Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
lêi më ®Çu
§èi víi bÊt k× doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo khi kinh doanh còng
cÇn ph¶i cã hai ®iÒu kiÖn c¬ b¶n. §iÒu kiÖn ®Çu tiªn cña doanh nghiÖp kinh doanh
®ã lµ nguån lùc (bao gåm nh vèn , Lao ®éng ,C¬ së vËt chÊt ...) vµ ®iÒu kiÖn thø 2 ®ã
lµ thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. §iÒu kiÖn thø hai nµy ®ãng mét vai
trß hÕt søc quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt trong c¬
chÕ thÞ trêng th× thÞ trêng chÝnh lµ n¬i gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n cña doanh
nghiÖp ®ã lµ : S¶n xuÊt c¸i g× ? S¶n xuÊt nh thÕ nµo ? S¶n xuÊt cho ai ? Do vËy ph¶i
gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng chÝnh lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kinh doanh cña doanh
nghiÖp .
Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay th× thÞ trêng cßn lµ mét vÊn
®Ò nan gi¶i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. §øng tríc thùc tr¹ng ®ã
víi t c¸ch lµ mét thùc tËp sinh cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Thñ c«ng mü nghÖ
ARTEXPORT, em xin phÐp ®îc ®a ra "Mét sè biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng
xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ cña c«ng xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ ".
Trong bµi viÕt nµy em muèn giíi thiÖu lÝ luËn chung vÒ ph¸t triÓn thÞ trêng
xuÊt khÈu vµ thùc tr¹ng thÞ trêng xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ hiÖn nay cña C«ng ty
vµ trªn c¬ së ®ã ®a ra gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ cña
C«ng ty. Cô thÓ c¬ cÊu bµi viÕt gåm c¸c phÇn nh sau :
Ch¬ng I: Giíi thiÖu lý luËn vÒ thÞ trêng vµ ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng
xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng më.
Ch¬ng II: Giíi thiÖu vÒ thùc tr¹ng thÞ trêng vµ ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ
trêng xuÊt khÈu cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ .
Ch¬ng III: §Ò ra ph¬ng híng , biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu
cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ .
Trong bµi viÕt nµy em mong muèn thÓ hiÖn ®îc kh¶ n¨ng kÕt hîp gi÷a lý luËn
( kiÕn thøc trau dåi ) vµ thùc tiÔn ( qu¸ tr×nh thùc tËp ) qua ®ã còng hy väng ®ãng gãp
®îc phÇn nhá vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n cña thÞ trêng xuÊt khÈu thñ c«ng
mü nghÖ cña C«ng ty hiÖn nay .
Do tr×nh ®é vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
thiÕu sãt trong néi dung lý luËn còng nh thùc tiÔn cña bµi viÕt nµy. VËy kÝnh mong
sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c anh chÞ trong C«ng ty ®Ó ®Ò tµi nµy ®îc hoµn
thiÖn vµ gióp em bæ sung thªm ®îc kiÕn thøc cho m×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o, Phã gi¸o s- tiÕn
sü Hoµng Minh §êng cïng tßan thÓ c¸c c« chó trong phßng Cãi, phßng tæ chøc,
phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch vµ ë C«ng ty ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy .
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Hµ néi , Th¸ng 6 n¨m 2001
Ngêi thùc hiÖn
NguyÔn ThÞ Kim Anh
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
ch¬ng
I
thÞ trêng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu cña doanh
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu Hµng ho¸ trong nÒn
kinh tÕ më
I Kh¸i niÖm vµ vai trß cña thÞ trêng xuÊt khÈu ®èi víi
doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu :
1- Kh¸i niªm thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu :
Nãi ®Õn thÞ trêng lµ ta h×nh dung ra ®ã lµ n¬i x¶y ra c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
"ThÞ trêng " chÝnh lµ mét ph¹m trï cña kinh tÕ hµng ho¸ ra ®êi. ThuËt ng÷ " thÞ
trêng " ®îc rÊt nhiÒu nhµ nghiªn cøu kinh tÕ ®Þnh nghÜa. Song cho ®Õn nay vÉn
cha cã mét kh¸i niÖm nµo mang tÝnh kh¸i qu¸t thèng nhÊt vµ trän vÑn. V× trong mçi
thêi k× ph¸t triÓn, trªn mçi khÝa c¹nh, lÜnh vùc thÞ trêng l¹i ®îc ®Þnh nghÜa mét c¸ch
kh¸c nhau.
Theo trêng ph¸i Cæ ®iÓn th×: ThÞ trêng lµ n¬i diÔn ra c¸c trao ®æi, mua b¸n
hµng ho¸. Theo ®Þnh nghÜa nµy th× thÞ trêng ®îc vÝ nh "mét c¸i chî " cã ®Çy ®ñ
kh«ng gian vµ thêi gian, dung lîng cô thÓ, xong nã chØ phï hîp víi thêi k× s¶n xuÊt
cha ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc mua b¸n trao ®æi cßn ®¬n gi¶n. Khi nÒn kinh tÕ hµng
ho¸ ph¸t triÓn tíi tr×nh ®é cao, c¸c h×nh thøc mua b¸n trao ®æi trë lªn phøc t¹p ®a
d¹ng phong phó th× kh¸i niÖm nµy kh«ng cßn phï hîp. Theo kh¸i niÖm hiÖn ®¹i (P.A
Samuelson ) th× "ThÞ trêng lµ mét qu¸ tr×nh mµ trong ®ã ngêi mua vµ ngêi
b¸n mét thø hµng ho¸ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ sè lîng
hµng ho¸". Nh vËy thÞ trêng lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ vÒ lu th«ng hµng ho¸, lu
th«ng tiÒn tÖ, c¸c giao dÞch mua b¸n vµ c¸c dÞch vô. Kh¸i niÖm nµy ®· " lét t¶" ®îc
b¶n chÊt cña thÞ trêng trong thêi kú ph¸t triÓn nµy, song kh¸i niÖm nµy míi chØ ®øng
trªn khÝa c¹nh cña nhµ ph©n tÝch kinh tÕ nãi vÒ thÞ trêng cha gióp cho doanh nghiÖp
x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu cña m×nh.
Theo MC CARTHY: ThÞ trêng cã thÓ hiÓu lµ mét nhãm kh¸ch hµng tiÒm
n¨ng víi nh÷ng nhu cÇu t¬ng tù (gièng nhau) vµ nh÷ng ngêi b¸n ®a ra s¶n
phÈm kh¸c nhau víi c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ®ã. Kh¸i niÖm nµy
kh«ng nh÷ng nãi lªn ®îc b¶n chÊt cña thÞ trêng mµ cßn gióp cho doanh nghiÖp x¸c
®Þnh ®îc môc tiªu, ph¬ng híng kinh doanh cña m×nh: §ã lµ híng tíi kh¸ch
hµng, môc tiªu t×m mäi c¸ch tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó ®¹t ®îc lîi nhuËn
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
tèi ®a.
Trªn c¬ së kh¸i niÖm MC Carthy thÞ trêng cña xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
®îc ®Þnh nghÜa nh sau: ThÞ trêng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lµ tËp hîp nh÷ng
kh¸ch hµng níc ngoµi tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp tøc lµ nh÷ng kh¸ch hµng
níc ngoµi ®ang mua hoÆc sÏ mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp Êy.
Qua kh¸i niÖm nµy doanh nghiÖp kh«ng chØ x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu cña doanh
nghiÖp lµ híng tíi kh¸ch hµng víi nhu cÇu ®Æc trng cña hä mµ cßn x¸c ®Þnh râ nhu
cÇu, c¬ cÊu nhu cÇu ®ã mang ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña thÞ trêng quèc tÕ, bÞ chi phèi bëi
tËp qu¸n v¨n ho¸, ng«n ng÷ lèi sèng, ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña c¸c níc ®ã...
Nãi tãm l¹i: ThÞ trêng chÝnh lµ n¬i gióp cho doanh nghiÖp "ngêi b¸n" x¸c ®Þnh
®îc.
+ S¶n xuÊt kinh doanh c¸i g×?.
+ Cho ®èi tîng kh¸ch hµng nµo?.
+ Vµ s¶n xuÊt kinh doanh nh thÕ nµo?.
Cßn gióp ngêi tiªu dïng ( ngêi mua )biÕt ®îc:
+ Ai sÏ ®¸p øng nhu cÇu cña m×nh?.
+ Nhu cÇu ®îc tho¶ m·n ®Õn møc nµo?.
+ Kh¶ n¨ng thanh to¸n ra sao?.
2- C¸c yÕu tè cña thÞ trêng:
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th× viÖc x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè cña thÞ trêng còng rÊt
cÇn thiÕt. §iÒu ®ã gióp cho doanh nghiÖp hiÓu h¬n vÒ mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a c¸c
yÕu tè ®ã vµ ®a ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh phï hîp.
C¸c yÕu tè cña thÞ trêng gåm cung, cÇu vµ gi¸ c¶ thÞ trêng.
