
dïng trÎ em, nhãm ng-êi tiªu dïng thanh niªn hay phô n÷, nhãm ng-êi giµ....
3. Lý do ph©n ®o¹n thÞ tr-êng
- Ng-êi tiªu dïng rÊt ®«ng.
- Nh÷ng ng-êi tiªu dïng l¹i rÊt ®a d¹ng vÒ nhiÒu mÆt: §a d¹ng vÒ tµi chÝnh,
møc thu nhËp, ®a d¹ng vÒ nhu cÇu tiªu dïng, ®a d¹ng vÒ quan niÖm tiªu dïng...
- Kh¶ n¨ng thùc tÕ cña doanh nghiÖp.
- Gi¶i ph¸p kh¶ thi tèi -u.
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V. Lùa chän thÞ tr-êng môc tiªu
1. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thÞ tr-êng
Toµn bé viÖc ph©n ®o¹n thÞ tr-êng nh- ®· nªu ë trªn cho phÐp doanh
nghiÖp tiÕp cËn b-íc ®Çu víi thÞ tr-êng, Ýt ra còng ®· cã ®-îc nh÷ng nhãm
kh¸ch hµng ë phÝa tr-íc m¾t. ë ®©y, cÇn tiÕn s©u mét b-íc cã tÝnh quyÕt ®Þnh.
2. Lùa chän thÞ tr-êng môc tiªu
a. Kh¸i niÖm
ThÞ tr-êng môc tiªu lµ thÞ tr-êng tËp trung l-îng cÇu lín mµ doanh nghiÖp
cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhÊt, ®ång thêi cã nh÷ng lîi thÕ vÒ c¹nh tranh ®Ó ®¹t
®-îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Þnh.
Nh÷ng môc tiªu nµy tr-íc hÕt lµ doanh sè, thÞ phÇn vµ lîi nhuËn.
b. Nh÷ng ph-¬ng ¸n lùa chän thÞ tr-êng môc tiªu
- TËp trung vµo mét phÇn duy nhÊt.
- Chän mét sè Ýt ®o¹n thÞ tr-êng cã kh¶ quan h¬n.
- Chän tÊt c¶ c¸c ph©n ®o¹n (phñ kÝn toµn bé thÞ tr-êng).
c. Nh÷ng chiÕn l-îc thùc hiÖn
T-¬ng øng víi nh÷ng ph-¬ng ¸n trªn cã nh÷ng chiÕn l-îc sau:
- ChiÕn l-îc tËp trung: H·ng Mecerdes chØ tËp trung ¸p dông chiÕn l-îc
tiÕp thÞ (marketing) ®èi víi nhãm kh¸ch hµng th-îng l-u víi møc gi¸ cao vµ cã
hiÖu qu¶.
- ChiÕn l-îc ph©n biÖt: Renal lµ h·ng th-êng dïng chiÕn l-îc nµy, cung
cÊp lo¹i « t« chÊt l-îng cao vµ chÊt l-îng tèt cho nhãm kh¸ch hµng th-îng l-u
vµ trung l-u.
- ChiÕn l-îc thèng nhÊt: NhiÒu h·ng lín nh- TOYOTA, Coca - Cola ®· ¸p
dông thµnh c«ng chiÕn l-îc nµy.
Trªn thùc tÕ, c¸c C«ng ty th-êng muèn dïng chiÕn l-îc thèng nhÊt ®Ó më
réng doanh sè vµ t¨ng h×nh ¶nh cña m×nh. Tuy nhiªn, viÖc sö dông chiÕn l-îc
thèng nhÊt hay nh÷ng chiÕn l-îc kh¸c cßn tïy thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ
kh¸c nhau. Nh×n chung, viÖc lùa chän chiÕn l-îc ph¶i c¨n cø vµo nhiÒu yÕu tè
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
kÌm theo: kh¶ n¨ng c«ng nghÖ, tÝnh ®ång nhÊt réng hay hÑp cña thÞ tr-êng, c¸c
giai ®o¹n cô thÓ cña vßng ®êi s¶n phÈm, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ,
kh¶ n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh trong kh©u tiªu thô.
