Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
më ®Çu
Kinh tÕ l-îng cã nghÜa lµ ®o l-êng kinh tÕ.MÆc dï ®o l-êng
kinh tÕ lµ mét néi dung quan träng cña kinh tÕ l-îng nh-ng ph¹m
vi c¬ b¶n cña kinh tÕ l-îng rénh h¬n nhiÒu .§iÒu ®ã ®-îc thÓ hiÖn
th«ng qua mét sè ®Þnh nghÜa sau:
_Kinh tÕ l-îng bao gåm viÖc ¸p dông thèng kª to¸n cho c¸c sè
liÖu kinh tÕ dÓ cñng cè vÒ mÆt thùc nghiÖm cho c¸c m« h×nh do c¸c
nhµ kinh tÕ to¸n ®Ì xuÊt vµ ®Ó t×m ra lêi gi¶I b»ng sè.
_Kinh tÕ l-îng cã thÓ ®-îc ®Þnh nghÜa nh- lµ sù ph©n tÝch vÒ
l-îng c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ hiÖn thêi dùa trªn viÖc vËn dông ®ång thêi
lý thuyÕt vµ thùc tÕ ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸c ph-¬ng ph¸p suy ®o¸n
thÝch hîp.
_Kinh tÕ l-îng cã thÓ ®-îc xem nh- mét khã häc x· héi trong
®ã c¸c c«ng cô cña lý thuyÕt kinh tÕ,to¸n hocj vµ suy ®o¸n thèng
kª ®-îc ¸p dông ®Ó ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ.
_Kinh tÕ l-îng quan t©m ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c¸c luËt kinh tÕ.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cã nh÷ng ®Þnh nghÜa ,quan niÖm kh¸c nhau vÒ kinh tÕ l-îng
b¾t nguÇn tõ thùc tÕ :c¸c nhµ kinh tÕ l-îng tr-íc hÕt vµ phÇn lín hä
lµ c¸c nhµ kinh tÕ cã kh¶ n¨ng sö dông lý thuyÕt kinh tÕ ®Ó c¶i tiÕn
viÖc ph©n tÝch thùc nghiÖm vÒ c¸c vÊn ®Ò mµ hä ®Æt ra.Hä ®ång
thêi lµ c¸c nhµ kinh tÕ to¸n_m« h×nh ho¸ lý thuyÕt kinh tÕ theo
c¸ch lµm cho lý thuyÕt kinh tÕ phï hîp víi viÖc kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt
thèng kª.Hä còng lµ nh÷ng nhad kÕ to¸n_t×m kiÕm,thu nhËp c¸c sè
liÖu kinh tÕ,g¾n c¸c biÕn kinh tÕ lý thuyÕt víi c¸c biÕn quan s¸t
®-îc.Hä còng lµ c¸c nhµ thèng kª thùc hµnh_sö dông kü thuËt tÝnh
to¸n ®Ó -íc l-îng quan hÖ kinh tÕ hoÆc dù b¸o c¸c hiÖn t-îng kinh
tÕ.
Trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ,ng-êi ta cã quan niÖm kh¸c nhau
vÒ kinh tÕ l-îng .Tuy vËy ,theo c¸c quan ®iÓm trªn th× kinh tÕ
l-îng lµ sù kÕt hîp c¸c lý thuyÕt kinh tÕ ,kinh kÕ to¸n ,thèng kª
kinh tÕ,thèng kª to¸n ,nh-ng nã vÉn lµ mét m«n ®éc lËp v× nh÷ng
lý do sau ®©y:
_C¸c lý thuyÕt kinh tÕ th-êng nªu ra c¸c gi¶ thiÕt hay c¸c gi¶
thiÕt.PhÇn lín c¸c gi¶ thiÕt nµy nãi vÒ chÊt.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
_Néi dung chÝnh cña kinh tÕ to¸n lµ tr×nh bÇy lý thuyÕt kinh tÕ
d-íi d¹ng to¸n häc (c¸c ph-¬ng tr×nh vµ bÊt ph-¬ng tr×nh),nÕu
thiÕu c¸c m« h×nh to¸n häc th× kh«ng thÓ ®o hoÆc kiÓm tra b»ng
thùc nghiÖm lý thuyÕt kinh tÕ.Kinh tÕ l-îng chñ yÕu quan t©m ®Õn
kiÓm ®Þnh vÒ mÆt thùc nghiÖm c¸c lý thuyÕt kinh tÕ .Kinh tÕ l-îg
th-êng sö ông c¸c ph-¬ng tr×nh to¸n häc do c¸c nhµ kinh tÕ to¸n ®Ò
xuÊt vµ ®Æt c¸c ph-¬ng tr×nh d-íi d¹ng phï hîp ®Ó kiÓm ®Þnh b»ng
thùc nghiÖm.
