Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
A - Lêi më ®Çu
Sau 30 n¨m x©y dùng nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, h¬n 10
n¨m x©y dùng nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña
Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN, §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n ta ®· ®¹t ®îc
nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh tÕ. §ång thêi chóng ta
còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng vÊn ®Ò do nhiÒu nguyªn nh©n, ¶nh hëng g©y
ra. Nh÷ng thµnh tùu to lín mµ §¶ng- Nhµ níc- Nh©n d©n ta ®¹t ®îc ®Òu cã
sù ®ãng gãp cña nhiÒu nh©n tè, trong ®ã ngµnh Ng©n hµng cã nh÷ng ®ãng
gãp ®¸ng kÓ.
ChÝnh v× vËy, nghiªn cøu n¾m b¾t vÒ vai trß chøc n¨ng cña ngµnh
Ng©n hµng nãi chung, Ng©n hµng Th¬ng m¹i nãi riªng còng nh ®Æt vai trß,
chøc n¨ng cña Ng©n hµng Th¬ng M¹i trong mèi t¬ng quan víi Ng©n hµng
TW lµ sù cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ hiÓu râ thùc tr¹ng vµ ®Æt ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô
thÓ cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh Ng©n hµng vµ qu¸ tr×nh ®æi míi cña
®Êt níc. Em chän ®Ò tµi: “ Ng©n hµng Th¬ng M¹i- chøc n¨ng vµ mèi
quan hÖ víi Ng©n hµng TW” bëi lÏ ®©y lµ ®Ò tµi mang tÝnh thùc tiÔn cao.
Tuy vËy do thêi gian cã h¹n & nhËn thøc cßn cha thËt thÊu ®¸o nªn
bµi lµm kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, nhîc ®iÓm. Em mong thÇy c«
th«ng c¶m vµ gãp ý cho em. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
1
B - Néi dung
§Ó hiÓu râ h¬n ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) vµ mèi quan hÖ gi÷a
ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) víi ng©n hµng Trung ¬ng (NHTW) .Tríc hÕt
ngêi ta ph¶i hiÓu râ ®îc vai trß , chøc n¨ng cña NHTM vµ sau ®ã ta míi t×m
hiÓu xem NHTM vµ NHTW quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo ?
I. Vai trß , chøc n¨ng cña NHTM:
1.1. Vai trß cña NHTM :
Nh chóng ta ®· biÕt , ngµy nay kh«ng mét quèc gia nµo lµ kh«ng cã
mét NHTM .Muèn hiÓu râ NHTM tríc hÕt ta ph¶i hiÓu râ Ng©n hµng nµy
lµm nhiÖm vô g× ?
Nã thùc hiÖn 4 nhiÖm vô c¬ b¶n nh sau :
+ Thø nhÊt : NHTM gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t më réng s¶n
xuÊt kinh doanh , n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh .
+ Thø hai : Nã gãp phÇn ph©n bè hîp lý c¸c nguån lùc gi÷a c¸c vïng
trong quèc gia , t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c©n ®èi nÒn kinh tÕ .
+ Thø ba : NHTM t¹o m«i trêng cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch nÒn
tiÒn tÖ cña NHTW .
+ Thø t : NHTM lµ cÇu nèi cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®ãi ngo¹i
gi÷a c¸c quèc gia .
§Ó hç trî ®¾c lùc cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nµy ®¹t ®îc hiÖu qu¶
cao , gãp phÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ vµ t¨ng søc c¹nh tranh cho c¸c doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng quèc tÕ th× vai trß cña NHTM lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc
th«ng qua c¸c nghiÖp vô tµi trî xuÊt khÈu,quan hÖ thanh to¸n víi c¸c tæ
chøc tµi chÝnh ng©n hµng vµ doanh nghiÖp quèc tÕ, gióp cho viÖc thanh to¸n
, trao ®æi mua b¸n ®îc diÔn ra nhanh chãng , thuËn tiÖn , an toµn vµ cã hiÖu
qu¶ .
