Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Lý thuyết chung về tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp...

Tài liệu Lý thuyết chung về tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp

.DOC
55
57
56

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi më ®Çu Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ níc, thêi gian qua n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n níc ta nãi chung, Hµ Nam nãi riªng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn lín vµ ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n cña n«ng nghiÖp tØnh Hµ Nam ®¹t 5%/n¨m. Tõ mét tØnh thiÕu l¬ng thùc ®Õn nay ®· cã ®ñ l¬ng thùc tiªu dïng vµ cã dù tr÷ ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc vµ cã s¶n phÈm hµng ho¸. Cïng víi nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, thÞ trêng tiªu thô n«ng s¶n ®· bíc ®Çu më réng vµ ph¸t triÓn, t¸c ®éng tÝch cùc trë l¹i s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸ ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay. Mét sè n«ng s¶n lµm ra tiªu thô chËm, gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh lµm thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña ngêi s¶n xuÊt vµ kh«ng khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng. V× vËy em chän ®Ò tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam ®Õn n¨m 2010" vµ mong muèn gãp phÇn t×m hiÓu thÞ trêng hµng ho¸ n«ng s¶n, ®Þnh híng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn thÞ trêng cho nh÷ng n¨m tíi vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam. §Ò tµi ®îc chia lµm ba ch¬ng sau: Ch¬ng I: Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam. Ch¬ng II: T×nh h×nh s¶n xuÊt, tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam giai ®o¹n 1996 - 2002. Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n cña tØnh Hµ Nam ®Õn n¨m 2010. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng I Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam ®Õn n¨m 2010. I. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n. 1. Quan niÖm vÒ tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n. NÕu xÐt ho¹t ®éng tiªu thô nh mét hµnh vi th× ho¹t ®éng tiªu thô n«ng s¶n lµ sù chuuyÓn giao h×nh th¸i gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸ tõ hµng sang tiÒn ( H -T) nh»m tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng vÒ mét gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh. Kh«ng cã mua th× kh«ng cã b¸n, song xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ, xÐt b¶n th©n chóng H -T vµ T-H th× lµ sù chuyÓn ho¸ cña mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh , tõ mét h×nh th¸i nµy sang h×nh th¸i kh¸c , nhng H -T l¹i lµ sù thùchiÖn gi¸ trÞ thÆng d chøa ®ùng trong H. Nh vËy , nÕu hiÓu theo quan niÖm nµy th× tiªu thô s¶n phÈm lµ sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u s¶n phÈm cho ngêi mua vµ ngêi b¸n thu ®îctiÒn tõ b¸n s¶n phÈm hay quyÒn thu tõ ngêi mua. NÕu xÐt ho¹t ®éng tiªu thô nh m«t kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× tiªu thô hµng ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Tiªu thô s¶n phÈm thùc hiÖn môc ®Ých lµ tiªu thô cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®a s¶n phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu dïng. Nã lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸, lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn lµ s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng. NÕu xÐt ho¹t ®éng tiªu thô lµ mét qu¸ tr×nh th× ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm tõ viÖc nghiªn cøu nhu cÇu thÞ trêng, biÕn nhu cÇu ®ã thµnh nhu cÇu mua thùc sù cña ngêi tiªu dïng, tæ chøc s¶n xuÊt, chuÈn bÞ s¶n phÈm, tæ chøc b¸n vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸ch hµng sau khi b¸n. Theo hiÖp héi kÕ to¸n quèc tÕ, tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô, lao vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng lµ viÖc chuyÓn dÞch quyÒn së h÷u s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng, ®ång thêi thu ®îc tiÒn hµng ho¸. Nh vËy, tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p vÒ mÆt tæ chøc, kinh tÕ vµ kÕ ho¹ch nh»m thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, tæ chøc tiÕp nhËn s¶n phÈm hµng ho¸ vµ xuÊt b¸n theo nhu cÇu cña kh¸ch hµng víi chi phÝ thÊp nhÊt. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mçi doanh nghiÖp. Cã tiªu thô ®îc s¶n phÈm míi t¨ng ®îc vßng quay cña vèn, t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Qua tiªu thô s¶n phÈm thùc hiÖn ®îc gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm. Sau khi tiªu thô ®îc s¶n phÈm doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng thu ®îc c¸c kho¶n chi phi bá ra mµ cßn thu ®îc lîi nhuËn. C¸c mÆt hµng n«ng s¶n chñ lùc cña ViÖt Nam nh : g¹o, ®Ëu t¬ng, l¹c, h¹t ®iÒu, cµ phª, chÌ, thÞt, rau qu¶ t¬i vµ rau qu¶ chÕ biÕn... ®îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô ë ViÖt Nam víi c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· t¸c ®éng ®Õn s¶n xuÊt vµ tiªu thô trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam. 2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô. Hµ Nam lµ tØnh n»m trong vïng ch©u thæ s«ng Hång, ®Êt ®ai mÇu mì ®îc bao bäc bëi hai con s«ng lín lµ s«ng Hång vµ s«ng §¸y, cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ nÒn s¶n xuÊt chÝnh cña tØnh, chiÕm tíi h¬n 45,6% trong c¬ cÊu GDP cña tØnh. MÊy n¨m võa qua nhê chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý, ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, thay ®æi gièng vµ biÖn ph¸p th©m canh t¨ng vô, n«ng nghiÖp Hµ Nam ®· cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt. Tæng s¶n lîng l¬ng thùc n¨m 2002 ®¹t 424.000 tÊn, b×nh qu©n 450kg/ ngêi/n¨m. Ch¨n nu«i gia sóc gia cÇm, thuû s¶n ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn. Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi møc t¨ng trëng kinh tÕ cao, tû lÖ hé ®ãi nghÌo cña Hµ Nam ®· gi¶m tõ 15,4% n¨m 2000 cßn díi 10% vµo n¨m 2002. Tuy nhiªn, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña Hµ Nam lµ 256.800 ®ång/ngêi/th¸ng, chØ b»ng 87,05% so víi møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña c¶ níc vµ b»ng 91,6% cña cïng ®ång b»ng s«ng Hång. Hµ Nam ®ang phÊn ®Êu: "§Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn n«ng th«n toµn diÖn theo híng n©ng cao chÊt lîng t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt, võa ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc, võa më réng s¶n xuÊt hµng ho¸, g¾n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu". Dù b¸o ®Õn n¨m 2010, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña tØnh Hµ Nam chiÕm kho¶ng 20 ®Õn 26%GDP, tû träng c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp thay ®æi theo híng tû träng ch¨n nu«i t¨ng, s¶n lîng l¬ng thùc tiªu dïng cßn kho¶ng 10000 tÊn ®Õn 150000 tÊn lóa hµng ho¸ vµ nhiÒu lo¹i n«ng s¶n hµng ho¸ kh¸c. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §Þnh híng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001 - 2010 cña c¶ níc ®îc tr×nh bµy t¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX lµ:" C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n theo híng ®Èy nhanh chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ, c¬ cÊu lao ®éng, h×nh thµnh nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ lín phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng vµ ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña tõng vïng. §a nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, më réng thÞ trêng tiªu thô n«ng s¶n trong vµ ngoµi níc, t¨ng cêng ®¸ng kÓ thÞ phÇn cña c¸c n«ng s¶n chñ lùc trªn thÞ trêng thÕ giíi. §èi víi Hµ Nam tuy lµ mét tØnh nhá, d©n sè kh«ng lín, n«ng s¶n hµng ho¸ cha nhiÒu nhng vÊn ®Ò