0
A. ĐẶT VẤN ĐÊ
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây
là nền móng ban đầu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ.
Trẻ em là hạnh phúc của mỗi gia đình và là tương lai của đất nước. Trong
mỗi đứa trẻ luôn có những tài năng tiềm ẩn và sự chuẩn bị kỹ càng ngay từ lúc
đầu đời là chìa khóa thành công cho tương lai sau này. Trẻ sinh ra có quyền được
chăm sóc, bảo vệ và được giáo dục một cách toàn diện.
Vì vậy việc giáo dục trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời là một việc làm
hết sức cần thiết. Trong đó giáo dục lễ giáo là một phần quan trọng không thể
thiếu được bởi giáo dục lễ giáo có ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
Giáo dục lễ giáo ảnh hưởng mạnh đến sự hình thành tính chủ định và quá
trình tâm lí của trẻ. Bắt đầu hình thành cho trẻ những biểu tượng, sự chú ý, ghi
nhớ và cách giao tiếp có chủ định khi tiếp xúc với bài thơ, câu chuyện, hay giao
tiếp hàng ngày trẻ sẽ in sâu kiến thức và hiểu biết của mình với mọi người, mọi
vật xung quanh, trẻ luôn hành động đúng và tập trung ghi nhớ một cách có chủ
định.
Ngoài ra còn ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Khi
giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử
chỉ, hành động của trẻ đối với mọi người.
Các nhà nghiên cứu cũng đã đánh giá cao vai trò của giáo dục lễ giáo với
sự phát triển nhân cách cho trẻ. Trẻ có sự giao tiếp mạnh dạn trẻ ngoan ngoãn
vâng lời người lớn biết kính trên nhường dưới biết thưa gửi lễ phép, tất cả đều
có sự giáo dục của cô giáo và mọi người xung quanh trẻ.
Ngày nay thì việc giáo dục lễ giáo cho trẻ lại vô cùng quan trọng và cần
thiết. Giữa cuộc sống bộn bề lo toan và ngày càng phức tạp. Nhiều tệ nạn xã hội,
và hành vi phạm pháp của những em nhỏ chưa đủ tuổi vị thành niên đã làm
1
không ít người phải đau lòng. Phải chăng đạo đức của các em chưa được quan
tâm giáo dục đúng mức và đúng cách? Vấn đề này không phải là của riêng mỗi
cá nhân ai hay tập thể nào mà nó là vấn đề của toàn xã hội, xã hội cần chung tay
nhằm cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết, mối quan hệ trong giao tiếp với cộng đồng,
đưa trẻ vào môi trường sống thật lành mạnh, trong sáng, giúp trẻ phát triển toàn
diện về nhân cách.
Thấy được sự cần thiết của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở trường mầm non
và mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi đã quyết định
chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho tre
mẫu giáo 4 – 5 tuổi” năm học 2012-2013.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐÊ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Từ ngàn xưa cha ông ta đã đúc kết kinh nghiệm và có câu: "Tiên học lễ,
hậu học văn". Lễ phép là nét đẹp văn hoá được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận
đánh giá phẩm chất của một người dân Việt Nam.
Nhưng trong điều kiện kinh tế phát triển và đang trên con đường hội nhập,
đất nước chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hoá khác nhau. Điều đó đồng
nghĩa với việc chúng ta sẽ tiếp thu thêm nhiều nền văn hóa phổ biến, rộng rãi
khác. Nhưng làm thế nào để cho thế hệ trẻ của chúng ta " Hoà nhập mà không
hoà tan" trong mỗi chúng ta vẫn giữ được những cái thuộc về "văn hoá của dân
tộc Việt Nam”. Như vậy trong thời đại ngày nay việc giáo dục cho trẻ phát triển
về trí tuệ thôi chưa đủ mà còn phải giáo dục trẻ giữ được truyền thống văn hoá
vốn có của con người Việt Nam, đó là nhiệm vụ cấp thiết trong các mục tiêu
phát triển con người toàn diện hiện nay.