_Thèng kª kinh tÕ chñ yÕy liªn quan ®Õn viÖc thu nhËp,xö lý
vµ tr×nh bµy c¸c sè liÖu.Nh÷ng sè liÖu nµy lµ sè liÖu th« víi kinh tÕ
l-îng.Thèng kª kinh tÕ kh«ng ®i xa h¬n,kh«ng liªn quan ®Õn viÖc
sö dông sè liÖu ®Ó kiÓm tra c¸c gi¶ thiÕt kinh tÕ.
_C¸c sè liÖu kinh tÕ lµ c¸c sè liÖu kh«ng ph¶i do c¸c cuéc thÝ
nghiÖm ®em l¹i,chóng n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña tÊt c¶ mäi
ng-êi.C¸c sè liÖu vÒ tiªu ding,tiÕt kiÖm,gi¸ c¶,…do c¸c c¬ quan
Nhµ n-íc hoÆc t- nh©n thu thËp ®Òu lµ c¸c sè liÖu phi thùc
nghiÖm.C¸c sè liÖu nµy chøa sai sè cho phÐp.Kinh tÕ l-îng ph¶I sö
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
dông c¸c c«ng cô,ph-¬ng ph¸p cña thèng kª to¸n ®Ó t×m ra b¶n
chÊt cña c¸c sai sè liÖu thèng kª.
1.Nªu ra c¸c gi¶ thiÕt hay gi¶ thiÕt vÒ c¸c mèi quan hÖ gi÷a
c¸c biÕn kinh tÕ.Ch¼ng h¹n kinh tÕ vÜ m« kh¼ng ®Þnh r»ng møc tiªu
ding cña c¸c hé gia ®×nh phô thuéc theo quan hÖ cïng chiÒu víi thu
nhËp kh¶ dông cña h¹.
2.ThiÕt lËp c¸c m« h×nh to¸n häc ®Ó m« t¶ mèi quan hÖ gi÷a
c¸c biÕn sè nµy.
Sù tån t¹i cña yÕu tè ngÉu nhiªn b¾t nguÇn tõ mèi quan hÖ gi÷a
c¸c biÕn kinh tÕ nãi chung lµ kh«ng chÝnh x¸c.
3.Thu nhËp sè liÖu:§Ó -íc l-îng c¸c tham sè cña m« h×nh,cÇn
ph¶I thu nhËp sè liÖu.Kinh tÕ l-îng ®ßi hái kÝch th-íc mÉu kh¸
lín.
4.¦íc l-îng c¸c tahm sè cña m« h×nh nh»m nhËn ®-îc sè ®o
vÒ møc ¶nh h-ëng cña c¸c biÕn sè liÖu hiÖn cã.C¸c -íc l-îng nµy
lµ c¸c kiÓm ®Þnh thùc nghiÖm cho lý thuyÕt kinh tÕ.
5.Ph©n thÝch kÕt qu¶ dôa trªn lý thuyÕt kinh tÕ ®Ó ph©n tÝch vµ
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nhËn ®-îc.XÐt xem c¸c kÕt qu¶ nhËn ®-îc cã phï
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hîp víi lý tuyÕt kinh tÕ kh«ng,kiÓm ®Þnh c¸c gi¶ thiÕt thèng kª vÒ
c¸c -íc l-îng nhËn ®-îc.
