Tài liệu Một số biện pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 2

Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 PhÇn thø nhÊt: ®Æt vÊn ®Ò I. Lí do chọn đề tài. Chữ viết xuất hiện là bước ngoặt trong lịch sử văn minh của loài người. Chữ viết trở thành một công cụ vô cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển văn hoá, văn minh của từng dân tộc. Nhờ có chữ viết mà thông tin của con người được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Chữ viết là một trong những công cụ giao tiếp thuận lợi và quan trọng nhất của con người. Chưa cần biết nội dung văn bản đó viết như thế nào nhưng nếu chữ viết rõ ràng, đẹp thường làm cho người đọc có cảm tình ngay. Con người không phải từ khi cắp sách đến trường đã biết viết chữ mà phải trải qua một quá trình rèn luyện rất kiên trì. Từ xa xưa đã có tấm gương rèn luyện của ông Cao Bá Quát - một người nổi tiếng “văn hay chữ tốt”. Từ một người viết xấu đến mức không ai đọc được, nhưng nhờ có lòng kiên trì luyện tập mà ông trở thành một người có tài viết đủ các loại chữ, mà chữ nào cũng đẹp, cũng rõ ràng. Học tập tấm gương của người xưa, nhiều năm nay, trong các trường tiểu học đã giấy lên phong trào “ Vở sạch - Chữ đẹp”. Ngay từ khi bắt đầu vào học lớp 1, học sinh đã được giáo viên rèn viết chữ. Như chúng ta đã biết, đối với học sinh tiểu học, việc rèn cho các em “Viết đúng, viết đẹp” là một vấn đề rất quan trọng. Bởi vì, chữ viết có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng học tập của các em. Ngoài ra, việc rèn chữ viết sẽ rèn luyện cho học sinh những phẩm chất tốt như: tính cẩn thận, kiên trì, tính kỉ luật và óc thẩm mĩ. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh ? Đó là câu hỏi đặt ra cho mỗi người giáo viên tiểu học. Để làm được điều đó đòi hỏi người giáo viên phải có sự tìm tòi, nghiên cứu và khổ luyện sao cho chữ viết của cô đúng là mẫu của trò. Đồng thời phải tìm ra các biện pháp hướng dẫn các em rèn chữ viết sao cho hiệu quả. Đối với học sinh lớp 2, các em vừa mới từ lớp 1 lên, bước đầu mới làm quen với cách viết cỡ chữ nhỡ và cỡ chữ nhỏ, kÜ năng viết chữ của các em còn nhiều hạn chế. Các em chỉ mới viết ở mức độ tương đối, ghi nhớ các nét cơ bản còn chưa chắc chắn, nét chữ còn vụng về. Tốc độ viết còn chậm, kĩ thuật viết và độ điêu luyện chưa cao. Khi các em lên học lớp 2 yêu cầu chữ viết ở mức độ cao hơn, có chiều sâu hơn. Học lớp 2, các em một lần nữa được củng cố chữ viết và tăng tốc độ viết, độ nét, kĩ thuật. Qua đó, ta thấy chữ viết của học sinh lớp 2 là hết sức quan trọng.Vì vậy, giáo viên dạy lớp 2 phải tăng cường rèn luyện chữ viết cho học sinh để 1 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 làm tiền đề cho các lớp trên. Đó chính là lí do tôi thực hiện đề tài: “ Một số biện pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 2”. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu đề tài này, mục đích của tôi hướng tới là trên cơ sở đánh giá thực trạng và mức độ thành công của việc rèn chữ viết cho học sinh lớp 2; Xác định nguyên nhân thành công và từ đó nâng cao chất lượng chữ viết ở lớp 2 nói riêng, ở trường tiểu học nói chung. III. NhiÖm vô nghiªn cøu - Nghiên cứu các vấn đề lí luận làm cơ sở cho đề tài. - Tìm hiểu thực trạng chữ viết của học sinh lớp 2 trong lớp mình phụ trách và trong trường mình, nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó. Từ đó, tìm ra các biện pháp hữu hiệu để rèn chữ viết cho học sinh đạt hiệu quả cao. - T×m hiÓu nhËn thøc, sù quan t©m cña cha mẹ học sinh vÒ viÖc rèn chữ viết của con m×nh. IV. §èi TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu Phương pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 2. 2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng việc áp dụng phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 2 tại trường Tiểu học nơi tôi công tác. V. GIẢ THIẾT KHOA HỌC Nếu trong quá trình dạy học, giáo viên biết áp dụng những biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 2 như trong đề tài này một cách phù hợp thì chất lượng chữ viết của học sinh sẽ được nâng lên râ rệt. VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp điều tra. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 2 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm. - Phương pháp luyện tập, thực hành VII. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU Tôi nghiên cứu đề tài này vào năm học 2013 - 2014 PhÇn thø hai: GIẢI QUYÕT vÊn ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lí luận: Tõ ngµn xa, trong nÒn v¨n hãa cña d©n téc ch÷ viÕt ®· ®îc «ng cha ta coi träng. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ ngêi ta cã nh÷ng nhËn xÐt: “V¨n nh Siªu, ch÷ nh Qu¸t” mµ ®ã chÝnh lµ c©u nãi ®îc truyÒn tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c ®Ó ca ngîi tµi n¨ng cña con ngêi vµ còng lµ tÊm g¬ng cho nh÷ng thÕ hÖ sau häc tËp . Hay ta thêng dïng thµnh ng÷ : “V¨n hay ch÷ tèt” ®Ó khen nh÷ng häc trß giái mµ l¹i nh¾c nhë nh÷ng häc trß yÕu b»ng c©u: “V¨n giai nh ch¶o, ch÷ vu«ng nh hßm”. Râ rµng ch÷ viÕt còng ®îc coi träng ch¼ng kÐm g× néi dung v¨n ch¬ng. Ch÷ viÕt ®Ñp, dÔ xem sÏ g©y ®îc thiÖn c¶m cho ngêi ®äc. MÆt kh¸c ch÷ viÕt phÇn nµo ph¶n ¸nh ý thøc rÌn luyÖn, ãc thÈm mü vµ tÝnh nÕt con ngêi. Trong b¸o TiÒn phong sè 1760 ngµy 18 th¸ng 01 n¨m 1960 thñ tíng Ph¹m V¨n §ång ®· viÕt : “Ch÷ viÕt còng lµ biÓu hiÖn cña nÕt ngêi. D¹y cho häc sinh viÕt ®óng, viÕt cÈn thËn, viÕt ®Ñp lµ gãp phÇn rÌn luyÖn cho c¸c em tÝnh cÈn thËn, tÝnh kû luËt, lßng tù träng ®èi víi m×nh còng nh ®èi víi thÇy vµ b¹n ®äc bµi vë cña m×nh”. Ngµy nay, trong sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ th«ng tin dï ®· cã rÊt nhiÒu ph¬ng tiÖn in Ên hiÖn ®¹i song ch÷ viÕt vÉn ®îc coi träng, d¹y ch÷ còng lµ ®Ó d¹y ngêi. 2. C¬ së thùc tiÔn: ViÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh lu«n ®îc coi träng ë bËc tiÓu häc. V× môc tiªu cña d¹y häc tiÕng ViÖt trong trêng tiÓu häc lµ rÌn cho häc sinh 4 kÜ n¨ng c¬ b¶n: nghe, nãi, ®äc, viÕt. ThÕ nhng hiÖu qu¶ cña viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh ®¹t ®îc cha cao. VËy nªn, cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Ó t×m ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu, ®ồng thêi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ã ®Ó n©ng cao chÊt lîng ch÷ viÕt cho häc sinh nãi riªng vµ chÊt lîng häc tËp cña häc sinh nãi chung . II. Thùc tr¹ng: N¨m häc 2013-2014, t«i ®îc ph©n c«ng trùc tiÕp gi¶ng d¹y líp 2G. Bíc ®Çu kiÓm tra s¸ch vë cña häc sinh, t«i rÊt b¨n kho¨n vµ lo l¾ng vÒ t×nh tr¹ng ch÷ viÕt cña häc sinh . HÇu hÕt, ch÷ viÕt cña c¸c em cha ®óng víi quy ®Þnh chung. Bµi viÕt cßn mắc nhiÒu lỗi chÝnh t¶. Cã thÓ nãi c¸c em míi chØ nghÜ ®Õn viÖc viÕt cho cã bµi chø kh«ng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò h×nh thøc. Ngay tõ ®Çu n¨m häc, t«i ®· gÆp gi¸o viªn 3 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 chñ nhiÖm líp 1 n¨m tríc ®Ó n¾m t×nh h×nh chung ®ång thêi kh¶o s¸t l¹i kÕt qu¶ tæng hîp vÒ vë s¹ch ch÷ ®Ñp trong sæ chñ nhiÖm cña gi¸o viªn n¨m tríc. Qu¶ thËt kÕt qu¶ vë s¹ch ch÷ ®Ñp cña häc sinh ®¹t ®îc cha cao. Đầu năm häc, t«i ®· khảo sát chữ viết của lớp qua vở chính tả. KÕt qu¶ kiÓm tra nh sau : Bảng 1: A Lo¹i Sè HS B C Sè lîng TØ lÖ % Sè lîng TØ lÖ % Sè lîng TØ lÖ % 3 15.8 9 47.4 7 36.8 19 Kết quả bảng trên cho thấy tỉ lệ chữ viết loại A còn ít , loại C còn nhiều. Ch÷ viÕt cña nhiều em còn mắc lçi chính tả. Bảng 2: Tổng số học sinh Học sinh viết đúng cỡ Học sinh viết đúng nét cơ bản chữ 19 Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ 4 21,1 8 42,1 Kết quả ở bảng 2 cho thấy: HÇu hÕt ch÷ viÕt cña häc sinh kh«ng ®ång ®Òu, sai quy ®Þnh vÒ kÝch thíc, sai các h×nh nÐt c¬ b¶n . Số em viết sai cỡ chữ và sai các nét cơ bản còn nhiều. III. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng trªn. Bàn ghế chưa phù hợp với từng học sinh. Vì trong một lớp học nhưng chiều cao của học sinh không bằng nhau, có những em cao lớn vượt trội so với lứa tuổi song có những em lại thấp bé hơn nhiều so với các bạn trong lớp. Giáo viên chưa chú trọng đến chữ viết của mình, xem nhẹ môn tập viết, chính tả, lên lớp còn qua loa, thiếu sự nhiết tình, ít quan tâm đến chữ viết của học sinh dẫn đến học sinh thường viết và trình bày bài vở một cách tùy tiện, cẩu thả. Một số giáo viên thường máy móc phân tích, hướng dẫn không đúng trọng tâm làm mất nhiều thời gian, học sinh thực hành được rất ít. Trong việc rèn luyện kĩ năng chữ viết, do khi ở lớp Một các em không được hướng dẫn tỉ mỉ về chữ viết, tính hiếu động chỉ lo viết nhanh cho xong mà không 4 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 chú ý đến viết đúng, viết chuẩn, thiếu kiên trì, khó thực hiện đúng các động tác đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận. Do vậy các em thường viết sai các nét “ nối” từ con chữ này sang con chữ kia, khi đặt bút bắt đầu viết con chữ không đúng với vị trí của dòng kẻ, viết không đúng chiều rộng con chữ mà còn viết chữ dãn ra hoặc co lại, không tự ước lượng khoảng cách giữa chữ này với chữ kia, ghi dấu thanh, dấu phụ không đúng vị trí, chưa nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai. Hàng tuần, lớp 2 có hai tiết luyện viết vào buổi chiều. Tôi thấy hầu như tất cả giáo viên vẫn chưa nắm được quy trình dạy luyện viết nên giáo viên đã vô hình dung biến tiết Luyện viết buổi chiều thành tiết dạy Chính tả. Giáo viên thường cho học sinh đọc, tìm hiểu từ khó viết, dễ nhầm lẫn cho học sinh viết bảng con. Sau đó đọc cho học sinh viết vào vở. Giáo viên chưa thực sự chú trọng xem trong bài viết của các em đã sai chỗ nào? Là các nét cơ bản hay các chữ hoa... để tiết sau phải rèn luyện lại. Vì những hạn chế đó nên hiệu quả của tiết Luyện viết buổi chiều ở các lớp chưa đạt kết quả cao. Học sinh học tập mang tính nhàm chán vì sự đồng điệu của môn này với môn khác. IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn: T«i thiÕt nghÜ, ch÷ viÕt kh«ng ph¶i lµ n¨ng khiÕu bÉm sinh s½n cã cña con ngêi mµ viÕt ®Ñp hay xÊu phô thuéc phÇn lín vµo qu¸ tr×nh rÌn luyÖn. Qu¸ tr×nh ®ã l¹i phô thuéc mét phÇn vµo b¶n th©n ngêi häc vµ phô thuéc phÇn nhiÒu vµo ngêi trùc tiÕp híng dÉn chØ ®¹o qu¸ tr×nh rÌn luyÖn ®ã. Vậy, trong quá trình rèn luyện chữ viết cho học sinh cần rèn luyện cho các em những gì? Đó là chúng ta tiếp tục củng cố kĩ thuật viết các nét cơ bản và nâng cao tốc độ viết, độ nét của chữ... Tõ suy nghÜ ®ã, ®ång thêi qua thùc tÕ d¹y häc sinh luyÖn viÕt ch÷ ®Ñp ë trêng, t«i ®· rót ra ®îc mét sè gi¶i ph¸p vµ t«i ®· ¸p dông thùc tÕ vµo viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho líp t«i mét c¸ch kh¸ thµnh c«ng. C¸c gi¶i ph¸p ®ã nh sau: 1. Khơi