Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 6 tuổi trường mn thông qua hđ kê...

Tài liệu Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 6 tuổi trường mn thông qua hđ kể truyện, đọc thơ

.DOC
24
246
52

Mô tả:

LỜI CẢM ƠN Năm học 2015 – 2016 tôi được nhà trường giao nhiệm vụ phụ trách lớp 5 tuổi khu Quảng Minh, trường Mầm non Mỹ Hưng. Để hoàn thành bản sáng kiến kinh nghiệm này, tôi xin chân thành cảm ơn Phòng GD và đào tạo Huyện Thanh Oai và sự giúp đỡ nhiệt tình của ban giám hiệu nhà trường, đặc biệt là đồng chí hiệu trưởng Nhữ Thị Thủy, xin chân thành cảm ơn các đồng chí đồng nghiệp, cảm ơn các bậc phụ huynh đã tạo điều kiện thuận lợi cả về vật chất lẫn tinh thần để tôi hoàn thành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này. Trong quá trình viết đề tài tôi còn nhiều hạn chế và thiếu xót, rất mong quý các cấp quan tâm giúp đỡ thêm để đề tài của tôi được ứng dụng hiệu quả hơn và phổ biến rộng rãi. Tôi xin chân thành cảm ơn! MỤC LỤC: 1 Sơ yếu lý lịch:…………………………………………………….Trang 1 Lời cảm ơn………………………………………………………..Trang 2 Mục lục:………………………………………………………......Trang 3 Danh mục viết tắt…………………………………………………Trang 4 A. Phần mở đầu:…………………………………………………..Trang 5 B. Nội dung của đề tài…………………………………………….Trang 6 1. Cơ sở lý luận 2. Cơ sở thực tế 3. Phạm vi thực hiê ên đề tài C. Quá trình thực hiê ên đề tài……………………………………...Trang 7 Tình hình thực tế khi chưa thực hiê ên đề tài……………………...Trang 7 Biện pháp thực hiện……………………………………………..Trang 9 1.Biê ên pháp 1 2.Biê ên pháp 2 3.Biê nê pháp 3 4.Biê ên pháp 4 5.Biê ên pháp 5 6.Biê ên pháp 6 Kết quả thực hiện……………………………………………....Trang 23 Bài học kinh nghiê êm…………………………………………...Trang 24 Khuyến nghị…………………………………………………... .Trang 25 2 DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT - VD: Ví dụ - DG: Giáo dục - HĐ: Hoạt động - GDMN: Giáo dục mầm non - MG: Mẫu giáo - MN: Mầm non - LQ: Làm quen 3 A. PHẦN MỞ ĐẦU Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ Bởi yêu nghề nên quý lớp măng non Là một giáo viên mầm non, tôi nhận thấy rõ trách nhiệm to lớn của bản thân trong xu thế hiện nay. Xu thế của hội nhập và phát triển mà khoa học – kĩ thuật phát triển như vũ bão. Vậy ngay từ bây giờ chúng ta phải làm gì để góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Trường mầm non chính là nơi phát triển tất cả các khả năng, thiên hướng của trẻ nhỏ và trong tất cả các khả năng, thiên hướng non trẻ ấy, không có cái nào quan trọng hơn và cần thiết bằng khả năng ngôn ngữ . Vì vậy việc phát triển ngôn ngữ có hệ thống, có phương pháp là cơ sở của công tác giáo dục ở trường mầm non, nó được tiến hành trong tất cả các hoạt động, các môn học, đặc biệt qua HĐ kể truyê ên, đọc thơ. Năm học 2015 – 2016 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp 5-6 tuổi khu Quảng Minh. Trong quá trình giảng dậy, tôi thấy nhiều trẻ còn nói ngọng, nói thiếu thành phần câu, trẻ còn thiếu hụt về kho tàng biểu cảm. Các tiết học diễn ra chưa sôi nổi. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi trường MN thông qua HĐ kể truyê ên, đọc thơ”. Các hình tượng văn học sẽ đưa đến những hình tượng tuyệt diệu của ngôn ngữ dân tộc. Từ những hình tượng trong truyện kể, thơ…trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính xác của từ, sự hoàn hảo của các câu với những cấu trúc ngữ pháp phong phú. 4 B. NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận Trong nền giáo dục Việt Nam văn học là một hình thức GD mang tính nghệ thuật cao, nó hấp dẫn và đi vào lòng người, có tác dụng mạnh mẽ vào tư tưởng tình cảm của con người. Đặc biệt văn học không thể thiếu bóng trong các trường mầm non. Vì văn học không những có tác dụng mở rộng tầm nhìn cho trẻ về thế giới xung quanh mà còn giúp trẻ ghi nhớ và nói lại được những hình ảnh đẹp bằng từ ngữ chính xác, diễn đạt trôi chảy. Như vậy việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ có một ý nghĩa hết sức quan trọng. Nó sẽ góp phần vào việc phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với những môn khoa học khác : Môn LQ với môi trường xung quanh, LQ với toán, Âm nhạc, Tạo hình…Thông qua HĐ kể truyê nê ,đọc thơ trẻ sẽ hoạt động được nhiều giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duy và ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay cái đẹp, cái tốt cái xấu của mọi vật xung quanh. Bởi vì ở lứa tuổi này trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu trang sách cô giáo in lên những hình ảnh, những vốn từ, những nhân vật, những cử chỉ khác nhau. Qua những bài thơ, câu truyện sẽ giúp trẻ mở mang kiến thức về xã hội thiên nhiên, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Đây là một nhiệm vụ quan trọng trong chương trình GD toàn diện nhân cách trẻ và tạo tiền đề cho trẻ trước khi vào lớp 1. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong công tác chăm sóc GDMN. Nó góp phần phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ. Đặc biệt qua HĐ kể truyê ên, đọc thơ, giúp trẻ phát triển vốn từ, luyện phát âm và nói đúng ngữ pháp hơn. 2. Cơ sở thực tế Do yêu cầu nâng cao chất lượng GD của ngành học. Năm học 2015-2016, trường mầm non Mỹ Hưng tiếp tục thực hiện CT GDMN mới do đó còn gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt là HĐ kể truyê nê , đọc thơ, trong quá trình giảng dạy tôi thấy 5 mình còn nói nhiều, trẻ không hứng thú, tiết học diễn ra không sôi nổi. Trẻ còn thiếu hụt về kho tàng biểu cảm, rất nhiều trẻ nói ngọng nói thiếu thành phần câu . Mà thực tế con người muốn tồn tại và phát triển được là nhờ vào quá trình giao tiếp ngôn ngữ Mục tiêu của chương trình GDMN mới hiện nay là phát huy được tính tích cực của trẻ trong mọi hoạt động .Nghĩa là trẻ phải được tự tìm tòi khám phá và đưa ra ý kiến của mình .Nhưng khi trẻ diễn đạt thì còn lúng túng, chưa lưu loát vì vậy tôi nghĩ qua HĐ kể truyê nê , đọc thơ ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển và phong phú hơn. Trẻ sẽ nói năng lưu loát hơn, sử dụng từ đúng lúc đúng chỗ hơn. Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, bản thân tôi xác định được mục đích ,ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua hoạt đô nê g kể truyê nê , đọc thơ. Nên tôi mạnh dạn đi tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu để giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ MG 5-6 tuổi thông qua HĐ kể truyê nê , đọc thơ. 3. Phạm vi thời gian thực hiện đề tài Đề tài được thực hiện tại lớp 5 tuổi thôn Quảng Minh trường MN Mỹ Hưng năm học 2015-2016. C: QUÁ TRÌNH THỰC HIÊêN ĐỀ TÀI Tình hình thực tế khi chưa thực hiện đề tài a. Đặc điểm của lớp - Năm học 2015-2016, tôi được phân công giảng dạy lớp 5-6 tuổi tại khu Quảng Minh của trường, được nhà trường tin tưởng. Lớp tôi có 43 cháu, trong đó có 35 cháu học qua lớp MG nhỡ còn 8 cháu chưa được học qua lớp MG nhỡ, có 1 cháu châ êm phát triển. b. Những thuận lợi và khó khăn * Thuận lợi: 6 - Được BGH tạo điều kiện đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị, kinh