SKKN CẤP HUYỆN: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN TÍNH TỰ LẬP CHO
TRẺ 5-6 TUỔI.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Như chúng ta đã biết ngay từ tuổi ấu thơ trẻ đã có khả năng tự lập, dần dần nhận
biết được những người thân yêu của mình, sau đó trẻ phân biệt được mối quan
hệ giữa những người xung quanh và vị trí của mình trong gia đình, đó là bản
năng sinh tồn mà con người sinh ra đã có. Trong từng lứa tuổi, khả năng tự lập
được hình thành và phát triển đồng thời phát huy được những năng lực vốn có
của trí tuệ nhờ đó trẻ có thể tự mình làm một việc gì đó mà không cần sự trợ
giúp của người khác.
Để tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện, mục đích của giáo dục mầm non là
định hướng tất cả khả năng tự lập của trẻ, góp phần hình thành cho trẻ những cơ
sở chuẩn mực ban đầu về tính cách, phẩm chất cần thiết như: mạnh dạn, tự tin,
tự lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác…đưa trẻ tham gia vào các hoạt động trong đời
sống hằng ngày. Từ những biểu hiện của trẻ chúng ta nhận thấy khả năng tự lập
có ảnh hưởng mạnh mẽ, trực tiếp đến trí tuệ, cảm xúc và trong các hoạt động.
Trẻ tự tin, tự kiểm soát, điều khiển hành vi của mình. Tính tự lập quyết định việc
hình thành nhân cách, trí tuệ, cảm xúc của trẻ. Bởi vậy giáo dục khả năng tự lập
cho trẻ ở cấp học mầm non là một nhiệm vụ hết sức cần thiết, bởi tính tự lập là
một trong những tính cách cơ bản, đóng vai trò quan trọng giúp trẻ khi trưởng
thành có thể bản lĩnh hơn, tự tin hơn, vững vàng hơn, thành công hơn trong cuộc
sống và đặc biệt là trẻ có thể tự lo cho mình thật tốt dù không có bố mẹ, người
lớn bên cạnh hay gặp bất kỳ tính huống khó khăn nào. Giáo dục khả năng tự lập
cho trẻ có ý nghĩa quan trọng trong mọi giai đoạn hình thành nhân cách, đặc biệt
là trong lứa tuổi chuẩn bị bước vào bậc tiểu học, sẽ góp phần đặt nền tảng vững
chắc đầu tiên về phát triển thể lực, trí tuệ để đào tạo những chủ nhân tương lai
cho đất nước.
Là một Giáo viên mầm non, tôi nhận thấy được tầm quan trọng tính tự lập của
trẻ và quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp rèn khả năng tính tự lập cho trẻ
năm tuổi ”nhằm giúp trẻ phát triển tốt về tình cảm, xã hội, kỹ năng của cuộc
sống và thích nghi với môi trường xung quanh.
Đề tài này thực hiện tại lớp Mẫu giáo lớn 1, Trường Mầm non Đại Cường.
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Mục tiêu của chương trình giáo dục Mầm non hiện nay đóng vai trò quan trọng
trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Tổ chức các hoạt động
giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” nhằm phát huy tính tích cực,
tính sáng tạo, khả năng tự lập của trẻ, phát huy những năng lực vốn có của trẻ về
mặt tinh thần, nhờ khả năng đó trẻ có thể tự mình làm một việc gì đấy mà không
phải dựa dẫm, nhờ vào người khác.
Tính tự lập là bản năng sẵn có ở trẻ song thao tác còn rất vụng về, có lúc
chưa làm được, Vì vậy nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn, tạo cơ hội để
trẻ được trãi nghiệm và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Cách tốt nhất để phát
triển tính tự tin, tự lập cho trẻ là tạo cơ hội cho trẻ phát huy khả năng của mình,
khen ngợi, động viên khuyến khích của người lớn đối với trẻ.