NÕu -íc l-îng cña ? lµ sè d-¬ng vµ nhá h¬n 1 th× -íc l-îng
nµy lµ hîp lý vÒ mÆt kinh tÕ .Trong tr-êng hîp ng-îc l¹i (<0
hoÆc>1) th× kh«ng phï hîp vÒ mÆt kinh tÕ .Khi ®ã cÇn ph¶I t×m ra
mét m« h×nh ®óng.
6.Dù b¸o :NÕu nh- m« h×nh phï hîp víi lý thuyÕt kinh tÕ th×
cã thÓ sö dông m« h×nh ®Ó dù b¸o gi¸ trÞ trung b×nh hoÆc dù b¸o
gi¸ trÞ c¸ biÖt.
7.Sö dông m« h×nh ®Ó ®Ò ra chÝnh s¸ch:
C¸c b-íc trªn ®©y cã nhiÖm vô kh¸c nhau tron qu¸ tr×nh ph©n
tÝch mét vÊn ®Ò kinh tÕ vµ chóng ®-îc thùc hiÖn theo mét tr×nh tù
nhÊt ®Þnh.T×m ra b¶n chÊt mét vÊn ®Ò kinh tÕ lµ mét viÖc kh«n ®¬n
i¶n.V× vËy,qu¸ tr×nh trªn ®©y ph¶I ®-îc thùc hiÖn nh- lµ c¸c phÐp
lÆp cho ®Õn khi chon ta thu ®-¬c mét ph-¬n tr×nh ®ón.Cã thÓ minh
ho¹ qu¸ tr×nh ph©n tÝch kinh tÕ l-îng mét vÊn ®Ò kinh tÕ b¨n s¬ ®å
trªn.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nh÷ng ®iÒu nãi trªn ®©y cho they râ néi dung nhiªn cøu,®èi
t-în vµ môc ®Ých, còng nh- c«ng cô vµ c¸ch tiÕp cËn trong nghiªn
cøu cña bé m«n khoa häc nay.ChÝnh v× vËy,tõ khi ra ®êi ®Õn
nay,kinh tÕ l-în ®· ®em l¹i cho c¸c nhµ kinh tÕ mét c«ng cô ®o
l-êng s¾c bÐn ®Ó ®o l-êng c¸c quan hÖ kinh tÕ.Ngµy nay,ph¹m vi
sö dôn cña kinh tÕ l-în ®· v-ît qu¸ ph¹m vi kinh tÕ,®· lan sang c¸c
lÜnh vùc kh¸c nh- x· héi,vò trô häc….Trong 30 n¨m gÇn ®©y ,kinh
tÕ l-îng lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong tr-¬ng tr×nh
®µo t¹o c¸n bé kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c nø¬c trªn thÕ giíi.Sè c¸c ®Çu
s¸ch viÕt vÒ kinh tÕ l-îng,bao gåm c¸c s¸ch giao khoa ë bËc ®¹i
häc vµ sau ®¹i häc,c¸c s¸ch tham kh¶o,còng nh- c¸c tµi liÖu thùc
hµnh,c¸c chuyªn san vÒ lý thuyÕt vµ øn dông kinh tÕ l-îng ®· trë
lªn hÕt søc phong phó.Sù ®ßi hái ph¶I ph©n tÝch ®Þnh l-în c¸c hiÖn
t-îng kinh tÕ,kiÓm ®Þnh sù phï hîp vµ sù tin cËy cña c¸c gi¶ thiÕt
trong qu¸ tr×nh hoÆc ®Þnh chÝnh s¸ch vØ m« còng nh- ra c¸c quyÕt
®Þnh t¸c nghiÖp,viÖc dù b¸o vµ dù ®o¸n cã ®é tin cËy cao…,tÊt c¶ ®·
lµm cho kinh tÕ l-în häc cã vai trß ngµy cµng quan träng vµ b¶n
th©n nã còng kh«ng ngõng ®-îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn .Sù ph¸t