phí để mua sắm đồ dùng phục vụ cho các hoạt động của trẻ - Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, đã xây dựng nhiều chuyên đề theo hình thức GDMN mới, tạo điều kiện giúp đỡ tôi những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi cho các cháu. - Đa số trẻ trong lớp đều khỏe mạnh, đi học chuyên cần và tích cực hoạt động. - BGH thường xuyên kiểm tra đôn đốc xây dựng mang tính toàn diện để thúc đẩy chất lượng chăm sóc GD trẻ. - Bản thân khỏe mạnh, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, được đào tạo chuyên môn hệ chính quy, biết lắng nghe ý kiến của mọi người, tích cực học hỏi từ các đồng nghiệp. * Khó khăn: - Trong lớp có 1 trẻ châ êm phát triển nên rất khó để trẻ hòa đồng với các bạn trong lớp - Là những năm đầu tiên thực hiện chương trình GDMN mới do vậy còn gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện chương trình. - Bản thân còn trẻ kinh nghiệm nghề nghiệp còn hạn chế. - Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, 19 % số trẻ mới lần đầu đến trường. Số trẻ nam nhiều hơn số trẻ nữ. Nhiều cháu chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, trẻ còn nói ngọng. - Môi trường học tập của trẻ chưa đảm bảo yêu cầu của trương trình. - Phương tiện để dạy học còn sơ sài chưa thu hút trẻ vào hoạt động. - Đa số phụ huynh đều làm nông nghiệp , ít có thời gian quan tâm đến trẻ. - Dân địa phương nói ngọng nhiều do vậy trẻ trong lớp nói ngọng nhiều, ngôn ngữ của trẻ chưa phong phú, khi giao tiếp còn hay thiếu thành phần câu và chưa có khả năng biểu cảm. - Sau khi được phân công giảng dạy lớp 5-6 tuổi khu Quảng Minh tôi thấy HĐ kể truyê nê , đọc thơ còn khô khan, không khí trong giờ học rất trầm, trẻ chưa hứng thú học, trẻ nói ngọng nhiều nên kết quả chưa cao. Vì vậy tôi nghĩ muốn đạt 7 kết quả cao trong HĐ kể truyê nê , đọc thơ trước hết cần “ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ”. Do vậy tôi đã tiến hành khảo sát trên 43 cháu và kết quả như sau: STT 1 2 3 4 Nội dung Kết quả Số lượng Tỉ lệ% Trẻ nói ngọng N và L 29/43 67% Trẻ nói ngọng dấu và thanh( ?, ~) 21/43 49% Nói thiếu thành phần 13/43 30% Lời nói chưa có khả năng biểu cảm 19/43 44% Từ kết quả trên, tôi băn khoăn, suy nghĩ cần phải làm thế nào để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, diễn đạt và phát âm chính xác tiếng mẹ đẻ. Bằng kiến thức đã học và kinh nghiệm giảng dạy tôi đã đề ra một số biện pháp để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua HĐ kể truyê nê , đọc thơ. BIÊêN PHÁP THỰC HIÊêN 1. Biện pháp 1: Nghiên cứu tìm tòi các tư liệu, tài liệu liên quan Để giúp trẻ diễn đạt và phát âm chính xác, tôi đã không ngừng đi tìm tòi nghiên cứu các tư liệu, tài liêu có liên quan. Bởi vì sách báo là kho tàng kiến thức khổng lồ, phong phú và đa dạng. Nó sẽ rất có ích khi người giáo viên biết khai thác, vận dụng vào tình hình thực tế của lớp mình. VD: Qua cuốn sách “Phương pháp phát triển lời nói trẻ em” Tác giả - Đinh Hồng Thái sẽ giúp cho giáo viên biết được các phương pháp, biện pháp phát triển vốn từ, phát triển lời nói cho trẻ. Hiện nay có rất nhiều những cuốn sách ở những thể loại khác nhau như truyện kể, bài thơ, câu đố… dành cho trẻ MN. Mà theo chương trình GDMN mới người giáo viên được lựa chọn các đề tài để đưa vào các hoạt động học. Qua nghiên cứu tài liệu, tư liệu liên quan đến văn học tôi đã mạnh dạn đưa những tác phẩm văn học mới có nội dung phù hợp với chủ đề, chủ điểm mang tính GD cao vào giảng dạy. VD: Chủ đề