Mặt khác trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ phải hình thành và phát
triển cho trẻ hài hòa, cân đối, biết giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường
nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu
2
biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo léo,
biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Bởi vậy, từ lâu giáo dục lễ giáo cho trẻ đã cuốn hút sự quan tâm của các
nhà giáo dục và các bậc phu huynh, nó chiếm một vị trí quan trong trong đời
sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ và là nền văn hóa đặc biệt đối với trẻ.
Tuy nhiên trẻ mầm non ban đầu còn chưa hiểu hết việc kính trọng, thưa gửi
lễ phép còn ứng xử theo cách riêng của bản thân mình với người lớn tuổi, với
bạn bè và cô giáo. Trước thực trạng đó là một giáo viên mầm non, người trực
tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng việc
giáo dục lễ giáo cho trẻ là việc mà mỗi giáo viên phải thực hiện thường xuyên
liên tục và xem nó như một phần công việc hàng ngày của mình.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐÊ
Thuận lợi
Ban giám hiệu nhà trường đầu tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ và lớp
4-5 tuổi mà tôi phụ trách được chọn làm lớp điểm cho khối.
Ban giám hiệu thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt
học chuyên đề, tổ chức các cuộc hội thảo cho chị em đồng nghiệp học tập và rút
kinh nghiệm.
Đa số trẻ trong lớp đều khỏe mạnh, đi học đều.
Bản thân là một giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu
nghề. Luôn gương mẫu trong cách giao tiếp, ứng xử hàng ngày đối với trẻ và
được phụ huynh tin tưởng.
Lớp học luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các bậc cha mẹ học
sinh trong việc phối kết hợp với nhà trường để giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao hơn.
Khó khăn
Phụ huynh đa số là những gia đình làm kinh doanh nên không có nhiều thời
gian quan tâm đến đời sống tình cảm, tâm lý của trẻ. Một số gia đình thì quá nuông
3
chiều con nên việc giáo dục lễ giáo cho con mình còn chưa được thực hiện đúng
mức.
Đôi lúc phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc giáo dục lễ giáo
cho trẻ, nên chuyện trẻ ứng xử không phù hợp cũng chưa thực sự được quan tâm.
Kết quả thực trạng
Thời gian đầu trẻ đến lớp còn hay khóc nhè, cón có những thói quen tự do
như ở nhà, trả lời câu hỏi của cô còn trả lời trống không, ra vào lớp tự nhiên nói
năng tự do ở trong lớp, không chú ý học bài mà ngồi chơi, không vứt rác đúng vào
nơi quy định...
Đứng trước tình hình như vậy, tôi thực sự trăn trở và tìm ra các giải pháp
dạy trẻ để tất cả trẻ đều ngoan và có những thói quen, hành vi đúng đắn.
Tôi quyết định thực hiện khảo sát chất lượng hành vi lễ giáo ở lớp mình và
thu được kết quả như sau:
Bảng 1: Khảo sát kết quả đầu năm học:
STT
Nội dung giáo dục
Mức độ đạt được
TS
trẻ
Tốt
Khá
TB
SL
%
SL
%
SL
%
1
Biết xưng hô, chào hỏi lễ phép
40
28
70
8
20
4
10
2
Biết nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc 40
22
55
10
25
8
20
40
26
65
10
25
4
10
40
28
70
9
22
3
8
3
4
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi
theo quy định
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ
sinh môi trường
5
Biết nhường nhịn giúp đỡ bạn
40
21
52.5
13
33.5
6
15
6
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
40
24
60
12
30
4
10
III.GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Các giải pháp
4
- Xây dựng lớp học lễ giáo
- Giáo viên là người gương mẫu trong mọi hoạt động
- Giáo dục lễ giáo thông qua các môn học
- Sử dụng công nghệ thông tin vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ
- Giáo dục lễ giáo mọi lúc mọi nơi
- Giáo dục lễ giáo bằng hình thức khích lệ, động viên
- Giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ
- Phối kết hợp với phụ huynh
2. Tổ chức thực hiện
2.1. Xây dựng lớp học lễ giáo
Cùng với toàn ngành thực hiện chuyên đề năm học xây dựng trường học thân
thiện học sinh tích cực. Thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong phòng học, môi trường
xung quanh cũng là một chuyên đề mà tôi chú trọng trong năm học này.