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
Vietnam Airlines
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Vietnam Airlines
1. LÞch sö h×nh thµnh
H¬n 40 n¨m qua ®· chøng kiÕn sù lín m¹nh kh«ng ngõng cña ngµnh Hµng
kh«ng d©n dông ViÖt Nam kÓ tõ khi tiÕp qu¶n s©n bay Gia l©m tõ tay Ph¸p, H·ng
hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ngµy nay lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi
nhän cña ®Êt n-íc vµ H·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam (Vietnam Airlines)
®ang trë thµnh mét trong nh÷ng h·ng hµng kh«ng cã tÇm cì trong khu vùc.
Khëi ®Çu tõ n¨m 1956 víi ®éi ngò m¸y bay chØ gåm 5 chiÕc, Hµng kh«ng
ViÖt Nam ®· më ®-êng bay quèc tÕ ®Çu tiªn tíi Beijing, Vientiane n¨m 1976,
Bangkok n¨m 1978 vµ Phnom Penh n¨m 1979.
Th¸ng 4 n¨m 1989, Vietnam Airlines ®-îc thµnh lËp nh- mét doanh
nghiÖp Nhµ n-íc, n¨m 1996 Tæng C«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam chÝnh thøc ®i
vµo ho¹t ®éng bao gåm c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn víi H·ng Hµng kh«ng quèc gia
ViÖt Nam (Vietnam Airlines) lµm nßng cèt. Tæng C«ng ty ho¹t ®éng d-íi sù chØ
®¹o cña 7 thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ do Thñ t-íng bæ nhiÖm.
Vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980 ®Çu 1990, m¹ng ®-êng bay cña Vietnam
Airlines liªn tôc më réng tíi Singapore, Manila, Kuala Lumpur vµ Hong Kong,
cïng víi mét sè ®iÓm ®Õn míi bao gåm Paris, Taipei, Kaohsiung, Seoul, Osaka,
Sydney vµ Melbourne. N¨m 2000, Vietnam Airlines më thªm mét sè ®-êng bay
míi tíi Xiªm RiÖp (Campuchia) vµo th¸ng 2, ®-êng bay xuyªn §«ng D-¬ng vµo
th¸ng 10, Tokyo vµo th¸ng 11 vµ më l¹i ®-êng bay ®Õn Seoul. HiÖn nay,
Vietnam Airlines bay ®Õn 15 ®iÓm trong n-íc vµ 25 ®iÓm trªn thÕ giíi ë Ch©u
¢u, ¸, óc vµ Trung §«ng. Vietnam Airlines kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ më réng
thªm nhiÒu ®-êng bay liªn doanh míi ®Õn Ch©u ¢u vµ B¾c Mü. Vµ còng chÝnh
v× Vietnam Airlines ngµy cµng cã nhiÒu c¸c chuyÕn bay xuÊt ph¸t tõ Hµ Néi
hoÆc thµnh phè Hå ChÝ Minh, Vietnam Airlines mong chê ngµy cµng cã nhiÒu
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
hµnh kh¸ch lùa chän Vietnam Airlines nh- mét h·ng hµng kh«ng tèt nhÊt cho
nh÷ng chuyÕn bay ®Õn ViÖt Nam vµ tiÕp nèi ®i mäi miÒn ®Êt n-íc.
Lµ mét trong nh÷ng ®éi ngò m¸y bay trÎ nhÊt thÕ giíi víi ®é tuæi trung
b×nh h¬n bèn n¨m, Vietnam Airlines ®ang khai th¸c 23 m¸y bay gåm 5 Boeing
767 - 300, 10 Airbus A320, 2 Forkker 70, 6 ATR 72.