thế giới thực vật tôi đưa vào câu truyện “ Hạt đỗ ngủ quên” - Truyện “ Qua đường”, “Kiến con đi ô tô” ở chủ đề giao thông 8 - Truyện “ Cô Mây”, “ Giọt nước tí xíu” ở chủ đề nước và các mùa trong năm Bên cạnh đó tôi luôn tìm tòi tham khảo những cuốn sách làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên phế liệu để thu hút trẻ cùng tôi làm ra sản phẩm từ nguyên phế liệu. Mục đích là để tôi giáo dục cho trẻ biết tận dụng các nguyên phế liệu để tạo ra đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động phát triển ngôn ngữ của trẻ. VD1: Từ vỏ củ lạc tôi có thể hướng dẫn trẻ làm thân con gà trống, các mảnh xốp vụn làm đuôi gà và mào, còn vỏ hộp thạch làm chân. Hoặc từ thìa sữa chua có thể làm thân con chuồn chuồn hay thân con bướm. Sau khi trẻ đã tạo ra sản phẩm, tôi hỏi lại trẻ cách làm, mục đích là để trẻ tập diễn đạt các cử chỉ và lời nói sao cho đủ câu và mạch lạc khi giao tiếp cùng cô. VD2: Từ những vỏ kẹo tôi có thể hướng dẫn trẻ làm những bông hoa, và những ống hút nước làm thân của những bông hoa. Sau khi trẻ đã làm ra những sản phẩm, tôi hỏi lại trẻ cách làm như thế nào? và làm hoa gì? VD3: Từ những vỏ thuốc, hô pê thuốc tôi hưỡng dẫn trẻ làm thân những chiếc ô tô, những lon bia để làm ô tô chở hàng,… Sau khi trẻ làm xong thì tôi sẽ hỏi lại trẻ cách làm, hay ý tưởng của trẻ Không chỉ nghiên cứu tài liệu sách báo mà tôi còn thường xuyên đọc báo điện tử, vào mạng để tìm kiếm tư liệu liên quan đến vấn đề phát triển ngôn ngữ cho trẻ như trang: www.mamnon.com; http://nhipđiêu.th,.... Qua nghiên cứu tư liệu, tài liệu liên quan tới việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ tôi thấy vốn kiến thức của mình được nâng cao, mở rộng. Từ đó tôi đã tự tin đưa ra các hoạt động học nhẹ nhàng nhưng lại có hiệu quả cao đối với trẻ, giúp trẻ thêm yêu cuộc sống hơn. 2. Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua HĐ kể chuyện sáng tạo và trò chơi đóng kịch Việc cho trẻ kể chuyện sáng tạo và chơi TC đóng kịch có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển ngôn ngữ mà còn thúc đẩy sự phát triển xúc cảm, tình cảm thẩm mĩ ở trẻ. 9 * Thông qua kể chuyện sáng tạo Qua sự tưởng tượng phong phú và những câu trả lời thông minh đi dỏm, hồn nhiên ngây thơ của trẻ. Thông qua tình cảm, tình yêu đối với con người, với thiên nhiên đã giúp trẻ sáng tạo ra những câu chuyện hay hấp dẫn mang đầy kịch tính qua các HĐ kể chuyện sáng tạo. Vào thời gian đầu của năm học tôi đã cho trẻ làm quen với việc kể chuyện sáng tạo qua tranh ảnh, bằng cách cô kể phần đầu , yêu cầu trẻ kể phần tiếp theo và kết thúc câu chuyện. VD: Cô và trẻ cùng nghĩ ra một câu chuyện cổ tích “ Ngày sinh nhật của thỏ” Thông qua bức tranh có nhiều nhân vật như: Thỏ, Sóc,… Tôi tiến hành kể đoạn đầu và trẻ tự suy nghĩ kể đoạn tiếp theo : Buổi sáng, Thỏ dậy sớm, đi ra thung lũng. Nó mang theo cái trống và đánh rất to. Các con vật nghe thấy ồn liền kéo ra cả thung lũng. Thỏ nói với các bạn “ Các bạn ơi hôm nay là sinh nhật của tớ. Tớ mời tất cả các cậu tới dự lễ nhé”. Các con thử nghĩ tiếp xem ai đến dự sinh nhật Thỏ, tặng cho Thỏ quà gì? Chú ý không nhắc lại lời kể của bạn, quà tặng mang đến cũng khác nhau. - Cháu Đăng Khôi: Sóc con chạy về tổ nghĩ không biết Thỏ thích ăn gì nhất. Nó đi ra lại đi vào một lúc, bỗng nó reo lên. Ta nghĩ ra rồi, Thỏ thích ăn cà rốt nhất. - Cháu Minh Ngân: Nhím con về tổ và nghĩ xem tặng quà gì cho bạn. Nghĩ mãi không ra nhím đành hỏi mẹ “ Mẹ ơi không biết bạn thỏ thích