Tôi luôn chú ý tạo cảnh quan trong phòng học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp
gọn gàng, ngăn nắp, từng góc riêng biệt mỗi kệ góc tôi đều làm mới, để hấp dẫn trẻ,
tạo cảm giác thích thú khi trẻ hoạt động và luôn mong muốn được sắp xếp ngăn nắp
sau khi chơi.
Ngoài ra trong tôi còn lồng ghép nội dung tuyên truyền về giáo dục lễ giáo
ở các góc theo chủ đề. Tôi trang trí hấp dẫn sưu tầm những tranh ảnh có nội
dung giáo dục lễ giáo dán vào cho trẻ xem, kèm theo một bài thơ hay nội dung
phù hợp với hình ảnh, khi trẻ chơi ở các góc tôi cho trẻ đến xem và trò chuyện
giáo dục hành vi của trẻ đối với mọi người, mọi vật xung quanh đàm thoại với
trẻ những hành vi văn minh trong giao tiếp.
Ví dụ: Với chủ đề Trường mầm non tôi dán lên bức tranh một em bé đang
vòng tay chào cô giáo khi đến lớp. Khi trẻ nhìn tranh và biết được hành động
của em bé này ngoan hay hư, từ đó có ý thức làm theo những việc làm đúng đắn.
5
Hay chủ đề gia đình tôi dán lên bài thơ Buổi sáng cùng với hình ảnh minh
họa bé đang quét nhà và chăm sóc các con vật. Thông qua hình ảnh đó trẻ biết
được mình cũng có thể giúp đỡ mọi người những công việc nhỏ vừa với sức
mình để thể hiện tình yêu thương, kính trọng với những người xung quanh.
Buổi sáng
Sáng nào cũng vậy
Bé dậy cùng bà
Ra trước sân nhà
Tập bài thể dục
Đánh răng rửa mặt
Lấy chổi quét nhà
Cho gà ăn thóc
Thương ba khó nhọc
Bé học chuyên cần
Thương mẹ tảo tần
Bé ngoan lễ phép.
Việc lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các góc trẻ rất thích thú và
thường xuyên đến xem.
2.2 Giáo viên là người gương mẫu trong mọi hoạt động
Để đạt được hiệu quả trong giáo dục lễ giáo cho trẻ thì việc cô giáo gương
mẫu là việc làm vô cùng cần thiết. Bởi hàng ngày thời gian của trẻ ở trường, ở
bên cô là chủ yếu, trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi. Mọi hành vi của
cô được trẻ để ý và thích bắt chước làm theo. Vì vậy cô luôn luôn thể hiện chuẩn
mực trong cách giao tiếp với người lớn và mọi người xung quanh. Với trẻ không
to tiếng quát tháo, xưng hô dịu dàng bằng cô và cháu, giờ đón trả trẻ tôi luôn ân
cần dịu dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh,
cháu hỏi gì tôi trả lời rõ ràng, đủ câu, không trả lời qua loa chiếu lệ.
6
Mặt khác tôi luôn tìm hiểu kỹ về đặc điểm tâm lý của từng trẻ để có những
cách ứng xử phù hợp với trẻ.
Ví dụ: Lớp tôi có cháu Minh Thư, Mạnh Tường, Thiên Long… Ở lớp các
cháu rất nhút nhát, trong giờ học ít tham gia phát biểu ý kiến, và dường như trẻ
không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. Chính vì vậy tôi luôn dành
nhiều thời gian để trò chuyện, gần gũi trẻ. Nhiều lúc tôi tham gia chơi và hoạt
động cùng trẻ và lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chung.
Còn với những cháu hay làm nũng thì lại cần tập cho trẻ thói quen biết tự lập, tự
phục vụ cho bản thân mình mà không phải lúc nào cũng cần đến sự giúp đỡ của
người thân.
