Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Bíc vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21, xu híng toµn cÇu hãa ngµy cµng
trë thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy c¸c quèc gia thÓ hiÖn râ chç ®øng cña
m×nh trªn trêng quèc tÕ . Mçi quèc gia ®Òu kh«ng ngõng nç lùc phÊn ®Êu vÒ
mäi mÆt ®Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh tÕ nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh . Sù
c¹nh tranh gay g¾t ®ã ®ßi hái c¸c quèc gia cÇn x©y dùng chiÕn lîc phï hîp ®Ó
®Èy m¹nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Sù ph¸t
triÓn cña mét doanh nghiÖp sÏ t¹o c¬ së , nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho mét nÒn
kinh tÕ lµnh m¹nh .
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , mét yÕu tè quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp cã thÓ
th¾ng trong mét m«i trêng c¹nh tranh lµ : doanh nghiÖp ®ã ph¶i phÊn ®Êu h¹
gi¸ thµnh vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm .
NÒn kinh tÕ thÞ trêng víi bíc ®æi míi thùc sù trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh
tÕ ®· kh¼ng ®Þnh râ h¬n vai trß , vÞ trÝ cña th«ng tin kÕ to¸n trong qu¶n trÞ
doanh nghiÖp. Lµ mét trong c¸c thµnh phÇn quan träng cña kÕ to¸n , h¹ch to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi chøc n¨ng gi¸m s¸t vµ ph¶n
¸nh trung thùc, kÞp thêi c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ,
tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n phÈm sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n chØ ra ®îc ph¬ng ¸n, biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt nh»m h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng cô
h÷u hiÖu gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ lùa chän ph¬ng ¸n s¶n xuÊt tèi u, x¸c ®Þnh dîc
tÝnh kh¶ thi cña ph¬ng ¸n ®ã , ®ång thêi ®Þnh vÞ ®îc gi¸ b¸n s¶n phÈm, ®¶m
b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i.
Sau bíc chuyÓn m×nh tõ nÒn kinh tÕ tËp chung quan liªu bao cÊp sang
nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã
nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. Mét sè doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng thÝch øng nhanh
víi thùc tÕ ®· kh«ng cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp , kinh doanh kh«ng ®îc
hiÖu qu¶ dÉn tíi gi¶i thÓ ,ph¸ s¶n. Song bªn c¹nh ®ã , mét sè doanh nghiÖp
nhµ níc kh¸c ®· kh¼ng ®Þnh ®îc chç ®øng cña m×nh trªn thÞ trêng , sù phån
thÞnh cña doanh nghiÖp nµy cµng thÓ hiÖn râ . Mét trong c¸c doanh nghiÖp
nhµ níc nh thÕ lµ C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ, S¶n phÈm cña C«ng ty ®· trë nªn
gÇn gòi víi ngêi tiªu dïng.
Sau qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ, nhËn thøc ®îc tÇm
quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, em chän ®Ò tµi “ Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ “ cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
víi mong muèn t×m hiÓu cô thÓ h¬n c¸ch vËn dông c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ, ®ång thêi cã
thÓ ®ãng gãp mét phÇn ®Ò xuÊt cña m×nh nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty .
Néi dung chuyªn ®Ò ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 phÇn chÝnh nh
PhÇn 1 : Lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt .
PhÇn 2 : Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ.
PhÇn 3 : Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ.
Lµ mét ®Ò tµi tæng hîp bao hµm nhiÒu néi dung vµ thêi gian ®ùoc tiÕp
cËn víi thùc tÕ t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ cßn Ýt, mÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng
xong kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt nhÊt ®Þnh . V× vËy , em rÊt
mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña ThÇy nh»m hoµn thiÖn h¬n ®Ò tµi
cña m×nh
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp
A. VÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
I. Chi phÝ s¶n xuÊt :
1. Kh¸i niÖm
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn
quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng,
quý, n¨m).
2. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng hãa lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña ba yÕu tè: t liÖu lao
®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §ång thêi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
hµng hãa còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiªu hao cña chÝnh b¶n th©n c¸c yÕu tè trªn.
Nh vËy, ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng hãa, ngêi s¶n xuÊt ph¶i bá ra chi phÝ vÒ thï
lao lao ®éng, vÒ t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. V× thÕ, sù h×nh thµnh nªn
c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ yÕu tè kh¸ch quan,
kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña ngêi s¶n xuÊt.