Vietnam Airlines kh«ng ngõng c¶i tiÕn hÖ thèng dÞch vô cña m×nh. Tõ
n¨m 1993 ®Õn 1996, Vietnam Airlines ®· ®¹t ®-îc sù t¨ng tr-ëng ®¸ng ghi nhí
vÒ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ víi møc t¨ng tr-ëng b×nh qu©n 35% n¨m
vµ n¨m 1997 thÞ tr-êng quèc tÕ t¨ng 40%. Ngay trong giai ®o¹n khñng ho¶ng
kinh tÕ, kinh doanh cña Vietnam Airlines vÉn gi÷ ®-îc æn ®Þnh. N¨m 1999,
Vietnam Airlines chuyªn chë ®-îc h¬n 2,5 triÖu kh¸ch vµ 41.000 tÊn hµng ho¸
t¨ng 2% so víi n¨m 1998.
2. C¬ cÊu, chøc n¨ng, nhiÖm vô:
Sè c¸n bé nh©n viªn toµn H·ng lµ h¬n 6000 ng-êi. Trong ®ã, sè ng-êi l¸i
m¸y bay lµ 300 ng-êi, sè tiÕp viªn lµ 500 ng-êi. Thî kü thuËt lµ 1000 ng-êi.
Cßn l¹i lµ c¸n bé nh©n viªn chuyªn m«n. (S¬ ®å 1 - trang 34).
Phßng Thanh to¸n Quèc tÕ: cã chøc n¨ng gióp kÕ to¸n tr-ëng trong viÖc
thanh to¸n c¸c hãa ®¬n INTERLINE vµ thanh to¸n thu b¸n s¶n phÈm vËn t¶i cña
Hµng kh«ng ViÖt Nam (S¬ ®å 2 - trang 34).
Víi chøc n¨ng nh- vËy, phßng Thanh to¸n quèc tÕ cã nhiÖm vô sau:
- Thùc hiÖn c«ng t¸c lËp, kiÓm tra, ®èc thóc viÖc thanh to¸n víi c¸c H·ng
quèc tÕ vµ ®¹i lý.
- Ghi sæ kÕ to¸n c¸c ho¹t ®éng ph¸t sinh.
- Thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c kh¸c nh»m hoµn thµnh chøc n¨ng nhiÖm vô cña
phßng vµ c¸c nhiÖm vô kh¸c so kÕ to¸n giao.
II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña Vietnam Airlines
1. Tiªu thô s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng marketing
S¶n phÈm hµng kh«ng lµ s¶n phÈm v« h×nh. Nã ®-îc ®¸nh gi¸ qua chÊt
l-îng phôc vô, qua sè chç b¸n hay sè l-îng t¶i cung øng trong mét thêi kú nhÊt
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
®Þnh. V× s¶n phÈm lµ dÞch vô nªn kh«ng thÓ ®Ó tån kho ®-îc. §iÒu ®ã cã nghÜa
lµ: nÕu anh kh«ng b¸n h«m nay th× còng cã nghÜa lµ anh mÊt ®i mét kho¶n thu
nhËp bï ®¾p chi phÝ cho s¶n phÈm dÞch vô ®ã.
Ho¹t ®éng marketing lµ ho¹t ®éng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc tiªu
thô s¶n phÈm. VËy H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam ®· ¸p dông nh÷ng
chÝnh s¸ch marketing ®ã nh- thÕ nµo?
ChiÕn l-îc ph¸t triÓn thÞ tr-êng cña H·ng hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam
dùa trªn 4 chÝnh s¸ch sau:
* ChÝnh s¸ch s¶n phÈm (Products)
* ChÝnh s¸ch gi¸ (Price)
* ChÝnh s¸ch ph©n phèi (Place)
* ChÝnh s¸ch qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i (Promtion)
a. ChÝnh s¸ch s¶n phÈm
ChÝnh s¸ch s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña Tæng
C«ng ty v× nã thÓ hiÖn n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng khai th¸c cña Tæng C«ng ty. S¶n
phÈm cña ngµnh Hµng kh«ng lµ dÞch vô, bao gåm dÞch vô hµnh kh¸ch vµ dÞch vô
hµng ho¸. C¶ hai yÕu tè ®ã ®Òu quan träng.