1.2. C¸c chøc n¨ng cña NHTM :
§Ó thùc hiÖn vai trß ®ã NHTM cã nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n sau
®©y :
1.2.1. Chøc n¨ng trung gian tÝn dông :
Ho¹t ®éng chÝnh cña NHTM lµ ®i vay ®Ó cho vay, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn
râ NHTM thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian tÝn dông. Mét mÆt, NHTM huy
®éng c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi ë mäi chñ thÓ trong x· héi tõ c¸c doanh
2
nghiÖp ,c¸c hé gia ®×nh ,c¸ nh©n c¬ quan nhµ níc ...MÆt kh¸c, c¸c NHTM
dïng nguån vèn ®· huy ®éng ®îc ®Ó cho vay l¹i ®èi víi nh÷ng chñ thÓ cã
nhu cÇu bæ sung vèn .Theo nh÷ng c¸ch thøc ®ã NHTM lµ mét trung gian vÒ
tÝn dông gi÷a nh÷ng chñ thÓ d thõa vÒ vèn vµ nh÷ng chñ thÓ cã nhu cÇu vÒ
sö dông vèn .
Nh÷ng ho¹t ®éng trªn cña NHTM mang tÝnh chÊt kinh doanh, bëi v×
khi cho vay, NHTM ®Æt ra mét møc l·i suÊt cao h¬n so víi khi huy ®éng
vèn. Nh÷ng ho¹t ®éng ®ã ngµy cµng ®îc më réng nhiÒu , nã tiÕt kiÖm ®îc
c¸c chi phÝ vÒ th«ngtin vµ giao dÞch cho nÒn kinh tÕ .
Nh vËy , víi chøc n¨ng trung gian tÝn dông, NHTM ®· hç trî, kh¾c
phôc nh÷ng h¹n chÕ cña c¬ chÕ ph©n phèi vèn trùc tiÕp, t¹o ra mét kªnh
®iÒu chuyÓn vèn quan träng. KÕt qu¶ cña nh÷ng ho¹t ®éng ®ã gãp phÇn
n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc ®iÒu chuyÓn vèn cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy
t¨ng trëng kinh tÕ , t¹o thªm viÖc lµm cho ngêi lao ®éng .
1.2.2. Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n :
Trªn c¬ së nh÷ng ho¹t ®éng ®i vay ®Ó cho vay, NHTM ®· cung cÊp
c¸c dÞch vô thanh to¸n cho c¸c kh¸ch hµng. Thay cho viÖc thanh to¸n trùc
tiÕp , c¸c doanh nghiÖp ,c¸ nh©n ...cã thÓ nhê NHTM thùc hiÖn nh÷ng c«ng
viÖc nµy dùa trªn nh÷ng kho¶n tiÒn hä ®· göi ë ng©n hµng, th«ng qua viÖc
mang tiÒn cña ngêi ph¶i tr¶ chuyÓn cho ngêi ®îc hëng b»ng nhiÒu h×nh thøc
kh¸c nhau víi kü thuËt ngµy cµng tiªn tiÕn vµ thñ tôc ngµy mét ®¬n gi¶n .
Nh÷ng dÞch vô thanh to¸n cña NHTM ngµy cµng ®îc a chuéng v× nã
®em l¹i sù thuËn tiÖn, an toµn vµ tiÕt kiÖm chi phÝ h¬n cho nh÷ng chñ thÓ
trong nÒn kinh tÕ. §èi víi NHTM, khi thùc hiÖn chøc n¨ng thanh to¸n sÏ
t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng quan hÖ kh¸ch hµng, kh«ng chØ hç trî cho sù ph¸t
triÓn cña ho¹t ®éng huy ®éng tiÒn göi mµ cßn ®èi víi c¶ ho¹t ®éng cho vay .
Qua chøc n¨ng nµy, NHTM còng ®· gãp phÇn gi¸m s¸t kû luËt tµi
chÝnh, gi÷ g×n kû c¬ng phÐp níc trong toµn x· héi .