CÇn chó ý ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chØ tiªu. ChØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña
kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn tíi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú.
Ngîc l¹i, chØ tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn nh÷ng lo¹i vËt t, tµi s¶n tiÒn vèn cña
doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chØ tiªu ë trong
kú cña doanh nghiÖp chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp, chi tiªu qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh vµ chØ tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô.
3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
a. Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ.
- YÕu tè nguyªn vËt liÖu.
- YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
trong kú.
- YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng.
- YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn
l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ CNVC.
- YÕu tè khÊu hao TSC§.
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi :
- YÕu tè kh¸c b»ng tiÒn.
b. Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Chi phÝ b¸n hµng.
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
c. Ph©n theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ.
- Chi phÝ s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®îc s¶n
xuÊt hoÆc ®îc mua.
- Chi phÝ thêi kú lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú nµo ®ã,
nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua nªn
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®îc xem lµ phÝ tæn cÇn ®îc khÊu trõ ra tõ lîi nhuËn cña thêi kú mµ chóng ph¸t
sinh.
d. Ph©n theo quan hÖ chi phÝ víi khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn
thµnh.
- BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi lîng
c«ng viÖc hoµn thµnh ch¼ng h¹n nh chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng trùc
tiÕp… C¸c chi phÝ biÕn ®æi tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cã tÝnh cè
®Þnh.
- §Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè víi khèi lîng c«ng viÖc
hoµn thµnh, ch¼ng h¹n nh c¸c chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª
mÆt b»ng kinh doanh, ph¬ng tiÖn kinh doanh… C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh trªn 1
®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu sè lîng s¶n phÈm kh«ng ®æi.
II. Gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. Kh¸i niÖm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé nh÷ng kho¶n hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c,
s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh.
2. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng hãa, ph¶n ¸nh lîng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa ®· ®îc thùc
sù chØ ra cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao
gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
tiªu thô ph¶i ®îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm
nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng chi phÝ
®a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c t liÖu s¶n
xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt, tiªu thô vµ nh÷ng kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn
quan ®Õn viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh
to¸n chñ quan, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã
thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng hãa tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®îc hiÖu
qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng.
3. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh
a. Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬
së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ
ho¹ch.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n
phÈm. Tuy nhiªn, kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c
®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ kh«ng biÕn ®æi trong suèt kú kÕ ho¹ch, gi¸
thµnh ®Þnh møc ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ hiÖn hµnh t¹i
tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay
®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt s¶n phÈm dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt s¶n phÈm.
b. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng) lµ chØ tiªu ph¶n
¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong
ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt.
- Gi¸ thµnh tiªu thô (cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ) lµ
chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc
s¶n xuÊt hay tieu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô .
®îc tÝnh theo c«ng thøc :
Z toµn bé
Z s¶n xuÊt
Chi phÝ
Chi phÝ
cña s¶n phÈm =
cña s¶n
+
qu¶n lý +
tiªu thô
tiªu thô
cña s¶n phÈm
doanh nghiÖp
s¶n phÈm
- C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®îc kÕt qu¶ kinh doanh
Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ
chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho tïng mÆt hµng , tõng lo¹i dÞch
vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ cßn mang ý nghÜa häc thuËt ngiªn cøu Ýt
®îc ¸p dông .
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Do cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh mµ cã sù ph©n biÖt gi÷a ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ
vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp
vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch
to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ bao gåm c¸c ph¬ng
ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo giai ®o¹n c«ng
nghÖ, theo ph©n xëng, theo nhãm s¶n phÈm v.v… Néi dung chñ yÕu cña c¸c
ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ to¸n më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ
theo tõng ®èi tîng. Mçi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ øng víi mét lo¹i ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ nªn tªn gäi cña ph¬ng ph¸p nµy biÓu hiÖn ®èi tîng mµ
nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ.
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph¬ng ph¸p hoÆc hÖ thèng ph¬ng ph¸p
®îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n vÞ s¶n phÈm, nã mang tÝnh thuÇn tuý kü
thuËt tÝnh to¸n chi phÝ cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ thµnh bao gåm ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph¬ng ph¸p tæng céng chi
phÝ, ph¬ng ph¸p tû lÖ, v.v… ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong tõng doanh
nghiÖp cô thÓ, tuú thuéc vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh mµ cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p nãi trªn hoÆc ¸p dông kÕt
hîp mét sè ph¬ng ph¸p víi nhau.
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n): Ph¬ng ph¸p nµy
®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n gi¶n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh c¸c
nhµ m¸y ®iÖn, níc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c (quÆng, than, gç…). Gi¸ thµnh
s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p nµy ®îc tÝnh b»ng c¸ch trùc tiÕp lÊy tæng sè chi phÝ
s¶n xuÊt céng (+) hoÆc trõ (-) sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu
kú so víi cuèi kú chia cho sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh.
Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸
tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai
®o¹n c«ng nghÖ, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n
phÈm hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
phÈm hay tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, bé phËn s¶n xuÊt t¹o nªn
thµnh phÈm.
Gi¸ thµnh thµnh phÈm = Z1 + Z2 +… + Zn
Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh
nghiÖp khai th¸c, dÖt, nhuém, c¬ khÝ chÕ t¹o, may mÆc…
Ph¬ng ph¸p hÖ sè: Ph¬ng ph¸p hÖ sè ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh
nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn
liÖu vµ mét lîng lao ®éng nhng thu ®îc dång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau
vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc mµ ph¶i tËp hîp
chung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt, kÕ to¸n c¨n
cø vµo hÖ sè quy ®æi ®Ó quy c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, tõ ®ã, dùa
vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm ®· tËp hîp ®Ó tÝnh
ra gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ c¸c lo¹i s¶n phÈm
s¶n phÈm gèc (Zoi)
=
Tæng sè s¶n phÈm gèc quy ®æi (Qo)
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ =
s¶n phÈm i (Zi)
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
s¶n phÈm gèc (Zoi)
x
HÖ sè quy ®æi
s¶n phÈm i (Hi)
Trong ®ã : Qo = QiHi
vµ Qi lµ sè lîng s¶n phÈm i (cha quy ®æi)
Tæng gi¸
=
Gi¸ trÞ
Tæng chi phÝ
Gi¸ trÞ
thµnh s¶n
s¶n phÈm
+
s¶n xuÊt
- s¶n phÈm
xuÊt cña
dë dang
ph¸t sinh
dë dang
c¸c lo¹i
®Çu kú
trong kú
cuèi kú
s¶n phÈm
Ph¬ng ph¸p tû lÖ: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm
cã quy c¸ch, phÈm chÊt kh¸c nhau nh may, mÆc, dÖt kim, ®ãng giµy, c¬ khÝ
chÕ t¹o (dông cô, phô tïng), v.v… ®Ó gi¶m bít khèi lîng h¹ch to¸n, kÕ to¸n
thêng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ víi chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch
(hoÆc ®Þnh møc), kÕ to¸n sÏ tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh s¶n
phÈm tõng lo¹i.
Gi¸ thµnh thùc tÕ = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
Tû lÖ gi÷a chi phÝ thùc tÕ
®¬n vÞ s¶n phÈm
hoÆc ®Þnh møc
x so víi chi phÝ kÕ ho¹ch
tõng lo¹i
®¬n vÞ thùc tÕ
hoÆc ®Þnh møc cña tÊt c¶
s¶n phÈm tõng lo¹i
c¸c lo¹i s¶n phÈm
Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô: §èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ
trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm chÝnh thu ®îc cßn
cã thÓ thu ®îc nh÷ng s¶n phÈm phô (c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®êng, rîu,
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
bia, mú ¨n liÒn…), ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh, kÕ to¸n ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ
s¶n phÈm phô khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô cã
thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo nhiÒu ph¬ng ph¸p nh gi¸ cã thÓ sö dông, gi¸ trÞ íc tÝnh,
gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ nguyªn liÖu ban ®Çu…
Tæng gi¸
Gi¸ trÞ
Tæng chi
thµnh s¶n = s¶n phÈm
+ phÝ s¶n
phÈm chÝnh chÝnh dë dang
xuÊt ph¸t
®Çu kú
sinh trong kú
Gi¸ trÞ
s¶n phÈm
phô thu
håi
Gi¸ trÞ
- s¶n phÈm
chÝnh dë dang
cuèi kú
Ph¬ng ph¸p liªn hîp : Lµ ph¬ng ph¸p ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp
cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm
ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt hãa chÊt, dÖt kim, ®ãng giÇy, may mÆc … Trªn thùc tÕ,
kÕ to¸n cã thÓ kÕt hîp ph¬ng ph¸p trùc tiÕp víi tæng céng chi phÝ, tæng céng
chi phÝ víi tû lÖ, hÖ sè víi lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô v.v…
I. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn
1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh,
vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… ®îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm.
§èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng
tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i
s¶n phÈm, lao vô v.v…) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t îng ®ã. Trêng hîp vËt
liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ
chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó
ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö
dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng
s¶n phÈm… C«ng thøc ph©n bæ nh sau:
Chi phÝ ph©n
Tæng tiªu thøc
bæ cho tõng
=
ph©n bæ cña
x
Tû lÖ
®èi tîng
tõng ®èi tîng
ph©n bæ
(hoÆc s¶n phÈm)
(hoÆc s¶n phÈm)
Trong ®ã:
Tû lÖ (hay hÖ
Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ
sè) ph©n bæ
=
Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng
§Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông
tµi kho¶n 621 "Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp". Tµi kho¶n nµy ®îc më chi
tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt…).
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Bªn nî : TËp hîp chi phÝ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o
s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô.
Bªn cã:
- Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt
- KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ:
- XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm
hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô:
Nî TK 621 (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng) : TËp hîp chi phÝ vËt liÖu.
Cã TK 152 : Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng lo¹i.
- Trêng hîp nhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho
s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô, c¨n cø gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng :
Nî TK 621 (chi tiÕt theo ®èi tîng) : TËp hîp chi phÝ vËt liÖu
Nî TK 133 (1331) : ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 331, 111, 112 : VËt liÖu mua ngoµi
Cã TK 411 : NhËn cÊp ph¸t, nhËn liªn doanh
Cã TK 154 : VËt liÖu tù s¶n xuÊt hay thuª ngoµi gia c«ng
Cã c¸c TK kh¸c (311, 336, 338…) : VËt liÖu vay, mîn…
- Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt :
Nî TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu)
Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi tîng
®Ó tÝnh gi¸ thµnh :
Nî TK 154 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 621 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 151, 152, 331,
111, 112, 331
TK 621
VËt liÖu dïng trùc
tiÕp chÕ t¹o SP, tiÕn
hµnh lao vô, dÞch vô
TK 154
KÕt chuyÓn chi phÝ vËt
liÖu trùc tiÕp
TK 152
TK 1331
ThuÕ VAT
®îc khÊu trõ
VËt liÖu dïng kh«ng
hÕt nhËp kho
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
§Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622
"Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp". Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nh tµi kho¶n 621.
Bªn nî : TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc
hiÖn lao vô, dÞch vô.
Bªn cã : KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸
thµnh.
Tµi kho¶n 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ :
- TÝnh ra tæng sè tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho
c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú;
Nî TK 622 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 334: Tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp.
- TrÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ quy
®Þnh (phÇn tÝnh vµo chi phÝ 19%).
Nî TK 622 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384).
- TiÒn l¬ng tÝnh tríc vµo chi phÝ vµ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng tÝnh tríc kh¸c
(ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch) víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh
thêi vô:
Nî TK 622 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 335 : TiÒn l¬ng trÝch tríc
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸
thµnh theo tõng ®èi tîng;
Nî TK 154 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 622 (chi tiÕt theo ®èi tîng)
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 622
TK 334
TiÒn l¬ng vµ phô cÊp l
¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n trùc tiÕp
TK 338
KÕt chuyÓn chi phÝ
C¸c kho¶n ®ãng gãp theo
tû lÖ víi tiÒn l¬ng thùc tÕ nh©n c«ng trùc tiÕp
10
cña nh©n c«ng trùc tiÕp
ph¸t sinh
TK 154
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n
phÈm sau chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y
lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp. §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông
tµi kho¶n 627 "chi phÝ s¶n xuÊt chung", më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé
phËn s¶n xuÊt, dÞch vô.
Bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn cã:
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
- KÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n phÈm
hay lao vô, dÞch vô.
Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hay ph©n bæ hÕt
cho c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tµi kho¶n cʬ 2.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ chi phÝ s¶n xuÊt chung nh sau:
- TÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng:
Nî TK 627 (6271 - Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 334
- TrÝch BHXH, BHYT, KPCT theo tû lÖ quy ®Þnh (phÇn tÝnh vµo chi phÝ):
Nî TK 627 (6271 - Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn.
Cã TK 338 (3382, 3382, 3384)
- Chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho tõng ph©n xëng
Nî TK 627 (6271 - Chi tiÕt ph©n xëng)
Cã TK 152 (Chi tiÕt tµi kho¶n)
- C¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn, ph©n xëng:
Nî TK 627 (6273 - Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Cã TK 153: Gi¸ trÞ xuÊt dïng (lo¹i ph©n bæ mét lÇn)
- TrÝch khÊu hao TSC§ cña ph©n xëng
Nî TK 627 (6274 - Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Cã TK 214 (Chi tiÕt tµi kho¶n)
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Nî TK 627 (6277 - Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Nî TK 1331 331: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 331: Gi¸ trÞ mua ngoµi
- C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tríc) kh¸c tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung
trong kú (chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt kÕ ho¹ch...).
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nî TK 627 (chi tiÕt tõng ph©n xëng)
Cã TK 335 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶)
- Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tríc:
Nî TK 627 (Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Cã TK 335 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶)
- Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tríc:
Nî TK 627 (chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Cã TK 142 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶)
- C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (tiÕp t©n, héi nghÞ...)
Nî TK 627 (6278 - Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng)
Cã TK liªn quan 9111, 112)
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK liªn quan (111, 112, 152, 138...)
Cã TK 627 (chi tiÕt ph©n xëng)
- Cuèi kú tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï
hîp cho c¸c ®èi tîng chÞu CP (s¶n phÈm, nhãm thÞ trêng, lao vô, dÞch vô...).
Nî TK 154 (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng)
Cã TK 627 (chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n)
Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô,
dÞch vô trong ph©n xëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho
tõng ®èi tîng (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp.
Møc chi phÝ s¶n xuÊt
chung ph©n bæ cho
TKtõng
334,®èi
338tîng
=
Tæng chi phÝ s¶n
xuÊt chung cÇn
ph©n bæ
x
Tæng tiªu thøc ph©n bæ
cña tõng ®èi tîng
TK 111, 112, 152...
Tæng TK
tiªu627
thøc
ph©n bæ cña tÊt c¶
Chi phÝ nh©n viªn c¸c ®èi tîng
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi
phÝ s¶n
xuÊt chung
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
chung
TK 152, 153
TK 154
Chi phÝ vËt liÖu, dông cô
TK 142, 335
Chi phÝ theo dù to¸n
Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn)
chi phÝ s¶n xuÊt chung cho
c¸c ®èi tîng
TK 111, 112, 113
C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung
kh¸c
TK 12
133
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi
kú.
4.1. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Tµi kho¶n sö dông: TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
Bªn Nî : TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn, vËt liÖu
trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung).
Bªn cã:
- C¸c tµi kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm.
- Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô,
dÞch vô ®· hoµn thµnh.
D Nî : Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, cha hoµn
thµnh.
Qu¸ tr×nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt tiÕn hµnh nh sau:
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng
®èi tîng, tõng ph©n xëng, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô…);
Nî TK 154
Cã TK 621
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi phÝ theo ®èi tîng):
Nî TK 154
Cã TK 622
- Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm,
lao vô, dÞch vô (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng).
Nî TK 154
Cã TK 627
- Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ:
+ PhÕ liÖu thu håi (nÕu cha ghi gi¶m trªn tµi kho¶n 621, 627):
Nî TK 152 (chi tiÕt phÕ liÖu)
Cã TK 154 (chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô...)
+ Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc:
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nî TK 138 (1381)
Cã TK 154 (chi tiÕt tõng lo¹i s¶n phÈm...)
+ Gi¸ trÞ s¶n phÈm, vËt t thiÕu hôt bÊt thêng trong s¶n xuÊt:
Nî TK liªn quan (138, 334, 821...)
Cã TK 154 (chi tiÕt s¶n phÈm, dÞch vô...)
+ VËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho (nÕu cha ph¶n ¸nh ë TK 621):
Nî TK 152
Cã TK 154 (chi tiÕt s¶n phÈm, dÞch vô...)
- Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh:
Nî TK 155: NhËp kho thµnh phÈm.
Nî TK 157: Göi b¸n
Nî TK 632: Tiªu thô th¼ng (kh«ng qua kho)
Cã TK 154 (chi tiÕt s¶n phÈm, dÞch vô...)
§èi víi gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô cña s¶n xuÊt - kinh doanh phôc vô cho
c¸c ®èi tîng ghi:
Nî TK 627: Phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ nhu cÇu kh¸c ë ph©n xëng.
Nî TK641, 642: Phôc vô cho b¸n hµng, cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 152, 153, 155: NhËp kho vËt t, thµnh phÈm.
Nî TK 632: Tiªu thô trùc tiÕp ra ngoµi.
Cã TK 154 (chi tiÕt tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh phô)
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm
TK 621
TK 154
TK 152, 111...
xxx
Chi phÝ NVL trùc tiÕp
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ
TK 622
NhËp kho
TK 155, 152
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 627
Gi¸ thµnh
thùc tÕ
TK 157
Göi b¸n
TK 632
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
14
Tiªu thô
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4.2. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang
S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn,
cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®îc gi¸ thµh s¶n phÈm, doanh
nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Tïy
theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n
phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n
phÈm dë dang sau:
+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo s¶n phÈm íc tÝnh t¬ng ®¬ng
+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë = Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m * 50% chi phÝ chÕ biÕn
dang
trong s¶n phÈm dë dang
+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc
tiÕp hoÆc theo chi phÝ vËt liÖu chÝnh.
+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ
ho¹ch.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TK 111, 112, 331... TK 621
TK 154
TK 152, 138,
334, 338
TK 632
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Mua NVL xuÊt
ngay cho s¶n xuÊt
(Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
TK 152
TK 152, 153
Mua NVL XuÊt kho
VL cho sx
CCDC
nhËp kho
VL dïng
kh«ng hÕt
K/c CF
NVLTT
TK 627
XuÊt kho
TK 111, 112,
VL, CCDC
152, 138...
cho SXC
C¸c kho¶n
ghi gi¶m chi
phÝ SXC
TK 214
K/c CFSXC
KhÊu hao TSC§
Ph¸t sinh gi¶m
chi phÝ s¶n xuÊt
TK 155
Gi¸ thµnh cña
TP nhËp kho
TK 157
Gi¸ thµnh cña
SP göi b¸n
TK 142
Chi phÝ tr¶ tríc
tÝnh vµo CFSXC
trong kú
TK 334, 338
L¬ng, trÝch theo l¬ng
NVPX
Thanh
to¸n l TK 335
¬ng CF trÝch tríc
trÝch tÝnh vµo CFSXC
theo l
¬ng
TK 622
TrÝch tríc l¬ng
K/c CF
c«ng nh©n TTSX NCTT
L¬ng, trÝch theo l
¬ng CNTTSX
Gi¸ thµnh cña
SP xuÊt kho b¸n
trong kú
Gi¸ thµnh cña
hµng göi b¸n ®·
b¸n ®îc
Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh
tiªu thô ngay kh«ng qua kho
TK 911
16
KÕt chuyÓn GVHB
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
(Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
C¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ)
TK 111, 112, 331... TK 621
TK 154
TK 152, 138,
334, 338
TK 632
Mua NVL xuÊt
ngay cho s¶n xuÊt
TK 152
TK 152, 153
Mua NVL XuÊt kho
VL cho sx
CCDC
nhËp kho
VL dïng
kh«ng hÕt
K/c CF
NVLTT
TK 133
TK 627
ThuÕ
XuÊt kho
TK 111, 112,
VL, CCDC
152, 138...
cho
SXC
GTGT
C¸c kho¶n
®Çu vµo
ghi
gi¶m chi
KhÊu
Chi phÝ
dÞchhao
vô TSC§
mua
phÝ
SXC
ngoµi kh¸c ë PX
K/c CFSXC
TK 214
Chi phÝ tr¶ tríc
tÝnh vµo CFSXC
trong kú
Ph¸t sinh gi¶m
chi phÝ s¶n xuÊt
TK 155
Gi¸ thµnh cña
TP nhËp kho
Gi¸ thµnh cña
SP xuÊt kho b¸n
trong kú
TK 157
Gi¸ thµnh cña
SP göi b¸n
TK 142
Gi¸ thµnh cña
hµng göi b¸n ®·
b¸n ®îc
TK 334, 338
L¬ng, trÝch theo l¬ng
NVPX
Thanh
to¸n l TK 335
Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh
¬ng CF trÝch tríc
trÝch tÝnh vµo CFSXC
thô ngay
kh«ng
quakª
kho®Þnh kú
l to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theotiªu
II. theo
H¹ch
ph¬ng
ph¸p
kiÓm
TK 622
¬ng
1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu
TrÝch tríc l¬ng
K/c CF
- §Çu
kú,
kÕt
chuyÓn
gi¸
trÞ vËt liÖu cha sö dông:
c«ng nh©n TTSX NCTT
TK 911
Nî TK 611 (6111)
Cã TK 152: TrÞ gi¸ vËt liÖu tån kho
L¬ng, trÝch theo l
Cã TK 151: TrÞ gi¸ vËt liÖu ®ang ®i ®êng
¬ng CNTTSX
KÕt chuyÓn GVHB
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Trong kú, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng vËt liÖu (mua ngoµi, nhËn
cÊp ph¸t, nhËn vèn gãp...):
Nî TK 611 (6111): Gi¸ cha cã thuÕ GTGT
Nî TK 133 (1331): thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã c¸c TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 411...)
- Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª hµng tån kho, ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt
liÖu cha sö dông:
Nî TK 152: TrÞ gi¸ vËt liÖu tån kho
Nî TK 151: TrÞ gi¸ vËt liÖu mua ®ang ®i ®êng
Cã TK 611 (6111)
X¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu sö dông cho c¸c môc ®Ých (s¶n
xuÊt s¶n phÈm, qu¶n lý doanh nghiÖp, b¸n hµng. C¨n cø vµo môc ®Ých xuÊt
dïng hoÆc vµo hÖ sè sö dông...), ghi:
Nî TK liªn quan (621, 627, 641, 642)
Cã TK 611 (6111)
§ång thêi kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp chi tiÕt theo tõng
®èi tîng sö dông:
Nî TK 631
Cã TK 621
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
TK331, 111, 112, 411
TK 6111
TK 621
Gi¸ trÞ NVL dïng
trùc tiÕp chÕ t¹o SP
Gi¸ trÞ vËt liÖu t¨ng
trong kú
TK 631
KÕt chuyÓn chi phÝ
NVL trùc tiÕp
TK 151, 152
Gi¸ trÞ vËt liÖu cha
dïng cuèi kú
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu cha dïng ®Çu kú
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, tµi kho¶n sö dông vµ c¸ch tËp hîp chi phÝ
trong kú gièng nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Cuèi kú, ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp vµo tµi kho¶n 631 theo tõng ®èi tîng.
Nî TK 631
Cã TK 622
3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 627 vµ ®îc chi
tiÕt theo c¸c tiÓu kho¶n t¬ng øng vµ t¬ng tù nh víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Sau ®ã sÏ ®îc ph©n bæ vµo tµi kho¶n 631, chi
tiÕt theo ®èi tîng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh:
Nî TK 631
Cã TK 627
4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiªm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang
§Ó phôc vô cho viÖc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631 "Gi¸ thµnh s¶n xuÊt". Tµi kho¶n nµy ®îc
h¹ch to¸n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n
xuÊt...) vµ theo lo¹i, nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô... cña c¶ bé
phËn s¶n xuÊt - kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt - kinh doanh phô, chi phÝ thuª
ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn... §îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 631 bao gåm 3 lo¹i
chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 631:
Bªn nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt
ph¸t sinh trong kú liªn quan tíi chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch
vô.
Bªn cã:
- KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµo tµi kho¶n 154.
- Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tµi kho¶n 631 cuèi kú kh«ng cã sè d.
C¸ch thøc h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
- §Çu kú, kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang:
Nî TK 631
Cã TK 154
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú theo tõng
lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...
+ Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp:
Nî TK 631
Cã TK 621
+ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Nî TK 631
Cã TK 622
+ Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK 631
Cã TK 627
- Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, ghi
bót to¸n kÕt chuyÓn:
Nî TK 154
Cã TK 631
- Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh:
Nî TK 632
Cã TK 631
ViÖc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù
nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm
TK 621
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp
TK 622
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 627
Chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕt
chuyÓn hoÆc ph©n bæ cho
c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸
TK 631
TK 154
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang
cuèi kú
TK 632
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña
s¶n phÈm, dÞch vô hoµn
thµnh nhËp kho, göi b¸n
hay tiªu thô trùc tiÕp
20