Với khả năng tự lập, trẻ biết vị trí của mình trong gia đình, trong lớp học, sau đó
trẻ mới tìm hiểu mối quan hệ giữa những người xung quanh. Phát triển năng lực
thực hiện những nhiệm vụ nhận thức một cách có kế hoạch. Từ những biểu hiện
trên của trẻ chúng ta nhận thấy khả năng tự lập có ảnh hưởng mạnh mẽ trực tiếp
đến trí tuệ, xúc cảm của trẻ; Bởi khi trẻ tự làm một việc gì thì trẻ thể hiện sự tự
tin vào khả năng thực hiện, và kiểm tra công việc của mình sau khi làm; Như
vậy tự lập quyết định việc hình thành và phát triển trí tuệ, xúc cảm của trẻ.
Hơn thế nữa, khi trẻ bước vào trường tiểu học, đó là một bước ngoặc trong đời
sống của trẻ, là sự chuyển biến về tâm sinh lý và một địa vị mới trong xã hội
hoàn toàn mới mẽ. Khả năng tự lập sẽ giúp trẻ có tính chủ động, bền bỉ và sự nổ
lực của ý chí trong quá trình hành động. Tuân theo nội dung của nhà trường và
thực hiện những yêu cầu của giáo viên hay tập thể lớp đề ra. Khả năng tự lập
giúp trẻ có niềm tin vào bản thân để kiên trì theo đuổi các mục đích học tập và
tiếp nhận những tri thức khoa học có hệ thống. Khả năng tự lập là một phẩm
chất nhân cách, giúp trẻ nhanh chóng gia nhập vào tập thể lớp, trẻ luôn ý thức
được công việc của mình, giải quyết công việc đó một cách chủ động, sáng tạo.
Nếu trẻ không có tính tự lập trẻ sẽ rụt rè, nhút nhát khi vào lớp một, nên rất cần
rèn khả năng tự lập cho trẻ ngay trong những năm học ở trường, lớp mầm non.
III. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Rèn khả năng tính tự lập cho trẻ năm tuổi hiện nay có nhiều giáo viên mầm non
thực hiện, song hiệu quả đạt được còn phụ thuộc vào cách thức tổ chức hoạt
động giáo dục ở trường, lớp mầm non, nếu hoạt động giáo dục tổ chức còn cứng
nhắc, cô giáo chỉ ôm đồm về kiến thức thì sẽ không phát huy được tính tự lập ở
trẻ.
Đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát để nắm được tình hình của lớp, đặc điểm
của đối tượng và có hướng giáo dục, rèn luyện thích hợp giúp các cháu phát
triển khả năng tính tự lập.
Qua khảo sát thực tế các cháu ở lớp lớn 1 tôi đang đảm nhận: Đa số các cháu
tích cực tham gia các hoạt động của lớp, biết giúp cô kê bàn ghế trong giờ ăn,
giờ học… Tuy nhiên cũng còn không ít cháu chưa có thói quen tự phục vụ, lười
lao động, hay trốn tránh. Chưa thể hiện được vai chơi ở các góc, chưa hòa đồng
cùng bạn trong vui chơi…
* Kết quả: Tổng số trẻ được khảo sát: 30/30 trẻ.
Kết quả đạt
Số lượng Tỷ lệ
Trẻ thích nghi với trường lớp Mầm non.
26
87%
Năng động, sáng tạo, tự tìm hiểu, khám phá và giải 14
47%
Nội dung khảo sát
quyết công việc một cách hứng thú, hợp lý, khách
quan.
Tự giác tham gia lao động có kỹ năng và cảm xúc
của trẻ phát triển tốt như: (Bê ghế, trãi khăn bàn, rửa
tay, rửa mặt trước và sau khi ăn; Lau bàn ăn, sắp
xếp bàn ghế, lấy và cất gối chiếu đúng nơi qui định.