gợi ở học sinh mong muốn viết chữ đẹp: Tôi kể cho học sinh nghe những câu chuyện về gương viết chữ đẹp như Cao Bá Quát, những học sinh viết chữ đẹp của trường... Đồng thời cho các em xem những bài viết đẹp của học sinh khóa trước...Từ đó gợi lên trong học sinh lòng yêu thích và mong muốn viết chữ đẹp. 2. Nh÷ng quy ®Þnh chung : Cho häc sinh häc tËp c¸c quy ®Þnh vÒ mÉu ch÷, kÝch cỡ ch÷ viÕt hoa vµ viÕt thêng theo quy ®Þnh cña Bé GD-§T ngay tõ ®Çu n¨m. 5 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 - Yªu cÇu häc sinh cã ®Çy ®ñ sè vë ®Ó ghi c¸c m«n häc theo quy ®Þnh cña nhµ trêng cho häc sinh líp 2. - Thèng nhÊt lo¹i bót dïng ®Ó luyÖn viÕt( bót m¸y). - Häc sinh ph¶i viÕt ®ång lo¹i mùc . - Häc sinh ph¶i thuéc vµ nhí quy ®Þnh vÒ c¸c nÐt viÕt, ®é cao, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷ trong tiÕng, gi÷a c¸c tiÕng trong tõ vµ luyÖn viÕt ch÷ theo quy ®Þnh ®ã . Cô thÓ : a) Củng cố cho học sinh vÒ ®é cao c¸c ch÷ trong b¶ng ch÷ mÉu viÕt thêng: - Ch÷ c¸i b, g, h, k, l, y ®îc viÕt chiÒu cao 2,5 ®¬n vÞ. - Ch÷ t ®îc viÕt ®îc viÕt ®é cao 1,5 ®¬n vÞ. - C¸c ch÷ c¸i d, ®, p, q ®îc viÕt ®é cao 2 ®¬n vÞ. - C¸c ch÷ c¸i o, «, a, ¨, ©, i, u, m, n, v, x cao 1 ®¬n vÞ. - C¸c ch÷ c¸i ¬, , r, s cao 1,15 ®¬n vÞ. - C¸c ch÷ c¸i viÕt hoa:a, ¨, ©, b, c, d, ®, e, ª, l, m, n, h, i, k,...cã chiÒu cao 2,5 ®¬n vÞ, riªng ch÷ y vµ g cao 4 ®¬n vÞ. - Kho¶ng c¸ch gi÷a ch÷ c¸ch ch÷ lµ mét ch÷ o. - C¸c ch÷ cña con ch÷ trong mét ch÷ ph¶i nèi liÒn nÐt. Những nội dung này tôi củng cố cho các em trong tất cả các tiết Luyện viết, Chính tả, Tập viết. b) Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc tËp viÕt: Tríc hÕt, muèn viÕt ch÷ ®óng mÉu, ®Ñp gi¸o viªn cÇn ph¶i n¾m ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña m«n tËp viÕt: - KiÕn thøc: Gi¸o viªn ph¶i cã hiÓu biÕt vÒ ®êng kÎ, dßng kÎ, ®é cao, cì ch÷, h×nh d¸ng vµ tªn gäi c¸c nÐt ch÷, cÊu t¹o ch÷ c¸i, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nÐt ch÷ vµ ch÷ c¸i, ch÷ ghi tiÕng, c¸ch viÕt c¸c ch÷ viÕt thêng, c¸c ch÷ viÕt hoa, dÊu thanh vµ ch÷ sè. - KÜ n¨ng: ViÕt ®óng quy tr×nh viÕt nÐt, viÕt ch÷ c¸i vµ liªn kÕt ch÷ c¸i t¹o ra ch÷ ghi tiÕng theo yªu cÇu liÒn m¹ch, viÕt th¼ng hµng c¸c ch÷. Ngoµi ra cÇn rÌn c¸c kÜ n¨ng kh¸c nh: t thÕ ngåi viÕt, c¸ch cÇm bót, ®Æt vë... 2. BiÖn ph¸p s÷a lçi ch÷ viÕt: * §èi víi häc sinh viÕt sai ®é cao c¸c ch÷ c¸i: Trong hÖ thèng ch÷ c¸i TiÕng ViÖt mçi nhãm ch÷ cã ®Æc ®iÓm riªng vµ ®é cao kh¸c nhau v× vËy khi häc sinh m¾c lçi vÒ ®é cao c¸c con ch÷ gi¸o viªn cÇn ph¶i: 6 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 - Gióp häc sinh n¾m v÷ng h×nh d¸ng, cÊu t¹o, qu¸ tr×nh viÕt ch÷ c¸i. Tríc hÕt gi¸o viªn cÇn cho häc sinh n¾m v÷ng c¸c ®êng kÎ trong vë luyÖn viÕt, to¹ ®é c¸c nÐt ch÷, ch÷ c¸i trong khung ch÷ mÉu. Trong vë luyÖn viÕt (vë « li) cña c¸c em ®· cã s½n c¸c ®êng kÎ, gi¸o viªn híng dÉn häc sinh gäi tªn c¸c ®êng kÎ. C¸c ch÷ c¸i cã ®é cao mét ®¬n vÞ ®îc x¸c ®Þnh tõ díi lªn b»ng ®êng kÎ li 1 vµ ®êng kÎ li 2;...®êng kÎ li 5 c¸c ch÷ c¸i cã ®é cao 2 ®¬n vÞ ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®êng kÎ li 1 ®Õn ®êng kÎ li 3. - Ph©n lo¹i hÖ thèng ch÷ c¸i TiÕng ViÖt thµnh c¸c nhãm, mçi nhãm lµ c¸c ch÷ c¸i cã cïng ®é cao ®Ó häc sinh luyÖn viÕt (gi¸o viªn g¾n trong líp hai b¶ng ch÷ c¸i mÉu ch÷ in hoa vµ ch÷ viÕt thêng ®Ó häc sinh quan s¸t vµ häc tËp). VÝ dô: C¸c ch÷ c¸i b, g, h, k, l, y cã chiÒu cao lµ 2,5 ®¬n vÞ tøc lµ b»ng hai lÇn rìi chiÒu cao ghi nguyªn ©m (a, o,u, n , m...). §èi víi viÕt sè, gi¸o viªn còng chia c¸c ch÷ sè theo nhãm ®Ó häc sinh luyÖn viÕt. * §èi víi häc sinh viÕt sai c¸c nÐt ch÷: §Ó söa lçi nµy cho häc sinh tríc hÕt gi¸o viªn cÇn cho häc sinh n¾m ch¾c tªn gäi cña tõng nÐt ch÷ råi híng dÉn kÜ n¨ng viÕt c¸c nÐt ch÷: - NÐt sæ th¼ng: §iÓm ®Æt bót trªn ®êng kÎ 3, ®a tõ trªn xuèng, - NÐt cong: §iÓm ®Æt bót ë ®êng kÎ li 3 hoÆc phÝa díi 1/3 vßng sang tr¸i hoÆc sang ph¶i t¹o nÐt cong kÝn hoÆc cong tr¸i, cong ph¶i. Khi viÕt nÐt cong kÝn kh«ng nhÊc bót, kh«ng ®a bót ngîc chiÒu. - NÐt khuyÕt: C¸ch viÕt nÐt khuyÕt dùa vµo ®êng kÎ li 2 lµm chuÈn. + NÐt khuyÕt trªn: §iÓm ®Æt bót tõ ®êng kÎ li 2 gi÷a « vu«ng nhá 1/2 ®¬n vÞ, ®a nÐt bót sang ph¶i, lîn vßng lªn trªn ch¹m vµo ®êng kÎ li 6 th× kÐo th¼ng xuèng ®êng kÎ li 1, ®iÓm dõng bót t¹i ®êng kÎ ngang li 1. + NÐt khuyÕt díi: §iÓm ®Æt bót ë ®êng kÎ li 3 kÎ th¼ng xuèng gÆp ®êng kÎ ngang díi th× lîn cong sang tr¸i, ®a tiÕp nÐt bót sang ph¶i, ®iÓm dõng bót cao h¬n ®¬ng kÎ li 1 mét chót. - NÐt mãc: + NÐt mãc ngîc: §iÓm ®Æt bót xuÊt ph¸t tõ ®êng kÎ li 3 kÐo th¼ng xuèng gÇn ®êng kÎ li1 th× lîn cong nÐt bót ch¹m ®êng kÎ li 1 råi ®a vßng lªn dõng bót t¹i li 2 . + NÐt mãc xu«i: §iÓm ®Æt bót thÊp h¬n ®êng kÎ li 3 trªn 1/2 ®¬n vÞ, lîn cong trßn nÐt bót sang bªn ph¶i sau ®ã viÕt tiÕp nÐt th¼ng ®Õn khi ch¹m vµo ®êng kÎ li 1 th× dõng l¹i. - NÐt mãc hai ®Çu: NÐt nµy cã phÇn nÐt mãc xu«i phÝa trªn réng gÊp ®«i nÐt mãc b×nh thêng, phÇn nÐt mãc phÝa díi b»ng ®é réng cña nÐt mãc ngîc. C¸ch viÐt phèi hîp gi÷a nÐt mãc xu«i vµ nÐt mãc ngîc. 7 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 - NÐt mãc hai ®Çu cã vßng ë gi÷a: NÐt nµy cã cÊu t¹o lµ mét nÐt cong hë tr¸i vµ mét nÐt mãc hai ®Çu biÕn d¹ng. ViÕt nÐt cong hë tr¸i tríc sau ®ã viÕt tiÕp nÐt mãc hai ®Çu. Sù chuyÓn tiÕp gi÷a hai nÐt nµy ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu: ®é cong cña nÐt mãc hai ®Çu kh«ng qu¸ lín ®Ó kÕt hîp víi nÐt cong hë t¹o thµnh mét vßng khÐp kÝn; ®iÓm kÕt thóc n»m trªn ®êng kÎ ngang díi mét chót vµ réng gÊp ®«i ®é réng cña nÐt mãc b×nh thêng. - NÐt th¾t (nÐt vßng): CÊu t¹o cña nÐt th¾t gåm hai nÐt cong biÕn thÓ (mét nÐt cong hë tr¸i vµ mét nÐt cong hë ph¶i). §iÓm ®Æt bót thÊp h¬n ®êng kÎ ngang gi÷a mét chót ®a nÐt bót sang ph¶i uèn lîn nhÑ ®Ó t¹o mét nÐt cong khÐp kÝn. §iÓm dõng t¹i ®êng kÎ li 2. c) §èi víi häc sinh viÕt sai kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷: Tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i cho häc sinh n¾m v÷ng kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷ trong tõng tiÕng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷ trong tõng tõ. Gióp häc sinh n¾m v÷ng cÊu t¹o c¸c con ch÷ dùa vµo c¸c « vu«ng vµ c¸c ch÷ c¸i ®îc chia thµnh c¸c nhãm ch÷. Dùa vµo ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña mét sè tiÕng mµ häc sinh cÇn ph¶i cã kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷ hay d·n kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷. VÝ dô: nhanh Trong tiÕng “nhanh ®Ñp. “ con ch÷ n ph¶i gi·n kho¶ng víi con ch÷ h th× ch÷ míi d) §èi víi häc sinh viÕt sai vÞ trÝ dÊu thanh: Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch ®¸nh dÊu thanh ngay bªn trªn hoÆc bªn díi ©m chÝnh cña tiÕng. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng gióp häc sinh ®¸nh dÊu thanh ®óng vÞ trÝ mµ cßn gióp c¸c em viÕt ®óng quy tr×nh vµ nhanh h¬n VÝ dô: nhµ trêng Sau khi viÕt c¸c ch÷ nh, a, tõ ®iÓm dõng bót cña ch÷ a lia bót lªn trªn ®Çu ch÷ a viÕt dÊu huyÒn tõ trªn chÐo sang ph¶i kh«ng ch¹m ®Çu vµo ch÷ c¸i a. §èi víi tiÕng “trêng” sau khi viÕt c¸c ch÷ c¸i tr,u, o, ng tõ ®iÓm dõng bót cña ch÷ c¸i g lia bót lªn trªn ®¸nh dÊu mãc cña c¸c con ch÷ ,¬ cuèi cïng lµ ®¸nh dÊu huyÒn trªn con ch÷ ¬ 3. §¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt: - Gi¸o viªn ph¶i lu«n quan t©m ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn: Bµn ghÕ, ¸nh s¸ng trong líp häc, phÊn viÕt vµ bót viÕt, vë viÕt cña häc sinh . 4. BiÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt: 8 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 4.1. Híng dÉn häc sinh lµm quen víi mét sè thuËt ng÷ trong qu¸ tr×nh rÌn ch÷ viÕt. - §iÓm ®Æt bót: Lµ ®iÓm b¾t ®Çu khi viÕt mét nÐt trong mét ch÷ c¸i. §iÓm ®Æt bót cã thÓ n»m ë ®êng kÎ ngang hoÆc n»m trªn ®êng kÎ ngang. - §iÓm dõng bót: Lµ vÞ trÝ kÕt thóc cña nÐt ch÷ trong mét ch÷ c¸i, ®iÓm dõng bót cã thÓ trïng víi ®iÓm ®Æt bót hoÆc kh«ng n»m trªn ®êng kÎ ngang. - ViÕt liÒn m¹ch: Lµ thao t¸c ®a ngßi bót liªn tôc tõ ®iÓm kÕt thóc cña nÐt ®øng tríc tíi ®iÓm b¾t ®Çu cña nÐt tiÕp theo. - KÜ thuËt lia bót: §Ó ®¶m b¶o tèc ®é trong qu¸ tr×nh viÕt mét ch÷ c¸i hay viÕt nèi c¸c ch÷ c¸i víi nhau, nÐt bót ®îc thÓ hiÖn liªn tôc nhng dông cô viÕt (®Çu ngãi bót, phÊn) kh«ng ch¹m vµo mÆt ph¼ng viÕt (giÊy, b¶ng) thao t¸c trªn kh«ng ®ã gäi lµ “lia bót”. - Híng dÉn häc sinh viÕt nÐt thanh nÐt ®Ëm: Muèn vËy tríc tiªn gi¸o viªn cho häc sinh viÕt ch÷ theo kiÓu ®øng nÐt råi t¨ng dÇn ®Õn luyÖn c¸ch viÕt theo kiÓu nghiªng nÐt thanh, nÐt ®Ëm. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy gi¸o viªn cÇn híng dÉn cho häc sinh mua lo¹i bót phï hîp, híng dÉn häc sinh c¸ch cÇm bót. 4. 2. RÌn t thÕ ngåi viÕt vµ c¸ch cÇm bót. - T thÕ ngåi viÕt: Khi viÕt cÇn ph¶i ngåi ngay ng¾n: + Lng th¼ng, ®Çu h¬i cói, m¾t c¸ch vë kho¶ng 25 – 30 cm. + Ngåi kh«ng t× ngùc vµo c¹nh bµn, hai ch©n ®Ó tho¶i m¸i. + Tay tr¸i t× gi÷a vë, tay ph¶i cÇm bót viÕt b»ng 3 ngãn tay: ngãi c¸i, ngãn trá vµ ngãn gi÷a. - C¸ch cÇm bót: + Khi viÕt cÇm bót b»ng tay ph¶i, cÇm b»ng 3 ngãn tay: ngãn trá, ngãn gi÷a vµ ngãn c¸i, khuûu tay di chuyÓn bót mÒm m¹i, tho¶i m¸i tõ tr¸i sang ph¶i. + C¸c ch÷ viÕt liÒn m¹ch, kh«ng nhÊc bót tõng nÐt, tõng ch÷ c¸i. 4.3. LËp thêi gian biÓu vÒ luyÖn viÕt cho häc sinh: - LuyÖn viÕt vµo vë « li ë líp vµo chiÒu thø 2 vµ thø 6 hµng tuÇn. - ë nhµ mçi tuÇn luyÖn viÕt Ýt nhÊt 2 bµi . 4.4.LuyÖn ch÷ viÕt trong giê tËp viÕt. Môc tiªu chÝnh cña giê tËp viÕt lµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt ch÷ ®óng mÉu vµ ®Ñp. Néi dung TËp viÕt cña häc sinh líp 2 chñ yÕu lµ rÌn viÕt ch÷ hoa. Tõ ®ã, häc sinh vËn dông vµo viÕt tõ øng dông vµ c©u øng dông t¬ng øng víi ch÷ ch÷ hoa võa häc. §èi víi viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt ch÷ hoa, ®Ó viÕt ®óng vµ ®Ñp ®ßi hái häc sinh 9 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 ph¶i n¾m ®îc h×nh d¸ng, ®Æc ®iÓm tõng con ch÷, c¸c nÐt viÕt, c¸c thao t¸c viÕt tõng ch÷ vµ nhãm ch÷ . T©m lý häc sinh tiÓu häc thêng thiÕu tÝnh kiªn tr× luyÖn tËp, khã thùc hiÖn c¸c ®éng t¸c ®ßi hái sù khÐo lÐo, tØ mØ. Trong khi ®ã viÖc rÌn luyÖn c¸c thao t¸c tËp viÕt ch÷ l¹i ®ßi hái sù kiªn tr×, tØ mØ vµ khÐo lÐo cao. §Ó kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm nµy cho häc sinh gi¸o viªn cÇn n¾m v÷ng c¸c thao t¸c kü thuËt viÕt tõng con ch÷ vµ thêng xuyªn rÌn luyÖn ®Ó cã kü n¨ng viÕt ch÷ hoa thµnh th¹o, ®óng, ®Ñp ®Ó viÕt mÉu cho häc sinh. §ång thêi híng dÉn thËt cô thÓ vÒ: - CÊu t¹o c¸c ©m trong vÇn, c¸c vÇn trong tiÕng vµ c¸c tiÕng trong c©u. - C¸c nÐt viÕt, ®é cao, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c con ch÷. - Thao t¸c viÕt mÉu . 