1.2.3. Chøc n¨ng t¹o tiÒn :
Nh÷ng ho¹t ®éng mµ NHTM thùc hiÖn lµm h×nh thµnh nªn mét c¬
chÕ t¹o tiÒn trong toµn hÖ thèng ng©n hµng. Ban ®Çu, víi nh÷ng kho¶n tiÒn
dù tr÷ nhËn ®îc tõ NHTW, NHTM sö dông ®Ó cho vay, sau ®ã nh÷ng kho¶n
tiÒn nµy sÏ ®îc quay l¹i NHTM mét phÇn khi nh÷ng ngêi sö dông tiÒn göi
vµo díi d¹ng tiÒn göi kh«ng kú h¹n. Qu¸ tr×nh huy ®éng tiÒn göi vµ cho vay
cña NHTM trªn c¬ së lîng tiÒn do NHTW cung øng sÏ ®îc kÐo dµi vµ chØ
dõng l¹i khi nµo toµn bé lîng tiÒn do NHTW cung øng ban ®Çu ®· quay trë
3
vÒ hÕt NHTWdíi d¹ng tiÒn göi dù tr÷ b¾t buéc. Khi ®ã, c¸c NHTM ®· cã
mét sè d rÊt lín trªn c¸c tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n. §©y chÝnh lµ sè
tiÒn do c¸c NHTM t¹o ra, bëi v× nh÷ng kh¸ch hµng göi tiÒn cã thÓ sö dông
nã ®Ó thanh to¸n, chi tr¶ díi h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng , mµ
kh«ng cÇn sö dông tíi tiÒn mÆt do NHTW ph¸t hµnh .
Khèi lîng tiÒn do c¸c NHTM t¹o ra cã ý nghÜa kinh tÕ to lín , nã më
ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ,®¸p
øng nhu cÇu sö dông tiÒn cña x· héi bªn c¹nh lîng tiÒn do NHTW ph¸t
hµnh .
MÆc dï kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña c¸c NHTM phô thuéc nhiÒu vµo quyÕt
®Þnh cña c¸c NHTM trong viÖc duy tr× dù tr÷ d thõa, quyÕt ®Þnh sö dông
tiÒn díi h×nh thøc nµo cña c¸c chñ thÓ sö dông tiÒn, nhng NHTW cã thÓ
kiÓm so¸t vµ ®iÒu tiÕt nã khi quy ®Þnh dù tr÷ b¾t buéc.
II. Mèi quan hÖ gi÷a NHTW vµ NHTM:
2.1. QuyÒn lùc vµ sù gióp ®ì cña NHTW ®èi víi NHTM :
NHTW lµ ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng. Nã kh«ng cã môc ®Ých
muèn t×m danh lîi. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña nã lµ cung øng vµ ®iÒu hoµ
khèi lîng tiÒn tÖ, ®iÒu khiÓn hÖ thèng tiÒn tÖ vµ tÝn dông, kiÓm so¸t hÖ
thèng ng©n hµng ,b¶o vÖ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn trong níc. Nã lµ trung t©m t¸c
®éng toµn bé ho¹t ®éng tÝn dông ký th¸c ,tiÕt kiÖm cña c¸c ng©n hµng trung
gian vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh .Vai trß t¸c ®éng nµy võa do uy quyÒn tù
nhiªn ®îc ®Æt ®Þnh cho nã , võa do kh¶ n¨ng cña nã sö dông mét c¸ch linh
ho¹t nh÷ng biÖn ph¸p cã tÝnh c¸ch ®ßn bÈy kinh tÕ trong viÖc kiÓm so¸t vµ
®iÒu hoµ khèi lîng tiÒn tÖ vµ tÝn dông .
NHTM lµ ng©n hµng thùc hiÖn nhiÒu lo¹i nghiÖp vô ng©n hµng h¬n
hÕt trong sè ng©n hµng trung gian .Ngµy nay , ngêi ta kh«ng thÓ h×nh dung
næi mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ v¾ng bãng c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian
tøc lµ c¸c tæ chøc lµm chøc n¨ng nh chiÕc "cÇu nèi " gi÷a ngêi cã vèn vµ
ngêi cÇn vèn .C«ng nghÖ tµi chÝnh ®· ®îc sö dông triÖt ®Ó nh»m thu hót
toµn bé c¸c nguån vèn dù tr÷ víi thêi h¹n vµ quy m« rÊt kh¸c nhau phôc vô
cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng .
C¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c ph¸t hµnh
c¸c phiÕu ghi nî (sæ tiÕt kiÖm ,tÝn phiÕu më tµi kho¶n ....)mua c¸c chøng
kho¸n khëi thuû (cæ phiÕu , tr¸i phiÕu , vËt cÇm cè). Nhê cã quy m« ho¹t
®éng lín, nªn c¸c tæ chøc tµi chÝnh cã thÓ ph©n t¸n ®îc rñi ro , gi¶m chóng
4
tíi møc tèi thiÓu ®Ó thu ®îc lîi nhuËn cho m×nh vµ ®¶m b¶o c¸c thËn lîi ®èi
víi kh¸ch hµng. Nh vËy, cã thÓ v× ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh gièng
nh ho¹t ®éng cña kh©u th¬ng nghiÖp trong chu tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng
hµng ho¸. Sù kh¸c nhau lµ ë chç, hµng ho¸ mµ c¸c tæ chøc tµi chÝng kinh
doanh lµ tiÒn vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ. Ho¹t ®éng nµy cµng thÓ hiÖn râ khi
ta xem xÐt tíi vai trß thóc ®Èy sù t¨ng trëng kinh tÕ cña c¸c tæ chøc tµi
chÝnh .Vai trß nµy thÓ hiÖn ë hai mÆt:
Mét mÆt do kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ vµ quy m« lín , do sù thµnh th¹o
trong nghÒ nghiÖp ,c¸c trung gian tµi chÝnh lùa chän lÜnh vùc bá vèn chÝnh
x¸c h¬n nhiÒu so víi tõng c¸ thÓ trong x· héi .NghÜa lµ ,nã chuyÓn mét
c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån vèn tÝch luü trong x· héi tõ ngêi cÇn cho
vay tíi ngêi cÇn vay.
Thø hai: sù c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®· Ðp møc l·i suÊt
xuèng møc thÊp nhÊt lµm cho nguån vèn thùc tÕ bá vµo ®Çu t ®îc t¨ng lªn
tíi møc cao nhÊt.
Trong thùc tÕ, c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ®îc h×nh thµnh ë rÊt
nhiÒu d¹ng, nhng néi dung vµ ho¹t ®éng cña chóng l¹i ®an xen lÉn nhau rÊt
khã ph©n biÖt râ rµng .Trong sè c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ,hÖ thèng
c¸c NHTM chiÕm vÞ trÝ quan träng nhÊt c¶ vÒ quy m« tµi s¶n vµ vÒ thµnh
phÇn c¸c nghiÖp vô .
Ho¹t ®éng cña NHTM bao gåm 3 lÜnh vùc nghiÖp vô : nghiÖp vô Nî
(huy ®éng vèn ); nghiÖp vô Cã (cho vay ) vµ nghiÖp vô M«i giíi trung gian
(dÞch vô thanh to¸n ,®¹i lý , t vÊn , th«ng tin, gi÷ hé chøng tõ vµ vËt quý
gi¸ ...) Theo c¸c ph¸p lÖnh vÒ ng©n hµng ViÖt Nam NHTM lµm ®ñ c¸c
nghiÖp vô theo mét nguyªn t¾c gäi lµ " ng©n hµng tæng hîp "
ChÝnh v× nh÷ng vai trß quan träng cña NHTM nªn NHTW cña c¸c níc ®Òu ®îc luËt ph¸p cho phÐp cã nhiÒu thÈm quyÒn ®èi víi NHTM, ®iÒu ®ã
nh»m môc ®Ých thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ,gi÷ v÷ng hÖ thèng ng©n hµng
ho¹t ®éng lµnh m¹nh ,b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®ång
thêi t¹o thuËn lîi cho NHTM ho¹t ®éng h÷u hiÖu ,gãp phÇn ph¸t triÓn kinh
tÕ ®Êt níc.
* NHTW cã nh÷ng quyÒn h¹n sau ®©y ®èi víi NHTM :
1 - QuyÒn b¾t c¸c ng©n hµng nµy ph¶i ký göi t¹i NHTW mét phÇn
cña tæng sè tiÒn göi mµ hä nhËn ®îc tõ mäi giíi theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh.
PhÇn b¾t buéc ký göi ®ã lµ dù tr÷ b¾t buéc .NHTW Ên ®Þnh tû lÖ ®ã khi t¨ng
khi gi¶m tuú theo t×nh h×nh .