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
triÓn cña m¸y tÝnh ®iÖn tö ®· lµm ra t¨n søc m¹nh cña kinh tÕ
l-în.§iÒu ®ã gióp c¸c nhµ kinh tÕ kiÓm chøng ®-îc c¸c lý thuyÕt
kinh tÕ cã thÝch hîp hay kh«ng,dÉn tíi nh÷ng ®óng ®¾n trong kinh
doanh vµ ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch chiÕn l-îc kinh tÕ x· héi.Cïng
víi viÖc ®-a vµo gi¶ng d¹y kinh tÕ vi m«,th× kinh tÕ l-în lµ mét bé
m«n kh«ng thÓ thiÕu.NÕu nh- kinh tÕ vÜ m« m« t¶ sù vËn ®éng cña
nÒn kinh tÕ,kinh tÕ vi m« m« t¶ hµnh vi cña n-êi s¶n xuÊt vµ tiªu
dung,th× kinh tÕ l-îng trang bÞ cho nhµ kinh tÕ mét ph-¬ng ph¸p
l-în ho¸ vµ ph©n tÝch sù vËn ®éng cña c¸c hµnh vi trªn. Ba m«n
nay sÏ trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ së ®Ó häc sinh vµ c¸c nhµ kinh
tÕ ®I vµo c¸c chuyªn ngµnh hÑp.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.M« h×nh håi quy hai biÕn vµ mét vµi t- t-ëng c¬ b¶n:
H«× quy lµ mét c«ng cô c¬ b¶n cña ®o l-êng kinh tÕ.Ph©n tÝch
håi quy gi¶I quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau:
a_¦íc l-îng gi¸ trÞ trung b×nh cña biÕn phô thuéc víi gi¸ trÞ ®·
cho cña biÕn ®éc lËp.
b_KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt vÒ b¶n chÊt cña sù phô thuéc.
c_Dù ®o¸n gi¸ trÞ trung b×nh cña biÕn phô thuéc khi biÕt gi¸ trÞ
cña c¸c biÕn ®éc lËp.
d_KÕt hîp c¸c vÊn ®Ò trªn.
1.1.Ph©n tÝch håi quy:
Ph©n tÝch håi quy nghiªn cøu mèi liªn hÖ phô thuéc cña mét
biÕn (gäi lµ biÕn phô thuéc hay biÕn ®-îc gi¶i thÝch)víi mét hay
nhiÒu biÕn kh¸c(®-îc gäi lµ c¸c biÕn ®éc lËp hay gi¶i thÝch)nh»m
-íc l-îng vµ\hoÆc dù b¸o gi¸I trÞ trung b×nh cña biÕn phô thuéc víi
c¸c gi¸ trÞ ®· biÕt cña c¸c biÕn ®éc lËp.
Vd:
a.luËt Galton Karl Pearson nghiªn cøu sù phô thuéc chiÒu cao
cña c¸c ch¸u trai vµo chiÒu cao cña bè nh÷ng ®øa trÎ nµy.¤ng ®·
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
x©y dung ®-îc ®å thÞ chØ ra ph©n bè chiÒu cao cña c¸c chaó trai
øng víi chiÒu cao cña ng-êi cha.Qua m« h×nh nµy cã thÓ thÊy:
thø nhÊt,víi chiÒu cao ®· biÕt cña ng-êi cha th× chiÒu cao cña
c¸c chau trai sÏ lµ mét kho¶ng ,dao ®éng quanh gi¸ trÞ trung b×nh.