4.5. LuyÖn ch÷ viÕt trong giê chÝnh t¶ . ViÖc viÕt chÝnh t¶ rÌn cho häc sinh biÕt quy t¾c vµ cã thãi quen viÕt ch÷ ghi tiÕng ViÖt ®óng víi chuÈn. ChÝnh t¶ cïng víi tËp viÕt, tËp ®äc gióp cho ngêi häc chiÕm lÜnh ®îc tiÕng ViÖt v¨n hãa, lµ c«ng cô ®Ó giao tiÕp, t duy vµ häc tËp.ViÕt ®óng chÝnh t¶ gióp cho häc sinh cã ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông tiÕng ViÖt ®¹t hiÖu qu¶ cao trong viÖc häc tËp c¸c bé m«n v¨n hãa.ViÖc luyÖn viÕt chÝnh t¶ liªn tôc kÕt hîp víi «n tËp c¸c quy t¾c chÝnh t¶, häc sinh sÏ cã kh¶ n¨ng viÕt ®óng c¸c ch÷ ghi tiÕng ViÖt, rÌn luyÖn cho häc sinh tÝnh kû luËt, tÝnh cÈn thËn, ãc thÈm mÜ ®ång thêi båi dìng lßng yªu quý tiÕng ViÖt, ch÷ ViÖt, biÓu thÞ t×nh c¶m qua ch÷ viÕt. §Ó thùc hiÖn tèt viÖc luyÖn ch÷ trong giê ChÝnh t¶ tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i n¾m râ c¸c lçi chÝnh t¶ cô thÓ cña tõng häc sinh. Qua kiÓm tra t«i thÊy häc sinh thêng ph¹m c¸c lçi chÝnh t¶ sau: + LÉn lén gi÷a dÊu hái vµ dÊu ng·. + NhÇm lÉn gi÷a i, y: gi÷a c¸c vÇn dÔ lÉn nh a víi u¬, uya víi ua. +ViÕt sai c¸c phô ©m ®Çu nh c víi k, ng víi ngh, g víi gh, d víi gi. - §Ó häc sinh kh¾c phôc ®îc nh÷ng lçi trªn tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i híng dÉn häc sinh ph¸t ©m ®óng c¸c tõ ®ã . - Rót ra c¸c tiÕng, c¸c tõ khã mµ häc sinh dÔ viÕt sai trong bµi chÝnh t¶ ®Ó ph©n tÝch cô thÓ vÒ cÊu t¹o chÝnh t¶ vµ híng dÉn häc sinh viÕt ®óng. - Cho häc sinh häc thuéc luËt ghi chÝnh t¶: +ViÕt k vèi c¸c tiÕng b¾t ®Çu b»ng i, e , ª. +ViÕt c vèi c¸c tiÕng b¾t ®Çu b»ng c¸c ©m cßn l¹i trong b¶ng ch c¸i. +ViÕt ngh víi c¸c tiÕng b¾t ®Çu b»ng i, e , ª. +ViÕt ng víi c¸c tiÕng cßn l¹i. +ViÕt gh víi c¸c tiÕng b¾t ®Çu b»ng i, e, ª. +ViÕt g víi c¸c tiÕng cßn l¹i. - Chän bµi chÝnh t¶ theo khu vùc: ë mçi ®Þa ph¬ng, häc sinh do ¶nh hëng cña ph¬ng ng«n nªn thêng m¾c mét sè lçi ®Æc trng. Do ®ã tríc khi d¹y gi¸o viªn cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra ®Ó n¾m lçi chÝnh t¶ phæ biÕn cña häc sinh. Tõ ®ã lùa chän néi dung gi¶ng d¹y cho phï hîp . 10 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 - Mét nhiÖm vô n÷a trong giê chÝnh t¶ lµ viÖc ®¸nh gi¸ nhËn xÐt kÕt qu¶ bµi viÕt cña häc sinh. Gi¸o viªn ph¶i thêng xuyªn chÊm ch÷a bµi, nhËn xÐt söa ch÷a ngay c¸c lçi chÝnh t¶ cô thÓ, tØ mØ cña tõng häc sinh, ®ång thêi lu ý cho c¸c häc sinh kh¸c . - Híng dÉn cho c¸c em tù ®¸nh gi¸ lÉn nhau ®Ó t×m ra lçi sai cña b¹n vµ cïng nhau söa lçi. Thông qua việc vận dụng luyện viết trong giờ chính tả, chúng ta cũng không thể không nhớ đến những quy định cơ bản về tốc độ viết chữ của học sinh lớp 2 là: + Giữa học kì I: Khoảng 35 chữ /15 phút. + Cuối học kì I: Khoảng 40 chữ/15 phút. + Giữa học kì II: Khoảng 45 chữ/15 phút. + Cuối học kì II: Khoảng 50 chữ/15 phút. Nh vËy, viÖc luyÖn viÕt thông qua tiết chÝnh t¶ sÏ lµ mét m¾t xÝch quan träng trong qu¸ tr×nh rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao. 4.6. Rèn chữ viết trong tiết luyện viết buổi chiều: *Một thực tế hiện nay ở các tiết Luyện viết (buổi chiều) hầu hết các giáo viên thường cho học sinh viết lại một đoạn văn, đoạn thơ đã học, điều này vô hình chung đã biến tiết Luyện viết ( buổi chiều) gíông đúc như tiết Chính tả ( buổi sáng). Thực tế này dẫn đến ở học sinh tâm lí nhàm chán và mục đích rèn luyện chữ viết cho học sinh đạt được cũng không cao. Vì thế, tôi đã suy nghĩ và tìm ra cách dạy tiết Luyện viết phù hợp đó là: - Trong quá trình dạy Luyện viết, tôi định hướng rõ tiÕt häc nµy cÇn luyÖn nhãm nÐt c¬ b¶n nµo? CÇn luyÖn ch÷ hoa nµo? Dùa vµo tiÕt häc tríc ®Ó ®Þnh híng c¸ch chän ch÷ hoa, chän nÐt c¬ b¶n d¹y cho phï hîp víi tiÕt häc sau, ®ång thêi chØnh söa ngay nh÷ng lçi c¬ b¶n mµ tiÕt tríc c¸c em cßn sai nhiÒu. Sau khi luyÖn tèt phÇn trªn, t«i míi chän mét ®o¹n v¨n hoÆc bµi th¬ t¬ng ®ång víi néi dung luyÖn trªn cho häc sinh vËn dông ®Ó luyÖn viÕt vµo vë. Sau mét tiÕt luyÖn viÕt, t«i thu vở chấm – chữa bài cẩn thận để nhận ra bài viết của các em sai những lỗi gì? Từ đó, học sinh mới nhận ra những lỗi của mình để sửa chữa và giáo viên cũng biết được mức tiến bộ của học sinh, định hướng cho tiết học sau. Ví dụ: Lớp học có nhiều em viết sai lỗi chữ C viết hoa và một số nét cơ bản như : nét khuyết trên, khuyết dưới...Tôi sẽ cho học sinh luyện viết nhóm nét cơ bản là các nét khuyết ( khuyết trên, khuyết dưới). Từ đó, học sinh vận dụng luyện viết các tiếng 11 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 có chứa các nét mà học sinh còn viết sai. Cuối cùng, tôi cho học sinh vận dụng viết đoạn văn ( đoạn 1 bài “Cß vµ Cuèc “. Trang 37- s¸ch TiÕng ViÖt 2- TËp2 )... Cß vµ Cuèc Cß ®ang léi ruéng b¾t tÐp. Cuèc thÊy vËy tõ trong bôi rËm lÇn ra, hái : - ChÞ b¾t tÐp vÊt v¶ thÕ, ch¼ng sî bïn b¾n hÕt ¸o tr¾ng sao ? Cß vui vÎ tr¶ lêi : - Khi lµm viÖc, ng¹i g× bÈn hë chÞ ? Ngoài ra, tôi còn giao thêm một số bài tập luyện viết nhằm thay đổi hình thức bài tập, kích thích được hứng thú học tập của học sinh và cũng nhằm củng cố thêm kiến thức cho các phân môn khác của môn Tiếng Việt như Luyện từ và câu, Chính tả..... Dạng 1: Loại bài tập ghép tiếng để tạo thành từ có nghĩa : Ví dụ : 1. Em hãy ghép từ bên trái với những từ bên phải cho hợp lí rồi viết lại từ đó bên cạnh: Quy Quang QuÕ Qu¶ng Dòng B×nh Nh¬n S¬n Quy Nh¬n Bài tập này tôi xây dựng dựa vào Tuần 20 ( Tập viết lớp 2, tập 2, trang 5) là viết chữ hoa Q 2. Em hãy ghép cột bên trái