lêi nãi ®Çu
Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng m«i tr-êng c¹nh tranh gay g¾t, c¸ch m¹ng
khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh- vò b¶o vµ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ cña thêi kú
c«ng nghiªp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi doanh nghiÖp lµ ph¶i
®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh,
kh«ng ngõng c¶i thiÖn vÞ thÕ vµ uy tÝn trong c¹nh tranh b»ng thùc lùc cña chÝnh
m×nh. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh còng nh- tiÕn tíi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ
khu vùc vµ thÕ giíi. Ngµy nay nhê ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, nÒn
kinh tÕ n-íc ta ®· cã b-íc ph¸t triÓn nhanh chãng vµ v÷ng ch¾c. Trong khi ®o c¬
chÕ thÞ tr-êng ®· t¹o ra sù ph©n cùc gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ c¹nh tranh ngµy cµng
trë nªn quyÕt liÖt. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®èi víi mçi doanh nghiÖp chØ cã sù lùa
chän duy nhÊt lµ ph¶i s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt, gi¸ thµnh h¹.
Mµ hiÖn nay ®iÒu ®¸ng lo ng¹i nhÊt ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng vµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm lµ sù l¹c hËu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ. §iÒu nµy cµng cã ý nghÜa h¬n ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong ngµnh x©y l¾p, khi mµ giê ®©y chÊt
l-îng vµ gi¸ thµnh cña mçi c«ng tr×nh phô thuéc hoµn toµn vµo n¨ng lùc thùc tÕ
cña c¸c thiÕt bÞ vµ ph-¬ng tiÖn thi c«ng.
C«ng ty x©y dùng Lòng L« lµ mét doanh nghiÖp x©y dùng qu©n ®éi chÞu sù
qu¶n lý trùc tiÕp cña bé t- lÖnh c«ng binh – Bé quèc phßng. Tõ nh÷ng n¨m míi
thµnh lËp cho ®Õn nay C«ng ty lu«n cñng cè,ph¸t triÓn kh¸ v÷ng ch¾c m« h×nh s¶n
xuÊt kinh doanh theo h-íng tËp trung ®Çu t- ®èi víi mét sè ngµnh nghÒ chñ ®¹o.
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n then chèt ®-îc C«ng ty chó träng lµ ®Çu t- chiÒu
s©u ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ , n©ng cao c«ng suÊt cña m¸y mãc, t¨ng s¶n l-îng vµ
chÊt l-îng ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc lÜnh vùc mòi nhän. §Ó ho¹t ®éng mét c¸ch
cã hiÖu qu¶ nhÊt kh«ng ph¶i lµ ®Çu t- ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ å ¹t mµ vÊn ®Ò lµ ë
chç lµm sao ®Ó n©ng cao ®-îc hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông chóng mét c¸ch cã lîi
nhÊt.
Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty, em thÊy r»ng ®iÒu quan t©m lín nhÊt
hiÖn nay cña C«ng ty lµ t×m ra ®-îc mét biÖn ph¸p qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt
bÞ thi c«ng cã hiÖu qu¶ ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong thêi gian tíi. ChÝnh ®iÒu nµy ®· th«i thóc em nghiªn cøu vµ lùa chän
®Ò t¯i “Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ t¹i C«ng ty
x©y dùng Lòng L«”
- Môc ®Ých nghiªn cøu nh»m ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p cã tÝnh kh¶ thi trªn c¬
së ph©n tÝch râ thùc tr¹ng vµ b¶n chÊt cña t×nh h×nh, nguyªn nh©n thµnh c«ng hay
1
thÊt baÞ gióp ban l·nh ®¹o C«ng ty cã c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh, t¨ng søc c¹nh tranh vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh m×nh trªn th-¬ng
tr-êng.
- Ph¹m vi, ®èi t-îng nghiªn cøu: Lµ c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi qu¸ tr×nh
qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty x©y dùng Lòng L«, tõ 1996 ®Õn
nay.
- Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: Sö dông tæng hîp nhiÒu ph-¬ng ph¸p trong ®ã
®Æc biÖt chó ý nh- ph-¬ng ph¸p g¾n nghiªn cøu lý luËn víi thùc tiÔn ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh, ph-¬ng ph¸p thèng kª, ph-¬ng ph¸p so s¸nh.
- KÕt cÊu ®Ò tµi gåm 3 phÇn chÝnh nh- sau:
PhÇn 1: C¬ së lý luËn vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ.
PhÇn 2: Thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ t¹i C«ng ty x©y
dùng Lòng L«.
PhÇn 3: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt
bÞ t¹i C«ng ty x©y dùng Lòng L«.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o THS NguyÔn M¹nh Qu©n
ng-êi ®· tËm t×nh h-íng dÉn em trong suèt thêi gian qua cïng c¸c c« chó trong
phßng chÝnh trÞ, phßng kÕ ho¹ch, phßng tiÒn l-¬ng ®· t¹o ®iÒn kiÖn cho em thùc tËp
tèt t¹i C«ng ty.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
2
PhÇn thø nhÊt
C¬ së lý luËn vÒ m¸y mãc thiÕt vµ hiÖu qu¶ qu¶n
lý, sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ
I. M¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng t¸c qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ
trong doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm m¸y mãc thiÕt bÞ
1.1. Theo quan niÖm chung
M¸y mãc lµ vËt ®-îc chÕ t¹o gåm nhiÒu bé phËn dïng
®Ó thùc hiÖn chÝnh x¸c mét hoÆc mét lo¹t c«ng viÖc chuyªn m«n nµo ®ã. Trong
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tuú tõng ngµnh nghÒ kh¸c nhau mµ trang
bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ thÝch hîp kh¸c nhau.
ThiÕt bÞ lµ tæng thÓ nh÷ng m¸y mãc, dông cô phô tïng cho mét ho¹t ®éng
nµo ®ã. Bé phËn quan träng nhÊt vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp lµ thiÕt bÞ
gia c«ng gåm tÊt c¶ c¸c m¸y c«ng cô, dông cô thiÕt bÞ phô trî vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c
sö dông trùc tiÕp cho viÖcs¶n xuÊt xö lý, kiÓm tra vµ bao gãi chi tiÕt gia c«ng hay
s¶n phÈm.
1.2. Theo quan niÖm cña triÕt häc
M¸y mãc thiÕt bÞ lµ t- liÖu lao ®éng lµ nh÷ng vËt hay phøc hîp nh÷ng vËt thÓ
nèi con ng-êi víi ®èi t-îng lao ®éng vµ truyÒn dÉn tÝch cùc sù t¸c ®éng cña con
ng-êi vµo ®èi t-îng lao ®éng, lµm thay ®æi h×nh thøc tù nhiªn cña ®èi t-îng lao
®éng ®Ó biÕn ®æi nh÷ng ®èi t-îng lao ®éng ®ã thµnh s¶n phÈm tho¶ m·n nhu c©u
®a d¹ng cña con ng-êi.
1.3. D-íi gãc ®é vèn
M¸y mãc thiÕt bÞ lµ tµi s¶n cè ®Þnh, lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mçi doanh
nghiÖp. §ã chÝnh lµ h×nh th¸i vËt chÊt cña vèn cè ®Þnh, mét lo¹i vèn lín chiÕm tû
träng cao trong tæng sè vèn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp. Tr-íc khi b¾t ®Çu mçi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp nhÊt
thiÕt ph¶i cã sù ®Çu t- vèn lín mµ chñ yÕu lµ ®Ó mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, l¾p ®Æt
3
d©y chuyÒn c«ng nghÖ. Bªn c¹nh ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ cßn cã tÝnh chÊt ®Æc
tr-ng lµ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ cña nã ®-îc chuyÓn dÇn vµo gi¸
trÞ cña s¶n phÈm. Do vËy mµ vèn cè ®Þnh th-êng cã gi¸ trÞ rÊt lín nã ¶nh h-ëng
trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh chu chuyÓn vèn vµ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn cña
doanh nghiÖp.