2 - Nh÷ng quyÒn lùc kh¸c cña NHTW ®èi víi NHTM :
5
a) NHTW ®îc giao quyÒn xÐt ®¬n xin thµnh lËp c¸c ng©n hµng, chÕ
tµi c¸c vô vi ph¹m luËt lÖ ng©n hµng .
b) NHTW cã nhiÖm vô kiÓm so¸t ,thanh tra c¸c ng©n hµng trung
gian, nh»m gióp cho hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng trªn c¨n b¶n thanh
khiÕt, tõ ®ã b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi göi tiÒn vµ quyÒn lîi chung cña x·
héi vµ nÒn kinh tÕ.
c ) NHTW Ên ®Þnh c¸c l·i suÊt ,lÖ phÝ hoa hång ¸p dông cho c¸c
ng©n hµng trung gian ,quy ®Þnh nh÷ng thÓ lÖ ®iÒu hµnh c¸c nghiÖp vô ,...
* NHTW kh«ng cã quyÒn h¹n ,mµ cßn cã nghÜa vô gióp ®ì c¸c
NHTM:
- NHTW cÊp tÝn dông cho c¸c ng©n hµng trung gian díi nhiÒu h×nh
thøc nh cho vay, mua b¸n, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu ®èi víi giÊy tê cã gi¸
cña NHTM ...
- Cung cÊp nh÷ng tiÖn nghi ng©n hµng cho c¸c ng©n hµng trung gian
.
- Gióp c¸c ng©n hµng trung gian trong viÖc thanh to¸n nh÷ng mãn
nî víi nhau mµ kh«ng ph¶i di chuyÓn tiÒn b¹c b»ng c¸ch thiÕt lËp phßng
giao ho¸n t¹i trô së cña m×nh .
- Còng t¹i ®©y ,NHTW cßn thµnh lËp trung t©m rñi ro ng©n hµng ,
trong ®ã cã trung t©m sÐc kh«ng tiÒn b¶o chøng .
Trong quan hÖ víi NHTW ,ngoµi nh÷ng thñ tôc mang tÝnh chÊt
ph¸p lý, NHTM ph¶i më tµi kho¶n t¹i NHTW vµ ph¶i cã mét kho¶n tiÒn göi
t¹i NHTW ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ thuËn lîi cho ho¹t ®éng cu¶ m×nh.
TÊt c¶ c¸c quyÒn h¹n vµ sù gióp dì cña NHTW ®èi víi NHTM
nªu trªn ®Òu cã quy ®Þnh t¹i ph¸p lÖnh ng©n hµng Nhµ níc .
2.2. NHTW vµ viÖc gióp ®ì më réng quy m« thùc tÕ cña hÖ
thèng NHTM
HÖ thèng NHTM quèc doanh níc ta tuy cã më nh÷ng chi nh¸nh tíi
quËn huyÖn ,nhng quy m« thùc tÕ cßn h¹n hÑp v× nh÷ng tiÖn nghi ng©n hµng
cßn nghÌo nµn vÒ c«ng cô còng nh vÒ h×nh thøc ; v× vËy d©n c vµ doanh
nghiÖp cha tiÕp cËn vµ híng dông nh÷ng tiÖn nghi ®ã mét c¸ch réng r·i .
§Ó thu hót vµ tËp hîp ®îc nguån vèn tõ d©n c, tõ doanh nghiÖp vµ
chuyÓn c¸c nguån vèn ®ã cho c¸c nhµ ®Çu t ,NHTW cÇn gióp ®ì c¸c ng©n
hµng trung gian më réng quy m« thùc tÕ cña hÖ thèng ng©n hµng b»ng c¸ch
cung øng nh÷ng tiÖn nghi ng©n hµng cho mäi ngêi cã thÓ tiÕp cËn vµ sö
dông tiÖn nghi ®ã cña ng©n hµng .
6
Víi t c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh ,NHTM lµ mét doanh nghiÖp
vµ chñ cña nã ®Òu nh»m tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Ng©n hµng kiÕm lîi nhuËn
b»ng c¸ch cho vay vµ ®i vay .§Ó nhËn tiÒn vµo, ng©n hµng ®a ra c¸c ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho ngêi göi tiÒn .TiÕp ®ã , ng©n hµng ph¶i t×m ra nh÷ng c¸ch
cã lîi ®Ó ®em cho vay nh÷ng g× ®· vay ®îc .Ng©n hµng dïng tµi chuyªn
m«n nghiÖp vô cña m×nh ®Ó thu hót mét danh s¸ch vèn ®Çu t ®a d¹ng , mÆc
dï nh÷ng ngêi göi tiÒn chØ ®Ó ý lµ hä thu ®îc mét l·i suÊt víi c¸c kho¶n göi
cã kú h¹n cña m×nh hoÆc hëng c¸c thuËn lîi vÒ dïng sÐc .Kü n¨ng ®iÒu
hµnh mét ng©n hµng bao gåm kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n ®îc bao nhiªu trong tæng
tµi s¶n cÇn ph¶i gi÷ díi d¹ng c¸c tµi s¶n cã kh¶ n¨ng ho¸n chuyÓn thµnh
thanh kho¸n, kÓ c¶ tiÒn mÆt vµ cã thÓ ®em cho vay bao nhiªu díi d¹ng Ýt
kh¶ n¨ng thanh to¸n h¬n ,mµ tõ ®ã thu ®îc c¸c l·i suÊt cao h¬n .NÕu kh«ng
cã kh©u trung gian nµy , th× nh÷ng ngêi göi tiÒn sÏ kh«ng cã c¶ thêi gian
lÉn tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i cho vay hoÆc ®Çu t nh thÕ
nµo .§ã chÝnh lµ dÞch vô kinh tÕ mµ ng©n hµng cung øng víi t c¸ch lµ ngêi
trung gian .
Ngoµi viÖc cung øng tiÖn nghi ng©n hµng cho mäi ngêi cÇn cã thªm
nh÷ng ph¬ng tiÖn chuyÓn dÞch vµ ph©n phèi rñi ro cho hÖ thèng NHTM .
Mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng hoµn h¶o cßn cung cÊp mét dÞch
vô quan träng kh¸c : §ã lµ viÖc chuyÓn dÞch vµ ph©n phèi rñi ro .Ho¹t ®éng
ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ nhiÒu rñi ro h¬n hÕt .Mét
hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng tèt cã thÓ lµm gi¶m tíi møc tèi thiÓu tÊt c¶
c¸c kh¶ n¨ng rñi ro , ngo¹i trõ nh÷ng "rñi ro v× tai ho¹ ",nh rñi ro v× " ®éng
®Êt", nh÷ng ®ît suy tho¸i lín vÒ kinh tÕ trªn thÕ giíi ,....
Thªm vµo ®ã ,NHTW cã thÓ gãp phÇn gi¶m thiÓu rñi ro cho c¸c
NHTM b»ng c¸ch cung øng nh÷ng th«ng tin ,c¶i thiÖn chÊt lîng th«ng tin
,tÝnh kh¶ dông cña nã vÒ nh÷ng ngêi ®i vay . Mét trong ph¬ng c¸ch hµnh
®éng lµ thiÕt lËp trung t©m rñi ro ,lµ n¬i tËp trung tÊt c¶ th«ng tin vÒ ngêi ®i
vay, vÒ ng¹ch sè ®i vay ,vËt ®¶m b¶o , tÝnh sßng ph¼ng cña nh÷ng ngêi
Êy ,...vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®ã cho c¬ quan tÝn dông .
III. thùc tr¹ng vµ nhËn xÐt c¸ nh©n.
Trong bèi c¶nh chung cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng Ng©n hµng trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu vÊn ®Ò khã kh¨n: t×nh h×nh
kinh tÕ trong vµ ngoµi níc tr× trÖ, ¶nh hëng cña sù suy tho¸i kinh tÕ khu
vùc, më réng ®Çu t tÝn dông cña c¸c Ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n, hiÖu
qu¶ kinh doanh cña nhiÒu Ng©n hµng gi¶m sót, ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n
7
hµng thµnh viªn trong hÖ thèng Ng©n hµng cha ®îc chÆt chÏ. Tuy vËy víi
nh÷ng cè g¾ng, nç lùc trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nãi
chung, Ng©n hµng TW, vµ Ng©n hµng TM nãi riªng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt
qu¶ quan träng, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
cña ®Êt níc.
XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña NHTW - NHTM trong thêi
gian gÇn ®©y, em xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ:
- Sö dông tÝch cùc h¬n n÷a c«ng cô l·i suÊt nh»m gãp phÇn æn ®Þnh
l¹m ph¸t, kÝch thÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua
viÖc tõng bíc gi¶m l ·i suÊt cho vay qua c¸c thêi kú.
- HiÖp héi Ng©n hµng ph¶i thÓ hiÖn tÝch cùc vai trß liªn kÕt c¸c Ng©n
hµng nh»m t¹o mét mÆt hµng l·i suÊt huy ®éng, l·i suÊt cho vay t¬ng ®èi
phï hîp cho mçi Ng©n hµng th¬ng m¹i.
- T¨ng cêng quan hÖ hîp t¸c Ng©n hµng víi c¸c níc trªn thÕ giíi.
- N©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh tra trªn c¬ së hoµn
thiÖn c¬ chÕ an toµn hÖ thèng Ng©n hµng, n©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô
thanh tra Ng©n hµng.
8
C - KÕt luËn
Nãi tãm l¹i, muèn cho ®Êt níc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ nh÷ng chÝnh
s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ níc ®¹t ®îc hiÖu qu¶ m¹nh mÏ, chóng ta
ph¶i chó träng n©ng cao ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ,
lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi, kinh tÕ, chó träng n©ng cao ho¹t ®éng cña
ngµnh Ng©n hµng nãi chung, Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ Ng©n hµng Trung
¦¬ng nãi riªng kh«ng n»m ngoµi môc ®Ých ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
MÆc dï trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vai trß to lín cña ngµnh Ng©n hµng còng
nh nh÷ng hiÖu qu¶ mµ chóng mang l¹i cho nÒn kinh tÕ lµ kh«ng nhá, vÉn
cßn cã mét sè nh÷ng bÊt cËp cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. ChÝnh v× lÏ ®ã, nghiªn cøu
®Ò nµy sÏ gióp chóng ta hiÓu râ h¬n vÒ u - nhîc ®iÓm cña hai ngµnh Ng©n
hµng còng nh mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a chóng trong hÖ thèng chung cña
ngµnh Ng©n hµng. Tõ ®ã rót ra ®îc nh÷ng kÕt luËn, còng nh ®a ra ®îc
nh÷ng s¸ng kiÕn míi h÷u Ých ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam, t¹o bíc ®ét ph¸ trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ vµ khu vùc.
9
Tµi liÖu tham kh¶o
1. C¸c nghiÖp vô Ng©n hµng th¬ng m¹i - Gi¸o s Lª V¨n T - NXB
Thèng kª.
2. Fredric S.Mishkin - TiÒn tÖ Ng©n hµng - ThÞ trêng tµi chÝnh NXB
Khoa häc kü thuËt - Hµ Néi - 1994.
3. Lª V¨n Danh - TiÒn vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng - NXB ChÝnh trÞ
Quèc gia Hµ Néi - 1996.
4. §Ò c¬ng bµi gi¶ng tµi chÝnh - TËp II - Trêng §¹i häc Qu¶n lý vµ
Kinh doanh Hµ Néi - XuÊt b¶n T11/1998.
10
Môc lôc
A - Lêi nãi ®Çu
B - néi dung
I. Vai trß, chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ............................1
1.1. Vai trß cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ................................................1
1.2. C¸c chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ...................................2
1.2.1. Chøc n¨ng trung gian tÝn dông.................................................2
1.2.2. Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n.............................................2
1.2.3. Chøc n¨ng t¹o tiÒn....................................................................3
II. Mèi quan hÖ gi÷a NHTW vµ NHTM..........................................4
2.1. QuyÒn lùc vµ sù gióp ®ì cña NHTW ®èi víi NHTM...................4
2.2. NHTW vµ viÖc gióp ®ì më réng quy m« thùc tÕ cña hÖ thèng
Ng©n hµng th¬ng m¹i ...................................................................................6
III. Thùc tr¹ng vµ nhËn xÐt c¸ nh©n................................................8
C - KÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
11