Tài liệu Một số biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty bánh kẹo hải châu

Lêi nãi ®Çu Tõ khi ViÖt Nam xo¸ bá c¬ chÕ kinh tÕ bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng, nÒn kinh tÕ ®% ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Trong bèi c¶nh ®ã, sù c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng ngµy cµng gay g¾t. Mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ rÊt khã kh¨n. Doanh nghiÖp chØ cã thÓ chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh b»ng c¸ch kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u lµ mét doanh nghiÖp nhµ n−íc nh−ng còng ph¶i ®èi mÆt víi thùc tÕ nh− trªn. Trong thêi gian qua, b»ng nhiÒu kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶, c«ng ty ®% ®¹t ®−îc mét sè thµnh c«ng ®¸ng kÝch lÖ. MÆc dï vËy, c«ng ty vÉn ®ang tiÕp tôc t×m h−íng ®i ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn lªn tÇm cao míi. Víi nhËn thøc nh− vËy, sau thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u, t×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: "Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u" ®Ó viÕt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Môc ®Ých nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò lµ kÕt hîp nh÷ng hiÓu biÕt thùc tÕ vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u vµ nh÷ng kiÕn thøc ®% ®äc ®Ó ®ãng gãp mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u. §èi t−îng nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò lµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét c«ng ty s¶n xuÊt. Theo ®ã, kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ n¨ng lùc duy tr× ®−îc lîi nhuËn vµ thÞ phÇn trªn c¸c thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc. Nã ®−îc t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè tõ ®Çu vµo ®Õn ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ph¹m vi nghiªn cøu ®−îc giíi h¹n trong ngµnh s¶n xuÊt, kinh doanh b¸nh kÑo cña ViÖt Nam vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cô thÓ cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u trong giai ®o¹n 5 n¨m gÇn ®©y (1998 - 2002). Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Ò tµi lµ ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, thèng kª khoa häc, m« h×nh ho¸. 1 Chuyªn ®Ò ®−îc chia thµnh 3 ch−¬ng: Ch−¬ng I. Lý thuyÕt c¬ së vÒ c¹nh tranh Ch−¬ng II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u Ch−¬ng III. Mét sè biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u. Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n, chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®−îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ sù gióp ®ì cña c¸c b¹n ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn h¬n chuyªn ®Ò nµy. 2 Ch−¬ng I. lý thuyÕt c¬ së vÒ c¹nh tranh I. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp 1. Nguån gèc cña c¹nh tranh C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt k× doanh nghiÖp nµo còng ®Òu diÔn ra trªn thÞ tr−êng vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ vµ c¸c quy luËt thÞ tr−êng. Do ®ã ®Ó hiÓu râ nh÷ng nguyªnnh©n khiÕn doanh nghiÖp lu«n chÞu sù t¸c ®éng cña quy luËt c¹nh tranh vµ t¸c ®éng cña quy luËt nay tíi hµnh vi cña doanh nghiÖp ra sao, ®iÓm ®Çu tiªn lµ ph¶i lµm râ kh¸i niÖm thÞ tr−êng. Cã nhiÒu c¸ch thøc, gãc ®é tiÕp cËn víi kh¸i niÖm thÞ tr−êng. Mçi c¹nh thøc, gãc ®é sÏ ®−a ra mét kÕt qu¶ kh¸c nhau. ®Ó cã c¸ch nh×n t−¬ng ®èi tæng thÓ, cã thÓ lý gi¶i nguån gèc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng, phôc vô cho môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi, mét trong nh÷ng gãc ®é tiÕp cËn hiÖu qu¶ lµ theo gi¸c ®é ph©n tÝch cña kinh doanh: thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp. Theo Me Carthy: "ThÞ tr−êng cã thÓ ®−îc hiÓu lµ nh÷ng nhãm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng víi nh÷ng nhu cÇu t−¬ng tù (gièng nhau) vµ nh÷ng ng−êi b¸n ®−a ra c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau víi c¸c c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó tho¶ m%n c¸c nhu cÇu ®ã". §Þnh nghÜa nµy chØ ra r»ng ®Ó ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu gièng nhau lu«n tån t¹i sè nhiÒu c¸c nhµ cung cÊp. Nh÷ng ng−êi b¸n bao gåm tËp hîp ®a d¹ng c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n, tæ chøc cã kh¶ n¨ng cung cÊp Ýt nhÊt mét s¶n phÈm, dÞch vô nµo ®ã. Hä lu«n ph¶i sö dông mäi nguån lùc, mäi lîi thÕ, mäi c¸ch thøc ®Ó khai th¸c c¸c nhu cÇu vèn rÊt h¹n chÕ trªn thÞ tr−êng. NÕu khia th¸c ®−îc, hä sÏ thu ®−îc lîi nhuËn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ng−îc l¹i, hä sÏ thua lç vµ ph¸ s¶n. §©y lµ c¬ chÕ thÞ tr−êng, lµ luËt ch¬i chung cho toµn bé nh÷ng ®èi t−îng tham gia thÞ tr−êng. Sù cä x¸t vÒ lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr−êng ®% t¹o ra 3 c¹nh tranh. 