1.4. D-íi gãc ®é kh¸c
- M¸y mãc thiÕt bÞ chÝnh lµ n¨ng lùc s¶n suÊt dïng ®Ó ph¸t triÓn qui m« cña
doanh nghiÖp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th× m¸y mãc thiÕt bÞ cßn lµ ®iÒu
kiÖn ®Ó tham gia ®Êu thÇu vµ tham gia ®Êu thÇu vµ th¾ng thÇu c¸c c«ng tr×nh. M¸y
mãc thiÕt bÞ sÏ quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp sÏ s¶n suÊt nh÷ng s¶n phÈm g× sè l-îng
bao nhiªu vµ hiÖu qu¶ nh- thÕ nµo.
- Trong qu¸ tr×nh sö dông th× gi¸ trÞ cña m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ gi¶m dÇn.
Nh-ng h×nh th¸i vËt chÊt cña nã kh«ng thay ®æi mµ vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban
®Çu. Sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ cña m¸y mãc thiÕt bÞ lµ do hao mßn sinh ra bëi lÏ m¸y
mãc thiÕt bÞ tham gia vµo nhiÒu qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ gi¸ trÞ cña nã ®-îc chuyÒn
dÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. Khi ®· chuyÓn hÕt gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm th×
chÝnh lµ lóc m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn ®-îc c¶i tiÕn thay thÕ. §Ó ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè
®Þnh cña doanh nghiÖp trong thùc tÕ ng-êi ta sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p vµ chØ tiªu
kh¸c nhau nh-nh nh×n chung cã thÓ ®¸nh gi¸ trªn hai chØ tiªu c¬ b¶n lµ thêi gian
ho¹t ®éng vµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh.
- Tãm l¹i m¸y mãc thiÕt bÞ lµ nh÷ng t- liÖu lao ®éng c¬ b¶n,lµ h×nh th¸i vËt
chÊt cña vèn cè ®Þnh dïng cho ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh do vËy nã cã mét vai
trß rÊt quan träng trong qu¶ tr×nh s¶n suÊt vµ t¸i s¶n suÊt, trªn c¬ së ®ã sÏ quyÕt
®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp cña mçi doanh nghiÖp.
2. Ph©n lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ
2.1 Ph©n lo¹i theo c«ng dông cña m¸y mãc thiÕt bÞ
* §èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung: m¸y mãc thiÕt bÞ cã thÓ ph©n thµnh:
ThiÕt bÞ v¹n n¨ng : Lµ thiÕt bÞ ®-îc thiÕt kÕ cã tÝnh mÒm dÎo lín ®Ó cã thÓ gia
c«ng nhiÒu s¶n phÈn,chi tiÕt kh¸c nhau trªn nh÷ng thiÕt bÞ ®ã. Nh÷ng m¸y nµy
cã thÓ lµm ®-îc nhiÒu chi tiÕt vµ nh÷ng s¶n phÈm theo quy tr×nh c«ng nghÖ vµ
kü thuËt kh¸c nhau, b»ng c¸ch g¾n thªm nh÷ng dông cô vµ thiÕt bÞ phï hîp nhê
kh¶ n¨ng ng-êi ®iÒu khiÓn m¸y.
4
ThiÕt bÞ chuyªn dïng ®-îc thiÕt kÕ vµ sö dông ®Ó thiÕt kÕ, s¶n suÊt mét hay mét
vµi chi tiÕt, s¶n phÈm ®Æc biÖt vµ kh«ng cã tÝnh mÒm dÎo nh- m¸y mãc v¹n
n¨ng. C¸c m¸y nµy th-êng ®-îc trang bÞ b»ng hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng ®Ó
gi¶m bít nhu cÇu vÒ thî lµnh nghÒ, ®ång thêi gi¶m bít kh¶ n¨ng vÒ ph¹m vi sai
sè do con ng-êi g©y ra.
*§èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p.
Nhãm 1: ThiÕt bÞ thi c«ng
+ThiÕt bÞ thi c«ng ®a n¨ng: M¸y lu, xóc, ñi, m¸y trén bª t«ng..
+ThiÕt bÞ thi c«ng ®Æc tr-ng: ThiÕt bÞ thi c«ng cÇu,hÇm...
+ThiÕt bÞ thi c«ng mÆt ®-êng...
Nhãm 2: Xe vËn t¶i xe ben ®å thÝ nghiÖm...
2.2. Ph©n lo¹i theo kÕt cÊu vµ c¸ch l¾p ®Æt c¸c ®¬n vÞ thiÕt bÞ
Dông cô c¬ khÝ vµ thiÕt bÞ cè ®Þnh: Bao gåm tÊt c¶ c¸c m¸y mác thiÕt bÞ ®-îc
l¾p ®Æt trªn sµn hay trªn bµn thî: m¸y phay, tiÖn, m¸y bµo...
Dông cô c¬ khÝ vµ thiÕt bÞ di ®éng: lµ nh÷ng thiÕt bÞ mµ kh«ng ®-îc l¾p ®Æt cè
®Þnh: M¸y khoan, m¸y c-a.
C¸c thiÕt bÞ dông cô phï trî: Lµ nh÷ng thiÕt bÞ b¶o ®¶m cho thiÕt bÞ s¶n xuÊt c¬
b¶n cã thÓ s¶n suÊt s¶n phÈm.
5
C¸ch ph©n lo¹i nµy ®-îc thÓ hiÖn ë s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1: ph©n lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ :
Ph©n lo¹i theo kÕt cÊu l¾p ®Æt
Dông cô c¬ khÝ vµ
thiÕt bÞ cè ®Þnh
Dông cô c¬ khÝ vµ
thiÕt bÞ di ®éng
Dông cô
cÇm tay
Dông cô thiÕt
bÞ phô trî
Ph©n lo¹i theo c«ng dông
ThiÕt bÞ v¹n n¨ng
ThiÕt bÞ chuyªn dïng
6
2.3Ph©n lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ theo møc ®é sö dông
§-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 2: ph©n lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ theo møc ®é sö dông
M¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã
Sè MMTB cÇn
dïng
Sè MMTB cÇn dïng
Sè MMTB ch-a
dïng hoÆc h- háng
Sè MMTB
ch-a l¾p
Sè MMTB
thùc tÕ lµm
viÖc
B¶o d-ìng
theo KH
Ch-a ®ñ yÕu
tè c¬ b¶n
Ch-a cÇn
dïng ®· l¾p
Sè MMTB dù
phßng
Ngõng viÖc
§· ®ñ yÕu tè
c¬ b¶n
Ch-a cÇn
dïng ch-a l¾p
Sè MMTB
söa ch÷a lín
theo KH
Chê thanh lý
Chê ®¹i tu
3. Vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ trong doanh nghiÖp
HiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ vµ qu¶n lý thiÕt bÞ lµ mét trong nh÷ng
c«ng cô ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, lµ c¨n cø ®Ó x©y dùng
kÕ ho¹ch cho ®Çu t- mua s¾m söa ch÷a MMTB cho doanh nghiÖp. M¹t kh¸c qu¸
tr×nh s¶n suÊt kinh doanh lµ mét qóa tr×nh tæng hîp bao gåm nhiÒu kh©u kh¸c nhau
b¾t ®Çu tõ viÖc x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch mÆt hµng, tæ chøc cung øng nguyªn vËt liÖu, chÕ
t¹o vµ tiªu thô s¶n phÈm. Trong ®ã kh©u chÕ t¹o s¶n phÈm cã vai trß quan träng
nhÊt v× tÊt c¶ c¸c kh©u kh¸c trong c¶ qu¸ tr×nh ®Òu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh©u
chÕ t¹o s¶n phÈm. Thóc ®Èy viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm ®¹t chÊt l-îng cao ®-îc thÞ
tr-êng chÊp nhËn vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶.