gì nhất nhỉ? Mẹ trả lời: Cà rốt thì nhà thỏ lúc nào cũng có, nấm thì thỏ không ăn được. Mẹ nghĩ một bó hoa tươi sẽ khiến thỏ rất cảm động đấy. - Cùng với bức tranh đó vào gần giữa năm học tôi lại gợi ý cho trẻ tự nghĩ ra những câu chuyện có nội dung khác theo một đề tài các cháu tự chọn. Nhưng đối với những trẻ yếu thì tôi có thể gợi ý trẻ chọn đề tài và cùng kể với trẻ. Khi những trẻ đó thành thạo hơn và mạnh dạn hơn thì lúc đó tôi mới khuyến khích trẻ tự nghĩ ra một câu chuyện theo một đề tài tôi gợi ý hoặc trẻ tự chọn. Để lưu lại những câu chuyện của trẻ đã tự kể sáng tạo ra tôi dã làm 1 cuốn album, đặt cho chúng cái tên thú vị “ Những câu chuyện hay của các tác giả nhí” Và tôi còn yêu cầu trẻ tự tưởng tượng ra các nhân vật và vẽ tranh minh họa cho các câu chuyện 10 đó. Với hình thức này sẽ là một chiếc đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển sáng tạo ở trẻ nhằm mục đích để phát triển ngôn ngữ và làm giàu vốn từ cho trẻ và có tác động tích cực tới việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào trường phổ thông - Ngoài ra tôi còn in những hình ảnh của những câu truyê ên để trẻ xem và kể truyê ên theo tranh có sẵn và tôi chuẩn bị những đồ dùng cho trẻ sáng tạo trong góc học chữ cái để trẻ nhớ lâu hơn và hứng thú hơn với các chữ cái Trẻ đọc chuyênê theo tranh * Chơi trò chơi đóng kịch - Tổ chức cho trẻ chơi đóng kịch là một phương pháp tốt để phát triển ngôn ngữ đối thọai cho trẻ. Nội dung kịch được chuyển thể từ các tác phẩm văn học mà trẻ đã được làm quen. Trẻ làm quen với các mẫu câu văn đã được gọt giũa chọn lọc. Khi đóng kịch trẻ được thể hiện đúng ngữ điệu, tính cách của từng nhân vật mà trẻ đóng, giúp cho ngôn ngữ của trẻ khi diễn đạt mang sắc thái biểu cảm rõ rệt. VD: Chủ đề gia đình , tôi đã lựa chọn câu chuyện “ Ba cô gái” để cho các cháu tập đóng kịch và tôi cũng lựa chọn các nhân vật sao cho phù hợp với tính cách của trẻ : - Cháu Hồng Ngọc nhỏ nhẹ, yếu ớt đóng vai bà mẹ( giọng dịu dàng nhưng yếu ớt). 11 - Cháu Tiến Thành nhanh nhẹn, hoạt bát hơn tôi gợi ý cho cháu đóng vai Sóc con ( giọng hối hả khi báo tin cho chị cả và giận giữ khi nói câu “ Thương mẹ, thương mẹ mà giặt xong chậu quần áo mới về” - Cháu Phương Uyên đóng vai chị cả tỏ ra không thương mẹ, không quan tâm tới mẹ “ Ôi chị buồn quá nhưng chị phải giặt xong chậu quần áo này đã”… - Trong khi cho trẻ tập đóng kịch tôi còn chú ý đến một vấn đề tương đối quan trọng đó là: Đối với những trẻ khá tôi cho đóng vai chính còn những trẻ yếu hơn tôi cho đóng vai phụ. Khi được tham gia đóng kịch nhiều lần những trẻ yếu dần dần được nâng cao lên vai khó. Như vậy những trẻ đó sẽ được hòa nhập với các bạn trong lớp , giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong mọi hoạt động. * Tóm lại: Thông qua các hoạt động kể chuyên sáng tạo và tập đóng kịch các cháu của lớp tôi đã mạnh dạn và tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người đồng thời ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển, trẻ đã phát âm chính xác và nói mạch lạc hơn. 3. Biện pháp 3: Sửa nói ngọng, nói lắp cho trẻ Đây là biện pháp tích cực cần được làm thường xuyên để giúp trẻ nói chính xác tiếng mẹ đẻ. - Ở lớp tôi do tiếng địa phương nên có rất nhiều trẻ hay nói ngọng N và L đã khiến tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Nhưng không vì thế mà tôi nản lòng bỏ mặc trẻ. Trong các hoạt động GD nói chung và HĐ kể truyê nê , đọc thơ nói riêng, tôi đã thường xuyên cho trẻ đọc thơ, ca