Thø hai,chiÒu cao cña cha t¨ng th× chiÒu cao cña c¸c chau trai
còng t¨ng.m« h×nh nµy giai thÝch ®-îc ®iÒu mµ Galton ®Æt ra vµ
cßn ®-îc ding trong dù b¸o
Chieu cao
Cua con
75
70
65
60
60
65
9
70
75
Chieu cao
cua bo
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TiÕp tôc nghiªn cøu vÊn ®Ò trªn ,Karl Pearson ®· phat hiªn ra
r»ng:chiÒu cao trung b×nh cña c¸c ch¸u trai cña nhãm bè cao nhá
h¬n chiÒu cao cña bè vµ chiÒu cao trung b×nh cña c¸c ch¸u trai cña
nhãm bè thÊp lín h¬n chiÒu cao cña bè.§iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn:hÖ
sè gãc cña ®-êng th¼ng trªn h×nh nhá h¬n 1.
Trong thÝ dô nµy ,chiÒu cao cña c¸c ch¸u trai lµ biÕn phô
thuéc,chiÒu cao cña ng-êi bè lµ biÕn ®éc lËp.
b.Mét nhµ nghiªn cøu sù phô thuéc cña cÇu vÒ mét lo¹i hµnh
ho¸ phô thuéc vµo b¶n th©n gi¸ hµng ho¸,thu nhËp cña ng-êi tiªu
ding vµ gi¸ cña c¸c hµng ho¸ kh¸c c¹nh tranh víi hµng ho¸ nµy.
Trong tr-êng hîp nµy cÇu lµ biÕn phô thuéc gi¸ cña b¶n th©n
hµng ho¸,thu nhËp cña ng-êi tiªu dïng lµ biÕn ®éc lËp.
c.Mét nhµ kinh tÕ lao ®éng nghiªn cøu tû lÖ thay ®æi cña tiÒn
l-¬ng trong quan hÖ víi tû lÖ thÊt nghiÖp ®· ®ua ra ë h×nh
1.2.®-êng cong ®-îc gäi lµ ®-êng cong Phillips,trong ®ã:tû lÖ thay
®æi cña tiÒn l-¬ng lµ biÕn phô thuéc,tû lÖ thÊt nghiÖp lµ biÕn ®éc
lËp.M« h×nh chophÐp dù ®o¸n ®-îc sù thay ®æi trung b×nh cña tû lÖ
tiÒn l-¬ng víi mét tû lÖ thÊt nghiÖp nhÊt ®Þnh.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®.Trong ®iÒu kiÖn cña c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng ®æi,tû lÖ l¹m ph¸t
cµng cao th× tû lÖ thu nhËp cña nh©n d©n ®-îc g÷I d-íi d¹ng tiÒn
mÆt cµng Ýt.
Cã thÓ chøng minh b¨ng h×nh 1.3
Ty le tien
luong
Ty le that
nghiep
H×nh1.2
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ty le tien mat
Ty le lam phat
H×nh 1.3
Ta cã thÓ ®-a ra rÊt nhiÒu vÝ dô vÒ sù phô thuéc cña mét biÕn
vµo m«t hoÆc nhiÒu biÕn kh¸c.Kû thuËt ph©n tÝch håi quy gióp ta
nghiªn cøu mèi quan hÖ nh- vËy gi-a c¸c biÕn.
C¸c ký hiÖu :Y_biÕn phô thuéc [hay biÕn ®-îc gi¶I thÝch]
X i _biÕn ®éc lËp[hay biÕn gi¶i thÝch] thø i
Trong ®ã ,biÕn phô thuéc Y lµ ®¹i l-îng ngÉu nhiªn ,cã quy
luËt ph©n bè x¸c suet,c¸c biÕn ®éc lËp X i kh«ng phai lµ biÕn ngÉu
nhiªn,gi¸ trÞ cña chóng ®· ®-îc cho tr-íc.