Qu¸ tr×nh chÕ t¹o lµ qu¸ tr×nh qu¶n lý ng-êi c«ng nh©n vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ
t¸c ®éng lªn c¸c ®èi t-îng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Khi ®ã qu¸ tr×nh qu¶n
7
lý sÏ kh½nh ®Þnh nh÷ng cè g¨ngs cña doanh nghiÖp trong viÖc nghiªn cøu lËp kÕ
ho¹ch x¸c ®Þnh khèi l-îng, chñng lo¹i mÆt hµng s¶n xuÊt, chuÈn bÞ vËt t- kü thuËt,
¸p dông c¸c ph-¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ c¸ch thøc tæ chøc hîp lý sao cho cïng ho¹t
®éng chÕ t¹o s¶n xuÊt s¶n phÈm chØ mang l¹i lîi Ých thËt sù khi chóng ta lµm tèt
c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ trong doanh nghiÖp.
Qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ tèt ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc sö
dông hîp lý, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu vµ lao ®éngcho doanh nghiÖp. C¶ 3 qu¸ tr×nh
nµy ®Òu nh»m gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò lµ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®¹t chÊt l-îng cao vµ
®¸p øng ®-îc nhu cÇu thÞ tr-êng. Qu¶n lý tèt m¸y mãc thiÕt bÞ lµ lµm tèt c«ng t¸c
qu¶n lý con ng-êi trong qu¶ tr×nh vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ sao cho c¸c thao t¸c
cña hä thùc hiÖn 1 c¸ch chÝnh x¸c, nhanh trãng vµ khoa häc trªn c¬ së hiÓu biÕt vµ
kinh nghiÖm cña tõng ng-êi. ChØ khi m¸y mãc thiÕt bÞ ®-îc vËn hµnh tèt th×
nguyªn vËt liÖu míi ®-îc sö dônh hîp lý, TiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶.
Qu¶n lý tèt m¸y mãc thiÕt bÞ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc sö dông nh÷ng thµnh tùu
khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt tõ ®ã thóc ®Èy viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng. Ngµy nay mäi doanh nghiÖp kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng më cöa vµ
ngµy cµnh héi nhËp ph¶i chÊp nhËn vµ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Muèn chiÕn
th¾ng trong c¹nh tranh doanh nghiÖp ph¶i lu«n t¹o ra vµ duy tr× c¸c lîi thÕ c¹nh
tranh:
ChÊt l-îng vµ sù kh¸c biÖt ho¸ ,gi¸ c¶ vµ tèc ®é cung øng. §Ó duy tr× lîi thÕ
vÒ gi¸ c¶, chÊt l-îng. Doanh nghiÖp ph¶i sö dông vµ qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ cã
hiÖu qu¶ h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh. Qu¶n lý vµ sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ cã hiÖu qu¶ chÝnh lµ viÖc t¨ng c-êng c¬ khÝ ho¸ trong qu¶n lý s¶n xuÊt
chuyÓn tõ lao ®éng thñ c«ng sang lao ®éng c¬ khÝ, gi¶i phãng søc lao ®éng cho
ng-íi c«ng nh©n, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, n©ng cao phóc lîi vËt chÊt vµ tinh
thÇn cho ng-êi lao ®éng, khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, trªn c¬ së ®ã n©ng cao
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp.
Sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét néi dung cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn cè ®Þnh
trong doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh, tiÕt
kiÖm lao ®éng sèng vµ lao ®éng v¨n hãa, t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng vµ t¨ng
tÝch luü cho doanh nghiÖp. Do ®ã qu¶n lý tèt m¸y mãc thiÕt bÞ gióp cho doanh
nghiÖp cã thÓ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh, rót ng¾n ®-îc thêi gian s¶n
suÊt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
8
Qu¶n lý vµ sö dông tèt m¸y mãc thiÕt bÞ lµ môc tiªu thiÕt thùc nhÊt cña mçi
doanh nghiÖp, lµ môc tiªu c¬ b¶n, l©u dµi quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mçi doanh
nghiÖp. H¬n thÕ n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng khi mµ c¹nh tranh lµ ph-¬ng thøc
duy nhÊt ®Ó tån t¹i th× viÖc qu¶n lý thiÕt bÞ m¸y mãc l¹i cµng cã ý nghÜa h¬n c¶.
Ngoµi ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©t l¾p th× viÖc qu¶n lý vµ sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ cã hiÖu qu¶ cßn gióp doanh nghiÖp tham gia ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh
cã quy m« lín, gi¸ trÞ cao víi sù ®ßi hái kh¾t khe cña chñ ®Çu t-. Bªn c¹nh ®ã
chÝnh yÕu tè nµy sÏ gãp phÇn t¹o n¨ng lùc thi c«ng cho doanh nghiÖp vµ gãp phÇn
t¹o nªn th¾ng lîi trong c«ng t¸c ®Çu thÇu.
4. Mét sè quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ
M¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét bé phËn lín nhÊt, chñ yÕu nhÊt trong t- liÖu lao
®éng vµ quyÕt ®Þnh n¨ng lùc s¶n suÊt cña mçi doanh nghiÖp. ChÝnhv× vËy c«ng t¸c
qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ®ang lµ vÊn ®Ò thu hót ®-îc nhiÒu sù quan t©m
nghiªn cøu bëi lÏ thùc tr¹ng ho¹i ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ang tån t¹i nh÷ng l¶ng
phÝ lín trong sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ.
Quan ®iÓm 1: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ theo ®óng c«ng dông :
Mçi lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®Òu cã tÝnh n¨ng t¸c dông vµ nhiÖm vô kh¸c nhau
cã vai trß kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chÕ t¹o s¶n phÈm. Do vËy vÊn ®Ò
®Æt ra lµ ph¶i sö dông thiÕt bÞ ®óng víi kh¶ n¨ng vèn cã cña nã th× míi ph¸t huy
®-äc t¸c dông vµ míi ®¹t hÕt ®-îc n¨ng suÊt vèn cã cña nã. Khi c¸c thiÕt bÞ nµy
®-îc bè trÝ theo ®óng thêi gian vµ kh«ng gian th× chóng míi ®-îc sö dông cã hiÖu
qu¶, khai th¸c ®-îc hÕt c«ng suÊt vµ tr¸nh l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n suÊt.
Quan ®iÓm2: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ theo ®óng ®Þnh møc sö dông:
§Þnh møc sö dông quy ®Þnh møc tham gia cña m¸y mãc thiÕt bÞ vµo qu¸
tr×nh s¶n xuÊt trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Møc tham gia nµy ®-îc tÝnh to¸n
sao cho ®ã lµ møc tèi -u nhÊt phï hîp víi kh¶ kh¶ n¨ng hiÖn t¹i cña m¸y mãc thiÕt
bÞ.Khi ®ã sù tham gia cña m¸y mãc thiÕt bÞ mét mÆt ph¸t huy hÕt c«ng suÊt sö
dông cña chóng mÆt kh¸c vÉn duy tr× ®-îc thêi gian sö dông l©u dµi,h¹n chÕ nh÷ng
tæn thÊt do viÖc sö dông v-ît ®Þnh møc g©y ra. Do vËy viÖc qu¶n lý sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ theo ®Þnh møc kh«ng chØ sö dông tèi ®a n¨ng lùc s¶n suÊt hiÖn cã mµ
cßn cã ý nghÜa duy tr× kh¶ n¨ng sö dông maý mãc l©u dµi.