dao, đồng dao… có chứa chữ N và L nhiều lần để phát hiện những trẻ ngọng, tôi cố gắng để trẻ hạn chế nói ngọng. Tôi không nhắc lại lời trẻ mà yêu cầu trẻ nói hoặc đọc theo tôi nhiều lần đến khi đúng thì thôi. - Vì vậy để giúp trẻ sửa ngọng N và L trong mỗi chủ điểm tôi luôn lựa chọn những bài thơ, đồng dao, ca dao có chứa nhiều âm N và L để rèn luện cho trẻ. VD: Với chủ điểm thế giới thực vật tôi chọn bài thơ “ Rau ngót, rau đay” để dạy trẻ. Nấu canh ăn mát Muốn có vị ngọt Là nắm rau đay Nấu với cá tôm Mát ruột mới hay Canh ăn với cơm 12 Là mớ rau ngót Trẻ nào cũng thích Hoặc bài “ Lúa mới” Ruộng lúa không bờ Mênh mông bát ngát Lúa vào hợp tác Lúa nặng thêm bông Lúa thơm ngát đồng Tươi làng vui xóm… Hay trong bài thơ “ Hoa cúc vàng” Suốt cả mùa đông Nắng đi đâu miết Trời đắp chân bông Còn cây chịu rét … - Ngoài ra tôi còn sưu tầm một số bài ca dao đồng dao có chứa chữ N và L để cho trẻ luyện như bài: Nu na nu nống, vuốt ve,… - Bên cạnh những trẻ nói ngọng N và L tôi còn thấy một số trẻ nói ngọng dấu, thanh, có trẻ nói khuyết âm VD: Qua bài thơ “ Quả” trẻ đọc là “ Quạ” Hay bài thơ “ Mèo đi câu cá” có những câu: “Mèo nghĩ: “ ồ thôi” Anh câu cũng đủ Nghĩ rồi hớn hở” Khi trò chuyện đàm thoại với trẻ thì tôi thấy một số cháu nói “không” thành “hông”. Để sửa cho các cháu tôi cũng kiên trì và làm tương tự như những cái trên và kết quả là sau một thời gian kiên trì rèn luyện các cháu đã có nhiều tiến bộ rõ rệt và phát âm tương đối chuẩn. 4. Biện pháp 4: Giúp trẻ phát âm chính xác - lời nói mạch lạc thông qua các hoạt động khác ở mọi lúc, mọi nơi. - Trong quá trình tổ chức các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi tôi quan sát thấy một số trẻ phát âm không chính xác. Chẳng hạn như: Lá – ná; không – hông;… 13 Việc phát âm không đúng của trẻ chủ yếu là do cơ quan phát âm của trẻ chưa linh hoạt, chưa chĩnh xác trẻ chưa biết điều chỉnh hơi thở và giọng nói phù hợp với nội dung. Vì vậy, để trẻ phát âm đúng tôi cần phải linh hoạt lồng ghép cho trẻ được luyện tập phát âm thường xuyên mọi lúc, mọi nơi và thời gian lâu dài. Sau một thời gian cho trẻ làm quen với các bài đồng dao, ca dao kết hợp với các trò chơi đơn giản đã có tác dụng rất tốt cho việc phát triển ngôn ngữ ở trẻ. Bởi vì nó có tính chất thi đua. VD:Bài “chi chi chành chành”, “ rồng rắn lên mây”, một số bài đồng dao về trăng, đồng dao nói ngược, các bài đồng dao như “ lô nê cầu vồng”, “vuốt ve” Hình ảnh trẻ chơi trò chơi Trong các hoạt động khác tôi cũng thường xuyên đưa vào những bài đồng dao, ca dao để gây không khí vui tươi, phấn khởi. Chẳng hạn trong giờ tập tô chữ a, ă, â thì sau mỗi chữ trẻ tập tô xong để chuyển tiếp sang phần tiếp theo tôi cho cả lớp đứng dậy vừa đi vừa đọc một bài đồng dao . Như vây sẽ giúp trẻ đỡ mệt mỏi và không bị gò bó bởi phải ngồi tập tô những 3 chữ cái liền. Như vậy thông qua cách chuyển tiếp bằng các bài đồng dao đó sẽ góp phần giúp cho trẻ phát âm được chính xác hơn, tích lũy được từ, hiểu nghĩa của từ, lối nói trôi chảy. 14 Để đưa đồng dao, ca dao … vào tâm hồn ngây thơ của các cháu tôi đã tân dụng các thời điểm trong ngày để dạy trẻ như: lúc đón trả trẻ, lúc trẻ ngủ dậy. Với tính chất đặc trưng của đồng dao là: có vần, kết cấu vòng tròn, trùng điệp . Ngôn ngữ giàu tính nhạc, giàu hình ảnh có sức tạo hình và giọng điệu tươi vui hồn nhiên dí dỏm. Vì vậy khi trẻ đã đọc thuộc rồi , tôi cho trẻ đọc nhanh dần. Thi đua đọc nhanh đó là giúp cho việc rèn luyên bộ máy phát âm, trau rồi