1.1.Quan hÖ thèng kª vµ quan hÖ hµm sè
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
VÊn ®Ì mÊu ch«t cña trong ph©n tÝch håi quy lµ sù phô thuéc
thèng kª cña biÕn phô thuéc vµo mét hay nhiÒu biÕn gi¶i thÝch
.BiÕn phô thuéc lµ ®¹i l-îng ngÉu nhiªn ,cã ph©n bè s¸c xuÊt.C¸c
biÕn gi¶I thÝch th× giai trÞ cña chóng ®· biÕt.BiÕn phô thuéc lµ ngÉu
nhiªn v× cã v« vµn nh©n tè t¸c ®éng ®Õn nã mµ trong m« hinh ta
kh«ng ®Ò cËp ®Õn nã ®-îc.Víi m I gi¸ trÞ cña biÕn ®éc lËp cã thÓ
cã nhiieï gÝa trÞ kh¸c nhau cña biÕn phô thuéc .Trong quan hÖ hµm
sè c¸c biÕn kh«ng ph¶I lµ gi¸ trÞ ngÉu nhien,øng víi m I gi¸ trÞ
cña biÕn ®éc lËp cã mét gi¸ trÞ cña biÕn phô thuéc ,ph©n tÝch håi
quy kh«ng quan t©m ®Õn c¸c quan hÖ hµm sè.
Vd 1.2
Sù phô thuéc cña n¨ng suet mét lo¹i lóa trªn mét hecta vµo
nhiªt ®é ,l-îng m-a ,®é chiÕu s¸ng ,ph©n bãn…lµ quan hÖ thèng
kª.C¸c biÕn :nhiªt ®é ,l-îng m-a ®é, chiÕu s¸ng,ph©n bãn lµ c¸c
biÕn ®éc lËp .N¨ng suet tÝnh trªn 1 hecta lµ biÕn phô thuéc ,lµ ®¹i
l-îng ngÉu nhiªn kh«ng thÓ dù b¸o mét c¸ch chÝnh x¸c n¨ng suÊt
cña gièng lóa nµy trªn m«t ®¬n vÞ hecta.
_Cã sai sè trong phÐp ®o cña biÕn nµy.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
_Cßn rÊy nhiÒu nh©n tè kh¸c còng ¶nh h-ëng ®Õn n¨ng suet
mµ ta kh«ng liÖt kª ra mµ nÕu cã còng kh«ng thÓ t¸ch ®-îc ¶nh
h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn n¨ng suÊt dï ta cã ®-a thªm bao nhiªu
biÕn gi¶I thÝch kh¸c.
2.Hµm håi quy vµ quan hÖ nh©n qu¶
Ph©n tÝch håi quy nghiªn cøu quan hÖ gi-a mét biÕn phô thuéc
víi mét hoÆc nhiÒu biÕn ®éc l©p kh¸c.§iÒu nµy kh«ng ®åi hái gi-·
biÕn ®éc lËp vµ biÕn phô thuéc cã mèi quan hÖ nh©n qu¶.NÕu nhquan hÖ nh©n qu¶ tån t¹i th× nã ph¶I ®-îc thiÕt lËp dùa trªn c¸c lý
thuyÕt kinh tÕ kh¸c.ThÝ dô ,luËt cÇu nãi r»ng trong ®iÒu kiÖn c¸c
biÕn kh¸c kh«ng ®æi th× nhu cÇu vÒ mét lo¹i hµng ho¸ tû lÖ nghich
víi chÝnh gi¸ cña hµng ho¸ nµy,chóng ta cã thÓ dù ®o¸n s¶n l-îng
dùa vµo l-îng mua vµ c¸c biÕn kh¸c,nh-ng kh«ng thÓ chÊp nhËn
®-îc viÖc dù b¸o l-îng m-a vµo s¶n l-îng.
3.Håi quy vµ t-¬ng quan.