2.3. Ứng dụng công nghệ thông tin và việc giáo dục lễ giáo cho tre
thông qua các môn học
Mỗi phương pháp hay biện pháp mà giáo viên sử dụng trong giảng dạy đều
hướng đến mục đích: góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ và ứng dụng
công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là một trong những biện pháp đó. Để
việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đòi hỏi người giáo viên mầm
non không chỉ có năng lực sư phạm mà còn cần có những kinh nghiệm trong
việc phối kết hợp giữa giáo án điện tử và phần giảng dạy của cô để việc ứng
dụng tin học thực sự đem lại hiệu quả giáo dục cao.
Ví dụ: Trong các tiết học tôi đã áp dụng công nghệ thông tin và đưa
đên cho trẻ những hình ảnh thật về các hành vi văn minh, lễ phép. Cho trẻ xem
những đoạn phim về các bạn nhỏ đang thực hiện công việc nhặt rác ở sân trường
và giáo dục cho trẻ biết các bạn đang làm vệ sinh môi trường ở những nơi công
cộng để giữ gìn vệ sinh chung.
Hoặc có thể đưa ra clip về các hành vi đúng, sai về việc bảo vệ môi
trường và tham gia giao thông. Yêu cầu trẻ lên chọn cho cô các hành vi đúng và
chỉ ra các hành vi sai. Nếu cháu chọn đúng cô sẽ cho hiệu ứng mặt cười, và các
7
cháu chọn sai sẽ hiện ra mặt mếu. điều đó khiến trẻ rất hứng thú và tham gia học
tập với hiệu quả cao.
Các tiết học được tổ chức thường xuyên và thu hút được sự chú ý, thích thú
của trẻ. Vì vậy lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các môn học có nhiều
ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá.
Ví dụ:
+ Qua môn khám phá khoa học. Tiết "Cây xanh và môi trường sống".
Sau khi cho trẻ quan sát trên màn hình, đàm thoại về lợi ích của cây và các
bạn nhỏ đang chăm sóc cho cây cô hỏi trẻ: Con có biết các bạn đang làm gì không?
Các bạn có đáng khen không? Muốn được khen như các bạn thì con phải làm gì?
Qua đó trẻ biết bảo vệ chăm sóc cây xanh để cây cho ta nhiều lợi ích bằng
cách tưới nước cho cây, không bẻ cành ngắt lá… Có thể cho trẻ trực tiếp được tưới
cây, nhổ cỏ cho cây, nhắc trẻ về nhà giúp đỡ bố mẹ chăm sóc cây trong vườn.
+ Môn làm quen văn học:
Khi dạy bài thơ Lấy tăm cho Bà
Sau khi cho trẻ đọc thơ và đàm thoại về nội dung bài thơ cô giáo dục trẻ biết
ông bà là người sinh ra bố mẹ các con, các con phải giúp đỡ ông bà và mọi người
trong gia đình dù chỉ là những việc nhỏ. Như vậy là các con đã thể hiện được tình
yêu thương, kính trọng của mình với mọi người rồi.
Hay khi kể cho trẻ nghe câu chuyện Cái hồ nhỏ
Sau khi kể cho trẻ nghe và đàm thoại về nội dung câu chuyện: Bạn thỏ đã
nhận ra lỗi của mình và xin lỗi các bạn Tôm, cua, ếch. Và bạn còn tự mình vớt hết
rác trong hồ lên để cho nước trong sạch. Qua câu chuyện đó tôi lồng ghép giáo
dục trẻ không vứt rác bừa bãi mà phải bỏ vào đúng nơi quy định, đồng thời giáo
dục các cháu biết giữ gìn vệ sinh cho môi trường trong sạch. Và khi làm điều gì
sai phải biết xin lỗi bạn bè và biết sửa lỗi. Như vậy mới được mọi người yêu quý.
8
+ Môn học âm nhạc: Tiết dạy hát: Tập rửa mặt
Sau khi dạy trẻ hát cô trò chuyện về nội dung bài hát:
Sáng mai ngủ dậy các con phải làm những công việc gì? Vì sao các con lại
làm việc đó? Qua đó giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh cho cơ thể luôn sạch sẽ để
được mọi người yêu mến.