Tæng hîp c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng t¹o nªn cÇu cña hµng ho¸. §èi víi c¸c
doanh nghiÖp th× nhu cÇu ®ßi hái ph¶i cô thÓ h¬n ®ã lµ c¸c nhu cÇu cã kh¶ n¨ng
thanh to¸n vµ ®Æc biÖt lµ c¸c nhu cÇu vÒ c¸c mÆt hµng cña doanh nghiÖp ®·, sÏ vµ cã
kh¶ n¨ng kinh doanh. §èi víi thÞ trêng níc ngoµi th× nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh
to¸n lµ kh¸c nhau gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn kh¸c nhau. §èi víi c¸c níc ph¸t triÓn th×
thu nhËp cña ngêi d©n rÊt cao, m¹ng líi ph©n phèi kh¸ hoµn chØnh do vËy ®èi víi
hµng ho¸ th«ng thêng, nhÊt lµ nhu cÇu yÕu phÈm th× nhu cÇu vµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng
thanh to¸n lµ t¬ng ®¬ng nhau. Nhng ®èi víi c¸c níc kÐm ph¸t triÓn th× hai lo¹i
nhu cÇu cã sù kh¸c biÖt rÊt lín ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu vµ ®iÒu tra kü
lìng.
Tæng hîp c¸c nguån cung øng s¶n phÈm cho kh¸ch hµng trªn thÞ trêng t¹o nªn
cung hµng ho¸. Hay chÝnh x¸c h¬n ®ã chÝnh lµ doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi thñ c¹nh
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
tranh cña doanh nghiÖp ®ã. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu th× ®èi thñ c¹nh
tranh kh«ng ph¶i chØ lµ doanh nghiÖp trong níc mµ quan träng h¬n lµ c¸c doanh
nghiÖp quèc tÕ víi ®ñ lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c nhau.
Sù t¬ng t¸c gi÷a cung vµ cÇu (t¬ng t¸c gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n, ngêi
b¸n vµ ngêi b¸n, ngêi mua vµ ngêi mua) h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ trêng. Gi¸ c¶ thÞ
trêng lµ ®¹i lîng biÕn ®éng do sù t¬ng t¸c cña cung vµ cÇu trªn thÞ trêng cña mét
lo¹i hµng ho¸ ë ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm cô thÓ. Nhng ë thÞ trêng xuÊt khÈu th× gi¸ c¶
kh«ng chØ bÞ chi phèi cña cung vµ cÇu mµ cßn bÞ chi phèi bëi hai yÕu tè n÷a ®ã lµ sù
t¸c ®éng cña ®Þa ph¬ng (chÝnh phñ c¸c níc) vµ tû gi¸ hèi ®o¸i, hai yÕu tè nµy cã t¸c
®éng m¹nh vµ chi phèi lín ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸. V× vËy ®iÒu ®Çu tiªn ®èi víi doanh
nghiÖp khi nghiªn cøu gi¸ cÇn xem xÐt ®Õn hai yÕu tè nµy.
Mét yÕu tè n÷a cña thÞ trêng ®ã lµ c¹nh tranh yÕu tè nµy chØ xuÊt hiÖn mét
c¸ch râ nÐt khi kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn víi møc ®é cao. §èi thñ c¹nh tranh lµ
nh÷ng doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh hoÆc cã nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay
thÕ lo¹i hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trªn cïng mét thÞ trêng vµ trong cïng mét thêi
kú. §èi víi thÞ trêng xuÊt khÈu th× ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng chØ hiÓu lµ c¸c doanh
nghiÖp trong néi ®Þa (cã u thÕ khuyÕn khÝch dïng hµng néi ®Þa), mµ cßn lµ c¸c ®èi
thñ níc ngoµi víi nguån lùc m¹nh vµ c¸c chiÕn lîc c¹nh tranh næi tréi h¬n.
T×m hiÓu vµ n¾m, biÕt c¸ch ®iÒu phèi yÕu tè thÞ trêng sÏ gióp cho doanh
nghiÖp chinh phôc ®îc thÞ trêng vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh nh mong muèn.
3- C¸c chøc n¨ng cña thÞ trêng:
ThÞ trêng cã 4 chøc n¨ng c¬ b¶n, trªn c¬ së hiÓu râ ®îc 4 chøc n¨ng nµy sÏ
gióp cho doanh nghiÖp khai th¸c ®îc tèi ®a nh÷ng lîi Ých cÇn khai th¸c ®îc tèt.
a, Chøc n¨ng thõa nhËn:
ThÞ trêng lµ n¬i gÆp gì gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n trong qu¸ tr×nh trao ®æi
hµng ho¸. Ngêi b¸n (doanh nghiÖp ) ®a hµng ho¸ cña m×nh vµo thÞ trêng víi mong
muèn lµ b¸n ®îc ®Ó bï ®¾p chi phÝ vµ thu ®îc lîi nhuËn. Ngêi mua t×m ®Õn thÞ
trêng ®Ó mua hµng ho¸ ®óng víi c«ng dông, hîp thÞ hiÕu vµ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n
theo ®óng mong muèn cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh trao ®æi ®ã nÕu hµng ho¸ kh«ng phï
hîp víi kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc kh«ng phï hîp víi c«ng dông thÞ hiÕu ngêi tiªu
dïng hµng ho¸ sÏ kh«ng b¸n ®îc tøc lµ kh«ng ®îc thÞ trêng thõa nhËn vµ ngîc
l¹i sÏ ®îc thõa nhËn. §Ó ®îc thõa nhËn trªn thÞ trêng quèc tÕ doanh nghiÖp ph¶i
nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó hiÓu ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, hµng ho¸ cña doanh
nghiÖp ph¶i phï hîp nhu cÇu (phï hîp vÒ sè lîng, chÊt lîng sù ®ång bé qui c¸ch,
cì lo¹i, mµu s¾c, gi¸ c¶, thêi gian, ®Þa ®iÓm...) cña kh¸ch hµng.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
b) Chøc n¨ng thùc hiÖn:
Trªn thÞ trêng ngêi b¸n th× cÇn tiÒn, ngêi mua cÇn hµng. Sù trao ®æi gi÷a hai
bªn mua vµ b¸n ph¶i ®îc thùc hiÖn th«ng qua gi¸ trÞ trao ®æi gi¸ hµng b»ng tiÒn hoÆc
b»ng vµng hoÆc b»ng nh÷ng chøng tõ cã gi¸ trÞ kh¸c. Chøc n¨ng nµy ®èi víi doanh
nghiÖp rÊt quan träng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. §Ó tiªu thô
®îc hµng doanh nghiÖp kh«ng chØ ®a ra ®îc møc gi¸ hîp lý ( thu ®îc lîi nhuËn )
mµ doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Õn tØ gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vµ c¸c
yÕu tè ¶nh hëng ®Õn gi¸, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng ®ã ®Ó
®¶m b¶o chøc n¨ng nµy cña thÞ trêng ®îc thùc hiÖn.
c) Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch:
Th«ng qua sù trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ trêng, thÞ trêng ®iÒu tiÕt
vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. Víi ®iÒu kiÖn quan hÖ quèc tÕ æn ®Þnh vµ
thuËn lîi hµng ho¸ tiªu thô nhanh sÏ kÝch thÝch doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu
nhiÒu h¬n. Vµ ngîc l¹i. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch cña thÞ trêng nã ®iÒu tiÕt sù
ra nhËp hoÆc rót ra khái mét sè ngµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã khuyÕn
khÝch c¸c nhµ kinh doanh giái vµ ®iÒu chØnh theo híng ®Çu t kinh doanh cã lîi, c¸c
mÆt hµng míi cã chÊt lîng cao cã kh¶ n¨ng b¸n víi khèi lîng lín.
d) Chøc n¨ng th«ng tin:
Theo PA SAMUELSON nãi th× thÞ trêng chÝnh lµ n¬i gióp doanh nghiÖp quyÕt
®Þnh 3 vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n cña m×nh ®ã lµ: S¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? vµ
ph©n phèi cho ai?. T¹i sao thÞ trêng l¹i gióp doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ®îc lµ bëi v×
thÞ trêng chÝnh lµ n¬i cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp. ThÞ trêng chøa ®ùng
c¸c th«ng tin vÒ tæng sè cung cÇu vµ c¬ cÊu cung cÇu quan hÖ cung cÇu cña tõng lo¹i
hµng ho¸ vµ chi phÝ gi¸ c¶ thÞ trêng...
Tuy vËy kh«ng ph¶i bÊt cø th«ng tin nµo cña thÞ trêng ®Òu ®óng ®¾n. doanh
nghiÖp ph¶i biÕt ch¾t läc c¸c th«ng tin cña thÞ trêng ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng
®¾n nhÊt cho kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh.
4- Vai trß cña thÞ trêng:
XuÊt khÈu ®ã chÝnh lµ sù trao ®æi mua b¸n hµng ho¸ víi c¸c níc (ngoµi biªn
giíi). Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô
thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ riªng biÖt víi c¸c quèc
gia kh¸c nhau. ThÞ trêng xuÊt khÈu kh«ng chØ ®ãng vai trß quan träng ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, ngêi tiªu dïng vµ nã cã ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan
träng ®èi víi nhµ níc trong thêi kú "më cöa".
a) §èi víi nhµ níc:
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
- XuÊt khÈu gióp cho níc ®ã ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc vµ
t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm cho kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn vµ phån thÞnh h¬n. Nã
khuyÕn khÝch kÝch thÝch sù ph¸t triÓn trong níc (do t¨ng ®îc thÞ trêng tiªu thô
hµng ho¸). Nã n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ trong níc (do sù c¹nh tranh toµn cÇu
ho¸ cao). XuÊt khÈu cßn t¹o sù g¾n kÕt quan hÖ phô thuéc t¬ng hç gióp ®ì lÉn nhau
gi÷a c¸c níc cïng ph¸t triÓn. Th«ng qua kinh doanh xuÊt khÈu sÏ ph¸t huy, sö dông
tèt ®îc nguån lao ®éng vµ tµi nguyªn cña ®Êt níc, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é kü
thuËt c«ng nghÖ trong níc, t¹o vèn cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, s¶n xuÊt kinh doanh
cu¶ doanh nghiÖp trong níc.
§Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu th× tÊt yÕu doanh nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt
khÈu. V× vËy ph¸t triÓn thÞ trêng ®èi víi Nhµ níc lµ yÕu tè quan träng trong sù phån
thÞnh cña ®Êt níc.
b) §èi víi ngêi tiªu dïng:
ThÞ trêng xuÊt khÈu ph¸t triÓn sÏ gióp cho kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, ®êi sèng
nh©n d©n n©ng cao t¹o ®iÒu kiÖn cho søc mua lín. MÆt kh¸c më réng thÞ trêng xuÊt
khÈu cho phÐp ngêi tiªu dïng ®îc tiªu dïng tÊt c¶ c¸c mÆt hµng víi sè lîng nhiÒu
h¬n, chÊt lîng tèt h¬n ®a d¹ng vµ phong phó, chi phÝ tiªu dïng trªn mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm thÊp h¬n gi¸ trÞ nhËn ®îc khi cha cã thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu.
c) §èi víi doanh nghiÖp ®Æc biÖt doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu:
ThÞ trêng xuÊt khÈu cã mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt
nhËp khÈu nã lµ n¬i sèng cßn cña doanh nghiÖp. ThÞ trêng chÝnh lµ m«i trêng kinh
doanh cña doanh nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng kinh doanhcña doanh nghiÖp ®Òu ®îc gi¶i
quyÕt trªn thÞ trêng.
ThÞ trêng chÝnh lµ n¬i cung cÊp th«ng tin kinh doanh cho doanh nghiÖp
(th«ng tin vÒ cung, cÇu, gi¸ c¶, sè lîng, chÊt lîng s¶n phÈm...) thÞ trêng chÝnh lµ
n¬i quyÕt ®Þnh ®îc c¸c vÊn ®Ò vÒ kinh doanh (s¶n xuÊt c¸i g×? nh thÕ nµo? vµ cho
ai?) vµ thÞ trêng còng chÝnh lµ môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua
chøc n¨ng thùc hiÖn thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cho doanh nghiÖp vµ mang
l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Do vËy chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng chÝnh lµ sù dµnh
lîi nhuËn- ®ã chÝnh lµ môc tiªu sèng cßn cña doanh nghiÖp.
5- Ph©n lo¹i thÞ trêng hµng ho¸:
Nh ®· nãi ë trªn muèn thµnh c«ng trong kinh doanh th× ph¶i hiÓu cÆn kÏ vÒ
thÞ trêng. §Ó hiÓu râ vÒ thÞ trêng vµ cã thÓ chiÕm lÜnh ®îc th× cÇn ph¶i ph©n lo¹i
chóng. Cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tuú tõng môc ®Ých kinh doanh kh¸c nhau mµ ta cã
c¸c ph©n lo¹i kh¸c nhau. ë bµi viÕt nhá nµy chØ giíi thiÖu mét sè c¸ch ph©n lo¹i ®èi
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu.
a) C¨n cø vµo møc ®é x· héi ho¸ cña thÞ trêng:
- ThÞ trêng ®Þa ph¬ng: Lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n víi dung lîng
thÞ trêng nhá. Vµ chÞu ¶nh hëng cña phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph¬ng ®ã.
- ThÞ trêng quèc gia: Lµ n¬i diÔn ra ho¹t ®éng mua b¸n gi÷a nh÷ng ngêi
trong cïng mét quèc gia vµ chÞu ¶nh hëng chung bëi c¸c quan hÖ kinh tÕ chÝnh trÞ
trong níc.
- ThÞ trêng quèc tÕ: Lµ n¬i diÔn ra ho¹t ®éng mua b¸n gi÷a c¸c quèc gia kh¸c
nhau vµ chÞu t¸c ®éng chung cña c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµ biÕn ®æi theo tõng quèc gia
®Æc thï.
C¸ch ph©n chia nµy gióp cho doanh nghiÖp hiÓu h¬n vÒ phong tôc tËp qu¸n,
chÝnh trÞ, luËt ph¸p cña tõng thÞ trêng.
b) C¨n cø vµo ph¬ng thøc h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ trêng:
- ThÞ trêng ®éc quyÒn: Trªn thÞ trêng nµy gi¸ c¶ vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ kh¸c
do c¸c nhµ ®éc quyÒn ¸p ®Æt, thêng lµ nh÷ng ®éc quyÒn, ®éc t«n hoÆc c¸c liªn minh
®éc quyÒn.
- ThÞ trêng c¹nh tranh: §ã lµ thÞ trêng mµ ë ®ã ngêi b¸n vµ ngêi mua tham
gia víi sè lîng lín vµ kh«ng ai cã u thÕ ®Ó cung øng hay mua trªn thÞ trêng,
kh«ng ai quyÕt ®Þnh gi¸ mµ chØ chÊp nhËn gi¸. C¸c s¶n phÈm mua b¸n trªn thÞ trêng
lµ ®ång nhÊt kh«ng cã sù dÞ biÖt.
- C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp hiÓu ®îc b¶n chÊt cña thÞ trêng
®Ó cã nh÷ng ph¬ng híng, kÕ ho¹ch kinh doanh thÝch hîp ®Æc biÖt lµ c¸c chiÕn lîc
c¹nh tranh phï hîp víi tõng ®Æc tÝnh cña thÞ trêng.
c) C¨n cø theo kh¶ n¨ng tiªu thô:
- ThÞ trêng thùc tÕ: Lµ thÞ trêng thùc t¹i doanh nghiÖp ®ang tån t¹i vµ chiÕm
lÜnh (cßn gäi lµ thÞ trêng hiÖn t¹i).
- ThÞ trêng tiÒm n¨ng: Lµ thÞ trêng doanh nghiÖp chuÈn bÞ vµ cã kh¶ n¨ng
chiÕm lÜnh trong thêi gian tíi (cßn gäi lµ thÞ trêng t¬ng lai).
C¸ch ph©n chia nµy gióp cho doanh nghiÖp ®a ra ®îc c¸c chiÕn lîc vÒ thÞ
trêng mét c¸ch ®øng ®¾n vÒ viÖc më réng thÞ trêng hay x©m nhËp thÞ trêng.
d) C¨n cø vµo tû träng hµng ho¸:
- ThÞ trêng chÝnh: Lµ thÞ trêng mµ sè lîng hµng ho¸ b¸n ra chiÕm ®¹i ®a sè
so víi tæng khèi lîng hµng ho¸ ®îc ®a ra tiªu thô cña C«ng ty. HiÖn nay thÞ trêng
chÝnh cña doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam chñ yÕu ë 4 khu vùc lín: Ch©u ¸
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
Thµi B×nh D¬ng, T©y B¾c ¢u, Nam Mü, Ch©u Phi vµ T©y Nam ¸.
- ThÞ trêng phô: Lµ thÞ trêng cã khèi lîng hµng ho¸ b¸n ra rÊt thÊp so víi
tæng khèi lîng tiªu thô. ThÞ trêng nµy tÝnh chÊt bæ sung giíi thiÖu vµ qu¶ng c¸o s¶n
phÈm cho C«ng ty.
C¸ch ph©n chia nµygióp cho doanh nghiÖp ®a ra c¸ch ph©n phèi s¶n phÈm
hµng ho¸ mét c¸ch hîp lý, cã ph¬ng c¸ch xóc tiÕn khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm phï
hîp.
§ã lµ c¸ch ph©n chia c¸c lo¹i thÞ trêng. Tuy r»ng víi c¸ch ph©n lo¹i nµy ®·
gióp cho doanh nghiÖp ®Þnh h×nh ®îc c¸c ®Æc ®iÓm thÞ trêng, nhng nã cha gióp
cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu kh¸ch hµng mét c¸ch cô thÓ mµ ®èi víi
doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i biÕt vµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch
hµng do vËy tÊt yÕu doanh nghiÖp ph¶i ph©n nhá thÞ trêng theo nhu cÇu thÞ hiÕu cña
kh¸ch hµng ®ã chÝnh lµ ph©n ®o¹n thÞ trêng.
Ph©n ®o¹n thÞ trêng lµ sù ph©n chia thÞ trêng thµnh nh÷ng bé phËn nhá dùa
vµo ph©n lo¹i nhu cÇu cña tõng nhãm kh¸ch hµng cô thÓ. TÊt c¶ c¸c thÞ trêng nhá
trong tæng thÓ thÞ trêng ®Òu cã ®iÓm ®ång nhÊt gièng nhau, xong ë tõng ®o¹n thÞ
trêng th× nhu cÇu cña nhãm kh¸ch hµng l¹i kh¸c nhau do vËy ®ßi hái ph©n ®o¹n thÞ
trêng ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu sau:
+ Nhu cÇu vµ hµnh vi øng xö cña c¸c c¸ nh©n trong nhãm ph¶i hoµn toµn ®ång
nhÊt (gièng nhau).
+ Nhu cÇu vµ hµnh vi øng xö cña c¸c kh¸ch hµng thuéc c¸c nhãm kh¸c nhau
(ph©n ®o¹n thÞ trêng kh¸c nhau) ph¶i cã sù kh¸c biÖt ®ñ lín. Vµ sè lîng kh¸ch hµng
ph¶i ®ñ lín ë mçi nhãm ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ khi khai th¸c c¬ héi kinh doanh .
+ Ph¶i lùa chän chÝnh x¸c tiªu thøc cña sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c nhãm ®Ó x¸c ®Þnh
®îc ®Æc ®iÓm cña tõng nhãm.
§ã lµ yªu cÇu cña ph©n ®o¹n thÞ trêng. Tuú tõng lo¹i mÆt hµng, môc tiªu kinh
doanh mµ doanh nghiÖp lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i phï hîp vÝ dô nh ph©n ®o¹n
theo løa tuæi, theo giíi tÝnh, theo thu nhËp, theo thÞ hiÕu....
TÊt c¶ c¸c kiÕn thøc vÒ thÞ trêng ®· nãi ë trªn ®Òu nh»m gióp doanh nghiÖp
xuÊt nhËp khÈu hiÓu h¬n vÒ b¶n chÊt qui luËt cña thÞ trêng xong ®Ó tiÕp cËn vµ
chiÕm lÜnh vµo thÞ trêng th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu
cña m×nh.
II- Néi dung vµ biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng cña doanh
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu :
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
1- Ph¸t triÓn thÞ trêng vµ vai trß ph¸t triÓn thÞ trêng ®èi víi doanh
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu .
a) Quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn thÞ trêng:
§èi víi mçi lo¹i hµng ho¸ ®Òu cã mét lîng nhu cÇu nhÊt ®Þnh. Song kh«ng
ph¶i doanh nghiÖp nµo còng chiÕm ®îc toµn bé nhu cÇu ®ã mµ chØ chiÕm ®îc mét
phÇn nhÊt ®Þnh gäi lµ thÞ phÇn cña doanh nghiÖp vµ thÞ phÇn nµy còng lu«n lu«n biÕn
®æi. §Ó ®¶m b¶o ®îc kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp ph¶i kinh doanh cã
lîi nhuËn trªn c¬ së t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô ®îc s¶n phÈm, tøc lµ chiÕm ®îc nhiÒu
thÞ phÇn trªn thÞ trêng hµng ho¸ ®ã. Muèn vËy c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã lµ
doanh nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn thÞ trêng. VËy ph¸t triÓn thÞ trêng lµ g×?.
Ph¸t triÓn thÞ trêng lµ tæng hîp c¸c c¸ch thøc biÖn ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó
®a khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô trªn thÞ trêng ®¹t møc tèi ®a.
Ph¸t triÓn thÞ trêng cña doanh nghiÖp bao gåm viÖc ®a s¶n phÈm hiÖn t¹i vµo tiªu
thô ë thÞ trêng míi; khai th¸c tèt thÞ trêng hiÖn t¹i; nghiªn cøu dù ®o¸n nhu cÇu thÞ
trêng, ®a s¶n phÈm míi ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng hiÖn t¹i vµ khu vùc thÞ
trêng míi.
§Ó hiÓu râ viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng ta xem xÐt vµ ph©n tÝch s¬ ®å:
BiÓu 1.1: S¬ ®å biÓu diÔn thÞ trêng cña mét lo¹i hµng ho¸.
ThÞ trêng hiÖn t¹i s¶n
phÈm
ThÞ trêng hiÖn t¹i
cña ®èi thñ c¹nh
tranh
ThÞ trêng lý thuyÕt s¶n
phÈm
ThÞ trêng hiÖn t¹i
cña doanh nghiÖp
ThÞ trêng kh«ng tiªu
dïng tuyÖt ®èi
ThÞ trêng kh«ng
tiªu dïng t¬ng ®èi
ThÞ trêng tiÒm n¨ng lý thuyÕt cña
doanh nghiÖp
ThÞ trêng tiÒm n¨ng thùc tÕ
cña doanh nghiÖp
Tríc hÕt ta cÇn ph¶i hiÓu vÒ s¶n phÈm: S¶n phÈm ë ®©y ®îc hiÓu lµ mét
nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. S¶n phÈm cïng lo¹i cã thÓ x¸c ®Þnh lµ chñng lo¹i t¬ng tù
nhau hoÆc s¶n phÈm thay thÕ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
- ThÞ trêng kh«ng tiªu dïng tuyÖt ®èi: §ã lµ nhãm kh¸ch hµng mµ trong mäi
trêng hîp ®Òu kh«ng quan t©m ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp v× nh÷ng lý do kh¸c
nhau: Giíi tÝnh, løa tuæi, n¬i c tró...hoÆc c¸c ®Æc trng kh¸c biÖt kh¸c. Sù lo¹i trõ
nµy cho ta biÕt thÞ trêng s¶n phÈm (lý thuyÕt vµ thùc tÕ) ®ang xÐt biÓu hiÖn sè lîng
kh¸ch hµng tèi ®a vµ sè lîng tiªu dïng tèi ®a ®èi víi s¶n phÈm ®ã.
- ThÞ trêng kh«ng tiªu dïng t¬ng ®èi: Lµ tËp hîp nh÷ng ngêi hoÆc doanh
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
nghiÖp hiÖn t¹i kh«ng tiªu dïng lo¹i s¶n phÈm ®ã v× nhiÒu lý do kh¸c nhau:
+ V× thiÕu th«ng tin vÒ s¶n phÈm
+ V× thiÕu kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó tiªu dïng
+ V× chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®¹t yªu cÇu
+ V× thiÕu m¹ng líi cung øng s¶n phÈm
+ V× thãi quen tËp qu¸n tiªu dïng...
ViÖc x¸c ®Þnh thÞ trêng kh«ng tiªu dïng kh«ng t¬ng ®èi nµy kh¸ khã kh¨n.
Nhng nã rÊt cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cÇn t×m ra nguyªn nh©n
kh«ng tiªu dïng ®ã ®Ó ®a ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc nh t¨ng cêng qu¶ng c¸o,
gi¶m gi¸ hoÆc b¸n chÞu... bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng cÇn x¸c ®Þnh ®èi thñ c¹nh
tranh (®èi thñ c¹nh tranh lµ c¸c doanh nghiÖp cã cïng s¶n phÈm cïng lo¹i hoÆc s¶n
phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ ®èi víi s¶n phÈm doanh nghiÖp ). ViÖc x¸c ®Þnh nµy gióp
doanh nghiÖp ®a ra chiÕn lîc c¹nh tranh phï hîp tõng bíc chiÕm lÜnh thÞ trêng.
- ThÞ trêng tiÒm n¨ng lý thuyÕt bao gåm 3 bé phËn.
+ ThÞ trêng hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp (®îc x¸c ®Þnh qua c¸c b¸o c¸o
thèng kª néi bé doanh nghiÖp vÒ sè lîng kh¸ch hµng, hµng ho¸ b¸n ra vµ t×nh h×nh
biÕn ®éng cña nã).
+ Mét phÇn thÞ trêng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh mµ doanh nghiÖp cã thÓ hy
väng chiÕm lÜnh dÇn dÇn.
+ Mét phÇn thÞ trêng kh«ng tiªu dïng t¬ng ®èi cã thÓ sÏ tiªu dïng s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp do sö dông biÖn ph¸p t¨ng cêng khuyÕch tr¬ng.
- ThÞ trêng tiÒm n¨ng thùc tÕ: Lµ sù thu hÑp cña thÞ trêng tiÒm n¨ng lý
thuyÕt sao cho nã mang tÝnh hiÖn thùc h¬n trªn c¬ së n¨ng lùc hiÖn cã cña doanh
nghiÖp, c¸c h¹n chÕ vèn, nguån lùc vµ sù c¶n trë cña c¸c yÕu tè thÞ trêng vµ ®èi thñ
c¹nh tranh.
VËy ph¸t triÓn thÞ trêng chÝnh lµ c¸c ho¹t ®éng khai th¸c triÖt ®Ó thÞ trêng
tiÒm n¨ng lý thuyÕt cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm c¸c ho¹t ®éng sau:
BiÓu ®å1.2: Ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng c¸c DN.
S¶n phÈm hiÖn t¹i
S¶n phÈm míi
ThÞ trêng hiÖn t¹i Khai th¸c tèt thÞ trêng §a s¶n phÈm míi ®¸p øng
nhu cÇu ë thÞ trêng hiÖn t¹i
cña doanh nghiÖp hiÖn t¹i
X©m nhËp më réng thÞ §a s¶n phÈm m¬Ý ®¸p øng
ThÞ trêng míi
trêng míi
nhu cÇu thÞ trêng míi
Vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh doanh thêng thÓ hiÖn
trªn mét sè tiªu thøc sau: Doanh sè b¸n, thÞ phÇn, sè lîng kh¸ch hµng, sè lîng s¶n
phÈm tiªu thô vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh...
b) Vai trß cña viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu ®èi víi doanh
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu :
Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng thêng theo ®uæi rÊt
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
nhiÒu môc tiªu. Tuú tõng thêi ®iÓm vµ vÞ trÝ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng
trêng mµ môc tiªu thêng ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Song tùu chung l¹i th× ba môc tiªu
c¬ b¶n l©u dµi cña doanh nghiÖp vÉn lµ: Lîi nhuËn, thÕ lùc, an toµn. ba môc tiªu nµy
®Òu ®îc ®o, ®¸nh gi¸ vµ thùc hiÖn trªn thÞ trêng th«ng qua kh¶ n¨ng tiªu thu s¶n
phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng ®ã. Do vËy ph¸t triÓn thÞ trêng lµ
yÕu tè quan träng ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®îc thµnh c«ng trong kinh doanh .
MÆt kh¸c: ThÞ trêng lµ tÊm g¬ng ph¶n chiÕu hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh
nghiÖp, ph¶n ¸nh viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn lîc kinh doanh cña doanh
nghiÖp cã ®¹t hiÖu qu¶ hay kh«ng. V× vËy th«ng qua viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng doanh
nghiÖp cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc ho¹t ®éng kinh doanh, ph¸t huy tiÒm n¨ng, hiÖu qu¶ ®¹t
®îc vµ ®iÒu chØnh nh÷ng thiÕu sãt.
Quy luËt c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng rÊt kh¾c nghiÖt, nã ®µo th¶i tÊt
c¶ c¸c doanh nghiÖp kh«ng theo kÞp sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng. Vµ mét trong c¸ch
h÷u hiÖu nhÊt ®Ó tr¸nh sù tôt hËu trong c¹nh tranh ®ã lµ ph¸t triÓn thÞ trêng. Ph¸t
triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu võa ®¶m b¶o gi÷ ®îc thÞ phÇn, t¨ng doanh sè ban, t¨ng lîi
nhuËn võa cñng cè ®îc uy tÝn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Tãm l¹i: Ph¸t triÓn lµ quy luËt cña mäi hiÖn tîng, kinh tÕ, x· héi. ChØ cã ph¸t triÓn
th× doanh nghiÖp míi tån t¹i v÷ng ch¾c phï hîp xu híng chung cña nÒn kinh tÕ. Ph¸t
triÓn thÞ trêng chÝnh lµ môc tiªu, chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp .
c) Yªu cÇu vµ nguyªn t¾c ®èi víi viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng:
* Yªu cÇu:
- Ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp (phï hîp vÒ vèn, quy m«, chiÕn lîc s¶n phÈm...) ph¶i ®¶m b¶o cho
toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh ®ång bé liªn tôc vµ cã hiÖu
qu¶.
- Ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i kÕt hîp mét c¸ch nhÞp nhµng c¸c chiÕn
lîc vÒ s¶n phÈm, gi¸, ph©n phèi, xóc tiÕn. Cã nh vËy míi t¹o ®îc sù ®ång bé trong
kh©u tiªu thô.
- ViÖc ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i ®¶m b¶o ®îc sù hiÖu qu¶ tøc lµ s¶n phÈm ®a ra trªn
thÞ trêng ph¶i ®¶m b¶o tiªu thô nhanh chãng víi sè lîng nhiÖu h¬n; tèc ®é thu håi
vµ vßng quay vèn nhanh h¬n.
* Nguyªn t¾c:
- Ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i dùa trªn c¬ së g¾n liÒn s¶n xuÊt víi tiªu
dïng víi m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh quèc tÕ, ®Æc biÖt qu¸ tr×nh nghiªn cøu
ph¸t triÓn thÞ trêng ph¶i thÊy hÕt ®îc lîi Ých tríc m¾t còng nh lîi Ých l©u dµi cña
ngêi tiªu dïng.
- Ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých kinh tÕ cao: §©y lµ nguyªn t¾c trung t©m xuyªn suèt
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thÞ trêng cña doanh nghiÖp. Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i x©y
dùng chÝnh s¸ch gi¸ c¶, s¶n phÈm, ph©n phèi, xóc tiÕn hîp lý víi tõng thêi ®iÓm, tõng
khu vùc vµ còng nh tõng môc tiªu ®Ó ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch
tèt nhÊt víi chi phÝ tèi thiÓu
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
- C¸c ho¹t ®éng thÞ trêng ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ò
ra còng nh ®Þnh luËt chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ níc.
d) C¸c híng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu :
* Ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu theo chiÒu réng:
Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu réng tøc lµ doanh nghiÖp cè g¾ng më réng
ph¹m vi thÞ trêng t¨ng thÞ phÇn s¶n phÈm b»ng c¸c kh¸ch hµng míi. Ph¬ng thøc
nµy ®îc doanh nghiÖp sö dông trong c¸c trêng hîp:
+ ThÞ trêng s¶n phÈm hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp cã xu híng b·o hoµ:
+ Doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng hiÖn t¹i:
+ Rµo c¶n vÒ chÝnh trÞ luËt ph¸p (quan hÖ quèc tÕ) qu¸ lín ®èi víi doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng hiÖn t¹i.
+ Doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng lùc ®Ó më réng thªm thÞ trêng míi ®Ó
t¨ng doanh thu lîi nhuËn hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng t¨ng thªm thÞ phÇn cña m×nh trªn
thÞ trêng ®ang kinh doanh.
§©y lµ mét híng ®i ®óng ®¾n ®Ó doanh nghiÖp t¨ng thªm thÞ phÇn s¶n phÈm
cña m×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ gãp phÇn n©ng cao doanh thu lîi nhuËn doanh
nghiÖp.
Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu réng cã thÓ hiÓu theo ba c¸ch:
* Theo tiªu thøc ®Þa lý: Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu réng chÝnh lµ t¨ng
cêng sù hiÖn diÖn cña doanh nghiÖp t¹i ®Þa bµn míi b»ng c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i tøc
lµ doanh nghiÖp mang s¶n phÈm sang tiªu thô t¹i c¸c vïng míi ®Ó thu hót thªm kh¸ch
hµng t¨ng doanh sè b¸n s¶n phÈm. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c«ng t¸c
ph¸t triÓn thÞ trêng lóc nµy doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh
®iÒu kiÖn thÞ trêng, ®Æc ®iÓm kh¸ch hµng vµ nhu cÇu kh¸ch hµng t¹i ®Þa bµn míi ®Ó
®a ra c¸c chiÕn lîc tiÕp cËn thÞ trêng phï hîp.
* Theo tiªu thøc s¶n phÈm: Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu réng tøc lµ doanh
nghiÖp ®em b¸n nh÷ng s¶n phÈm míi vµo thÞ trêng hiÖn t¹i (thùc chÊt lµ ph¸t triÓn
s¶n phÈm) doanh nghiÖp. Lu«n ®a ra nh÷ng s¶n phÈm míi cã tÝnh n¨ng phï hîp víi
ngêi tiªu dïng h¬n, khiÕn hä cã mong muèn tiÕp tôc tiªu dïng s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp. Thêng ¸p dông chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm theo yªu cÇu cña kh¸ch
hµng.
* Theo tiªu thøc kh¸ch hµng: Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu réng tøc lµ doanh
nghiÖp kÝch thÝch, khuyÕn khÝch c¸c nhãm kh¸ch hµng míi tiªu thô s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp, cã thÓ kh¸ch hµng cña ®èi thñ c¹nh tranh, cã thÓ kh¸ch hµng kh«ng
tiªu dïng tuyÖt ®èi (kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp ). Muèn thùc hiÖn ®îc
®iÒu ®ã doanh nghiÖp cÇn hiÓu ®îc râ nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu
cña ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó cã nh÷ng ho¹t ®éng hîp lý trong viÖc giµnh kh¸ch hµng cña
thÞ trêng.
* Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu s©u:
Tøc lµ doanh nghiÖp cè g¾ng t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng hiÖn t¹i. Híng ph¸t triÓn nµy thêng chÞu ¶nh hëng bëi sù
c¹nh tranh, rµo c¶n vÒ søc mua, ®Þa lý... do vËy doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu kü vÒ
13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
thÞ trêng, qui m«, c¬ cÊu mÆt hµng vµ sù c¹nh tranh, tiÒm lùc cña doanh nghiÖp ®Ó
®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng. Ph¸t triÓn thÞ trêng
theo chiÒu s©u thêng ®îc doanh nghiÖp sö dông khi:
+ ThÞ trêng hiÖn t¹i lín vµ æn ®Þnh cã xu híng ®iÒu kiÖn m«i trêng tèt cho
s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
+ Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh t¹i thÞ trêng nµy.
+ S¶n phÈm doanh nghiÖp cã uy tÝn trªn thÞ trêng vµ ®ang ®îc a chuéng.
Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu s©u còng ®îc hiÓu theo ba c¸ch:
* Theo tiªu thøc ®Þa lý: Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu s©u tøc lµ doanh nghiÖp
cè g¾ng b¸n thªm hµng ho¸ vµo ®Þa bµn vèn lµ thÞ trêng cña doanh nghiÖp. Doanh
nghiÖp sö dông c¸c c«ng cô marketting c¸c chiªu dô kh¸ch hµng, ®¸nh bËt ®èi thñ
c¹nh tranh vµ cã thÓ tiÕn tíi ®éc chiÕm thÞ trêng
* Theo tiªu thøc kh¸ch hµng : Ph¸t triÓn thÞ trêng theo chiÒu s©u lµ viÖc doanh
nghiÖp nç lùc b¸n thªm s¶n phÈm cña m×nh vµo nhãm kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp.
B»ng c¸ch phôc vô cña m×nh doanh nghiÖp muèn biÕn nhãm kh¸ch hµng ®ã trë thµnh
kh¸ch hµng trung thµnh cña m×nh.
* Theo tiªu thøc s¶n phÈm th× ph¸t triÓn thÞ trêng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp
t¨ng cêng b¸n mét lo¹i s¶n phÈm víi møc cao nhÊt cã thÓ trªn thÞ trêng doanh
nghiÖp. §Ó lµm tèt c«ng viÖc nµy doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ngµnh hµng, lÜnh
vùc mµ m×nh cã lîi thÕ nhÊt ®Ó ®Çu t m¹nh cho s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ®îc thÕ ®éc
quyÒn.
2- Néi dung ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu :
Ph¸t triÓn thÞ trêng lµ mét ho¹t ®éng rÊt quan träng, ®¶m b¶o cho doanh
nghiÖp ®¹t ®îc ba môc tiªu c¬ b¶n cña kinh doanh ®ã lµ: Lîi nhuËn, an toµn vµ thÕ
lùc. Vµ doanh nghiÖp còng dùa trªn c¸c môc tiªu kinh doanh nµy ®Ó ®a ra chiÕn lîc
ph¸t triÓn thÞ trêng. Song cho dï ph¸t triÓn thÞ trêng theo môc tiªu nµo hoÆc theo
chiÒu nµo (réng hoÆc s©u) th× doanh nghiÖp vÉn thêng thùc hiÖn theo qui tr×nh sau:
- Nghiªn cøu thÞ trêng.
- LËp kÕ ho¹ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn.
- Thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng.
- §¸nh gi¸ vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch.
a) Nghiªn cøu thÞ trêng:
* Nghiªn cøu thÞ trêng
ThÞ trêng ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp tham gia
vµo ho¹t ®éng kinh doanh. ThÞ trêng chÝnh lµ n¬i gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc
vÊn ®Ò kinh doanh c¬ b¶n: S¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai?
Do vËy nghiªn cøu thÞ trêng lµ ®iÒu kiÖn cÊn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh ®óng
híng, lµ xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó mäi doanh nghiÖp x¸c ®Þnh vµ x©y dùng c¸c chiÕn lîc,
kÕ ho¹ch kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ trêng cña c¸c s¶n phÈm
doanh nghiÖp kinh doanh.
MÆt kh¸c: Do chu kú sèng cña s¶n phÈm còng nh nhu cÇu tiªu dïng cña
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
kh¸ch hµng lu«n thay ®æi nªn ®Ó thµnh c«ng l©u dµi c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt c¸ch
t×m vµ ph¸t hiÖn ra nh÷ng kh¶ n¨ng míi cña thÞ trêng ®Ó kh«ng bÞ tôt lïi ®i sau ®èi
víi sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng.
ViÖc tiÕp cËn kinh doanh ë thÞ trêng xuÊt khÈu kh«ng dÔ dµng nh thÞ trêng
néi ®Þa, nã chÞu ¶nh hëng cña rÊt nhiÒu yÕu tè:
+ M«i trêng vÜ m« nh chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña chÝnh phñ, møc
thuÕ, h¹n ng¹ch xuÊt khÈu , tû gi¸ hèi ®o¸i .
+ V¨n ho¸ , phong tôc vµ thãi quen tiªu dïng cña kh¸ch hµng ...
+ Ng«n ng÷ phong c¸ch lèi sèng con ngêi ...
Nghiªn cøu thÞ trêng chÝnh lµ nghiªn cøu c¸c yÕu tè trªn ®Ó biÕt râ nh÷ng thËn
lîi vµ khã kh¨n cu¶ m«i trêng ®Ó tiÕp cËn .
§Ó ®¶m b¶o tÝnh khoa häc còng nh tÝnh hiÖu qu¶ th× qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ
trêng thêng ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
* Ph¸t hiÖn vÊn ®Ò vµ x¸c ®Þnh môc ®Ých nghiªn cøu.
Trong giai ®o¹n ®Çu doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ nghiªn cøu ph¶i x¸c ®Þnh râ vÊn
®Ò còng nh môc tiªu nghiªn cøu. NÕu muèn c¸c cuéc nghiªn cøu nµy ®em l¹i Ých lîi
th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng vÊn ®Ò lµ yÕu tè ®¶m b¶o tíi 50% sù thµnh c«ng. ë cÊp C«ng
ty, c¸c môc tiªu cã thÓ ®Ò ra mét c¸ch chung nhÊt chØ ph¬ng híng. Nhng ë cÊp
®¬n vÞ thµnh viªn, c¸c bé phËn chøc n¨ng th× môc tiªu ph¶i ®îc cô thÓ ho¸ ch¼ng
h¹n: Khi ®Ò ra môc ®Ých nghiªn cøu ë cÊp C«ng ty c¸c nhµ chiÕn lîc x¸c ®Þnh:
Nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó t¨ng møc lîi nhuËn cña C«ng ty trong thêi gian tíi th× ë vÞ
trÝ l·nh ®¹o cÊp ®¬n vÞ thµnh viªn hay bé phËn chøc n¨ng th× môc ®Ých nghiªn cøu thÞ
trêng sÏ lµ ph¬ng c¸ch c¶i tiÕn s¶n phÈm hay më réng m¹ng líi b¸n ®Ó ®¶m b¶o
t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn.
* Thu thËp th«ng tin.
Sau khi x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu, ngêi ta còng ®ång thêi x¸c
®Þnh ®îc nhu cÇu vÒ th«ng tin. Sè lîng th«ng tin trªn thÞ trêng thêng cã rÊt nhiÒu
nhng kh«ng ph¶i th«ng tin nµo còng cã gi¸ trÞ nªn doanh nghiÖp ph¶i thu thËp c¸c
nguån th«ng tin thÝch hîp, chÝnh x¸c, tin cËy tho¶ m·n nhu cÇu cho môc tiªu ®Æt ra.
Cã hai ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin mµ c¸c doanh nghiÖp hay dïng ®ã lµ thu
thËp t¹i bµn vµ ®iÒu tra t¹i thÞ trêng. Thu thËp t¹i bµn hay ®ã chÝnh lµ h×nh thøc thu
thËp th«ng tin tõ c¸c nguån cã s½n (®· qua xö lý s¬ bé ) nh: ®µi, b¸o, t¹p chÝ, internet
...
§iÒu tra t¹i hiÖn trêng tøc lµ doanh nghiÖp thu thËp th«ng tin tõ nguån thùc tÕ
nh ®i kh¶o s¸t thÞ trêng, dù héi chî, chµo hµng, b¸n hµng trùc tiÕp... khi thu thËp
th«ng tin tõ nguån thùc tÕ nµy, ngêi nghiªn cøu ph¶i xö lý th«ng tin tõ A->Z. V×
vËy, viÖc thu thËp th«ng tin tõ nguån nµy kh¸ chÝnh x¸c, cËp nhËt nhng kh¸ tèn kÐm
gÊp nhiÒu lÇn so víi thu thËp th«ng tin t¹i bµn ®Æc biÖt ®èi víi viÖc nghiªn cøu thÞ
trêng xuÊt khÈu. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng chØ dïng víi thÞ trêng cã
th«ng tin h¹n hÑp hoÆc thÞ trêng nhiÒu biÕn ®éng... §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp
khÈu ë ViÖt Nam th× thÞ trêng ph¶i nghiªn cøu ph¬ng ph¸p t¹i hiÖn trêng nh: ThÞ
trêng EU, B¾c Mü...
15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
Nghiªn cøu thÞ trêng chÝnh lµ nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh hëng...
*Nghiªn cøu c¸c nh©n tè thuéc m«i trêng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p.
C¸c nh©n tè nµy quyÕt ®Þnh viÖc th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng xuÊt khÈu ®ã hay
kh«ng. YÕu tè chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ph¶i nghiªn cøu m«i
trêng trong níc mµ quan träng lµ nghiªn cøu m«i trêng quèc tÕ.
- M«i trêng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p trong níc: §ã lµ c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt
quy ®Þnh vÒ:
+ Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
+MÆt hµng xuÊt nhËp khÈu
+§iÒu phèi tiÒn tÖ
+Tû gi¸ hèi ®o¸i
+C¸c ho¹t ®éng vÒ quan hÖ quèc tÕ ...C¸c yÕu tè nµy ®Ó thu thËp vµ t×m
hiÓu .
- M«i trêng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p ngoµi níc: C¸c yÕu tè ph¶i nghiªn cøu
còng gièng nh c¸c yÕu tè ph¶i nghiªn cøu trong níc nhng khã kh¨n h¬n trong vÊn
®Ò thu thËp th«ng tin mét c¸ch cËp nhËt nhÊt. Vµ c¸c yÕu tè nµy Ýt khi cã lîi cho
doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Nãi chung ë m«i trêng nµy chó ý ®Æc biÖt ®Õn:
+Quan hÖ quèc tÕ .
+Quy ®Þnh vÒ mÆt hµng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
+C¸c yÕu tè vÒ ®iÒu phèi tiÒn tÖ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i .
*Nghiªn cøu m«i trêng kinh tÕ:
Th«ng qua nghiªn cøu m«i trêng nµy doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu
vÒ mÆt hµng, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng ë thÞ trêng ®ã ( hay ®ã chÝnh lµ ®é
hÊp dÉn cña thÞ trêng ). Cã ba ®Æc tÝnh cña m«i trêng kinh tÕ thÓ hiÖn sù ¶nh
hëng ®ã.
+CÊu tróc c«ng nghiÖp cña níc ®ã : Dùa trrªn cÊu tróc c«ng nghiÖp sÏ x¸c
®Þnh ®îc nhu cÇu vÒ s¶n phÈm, dÞch vô cÇn nhËp khÈu:
§èi víi nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp: Th× s¶n phÈm tù lµm ra ®Ó tiªu dïng do vËy
rÊt Ýt cÇn ®Õn hµng nhËp khÈu. §èi víi nÒn kinh tÕ xuÊt khÈu nguyªn vËt liÖu th«: Th×
c¸c níc nµy tµi nguyªn phong phó nhng l¹i nghÌo c¸c ph¬ng diÖn kh¸c, do vËy
nhu cÇu níc nµy lµ c¸c trang thiÕt bÞ khai th¸c, dông cô, thiÕt bÞ xö lý vµ c¸c mÆt
hµng xa xØ ph¬ng t©y... §èi víi nÒn kinh tÕ ®ang c«ng nghiÖp ho¸: C¸c níc nµy
c«ng nghiÖp chÕ biÕn chiÕm 20-30% tæng s¶n lîng quèc d©n, do vËy cÇn nhËp khÈu
nguyªn liÖu dÖt, thÐp, c¬ khÝ nÆng: Vµ c«ng nghiÖp ho¸ t¹o ra mét tÇng líp giµu cã
míi vµ tÇng líp trung lu ®ang ph¸t triÓn cã nhiÒu nhu cÇu vÒ hµng m¸y mãc chñ yÕu
hµng nhËp khÈu. §èi víi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸: C¸c níc nµy kh¸ ph¸t triÓn
chñ yÕu cã c¸c nhu cÇu vÒ nguyªn vËt liÖu th« vµ s¬ chÕ. Vµ tÇng líp trung lu lín
kh¸ ph¸t triÓn do vËy cã nhu cÇu víi mäi mÆt hµng nhËp khÈu
+ Ph©n phèi thu nhËp: ¶nh hëng ®Õn søc mua vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n hµng
ho¸.Tuú tõng møc thu nhËp trung b×nh cña c¸c hé gia ®×nh kh¸c nhau mµ cã c¸c chÝnh
s¸ch cung øng c¸c lo¹i hµng ho¸ víi møc gi¸ kh¸c nhau. Cã ba møc thu nhËp: ThÊp,
trung b×nh, cao.
16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
+ §éng th¸i cña nÒn kinh tÕ: (tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ). ¶nh hëng ®¸ng kÓ
®Õn tæng møc nhu cÇu thÞ trêng vµ tæng møc nhËp khÈu hµng ho¸. Cã bèn lo¹i ®ång
th¸i ®ã lµ:
- C¸c níc cã tèc ®é t¨ng trëng cao ( Trung Quèc, NIC, §«ng Nam ¸).
- C¸c níc c«ng nghiÖp ®i vµo thÕ æn ®Þnh t¨ng trëng thÊp.
- C¸c níc c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn cã tèc ®é t¨ng trëng thÊp.
- C¸c níc kÐm ph¸t triÓn.
* Nghiªn cøu m«i trêng v¨n ho¸:
Mçi níc ®Òu cã nh÷ng tËp tôc, quy t¾c kiªng kÞ riªng. Chóng ®îc h×nh thµnh
theo truyÒn thèng v¨n ho¸ cu¶ mçi níc vµ cã ¶nh hëng to lín ®Õn tËp tÝnh tiªu dïng
cña kh¸ch hµnh níc ®ã. Tuy sù giao lu v¨n ho¸ c¸c níc ®· lµm xuÊt hiÖn kh¸
nhiÒu tËp tÝnh tiªu dïng cho mäi d©n téc, song nh÷ng yÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng
ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y, gi÷a c¸c t«n gi¸o vµ gi÷a c¸c chñng téc. Nh÷ng vÊn ®Ò
mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu lµ nh÷ng tËp tôc, qui t¾c, kiªng kþ riªng, lèi
sèng, ng«n ng÷... cña d©n téc ®ã. Nh÷ng ®iÒu ®ã ¶nh hëng ®Õn thÞ hiÕu tiªu dïng (
s¶n phÈm ), h×nh thøc giao dÞch, h×nh thøc khuyÕch tr¬ng ( qu¶ng c¸o ) ...
* Nghiªn cøu nh©n tè c¹nh tranh:
Søc hÊp dÉn cña thÞ trêng níc ngoµi cßn chÞu ¶nh hëng cña møc ®é c¹nh
tranh cña thÞ trêng ®ã. Th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh cã thÓ thu thËp ®îc nh÷ng
th«ng tin vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ®èi thñ th× rÊt khã kh¨n v× nã phô thuéc vµo
viÖc ®¸nh gi¸ vµ nhËn thøc cña kh¸ch hµng.
§èi víi thÞ trêng xuÊt khÈu thÞ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu kh«ng ph¶i ®èi
mÆt víi mét mµ lµ hai ®èi thñ c¹nh tranh ®ã lµ ®èi thñ c¹nh tranh ®ã lµ ®èi thñ c¹nh
tranh néi ®Þa vµ ®èi thñ c¹nh tranh quèc tÕ.
§èi thñ c¹nh tranh néi ®Þa cã thÓ ®îc hëng rÊt nhiÒu yÕu tè thuËn lîi ®ã lµ
®îc hëng sù ñng hé u ®·i cña ChÝnh Phñ t×m vµ thu thËp vµ hiÓu ®îc s©u s¾c c¸c
th«ng tin vÒ kh¸ch hµng thÞ hiÕu tiªu dïng phong tôc tËp qu¸n v¨n ho¸ cña m«i trêng
kinh doanh. Nhng cã mét bÊt lîi lµ cã thÓ bÞ quan ®iÓm träng hµng ngo¹i ¸p chÕ.
§èi thñ c¹nh tranh quèc tÕ lµ ®èi thñ cã tiÒm lùc m¹nh kÕ ho¹ch chiÕn lîc
c¹nh tranh tinh vi vµ m¹nh b¹o h¬n, nguån lùc vµ chÊt lîng mÆt hµng tèt h¬n víi ®ñ
lo¹i h×nh thøc kinh doanh kh¸c nhau.
* Nghiªn cøu vÒ nhu cÇu thÞ trêng:
§©y lµ nh©n tè trung t©m cña thÞ trêng vµ lµ yÕu tè träng yÕu nhÊt trong th«ng
tin doanh nghiÖp cÇn thu thËp vµ nghiªn cøu. Nghiªn cøu vÒ nhu cÇu thÞ trêng hay
chÝnh lµ nghiªn cøu vÒ kh¸ch hµng níc ngoµi. C¸c nh©n tè doanh nghiÖp cÇn nghiªn
cøu ®èi víi vÊn ®Ò vÒ ®Þnh tÝnh cña nhu cÇu thÞ trêng.
*§¸nh gi¸ ph©n tÝch thÞ trêng :
ViÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin thÞ trêng lµ c«ng viÖc khëi ®Çu vµ quan träng
trong viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng song ®Ó c¸c th«ng tin “ thÝch øng “ víi môc tiªu kinh
doanh ®Ò ra thÞ ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thÞ trêng ®ã chÝnh lµ viÖc
dùa vµo th«ng tin thÞ trêng thu thËp ®îc ®Ó ®¸nh gi¸ x¸c ®Þnh sù ¶nh hëng cña c¸c
yÕu tè ®ã ®èi víi kÕ ho¹ch, môc tiªu kinh doanh sù ®¸nh gi¸ ph©n tÝch dùa trªn ®iÒu
17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
kiÖn vµ nguån lùc hiÖn cã cña doanh nghiÖp. Cã hai ph¬ng ph¸p ph©n tÝch thÞ trêng
®ã lµ ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh vµ ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng. Ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng lµ
c¸c ph¬ng ph¸p thèng kª ( ph¬ng ph¸p chän mÉu, ph¬ng ph¸p håi quy t¬ng
quan.. ). Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc lîng s¶n phÈm tiªu
thô, lîng kh¸ch hµng, doanh thu...
KÕt qu¶ ph¬ng ph¸p nµy gióp cho doanh nghiÖp biÕt ®îc cô thÓ thùc tr¹ng hiÖu qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp t¹i thÞ trêng vµ trªn c¬ së ®ã ®a ra nh÷ng môc tiªu kÕ
ho¹ch cô thÓ ®Ó ®¹t ®îc mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý.
Ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh: §ã lµ dùa trªn nh÷ng th«ng tin thÞ trêng thu thËp ®îc
vÒ v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ, kh¸ch hµng, c¹nh tranh... ®Ó ®a ra kÕ ho¹ch chiÕn lîc
thÞ trêng ®¹t ®îc môc tiªu ®ã, kh¾c phôc nhîc ®iÓm, ph¸t huy c¬ héi, lîi thÕ cña
thÞ trêng.
§Ó thùc hiÖn ph©n tÝch doanh nghiÖp thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nh :
Ma trËn SWOT (®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi, nguy c¬ ), ph©n tÝch danh môc vèn ®Çu
t ... tuú ®iÒu kiÖn ph©n tÝch vµ môc tiªu ®Æt ra mµ doanh nghiÖp sö dông ph¬ng
ph¸p nµo cho hîp lý. Song th«ng thêng doanh nghiÖp thêng sö dông ph¬ng ph¸p
ph©n tÝch ma trËn SWOT v× ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n nhng bao qu¸t ®îc c¸c yÕu
tè trong vµ ngoµi doanh nghiÖp.
* Dù b¸o thÞ trêng
Lµ kh©u cuèi cïng cña nghiªn cø thÞ trêng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp, nã
®ãng vai trß quan träng ®èi víi doanh nghiÖp trong viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch
kinh doanh trong t¬ng lai.
Dùa trªn ph©n tÝch thÞ trêng ta hiÓu râ vÒ thùc tr¹ng thÞ trêng, trªn c¬ së ®ã
®a ra c¸c dù b¸o vÒ thÞ trêng. Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p dù b¸o. §èi ph¬ng ph¸p ng¨n
h¹n cã ph¬ng ph¸p chuyªn gia ( hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh ), dù b¸o dùa
trªn trng cÇu ý kiÕn cña mét tËp thÓ chuyªn gia vÒ thÞ trêng ph¬ng ph¸p nµy ®ßi
hái ph¶i cã ®éi ngò chuyªn gia am hiÓu vÒ thÞ trêng th× míi cã ®é chÝnh x¸c trong
néi dung dù b¸o. Ph¬ng ph¸p thø hai mµ c¸c doanh nghiÖp hay dïng ®ã lµ ph¬ng
ph¸p thèng kª (ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng ). Dùa trªn c¸c hµm thèng kª, kÕt hîp cña sù
biÕn ®éng cña tõng yÕu tè trªn c¬ së ®a ra kÕt qu¶ dù b¸o. Ph¬ng ph¸p nµy ®åi hái
viÖc x¸c ®Þnh xu híng biÕn ®éng ph¶i chÝnh x¸c. Song cho dï b»ng ph¬ng ph¸p dù
b¸o nµo th× néi dung dù b¸o bao gåm c¸c ®Æc trng quan träng nhÊt cña thÞ trêng:
+ Tæng møc nhu cÇu thÞ trêng vµ c¬ cÊu nhu cÇu
+ Møc thu nhËp
+ C¬ cÊu s¶n phÈm trong t¬ng lai
+ BiÕn ®éng cña thÞ trêng trong t¬ng lai...
18
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
Trong dù b¸o thÞ trêng xuÊt khÈu th× ®é chÝnh x¸c cña dù b¸o kh«ng phô
thuéc vµo møc ®é phøc t¹p cña c¸c m« h×nh dù b¸o mµ chñ yÕu phô thuéc vµo viÖc
lùa chän ®óng ®¾n ph¬ng ph¸p dù b¸o. V× thÕ cÇn kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p dù b¸o
kh¸c nhau ®Ó kÕt qu¶ dù b¸o ®¹t ®îc ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt.
b) LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn thÞ trêng:
- Ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu ®ã lµ viÖc doanh nghiÖp cè g¾ng më réng
ph¹m vi thÞ trêng cña m×nh theo chiÒu réng hoÆc theo chiÒu s©u tøc lµ t¨ng thÞ phÇn
s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ trêng hiÖn t¹i hoÆc trªn thÞ trêng míi. Theo c¸ch ph©n
tÝch s¶n phÈm vµ thÞ trêng ta cã bèn c¸ch c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng nh sau:
ThÞ trêng hiÖn t¹i
S¶n phÈm truyÒn X©m nhËp thÞ trêng
thèng
Ph¸t triÓn s¶n phÈm
S¶n phÈm míi
ThÞ trêng míi
Më réng thÞ trêng
§a d¹ng ho¸
* X©m nhËp thÞ trêng
X©m nhËp thÞ trêng ®ã lµ mét d¹ng ph¸t triÓn thÞ trêng doanh nghiÖp t¨ng
doanh sè b¸n b»ng c¸ch t¨ng thÞ phÇn cña nh÷ng s¶n phÈm hiÖn cã trªn nh÷ng thÞ
trêng hiÖn t¹i cña m×nh. Cã ba ph¬ng thøc ®Ó doanh nghiÖp t¨ng thÞ phÇn cña m×nh:
Thø nhÊt: doanh nghiÖp khuyÕn khÝch c¸c kh¸ch hµng cña m×nh tiªu thô s¶n
phÈm cña m×nh nhiÒu h¬n n÷a. Dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t thÞ trêng
doanh nghiÖp nhËn thÊy r»ng c¸c kh¸ch hµng cña m×nh vÉn cha ®îc tho¶ m·n nhu
cÇu hoÆc kh¸ch hµng vÉn cã kh¶ n¨ng cã nhu cÇu vÒ lo¹i s¶n phÈm cña m×nh, nhng
cha thÊy hÕt lîi Ých cña s¶n phÈm doanh nghiÖp nªn cha sö dông hoµn toµn s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp. Do vËy doanh nghiÖp sö dông biÖn ph¸p khuyÕn khÝch mua
nh lµ qu¶ng c¸o khuyÕn m¹i cung cÊp dÞch vô vµ c¸c lîi Ých cho kh¸ch hµng... ®¸p
øng c¸c lîi Ých cña kh¸ch hµng (lîi Ých vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm, tµi s¶n, d¹ng cã Ých)
gióp kh¸ch hµng hiÓu râ h¬n vÒ lîi Ých cña s¶n phÈm doanh nghiÖp. Th«ng qua ®ã ®Ó
t¨ng søc mua cña kh¸ch hµng truyÒn thèng.
Thø hai: Doanh nghiÖp cè g¾ng l«i kÐo kh¸ch hµng cña ®èi thñ c¹nh tranh
chuyÓn sang tiªu dïng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sö dông c¸c chiªu
®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh gi¶m gi¸, khuyÕch tr¬ng qu¶ng c¸o t×m hiÓu s¶n
phÈm cña ®èi thñ vµ kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm cña s¶n phÈm mµ kh¸ch hµng
kh«ng hµi lßng. §Ó cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®éc chiÕm thÞ trêng ®ßi hái
19
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LuËn v¨n tèt nghiÖp :
doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng t×m hiÓu râ thÞ trêng, nhu cÇu cña kh¸ch hµng lîi thÕ
®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh mµ cßn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ®ñ
n¨ng lùc ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc c¹nh tranh ®ã.
Thø ba: Doanh nghiÖp cè g¾ng thuyÕt phôc nh÷ng kh¸ch hµng cha sö dông
s¶n phÈm hay cßn gäi lµ kh¸ch hµng kh«ng tiªu dïng t¬ng ®èi cña doanh nghiÖp b¾t
®Çu sö dông s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. C¸c kh¸ch hµng nµy kh«ng tiªu dïng v×
nhiÒu lý do nh thiÕu th«ng tin vÒ s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm cha ®¹t... do vËy
®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i khªu gîi ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ t×m ra nguyªn
nh©n ®Ó ®a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc nh qu¶ng c¸o, gi¶m gi¸, më réng kªnh ph©n
phèi...
* Më réng thÞ trêng xuÊt khÈu :
Më réng thÞ trêng xuÊt khÈu còng lµ mét d¹ng cña ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt
khÈu. Doanh nghiÖp t¨ng doanh sè b¸n b»ng c¸ch t¨ng thÞ phÇn s¶n phÈm truyÒn
thèng cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng míi tøc lµ t×m kiÕm ngêi tiªu dïng míi ë c¸c
thÞ trêng hiÖn cha x©m nhËp. Ph¬ng thøc nµy thêng ®îc doanh nghiÖp sö dông
khi thÞ trêng hiÖn t¹i b¾t ®Çu cã xu híng b·o hoµ vÒ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
§èi víi thÞ trêng xuÊt khÈu th× viÖc më réng thÞ trêng phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo c¸c
yÕu tè vÜ m« nh chÝnh s¸ch nhµ níc, tËp qu¸n v¨n ho¸, yÕu tè vÒ th¬ng m¹i quèc
tÕ...v× vËy ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó më réng thÞ trêng xuÊt khÈu th× yÕu tè vÜ m« ph¶i
®îc thuËn lîi (quan hÖ quèc tÕ tèt). Vµ trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn ®ã thuËn lîi th×
doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cã thÓ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu theo 3 gãc ®é: S¶n
phÈm, kh¸ch hµng, ®Þa lý.
- Më réng thÞ trêng theo tiªu thøc ®Þa lý: §ã chÝnh lµ t¨ng cêng sù hiÖn diÖn
cña doanh nghiÖp t¹i c¸c vïng, c¸c níc míi b»ng c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i (s¶n phÈm
truyÒn thèng) xña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c ngµnh xuÊt nhËp khÈu th× ph¬ng ph¸p
nµy ®îc dïng mét c¸ch thêng xuyªn h¬n. V× thÞ trêng quèc tÕ rÊt réng lín (c¶ vÒ
diÖn tÝch vµ nhu cÇu kh¸ch hµng) vµ viÖc th©m nhËp vµo mét thÞ trêng môc tiªu
kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng. V× vËy viÖc chuyÓn híng sang thÞ trêng kh¸c nhau trªn thÕ
giíi lµ mét híng ®i ®óng ®¾n mµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hay dïng ®Ó
n©ng cao thÞ phÇn s¶n phÈm, doanh sè b¸n, lîi nhuËn...
-ThÞ trêng më réng theo tiªu thøc kh¸ch hµng: §ång nghÜa víi viÖc doanh
nghiÖp cè g¾ng t¨ng thÞ phÇn s¶n phÈm th«ng qua c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng míi cña
doanh nghiÖp. Tøc lµ ngoµi nhãm kh¸ch hµng träng ®iÓm cña doanh nghiÖp, doanh
nghiÖp muèn më réng tiªu thô s¶n phÈm ®èi víi nhãm kh¸ch hµng míi lÇn ®Çu tiªn sö
dông s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
20
- Xem thêm -