ngôn ngữ, sự nhạy bén linh hoạt của tư duy. - Với các hoạt đông khác như : làm quen với toán, tạo hình, khám phá khoa học…tôi cũng đều chú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Ví dụ : Khi đàm thoại với trẻ về một vấn đề gì đó , nếu trẻ trả lời chưa đủ câu hoặc phát âm chưa chính xác, tôi đều giúp trẻ trả lời lại sao cho đủ ý và phát âm chính xác hơn. Như trong giờ khám phá khoa học chẳng hạn, sau khi cho trẻ quan sát những hình ảnh trên màn hình tôi tiến hành đàm thoại với trẻ. Khi trả lời các câu hỏi của tôi trẻ thường không diễn đạt đủ ý, do vậy tôi đã sửa lại ngay cách trả lời sao cho đủ ý và cách diễn đạt sao cho mạch lạc, có biểu cảm…và cứ sau nhiều lần tôi sửa lại cách trả lời và diễn đạt như vậy cuối cùng các cháu của lớp tôi đã phát âm được chính xác hơn và biết cách diễn đạt câu khi trả lời các câu hỏi của cô giáo hoạc khi giao tiếp với mọi người xung quanh. 5. Biện pháp 5: Thiết kế đồ dùng sáng tạo có tính thẩm mỹ cao nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo tư duy trực quan là chủ yếu, trẻ thích được quan sát những đồ dùng đẹp, những hình ảnh sống động. Vì vậy đối với từng chủ điểm, ngoài những đồ dùng như tranh ảnh…Tôi còn tận dụng nguyên phế liệu để tạo ra những mẫu đồ dùng biết cử động, có tâm hồn mầu sắc tươi đẹp ngộ nghĩnh giúp trẻ hứng thú hơn trong HĐ kể truyê nê , đọc thơ . Qua đó ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển hơn. Từ những mảnh bìa cứng tôi đã làm ra các loại rối rẹt , điều khiển bằng dây, que. Những con rối biết cử động cùng lời nói rất thu hút lôi cuốn trẻ. Ngoài ra tôi còn dùng những miếng vải vụn , bông, len…để tạo thành những con rối tay rất ngộ nghĩnh. 15 Một số loại rối được làm từ nguyên phế liệu VD: Với chủ điểm trường tiểu học tôi đã đưa câu truyện “ Gà tơ đi học” vào chương trình. Đầu các nhân vật rối được làm từ các quả bóng nhỏ, lông của các nhân vật được làm từ bông nhuộm mầu nước để tạo thành nét đặc trưng riêng của từng nhân vật. Còn thân củ các con rối , tôi dùng vải vụn các màu máy lại tạo thành những trang phục rất ngộ nghĩnh. Khi kể chuyện tôi đã kết hợp với giọng trong băng với từng cử chỉ điệu bộ của từng nhân vật rối. Từ màn biểu diễn giúp trẻ có cảm giác như đang được nghe nhân vật trong truyện trực tiếp kể về mình. Từ đó đã giúp trẻ hứng thú và hiểu sâu hơn về tác phẩm văn học mà mình đang được làm quen. - Tôi còn đổi mới các góc chơi cho trẻ để trẻ có hứng thú tham gia vào các góc chơi và trao đổi tìm hiểu về những đổi mới trong các góc. Khi trẻ trao đổi với nhau tôi luôn quan sát và chú ý sửa sai luôn cho trẻ nếu trẻ nói không đủ câu, đủ ý 16 Hình ảnh góc chữ cái Ngoài những mẫu đồ dùng mà tôi đã tự thiết kế từ các nguyên phế liệu ra , để cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thì những nhân vật, hình ảnh mà tôi tự vẽ, chụp hoặc đao ở trên mạng…Tôi đều đưa vào máy vi tính làm hiệu ứng cho chúng cử động từng phần, sau đó đưa vào từng Slide để trình chiếu theo kết cấu nội dung của từng tác phẩm cũng đã làm cho trẻ rất thích thú và say sưa hoạt động. Dù gặp nhiều khó khăn nhà trường chưa có máy vi tính, chưa có màn chiếu nhưng nhờ sự giúp đỡ của chị đồng nghiệp dạy cùng lớp và dưới sự giúp đỡ của đồng chí hiệu phó phụ trách chuyên môn, tôi đã thiết kế được một số tiết giáo án điện tử để trình chiếu trên Power point trong đó có: + 1 tiết về khám phá khoa học “ Tìm hiểu về một số phương tiện giao thông” + 1 tiết về hoạt động giáo dục âm nhạc + 3 tiết về hoạt động