§èi víi s¶n phÈm dÞch vô hµnh kh¸ch bao gåm s¶n phÈm chÝnh, s¶n phÈm
kÌm theo vµ s¶n phÈm bæ sung: s¶n phÈm chÝnh lµ s¶n phÈm lÞch bay, c¸c s¶n
phÈm hîp t¸c quèc tÕ liªn quan tíi m¹ng bay. S¶n phÈm kÌm theo lµ c¸c s¶n
phÈm dÞch vô tr-íc, trªn vµ sau chuyÕn ®i bao gåm c¶ dÞch vô mÆt ®Êt vµ dÞch vô
trªn kh«ng. S¶n phÈm bæ sung lµ c¸c s¶n phÈm du lÞch, bao gåm c¸c dÞch vô ®i
kÌm cã cã t¸c dông bæ trî, cã t¸c dông t¹o thªm søc hÊp dÉn cho dÞch vô vËn t¶i
hµnh kh¸ch.
C¸c s¶n phÈm dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ bao gåm:
- S¶n phÈm hµng ho¸ th-êng lÖ: Lµ phÇn s¶n phÈm tÝnh b»ng t¶i cung øng
trªn c¸c chuyÕn bay hµnh kh¸ch., §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm nµy phô thuéc nhiÒu
vµo t¶i hµnh kh¸ch vµ hµnh lý nªn th-êng ¶nh h-ëng nhiÒu ®Õn t¶i hµng ho¸ nhÊt
lµ trong mïa cao ®iÓm vÒ hµnh kh¸ch. Thùc tÕ hiÖn nay, Vietnam Airlines ch-a
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
cã ®éi bay vËn t¶i hµng ho¸ riªng nªn viÖc lËp kÕ ho¹ch b¸n t¶i hµng ho¸ vÉn phô
thuéc chÝnh vµo lo¹i h×nh s¶n phÈm nµy.
- S¶n phÈm liªn doanh: Hai h·ng hµng kh«ng hîp t¸c vµ chia t¶i trªn tõng
chÆng bay. Do hµng ho¸ vËn chuyÓn kh«ng chiÕm phÇn lín trong vËn chuyÓn nªn
viÖc chia t¶i cung øng cho mét h·ng kh¸c chÝnh lµ ®Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh nµy.
- S¶n phÈm liªn doanh (Code - share): Lµ lo¹i h×nh s¶n phÈm dïng chung
nh·n hiÖu nµy.
VÝ dô; VNOZ, VNKE trong mét sè tr-êng hîp ch¼ng h¹n trªn chÆng SGN
- SEL ®Õn c¸c ®iÓm bay kh¸c chØ cã h·ng KE (Korean Air), hay OZ (Asiana
Airlines) sö dông m¸y bay cña b¶n th©n h·ng khai th¸c trong khi Vietnam
Airlines kh«ng sö dông m¸y bay trªn c¸c chÆng nµy. §æi l¹i viÖc khai th¸c nhvËy, c¸c h·ng KE vµ OZ sÏ cung cÊp mét phÇn t¶i (th-êng lµ 1/2 t¶i cung øng)
cho Vietnam Airlines ®i ®Õn SEL vµ ®Õn c¸c ®iÓm kh¸c trªn thÕ giíi tháa thuËn
bëi c¸c bªn. M¹ng b¸n vµ c«ng t¸c b¸n cña c¸c h·ng trong tr-êng hîp nµy lµ
riªng biÖt.
- S¶n phÈm thuª chuyÕn (charter): lµ viÖc thuª toµn bé t¶i cung øng cña
mét m¸y bay chuyªn chë hµng ho¸.
- S¶n phÈm bæ trî: §ã lµ viÖc sö dông thªm c¸c lo¹i h×nh vËn chuyÓn kh¸c
nh-: xe t¶i ®Ó tiÕp tôc trë c¸c l« hµng ngoµi dù kiÕn hoÆc dÞch vô vËn chuyÓn mÆt ®Êt.
- S¶n phÈm Interline: s¶n phÈm chÊp nhËn chøng tõ kh«ng vËn ®¬n. Lµ
viÖc ký hîp ®ång vËn chuyÓn tiÕp víi c¸c h·ng kh¸c nÕu Vietnam Airline kh«ng
cã kh¶ n¨ng khai th¸c tiÕp.
- S¶n phÈm SPA: Còng t-¬ng tù nh- s¶n phÈm Interline nh-ng do cã hîp
®ång dµi h¹n th-êng xuyªn nªn gi¸ thuª thÊp h¬n so víi hîp ®ång Interline.
b. ChÝnh s¸ch gi¸ c¶:
ChÝnh s¸ch gi¸ c¶ ®ãng vai trß quan träng v× viÖc ®Þnh gi¸ ®óng ®¾n vµ
ph-¬ng ph¸p xö lý linh ho¹t cã ¶nh h-ëng lín tíi viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña
h·ng. Vµ tÊt yÕu gi¸ cã ¶nh h-ëng m¹nh mÏ tíi doanh thu vµ lîi nhuËn. Ngoµi
ra, mét chÝnh s¸ch gi¸ phï hîp cßn cã thÓ kÐo dµi vßng ®êi s¶n phÈm vµ n©ng
cao uy tÝn cña C«ng ty. ChÝnh s¸ch gi¸ c-íc x©y dùng cho c¸c ®-êng bay trong
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
n-íc vÒ c¬ b¶n c¨n cø trªn c¸c yÕu tè chi phÝ vµ ®-îc thùc hiÖn trong khu«n khæ
phª duyÖt cña Côc Hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam.
Nãi chung, chÝnh s¸ch gi¸ c¶ phô thuéc chñ yÕu vµo thÞ tr-êng, tÝnh mïa
vô, dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ. NÕu khi cÇu Ýt h¬n cung th× nªn gi¶m gi¸, khuyÕn
khÝch kh¸ch hµng. Cßn khi cung Ýt h¬n cÇu, vÝ dô nh- vµo nh÷ng thêi ®iÓm ngµy
héi, lÔ tÕt, mïa du lÞch.... th× C«ng ty l¹i cã chÝnh s¸ch t¨ng gi¸.
C¸c h×nh thøc chiÕt khÊu hoa hång:
- Hoa hång tæng ®¹i lý: lµ kho¶n tiÒn thï lao Vietnam Airline tr¶ cho tæng
®¹i lý thùc hiÖn chøc n¨ng ®¹i diÖn vµ ph¸t triÓn b¸n cho Vietnam Airline t¹i
l·nh thæ chØ ®Þnh.
- Hoa hång b¸n: lµ kho¶n tiÒn thï lao Vietnam Airline tr¶ cho ®¹i lý hay
ng-êi ñy th¸c thùc hiÖn hµnh vi b¸n s¶n phÈm vËn chuyÓn cña Vietnam Airline.
Hoa hång b¸n tÝnh b»ng tû lÖ % trªn c¬ së b¸n.
- C¸c kho¶n chªnh lÖch gi¸: Lµ kho¶n tiÒn thï lao Vietnam Airline tr¶ cho
®¹i lý hay ng-êi ®-îc ñy th¸c hµnh vi b¸n s¶n phÈm cña Vietnam Airline d-íi
d¹ng chªnh lÖch gi¸ gi÷a gi¸ cña Vietnam Airline giao cho ®¹i lý hoÆc ng-êi
®-îc ñy th¸c vµ gi¸ do hä b¸n cho kh¸ch.
C¸c h×nh thøc chiÕt khÊu:
- ChiÕt khÊu theo doanh sè b¸n.
- ChiÕt khÊu theo l-îng kh¸ch b¸n.
- ChiÕt khÊu theo mïa.
- ChiÕt khÊu chøc n¨ng.
- Trî gi¸.
c. Kªnh ph©n phèi
Kªnh ph©n phèi lµ ®-êng ®i cña s¶n phÈm dÞch vô tõ n¬i ng-êi s¶n xuÊt
(Vietnam Airline) ®Õn tay ng-êi tiªu dïng (kh¸ch hµng) mµ cô thÓ lµ ho¹t ®éng
b¸n vÐ cña Vietnam Airline.
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
HÖ thèng b¸n s¶n phÈm ®-îc cÊu tróc thµnh 3 cÊp qu¶n lý vµ phèi hîp nhsau:
CÊp ®iÒu hµnh b¸n
CÊp triÓn khai thùc hiÖn b¸n
CÊp kiÓm so¸t vµ qu¶n lý b¸n
S¬ ®å hÖ thèng kªnh ph©n phèi cña Vietnam Airline
Vietnam Airline
V¨n phßng
khu vùc
V¨n phßng
Chi nh¸nh
Tæng
®¹i lý
bsp
Phßng
vÐ vna
®¹i lý
Phßng
vÐ vna
®¹i lý
®¹i lý
®¹i lý
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña hÖ thèng kªnh ph©n phèi
Tõ n¨m 1992 trë vÒ tr-íc, ho¹t ®éng ph©n phèi cña Vietnam Airline ®Òu
do chÝnh h·ng thùc hiÖn th«ng qua c¸c phßng vÐ cña H·ng ®Æt t¹i c¸c thµnh phè
chÝnh nh- Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, §µ N½ng. T¹i thêi ®iÓm nµy, H·ng
chØ sö dông cÊu tróc kªnh ng¾n (h·ng ng-êi tiªu dïng).
Tõ n¨m 1992 - 1993, bªn c¹nh ph©n phèi ng¾n (trùc tiÕp) lµ c¬ b¶n, H·ng
®a d¹ng hãa hÖ thèng ph©n phèi. H·ng ký hîp ®ång "B¹n hµng lín" (Corporate)
víi UNDP. §©y lµ mét d¹ng hîp ®ång gom kh¸ch víi sè l-îng lín vµ th-êng
xuyªn cho Vietnam Airline.
§Õn n¨m 1994, h×nh thøc b¸n qua c¸c phßng vÐ vÉn gi÷ vai trß chÝnh;
H·ng ®· triÓn khai b¸n qua c¸c ®¹i lý, b¸n qua tæng ®¹i lý, b¸n cho c¸c C«ng ty
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
du lÞch víi gi¸ ®oµn cho c¸c hµnh tr×nh néi ®Þa.
Tõ n¨m 1995, H·ng vÉn duy tr× vµ ngµy cµng t¨ng c-êng h×nh thøc b¸n
qua phßng vÐ, më réng h×nh thøc ph©n phèi nµy ë ph¹m vi quèc gia vµ quèc tÕ
th«ng qua c¸c v¨n phßng chi nh¸nh ë n-íc ngoµi. H·ng tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹ng
®¹i lý, hñy bá gi¸ ®oµn chÆng néi ®Þa, kh«ng ký tiÕp tôc hîp ®ång "b¹n hµng
lín" víi UNDP. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay, mét mÆt H·ng vÉn cñng cè vµ t¨ng c-êng
h×nh thøc b¸n qua kªnh ng¾n, mét mÆt ®Èy m¹nh c¸c h×nh thøc ph©n phèi kh¸c
nh- tæng ®¹i lý, ®¹i lý, BSP (h×nh thøc nµy sÏ ®-îc ®Ò cËp ë phÇn sau), b¸n cho
c¸c C«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng, b¸n cho c¸c C«ng ty du lÞch n-íc ngoµi, c¸c
®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch Nhµ n-íc ®Ó mua vÐ.
T×nh h×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng kªnh ph©n phèi
Trong 3 n¨m 2001 - 2003, Vietnam Airline ®· chuyªn chë gÇn 8 triÖu l-ît
kh¸ch, cô thÓ nh- sau:
Sè l-îng kh¸ch
L-îng kh¸ch trong 3 n¨m 2001 - 2003
1,718,410
1,800,000
1,569,087 1,594,159
1,600,000
1,400,000
1,185,591
1,200,000
998,540
912,330
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
0
2001
2002
Kh¸ch néi ®Þa
Kh¸ch quèc tÕ
2003
N¨m
Nguån: B¸o c¸o tæng hîp Ban Tµi chÝnh KÕ to¸n
Tû träng b¸n qua c¸c kªnh n¨m 2003
Quèc tÕ
0%
Néi ®Þa
Phßng vÐ
33%
Phßng vÐ
25%
§¹i lý
75%
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD
§¹i lý
67%
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Doanh thu cña Vietnam Airline tõ c¸c ®¹i lý chiÕm tû lÖ lín vµ ®ang cã xu
h-íng t¨ng.
* Chi phÝ
HiÖn t¹i, H·ng ch-a tÝnh cô thÓ ®-îc chi phÝ b¸n tõ phßng vÐ, v× c¸c
phßng vÐ thuéc v¨n phßng khu vùc qu¶n lý vµ ®-îc h¹ch to¸n chung víi v¨n
phßng khu vùc. Tuy nhiªn theo -íc tÝnh, tæng chi phÝ cña c¸c phßng vÐ (kªnh
b¸n trùc tiÕp) cña Vietnam Airlines khoang 23 tû/n¨m. Chi phÝ b¸n qua c¸c ®¹i
lý (hoa hång) vµ c¸c kho¶n hç trî vÒ tµi chÝnh kh¸c cña Vietnam Airlines cho
c¸c ®¹i lý kho¶ng 110 tû/n¨m.
Nh- vËy, ®èi chiÕu gi÷a doanh thu vµ chi phÝ quan hÖ thèng kªnh ph©n
phèi ta thÊy: Chi phÝ b¸n qua c¸c phßng vÐ cña Vietnam Airlines thÊp h¬n so víi
chi phÝ b¸n qua c¸c ®¹i lý. Tuy nhiªn trong t×nh h×nh hiÖn nay, t¹i c¸c tØnh xa,
Vietnam Airlines kh«ng thÓ më c¸c phßng vÐ th× viÖc chØ ®Þnh c¸c ®¹i lý sÏ
mang l¹i nhiÒu hiÖu qña h¬n. Ngay t¹i Hµ Néi hoÆc thµnh phè Hå ChÝ Minh th×
nÕu muèn më mét lo¹t c¸c phßng vÐ còng nh- c¸c ®¹i lý th× chi phÝ còng sÏ cao
h¬n ph-¬ng ¸n chØ ®Þnh ®¹i lý.
C¸c ®¹i lý phÇn lín lµ c«ng ty du lÞch, kh¸ch s¹n, kinh doanh th-¬ng m¹i
vµ dÞch vô gi¶i trÝ, cho nªn c¸c ®¹i lý nh×n chung khai th¸c nguån kh¸ch hµng
tèt, c¸c ®¹i lý cã mèi quan hÖ réng r·i víi nguån kh¸ch n-íc ngoµi.
VÒ mÆt dÞch vô th× chÝnh hÖ thèng ®¹i lý lµm t¨ng chÊt l-îng phôc vô, bëi
v×: do ph¶i c¹nh tranh víi nhau nªn ®Ó phôc vô kh¸ch tèt h¬n, c¸c ®¹i lý lu«n t×m
c¸ch c¶i tiÕn h×nh thøc, chÊt l-îng phôc vô kh¸ch hµng nh- ®-a vÐ miÔn phÝ ®Õn
tËn nhµ vµ tÆng quµ l-u niÖm…
Sù hiÖn diÖn cña Vietnam Airlines tr-íc c«ng chóng nhiÒu h¬n lµm t¨ng uy
tÝn cña Vietnam Airlines. Bªn c¹nh viÖc b¸n vÐ cho Vietnam Airlines, c¸c ®¹i lý cßn
cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Õn du lÞch, kh¸ch s¹n, Visa, Hé chiÕu…t¹o
thµnh mét dÞch vô trän gãi lµm tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Tuy vËy, ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ®¹i lý còng cã mét sè h¹n chÕ lµm
¶nh h-ëng xÊu ®Õn chÊt l-îng dÞch vô nh- tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña
nh©n viªn cßn kÐm, th¸i ®é cña nh©n viªn ®Æt chç, b¸n vÏ ch-a tèt. C¸c th- tõ
NguyÔn Danh Lam - §¹i häc QLKD