20
70%
Biết yêu thiên nhiên, thích chăm sóc vườn hoa cây
cảnh, nhặt lá rụng, sắp xếp ngăn nắp đồ dùng, đồ
chơi vệ sinh cá nhân trước khi ra về. Yêu thích các
con vật, đồ vật, cây cỏ gần gũi xung quanh mình,
Trong giáo dục mầm non việc phát triển tình cảm – xã hội là tiền đề quan trọng
cho việc học và phát triển toàn diện cho trẻ. Giáo dục phát triển tình cảm – xã
hội chính là hình thành và phát triển ở trẻ năng lực cá nhân, những hành vi tích
cực giúp trẻ tham gia vào cuộc sống hàng ngày, đó là yếu tố vô cùng thiết yếu
giúp trẻ học tập tốt ở trường phổ thông sau này. Nói cách khác giáo dục phát
triển tình cảm – xã hội là trang bị cho trẻ kỹ năng sống để giúp trẻ hòa nhập vào
cộng đồng xã hội. Phát triển tình cảm – xã hội là nguồn động lực thúc đẩy sự
phát triển khác như nhận thức, ngôn ngữ, thể chất, thẩm mỹ và ngược lại. Chính
vì vậy tôi quan tâm giáo dục trẻ phát triển ở lĩnh vực này trước. Song muốn trẻ
có một khả năng tự lập tốt thì trước hết phải cho trẻ thích nghi với môi trường
sống của trẻ.
1. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
Ở nước ta, nhất là trong thời kỳ đổi mới toàn diện về nội dung, hình thức,
phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ mầm non, vấn đề khả năng tự
lập của trẻ ở lứa tuổi đã được quan tâm nhiều. Từ năm 2009 đến nay, nhiều nhà
khoa học đi sâu, nghiên cứu sự phát triển khả năng tự lập của trẻ và kết luận,
những trẻ có tính tự lập tốt, khi lớn lên trẻ sẽ tự xây dựng lấy cuộc sống cho
mình không ỷ lại hoặc nhờ vả người khác. Khả năng tự lập là những khả năng
vốn có về mặt tinh thần của trẻ. Chính vì thế mà tôi đưa ra một số biện pháp
sau:
1. Rèn khả năng tính tự lập qua hoạt động lao động:
Đối với mẫu giáo lớn ngay từ những ngày đầu đến lớp, khi thực hiện các hoạt
động đa số trẻ đã có thói quen lao động tự phục vụ như giúp cô sắp xếp bàn ghế,
đồ dùng, đồ chơi, tự rửa mặt, tay hoặc làm một số việc khác do cô giáo đưa ra.
Tuy nhiên trong quá trình trẻ làm thao tác còn vụng về, rơi vải, chưa gọn gàng,
chưa ngăn nắp; Một số trẻ còn chây lười, trốn đi chỗ khác hoặc đứng nhìn bạn
làm xong thì đến. Những buổi hoạt động sau tôi thường chú ý nhắc nhở những
trẻ đứng ngoài đến tham gia làm với các bạn, động viên khen ngợi khi cháu này
làm hoàn thành nhiệm vụ của mình. Đồng thời chú ý quan sát nhắc nhở cháu
làm đúng yêu cầu của cô như sắp xếp đồ dùng đúng chỗ, đúng nơi. Giờ ăn khen
những cháu ăn không rơi vải, mặc áo gài cúc áo đúng. Dần dần tạo cho trẻ thói
quen ngăn nắp, gọn gàng. Đồng thời để tạo sự hưng phấn cho trẻ cũng có lúc tôi
tổ chức tiết học ngoài trời để trẻ được hít thở không khí trong lành như dạy bài
hát “ Em yêu cây xanh”, thông qua bài hát tôi cho trẻ chơi trò chơi nhặt lá rơi và
đếm số lá mà trẻ đã nhặt được khi bỏ vào sọt rác, rửa tay sau tiết học, thi xem ai
rửa tay đúng, rửa tay sạch… từ đó tôi quan sát động viên khen ngợi những trẻ
làm đúng và hướng dẫn thêm những trẻ làm chưa thành thạo rèn kỹ năng thực
hiện công việc của trẻ.
( Hình ảnh trẻ thực hiện vệ sinh rửa tay sau tiết học)
Cũng có lúc tôi cho trẻ chơi trò chơi: “Thổi bóng” “Bắt bướm” “Nhặt lá rụng”
“Nhổ cỏ” “Bắt sâu”. Thông qua các trò chơi này dần dần trẻ càng thân thiện với
nhau hơn, thân thiện với môi trường, lại vừa hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ
môi trường, yêu mến cảnh vật thiên nhiên và nâng cao ý thức, kỹ năng lao động.
Hơn nữa, khi trẻ tự mình làm hoàn thành tốt nhiệm vụ do người lớn giao và
được khen tức là tạo cho trẻ lòng tự tin vào bản thân, trẻ trở nên năng động tích
cực tham gia các hoạt động của lớp, do đó trẻ trải nghiệm được nhiều điều và
chính điều này phát triển tình cảm, trí tuệ cho trẻ. Cách này được 100% giáo
viên trong trường học tập, thực hiện và tính tự lập ở trẻ đạt đến 65%
2. Thông qua hoạt động vui chơi để rèn luyện tính tự lập cho trẻ:
Vui chơi – nhất là trò chơi phân vai chính là một hoạt động phản ánh thực cuộc
sống xã hội thu nhỏ. Khi tham gia chơi thì trẻ được đứng ở vị trí chủ thể của
hành động chơi, trẻ có thể được tự mình quyết định làm lấy những gì mà mình
thích chứ không phải là những gì người khác ép buộc. Vì vậy, trong khi chơi
xuất hiện ở trẻ sự tích cực tự nguyện. Hoạt động vui chơi đối với trẻ là hoạt
động để rèn luyện các chức năng tâm lý, sinh lý. Chơi là để phát triển các mặt
thể chất và tinh thấn. Chơi là để học hỏi làm người là để phát triển nhân cách
một cách toàn diện. Với những ý nghĩ to lớn đó, có thể khẳng định rằng: Chơi
cũng lá cách để rèn luyện và phát huy khả năng tự lập. Hơn bất cứ hoạt động
nào, trong trò chơi, trẻ được thể hiện khả năng tự lập của mình. Trẻ luôn luôn
mong muốn mình được tự giải quyết lấy mọi tình huống, chúng có xu hướng tự
hoạt động mà không cần sự giúp đỡ của ai. Trẻ có thể tự tiến hành trò chơi và
chơi một cách vui vẻ, hăng say, thích thú.
Ví dụ: Trong chủ đề: “Ngành nghề” hoạt động vui chơi có nhiều góc chơi, trong
mỗi góc lại có nhiều nhóm chơi nhỏ. Khi cô giới thiệu các góc chơi, nhiệm vụ
của từng vai chơi, trẻ bắt đầu tự chọn hoạt động của mình. Có trẻ chọn góc phân
vai, có trẻ chọn góc xây dựng…Lần đầu tiên cháu được đóng làm chú công
nhân, được đóng vai bố, mẹ, vai y tá, bác sĩ,…Làm chú công nhân phải xây nhà,
xây hàng rào và xây nhiều công trình khác. Khi đó trẻ sẽ nghĩ ra cách làm cho
đẹp, cho nhanh. Được đóng vai bố, mẹ trẻ sẽ tự làm công việc của bố là đi làm
hoặc là làm công nhân hoặc là một nông dân chăm sóc cây trong vườn hoặc đưa
trẻ đi học, đi chơi công viên… làm mẹ là biết bế em, cho bé ăn, quét dọn nhà
cửa,nấu cơm… Làm y tá, bác sĩ trẻ sẽ khám bệnh, kê đơn thuốc, tiêm thuốc…
Khi trẻ hoạt động cô giáo tạo tình huống để trẻ giải quyết. Đồng thời gợi ý,
hướng dẫn thêm để mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ trong lúc chơi.
(Hình ảnh trẻ đóng vai bác sĩ đang khám bệnh cho bệnh nhân)
Ví dụ: Khi trẻ đóng vai làm bác sĩ, cô làm bệnh nhân, ôm bụng kêu la đau chỗ
này, đau chỗ kia để trẻ tự giải quyết.
Hoặc khi trẻ bán hàng, cô đóng giả người đi mua hàng, đưa tiền thừa để trẻ tính
thối lại tức giúp trẻ bết tính toán, tự giải quyết vấn đề.
Hoạt động vui chơi có tác dụng thúc đẩy phát triển tốt khả năng tự lập cho trẻ
nhưng bên cạnh đó hoạt động học cũng góp phần không nhỏ nếu giáo viên linh
hoạt chủ động lựa chọn, sắp xếp các nội dung diễn ra một cách nhẹ nhàng và trẻ
được hoạt động một cách tích cực nhất. Để làm được điều này, theo tôi thì vai
trò của cô giáo rất quan trọng trong việc rèn luyện, phát triển tính tự lập cho trẻ
nên tôi tiến hành biện pháp 3.
3. Giáo dục, rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
Phần lớn trẻ 5 tuổi tính tự lập đã phát triển. Trẻ thường thích tự làm mọi việc,
Tuy nhiên các thao tác còn vụng về, lúng túng dễ làm hỏng việc, cần phải có sự
hướng dẫn trẻ trong công việc để trẻ làm đúng theo yêu cầu của người lớn. Bản
thân người lớn cần tạo điều kiện trẻ hoạt động một cách tự lập tức là tạo cho trẻ
tự tin thực hiện. Ông bà thường nói “ có hư rồi mới có nên” Trẻ làm hư người
lớn chỉ dẫn trẻ làm lại thì sẽ được, có như vậy trẻ mới được trải nghiệm cái
được, cái chưa được. Người lớn ở đây là cô giáo là cha mẹ và những người thân
trong gia đình gần gũi với trẻ. Cô giáo có thể giúp đỡ bằng các câu hỏi gợi ý,
khuyến khích trẻ tích cực hoạt động và sử dụng những kinh nghiệm sẵn có của
mình vào trong quá trình hoạt động. Việc làm này được lặp đi, lặp lại trong ngày,
dần dần khả năng tự lập của trẻ càng phát triển. Chính vì vậy tôi đặc bệt quan
tâm.
1. Cho trẻ thường xuyên tập các hoạt động vừa sức: Quét dọn, xếp đồ dùng,
đồ chơi, tưới cây, lau đồ dùng đồ chơi…
2. Cho phép trẻ tự quyết định làm mọi việc trẻ thích. Cô là người gợi ý trẻ
làm theo chủ điểm.
3. Để trẻ tự làm việc và quyết định giải quyết những việc có thể.
Trong quá trình trẻ thực hiện cô theo dõi, giám sát và cho trẻ tự giải quyết một
số tình huống xảy ra như: có vài bạn không tự giác lao động, vứt rác không đúng
nơi, thao tác vệ sinh không gọn gàng…Cô gợi ý cho trẻ giải quyết bằng cách
nhắc nhở lẫn nhau nhưng tuyệt đối tránh tình trạng “Thủ lĩnh”. Nếu được bạn
góp ý mà trẻ không xoay chuyển thì cô mới giải quyết.
4. Giáo viên tạo điều kiện cho trẻ để trẻ cùng làm việc với cô:
– Chúng tôi tạo ra nhiều tình huống để kiểm tra và giáo dục trẻ như:
* Khi dạo chơi cùng trẻ ngoài sân, nhìn thấy mảnh giấy tôi hỏi trẻ:
– Giấy rác này thường nằm ở đâu các con?
– Tôi nhận được nhiều cách trả lời khác nhau:
+ Số trẻ trả lời bằng lời: Thưa cô! Ở trong sọt rác ạ.
+ Số trẻ khác trả lời bằng hành động: Liền nhặt mảnh giấy và chạy đến bỏ vào
sọt rác. Tôi khen ngợi “Bạn Hòa rất nhanh nhẹn, nhặt rác bỏ vào sọt rác, các con
bắt chước bạn Hòa nhé!
Qua biểu hiện trên của trẻ tôi đánh giá được trẻ nào có nhận thức tốt, tinh thần
tự giác cao.
* Đến thăm vườn hoa tôi hỏi:
– Các con có nhận xét gì về vườn hoa?
– Trẻ trả lời: Con thấy hoa rất đẹp.
– Cô cũng thấy vườn hoa rất đẹp nhưng cũng rất tội nghiệp, các con có biết vì
sao không?
– Vì những chiếc lá bàng to này đè lên làm dập cánh hoa. Để cứu những bông
hoa các con làm gì?
– Lúc đầu 1- 2 cháu sau đó tất cả các cháu thi đua nhau nhặt lá trong vườn hoa,
bỏ vào sọt rác.
* Trên đường đi đến sân chơi giao thông tôi bảo trẻ quan sát xem sân trường có
sạch, đẹp không? Cô thấy ở góc sân đằng kia có một vỏ hộp sữa làm cho sân
trường chưa sạch, chưa đẹp, chắc là các em lớp bé chưa hiểu lời cô dạy nên vứt
không đúng chỗ, các cháu lớn hơn phải làm gì để giúp các em nhỏ làm cho sân
trường sạch, đẹp?
– Sau gợi ý của tôi có rất nhiều cháu chạy đến nhặt vỏ hộp sữa bỏ vào thùng rác.
– Biện pháp này không những giúp tôi kiểm tra được tính tự giác của các cá
nhân mà còn có tác động rất lớn đến việc giáo dục những trẻ còn thờ ơ, chưa
quan tâm đến nhiệm vụ hay chỉ thực hiện một cách miễn cưỡng.
– Ở độ tuổi mầm non, tình cảm luôn chi phối trong mọi hoạt động của trẻ. Sự
chậm phát triển ở lĩnh vực này có thể dẫn đến sự chậm phát triển ở lĩnh vực
khác và ngược lại. Vì vậy giáo dục phát triển tình cảm – xã hội cho trẻ trong
trường mầm non được tiến hành trong một tổng thể bao gồm cả giáo dục phát
triển thể lực, phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức và thẩm mỹ. Các lĩnh vực
này có mối quan hệ khắng khít với nhau trong quá trình phát triển của trẻ. Hơn
thế nữa mục tiêu của chương trình Giáo dục mầm non, trẻ đóng vai trò là chủ
thể, trẻ tự tìm tòi, khám phá tạo ra các sản phẩm để phục vụ hoạt động học và
chơi, từ đó trẻ trãi nghiệm và hình thành được kỹ năng trong từng hoạt động.
Muốn đạt mục tiêu trên thì đòi hỏi trẻ phải có khả năng tự lập tốt, để rèn luyện
khả năng tự lập cho trẻ trong hoạt động học tập tôi tiến hành:
5. Giao nhiệm vụ trực nhật hàng ngày cho từng cá nhân, hay từng nhóm.
* Ví dụ: Phân công mỗi tổ trực 1 ngày thực hiện các hoạt động trong ngày như:
lau chùi, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi trong lớp, kiểm tra vệ sinh cá nhân (rửa mặt,
rửa tay, lau mặt), lao động nhặt lá rụng…Các tổ còn lại có nhiệm vụ theo dõi,
nhận xét.
Hàng ngày trong giờ hoạt động nêu gương tổ trực được lớp nhắc nhở nhiệm vụ,
cuối ngày cho trẻ tự nhận xét, cô đánh giá, kết luận và khen thưởng cho các tập
thể tổ và cá nhân thực hiện tốt, cháu nào thực hiện chưa tốt thì cô nhẹ nhàng
nhắc nhở.
4. Rèn tính tự lập qua hoạt động làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo bằng các
nguyên vật liệu tự nhiên:
– Nguyên vật liệu tự nhiên là phương tiện phát huy tính tự lập, sáng tạo của trẻ
rất cao nên tôi tìm kiếm, sưu tầm nhiều nguyên vật liệu đa dạng nhưng đảm bảo
an toàn, nhỏ, nhẹ như: Hột hạt, vỏ trứng, ống hút, vải vụn, giấy, xốp, cành cây
khô…
– Cho trẻ tự do hoạt động vào 2 buổi chiều trong tuần.
+ Với các nguyên vật liệu đa dạng trẻ thoải mái suy nghĩ, sáng tạo ra nhiều sản
phẩm theo ý tưởng của trẻ như: Ghép các cành khô tạo thành các cây với các tư
thế khác nhau, thắt nơ từ vải vụn, thắt hoa từ ống hút, tạo nhà từ vải vụn, sắp
xếp xen kẻ các hình ảnh theo sự lặp đi lặp lại để làm khung tranh, làm dây xúc
xích, tạo hoa từ hột hạt, quả bầu, quả bí từ các bình lọ có dạng giống, khảm lọ
hoa từ vỏ trứng…
+ Cô chỉ gợi ý để trẻ sáng tạo thêm như: con tạo ra các cây có tư thế rất đẹp
nhưng đây là các cây khô con hãy làm thế nào để biến thành cây có sức sống
(sau gợi ý của tôi trẻ trang trí thêm lá, quả, làm cho cây tươi tắn hẳn lên)
– Các kỹ năng này góp phần thành công rất lớn trong việc tổ chức các hoạt động
có chủ đích.
– Khi thực hiện các biện pháp trên tôi luôn khen thưởng kịp thời cho các cháu có
tính tự giác, tự lập tốt.
1. KÊT QUẢ NGHIÊN CỨU:
Sau khi thực hiện các biện pháp trên tôi nhận thấy trẻ lớp tôi có tính tự lập tốt:
– Năng động, sáng tạo, tự tìm hiểu, khám phá và giải quyết công việc một
cách hứng thú, hợp lý, khách quan.
– Tự giác thực hiện có nề nếp các công việc thường ngày ở lớp: Bê ghế, trải
khăn bàn, rửa tay trước khi ăn, rửa tay khi bị bẩn, rửa mặt, lau mặt, lau bàn ăn,
sắp xếp bàn ghế sau khi ăn xong, lấy và cất gối chiếu đúng nơi qui định, lao
động chăm sóc vườn hoa cây cảnh, nhặt lá rụng, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, vệ
sinh cá nhân trước khi ra về.
– Cảm xúc của trẻ phát triển tốt, yêu thiên nhiên, có kỹ năng hoạt động với đồ
vật để tạo ra những đồ dùng đồ chơi mà mình yêu thích. Vui vẻ, hồn nhiên trong
các hoạt động, biết giúp đỡ bạn…
– Quá trình tổ chức các hoạt động, khảo sát đánh giá sự phát triển của trẻ đến
nay trẻ lớp tôi có tiến bộ rõ rệt:
* Kết quả: Tổng số trẻ được khảo sát: 30/30 trẻ.
Nội dung khảo sát
Trẻ thích nghi với trường lớp Mầm non.
Năng động, sáng tạo, tự tìm hiểu, khám phá và giải
Kết quả đạt
Số lượng Tỷ lệ
30
100%
quyết công việc một cách hứng thú, hợp lý, khách 26
87%
quan.
Tự giác tham gia lao động có kỹ năng và cảm xúc
của trẻ phát triển tốt như: (Bê ghế, trãi khăn bàn, rửa
tay, rửa mặt trước và sau khi ăn; Lau bàn ăn, sắp
xếp bàn ghế, lấy và cất gối chiếu đúng nơi qui định.
28
93%
Biết yêu thiên nhiên, thích chăm sóc vườn hoa cây
cảnh, nhặt lá rụng, sắp xếp ngăn nắp đồ dùng, đồ
chơi vệ sinh cá nhân trước khi ra về. Yêu thích các
con vật, đồ vật, cây cỏ gần gũi xung quanh mình,
Qua bảng khảo sát cho chúng ta thấy được: Nếu mỗi cô giáo chúng ta biết vận
dụng và thực hiện một cách có sáng tạo phương pháp tổ chức trong các hoạt
động giáo dục là cô giáo chúng ta đã tạo được rất nhiều cơ hội cho trẻ phát triển
được khả năng tự lập và sẽ góp phần đặt nền tảng vững chắc đầu tiên về phát
triển thể lực, trí tuệ để đào tạo những chủ nhân tương lai cho đất nước.
1. KẾT LUẬN:
Giáo dục khả năng tính tự lập cho trẻ mầm non 5 tuổi là một vấn đề quan trọng,
mà mỗi giáo viên cần phải có những biện pháp thực hiện giáo dục lồng ghép
thông qua các hoạt động trong chương trình giáo dục mầm non. Trong đó hoạt
động lao động vệ sinh góp phần rèn luyện khả năng tự phục vụ, đặc biệt trò
chơi phân vai theo chủ đề là một hoạt động phản ánh cuộc sống của xã hội được
thu nhỏ mà hàng ngày trẻ được tái tạo lại, đây là cơ hội để cô giáo rèn luyện tính
tự lập cho trẻ thông qua các vai chơi, lúc đầu thao tác bế em, nấu ăn, khám bệnh
cho bệnh nhân rất vụng về, song công việc này được lặp đi, lặp lại có sự hướng
dẫn, gợi ý của cô giáo, dần dần, thao tác của trẻ thành thạo hơn, nhanh nhẹn
hơn, trẻ biết làm một công việc đến nơi, đến chốn.
Giáo dục, rèn luyện khả năng tự lập cho trẻ là nhiệm vụ trọng tâm của cấp học
mầm non hiện nay. Vì vậy mỗi cô giáo chúng ta phải biết tạo mọi cơ hội cho trẻ
được trãi nghiệm nhiều ở mọi lúc, mọi nơi, từ đó trẻ tự giác thực hiện nhiệm vụ
một cách tích cực.
Khả năng tự lập phát triển tốt, trẻ sẽ tự tin vào khả năng tự điều khiển, tự kiểm
soát được mình, tự lập quyết định việc hình thành và phát triển trí tuệ, xúc cảm,
tư duy sáng tạo, tính thẩm mỹ, đồng thời quyết đoán được những công việc, dần
dần phát triển toàn diện về nhân cách để trở thành người hữu ích cho gia đình và
xã hội tương lai.
VII. ĐỀ NGHỊ:
– Trên đây là một số kinh nghiệm rèn khả năng tính tự lập cho trẻ mầm non năm
tuổi tại lớp lớn 1 Trường mầm non Đại Cường. Tuy nhiên trong quá trình thực
hiện không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp của
Hội đồng khoa học các cấp.
Đại Cường, ngày 15 tháng 03 năm 2016
NGƯỜI THỰC HIỆN
Nguyễn Thị Bông
VIII. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
– Bộ chuẩn phát triển trẻ năm tuổi
– Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ quản lý và giáo viên mầm non
năm: 2013-2014; 2014-1015.
- Xem thêm -