phát triển ngôn ngữ: Truyện quả bầu tiên, Cáo thỏ và gà trống, “ Hoa cúc vàng” - Dưới đây là một số slide trong bài thơ “ Hoa Cúc vàng” 17 18 * Tóm lại: Khi trẻ được làm quen với các tác phẩm văn học bằng các bài giảng điện tử được trình chiếu trên Power point có những hình ảnh sống động mà tôi đã tự thiết kế như vậy đã giúp trẻ làm quen với các tác phẩm văn học một cách thoải mái, làm giảm sức ép khi tham gia vào các hoạt động , trẻ thấy mình không còn bị căng thẳng mà có cảm giác như mình đang được giải trí , xem ti vi…Với hình thức trình chiếu các tác phẩm văn học như vậy đã giúp tôi phần đàm thoại về nội dung của các tác phẩm văn học với trẻ rất có hiệu quả, thông qua đó giúp trẻ củng cố và ghi nhớ nội dung tác phẩm sâu hơn và còn phát triển về mặt ngôn ngữ, giúp trẻ nói chính xác và diễn đạt câu có đủ thành phần một cách tự tin hơn. 6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh Gia đình và nhà trường là nơi giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt ngôn ngữ. Bởi vậy muốn phát triển ngôn ngữ cho trẻ giáo viên cần phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh. Vào giờ đón trẻ và trả trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ. Đề nghị phụ huynh quan tâm và dành nhiều thời gian cho các cháu hơn. Chẳng hạn phụ huynh có thể mua cho các cháu những cuốn tranh chuyện của mầm non. Vào mỗi buổi tối, phụ huynh nên kể cho các cháu nghe hoặc đọc những bài thơ, những câu ca dao, tục ngữ phù hợp với lứa tuổi. Hoặc có những lúc cả nhà đông đủ thì khuyến khích đông viên trẻ hát, múa, kể truyện, đọc thơ…cho mọi người cùng được xem. Từ đó trẻ càng ngày càng yêu cuộc sống, yêu mọi người xung quanh. Đồng thời còn làm giàu áng vốn từ cho trẻ, giúp trẻ phát âm chính xác và nói mạch lạc hơn. Thỉnh thoảng vào những buổi chiều tôi đã mời phụ huynh đến sớm hơn giờ đón trẻ để dự các hoạt động của con mình. Ví dụ như đóng kịch, kể chuyện, đọc thơ…Để phụ huynh hiểu rõ hơn về phương pháp và cách dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học. Từ đó về gia đình phụ huynh cũng có thể biết cách rèn và dạy các cháu làm quen với các tác phẩm văn học để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 19 Phụ huynh dự tiết kể chuyênê của các cháu Tôi luôn đề cao vấn đề phổ biến cho phu huynh biết về kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ ở trường đặc biệt là nội dung cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Tôi đã thường xuyên trao đổi về tình hình học tập của con em họ vào thời điểm đón và trả trẻ và đề nghị phụ huynh cùng kết hợp với cô giáo giúp trẻ phát âm chính xác hơn. Ngoài ra tôi còn trao đổi với phụ huynh cần dạy các cháu biết lễ phép, chào hỏi có văn hóa, không nói lời thô tục. Và tôi đã đưa tài liệu về nội dung lễ giáo, những câu chuyện, bài thơ trong chủ điểm để phụ huynh về nhà đọc và kể cho trẻ nghe. Bên cạnh đó tôi đề nghị phụ huynh ủng hộ, giúp đỡ, sưu tầm những loại tranh chuyện, sách thiếu nhi …có nội dung phù hợp với từng chủ điểm và độ tuổi của trẻ để xây dựng góc sách . Vào các hoạt động đón trả trẻ,hoạt động góc trẻ có thể giở sách ra xem và tự 20ang tác các câu chuyện hấp dẫn theo nội dung tranh và kể cho các bạn cùng nghe. Nhờ đó mà ngôn ngữ của trẻ càng ngày càng phong phú hơn. Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh sưu tầm nguyên phế liệu để xây dựng góc mở cho trẻ . VD: Hột hạt, vải, nen, giấy cattong , vỏ hộp sữa chua, vỏ 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng