Tài liệu Một số biện pháp xây dựng nhà trường văn hóa ở trường thpt số 2 bắc hà

Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU:................................................................................... I. Lý do chọn đề tài……………………………………………………... II. Mục đích nghiên cứu………………………………………………… III. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………... IV. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………….. V. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………….. PHẦN NỘI DUNG:................................................................................. I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của đề tài…………………………….. 1. Cơ sở lý luận…………………………………………………………. 2. Cơ sở thực tiễn………………………………………………………… II. Thực trạng xây dựng nhà trường văn hóa - trường THPT số 2 Bắc Hà 1. Đặc điểm tình hình trường THPT số 2 Bắc Hà…... 2. Thực tế các hoạt động xây dựng NTVH……………………………… III. Một số giải pháp xây dựng NTVH – THPT số 2 Bắc Hà năm học 2010 2011 1. Giải pháp xây dựng “phần nổi” của nhà trường văn hóa 2. Giải pháp xây dựng “phần chìm” của nhà trường văn hóa 3. Các giải pháp cụ thể 3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý của Ban Giám hiệu trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nhà trường văn hoá. 3.2. Vai trò của người Hiệu trưởng trong việc xây dựng nhà trường văn hóa. 3.3. Nâng cao nhận thức cho giáo viên, cán bộ, công chức và toàn thể học sinh để xây dựng NTVH 3.4. Phát huy sức mạnh tổng hợp của giáo viên và học sinh trong trường làm chuyển biến mạnh mẽ cuộc vận động ……………………………………. 3.5. Xây dựng và thực hiện các quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường 3.6. Tăng cường các biện pháp giáo dục hành vi văn hóa cho học sinh hiện nay: 3.7. Tăng cường xây dựng nguồn lực và cơ sở vật chất cho các hoạt động ... 3.8. Xây dựng một môi trường đạo đức tích cực, trong sáng, lành mạnh trong Nhà trường. PHẦN KẾT LUẬN :................................................................................ Tài liệu tham khảo. I. Lý do chọn đề tài Trang 2 3 3 3 4 5 5 5 8 9 9 10 13 13 14 15 15 17 18 19 21 24 27 28 29 30 PHẦN MỞ ĐẦU Theo tinh thần Nghị quyết của Đảng, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá mà chúng ta đang tiến hành nhằm xây dựng cơ sở vật chất cho Chủ nghĩa xã hội đang Trường THPT số 2 Bắc Hà 1 Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà đặt ra nhiệm vụ cấp bách là xây dựng một xã hội không chỉ có nền kinh tế và khoa học công nghệ phát triển cao, cùng với nó phải là một môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh, thực sự là nguồn năng lượng tinh thần, là “cái nôi” nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển trí tuệ và hình thành nhân cách con người. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X cũng khẳng định, phải phát triển nhanh nhưng bền vững; tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; mục tiêu chân – thiện – mỹ là mục đích vươn tới của văn hoá Việt Nam. Bên cạnh những thành tựu đáng tự hào mà Việt Nam đã đạt được trong công cuộc đổi mới vừa qua, cũng phải nghiêm túc nhìn nhận về thực trạng môi trường văn hóa nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập đáng lo ngại: sự gia tăng nhanh chóng của tệ nạn xã hội; sự băng hoại đạo đức, lối sống của một lớp người trong xã hội, đặc biệt là lớp thanh niên trẻ; sự tấn công, phá hoại nhiều mặt của các thế lực thù địch trong và ngoài nước đang làm xói mòn đạo đức, lối sống, phá vỡ thuần phong mỹ tục, đảo lộn kỷ cương, phép nước … Ở lĩnh vực Giáo dục – Đào tạo, nhiều cơ sở đào tạo và trường học chưa thực sự coi trọng vấn đề xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh để đào tạo những con người phát triển toàn diện. Nhiều trường học mới chỉ quan tâm tới việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, chưa chú trọng đúng mức đến việc giáo dục phẩm chất đạo đức, phát triển nhân cách con người. Một số hiện tượng tiêu cực nảy sinh không được kịp thời uốn nắn dẫn đến những hậu quả đáng tiếc trong học sinh, sinh viên: lang thang bụi đời, trộm cắp, cướp giật, ma tuý, mại dâm, .v.v… Trật tự học đường ở một số trường chưa được đảm bảo, mối quan hệ giữa nhà trường – gia đình – xã hội lỏng lẻo, tạo điều kiện cho các tệ nạn xã hội luồn lách, thâm nhập vào học đường. Môi trường giáo dục ở một số nơi còn thiếu lành mạnh bởi hoạt động “thương mại hoá Trường THPT số 2 Bắc Hà 2 giáo dục” của một số thầy cô giáo. Ở một vài trường học, cơ sở vật chất phục vụ học tập còn chưa được trang bị đầy đủ, bàn ghế thiếu thốn, sân chơi nhiều rác, nhà vệ sinh thiếu sạch sẽ, môi trường không khí bị ô nhiễm … làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục. Đây là những bức xúc, đòi hỏi sự quan tâm hàng đầu của các cấp lãnh đạo, các cơ quan đoàn thể trên địa bàn. Bên cạnh đó, cùng với gia đình, nhà trường là “cái nôi” đầu tiên trong quá trình giáo dục, hình thành và phát triển nhân cách con người, tạo nên nguồn nguyên khí của quốc gia. Vì thế để giáo dục các em, những chủ nhân tương lai của đất nước thành một con người phát triển toàn diện thì đầu tiên phải chú ý đến việc xây dựng nhà trường văn hóa, nhà giáo mẫu mực.Vấn đề xây dựng một nhà trường văn hóa được coi là có tính sống còn đối với mỗi trường, vì nếu trường học mà thiếu văn hóa thì không thể làm được chức năng chuyển tải những giá trị kiến thức và nhân văn cho thế hệ trẻ. Xuất phát từ tình hình đó, đồng thời nhằm thực hiện hiệu quả cuộc vận động xây dựng “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực” mà ngành giáo dục đang triển khai hiện nay và tiến tới xây dựng một nhà trường đạt tiêu chuẩn “Nhà trường văn hóa – nhà giáo mẫu mực – học sinh thanh lịch”, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp xây dựng nhà trường văn hoá ở trường THPT số 2 Bắc Hà ” nhằm trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý chỉ đạo tại nhà trường, giúp cho việc thực hiện nhiệm vụ năm học ngày càng đạt hiệu quả cao. II. Mục đích nghiên cứu. Đề tài nghiên cứu đề xuất một số biện pháp chỉ đạo thực hiện xây dựng nhà trường văn hóa ( NTVH ) ở trường THPT số 2 Bắc Hà năm học 2010 - 2011. III. Nhiệm vụ nghiên cứu. 1. Nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn của việc xây dựng NTVH nói chung và trường THPT số 2 Bắc Hà nói riêng. 2. Đánh giá thực trạng của việc xây dựng NTVH ở trường THPT số 2 Bắc Hà Lào Cai. Trường THPT số 2 Bắc Hà 3 Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà 3. Đề xuất một số biện pháp nhằm xây dựng Nhà trường văn hoá, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm ngoan. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện; thực hiện cuộc vận động “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm” trong trường THPT số 2 Bắc Hà IV. Đối tượng nghiên cứu. Những biện pháp chỉ đạo thực hiện xây dựng NTVH trong trường THPT. V. Phương pháp nghiên cứu. 1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 3. Phương pháp điều tra, khảo sát, thực nghiệm. 4. Phương pháp mô tả 5. Phương pháp phân tích 6. Phương pháp tổng hợp, tổng kết kinh nghiệm. PHẦN NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của đề tài 1. Cơ sở lý luận : Tiêu chuẩn: Nhà trường văn hóa – Nhà giáo mẫu mực – Học sinh thanh lịch 1.1.Tiêu chuẩn chung: - Nhà trường văn hoá: Khung cảnh đẹp - Nền nếp tốt - Chất lượng cao - Nhà giáo mẫu mực: Phẩm chất tốt - Chuyên môn giỏi - Phong cách đẹp - Học sinh thanh lịch: Đạo đức tốt - Học tập giỏi – Lối sống đẹp 1.2. Nội dung cụ thể: * Nhà trường văn hóa: - Khung cảnh đẹp: + Có đủ điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, có biện pháp giữ gìn, khai thác tốt tài sản, cơ sở vật chất phục vụ dạy và học. + Cảnh quan sư phạm đảm bảo xanh, sạch, đẹp; môi trường giáo dục lành mạnh, văn hoá, an toàn. + Các phòng học, phòng làm việc, phòng chức năng, thư viện, phòng thí nghiệm... bố trí khoa học, ngăn nắp, sạch đẹp, phục vụ hiệu quả cho các hoạt động của nhà trường. - Nền nếp tốt: + Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật của nhà nước, các quy định, quy chế chuyên môn của ngành, các quy định về cải cách thủ tục hành chính. Đảm bảo kỷ cương trong quản lý, thực chất trong đánh giá; nền nếp làm việc, học tập, hội họp khoa học, thiết thực và hiệu quả. + Xây dựng và thực hiện tốt Quy chế dân chủ, quy định trách nhiệm của các thành viên trong nhà trường. Triển khai có hiệu quả cuộc vận động Dân chủ - Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm. Xây dựng và giữ gìn khối đoàn kết trong tập thể nhà trường. Đảm bảo chế độ thông tin báo cáo. + Thực hiện nếp sống văn minh, tổ chức tốt các phong trào thi đua và các hoạt động giáo dục trong nhà trường - Chất lượng cao: + Thực hiện tốt các hoạt động giáo dục toàn diện, thực hiện đổi mới và đạt kết quả cao trong hoạt động dạy và học. Thực hiện tốt công tác xã hội hoá giáo dục. + Thực hiện tốt công tác xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. + Đạt danh hiệu thi đua “Trường Tiên tiến” trở lên. * Nhà giáo mẫu mực: - Phẩm chất tốt: + Yêu nước, yêu quê hương, làng xóm, yêu nghề, yêu trẻ, thực hiện tốt đường lối giáo dục của Đảng, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật của nhà nước, quy định, quy chế của ngành. + Có tinh thần tập thể, ý thức trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần đoàn kết. Có đạo đức trong sáng, tận tuỵ với nghề, gương mẫu, trung thực, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. - Chuyên môn giỏi: + Tích cực tham gia các sinh hoạt chuyên môn, đảm bảo ngày công lao động cao. Thực hiện có hiệu quả việc đổi mới dạy học. + Thường xuyên tham gia hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, thực hiện có chất lượng công tác nghiên cứu khoa học, đúc kết sáng kiến kinh nghiệm, có ý thức học hỏi, được đồng nghiệp tin cậy. + Chất lượng dạy học và công tác tốt, được học sinh và phụ huynh tin tưởng. Đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua hoặc Lao động tiên tiến trở lên. - Phong cách đẹp: + Có nền nếp làm việc khoa học, lối sống lành mạnh, ứng xử giao tiếp văn hoá. Quan hệ tốt với đồng nghiệp và phụ huynh học sinh. + Trang phục, tác phong, ngôn ngữ, cử chỉ thể hiện nếp sống thanh lịch của người thầy, có tác dụng làm gương cho học sinh noi theo. + Gia đình được công nhận là “Gia đình văn hoá”. * Học sinh thanh lịch: - Đạo đức tốt: + Có ý thức phấn đấu tu dưỡng, động cơ học tập đúng đắn. Có tinh thần khắc phục khó khăn, vươn lên trong học tập và công tác. Tích cực, gương mẫu trong các hoạt động tập thể, tham gia xây dựng nhà trường. + Biết kính trên, nhường dưới, trọng già, quý trẻ, đoàn kết thân ái với bạn bè. + Được xếp loại đạo đức Tốt, được tập thể tín nhiệm. - Học tập giỏi: + Có phương pháp học tập khoa học, đạt kết quả cao và đồng đều ở các môn học, các mặt hoạt động. + Có ý thức rèn luyện, tinh thần tự học, không ngừng nâng cao kiến thức toàn diện. Hăng hái tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao... để trở thành con người phát triển toàn diện. Trung thực trong học tập và kiểm tra, thi cử. Có ý thức giúp đỡ bạn trong học tập. + Đạt danh hiệu Học sinh Tiên tiến trở lên. - Lối sống đẹp: + Có nền nếp tốt trong học tập, sinh hoạt, vui chơi, giải trí; giữ gìn trật tự, vệ sinh nơi công cộng; có ý thức học tập để hiểu biết, kế thừa và phát huy truyền thống văn hoá và nếp sống thanh lịch. Trang phục, giao tiếp, ứng xử có văn hoá. Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà + Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thực hiện tốt nội quy, quy chế của nhà trường. Có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ của công. Tích cực đấu tranh với các biểu hiện không lành mạnh và phòng chống các tệ nạn xã hội. Các mối quan hệ trên nếu được nhà trường chú ý thực hiện tốt, chặt chẽ và đồng bộ thì chắc chắn các trường THPT sẽ đạt hiệu quả tốt hơn về các mặt giáo dục và trở thành địa chỉ tin cậy của học sinh và phụ huynh. 2. Cơ sở thực tiễn. Hiện nay sự du nhập lối sống và sản phẩm công nghệ hiện đại từ các nước phát triển đã làm không ít học sinh xa rời các giá trị đạo đức truyền thống, hình thành tư tưởng hưởng thụ, ăn chơi, đua đòi, chịu tác động của tệ nạn xã hội. Những biểu hiện văn hóa lệch lạc, lối sống thiếu lành mạnh, những hiện tượng tha hóa, những sai lệch chức năng, chuẩn mực giá trị, đạo đức, xa rời thuần phong mỹ tục của dân tộc…đang xuất hiện trong đời sống văn hóa của học sinh. Sự phát triển và lan rộng của hệ thống Internet bên cạnh mặt tích cực giúp phát triển tri thức, cập nhật những thành công, mở rộng hiểu biết và tăng cường các mối quan hệ... cũng đã có những tác động tiêu cực đến đời sống của học sinh. Từ việc sử dụng Internet làm công cụ giải trí tiêu phí thời gian, sức lực và tiền bạc vào game online, sử dụng tiện ích chát, truy cập trang web đen như một thú tiêu khiển, sinh ra thói lừa lọc, mua bán đồ đạc ảo bằng tiền thật...Từ môi trường giao tiếp ảo, nhiều học sinh đã ảo hoá những thông tin cá nhân (tên, tuổi, giới tính, địa phương cư trú, hình dáng...) và đi đến cung cấp thông tin giả. Hiện tượng một bộ phận học sinh hiện nay mắc các tệ nạn xã hội là vấn đề khiến gia đình, nhà trường và toàn xã hội không khỏi lo lắng. Theo thống kê của Cục Thống kê tội phạm, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, học sinh dễ mắc phải những tội phạm như: cướp của, giết người, vận chuyển ma túy... Năm 2009 và 3 tháng đầu năm 2010, riêng trẻ em dưới 16 tuổi có 7000 vụ vi phạm, chiếm đến 70% tội phạm vị thành niên dưới 18 tuổi. Công an các địa phương đã khởi tố điều tra 8.531 vụ với 11.732 đối Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà tượng ở tất cả các tội danh này. Xử lý hành chính lên tới 35.463 vụ với 48.187 đối tượng; trong đó giao cho gia đình giáo dục 21.484 đối tượng, xã phường quản lý, giáo dục 8.892 đối tượng, lập hồ sơ đưa đi trường giáo dục 5.616 đối tượng, áp dụng các biện pháp khác 11.677 đối tượng. Trong hàng loạt các vụ cướp, đâm, chém… vừa qua, hầu hết hung thủ đều trong độ tuổi rất trẻ, thậm chí chỉ mới 16 – 17 tuổi. II. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NHÀ TRƯỜNG VĂN HOÁ - TRƯỜNG THPT SỐ 2 BẮC HÀ 1. Đặc điểm tình hình Trường THPT số 2 Bắc Hà Trường THPT số 2 huyện Bắc Hà được thành lập năm 2004 theo Quyết định số 310/QĐ-UB ngày 02 tháng 6 năm 2004 của UBND tỉnh Lào Cai. Trụ sở nhà trường đặt tại Xã Bảo Nhai, Huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Sau 6 năm thành lập và trưởng thành, trường THPT số 2 Bắc Hà đã tăng nhanh về số lượng, phát triển mạnh về quy mô, cơ sở vật chất, nâng cao dần về chất lượng giáo dục. Quán triệt tinh thần Nghị quyết Trung ương 2 (Khoá VIII) của Đảng coi Giáo dục & Đào tạo, Khoa học & Công nghệ là “Quốc sách hàng đầu”. Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục của trường THPT số 2 Bắc Hà có bước phát triển mới. Nhà trường đã tổ chức sắp xếp phát triển trường lớp khang trang, cải thiện khung cảnh sư phạm đáp ứng nhu cầu học và trở thành địa chỉ tin cậy của cha mẹ học sinh và học sinh 6 xã hạ huyện Bắc Hà và 2 xã Xuân Quang, Phong Niên thuộc huyện Bảo Thắng. Cơ sở vật chất của trường cũng được đầu tư đáng kể. Hệ thống lớp học được điều chỉnh, xây dựng, tu bổ đảm bảo các điều kiện học tập và vui chơi của học sinh. Với diện tích rộng, thoáng mát đáp ứng được điều kiện cho các em học sinh vui chơi và học tập. Việc bồi dưỡng đào tạo, chuẩn hoá đội ngũ giáo viên cũng đem lại nhiều kết quả tốt. Năm học 2010 – 2011, tổng số CBQL, giáo viên toàn trường là 31 đồng chí, số giáo viên đạt chuẩn 96.8%. Đội ngũ giáo viên ngoài việc phấn đấu bồi dưỡng chuyên môn qua các phong trào “dạy tốt, học tốt” còn được bổ sung kiến thức, rèn Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà luyện đạo đức nghề nghiệp qua các đợt bồi dưỡng theo chương trình qui định, các buổi sinh hoạt tư tưởng thường kỳ. Từ khi thành lập đến nay trường đã đạt được những thành tích như sau: - Trường liên tục đạt danh hiệu tập thể Lao động tiên tiến. - Chi bộ liên tục đạt Chi bộ trong sạch vững mạnh. - Số cán bộ giáo viên giỏi cấp tỉnh: 01 - Số giáo viên giỏi cấp trường: 29 lượt. - Công đoàn: Liên tục đạt công đoàn vững mạnh. - Đoàn thanh niên: Liên tục đạt danh hiệu Đoàn trường vững mạnh xuất sắc. 2. Thực tế các hoạt động xây dựng nhà trường văn hóa trong trường THPT số 2 Bắc Hà những năm qua Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thực hiện xây dựng NTVH, thực hiện nghiêm túc Chương trình và kế hoạch hoạt động của Sở giáo dục & đào tạo Lào Cai, trong những năm vừa qua, trường THPT số 2 Bắc Hà đã tiến hành các nhiêm vụ để tiến tới xây dựng Nhà trường văn hoá, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm ngoan, học giỏi. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện; thực hiện cuộc vận động “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, triển khai cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” trong nhà trường, xây dựng môi trường thân thiện, học sinh hoạt động tích cực. Nhờ những cố gắng vươn lên của tập thể nhà trường, đồng thời có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu, sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng xã hội. Trong những năm vừa qua, đặc biệt năm học 2009 - 2010 hoạt động xây dựng NTVH đã có sự chuyển biến rõ rệt cả về chất lượng và nội dung, đặc biệt trong giáo dục toàn diện cho học sinh. 2.1. Đối với học sinh: Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà Nhà trường đã phát động, triển khai các phong trào thi tìm hiểu môi trường xung quanh, nhằm nâng cao thói quen lễ giáo cho học sinh trong toàn trường. Tổ chức các cuộc thi “Học sinh thanh lịch”, “Nữ sinh thanh lịch” nhằm giáo dục nhận thức thẩm mỹ và ứng xử trong cuộc sống. Các hoạt động này tạo ra những sân chơi bổ ích, sinh hoạt văn hoá lành mạnh nhằm phát triển con người toàn diện. Thông qua các hoạt động này, mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh được cải thiện, kỷ cương trật tự nhà trường được xây dựng, củng cố. Sự nhận thức trong các em học sinh về thói quen lễ giáo có sự biến chuyển tốt. Đa số các em học sinh đều biết cư xử đúng mực trong giao tiếp với thầy cô và bạn bè. Có thói quen giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh ăn uống, vệ sinh môi trường, biết yêu thương kính trọng ông bà, bố mẹ, thầy cô giáo và những người gần gũi, biết vâng lời, biết tự nhận lỗi khi mắc lỗi. Trong công tác xây dựng NTVH, Nhà trường luôn xác định mục tiêu tổ chức giáo dục thể chất, giáo dục thẩm mỹ với các nhiệm vụ trọng tâm: Dạy đủ, đúng chương trình môn giáo dục thể chất và thẩm mỹ - hình thành và phát triển khả năng cảm nhận vẻ đẹp trong cuộc sống và nghệ thuật. Bộc lộ cảm xúc phù hợp trước vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng xung quanh và các tác phẩm nghệ thuật Để xây dựng NTVH, nhà trường còn chú trọng, quan tâm việc chăm sóc sức khỏe cho học sinh và y tế học đường. Có kế hoạch trang bị hoàn chỉnh hệ thống nước uống sạch, đảm bảo đủ nước uống sạch, vệ sinh an toàn thực phẩm, hệ thống chiếu sáng học đường hợp lý. Để thực tốt nhiệm vụ này, nhà trường luôn đề cao các biện pháp như: Phối kết hợp với trung tâm y tế xã tổ chức cho 100% học sinh được chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Nhà trường đẩy mạnh hoạt động Thể dục - Thể thao, phong trào văn nghệ, phong trào ca hát tập thể và thể dục thể thao trong nhà trường, hoạt động xã hội của ngành, địa phương. Trong năm học, trường luôn tổ chức sinh hoạt tập thể nhân những ngày lễ lớn. Sáng kiến kinh nghiệm 2.2. Đối với giáo viên: Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà Thực hiện xây dựng NTVH, Chi bộ, Ban giám hiệu trường tiến hành việc tăng cường giáo dục đạo đức, chính trị, tư tưởng: tổ chức học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho cán bộ, giáo viên, công nhân viên và học sinh kết hợp với phong trào xây dựng “Nhà trường văn hoá – Nhà giáo mẫu mực – Học sinh chăm ngoan”. Quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng nhà trường văn hóa được tiến hành theo cách xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động, thông qua các khâu như: - Giáo viên đóng góp ý kiến xây dựng kế hoạch. - Ban giám hiệu có biện pháp quản lý chỉ đạo hoạt động - Ban chấp hành Công đoàn xây dựng khối đoàn kết nội bộ. Hoạt động xây dựng NTVH được biểu hiện trong khối cán bộ, giáo viên như: - Xây dựng nếp sống văn hoá: Ra vào lớp, hội họp đúng giờ, ghi chép đầy đủ, tập trung đóng góp ý kiến xây dựng… - Thực hiện tốt kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên của trường, của Sở Giáo dục để nâng cao trình độ, tạo điều kiện cho giáo viên đi học đạt chuẩn và phấn đấu học trên chuẩn. Tổ chức cho giáo viên học tập và thực hiện các văn bản, chỉ thị của ngành giáo dục - Nhà trường phối kết hợp với Công đoàn hưởng ứng, thực hiện tốt cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, thực hiện tốt cuộc vận động “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm “ và “Nếp sống văn hoá công nghiệp”. Đề ra những tiêu chuẩn thi đua mang tính khả thi được bàn bạc thống nhất một cách dân chủ động viên giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ năm học, tổ chức sơ kết, tổng kết và khen thưởng kịp thời. Trong hoạt động xây dựng NTVH, Nhà trường luôn nghiêm khắc xử lý đối với giáo viên còn những tồn tại như: - Một số giáo viên chưa thực sự mẫu mực trong giao tiếp ứng xử với đồng nghiệp, với học sinh và cha mẹ học sinh. Tác phong, lời nói chưa chuẩn mực. Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà - Trong nghề nghiệp, khả năng sư phạm, phương pháp dạy học chưa thực sự đáp ứng được với yêu cầu đổi mới dạy học dẫn đến việc đánh giá học sinh chưa đúng mức, chưa thực sự làm cho phụ huynh học sinh khâm phục về khả năng chuyên môn, khả năng thu hút học sinh còn hạn chế. - Lối sống, giao tiếp và trang phục đôi lúc chưa chuẩn mực có thể do nhận thức, hoặc cẩu thả trong cách ăn mặc dẫn đến những hạn chế trong việc hướng dẫn học sinh ăn mặc, ứng xử giao tiếp có văn hoá. - Trong việc tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ: một bộ phận nhỏ giáo viên còn chưa tích cực, chưa tự giác để nâng cao trình độ dẫn đến việc thiếu kiến thức chuyên môn và cả kiến thức xã hội để giáo dục và truyền thụ cho học sinh. - Trong việc tham gia các hoạt động xã hội còn có giáo viên nhận thức hạn chế hoặc vì những toan tính cá nhân đã không tích cực tham gia các hoạt động xã hội hoặc không coi trọng các hoạt động xã hội Có thể nói hoạt động xây dựng nhà trường văn hóa tại Trường THPT số 2 Bắc Hà trong những năm qua đã đạt được một số thành tích nhất định. Tuy nhiên, do một số điều kiện khách quan và chủ quan như: điều kiện chuyển sang nền kinh tế thị trường, một số các bậc phụ huynh mải làm ăn kinh tế nên đã xem nhẹ việc giáo dục uốn nắn con em mình. Để phát huy những mặt đã đạt được và khắc phục những tồn tại trong hoạt động xây dựng nhà trường văn hóa ở trường THPT số 2 Bắc Hà, cần phải có những giải pháp cụ thể. III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NHÀ TRƯỜNG VĂN HÓA THPT SỐ 2 BẮC HÀ NĂM HỌC 2010 – 2011 1. Giải pháp xây dựng “phần nổi” của nhà trường văn hóa: 1.1. Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng trường học “Xanh - sạch - đẹp - an toàn” - Quan tâm xây dựng khung cảnh bên ngoài Nhà trường (Cổng trường, tường rào, nhà để xe...) Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà - Chủ động quy hoạch khuôn viên Nhà trường, khu vực sân chơi, bãi tập, khu học tập, ...tạo không gian hợp lý mang tính giáo dục cao. - Tiếp tục đầu tư trồng cây xanh, cây cảnh, cây bóng mát, hòn non bộ... đảm bảo tiêu chí môi trường học đường an toàn, xanh, sạch đẹp. - Tổ chức trang trí lớp học, hành lang các phòng học, trang trí phòng làm việc... trang trí các bảng biểu tuyên truyền về tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu và hệ thống các giá trị của Nhà trường; tạo nên môi trường nhẹ nhàng, hài hoà giảm bớt sự căng thẳng ở giáo viên và học sinh. 1.2. Chú trọng xây dựng trang phục của CBGV và học sinh khi đến trường: Thực hiện mọi CBGV và học sinh thực hiện đúng quy định về trang phục khi đến trường, góp phần làm cho mỗi người tự mình phải trau dồi, rèn luyện phong cách, phẩm chất cho phù hợp với mục tiêu của việc xây dựng nhà trường văn hóa. 1.3. Quan tâm đến các hoạt động văn hoá trong trường học: Chú trọng đưa các hoạt động văn hóa có ý nghĩa thiết thực, phù hợp với truyền thống văn hoá của dân tộc. 1.4. Hình thành thói quen ứng xử có văn hoá trong CBGV và học sinh: - Thói quen gìn giữ vệ sinh trường lớp; tiết kiệm năng lượng; không nói tục, chửi thề; không hút thuốc lá; không sử dụng điện thoại di động khi hội họp và giảng dạy... - Chống các biểu hiện thiếu công bằng, thiếu dân chủ, thiếu trung thực; - Bắt tay, chào hỏi, tặng hoa...lúc nào cho phù hợp... - Đi lại, đứng ngồi, xưng hô, nói năng, để xe... sao cho có văn hóa. 2. Giải pháp xây dựng “phần chìm” của nhà trường văn hóa: - Khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia sẽ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa các giáo viên và học sinh: Làm cho nhà trường thực sự là một tổ ấm thứ hai sau gia đình, mỗi giáo viên đều cảm thấy thoải mái, dễ dàng trao đổi, thảo luận, chia sẽ kinh nghiệm, giúp đỡ nhau trong chuyên môn và cuộc sống. Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà - Tạo bầu không khí tin cậy, thúc đẩy giáo viên quan tâm đến chất lượng và hiệu quả giảng dạy học tập: Tạo bầu không khí thân thiện, gắn bó nhưng phải có sự phân cấp trong công việc, không nên đề cao uy quyền mà xác định mỗi người phụ trách mỗi lĩnh vực công tác khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến mục đích chung là chất lượng và hiệu quả công tác. - Tạo môi trường học tập thuận lợi nhất cho học sinh: Có môi trường học tập thuận lợi học sinh mới ham học, vui vẻ, thoải mái... Do vậy phải tạo được môi trường thân thiện giữa CBGV với học sinh. - Tạo môi trường thân thiện cho CBGV và học sinh: Phải xây dựng nhà trường là nơi thực sự an toàn, cởi mở và chấp nhận các nhu cầu hoàn cảnh khác nhau của học sinh, khuyến khích học sinh phát biểu bày tỏ quan điểm cá nhân của mình, xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn trọng, hiểu biết, học hỏi lẫn nhau giữa thầy và trò. - Xây dựng đội ngũ cốt cán có trách nhiệm và thống nhất cao trong việc xây dựng nhà trường văn hóa: Mọi công việc cần có sự trao đổi, bàn bạc trong Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể trong trường học, các Tổ trưởng chuyên môn...tạo được không khí dân chủ, cởi mở từ đó phát huy được sự sáng tạo của đội ngũ trong việc xây dựng nhà trường văn hóa. - Coi trọng dân chủ trong trường học, tổ chức các diễn đàn cho thanh thiếu niên học sinh: Tạo được tinh thần dân chủ thực sự để từng cá nhân và tập thể lớp được đề xuất, được phản ánh được đóng góp ý kiến xây dựng Nhà trường...Tổ chức các diễn đàn là điều kiện tốt nhất để học sinh bộc lộ tư tưởng, tình cảm, lẽ sống của mình. 3. Chú trọng các giải pháp cụ thể 3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý của Ban Giám hiệu trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nhà trường văn hoá. Đây là giải pháp có tính chất quyết định tới việc nâng cao chất lượng và hiệu quả xây dựng NTVH ở trường THPT số 2 Bắc Hà trong thời kỳ hiện nay. Xây dựng NTVH nhằm đáp ứng những nhu cầu văn hoá, giáo dục học sinh, góp phần hình thành và hoàn thiện nhân cách của học sinh. Xây dựng NTVH tốt đẹp cần thiết có sự chỉ đạo Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà và tham gia của các cấp uỷ Đảng, sự quản lý của Ban giám hiệu Nhà trường trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTVH. Trên thực tế, hoạt động xây dựng NTVH ở trường THPT số 2 Bắc Hà trong những năm qua đã cho thấy sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ Đảng và quản lý của Ban giám hiệu có vai trò đặc biệt quan trọng, mang tính chất quyết định. a. Đối với Chi Bộ nhà trường: - Phối hợp cùng với chính quyền tổ chức học tập, quán triệt các chủ trương nghị quyết của Đảng, chế độ chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội qui, qui định của nhà trường, địa phương về giáo dục. Từ đó, cần nhận thức đầy đủ về vai trò của văn hoá và xây dựng NTVH trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước. Khắc phục sự nhìn nhận phiến diện về xây dựng NTVH, coi xây dựng NTVH đơn thuần chỉ là các hoạt động mang tính chất bề nổi, không quan tâm đến chiều sâu. - Chỉ đạo cho BGH và BCHCĐ phối hợp triển khai và hướng dẫn Ban chỉ đạo nhà trường vận động CBCC trong cơ quan đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống Văn hóa: Văn minh – Sạch đẹp – An toàn. - Chỉ đạo thành lập ban vận động xây dựng trường học có đời sống văn hóa tốt năm học 2010-2011. Kinh nghiệm cho thấy, ở cơ sở nào có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của các cấp uỷ Đảng, có sự đi sâu, đi sát trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, kiểm tra, đánh giá các phong trào, các hoạt động thì ở đó hoạt động xây dựng NTVH có sự chuyển biến tốt. Điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi ở cơ sở nào vai trò lãnh đạo, sự chỉ đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước được thực hiện tốt thì từ việc hoạch định chương trình, kế hoạch hoạt động đến việc tổ chức thực hiện và kết quả thực hiện xây dựng NTVH đều đạt kết quả cao. b. Đối với BGH nhà trường : - Thực hiện hình thức tuyên truyền, nhằm giáo dục cho cán bộ giáo viên, học sinh trong nhà trường về xây dựng nếp sống văn minh, đời sống văn hóa trong nhà Trường THPT số 2 Bắc Hà 16 Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà trường, tham mưu với phụ huynh trồng mới thêm nhiều cây xanh, tạo cảnh quan môi trường luôn xanh - sạch - đẹp. - Vận động 100% CBCC đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt và thực hiện có hiệu quả phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Cổng trường em sạch đẹp – an toàn”. - Chỉ đạo cho cán bộ y tế trường học: Vận động các em học sinh biết chăm sóc sức khỏe, giữ gìn vệ sinh chung và cá nhân, bảo vệ sinh môi trường - xanh – sạch đẹp. Tổ chức 100% khám sức khỏe ban đầu cho học sinh và tuyên truyền phòng bệnh học đường, các bệnh truyền nhiễm khác. c. Đối với BCH Công đoàn : - Phối hợp tổ chức tốt các hoạt động văn hóa văn nghệ; thể dục thể thao. Thông qua các hoạt động này nhằm xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, ngăn ngừa và phòng chống có hiệu quả các tệ nạn xã hội xâm nhập vào trường; hoàn thành tốt các chỉ tiêu thi đua Nghị quyết Đại hội chi bộ, Đại hội Công đoàn và hội nghị cán bộ - công chức từng nhiệm kỳ đề ra. - Luôn có sự phối hợp chặt chẽ, đầy trách nhiệm, tất cả vì sự nghiệp Giáo dục Đào tạo ở trường; chung vai gánh vác, chia sẻ trách nhiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi cá nhân phát triển. - Vận động 100% Đoàn viên công đoàn, người lao động trong đơn vị đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt và vận động mỗi đoàn viên công đoàn là hạt nhân tích cực hưởng ứng thực hiện xây dựng đời sống văn hóa ở nhà trường. Chỉ đạo toàn thể đoàn viên đăng ký thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, cơ quan văn hóa gắn liền với cuộc vận động “Dân chủ - kỷ cương - tình thương - trách nhiệm” và cuộc vận động xây dựng người cán bộ “Trung thành - Sáng tạo – Tận tụy – Gương mẫu”. 3.2. Vai trò của người Hiệu trưởng trong việc xây dựng nhà trường văn hóa: Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số 2 Bắc Hà - Hiệu trưởng cần xây dựng bầu không khí dân chủ: cởi mở, hợp tác, cùng chia sẻ hỗ trợ lẫn nhau; mọi người đều được tôn trọng, luôn được coi trọng và có cơ hội thể hiện, phát triển các khả năng của mình, xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá, khen thưởng hợp lý thúc đẩy mọi người nỗ lực làm việc. - Mỗi cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong trường đều có bản mô tả công việc, rõ trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ. - Hiệu trưởng tăng cường dự giờ, trao đổi chuyên môn với giáo viên đứng lớp về cách dạy và học, làm cho học sinh biết là các em được yêu thương, được quan tâm chăm sóc. Cố gắng bảo đảm cho học sinh có một tương lai xứng đáng với sự đầu tư của cha mẹ các em. - Hiệu trưởng chia sẻ quyền lực, mạnh dạn trao quyền cho giáo viên trong đó đề cao vai trò lãnh đạo hoạt động dạy và học của giáo viên, cho mọi người thấy một hiệu trưởng đầy nhiệt tâm, luôn trách nhiệm và tình yêu thương học trò. - Hiệu trưởng nên có mặt thường xuyên trong trường và trong lớp học; tham dự càng nhiều những sinh hoạt của học sinh thì càng tốt. - Hiệu trưởng thường xuyên trau dồi kỹ năng giao tiếp; lắng nghe tất cả mọi người, khuyến khích phụ huynh học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục của trường và làm cho phụ huynh hiểu rõ vai trò của họ. Hiệu trưởng luôn suy nghĩ để học hỏi, để đổi mới và nâng cao uy tín của mình trong nhà trường 3.3. Nâng cao nhận thức cho giáo viên, cán bộ, công chức và toàn thể học sinh để xây dựng NTVH Nhà giáo trong dạy học và giáo dục học sinh không chỉ là người truyền đạt tri thức, rèn luyện kỹ năng mà còn phải là tấm gương để học sinh tin cậy noi gương về phẩm giá và cách sống ở đời, do vậy như một lẽ tự nhiên, cũng là “nghiệp” của mình, nhà giáo phải mẫu mực. Từ mẫu mực làm gương cho học trò, nhà giáo cũng tác động vào cha mẹ học sinh, tạo dựng niềm tin của gia đình vào nhà trường và nhà giáo, đồng thời bằng tấm gương của mình, nhà giáo điều chỉnh thái độ, hành vi của cha mẹ khi Xây dựng NTVH cần phải huy động được sức mạnh của toàn trường, trong đó giải pháp giáo dục nhận thức cho giáo viên, cán bộ, công chức và học sinh là cực kỳ quan trọng, nó mang tính chất bao quát các hoạt động nhằm tạo ra sự chính xác trong nhìn nhận đối với văn hoá, hiểu biết toàn diện hơn về văn hoá, vai trò của văn hoá trong phát triển giáo dục và đào tạo. Từ đó biến hoạt động xây dựng NTVH thành hoạt động mang tính chất tự giác, thường xuyên của mỗi giáo viên và học sinh trong trường. - Tăng cường công tác tuyên truyền vận động CBGV, NV nhà trường tích cực tham gia công tác xây dựng môi trường văn hoá trong sạch, lành mạnh. - Tổ chức các buổi nghe báo cáo chuyên đề, các buổi hội thảo, tọa đàm về công tác xây dựng nhà trường văn hoá theo từng thời điểm cụ thể, hợp lý. - Tổ chức các hội thi, các buổi giao lưu văn nghệ, thể dục, thể thao trong và ngoài trường nhằm xây dựng phong trào thi đua sôi nổi, thu hút sự tham gia tích cực của đông đảo cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. 3.4. Phát huy sức mạnh tổng hợp của giáo viên và học sinh trong trường làm chuyển biến mạnh mẽ cuộc vận động xây dựng NTVH . Mỗi thành viên trong trường cũng phải nhận thức được đầy đủ và đúng đắn xây dựng nhà trường văn hóa không của riêng ai mà là trách nhiệm, nghĩa vụ, là trí tuệ, công sức của mỗi thành viên trong nhà trường. - Thông qua hội thảo, sinh hoạt tổ chuyên môn, các đoàn thể, họp Hội đồng sư phạm hàng tháng, sinh hoạt chủ nhiệm, lồng ghép trong bộ môn… mỗi thành viên trong trường góp ý kiến về các giải pháp cụ thể để xây dựng tốt các mối quan hệ: Mỗi người xây dựng cho mình lối sống trong sáng, lành mạnh, trách nhiệm, ngay thẳng, bao dung; lòng tự chủ, tự giác, tự trọng, tự chịu trách nhiệm và biết hy sinh cho quyền lợi chung. Không ngừng tự học tập bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; tác phong làm việc khoa học, nhanh nhẹn, kịp thời, nói đi đôi với làm; hành vi, cử chỉ, điệu bộ, …mẫu mực mô phạm. - Biết ứng xử với từng cá nhân: con người – con người; thầy – thầy, thầy - trò, trò - trò, trong đó vai trò của người thầy là chủ đạo trong mọi ứng xử. Biết ứng xử với tập thể: Nhà trường - Xã hội: Nhà trường - Phụ huynh, Nhà trường - với địa phương (Với chính quyền, đoàn thể, di tích lịch sử, công trình công cộng…). Biết ứng xử với môi trường: Con người - Môi trường: Vệ sinh cá nhân, vệ sinh công cộng, trồng và chăm sóc cây xanh, sử dụng và bảo vệ cơ sở vật chất kỹ thuật, danh lam thắng cảnh … Cụ thể hơn: - Mỗi giáo viên phải tham gia có hiệu quả vào các phong trào thi đua “Giảng dạy tốt, học tập tốt, tổ chức quản lý và phục vụ đời sống tốt” theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và cuộc vận động "Trung thành - Sáng tạo -Tận tuỵ - Gương mẫu", "Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm", "Đền ơn đáp nghĩa”,“Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”; “Xây dựng nếp sống văn minh trong cơ quan”; “Không hút thuốc lá trong trường học”; “Đảm bảo an toàn giao thông”; “An toàn vệ sinh lao động”; “An toàn vệ sinh thực phẩm”; Vệ sinh môi trường, xây dựng Nhà trường "Xanh - Sạch - Đẹp”, xây dựng gia đình văn hoá. - Bên cạnh việc truyền thụ kiến thức văn hóa, mỗi giáo viên còn có nhiệm vụ giáo dục rèn luyện học sinh về mặt phẩm chất, đạo đức để học sinh không chỉ có kiến thức mà còn có cách sống, cách ứng xử văn hóa. - Bản thân mỗi CBGV tích cực tham gia đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt, văn minh - sạch đẹp - an toàn; vận động phụ huynh tích cực tham gia xây dựng nhà trường xanh - sạch - đẹp và văn minh. - Mỗi CBGV đăng ký xây dựng ít nhất một điểm sáng văn hóa tại cơ quan.