2. T¸c ®éng cña quy luËt c¹nh tranh ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô theo nhu cÇu thÞ tr−êng vµ x% héi ®Ó ®¹t lîi nhuËn vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ x% héi cao nhÊt. Mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ doanh nghiÖp tho¶ m%n ®−îc tèi ®a nhu cÇu thÞ tr−êng vµ x% héi vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô trong giíi h¹n cho phÐp cña nguån lùc hiÖn cã vµ thu ®−îc lîi nhuËn nhiÒu nhÊt, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x% héi cao nhÊt. Trong ho¹t ®éng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ganh ®ua víi nhau, ph¶i lu«n kh«ng ngõng c¶i tiÕn ®Ó giµnh ®−îc nh÷ng −u thÕ t−¬ng ®èi so víi ®èi thñ. NÕu nh− lîi nhuËn lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh th× c¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt nh»m thu lîi nhuËn tèi ®a ®ång thêi gia t¨ng thÕ lùc vµ ®é an toµn trong kinh doanh. Trong cuéc c¹nh tranh cã nh÷ng doanh nghiÖp th× v−¬n lªn ®øng vÞ trÝ dÉn ®Çu thÞ tr−êng, cã lîi nhuËn cao. Nh−ng còng cã nh÷ng doanh nghiÖp tån t¹i mét c¸ch khã kh¨n, bÞ ph¸ s¶n hoÆc bÞ th«n tÝnh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ t¹i sao l¹i cã sù ph©n ho¸ nh− vËy trong khi mäi doanh nghiÖp tham gia kinh doanh ®Òu t×m mäi c¸ch ®Ó ph¸t triÓn. Nguyªn nh©n lµ sù kh¸c biÖt vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng. II. Ph−¬ng ph¸p ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp Nh− ®% nãi trªn, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh vµ coi c¹nh tranh lµ yÕu tè vèn cã, võa mang ®Õn nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc, võa mang ®Õn nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc. ChÝnh v× lÏ ®ã viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp lµ rÊt quan träng. §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp c¸c nhµ nghiªn cøu ®% ®Ò ra nhiÒu ph−¬ng ph¸p. Mçi ph−¬ng ph¸p ®−îc x©y dùng trªn mét nÒn t¶ng t− duy kh¸c nhau, sö dông c¸c c«ng cô ph©n tÝch kh¸c nhau vµ do ®ã ®−a ra 4 nh÷ng kÕt qu¶ còng kh¸c nhau. Sau ®©y chóng ta sÏ ®iÓm qua c¸c ph−¬ng ph¸p c¬ b¶n, næi tiÕng vµ ®i ®Õn lùa chän mét ph−¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó øng dông vµo ph©n tÝch thùc tÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u ë phÇn sau. C¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ bao gåm: - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm qu¶n trÞ chiÕn l−îc - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm t©n cæ ®iÓn - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm tæng hîp. 1. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm qu¶n trÞ chiÕn l−îc 1.1. Ph©n tÝch theo cÊu tróc VÒ thùc chÊt ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc øng dông hiÖu qu¶ trong ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét ngµnh h¬n lµ cho mét doanh nghiÖp. Tuy nhiªn chóng ta vÉn cã thÓ øng dông ph−¬ng ph¸p nµy trong ph©n tÝch ®èi víi mét doanh nghiÖp. Quan ®iÓm qu¶n trÞ chiÕn l−îc ®−îc thÓ hiÖn kh¸ hoµn chØnh trong nh÷ng n¨m 1980 qua c¸c c«ng tr×nh cña Porter (1980 vµ 1990). ChÝnh v× vËy, ®iÒu nµy còng dÔ hiÓu lµ viÖc ph©n tÝch theo cÊu tróc cña c¸ch tiÕp cËn nµy chÝnh lµ nÒn cho "khèi kim c−¬ng" c¸c yÕu tè x¸c ®Þnh lîi thÕ c¹nh tranh quèc gia. Ph©n tÝch theo cÊu tróc còng ®−îc ®¸nh gi¸ lµ rÊt cã −u thÕ trong nghiªn cøu t×nh huèng (case-study) vµ trong nhËn thøc ®éng th¸i ngµnh. Theo ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy, ®èi víi mçi ngµnh, dï lµ trong hay ng−êi n−íc, b¶n chÊt c¹nh tranh n»m trong 5 nh©n tè c¹nh tranh. 1. Sù th©m nhËp ngµnh cña c¸c c«ng ty míi; 2. C¸c s¶n phÈm hay dÞch vô thay thÕ; 3. VÞ thÕ giao kÌo cña c¸c nhµ cung øng; 4. VÞ thÕ giao kÌo cña ng−êi mua; 5. Sù tranh ®ua cña c¸c c«ng ty hiÖn ®ang c¹nh tranh. 5 S¬ ®å 1: M« h×nh 5 lùc l−îng Nh÷ng ng−êi gia nhËp tiÒm n¨ng Mèi ®e do¹ gia nhËp Ng−êi cung øng Søc m¹nh cña ng−êi cung øng C¸c ®èi thñ c¹nh tranh Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i Mèi ®e thay thÕ Søc m¹nh cña ng−êi mua Ng−êi mua do¹ C¸c s¶n phÈm thay thÕ Mçi mét trong n¨m lùc l−îng nµy l¹i chÞu ¶n h−ëng cña nhiÒu yÕu tè kh¸c, mµ b¶n th©n c¸c yÕu tè ®ã còng cÇn ph¶i ®−îc nghiªn cøu ®Ó t¹o ra bøc tranh ®Çy ®ñ vÒ sù c¹nh tranh trong mét ngµnh. Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a n¨m lùc l−îng quyÕt ®Þnh mét ngµnh hÊp dÉn nh− thÕ nµo ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ang ë trong ®ã. M« h×nh n¨m lùc l−îng hoµn chØnh h¬n rÊt nhiÒu so víi mét tËp hîp c¸c m« h×nh gi¸o khoa, nh−ng nã còng kÐm râ rµng h¬n rÊt nhiÒu. Nã ®−îc sö dông cho hµng chôc lo¹i thÞ tr−êng kh¸c nhau nh−ng nã l¹i kh«ng cung cÊp nh÷ng dù ®o¸n râ rµng vÒ kÕt qu¶ cña c¸c cÊu tróc thÞ tr−êng ®ã. Thùc tÕ, gi¸ trÞ cña nã kh«ng n»m ë chç cung cÊp nh÷ng dù ®o¸n cho mçi kiÓu ngµn, mµ ë chç cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý mét danh môc ®Çy ®ñ cã thÓ sö dông ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña sù c¹nh tranh trong mét ngµnh. C¸c ®Æc ®iÓm nµy t¹o ra xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng chiÕn l−îc c¹nh tranh hiÖu qu¶. 6 1.2. Ph©n tÝch theo lîi thÕ c¹nh tranh trªn c¸c nguån lùc riªng biÖt Nguån lùc ph¶i thùc gi¸ trÞ, nghÜa lµ nã cã ®ãng gãp tÝch cùc cho viÖc khai th¸c vÞ thÕ cña c«ng ty trªn thÞ tr−êng. Nguån lùc ph¶i hiÕm hoi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng thÓ cã ®−îc mét c¸ch réng r%i. Nguån lùc ph¶i cã tÝnh khã b¾t tr−íc hay m« pháng Nguån lùc kh«ng dÔ bÞ thay thÐ bëi nguånlùc kh¸c. Nãi ng¾n gän, lîi thÕ c¹nh tranh - môc tiªu cña qu¶n trÞ chiÕn l−îc - ®ßi hái c¸c nguån lùc cña c«ng ty ph¶i kh¸c biÖt, rÊt khã l−u chuyÓn vµ b¾t tr−íc. Vµ nh− vËy, ngay ®èi víi mét ngµnh, viÖc ph©n tÝch theo cÊu tróc víi n¨m nh©n tè c¹nh tranh còng ph¶i tÝnh ®Õn, "nh÷ng ®Æc thï nguån lùc" cña mét sè c«ng ty ®Ó tr¸nh c¸i gäi lµ mét chÝnh s¸ch phï phï hîp víi mäi kiÓu lo¹i c«ng ty. 2. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm t©n cæ ®iÓn. quan ®iÓm t©n cæ ®iÓn dùa trªn lý thuyÕt th−¬ng m¹i truyÒn thèng xem xÐt lîi thÕ c¹nh tranh hay tÝnh c¹nh tranh ®èi víi mét s¶n phÈm (®ång nhÊt) qua lîi thÕ so s¸nh vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ n¨ng suÊt. C¸ch xem xÐ theo quan ®iÓm t©n cæ ®iÓn cã phÇn phiÕn ®iªn; nã th−êng cßn bÞ phª ph¸n lµ yÕu vÒ ph©n tÝch ®éng th¸i vµ h¬n thÕ n÷a, viÖc ®o l−êng chi phÝ vµ nhÊt lµ n¨ng suÊt (nh− n¨ng suÊt tæng hî c¸c nh©n tè TFP) ph¶i dùa trªn nh÷ng gi¶thiÕt kh«ng thËt phï hîp víi thùc tÕ. Tuy nhiªn, c¸c ph©n tÝch ®Þnh l−îng ph¶n ¸nh tÝnh c¹nh tranh ngµnh/ c«ng ty theo quan ®iÓm nµy vÉn ®−îc sö dông rÊt réng r%i. Tr−íc hÕt, chi phÝ c¸c nh©n tè s¶n xuÊt vÉn cßn lµ mét ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña lîi thÕ c¹nh tranh, nhÊt lµ ®èi víi c¸c n−íc ®ang pt vµ l¹i trong qu¸ tr×nh héi nhËp th−¬ng m¹i quèc tÕ. H¬n n÷a, c¸c chØ sè chi phÝ cßn cho phÐp x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng ngµnh/c«ng ty cã ®ãng gãp tÝch cùc cho nÒn kt xÐt vÒ phóc lîi x% héi vµ do vËy, nh÷ng can thiÖp chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ lµ phï hîp hay kh«ng. D−íi gãc ®é c«ng ty, c¸c chØ sè ®ã sÏ cho biÕt liÖu c«ng ty cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ tån t¹i hay kh«ng trong m«i tr−êng gi¸ c¶ thÞ tr−êng ®% ®Þnh vµ c¶ trong c¸c bèi c¶nh cã sù thay ®æi chÝnh s¸ch (nh− chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i ch¼ng h¹n). 7 3. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo quan ®iÓm tæng hîp. Theo quan ®iÓm tæng hîp, tÝnh c¹nh tranh cña mét ngµnh/c«ng ty lµ "n¨ng lùc duy tr× ®−îc lîi nhuËn vµ thÞ phÇn trªn c¸c thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc" (Van Duren, Matin, vµ Westgren 1991). ®Þnh nghÜa nµy ®−îc xem lµ nhÊt qu¸n víi môc tiªu kd, nh−ng l¹i còng phï hîp víi c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch kt vµ th−¬ng m¹i cña chÝnh phñ. Qua ®iÓm tæng hîp kÕt hîp c¸c quan ®iÓm qu¶n trÞ chiÕn l−îc, t©n cæ ®iÓn vµ kinh tÕ häc vÒ tæ chøc c«ng nghiÖp, cè g¾ng ®o l−êng tÝnh c¹nh tranh, ®ång thêi chØ ra nh÷ng nh©n tè khuyÕn khÝch hay ng¸ng trë tÝnh c¹nh tranh. H×nh 4 lµ tËp hîp c¸c chØ sè vµ nh©n tè lµm c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh c¹nh tranh theo quan ®iÓm tæng hîp. b¶ng 1: Khung khæ ®¸nh gi¸ tÝnh c¹nh tranh C¸c chØ sè do tÝnh c¹nh tranh Lîi nhuËn ThÞ phÇn C¸c chØ sè (l−îng vµ chÊt) hµm chøa tÝnh c¹nh tranh: N¨ng suÊt - Lao ®éng - Tæng hîp cña c¸c nh©n tè C«ng nghÖ - Chi phÝ cho nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn - CÊp ®é - Thay ®æi - S¶n phÈm ChÊt l−îng - Sù kh¸c biÖt §Çu vµo & chi phÝ - Gi¸ c¶ ®Çu vµo chñ yÕu - HÖ sè chi phÝ c¸c nguån lùc Møc ®é tËp C¸c ®iÒu trung kiÖn vÒ cÇu - 4 c«ng ty lín nhÊt §é liªn kÕt - VÞ thÕ ng−êi cung øng - VÞ thÕ ng−êi mua TÝnh c¹nh tranh chÞu t¸c ®éng cña nh÷ng nh©n tè KiÓm so¸t bëi c«ng ty - ChiÕn l−îc - s¶n phÈm - C«ng nghÖ - §µo t¹o - Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (néi bé) - Chi phÝ - Liªn kÕt KiÓm so¸t bëi chÝnh phñ - M«i tr−êng kinh doanh (thuÕ, l%i suÊt, tû gi¸) - ChÝnh s¸ch N. cøu & ph¸t triÓn - §µo t¹o & gi¸o dôc - Liªn kÕt KiÓm so¸t ®−îc phÇn nµo - Gi¸ ®Çu vµo - C¸c ®iÒu kiÖn vÒ cÇu M«i tr−êng th−¬ng m¹i quèc tÕ Kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®−îc - M«i tr−êng tù nhiªn (nguån: Theo Van Duren, Martin, vµ Westgren) 8 Trong khung khæ ®¸nh gi¸ nµy, c¸c chØ sè (l−îng vµ chÊt) hµm chøa tÝnh c¹nh tranh lµ nh÷ng chØ sè quan träng nhÊt. ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh c«ng hay thÊt b¹i phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng ph©n tÝch nh÷ng chØ sè nµy. Do ®ã, chóng ta cÇn hiÓu râ h¬n vÒ c¸c chØ sè nµy: XÐt tæng thÓ, c¸ch ph©n tÝch theo quan ®iÓm tæng hîp cho phÐp tr¶ lêi ba c©u hái c¬ b¶n khi nghiªn cøu tÝnh c¹nh tranh cña mét ngµnh/c«ng ty: 1. Ngµnh/c«ng ty ®ã cã tÝnh c¹nh tranh nh− thÕ nµo? 2. Nh÷ng nh©n tè nµo thóc ®Èy hay cã ®ãng gãp tÝch cùc, cßn nh÷ng nh©n tè nµo h¹n chÕ hay cã t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi tÝnh c¹nh tranh cña ngµnh/c«ng ty? 3. Nh÷ng tiªu chÝ g× cÇn ®Æt ra cho chÝnh s¸ch ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña ngµnh/c«ng ty? Nh÷ng chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh vµ c«ng cô nµo cña chÝnh phñ ®¸p øng ®−îc c¸c tiªu chÝ ®ã? Cã thÓ nãi khung khæ ®¸nh gi¸ tÝnh c¹nh tranh ngµnh/c«ng ty theo quan ®iÓm tæng hîp thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¶ nh÷ng ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng vµ c¶ nh÷ng quan s¸t lÜnh vµ ®éng. Víi nh÷ng −u ®iÓm næi bËt nh− vËy, ph−¬ng ph¸p nµy sÏ ®−îc lùa chän ®Ó ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u trong phÇn sau. C¸c biÖn ph¸p th«ng dông ®Ó t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. B»ng viÖc ph©n tÝch néi dung vµ −u, nh−îc ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, chóng ta ®% thèng nhÊt sö dông ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tæng hîp ë phÇn sau. nÒn t¶ng c¬ b¶n cña ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ c¹nh tranh tæng hîp lµ t− t−ëng "kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc" s¬ ®å 2: Qu¸ tr×nh kinh doanh c¬ b¶n cña mét doanh nghiÖp Mua ®Çu vµo §Çu vµo S¶n xuÊt §Çu ra Tiªu thô Toµn bé nh÷ng yÕu tè, ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh kinh doanh tõ giai ®o¹n nua ®Çu vµo ®Õn tiªu thô ®Òu tham gia t¹ nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh. V× vËy, râ rµng nh÷ng yÕu tè nµo lµ thÕ m¹nh c¹nh trnah cña c«ng ty, ®ång thêi nh÷ng yÕu 9 tè nµo lµ h¹n chÕ. §Ó phï hîp víi ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tæng hîp, nh÷ng biÖn ph¸p t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh mµ chóng ta x©y dùng d−íi ®©y ph¶i t¸c ®éng ®Õn toµn bé c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh kinh doanh. Nh÷ng yÕu tè lµ thÕ m¹nh sÏ ®−îc tiÕp tôc khai th¸c ph¸t huy, cßn nh÷ng yÕu tè h¹n chÕ ph¶i ®−îc kh¾c phôc. Tuy nhiªn, x©y dùng ®ång ®ång bé c¸c biÖn ph¸p lµ khèi l−îng c«ng viÖc rÊt lín, ®ßi hái nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc, cã thÓ v−ît qu¸ khu«n khæ h¹n chÕ cñamét chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Do kh¶ n¨ng vµ thêi gian cã h¹n, vµ còng phï hîp víi kiÕn thøc chuyªn ngµnh cña sinh viªn khoa Th−¬ng m¹i, t¸c gi¶ xin chØ tËp trung vµo c¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong tiªu thô cña doanh nghiÖp. Theo ®ã, chóng ta cã 3 nhãm biÖn ph¸p lín: • C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn s¶n phÈm • C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn gi¸ c¶ • C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn dÞch vô C¸c biÖn ph¸p sau ®©y sÏ ®−îc xÐ riªng lÎ. Nh−ng trong thùc tÕ, c¸c c«ng ty th−êng ¸p dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p nµy. Tuú vµo tõng thêi kú nh−ng vÉn ph¶i sö dông c¸c c«ng cô kh¸c mang tÝnh hç trî. 4. C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn s¶n phÈm Muèn x©y dùng c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn s¶n phÈm thµnh c«ng, ®iÓm ®Çu tiªn lµ ph¶i hiÓu vµ m« t¶ ®óng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®−a ra b¸n trªn tÞ tr−êng. NÕu chØ hiÓu s¶n phÈm theo quan niÖm truyÒn thèng - tõ gãc ®é s¶n xuÊt th«ng qua h×nh thøc biÓu hiÖn b»ng vËt chÊt, chóng ta kh«ng thÓ x©y dùng ®−îc c¸c biÖn ph¸p mét c¸ch s¸ng t¹o, linh ho¹t. C¸ch thøc tiÕp cËn thÝch hîp h¬n ph¶i xuÊt ph¸t tõ gãc gé ng−êi tiªu dïng. Theo c¸ch thøc nµy, s¶n phÈm lµ sù tho¶ m%n mét nhu cÇu nµo ®ã cña kh¸ch hµng. 4.1. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm Thùc chÊt ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh më réng danh môc s¶n phÈm, t¹o nªn mét c¬ cÊu s¶n phÈm cã hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh nghiÖp bëi v×: 10 • Sù tiÕn bé nhanh chãng, kh«ng ngõng cña khoa häc c«ng nghÖ cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña nhu cÇu thÞ tr−êng lµm hco vßng ®êi s¶n phÈm bÞ rót ng¾n, doanh nghiÖp cÇn cã nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó hç trî lÉn nhau, thay thÕ nhau. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ, thùc hiÖn khÊu hao nhanh ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ. • Nhu cÇu cña thÞ tr−êng rÊt ®a d¹ng phong phó vµ phøc t¹p, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm nh»m ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu thÞ tr−êng vµ nh− vËy doanh nghiÖp sÏ thu ®−îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. • Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt th× ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ mét biÖn ph¸p nh»m ph©n t¸n rñi ro trong kinh doanh. • §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cho phÐp tËn dông ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng nguån lùc s¶n xuÊt d− thõa cña doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 4.2. Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm Nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng ph¸t triÓn th× thÞ tr−êng cµng ®ßi hái ph¶i cã lo¹i s¶n phÈm cã chÊt l−îng cao, ®¶m b¶o sù tho¶ m%n cao nhÊt cho ng−êi tiªu dïng. N©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn ë c¸c khÝa canh: • ChÊt l−îng s¶n phÈm t¨ng lªn nhê ®ã thu hót kh¸ch hµng, t¨ng khèi l−îng hµng ho¸ b¸n ra, t¨ng ®−îc uy tÝn cña s¶n phÈm, më réng ®−îc thÞ tr−êng. • N©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm cã nghÜa lµ n©ng cao ®−îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. ChÊt l−îng s¶n phÈm ®−îc h×nh thµnh tõ khi thiÕt kÕ s¶n phÈm cho ®Õn khi s¶n xuÊt xong s¶n phÈm, tiªu thô s¶n phÈm. Cã nhiÒu yÕu tè ®éng ®Õn chÊt l−îng s¶n phÈm: thiÕt kÕ s¶n phÈm, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, chÊt l−îng nguyªn vËt liÖu, kh¶ n¨ng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ t×nh tr¹ng c«ng nghÖ chÕ t¹o, ®Æc biÖt lµ chÊt l−îng lao ®éng. viÖc n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ tr¸ch nhiÖm cña mét sè bé phËn, c¸ nh©n mµ lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn bé bé phËn, thµnh viªn 11 cña c«ng ty. V× vËy ®Ó n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm c«ng ty cã thÓ ¸p dông nhiÒu c¸ch thøc nhø: • N©ng cao ho¹t ®éng thiÕt kÕ s¶n phÈm • N©ng cao kh¶ n¨ng m¸y mãc thiÕt bÞ, tr×nh ®é c«ng nghÖ • N©ng cao tay nghÒ vµ ý thøc cña ng−êi lao ®éng • ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l−îng hiÖn ®¹i nh− hÖ thèng qu¶n lý chÊt l−îng toµn diÖn TQM hay bé tiªu chuÈn ISO Nãi chung c¸c biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh liªn quan ®Õn s¶n phÈm lu«n ®−îc coi lµ vò khÝ −u tiªn nhÊt. Nã cho phÐp t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh râ rÖt. Nh÷ng c«ng ty thµnhc«ng trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam g©y ®©y nh− c«ng ty giÇy dÐp Biti's, c«ng ty s÷a Vinamilk, c«ng ty NhËt Linh víi s¶n phÈm æn ¸p LIOA… ®Òu sö dông rÊt hiÓu qu¶ nhãm biÖn ph¸p nµy. S¶n phÈm cña hä lu«n ®−îc ng−êi tiªu dïng −a chuéng v× mÉu m% ®Ñp chñng lo¹i phong phó vµ chÊt l−îng cao. 5. C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn gi¸. Trong kinh doanh, gi¸ lµ mét nh©n tè cã thÓ kiÓm so¸t mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch kinh doanh. Nh−ng gi¸ còng lµ mét c«ng cô rÊt khã sö dông ®Ó lµm vò khÝ c¹nh tranh. Mét ®iÒu th−êng dÔ nhÇm lÉn lµ muèn sö dông gi¸ lµ c«ng cô c¹nh tranh th× doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thÊp. TÊt nhiªn nÕu doanh nghiÖp lu«n cã thÓ x©y dùng ®−îc mét møc gi¸ thÊp h¬n ®èi thñ th× rÊt tèt. Nh−ng ®©y lµ ®iÒu kh«ng thÓ. Trong thùc tÕ, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông gi¸ lµ c«ng cô c¹nh tranh nÕu x©y dùng mét chÝnh s¸ch gi¸ thµnh c«ng. Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh b»ng c«ng cô gi¸ vµ quan träng h¬n lµ xem xÐt c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nµy. 5.1. X©y dùng møc gi¸ thÊp. Môc tiªu cña viÖc x¸c ®Þnh møc gi¸ lµ ®−a ra mét gi¸ "tèt nhÊt" d−íi con m¾t cña kh¸ch hµng so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Trong tr−êng hîp s¶n phÈm cã tiªu chuÈn chÊt l−îng ®ång nhÊt hoÆc kh¸ râ rµng, mét møc gi¸ lu«n h¹ h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh cã kh¶ n¨ng t¹o ra h×nh ¶nh tèt vÒ 12 doanh nghiÖp ®Ó hÊp dÉn hä. §iÒu nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c kh¸ch hµng nh¹y c¶m vÒ gi¸ vµ nhu cÇu vÒ s¶n phÈm co gi%n. Gi¸ cã tÝnh c¹nh tranh cho phÐp thóc ®Èy t¨ng tr−ëng "cÇu h−íng vµo doanh nghiÖp" ®Ó duy tr× vµ t¨ng tr−ëng doanh sè b¸n. §iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông biÖn ph¸p c¹nh tranh nµy lµ doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt s¶n phÈm víi gi¸ thµnh thÊp vµ gi¶m ®−îc c¸c phÝ tæn th−¬ng m¹i. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc cÊu thµnh bëi chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu, ®éng lùc, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ khÊu hao TSC§ hay cßn gäi lµ chi phÝ TSC§ vµ mét sè chi phÝ kh¸c phôc vô trùc tiÕp cho s¶n xuÊt. §Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c¬ b¶n nh−: • Gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu tæ chøc tèt c«ng t¸c thu mua nguyªn vËt liÖu Tèi thiÓu ho¸ chi phÝ b¶o qu¶n dù tr÷ nguyªn vËt liÖu X©y dùng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu • ¸p dông m¸y mãc vµ c«ng nghÖ míi ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. • Gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trong chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. • Gi¶m chi phÝ cè ®Þnh, chi phÝ ®iÖn n−íc. ë thÞ tr−êng ViÖt Nam ®% cã mét sè c«ng ty thµnh c«ng khi sö dông biÖn ph¸p nµy. §iÓn h×nh thµnh c«ng cã thÓ kÓ ®Ó c«ng ty bét giÆt víi s¶n phÈm bét giÆt V× D©n rÊt ®−îc −a chuéng trªn thÞ tr−êng n«ng th«n v× gi¸ rÊt phï hîp víi tói tiÒn cña ®èi t−îng tiªu dïng lµ n«ng d©n. 5.2. ¸p dông chÝnh s¸ch gi¸ hiÖu qu¶ Bªn c¹nh viÖc sö dông møc gi¸ thÊp, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét sè chÝnh s¸ch gi¸ hiÖu qu¶ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. C¸c cÝnh s¸ch gi¸ ®óng cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ ®Þnh gi¸ vµ qu¶n lý gi¸ cã hiÖu qu¶ trong kinh doanh. ChÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÓ hiÖn sù lùa chän ®óng ®¾n c¸c t×nh huèng cÇn gi¶i quyÕt khi ®Æt møc gi¸ gióp cho viÖc chÊp nhËn gi¸ vµ ra quyÕt ®Þnh mua s¾m cña kh¸ch hµng ®−îc dÔ dµng h¬n. NÕu thùc hiÖn ®−îc ®iÒu nµy, c«ng ty ®% 13 cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. 6. C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn dÞch vô Kh«ng bÞ h¹n chÕ trong mét sè h×nh thøc cô thÓ nh− c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh trªn, c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn dÞch vô ®−îc thùc hiÖn rÊt ®a d¹ng. §©y lµ c«ng cô c¹nh tranh rÊt lîi h¹i. V× thÕ c¸c dn rÊt −a dïng biÖn ph¸p nµy. Thùc hiÖn dÞch vô, doanh nghiÖp kh«ng chØ nh»m môc tiªu b¸n hµng tøc thêi mµ nh»m môc tiªu lín h¬n lµ x©y dùng mét h×nh ¶nh tèt vÒ doanh nghiÖp trong t©m trÝ kh¸ch hµng. doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô sau: 6.1. DÞch vô tr−íc b¸n hµng: §Ó thuyÕt phôc kh¸ch hµng mua hµng, dn cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ngay c¶ tr−íc kih cã sù tiÕp xóc gi÷a ng−êi b¸n hµng vµ ng−êi mua . Nh÷ng ho¹t ®éng nµy bao gåm c¸c dÞch vô vÒ th«ng tin, giíi thiÖu, qu¶ng c¸o, chµo hµng, vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô kÌm theo., c¸c dÞch vô vÒ chuÈn bÞ hµng ho¸, ®ãng gãi s½n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, triÓn l%m hµng ho¸ t¹i c¸c héi chî, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ bµy mÉu hµng… Nh÷ng dÞch vô nµy cã t¸c dông lµm kh¸ch hµng biÕt vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty, tin t−ëng vµo nã vµ gia t¨ng nhu cÇu tiªu dïng. 6.2. DÞch vô trong b¸n hµng. T¹i thêi ®iÓm b¸n hµng, ng−êi b¸n cã c¬ héi giao tiÕp víi ng−êi mua. V× thÕ ®©y lµ mét c¬ héi rÊt tèt ®Ó thùc hiÖn dÞch vô ®èi víi ng−êi mua. ho¹t ®éng dÞch vô cã thÓ ®−îc thùc hiÖn rÊt ®a d¹ng nh− bao gãi hµng ho¸, vËn chuyÓn theo ý ng−êi mua, h−íng dÉn trong qu¸ tr×nh mua hµng. Nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô ®−îc thÓ hiÖn tèt lu«n ®em l¹i sù hµi lßng cho kh¸ch hµng. 6.3. DÞch vô sau b¸n hµng. B¸n ®−îc hµng xong kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng ph¶i thùc hiÖn tiÕp tôc c¸c ho¹t ®éng dÞch vô. Thùc tÕ ho¹t ®éng dÞch vô sau khi b¸n quan träng kh«ng kÐm g× ho¹t ®éng trong khi b¸n. Ho¹t ®éng nµy th−êng bao gåm ch¨m sãc kh¸ch hµng khi b¸n hµng, kh¾c phôc sù cè vµ gi¶i ®¸p nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Nh÷ng ho¹t ®éng nh− vËy gióp c«ng ty x©y dùng ®−îc mét mèi quan hÖ chÆt víi kh¸ch hµng. 14 Chóng ta cã thÓ kÓ ®Õn rÊt nhiÒu c¸c tr−êng hîp thµnh c«ng khi sö dông c«ng cô c¹nh tranh. VÝ dô nh−: c«ng ty xe m¸y Honda ®ang chiÕm mét thÞ phÇn rÊt lín trªn thÞ tr−êng xe m¸y ViÖt Nam. S¶n phÈm cña c«ng ty ngoµi chÊt l−îng tèt, gi¸ hîp lý mµ cßn dÔ dµng ®−îc söa ch÷a nhê mét hÖ thèng c¸c cöa hµng do Honda uû nhiÖm trªn kh¾p c¶ n−íc víi phô tïng rÊt dÔ mua. Râ rµng sö dông c«ng cô c¹nh tranh nµy, c«ng ty kh«ng cÇn ph¶i huy ®éng nguån lùc lín nh− c¸c biÖn ph¸p kh¸c. Nh−ng nã l¹i ®ßi hái c¸c c«ng ty ph¶i cã mét chÝnh s¸ch dÞch vô râ rµng nhÊt qu¸n ®−îc ñng hé bëi toµn thÓ c¸c thµnh viªn trong c«ng ty vµ c¸c hÖ thoãng cã liªn quan. ChÝnh s¸ch ®ã ph¶i ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc do nh÷ng ng−êi ®−îc huÊn luyÖn kü cµng. TÊt c¶ ®iÒu nµy ®Òu dùa trªn hÖ thèng qu¶n trÞ hiÖn ®¹i, chÝnh quy. Nh−ng râ rµng ®©y lµ mét ®iÓm yÕu cña c¸c c«ng ty ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy mÆc dï c¸c c«ng ty ®Òu nhËn thøc râ ®iÒu nµy nh−ng kh«ng ph¶i mäi c«ng ty ®Òu cã kh¶ n¨ng sö dông nã. 15 ch−¬ng ii thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty b¸nh kÑo h¶i ch©u I.Giíi thiÖu tæng qu¸t vÒ C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n−íc, thµnh viªn cña Tæng C«ng ty mÝa ®−êng I - Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, tiÒn th©n lµ nhµ m¸y H¶i ch©u. C«ng ty lµ mét trong nh÷ng C«ng ty hµng ®Çu cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc s¶n xuÊt b¸nh, kÑo, thùc phÈm víi trªn 35 n¨m kh«ng ngõng ph¸t triÓn, liªn tôc ®æi míi c«ng nghÖ vµ ®Çu t− thiÕt bÞ hiÖn ®¹i víi qui m« ph¸t triÓn ngµy cµng cao. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty H¶i Ch©u chia thµnh 3 giai ®o¹n: Thêi kú ®Çu thµnh lËp (1965-1975): §−îc sù gióp ®ì chuyªn gia Trung Quèc, sau mét thêi gian x©y dùng ®Õn ngµy 02/9/1965, Bé c«ng nghiÖp nhÑ c¾t b¨ng kh¸nh thµnh Nhµ m¸y H¶i Ch©u. Nhµ m¸y chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. Vèn ®Çu t− ban ®Çu: Do chiÕn tranh nªn kh«ng l−u tr÷ ®−îc. Trong thêi kú nµy, c«ng ty s¶n xuÊt phuc vô nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n vµ nhu cÇu quèc phßng. S¶n phÈm chÝnh gåm cã b¸nh quy (h−¬ng th¶o, quy døa, quy b¬, mÝt), b¸nh l−¬ng kh«, kÑo cøng, kÑo mÒm. N¨m 1969 mét bé phËn cña c«ng ty ®−îc t¸ch ra ®Ó tham gia thµnh lËp nhµ m¸y H¶i Hµ. §Çu n¨m 1970, c«ng ty chuyÓn tõ sù qu¶n lý cña Bé c«ng nghiÖp nhÑ sang Bé l−¬ng thùc vµ thùc phÈm. Sè c¸n bé c«ng nh©n viªn: b×nh qu©n 850 ng−êi/n¨m Thêi kú 1976-1985: Sang thêi kú nµy c«ng ty ®% kh¾c phôc nh÷ng thiÖt h¹i sau chiÕn tranh vµ ®i vµo ho¹t ®éng b×nh th−êng. Sau ®©y lµ mét sè sù kiÖn chÝnh trong giai ®o¹n nµy: 16 * N¨m 1976 Bé C«ng nghiÖp thùc phÈm cho nhËp nhµ m¸y s÷a MÉu S¬n thµnh lËp ph©n x−ëng sÊy phun. * N¨m 1982 C«ng ty tËn dông mÆt b»ng vµ lao ®éng ®ång thêi ®Çu t− 12 l« s¶n xuÊt B¸nh keo xèp c«ng suÊt 240kg/ca. §©y lµ s¶n phÈm ®Çu tiªn ë miÒn B¾c. Thêi kú nµy nh÷ng s¶n phÈm cña nhµ m¸y vÉn lµ nh÷ng s¶n phÈm chiÕm vÞ trÝ ®éc quyÒn ë phÝa B¾c nh− b¸nh quy kem xèp, s÷a ®Çu nµnh… Sè c¸n bé c«ng nh©n viªn: b×nh qu©n 1250 ng−êi/n¨m. Thêi kú 1986-1991: Trong thêi kú nµy, do t¸c ®éng cña khñng ho¶ng kinh tÕ, sù suy gi¶m chung cña ngµnh b¸nh kÑo nªn c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. C«ng ty ®% cã nhiÒu nç lùc duy tr× ho¹t ®éng, t×m h−íng ®i míi ®Ó v−ît qua nh÷ng khã kh¨n. N¨m 1989-1990: TËn dông nhµ x−ëng cña Ph©n x−ëng SÊy phun, C«ng ty l¾p ®Æt d©y chuyÒn s¶n xuÊt Bia víi c«ng suÊt 2000 lÝt/ngµy. N¨m 1990-1991: C«ng ty l¾p ®Æt thªm mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt B¸nh qui §µi Loan n−íng b»ng lß ®iÖn t¹i khu nhµ x−ëng cò. Sè c¸n bé c«ng nh©n viªn: b×nh qu©n 950 ng−êi/n¨m. Thêi kú 1992 ®Õn 2002: C«ng ty ®Èy m¹nh ®i s©u vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng truyÒn thèng (b¸nh kÑo) mua s¾m thªm thiÕt bÞ míi, thay ®æi mÉu m% mÆt hµng, n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm cho phï hîp víi thÞ hiÕu cña ng−êi tiªu dïng. • N¨m 1993 mua thªm mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh kem xèp cña CHLB §øc c«ng suÊt 1 tÊn/ca. §©y lµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh hiÖn ®¹i nhÊt ë ViÖt Nam. • N¨m 1994 mua thªm mét d©y chuyÒn phñ Socola cña CHLB §øc c«ng suÊt 500kg/ca. D©y chuyÒn cã thÓ phñ Socola cho c¸c s¶n phÈm b¸nh. • N¨m 1996 C«ng ty mua thªm vµ l¾p ®Æt thªm 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt kÑo cña CHLB §øc. • N¨m 1998 ®Çu t− më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh H¶i Ch©u. C«ng suÊt thiÕt kÕ 4 tÊn/ca. • N¨m 2001 ®Çu t− më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh kem xèp. C«ng 17 suÊt thiÕt kÕ 1,6 tÊn/ca. • Cuèi n¨m 2001 C«ng ty ®Çu t− mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt Socola c«ng suÊt 200kg/giê. HiÖn nay, sè c¸n bé c«ng nh©n viªn b×nh qu©n: 900 ng−êi. 2. Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty: 2.1. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty: Theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty sè 1335 NNTCCB ngµy 29/10/1994 C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chÝnh lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c lo¹i s¶n phÈm b¸nh kÑo, ®ãng gãp mét phÇn vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n−íc, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. C«ng ty ®−îc phÐp kinh doanh trong c¸c lÜnh vùc sau: • S¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i s¶n phÈm b¸nh kÑo • S¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i bét gia vÞ • XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp víi n−íc ngoµi nh÷ng mÆt hµng mµ c«ng ty kinh doanh • Kinh doanh vËt t− bao b× ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm. 18 2.2. S¬ ®å tæ chøc cña c«ng ty S¬ ®å 3. tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u Gi¸m ®èc Phã G§ kinh doanh Phßng HCQT CH TTSP Phã G§ kü thuËt Phßng KHVT VP ®¹i diÖn TP.HCM PX phôc vô Phßng tæ chøc Phßng tµi vô Ban b¶o vÖ tù vÖ Ban XDCB Phßng HCQT VP ®¹i diÖn TP. §µ N½ng PX kÑo PX Bét canh PX b¸nh 1 PX b¸nh 2 PX b¸nh 3 C¸c PX kh¸c Chó thÝch: nÐt liÒn thÓ hiÖn quan hÖ trùc tuyÕn, nÐt ®øt thÓ hiÖn quan hÖ chøc n¨ng. Quan s¸t s¬ ®å, chóng ta thÊy bé m¸y c«ng ty ®−îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng. Theo ®ã: Ban gi¸m ®èc: gåm gi¸m ®èc c«ng ty, phã gi¸m ®èc kinh doanh vµ phã gi¸m ®èc kü thuËt. • Gi¸m ®èc c«ng ty: lµ ng−êi ®¹i diÖn cho toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty, qu¶n lý c«ng ty theo chÕ ®é mét thñ tr−ëng. Gi¸m ®èc phô tr¸ch chung, cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc ®iÒu hµnh cña c«ng ty, theo ®óng kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt. Gi¸m ®èc lµ ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé tr−íc nhµ n−íc vµ l%nh ®¹o cÊp trªn. • Phã gi¸m ®èc kü thuËt: Cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, chuyªn theo dâi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc míi cña n−íc ngoµi 19 vµo quy tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt. • Phã gi¸m ®èc kinh doanh: cã nhiÖm vô qu¶n lý, tæ chøc vµ chØ ®¹o c«ng t¸c kinh doanh cña c«ng ty, lµ ng−êi gióp ®ì gi¸m ®èc vÒ: giao dÞch, ký kÕt c¸c hîp ®ång víi kh¸ch hµng. C¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng gåm: Phßng tæ chøc: • Chøc n¨ng: tham m−u cho gi¸m ®èc vÒ mÆt c«ng t¸c: tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¸n bé c«ng t¸c nh©n sù, ®µo t¹o n©ng bËc, c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l−¬ng. • NhiÖm vô: Thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¸n bé, c«ng t¸c nh©n sù vµ chÕ ®é, c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng. Ban b¶o vÖ tù vÖ thi ®ua: • Chøc n¨ng: tham m−u cho gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt: tæ chøc c¸c phong trµo thi ®ua, khen th−ëng, kû luËt, c«ng t¸c b¶o vÖ, tù vÖ… • NhiÖm vô: tæ chøc c¸c ®ît thi ®ua s¶n xuÊt, thi ®ua, lao ®éng vµ c¸c phong trµo thi ®ua kh¸c… Phßng kü thuËt: • Chøc n¨ng: tham m−u cho gi¸m ®èc trong c«ng t¸c qu¶n lý kü thuËt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, nghiªn cøu s¶n phÈm míi vµ kiÓm tra chÊt l−îng s¶n phÈm, nguyªn vËt liÖu (NVL)… • NhiÖm vô: qu¶n lý kü thuËt, x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕn bé kü thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn, qu¶n lý quy tr×nh c«ng nghÖ, nghiªn cøu s¶n phÈm míi, x©y dùng néi quy, quy tr×nh quy ph¹m, gi¶i quyÕt c¸c sù cè trong s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ kiÓm tra chÊt l−îng s¶n phÈm… Phßng kÕ ho¹ch - vËt t−: • Chøc n¨ng tham m−u cho gi¸m ®èc trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ®iÒu ®é s¶n xuÊt. • NhiÖm vô: 1. X©y dùng kÕ ho¹ch tæng hîp vÒ XDCB ng¾n vµ dµi h¹n. 20