Quan ®iÓm 3: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n
phÈm.
9
ChÊt l-îng s¶n phÈm lµ yÕu tè sèng cßn quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong thêi ®¹i ngµy nay khi cuéc c¸ch
m¹ng khoa häc kü thuËt ®ang ®¹t ®Õn ®Ønh cao cña sù ph¸t triÓn, khi mµ ngµy cµng
nhiÒu c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®ang ®-îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt b»g c¸ch
taä ra c¸c d©y truyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i th× vÊn ®Ò s¶n phÈm chÊt l-îng ®-îc c¸c
doanh nghiÖp quan t©m h¬n c¶. §Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy th× mçi doanh nghiÖp ph¶i
lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý,sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ sao cho s¶m phÈm s¶n xuÊt ra
®¹t chÊt l-îng tèt nhÊt, h¹n chÕ s¶n phÈm háng s¶n phÈm kÐm chÊt l-îng vµ rót
ng¾n ®-îc thêi gian s¶n xuÊt.
Quan ®iÓm 4: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i nh»m gi¶m hao mßn h÷u
h×nh vµ v« h×nh.
Qu¶n lý vµ sö dông tèt m¸y thiÕt bÞ còng cã nghÜa lµ lµm gi¶m bít hao mßn
h÷u h×nh vµ v« h×nh, lµm dµi tuæi thä cña m¸y mãc thiÕt bÞ. Trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ sö dông do m¸y mãc vµ thiÕt bÞ ph¶i tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt
cho nªn nã bÞ hao mßn dÇn theo thêi gian. Sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ còng nh- gi¸ trÞ
sö dông cña m¸y mãc thiÕt bÞ x¶y ra c¶ khi ho¹t ®éng còng nh- khi kh«ng ho¹t
®éng. ChÝnh tõ ®Æc thï nµy mµ ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i ®¹t ra ph¶i sö dông qu¶n lý lµm
sao ®Ó hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ lµ hîp lý tr¸nh l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt. NÕu m¸y
mãc thiÕt bÞ tham ra s¶n xuÊt cïng víi hai yÕu tè lµ nguyªn liÖu vµ lao ®éng ®Î s¶n
xuÊt ra s¶n phÈm nh»m tu©n thñ theo nh÷ng tiªu chuÈn vÒ an toµn lao déng vµ ®Þnh
møc sö dông khi ®ã sù gi¶m vÒ gi¸ trÞ cña chóng lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ
hao mßn lóc ®ã lµ hîp lý.
Quan ®iÓm 5: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ theo dóng chÕ ®é b¶o d-ìng
vµ söa ch÷a
Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ theo dóng chÕ ®é b¶o d-ìng vµ söa ch÷a
®ßi hái ph¶i theo dâi thùc hiÖn c¸c ph-¬ng ph¸p tæ chøc kü thuËt,phôc vô b¶o
d-ìng kiÓm tra vµ söa ch÷a nh»m gi¶m hao mßn ng¨n ngõa sù cè, ®a mnr b¶o ho¹t
®éng b×nh th-êng cña m¸y mãc thiÕt bÞ. NÕu m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ®-îc b¶o
qu¶n tèt, kh«ng chÊp hµnh néi quy,quy t¾c b¶o d-ìng an toµn kÜ thuËt ®iÖn sÏ lµm
chóng gi¶m dÇn gi¸ trÞ sö dông g©y ra tæn thÊt trong qu¶n lý s¶n xuÊt. MÆt kh¸c
khoa häc ngµy cµng tiÕn bé do vËy sù hao mßn v« h×nh cña m¸y mãc thiÕt bÞ ngµy
cµng nhanh, sù thay thÕ lµ khã tr¸nh khái. §Ó h¹n chÕ lo¹i hao mßn nµy vµ tr¸nh
cho doang nghiÖp ph¶i liªn tôc ®æi míi thiÕt bÞ th× c¸nh thøc chñ yÕu nhÊt lµ m¸y
mãc thiÕt bÞ ph¶i ho¹t ®éng liªn tôc, hÕt kh¶ n¨ng s¶n suÊt ®Ó gi¸ trÞ cña m¸y mãc
sÏ hoµn toµn chuyÓn hÕt vµo s¶n phÈm mét c¸ch nhanh chãng nhÊt vµ doanh
10
nghiÖp cã thÓ ¸p dông ph-¬ng ph¸p khÊu hao t¹o ®iÒu kiÖn thu håi vèn ®Çu t- ban
®Çu. Do ®ã khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i nhÊt
quyÕt ®Ò cËp ®Õn vai trß cña c«ng t¸c b¶o d-ìng söa ch÷a ®Ó m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t
®éng tèt.
Quan ®iÓm 6: Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh
doanh tæng hîp:
Qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cã hiÖu qu¶ lµ viÖc sö dông chóng vµo
nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau, phôc vô ngµy cµng tèt h¬n cho môc ®Ých phôc vô kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Cho dï mang b¶n chÊt nh- thÕ nµo th× môc tiªu cña
doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, ®Ó lµm ®-îc viÖc nµy th× doanh nghiÖp kh«ng
thÓ chØ dùa vµo mét yÕu tè nµo mµ cÇn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c yÕu tè.
Trong ®ã sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè vèn, m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt liÖu lao ®éng cã ý
nghÜa quyÕt ®Þnh. NÕu m¸y mãc thiÕt bÞ ®-îc bè trÝ mét c¸ch khoa häc, kÕt hîp víi
viÖc th-êng xuyÕn, n©ng cao tÝnh n¨ng t¸c dông vµ sö dông hÕt c«ng suÊt th× sÏ t¹o
cho doang nghiÖp tiÕt kiÖm vèn ®Çu t-, vËt liÖu, tiÕt kiÖm s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm vèn
®Çu t-, vËt liÖu ®-a vµo s¶n xuÊt vµ chi phÝ nh©n c«ng. ChÝnh lóc nµy doang nghiÖp
sÏ cã c¬ häi më réng thÞ tr-êng më réng quy m« kinh doanh, trªn c¬ së ®ã m¸y
mãc thiÕt bÞ ngµy cµng ph¸t huy hÕt n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh vµ hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp kh«ng ngõng n©ng cao.
II . Hao mßn vµ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ
1. Hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ
Hao mßn lµ sù g¶m dÇn cña m¸y mãc thiÕt bÞ do sö dông, do ¶nh h-ëng cña
tù nhiªn hoÆc tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt. M¸y mãc thiÕt bÞ lµ tµi s¶n cè ®Þnh
tham gia nhiÒu lÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ chuyÓn dÇn gi¸ trÞ cña nã vµo gi¸ trÞ
cña s¶n phÈm. Sau mçi lÇn sö dông gi¸ trÞ cña m¸y mãc thiÕt gi¶m dÇn gäi lµ hao
mßn. Hao mßn lµ qu¸ tr×nh x¶y ra th-êng xuyªn, liªn tôc ®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ
ngay c¶ khi sö dông vµ khi kh«ng sö dông. Sù hao mßn nµy cã thÓ h¹n chÕ chø
kh«ng lo¹i bá ®-îc.
1.1 Hao mßn h÷u h×nh
Hao mßn h÷u h×nh lµ hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh sö
dông vµ t¸c ®éng cña yÕu tè tù nhiªn. Møc ®é hao mßn h÷u h×nh tû lÖ thuËn víi
thêi gian vµ c-êng ®é sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ.
Sù hao mßn nµy lµm cho m¸y mãc thiÕt bÞ mÊt dÇn nh÷ng thuéc tÝnh kinh tÕ
kü thuËt cña m×nh, do ®ã lµm mÊt dÇn gi¸ trÞ cña m¸y mãc thiÕt bÞ dÉn ®Õn gi¶m
11
gi² trÞ cða chóng: C²c M²c ®± nhËn xÐt lo³i hao mßn n¯y nh sau:”Sù hao mßn vËt
chÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ cã hai lo¹i:mét lo¹i hao mßn lµ do viÖc sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ gièng nh- ®ßng tiÒn bÞ hao mßn trong l-u th«ng Mét lo¹i kh¸c lµ do sö
dông gièng nh lìi g¬m kh«ng bÞ han gØ khi n´m trong lìi g¬m”.1
Do ®ã lo¹i hao mßn thø nhÊt Ýt hay nhiÒu tØ lÖ thuËn víi viÖc sö dông m¸y
mãc thiÕt bÞ,ng-îc l¹i trong lo¹i hao mßn thø hai trong mét chõng mùc nµo ®ã l¹i tØ
lÖ nghÞch víi sù sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ. Trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh th-êng
viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ g©y ra hao mßn hîp lý sÏ ®-îc bï ®¾p b»ng c¸ch
chuyÓn dÇn vµo gÝa trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ®ã chÝnh lµ qu¸ tr×ng khÊu hao thiÕt bÞ...
Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hao mßn h÷u h×nh ph¶i kÓ ®Õn lµ c¸c nh©n tè
do chÊt l-îng cña viÖc chÕ t¹o, chÊt l-îng cña c«ng t¸c l¾p ®Æt, c¸c nh©n tè phô
thuéc vµo m«i tr-êng tù nhiªn cña khu vùc s¶n xuÊt. Nh÷ng t¸c ®éng cña nh©n tè
nµy cã thÓ gi¶m ®i ®¸ng kÓ nÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o d-ìng, b¶o
qu¶n qu¶n lý c«ng t¸c m¸y mãc thiÕt bÞ. Nhanh trãng ®-a m¸y mãc thiÕt bÞ vµo s¶n
xuÊt, tu©n thñ c¸c quy t¾c vÒ an toµn kü thuËt. Nhanh trãng khai th¸c sö dông hÕt
c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó gi¶m thêi gian khÊu hao, tr¸nh t×nh tr¹ng m¸y mãc
thiÕt bÞ ngõng ho¹t ®éng, háng hãc tr-íc thêi gian quy ®Þnh. Ngoµi ra doanh
nghiÖp cßn ph¶i gi¸o dôc tinh thÇn tù gi¸c cña ng-êi c«ng nh©n trong viÖc quy ®Þnh
b¶o qu¶n m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cao tr×nh ®é sö dông t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc sö
dông m¸y mãc thiÕt bÞ ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt.
1.2 Hao mßn v« h×nh
Hao mßn v« h×nh m¸y mãc thiÕt bÞ lµ tæn thÊt mét phÇn m¸y mãc thiÕt
bÞkh«ng phô thuéc vµo chóng mÊt ®i c¸c thuéc tÝnh kü thuËt.2
Hao mßn nµy th-êng x¶y ra d-íi hai h×nh thøc c¬ b¶n :
- H×nh thøc thø nhÊt biÓu hiÖn ë chæ gi¸ trÞ cña m¸y mãc thiÕt bÞ mÊt ®i do
t¨ng n¨ng suÊt trong ngµnh s¶n xuÊt ra chóng. H×nh thøc nµy kh«ng dÉn ®Õ cÇn
ph¶i thay thÕ c¸c thiÕt bÞ ®ang ho¹t ®äng b»ng thiÕt bÞ míi. Bëi v× tr×nh ®é kü thuËt
cña thiÕt bÞ míivµ thiÕt bÞ ®ang ho¹t ®éng lµ nh- nhau. Song viÖc ¸p dông réng r·i
m¸y mãc thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ thÊp h¬n dÉn tíi viÖc m¸y mãc thiÕt bÞ mua s¾m lóc
tr-íc bÞ mÊt mét phÇn gi¸ trÞ.
1
2
C¸cM¸c, t- b¶n, TiÕng viÖt tËp I, quyÓn I tr. 510
C¸cM¸c, t- b¶n, TiÕng viÖt tËp I, quyÓn I tr. 510
12
- H×nh thøc thø hai lµ do sù tiÕn bé v-ît bËc cua khoa häc kü thuËt lµm xuÊt
hiªn ngµy cµng nhiÒu c¸c thÕ hÖ m¸y mãc thiÕt bÞ míi tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i cã tÝnh
n¨ng sö dông h¬n h¼n c¸c thiÕt bÞ cò tõ ®ã lµm cho c¸c thiÕt bÞ tr-íc ®ã trë nªn lçi
thêi,l¹c hËu ,s¶n phÈm kÐm c¹nh tranh vµ dÉn ®Õn viÖc lµ cÇn ph¶i thay thÕ chóng.
§©y chÝnh lµ yÕu tè lµm cho hao mßn v« h×nh m¸y mãc thiÕt bÞ t¨ng rÊt nhanh vµ
nÕu doanh nghiÖp kh«ng kÞp thêi n¾m b¾t nhanh c¸c xu thÕ nµy rÊt cã thÓ d·n tíi
t×nh tr¹ng thua thiÖt trong mét thÞ tr-êng mµ sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn khèc
liÖt.
2. KhÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ
KhÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ lµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh bé phËn gi¸ trÞ m¸y
mãc thiÕt bÞ t-¬ng øng víi hao mßn ®-îc chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm,
®-îc tÝnh tõ tiÒn b¸n s¶n phÈm hay doanh thu b¸n hµng vµ ®-îc tÝnh luü l¹i trong
quü khÊu hao c¬ b¶n. Môc ®Ých cña viÖc tÝnh khÊu hao trong doanh nghiÖp lµ ®Ó
tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh hay gi¸ b¸n s¶n phÈm, b¶o toµn vèn cè ®Þnh cña
doanh nghiÖp vµ kÕ ho¹ch ho¸ c«nh t¸c ®Çu t- vµ hoµn tr¶ vèn ®Çu t- cho doanh
nghiÖp.
Th«ng qua qu¸ tr×nh khÊu hao, doanh nghiÖp cã thÓ tËp hîp ®-îc mét bé
phËn vèn nhê sè tiÒn trÝch khÊu hao tõ gi¸ trÞ cña s¶n ph¶m hµng ho¸ thùc hiÖn. Sè
tiÒn nµy ®-îc tËp trung trong quü khÊu hao c¬ b¶n cña doanh nghiÖp vµ khi cÇn
®-îc dïng ®Ó ®Çu t- cho viÖc c¶i tiÕn, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ. Do vËy ta thÊy
r»ng quü khÊu hao c¬ b¶n cña doanh nghiÖp ®-îc sö dông víi hai môc ®Ých lµ:
- Thø nhÊt: Doanh nghiÖp sö dông mét phÇn trong quü vèn nµy kh«i phôc
mét phÇn gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ th«ng qua viÖc söa ch÷a vµ hiÖn ®¹i ho¸ m¸y
mãc thiÕt bÞ. §©y lµ viÖc ®-îc tiÕn hµnh th-êng xuyªn trªn c¬ së kÕ ho¹ch söa ch÷a
dù phßng cña doanh nghiÖp.
- Thø hai: Doanh nghiÖp sö dông mét phÇn vèn cßn l¹i ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ
míi thay thÕ cho m¸y mãc thiÖt bÞ cò kh«ng cßn sö dông ®-îc n÷a. §©y kh«ng
ph¶i lµ ho¹t ®éng th-êg xuyªn mµ lµ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®Þnh kú theo kÕ ho¹ch
®æi míi cña doanh nghiÖp nh-ng nã ®ßi mét l-¬ng vèn kh«ng nhá.
Trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp th-êng thùc hiÖn theo h×nh thøc khÊu hao c¬
b¶n vµ söa ch÷a lín nh»m kh«i phôc ®Çu t- mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ vµ bï ®¾p
nh÷ng gi¸ trÞ bá ra trong qu¸ tr×nh söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ ë doanh nghiÖp. VÒ
mÆt kÕ to¸n th× khÊu hao söa ch÷a lín lµ mét kho¶n tÝnh tr-íc ®Ó t¹o nguån nh-ng
13
khi thùc hiÖn trªn thùc tÕ ®Ó söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ th× kho¶n chi thùc tÕ ®ã l¹i
®-îc tÝnh vµo gi¸ trÞ kinh doanh.
TiÒn tÝnh khÊu hao lµ h×nh th¸i tiÒn tÖ cña gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ ®ang ho¹t
®éng ®-îc chuyÓn sang s¶n xuÊt vµ tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. L-îng tiÒn tÝnh
khÊu hao hµng n¨m phô thuéc vµo hai yÕu tè:
+ Gi¸ trÞ trung b×nh hµng n¨m cña m¸y mãc thiÕt bÞ.
+ TØ lÖ khÊu hao lµ tû sè phÇn tr¨m gi÷a sè tiÒn trÝch khÊu hao hµng n¨m so
víi gi¸ trÞ trung b×nh hµng n¨m cña m¸y mãc thiÕt bÞ. Tû lÖ hao mßn nµy chØ râ gi¸
trÞ cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®-îc bï ®¾p trong bao nhiªu n¨m. ViÖc x¸c ®Þnh tû lÖ khÊu
hao lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt trong c«ng t¸c qu¶n lý m¸y mãc
thiÕt bÞ. §Þnh ra tû lÖ khÊu hao thÊp lµm cho hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ chËm l¹i,
thêi gian khÊu hao dµi ra vµ gi¸n tiÕp k×m h·m qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña khao häc kü
thuËt. NÕu tû lÖ khÊu hao qu¸ cao sÏ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lrªn, kh«ng
tiªu thô ®-îc s¶n phÈm. Do vËy mµ viÖc x¸c ®Þnh ®-îc mét tû lÖ khÊu hao hîp lý lµ
viÖc rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh t¹o lËp quü khÊu hao cho doanh nghiÖp. Mçi loaÞ
m¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu cã nh÷ng tÝnh n¨ng t¸c dông
®Æc ®iÓm kh¸c nhau. Cho nªn møc ®é sö dông cña chóng còng kh¸c nhau. ChÝnh v×
vËy mµ kh«ng cã mét tØ lÖ khÊu hao chung cho mäi lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ trong
doanh nghiÖp.
3. C¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao c¬ b¶n
Trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ lu«n bÞ hao mßn ,n¨nglùc phôc vô
s¶n suÊt kinh doanh lu«n bÞ gi¶m ®i, ®Õn mét thêi gian nhÊt ®Þnh ta ph¶i tiÕn hµnh
s÷a ch÷a lín, khi h- háng ph¶i thay thÕ tµi s¶n míi. C¨n cø vµo møc ®é hao mßn
cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn cña chóng, tõ ®ã thùc hiÖn tÝnh
khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ.
3.1 Ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo ®-êng th¼ng
KhÊu hao theo ®-êng th¼ng ngang lµ sù ph©n bè gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ
hoµn toµn ngang b»ng nhau cho suèt thêi gian sö dông. §Æc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p
nµy lµ x¸c ®Þnh tØ lÖ khÊu hao gåm hai yÕu tè.
YÕu tè tæng gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ theo nguyªn gi¸.
YÕu tè tæng thêi gian sö dông b×nh qu©n m¸y mãc thiÕt bÞ c¨n cø vµo tuæi
thä b×nh qu©n cña m¸y mãc thiÕt bÞ.
14
GÝa trÞ thu håi
Møc khÊu hao
=
MMTB 1 n¨m
Thêi gian sö dông b×nh qu©n
Tû lÖ khÊu hao
=
b×nh qu©n
Møc khÊu hao
Nguyªn gÝa MMTB
x 100
*¦u ®iÓm cña nã lµ:
Ph-¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n dÔ sö dông ®¶m b¶o thu håi vèn theo tuæi thä cña
m¸y mãc thiÕt bÞ ®ång thêi nã còng t¹o ra sù æn ®Þnh chi phÝ khÊu hao trong gi¸
thµnh kh«ng g©y nªn nh÷ng biÕn ®éng bÊt th-êng vÒ gi¸ .
*Nh-îc ®iÓm cña nã lµ :
Ýt cã kh¶ n¨ng ®Î h¹n chÕ tæn thÊt hao mßn m« h×nh.H¹n chÕ viÖc t¸i ®µu
t- vèn ®æi míi thiÕt bÞ .
Thêi gian khÊu hao vµ thu håi vèn ®Çu t- kÐo dµi .
3.2 Ph-¬ng ph¸p khÊu hao tæng hîp
Theo ph-¬ng ph¸p nµy ta ph©n chia m¸y mãc thiÕt bÞ theo tõng nhãm ®Ó tÝnh
khÊu hao tõng nhãm vµ tæng hîp l¹i ®Ó tÝnh tæng møc khÊu hao cho toµn bé doanh
nghiÖp.
- TÝnh khÊu hao tæng hîp b»ng ph-¬ng ph¸p tØ träng.
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-¬cÞ tÝnh dùa trªn c¬ së ph©n chia toµn bé m¸y mãc thiÕt
bÞ cña doanh nghiÖp thµnh c¸c nhãm cã tØ lÖ khÊu hao c¸ biÖt t-¬ng tù.Sau ®ã x¸c
®Þnh tû träng µ tû lÖ khÊu hao tæng hîp b×nh qu©n vµ møc khÊu hao cña toµn bé
m¸y mãc thiÕt bÞ trong n¨m cña doanh nghiÖp.
n
TØ lÖ khÊu hao b×nh
=
qu©n tæng hîp(Tk)
Fi x Zi
i=1
Fi : TØ träng m¸y mãc thiÕt bÞ nhãm.
Zi : TØ lÖ khÊu hao nhãm i.
Møc khÊu hao tæng
= NG x TK
hîp b×nh qu©n (MK)
15
NG: Nguyªn gi¸ m¸y mãc thiÕt bÞ.
- TÝnh khÊu hao theo tõng nhãm:
Toµn bé m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp ®-îc xÕp theo tõng lo¹i ta tÝnh
tæng cña møc khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ cña tõng lo¹i vµ tÝnh tØ lÖ hao mßn cña
m¸y mãc thiÕt bÞ hao mßn b×nh qu©n.
TK =
MK
x 100
NG
3.3 Ph-¬ng ph¸p luü tho¸i
Lµ ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo d·i sè tØ lÖ cã tÝnh hÖ thèng b¾t ®Çu tõ mét tØ
lÖ cao nhÊt sau ®ã gi·m dÇn cho ®Õn n¨m cuèi cïng cña qu¸ tr×nh thu håi vèn ®Çu
t- víi tØ lÖ thÊp nhÊt.
+ KhÊu hao theo sè d- gi¶m dÇn (MTK)
MTK= GTCL x TK’
GTCL: Gi¸ trÞ cßn l¹i
TK’: tû lÖ khÊu hao theo ph-¬ng ph¸p sè d- gi¶m dÇn
TK’= TKx K
K=1: Tuæi thä MMTB 1÷3 n¨m
K=2: Tuæi thä MMTB 3÷5 n¨m
K=3: Tuæi thä MMTB > 5 n¨m
+ Ph-¬ng ph¸p tæng sè
MKT= NGx TK,
TK: Tuæi thä MMTB
T'K =
2(TK - t + 1)
TK (TK + 1)
TK’: Tû lÖ khÊu hao theo ph-¬ng ph¸p tæng sè
16
t: sè n¨m tÝnh khÊu hao
¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý t¸c ®éng cña nã ®Õn
gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt bëi lÏ ®iÒu nµy cã thÓ ®Èy gi¸ thµnh s¶n phÈm lªn cao
vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp bÞ thu hÑp muèn khÊu hao ®-îc theo ph-¬ng ph¸p
nµy th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn.
- Sö dông hÕt c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ.
- C¸c thiÕt bÞ ph¶i cã tØ lÖ khÊu hao phï hîp.
¦u ®iÓm :
- T¹o kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Çu t- nhanh.
- H¹n chÕ tæn thÊt cña hao mßn v« h×nh, tiÕt kiÖm lîi tøc tiÒn vay trong chi
phÝ kinh doanh.
- T¹o ®iÒu kiÖn ®æi míi c«ng nhhÖ s¶n xuÊt.
Nh-îc ®iÓm :
-Khã ¸p dông trong doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶.
- DÔ ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn,h¹n chÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
- Khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸nh.
III. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý, sö
dông m¸y mãc thiÕt bÞ
HiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông
m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. ThÓ hiÖn ë
viÖc tËn dông, tiÕt kiÖm chi phi söa ch÷a, sö dông hîp lý vµ vËn hµnh tèt m¸y mãc
thiÕt bÞ. Theo sè liÖu thèng kª cña c¸c nhµ kinh tÕ th× hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp
míi chØ sö dông kho¶ng 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao trong
giai ®o¹n tíi c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch ®Ó huy ®éng tèi ®a c«ng suÊt m¸y
mãc thiÕt bÞ phôc vô s¶n suÊt. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i gi¶i quyÕt tèt
c¸c nh©n tè c¬ b¶n sau.
1. Nhãm nh©n tè bªn trong cña doanh nghiÖp
1.1 Tr×nh ®é lao ®éng:
Ngµy nay khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn rÊt m¹nh mÏ. Nã t¸c ®énglín ®Õn
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®Æc biÖt lµ hiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ. §èi
víi mçi doanh nghiÖp viÖc ¸p dông kü thuËt MMTB hiÖn ®¹i lµ ®iÒu kiÖn quÕt ®Þnh
17
®Ó th¾ng trong c¹nh tranh vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ. §èi víi tõng doanh nghiÖp viªc
trang bÞ MMTB cã ý nghÜa kh¸c nhau, chØ ®Çu t- mua s¾m kh«ng th«i th× ch-a ®ñ
vÊn ®Ò quan träng lµ ng-êi lao ®éng cã hiÓu ®-îc nguyªn lý ho¹t ®éng, cã sö dông
®-îc hay kh«ng. Bëi v× MMTB dï cã hiÖn ®¹i tíi ®©u còng do con ng-êi chÕ t¹o ,
kh«ng cã lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng-íi sÏ kh«ng cã MMTB ®ã. MÆt kh¸ckÕt
qu¶ cña MMTB mang l¹i cho doanh nghiÖp cßn phô thuéc vµo nã cã ®-îc sö dông
hiÖu qu¶ hay kh«ng., nghÜa lµ c«ng nh©n cã sö dông ®-îc hay kh«ng, cã tËn dông
®-îc c«ng suÊt, tËn dông ®-îc nguyªn liÖu hay kh«ng, vµ tr¸nh l·ng phÝ thËm chÝ
háng hãc m¸y mãc hay kh«ng. Hµng lo¹t c©u hái ®Æt ra vÒ tr×nh ®é sö dông ng-êi
sö dông lao ®éng mµ c¸c doanh nghiÖp quan t©m tr-íc khi ®Çu t- mua s¾m MMTB.
Thùc tÕ cho thÊt c¸c doanh nghiÖp n-íc ta nhËp trµn lan MMTB. ë ®©u kh«ng chØ
nãi nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu mµ chØ nãi ®Õn c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng phï
hîp víi tr×nh ®é cña ng-êi lao ®éng, dÉn ®Õn tèn kÐm trong ®Çu t- vµ l·ng phÝ khi
sö dông vµ kÕt qu¶ lµ hiÖu qu¶ kh«ng ®-îc cao. Ngoµi tr×nh ®é sö dông th× hiÖu qu¶
sö dông m¸y mãc cßnchÞu ¶nh h-ëng cña ý thøc tr¸ch nhiÖm, lao ®éng cã kÜ thuËt
chÊp hµnh ®óng néi quy vÓ thêi gian, quy tr×nh b¶o d-ìng kh¶ n¨ng thÝch øng víi
thay ®æi,®iÒu n¯y phô thuéc v¯o doanh nghiÖp cã t³o ra ®îc “M«i trêng v¨n ho²
tÝch cùc” l¯m cho mçi c² nh©n cã thÓ ph²t huy hÕt t¯i n¨ng søc lùc cða m×nh l¯m
cho hä c¶m thÊy tù hµo khi ®-îc lµm viÖc trong mét m«i tr-êng tèt. B-íc sang thÕ
kû 21 sù ph¸t triÓn khoa häc kÜ thuËt ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trÝ
thøc. §Æc tr-ng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc lµ lµn l-îng khoa häc kÕt tinh trong
s¶n phÈm rÊt cao. §ßi hái lùc l-îng lao ®äng ph¶i lµ lùc l-îng rÊt tinh nhuÖ, cã
tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt cao biÕt sö dông thµnh th¹o c¸c lo¹i MMTB. §iÒu nµy
ngµy nay cµng kh¼ng ®Þnh vai trß cña lùc l-îng lao ®éng ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh tÕ kinh doanh nãi chung. HiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc nãi riªng.
1.2 Tr×nh ®é ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt
C«ng cô lao ®éng lµ ph-¬ng tiÖn mµ con ng-êi dïng ®Ó t¸c ®éng vµo ®èi
t-îng lao ®éng. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
c«ng cô lao ®éng. ChÊt l-îng lao ®éng chÞu t¸c ®äng m¹nh mÏ cña tr×nh ®é, c¬ cÊu
®Æc biÖt lµ h×nh thøc ®ång bé cña m¸y mãc thiÕt bÞ. ChÊt l-îng c«ng t¸c b¶o d-ìng
s÷a ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ... Nhiªï doanh nghiÖp n-íc ta cã c¬ së vËt chÊt, trang
thiÕt bÞ kü thuËt cßn hÕt søc yÕu kÐm,l¹c hËu l¹i kh«ng ®ång bé ®iÒu nµy lý gi¶i t¹i
sao hµng ho¸ cña doanh nghiÖp n-íc ta l¹i kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh so víi hµng
ho¸ cña c¸c n-íc kh¸c c¶ vÒ chñng lo¹i, chÊt l-îng vµ gi¸ c¶. Thùc tÕ trong nh÷ng
n¨m chuyÓn ®æi vÒ c¬ chÕ kinh tÕ võa qua nÕu doanh nghiÖp nµo ®-îc chuyÓn giao
c«ng nghÖ s¶n suÊt vµ hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i th× hÖ thèng ®ã ®øng
18
v÷ng trong c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn ®-îc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Ng-îc l¹i
nh÷ng doanh nghiÖp vÉn sö dông c«ng ngÖ cò, l¹c hËu th× kh«ng thÓ t¹o nh÷ng s¶n
phÈm ra ®¸p øng ®ßi hái cña thÞ tr-êng, trong khi ®ã nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng
mét cao, mµ c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng ra nhËp thÞ tr-êng mét nhiÒu do vËy mét
x· héi ph¸t triÓn th× kh«ng thÓ tån t¹i c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n yÕu kÐm. S¶n phÈm
kh«ng ®¹t yªu cÇu chÊt l-îng ®iÒu ®ã cònh ®ång nghÜa víi ph¸ s¶n. Khi x· héi
ngµy cµng ph¸t triÓn th× chu kú c«ng nghÖ ngµy cµng ng¾n h¬n vµ hiÖn ®¹i h¬n,
®ãng vai trß ngµy cµng to lín, mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc n©ng cao
n¨ng suÊt, chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶. §ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch
®Çu t- ®óng ®¾n MMTB ®éng bé, chuyÓn giao c«ng nghÖ phï hîp cã nh- vËy míi
hy väng t×m ®-îc chç ®øng trong th-¬ng tr-êng.
1.3 HÖ thèng trao ®æi xö lý th«ng tin
Trong xu thÕ toµn c©u ho¸ hiÖn nay, khoa häc kü thuËt ®ang lµm thay ®æi
nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt, trong ®ã vai trß tin häc ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin
®-îc coi lµ hµng ho¸, lµ ®èi t-îng kinh doanh cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay lµ nÒn kinh
tÕ th«ng tin ho¸. Doanh nghiÖp nµo cã th«ng tin nhanh nhÊt, doanh nghiÖp ®ã sÏ cã
c¬ héi chiÕn th¾ng nhiÒu nhÊt. Trong c«ng viÖc kinh doanh hµng ngµy c¸c doanh
nghiÖp rÊt cÇn th«ng tin cung cÇu thÞ tr-êng hµng ho¸, vÒ c«ng nghÖ kü thuËt, m¸y
mãc thiÕt bÞ vÒ ng-êi mua, vÒ ®èi thñ c¹nh tranh, chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n-íc...
Trong kinh doanh biÕt ®-îc th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c sÏ lµ c¬ së v÷ng
ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng kinh doanh, x©y dùng chiÕn l-îc
kinh doanh dµi h¹n vµ thÝch øng ®-îc nhanh chãng víi ®iÒu kiÖn thay ®æi bªn
ngoµi. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin ®· thóc
®Éy vµ ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®-îc ®éi ngò lao ®éng cã trÝ thøc,
mµ ®ßi hái cña viÖc nµy lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn
cña c«ng nghÖ tin häc, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng trong n-íc vµ quèc
tÕ. Tæ chøc hÖ thèng th«ng tin néi bé võa ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin kinh doanh
võa ®¶m b¶o gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh cho qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý, l-u tr÷ vµ
sö dông th«ng tin. Do nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng mét lín nªn nhiÖm vô nµy cµng
mét rÊt quan träng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn nay.
1.4 Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp
Trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n lµ
“bé n±o” l¯ c²i n«i cða sù ph²t triÓn doanh ngiÖp. Qu°n trÞ doanh nghiÖp chó träng
®Õn viÖc x¸c ®Þnh cho doanh nghiÖp mét h-íng ®i ®óng ®¾n trong m«i tr-êng kinh
19
doanh ngµy cµng biÕn ®éng. ChÊt l-îng cña chiÕn l-îc kinh doanh lµ mét nh©n tè
®Çu tiªn vµ quan trän nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng, hiÖu qu¶ kinh doanh cao hay
lµ thÊp. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, qu¶n trÞ doanh nghiÖp khai th¸c vµ thùc hiÖn
ph©n bæ c¸c nguån lùc s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh ®Çu t- c¸i g× vµ ®Çu t- nh- thÕ nµo?.
ChÊt l-îng cña ho¹t ®éng nµy còng lµ mét nh©n tè quan träng ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu
qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cña mçi thêi kú. HiÖu qu¶ kinh tÕ chÞu ¶nh h-ëng
cña nhiÒu nh©n tè, mäi nh©n tè ®Ò cã thÓ t¸c ®éng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc th«ng qua
c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ cña bé maý qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Nã lµ trung t©m ®iÒu
khiÓn mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng kinh doanh lµ ho¹t ®éng thÓ
hiÖn sù kÕt hîp ngµy cµng chÆt chÏ vµ ngµy cµng tèi -u c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ngµy
cµng khoa häc vµ nghÖ thuËt kinh doanh. Nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ
qu¶n trÞ cao cÊp l·nh ®¹o doanh nghiÖp b»ng tµi n¨ng vµ phÈm chÊt cña m×nh cã vai
trß quan träng bËc nhÊt t¸c ®éng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh ®¹t cña
doanh nghiÖp trong viÖc x©y dùng mét hÖ thèng ®oµn kÕt, n¨ng ®éng vµ chÊt l-îng
cao, d×u d¾t vµ ®Þnh h-íng cho tËp thÓ nh©n viªn, ng-êi lao ®éng d-íi quyÒn hoµn
thµnh môc tiªu cña m×nh mét c¸ch v÷ng ch¾c vµ æn ®Þnh.
1.5 Nh©n tè tÝnh khÊu hao cña m¸y mãc thiÕt bÞ
Trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ lu«n bÞ hao mßn,n¨ng lùc phôc vô
s¶n xuÊt kinh doanh lu«n bÞ gi¶m ®i, ®Õn thêi gian nhÊt ®Þnh ph¶i tiÕn hµnh s÷a
ch÷a lín,khi h- háng ph¶i tiÕn hµnh thay thÕ tµi s¶n míi. C¨n cø vµo møc ®é hao
mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh(hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh). §Ó x¸ ®Þnh hao
mßn cña m¸y mãc thiÕt bÞ. uy nhiªn c«ng viÖc x¸c ®Þnh hao mßn lµ hÕt søc khã
kh¨n vµ kh«ng thÓ chÝnh x¸c ,nã phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè tr×nh ®é sö
dông,qu¶n lý vµ tÝnh tØ lÖ khÊu hao cña tõng doanh nghiÖp. ViÖc x¸c ®Þnh hao mßn
h÷u h×nh ®· khã th× viÖc x¸c ®Þnh hao mßn v« h×nh l¹i cµng khã h¬n nhiÒu. ViÖc
quy ®Þnh møc khÊu hao ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc tÝnh hiÖu qu¶ sö dông m¸y
H
TSC §
ΠR
=
TSC§ G
mãc thiÕt bÞ
TSC§G= NGTSC§- GT ®· hao mßn
NÕu gi¸ trÞ hao mßn cña MMTB lµ cao mµ doanh nghiÖp tÝnh thÊp th× sÏ cã
hiªu qu¶ sö dông thÊp vµ ng-îc l¹i chØ khi nµo doanh nghiÖp tÝnh to¸n møc hao
mßn chÝnh x¸c th× míi cã thÓ tÝnh ®-îc møc hiªô qu¶ sö dông m¸y mãc chÝnh x¸c .
1.6 C¬ cÊu m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp:
20
- Xem thêm -