với cột bên phải sao cho phù hợp nghĩa rồi viết lại bên cạnh häc ch¨m siªng khã cï chØ 12 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 cÇn chÞu tËp n¨ng häc tËp 3. Em hãy ghép cột bên trái với cột bên phải sao cho phù hợp nghĩa rồi viết lại bên cạnh : Vît suèi ¦¬m c©y S¸o t¾m RÝu rÝt th× ma chim ca b¨ng rõng g©y rõng RÝu rÝt chim ca Dạng 2: Loại bài tập thay tiếng để tạo thành từ mới Ví dụ : Dựa vào Tuần 20 ( Tập viết lớp 2, tập 2, trang 5) là viết chữ hoa Q tôi đã xây dựng bài tập : 1. Em hãy thay tiếng “Bình” trong từ “Quảng Bình” thành những từ có nghĩa rồi viết lại bên cạnh : Qu¶ng B×nh Qu¶ng Ninh Qu¶ng........... Qu¶ng........... Dạng 3: Loại bài tập tìm tiếng mới kết hợp với tiếng cho sẵn để tạo thành từ có nghĩa Ví dụ 1. Em hãy tìm tiếng có chữ Q kết hợp với tiếng bên cạnh để tạo thành từ có nghĩa, rồi viết lại bên cạnh : ............................ Nh¬n S¬n B×nh Quy Nh¬n ........................................................... ......................................................................... ....................................................... ................................................................... 13 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 2. Em hãy tìm tiếng mới để ghép với tiếng cho sẵn để tạo thành từ có nghĩa rồi viết lại : Sa Quúnh Phó Sa Pa ................................................ .............................................. Dạng 4: Loại bài tập điền âm đầu để tạo thành từ có nghĩa Ví dụ : Điền tr/t vào chỗ trống để tạo thành từ có nghĩa rồi viết lại bên dưới: S©n .......êng rén r· .......iÕng chim ca. ...................................................................................................................................................................... 4.7. RÌn ch÷ viÕt trong c¸c giê häc kh¸c: ViÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt kh«ng ph¶i chØ thùc hiÖn trong ph©n m«n TËp viÕt vµ ChÝnh t¶ mµ ph¶i thùc hiÖn ë c¸c m«n häc kh¸c nh viÕt ch÷ sè trong m«n To¸n, viÕt ®óng hµnh v¨n, ng÷ ph¸p, chÝnh t¶ trong m«n TËp lµm v¨n.v.v...RÌn ch÷ cho c¸c em kh«ng chØ ngµy mét, ngµy hai mµ c¶ mét qu¸ tr×nh rÌn luyÖn l©u dµi. §èi víi häc sinh líp 2 viÖc rÌn ch÷ l¹i cµng khã v× c¸c em võa tõ líp 1 lªn nªn møc ®é viÕt chØ mang tÝnh t¬ng ®èi cha v÷ng ch¾c. §Ó rÌn ch÷ viÕt cho c¸c em trong nh÷ng m«n häc kh¸c cã hiÖu qu¶, t«i ®· ph©n chia c¸c ch÷ cÇn luyÖn viÕt theo tõng nhãm chữ có nét t¬ng ®ång ®Ó gióp c¸c em cã thÓ viÕt ch÷ đóng vµ ®Ñp trong c¸c m«n häc kh¸c. Tôi đã tiến hành luyện cho các em bằng cách: Cứ đầu mỗi tuần tôi ghi lên lề trái của bảng lớp một nhóm chữ có nét tương đồng. Trong tuần đó tôi yêu cầu các em chú trọng hơn về luyện viết nhóm chữ đó trong các bài học.Tùy vào độ khó của từng nhóm chữ mà có thời gian luyện thích hợp. T«i ph©n chia luyÖn viÕt nh sau: 4.7.1. Ch÷ viÕt thêng: * Nhãm 1: C¸c ch÷ cã nÐt cong phèi hîp víi nÐt mãc hoÆc nÐt th¼ng nh: a, ¨, ©, d, ®, g. T«i sÏ d¹y nhãm ch÷ nµy vµo 3 tuÇn cô thÓ: TuÇn 1: T«i ghi c¸c ch÷ cã nÐt cong: a, ¨, © lªn bªn lÒ tr¸i cña b¶ng, híng dÉn häc sinh khi viÕt quan s¸t c¸c ch÷ trªn ®Ó vËn dông viÕt ®óng c¸c tiÕng. Hµng ngµy chÊm bµi cho häc sinh, t«i lu«n chó trong xem c¸c em ®· luyÖn viÕt tèt c¸c ch÷ nµy cha, cã nhËn xÐt chi tiÕt ®Ó c¸c em chØnh söa kÞp thêi. d, ®, g TuÇn 2: T«i ghi tiÕp 3 ch÷ cã nÐt cong nh: sang bªn tr¸i lÒ b¶ng vµ tiÕp tôc híng dÉn häc sinh luyÖn viÕt tiÕp nh÷ng tiÕng cã ch÷ tiÕp theo. Yªu cÇu häc sinh khi viÕt cÇn chó ý vµo mÉu ®Ó viÕt ®îc chuÈn x¸c. Khi chÊm bµi c¸c m«n häc, t«i g¹ch ch©n nh÷ng ch÷ viÕt cha ®óng nÐt, nh¾c nhë ®Ó c¸c em biÕt chÝnh söa vµo tiÕt häc sau. TuÇn 3 : T«i cñng cè l¹i tÊt c¶ c¸c ch÷ thuéc nhãm ch÷ trªn, kiÓm tra c¸c em viÕt xem ®· viÕt ®óng c¸c nhãm trªn cha, ®¸nh gi¸ nhËn xÐt cô thÓ. 14 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 Tiến hành tương tự như thế đối với các nhóm khác. o, «, ¬, c, e, ª, x TuÇn 4: Ghi lªn lÒ tr¸i cña b¶ng c¸c ch÷ cã nÐt t¬ng ®ång c¬ b¶n lµ nÐt cong : o, «, ¬ .Yªu cÇu häc sinh quan s¸t kÜ mÉu ®Ó vËn dung vµo viÕt bµi. T«i theo dâi, kiÓm tra * Nhãm 2: C¸c ch÷ có nét tương đồng c¬ b¶n lµ nÐt cong nh: tõng em, cã nhËn xÐt kÞp thêi ®Ó häc sinh chØnh söa. e, ª, c, x. TuÇn 5: Ghi tiÕp sang bªn tr¸i cña b¶ng c¸c ch÷ T¬ng tù nh thÕ, t«i kiÓm tra bµi lµm cña c¸c em nhËn xÐt cô thÓ qua tõng m«n häc. Yªu cÇu häc sinh luyÖn l¹i nh÷ng ch÷ cßn cha ®óng vµo tuÇn tiÕp theo. TuÇn 6: TiÕp tôc híng dÉn häc sinh luyÖn viÕt c¸c ch÷ cña nhãm trªn. NhËn xÐt chó träng thªm phÇn ch÷ viÕt cho häc sinh. TuÇn 7 : T«i tiÕp tôc cñng cè l¹i tÊt c¶ c¸c ch÷ thuéc nhãm ch÷ trªn, kiÓm tra c¸c em viÕt xem ®· viÕt ®óng c¸c nhãm trªn cha, ®¸nh gi¸ nhËn xÐt cô thÓ. i, u, , n, m, t, p. TuÇn 8: T¬ng tù trªn, t«i cho häc sinh luyÖn c¸c ch÷ i, u, . TuÇn 9: LuyÖn tiÕp ch÷ n, m, t, p TuÇn 10: TiÕp tôc luyÖn l¹i c¸c ch÷ thuéc nhãm ch÷ trªn. * Nhãm 3: Nhãm ch÷ cã nÐt c¬ b¶n lµ nÐt mãc nh: Sau mçi tuÇn, t«i kiÓm tra, nhËn xÐt cô thÓ c¸ch viÕt cña c¸c em. Híng cho c¸c em nhËn ra nh÷ng u ®iÓm, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®ang cßn vÊp ph¶i ®Ó tiÕp tôc luyÖn l¹i trong tuÇn sau. TuÇn 11: TiÕp tôc «n l¹i c¸c ch÷ ®· luyÖn trong tuÇn tríc vµ ®Æc biÖt lµ c¸c ch÷ c¸c em cßn viÕt cha chÝnh x¸c ë nhãm ch÷ luyÖn trªn. l, h, k, b, g, y TuÇn 12: T¬ng tù nh c¸c tuÇn, t«i ghi c¸c ch÷ cã nÐt khuyÕt trªn: l, h, b, k * Nhãm 4: C¸c ch÷ cã nÐt khuyÕt trªn, khuyÕt díi nh: vµo lÒ tr¸i cña b¶ng ®Ó luyÖn. TuÇn 13: Yªu cÇu häc sinh tiÕp tôc luyÖn c¸c ch÷ cã nÐt khuyÕt díi nh: g, y TuÇn 14: TiÕp tôc cñng cè c¸c ch÷ ë nhãm khuyÕt trªn, khuyÕt díi. * Nhãm 5: C¸c ch÷ cã nÐt t¬ng ®ång lµ nÐt cong( khã), nÐt th¾t nh: TuÇn 15: T«i ghi c¸c ch÷ luyÖn. r, s, v, b. r, s, v, b sang bªn lÒ tr¸i cña b¶ng . Yªu cÇu häc sinh TuÇn 16 : LuyÖn l¹i c¸c ch÷ cã nÐt t¬ng ®ång trªn. 15 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 TuÇn 17, tuÇn 18 : Cñng cè c¸c ch÷ ®· luyÖn trong nhãm 5 Tõ tuÇn 19 trë ®i t«i tiÕp tôc cñng cè l¹i nh÷ng lçi mµ c¸c em cha söa ®îc .... 4.7.2. MÉu ch÷ hoa T«i còng chia c¸c nhãm ch÷ hoa ®Ó häc sinh luyÖn t¬ng tù nh mÉu ch÷ thêng cô thÓ nh sau: A,¡, ¢, M, N TuÇn 1: T«i ghi mÉu ch÷ hoa A, ¡, ¢ sang lÒ tr¸i cña b¶ng. Yªu cÇu häc sinh * Nhãm 1: C¸c ch÷ : luyÖn ®îc c¸c tiÕng cã ch÷ trªn. T«i ®i ®Õn tõng häc sinh quan s¸t ®Ó chØnh söa cho c¸c em. TuÇn 2 : LuyÖn ch÷ sinh luyÖn. M, N .T«i còng ghi vµo bªn tr¸i cña b¶ng vµ híng dÉn häc TuÇn 3: Cñng cè l¹i c¸c ch÷ ®· luyÖn trong nhãm 1. Tiến hành tương tự như thế đối với các nhóm khác. * Nhãm 2: C¸c ch÷ hoa: C, G, E, £, L, S TuÇn 4: T¬ng tù cho häc sinh luyÖnch÷ hoa: TuÇn 5: LuyÖn ch÷ hoa: C, G, L S, E, £ TuÇn 6: TiÕp tôc luyÖn l¹i c¸c ch÷ hoa trªn. TuÇn 7: Cñng cè l¹i c¸c ch÷ hoa ®· luyÖn ë nhãm 2. B, R, P, D, § TuÇn 8: LuyÖn ch÷ hoa B, R, P TuÇn 9: LuyÖn ch÷ hoa: D, § * Nhãm 3: Ch÷ hoa TuÇn 10: Cñng cè l¹i c¸c ch÷ hoa ®· luyÖn ë nhãm 3. H, I, K, V, T TuÇn 11: LuyÖn ch÷ hoa: H, I, T TuÇn 12: LuyÖn ch÷ hoa K, V * Nhãm 4: Ch÷ hoa TuÇn 13: LuyÖn l¹i c¸c ch÷ hoa ®· luyÖn ë nhãm 4 U, ¦, Y TuÇn 14: LuyÖn ch÷ hoa U, ¦, Y * Nhãm 5: Ch÷ hoa 16 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 TuÇn 15: ¤n c¸c ch÷ hoa ®· luyÖn ë nhãm 5 O, ¤, ¥, , Q TuÇn 16: LuyÖn ch÷ hoa O, ¤, ¥ TuÇn 17: LuyÖn ch÷ hoa Q, * Nhãm 6: Ch÷ hoa TuÇn 18: Cñng cè luyÖn l¹i nhãm 6. Tõ tuÇn 19 trë ®i gi¸o viªn tiÕp tôc luyÖn c¸c ch÷ hoa häc sinh viÕt cha chÝnh x¸c vµ rÌn luyÖn thêng xuyªn c¸c ch÷ hoa. Víi biÖn ph¸p rÌn ch÷ viÕt nh trªn, t«i thÊy häc sinh ®· n©ng ch÷ viÕt lªn mét c¸ch vît bËc. Tõ ®ã, T«i rót ra mét ®iÒu lµ luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh cÇn ph¶i cã thêi gian. Gi¸o viªn ph¶i chấm chữa bài thật tỉ mỉ, thêng xuyªn nh¾c nhë vµ ®«n ®èc häc sinh cã ý thøc rÌn luyÖn th× lóc ®ã häc sinh míi ®¹t ®îc kÕt qu¶ tèt: Tr×nh bµy ®Ñp , ch÷ viÕt râ rµng, s¹ch ®Ñp. 4.8. Mét sè biÖn ph¸p kh¸c : a. Nh©n réng ®iÓn h×nh Dùa vµo ®Æc ®iÓm t©m lý häc sinh tiÓu häc lµ hay b¾t chíc. V× thÕ, ngay tõ ®Çu n¨m häc, t«i ®· ph©n lo¹i häc sinh, ®èi víi häc sinh viÕt ch÷ tèt, t«i lu«n chó träng, nh©n réng. Nh÷ng bµi viÕt ®Ñp vµ nh÷ng bé hå s¬ ®Ñp cña häc sinh. T«i trng bµy cho häc sinh c¶ líp xem ®Ó häc tËp. Ngoµi ra, t«i cßn ph©n cho nh÷ng häc sinh viÕt ch÷ xÊu ngåi gÇn häc sinh cã ch÷ viÕt ®Ñp vµ híng cho c¸c em häc tËp lÉn nhau, nh¾c nhë nhau cïng tiÕn bé . Nh÷ng häc sinh nµo cßn qu¸ yÕu t«i cho c¸c em lªn ngåi bµn trªn ®Ó tiÖn viÖc theo dâi vµ híng dÉn . b. Giao viÖc ë nhµ cho häc sinh : N¾m râ tån t¹i cña tõng häc sinh: häc sinh yÕu vµ sai phÇn nµo th× gi¸o viªn giao viÖc cho häc sinh ®Ó luyÖn tËp vÒ phÇn ®ã. Ch¼ng h¹n : Häc sinh sai c¸ch viÕt nÐt th¼ng th× gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh luyÖn viÕt c¸c ch÷ cã nÐt th¼ng; häc sinh viÕt sai nÐt cong th× gi¸o viªn cho häc sinh luyÖn viÕt c¸c ch÷ cã nÐt cong ... §èi víi nh÷ng häc sinh cã kh¶ n¨ng viÕt ch÷ ®Ñp gi¸o viªn cã thÓ su tÇm c¸c bµi ch÷ viÕt ®Ñp cña nh÷ng häc sinh n¨m tríc hoÆc cña häc sinh líp kh¸c hay trong s¸ch b¸o ®Ó giíi thiÖu víi c¸c em, lµm mÉu cho c¸c em luyÖn viÕt theo. c. Hµng th¸ng kiÓm tra, chÊm ®iÓm vë s¹ch ch÷ ®Ñp, xÕp lo¹i nhËn xÐt râ rµng, cô thÓ tõng häc sinh, nªu râ cÇn bæ sung ®iÓm nµo, söa ch÷a vÊn ®Ò g× vµ yªu cÇu häc sinh kh¾c phôc ngay. Cã tuyªn d¬ng khen thëng hµng th¸ng ®Ó t¹o høng thó, tÝnh tù gi¸c vµ niÒm say mª trong viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt. 17 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 d. Mét trong nh÷ng yÕu tè gãp phÇn quan träng vµo viÖc viÕt ch÷ ®Ñp ®ã lµ bót viÕt vµ vë viÕt. V× vËy ngay tõ ®Çu n¨m häc gi¸o viªn ph¶i híng dÉn häc sinh mua lo¹i vë do nhµ trêng ®Æt hµng, chän lo¹i bót m¸y phï hîp, bót viÕt nÐt m¶nh, mùc ®Òu ®Æn . Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh viÕt ®óng lo¹i vë quy ®Þnh cña nhµ trêng, bót cïng mét mµu mùc võa thuËn tiÖn trong viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt, võa thuËn lîi cho viÖc x©y dùng hå s¬ vë s¹ch ch÷ ®Ñp cña líp. e. Phối hợp với phụ huynh Vào đầu năm học, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, trao đổi về tình hình học tập của các em, tôi mạnh dạn cho phụ huynh xem toàn bộ sách vở của con mình và xem một số vở của một số học sinh viết đẹp, chuẩn trong lớp , trong trường. Tôi nêu thêm vai trò của chữ viết trong các môn học khác, một số biện pháp rèn luyện viết chữ đẹp và các điều kiện cần và đủ để đảm bảo cho việc xây dựng phong trào “ Giữ vở sạch, viết chữ đẹp”. Tất cả phụ huynh của lớp hưởng ứng và đồng tình cao. Từ đó, tôi xây dựng kế hoạch phong trào này. Trước tiên, tôi hướng dẫn cho phụ huynh các nét cơ bản, kích cỡ, phô tô phát cho phụ huynh một số bài viết đẹp của lớp để phụ huynh tham khảo, về nhà phụ huynh cũng có thể kiểm tra được chữ viết của con ở nhà và nhắc nhở học sinh luyện viết tốt ở nhà. Ngoài ra, tôi còn định hướng cho phụ huynh mua cho con mình loại vở đặt của nhà trường, khi viết không giậm, mua loại bút máy phù hợp có nét thanh, nét đậm... 4.9. Ch÷ viÕt cña gi¸o viªn lµ mét tÊm g¬ng cho häc sinh noi theo. Ngµy ngµy c¸c em tiÕp xóc víi ch÷ viÕt cña gi¸o viªn thêng xuyªn trªn b¶ng líp. Bëi vËy ch÷ viÕt cña gi¸o viªn nh mét tÊm g¬ng soi, nh mét trùc quan sinh ®éng, mét tµi liÖu sèng ®Ó c¸c em häc tËp. V× thÕ ch÷ viÕt cña gi¸o viªn ph¶i chuÈn ë mäi n¬i, mäi lóc, trong mäi chi tiÕt cho dï ®ã chØ lµ mét nÐt vÏ, mét ch÷ sè hay mét ®êng kÎ nhá trªn b¶ng líp còng nh ë lêi nhËn xÐt trong vë cña häc sinh . Lµ mét ngêi gi¸o viªn nãi chung vµ mét ngêi gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng th× viÖc rÌn ch÷, luyÖn viÕt cña c¸c thÇy c« gi¸o lµ mét viÖc lµm thêng xuyªn vµ cÇn thiÕt. V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: 18 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 Sau mét thêi gian ng¾n ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nªu trªn trong qu¸ tr×nh rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp t«i phô tr¸ch, t«i thÊy ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt so víi ®Çu n¨m nh sau: - Häc sinh rÊt cã ý thøc trau dåi ch÷ viÕt. - Ch÷ viÕt cña häc sinh tiÕn bé nh×n thÊy râ rÖt sau mçi tuÇn häc. §Õn thêi ®iÓm cuèi th¸ng 11 cña n¨m häc 2013-2014 hÇu hÕt häc sinh cã ch÷ viÕt ®óng vµ ®Ñp, tr×nh bµy s¹ch sÏ, gän gµng, khoa häc. * KÕt qu¶ kiÓm tra chÊt lîng ch÷ viÕt cña häc sinh líp 2G trong th¸ng 9, 10, 11 n¨m 2013 nh sau: íi XÕp lo¹i ch÷ Th¸ng 9 Th¸ng 10 V Th¸ng 11 Sè lîng Tỉ lệ Sè lîng Tỉ lệ Sè lîng Tỉ lệ Lo¹i A 3 15,8 9 47,4 12 63,2 Lo¹i B 9 47,4 8 42,1 6 31,6 Lo¹i C 7 36,8 2 10,5 1 5,2 kÕt qu¶ ®¹t ®îc nh trªn, t«i ®· m¹nh d¹n trao ®æi kinh nghiÖm rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh líp m×nh víi c¸c gi¸o viªn trong tæ, víi chuyªn m«n cña nhµ trêng vµ nhËn ®îc sù ®ång t×nh ñng hé cao. C¸c gi¸o viªn trong tæ 2 trêng t«i ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nªu trªn vµo viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh bíc ®Çu cã nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Sau ®©y lµ kÕt qu¶ “Vë s¹ch ch÷ ®Ñp” nh÷ng th¸ng tiÕp theo cña líp 2G ®· ®¹t ®îc qua qu¸ tr×nh vËn dông nh÷ng biÖn ph¸p nªu trªn .ThËt vËy, kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan vµ cã thÓ cßn cao h¬n n÷a, tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 2 cô thÓ nh sau: XÕp lo¹i ch÷ Th¸ng 12 Th¸ng 1 Th¸ng 2 Sè lîng % Sè lîng % Sè lîng % Lo¹i A 12 63,2% 15 78,9% 16 84,2% Lo¹i B 7 36,8% 4 21,1% 3 15,8% Lo¹i C 0 0 0 PhÇn thø t: KẾT LUẬN Rèn chữ không những đơn thuần để chữ viết chuẩn, đúng, đẹp mà còn là để rèn người nữa. Giáo viên giúp học sinh rèn chữ viết cũng chính là để rèn nhân cách cho 19 Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 các em, giúp các em giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. V× vËy, ®Ó viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh ®¹t hiÖu qu¶ cao tríc hÕt ngêi gi¸o viªn ph¶i cã lßng nhiÖt t×nh, sù tËn t©m vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. §ång thêi trong qu¸ tr×nh rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh, gi¸o viªn cÇn chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: - RÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, kh«ng nªn nãng véi. CÇn t«n träng c¸ tÝnh cña häc sinh, ®i tõ c¸i dÔ ®Õn c¸i khã, tõ c¸i cha ®¹t ®Õn c¸i ®¹t ®îc, kh«ng ®èt ch¸y giai ®o¹n dÔ g©y cho häc sinh tÝnh cÈu th¶ sau nµy. - Trong qu¸ tr×nh rÌn luyÖn ch÷ viÕt ph¶i quan t©m tíi viÖc b¶o vÖ søc kháe cho häc sinh, g©y høng thó, tr¸nh Ðp buéc lµm cho häc sinh nhµm ch¸n. - T×m hiÓu ng«n ng÷ ®Þa ph¬ng lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt nh»m rót ra nh÷ng lçi ph¬ng ng«n phæ biÕn ®Ó ®iÒu chØnh cho häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶. - ViÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c m«n häc. - KÕt hîp víi phô huynh häc sinh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt khi häc sinh häc ë nhµ. - Ch÷ viÕt cña gi¸o viªn ph¶i ®Ñp, ®óng mÉu, ®óng chuÈn lµ mét tÊm g¬ng ®Ó häc sinh noi theo. - Thêng xuyªn rÌn luyÖn ®Ó häc sinh lu«n cã ý thøc ®Èy m¹nh n©ng cao vµ duy tr× phong trµo gi÷ vë s¹ch, viÕt ch÷ ®Ñp. PHẦN THỨ TƯ: KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT * §èi víi Phßng vµ Së GD-§T: - TiÕp tôc duy tr× cuéc thi “ V¨n hay-Ch÷ ®Ñp” hµng n¨m ®Ó t¹o phong trµo thi ®ua rÌn ch÷ trong c¸c nhµ trêng. * §èi víi c¸c nhµ trêng: - Đẩy mạnh phong trào giữ “ Vở sạch chữ đẹp”. Kết thúc mỗi năm học, các trường nên giữ lại những bộ vở ch÷ viÕt đẹp để lưu lại phòng Truyền thống của nhà trường làm chuẩn để kích thích phong trào “ Vở sạch chữ đẹp” cho năm học tiếp theo. - T¨ng cêng tæ chøc c¸c h×nh thức ngoại khãa thi viết ®Ñp, viÕt nhanh để động viªn, khuyến khÝch học sinh luyÖn viết. Trªn ®©y lµ mét vµi kinh nghiÖm nhá mµ t«i ®· ¸p dông kh¸ thµnh c«ng trong viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh. Tuy nhiªn sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong sù gãp ý bæ sung cña quý thÇy c« gi¸o, b¹n bÌ ®ång nghiÖp vµ b¹n ®äc ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 20