Håi quy vµ t-¬ng quan kh¸c nhau vÒ:môc ®Ých vµ kü
thuËt.ph©n tÝch t-¬ng quan tr-êc hÕy lµ ®o møc ®é kÕt hîp tuyÕn
tÝnh gi-a hai biÕn .VÝ dô :møc ®é quan hÖ gi÷anghiªn thuèc l¸ vµ
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ung th- phæi ,gi÷a kÕt qña kÕt qu¶ thi m«n thèng kª vµ m«n
to¸n.nh-ng ph©n tÝch håi quy l¹i -¬cs l-îng ho¹c dù b¸o mét biÕn
trªn c¬ së gi¸ trÞ cña c¸c biÕn kh¸c .BiÕn phô thuéc lµ ®¹i l-îng
ngÉu nhiªn .C¸c biÕn gi¶I thÝch gi¸ trÞ cña chóng ®· ®-îc x¸c
®Þnh.Trong ph©n tÝch t-¬ng quan,kh«ng cã sù ph©n biªt gi-· c¸c
biÕn ,chóng cã tÝnh chÊt ®èi xøng:
r(X,Y)=r(Y,X)
1.2.B¶n chÊt vµ nguÇn sè liÖu cho ph©n tÝch håi quy
Thµnh c«ng cña bÊt kú ph©n tÝch kinh tÕ nµo ®Òu phô thuéc
vµo viÖc sö dông sè liÖu thÝch hîp vµ phô thuéc vµo ph-¬ng ph¸p
sö lý c¸c sè liÖu ®ã.Do vËy ë ®©y sÏ tr×nh bÇy ®«I nÐt nÐt vÒ b¶n
chÊt ,nguÇn gèc vµ nh÷ng h¹n chÐ vÒ sè liÖu mµ chóng ta sÏ gÆp
ph¶I trong ph©n tÝch kinh tÕ nãi chung vµ ph©n tÝch håi quy nãi
riªng.
1.C¸c lo¹i sè liÖu
Cã 3 lo¹i sè liÖu :C¸c sè liÖu theo thßi gian (chu«i thêi gian )
,c¸c sè liÖu chÐo vµ c¸c sè liÖu h n hîp cña 2 lo¹i trªn.
2.NguÇn gèc c¸c sè liÖu
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¸c sè liÖu cã thÓ do c¸c c¬ quan nhµ n-íc ,c¸c tæ chøc quèc
tÕ,c¸c c«ng ty t- nh©n hay c¸c c¸ nh©n thu thËp.Chóng cã thÎ lµ c¸c
sè thùc nghiÖm hay kh«ng ph¶I thùc nghiÖm.C¸c sè liÖu thùc
nghiÖm th-êng ®-îc thu thËp trong khoa häc tù nhiªn ,mét ®iÒu tra
viªn muèn thu thËp sè liÖu cña mét sè nh©n tè ®Õn ®èi t-îng
nghiªn cøu ,anh ta ph¶I gÜ- nguyªn c¸c nh©n tè kh¸c .Trong khoa
häc x· héi c¸c sè liÖu nãi chung kh«ng ph¶I do thùc nghiÖm mµ
cã.C¸c sè liªu vÒ GNI,sè ng-êi thÊt nghiÖp ,gÝa cæ phiÕu…kh«ng
n»m d-íi sù kiÓm so¸t cña kü thuËi viªn .
3.Nh-îc ®iÓm cña vc¸c sè liÖu
ChÊt l-îng c¸c sè liÖu thu ®-îc th-êng kh«ng tèt,®iÒu ®ã
th-êng do c¸c nguyªn nh©n sau :
_HÇu hÕt cac sè liÖu trong khoa häc x· héi ®Òu lµ c¸c sè liÖu
phi thùc nghiÖm.Do vËy cã thÓ cã sai sè quan s¸t hoÆc bá sãt quan
s¸t hoÆc c¶ hai.
_Ngay víi c¸c sè liÖu ®-îc thu thËp b»ng thùc nghiÖm còng cã
sai sè cña phÐp ®o.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-Trong c¸c cuéc ®iÒu tra b»ng c©u hái ,vÊn ®Ò kh«ng ®-îc
nhËn b»ng c©u tr¶ lêi hoÆc cã tr¶ lêi nh-ng kh«ng tr¶ lêi hÕt c©u
hái.
_C¸c mÉu thu thËp tõ ®iÒu tra cã kÝch cì rÊt kh¸c nhau cho nªn
rÊt khã kh¨n ®Î so s¸nh.
_Ngoµi ra cßn cã nh-ng sè liÖu bÝ mËt quèc gia mµ kh«ng ph¶I
ai còng cã thÓ sö dông.
1.3.M« h×nh håi quy tæng thÓ
PhÇn trªn chóng ta ®· nãi ®Õn ph©n tÝch håi quy tæng thÓ ,®Æc
biªt quan t©m ®Õn -íc l-îng hoÆc dù b¸o gi¸ trÞ trung b×nh cña
biÕn phô thuéc trªn c¬ sá biÕt c¸c gi¸ trÞ cña c¸c biÕn ®éc lËp.Ta
xÐt c¸c gi¶ ®Þnh sau:
Y:Chi tiªu cña mét gia ®×nh trong mét tuÇn tÝnh b»ng $.
X:Thu nhËp sau khi ®· trõ thuÕ cña mét gia ®×nh tÝnh b»ng$.
Gi¶ sö r»ng ë mét ®Þa ph-¬ng chØ cã c¶ th¶y 60 gia ®×nh,60 gia
®×nh nµy®-îc chia lµm 10 nhãm,chªnh lÖch gi-· c¸c nhãm lµ b»ng
nhau.Ta cã b¶n sè liÖu:
X 80
100 120 140 160 180 200 220
17
240 260
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Y
tong
55
65
79
80
102 110 120 135
137 150
60
70
84
93
107 115 136 137
145 152
65
74
90
95
110 120 140 140
155 175
70
80
94
103 116 130 144 152
165 178
75
85
98
108 118 135 145 157
175 180
.
88
.
113 125 140 .
160
189 185
.
.
.
115 .
.
.
162
.
191
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
325 462 445 707 678 750 685 10423 966 1211
Ta dÔ dµng t×m P(Y\X).Ch¼n h¹n.P(Y=85\X=100)=1,6.chóng
ta cã b¶ng x¸c suet cã ®iÒu kiÖn sau:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
X 80
P(Y\X)
100 120 140 160 180 200 220 240 260
1\5 1\6 1\5 1\7 1\6 1\6 1\5 1\7 1\6 1\7
1\5 1\6 1\5 1\7 1\6 1\6 1\5 1\7 1\6 1\7
1\5 1\6 1\5 1\7 1\6 1\6 1\5 1\7 1\6 1\7
1\5 1\6 1\5 1\7 1\6 1\6 1\5 1\7 1\6 1\7
1\5 1\6 1\5 1\7 1\6 1\6 1\5 1\7 1\6 1\7
E(Y\X i )
.
1\6 .
1\7 1\6 1\6 .
1\7 1\6 1\7
.
.
.
1\7 .
1\7 .
65
77
89
101 113 125 137 149 161 173
.
.
B¶ng x¸c suÊt cã ®iÒu kiÖn P(Y\X)
Trong ®ã :E(Y\X i )=∑Y i P(Y=Y i \X=X i ).
Ch¼ng h¹n :E(Y\100)=∑Y i P(Y=Y i \ X=100)
=65*1/6 +70*1/6+74*1/6+80*1/6+88*1/6=77
19
1\7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu diÔn c¸c ®iÓm cña b¶ng 1.1 vµ c¸c trung b×nh
E(Y\X i ):i=1,2…10 lªn hÖ to¹ ®é cã to¹ ®é (X i E(Y\X i )),ta ®-îc ®å
thÞ sau:
Chi tieu
200
150
100
80 100 120 140 160 180 200 220 240 260
Thu nhap mot tuan
H×nh1.4
Theo h×nh 1.4,mét c¸ch tæng qu¸t, E(Y\X i )lµ mét hµm cña X i .
E(Y\X i )=f(X i )
(1.2)
Gi¶ sö r¨ng PRF E(Y\X i )lµ hµm tuyÕn tÝnh :
E(Y\X i )=β 1 + β 2 X i .
Trong ®ã β1 , β 2 ,lµ c¸c tham sè ch-a biÕt nh-ng cè ®Þnh,vµ
®-îc gäi lµ c¸c hÖ sè håi quy.
20