2.5. Giáo dục lễ giáo cho tre mọi lúc mọi nơi
Khi thực hiên giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi đã lồng ghép vào khi thực
hiện các hoạt động trong ngày như hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt
động đón trả trẻ, hoạt động chiều…
Hoạt động góc
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học bằng chơi, chơi mà học, trong giờ hoạt
động góc trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau phản ánh sinh
hoạt cuộc sống của người lớn, tôi tiến hành lồng ghép lễ giáo vào các góc, qua
đó trẻ được đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi, trao nhận
bằng hai tay, tôi theo dõi quan sát lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu
hiện chưa đúng. Giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp.
Ví dụ: Ở góc phân vai: trò chơi bác sĩ.
Tôi hướng dẫn trẻ biết đóng vai bác sĩ, biết thăm hỏi bệnh nhân ân cần.
+Bác sĩ biết hỏi bệnh nhân, cháu đau chỗ nào? Đau ra sao?
+Trẻ đóng vai bác sĩ phát thuốc dặn bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần.
+Trẻ đóng vai bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói
lời cảm ơn đối với bác sĩ.
Ví dụ : Qua trò chơi bán hàng:
Yêu cầu người bán hàng và người mua hàng phải nói nhẹ nhàng, đủ câu:
+ Bác mua gì đấy ạ?
9
+ Bán cho tôi quả cam.
Sau khi chơi xong tôi nhắc nhở trẻ thu dọn đồ chơi cất lên giá gọn gàng,
ngay ngắn.
Qua hoạt động góc cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp,
trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không . Trẻ biết nói và trả lời đầy đủ
câu, biết xưng hô chuẩn mực đối với cô và bạn.
Trong khi chơi nếu trẻ làm việc gì sai đối với bạn, tôi nhắc nhở trẻ phải
biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn, ai cho cái gì thì nhận bằng hai tay và nói cảm ơn.
Ngoài ra còn giáo dục cháu đoàn kết với bạn bè, không tranh giành đồ chơi với
bạn, gặp chuyện gì phải thông báo cho người lớn biết.
Giờ hoạt ngoài trời.
Ví dụ: Tham quan vườn cây.
Cô đàm thoại với trẻ:
- Khi đi tham quan các con phải đi như thế nào?
- Muốn có cây xanh tốt ta phải làm gì?
- Quả để làm gì?
- Để có nhiều quả ngon phải làm gì?
- Khi ăn quả các con nghĩ đến ai?
Sau khi đàm thoại tôi giáo dục trẻ ngoan, không chen lấn, xô đẩy bạn. Biết
kính trọng, yêu quý những người lao động, trước khi ăn quả phải rửa sạch và gọt
vỏ, không vứt vỏ và hạt bừa bãi mà phải để vỏ vào nơi qui định.
Giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh lớp, biết đoàn kết, giúp đỡ
bạn bè, mọi người xung quanh.
Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ:
10
Tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với bố mẹ trẻ, nhắc nhở trẻ cất đồ
dùng đúng nơi quy định và chào cô, sau đó chào tạm biệt bố mẹ để vào lớp học.
Ra về nhắc trẻ từ tốn, không vội vàng, xô đẩy nhau chào Bố Mẹ và xin phép cô
ra về. Dặn trẻ về nhà ngoan, nghe lời Ông Bà, Bố Mẹ
Giờ ăn:
Cô mời trẻ và gợi ý để trẻ mời cô, mời các bạn cùng ăn cơm. Nhắc nhở trẻ ăn
gọn gàng, không để cơm rơi vãi, nhặt rác bỏ vào thùng rác đúng nơi quy định.
Giờ ăn phụ chiều khi cô đưa cho trẻ, cô gợi ý để trẻ biết nói Cháu xin cô, Cháu
cảm ơn cô, và biết nhận quà khi người lớn cho bằng hai tay.
2.6. Phối kết hợp với các bậc phụ huynh
Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì vai trò của phụ huynh có vai trò
không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Vì vậy việc phối kết hợp với phụ huynh trong
việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là vô cùng cần thiết.
Trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đề nghị phụ huynh nói lên những
đặc điểm tâm sinh lý của con mình để cô nắm rõ được. Phụ huynh phải trung
thực cho dù là trẻ có vấn đề về sức khỏe hay điều kiện sống, tính cách đặc biệt.
Có như vậy cô mới có biện pháp giáo dục tích cực và hiệu quả.
Tiếp đó tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo
dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo, nhất là trong tình hình hiện nay, nhiều nền văn
hoá và trò chơi giải trí đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn minh
của trẻ.
Tôi cũng trao đổi với phụ huynh không nên nuông chiều con quá mức, phải
giải thích cho trẻ hiểu cái gì là tốt, cái gì chưa tốt. Dần dần trẻ sẽ hiểu ra những
mong muốn của mình đó là sai, là không đúng, là chưa ngoan.
Hơn nữa phần đông phụ huynh lớp tôi là kinh doanh nên rất bận, không có
nhiều thời gian dành cho con cái nhất là trong việc giáo dục lễ giáo. Tôi đã đưa
ra yêu cầu là hàng tháng sẽ có kế hoạch học tập và sinh hoạt cũng như việc rèn
11
luyện lễ giáo cho trẻ do cô giáo lập ra. Kế hoạch này sẽ được dán ở bảng thông
báo của lớp để tất cả mọi phụ huynh đều nắm được từ đó cùng cô có những biện
pháp giáo dục phù hợp và đạt hiệu quả cao hơn.
2.7. Giáo dục lễ giáo bằng hình thức khích lệ, động viên.
Chúng ta đều biết trẻ nhỏ rất thích được khen ngợi, động viên, khi làm
được việc tốt. Những lời động viên, những phần thưởng nhỏ cũng làm trẻ vui
sướng và khích lệ trẻ cố gắng hơn nữa để lại được khen, được thưởng.
Vì vậy cuối ngày tôi sẽ cho các trẻ tự nhận xét xem ngày hôm nay mình đã
ngoan hay chưa, nhận xét trong lớp có những bạn nào ngoan, bạn nào chưa ngoan
và cho trẻ cắm cờ bé ngoan.
Ngoài ra tôi luôn dành thời gian để gần gũi với trẻ. Tôi tìm những câu nói hài
hước, hóm hỉnh, những món quà bất ngờ, kịp thời và các hình thức khen dễ thương
để động viên cho trẻ.
Ví dụ: Thưởng cho trẻ những bông hoa, chiếc lá vào những ngày trẻ làm
được việc tốt để trẻ có thể về khoe với Bố Mẹ. Hay những tràng pháo tay của
bạn vè cùng với lời giới thiệu nhân vật được nhận thú vị.
Trẻ rất thích thú và mong muốn ngày nào cũng ngoan để được nhận nhiều
những món quà thú vị.
Còn với những bạn chưa ngoan thì cô sẽ tạo cơ hội bằng cách cho trẻ lên
đọc thơ, hát múa và tặng những món quà nhỏ để khuyến khích động viên trẻ cố
gắng hơn nữa để lần sau cũng được nhận nhiều quà như các bạn.
2.8. Giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ:
Truyền thống của người Việt Nam chúng ta luôn tôn sư trọng đạo và giữ
vững những nét văn hóa đặc trưng. Vì vậy tôi thường xuyên tạo điều kiện cho
trẻ có cơ hội được tham gia các buổi tổ chức ngày lễ, ngày hội như ngày nhà
giáo Việt Nam, ngày tết trung thu, ngày tết nguyên đán...
12
Từ ý nghĩa của những ngày lễ lớn, truyền thống của dân tộc để giáo dục trẻ
lòng tự hào dân tộc, tôi cũng đã cung cấp cho trẻ biết về ngày lễ, biết kính trọng
những người đã hy sinh cho lợi ích dân tộc, lợi ích trồng người. Từ đó hình
thành cho trẻ lòng tự hào, kính yêu đối với người lớn tuổi, thông qua đó khuyến
khích trẻ học tập và phấn đấu thành con người có ích sau này.
Ví dụ: Ngày nhà giáo Việt Nam tôi tổ chức cho các tổ trong lớp thi hát về
cô giáo. Các tổ sẽ phải nhớ được các bài hát về cô giáo và hát thi với nhau. Sau
đó trò chuyện để trẻ hiểu thêm về ý nghĩa công việc của các cô giáo. Giáo dục
trẻ biết quí trọng, nghe lời cô giáo, cố gắng học giỏi để cô vui lòng.
Hay đến ngày Tết trung thu tôi chuẩn bị mâm ngũ quả, đèn ông sao và rất
nhiều hoa quả, bánh kẹo. Mời trẻ cùng chuẩn bị, bày mâm ngũ quả và thắp đèn.
Nhắc trẻ giúp đỡ nhau trong khi làm, cùng nhau làm để có một sản phẩm đẹp.
Tôi đóng vai làm chị Hằng kể cho trẻ nghe về ngày tết trung thu có trăng sángg,
có chị hằng, chú cuội… và tổ chức cho trẻ rước đèn, hát múa.
Cùng với cuộc thi Bé khỏe bé thông minh do nhà trường tổ chức tôi cũng đã
tổ chức cho lớp mình thi Bé khỏe bé thông minh. Trong cuộc thi có các bức tranh
hành động đúng và sai như: tranh em bé quét nhà, tranh em bé chào hỏi, tranh em
bé bẻ cành cây, tranh các bạn tranh giành nhau… Yêu cầu trẻ dán tranh hành động
đúng vào bảng có khuôn mặt cười và tranh hành động sai vào bảng có khuôn mặt
mếu. Để trẻ tự tìm tranh đúng hay sai và dán vào bảng phù hợp. Và những cháu
nào thực hiện tốt thì sữ có phần thưởng. Trẻ rất hứng thú khi tham gia cuộc thi và
đem lại hiệu quả cao.
III. KIỂM NGHIỆM
Qua quá trình tìm hiểu và áp dụng các giải pháp trên vào giáo dục lễ giáo
đối với trẻ trong lớp mình tôi đã thu được kết quả như sau:
Bảng 2: Khảo sát kết quả cuối năm học:
Mức độ đạt được
13
STT
Nội dung giáo dục
TS
trẻ
Tốt
Khá
TB
SL
%
SL
%
SL
%
1
Biết xưng hô, chào hỏi lễ phép
40
35
87.5
4
10
1
2.5
2
Biết nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc
40
31
77.5
6
15
3
7.5
40
34
85
4
10
2
5
40
33
82.5
4
15
2
10
3
4
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi
theo quy định
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ
sinh môi trường
5
Biết nhường nhịn giúp đỡ bạn
40
29
72.5
6
15
5
12.5
6
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
40
30
75
7
17.5
3
7.5
Như vậy sau khi sử dụng các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục lễ
giáo cho trẻ chúng ta thấy mức độ đạt được đã tăng lên rõ rệt. Số cháu và tỉ lệ tốt
và khá tăng cao, số cháu đạt Trung Bình giảm đi. Điều đó khẳng định một điều
rằng các biện pháp được sử dụng là đúng đắn và đem lại hiệu quả tốt trong quá
trình giáo dục.
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Khi thực hiện đề tài này, với những biện pháp thực hiện và kết quả thu
được tôi rút ra bài học như sau:
Ngay từ đầu năm giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ tình hình của lớp, của
từng cháu về sức khỏe, sở thích cũng như hoàn cảnh gia đình, mức độ quan tâm
của Bố Mẹ và tạo cho trẻ môi trường học tập và nề nếp tốt. Có như vậy thì hiệu
quả giáo dục sẽ được nâng cao.
Bản thân tôi phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca, vè để
nội dung giáo dục lễ giáo của trẻ ngày càng phong phú hơn, tôi thay đổi theo
từng chủ đề để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ. Các tiết học có lồng ghép nội dung
giáo dục lễ giáo dưới hình thức vè, ca dao, câu đố vào bài học để giáo dục trẻ.
14
Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng tuần hoặc
tổ chức văn nghệ để động viên tinh thần trẻ.
Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu
thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện yêu thương để
tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao
tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân cách cho trẻ.
Trên đây là một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4 – 5 tuổi trong
trường mầm non. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của lãnh đạo cấp trên và
các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày càng tốt hơn. Tôi chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Bỉm Sơn, ngày 20 tháng 04 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Người viết
Trần Thị Kim Tuyến
15
- Xem thêm -