n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n cña tØnh Hµ Nam ®· ®îc ®Ò cËp trong b¸o c¸o cña ban chÊp hµnh §¶ng bé tØnh lÇn thø XVI lµ :" Më réng thÞ trêng, t¨ng nhanh hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhÊt lµ xuÊt khÈu s¶n phÈm n«ng s¶n gãp phÇn ®Èy nhanh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ...". N©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm t¹i chç cho n«ng d©n, gi¶m khã kh¨n cho x· héi vµ h¹n chÕ sù chuyÓn dÞch lao ®éng tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ vèn ®· vµ ®ang d thõa lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi d©n g¾n bã h¬n víi m¶nh ®Êt mµ m×nh sinh sèng. N«ng nghiÖp gi÷ mét vai trß quan träng trong nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam, thÓ hiÖn th«ng qua tû träng GDP n«ng nghiÖp trong tæng GDP vµ c¸c nguån lùc quèc gia. B¶ng 1: GDP ph©n theo ngµnh kinh tÕ n¨m 2000. Ngµnh kinh tÕ GDP theo gi¸ C¬ cÊu GDP T¨ng trëng GDP hiÖn hµnh (%) (2001 - 2002) (Tû ®ång) (%) Tæng sè c¶ níc 399.942 100 7,67 -N«ng, l©m, ng nghiÖp 101.724 25,43 4,22 - C«ng nghiÖp 137.750 34,49 11,47 - DÞch vô - Th¬ng M¹i 160.259 40,07 7,36 Nh×n toµn bé nÒn kinh tÕ, ®ãng gãp cña lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· gi¶m t¬ng ®«i so víi ®ãng gãp trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· thu hót h¬n 200 dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi víi h¬n 2,4 tû USD vèn ®Çu t vµ h¬n 1,5 tû USD viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. Thµnh tÝch cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua chøng tá ®Çu 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 t vµo s¶n xuÊt lîng thùc vµ s¶n xuÊt n«ng s¶n ®Ó xuÊt khÈu lµ híng ®i ®óng ®¾n, gãp phÇn vµo ph¸t triÓn kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi. S¶n phÈm n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu tíi trªn 80 níc trªn thÕ giíi. Mét sè n«ng s¶n ®· ®îc xuÊt khÈu trùc tiÕp sang c¸c thÞ trêng truyÒn thèng vµ c¸c ®èi t¸c th¬ng m¹i lín. ChÊt lîng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. II. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n. 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn. 1.1. VÞ trÝ ®Þa lý. Hµ Nam lµ tØnh ®ång b»ng thuéc vïng §ång B»ng S«ng Hång cã quy m« võa ph¶i, diÖn tÝch tù nhiªn 842,4 km2 gåm 5 huyÖn, 1 thÞ x· vµ 114 x·, phêng míi ®îc t¸i lËp tõ ngµy 1/1/97. Hµ Nam n»m c¸ch Hµ Néi 58 km, lµ cöa ngâ phÝa Nam cña thñ ®« Hµ Néi. Hµ Nam cã quèc lé 1A vµ ®êng s¾t xuyªn ViÖt ch¹y qua, cã nhiÒu s«ng lín nh s«ng Hång, s«ng §¸y, s«ng NhuÖ, s«ng Ch©u t¹o ra m¹ng líi giao th«ng thuû bé thuËn lîi cho viÖc giao lu gi÷a c¸c tØnh trong c¶ níc. Hµ Nam n»m ë vÞ trÝ gÇn trung t©m cña vïng §ång B»ng S«ng Hång,phÝa B¾c gi¸p víi Hµ T©y, phÝa §«ng gi¸p víi Hng Yªn vµ Th¸i B×nh, phÝa §«ng Nam gi¸p víi Nam §Þnh, phÝa Nam gi¸p víi Ninh B×nh vµ chØ cã phÝa T©y gi¸p víi Hoµ B×nh - mét tØnh thuéc vïng T©y B¾c. So víi c¸c tØnh xung quanh, trõ Hoµ B×nh, Hµ Nam ®Òu cã nh÷ng nÐt t¬ng ®ång víi c¸c tØnh cßn l¹i nh Hµ T©y, Hng Yªn, Th¸i B×nh vÒ nhiÒu ph¬ng diÖn nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Æc trng v¨n ho¸ x· héi... XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nÐt t¬ng ®ång ®ã, kh¶ n¨ng bæ xung lÉn nhau gi÷a Hµ Nam víi c¸c tØnh xung quanh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh sÏ kh«ng lín. Tuy nhiªn, kh¶ n¨ng hîp t¸c gi÷a c¸c tØnh nµy trong s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®îc tÝnh kinh tÕ theo quy m« sÏ lµ híng quan träng cÇn quan t©m. Víi kho¶ng c¸ch gÇn 60 km, møc ®é ¶nh hëng t¬ng t¸c gi÷a Hµ Néi vµ Hµ Nam mang tÝnh trùc diÖn, ë møc ®é lín vµ ¶nh hëng ®ã sÏ ngµy cµng lín h¬n cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®iÒu kiÖn giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c vµ nhu cÇu giao lu cña d©n c. Víi vÞ trÝ trªn trôc giao lu chñ yÕu gi÷a B¾c vµ Nam cña c¶ níc, Hµ Nam cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ®îc nhanh h¬n so víi nhiÒu tØnh kh¸c nh÷ng ¶nh hëng c¶ theo ý nghÜa tÝch cùc vµ tiªu cùc tõ bªn ngoµi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mäi mÆt kinh tÕ - x· héi cña tØnh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.2. §Êt ®ai. Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn lµ 84328,5 ha, trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp chiÕm 47940 ha, ®Êt l©m nghiÖp chiÕm 550 ha, b×nh qu©n mét khÈu chØ cã 660 m2 ®Êt n«ng l©m nghiÖp. §Êt ®ai cña tØnh gåm hai lo¹i: §Êt ®åi vµ ®Êt phï sa cæ, ®Þa h×nh phøc t¹p, ®Êt n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ thÊp, tròng, kh«ng b»ng ph¼ng. Trong ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt trång c©y hµng n¨m chiÕm 93%(chñ yÕu trång lóa, ng«, khoai, s¾n), ®Êt trång c©y l©u n¨m chiÕm 1,4%, cßn l¹i lµ ®Êt cá dïng vµo ch¨n nu«i vµ ®Êt vên liÒn nhµ. B×nh qu©n ®Êt trªn ®Çu ngêi thÊp ®ßi hái ph¶i th©m canh, xen canh t¨ng vô... ®Ó t¨ng s¶n lîng c©y trång. Nh×n chung ®Êt ®ai cña Hµ Nam phï hîp víi viÖc gieo trång c©y lóa vµ mét sè c©y n«ng s¶n kh¸c. 1.3. Nguån níc. Tµi nguyªn níc dåi dµo lµ lîi thÕ quan träng trong viÖc trång lóa níc.ChÊt lîng níc cña tØnh Hµ Nam ®îc coi lµ tèt, kh«ng cã ®é x©m nhËp mÆn, giµu chÊt dinh dìng, thÝch hîp cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. HÖ thèng s«ng ngßi ch»ng chÞt lµ u thÕ lín cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë Hµ Nam. Tuy nhiªn Hµ Nam l¹i n»m trong khu vùc tròng thÊp cña ®ång b»ng s«ng Hång nªn dÔ x¶y ra óng lôt nÕu hÖ thèng tíi tiªu kh«ng ®¶m b¶o. 1.4. KhÝ hËu. Hµ Nam n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, cã sè giê n¾ng cao tõ 1170-1600 giê/n¨m. Lîng ma hµng n¨m tõ 1300 - 2200 mm. NhiÖt ®é trung b×nh tõ 23 - 24,30C. Th¸ng nãng nhÊt lµ th¸ng 6, th¸ng 7( nhiÖt ®é trung b×nh lªn tíi 300C). KhÝ hËu Hµ Nam thÝch hîp cho viÖc trång lóa. Mïa ®«ng l¹nh kh« cã thÓ ph¸t triÓn c©y ¸ nhiÕt ®íi nh: rau, khoai t©y. Cã thÓ ph¸t triÓn vô ®«ng t¹o ra nhiÒu lo¹i rau qu¶ cã gi¸ trÞ. 2. §iÒu kiÖn x· héi. 2.1. Nguån nh©n lùc. Víi d©n sè lµ 80 v¹n ngêi trong ®ã lao ®éng lµ 384000 ngêi (lao ®éng n«ng nghiÖp lµ 309000 ngêi chiÕm 80% lùc lîng lao ®éng). Hµ Nam cã nguån nh©n lùc dåi dµo, con ngêi Hµ Nam cã tr×nh ®é vµ kü n¨ng lao ®éng tèt, g¾n bã víi nghÒ c«ng. §©y lµ mét lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng ho¸. B¶ng 2: D©n sè Hµ Nam giai ®o¹n 1996 - 2002 §¬n vÞ: 1000 ngêi 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1996 Tæng sè Thµnh thÞ Tû träng N«ng th«n Tû träng 731,4 50,4 6,89 680,5 93,11 1997 771,6 57,6 7,47 714 92,53 1998 779,4 60,9 7,81 718,5 92,19 1999 2000 2001 2002 786,6 62,3 7,92 724,3 92,08 792,5 62,6 7,90 729,9 92,10 809,3 63,0 7,83 734,6 92,17 815,8 64,3 7,8 751,5 92,2 Nguån: Sè liÖu thèng kª tØnh Hµ Nam. Hµ Nam lµ mét tØnh n«ng nghiÖp, d©n sè ph©n bè chñ yÕu ë vïng n«ng th«n, tû lÖ d©n sè ®« thÞ kh¸ thÊp. Trong thêi kú 1996 -2000, ®ång thêi víi sù gi¶m tèc ®é t¨ng d©n sè lµ sù gi¶m ®¸ng kÓ tèc ®é t¨ng cña d©n sè n«ng th«n, nhng tèc ®é t¨ng d©n sè thµnh thÞ còng bÞ suy gi¶m. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh xu híng di chuyÓn cña Hµ Nam ra khái ®Þa bµn tØnh ®ang diÔn ra ë c¶ khu vùc n«ng th«n vµ khu vùc thµnh thÞ. ChÝnh v× vËy, tû lÖ d©n sè ®« thÞ cña Hµ Nam vèn ®· thÊp l¹i cµng thÊp h¬n nhiÒu so víi tû lÖ chung cña c¶ níc: n¨m 1995 tû lÖ d©n sè ®« thÞ cña Hµ Nam lµ 7,41% vµ cña c¶ níc lµ 16,66% ; n¨m 2000 lµ 7,83% vµ 20,14%. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 B¶ng 3: C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam. §¬n vÞ: ngêi N¨m N«ng-l©mC«ng nghiÖp vµ DÞch vô th¬ng thuû s¶n x©y dùng m¹i 1996 271.246 45.590 28.056 2000 312.500 43.920 32.360 Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n19961,60 -0,44 1,56 2000(%) Nguån: Sè liÖu thèng kª tØnh Hµ Nam. Trong giai ®o¹n 1996 - 2000, d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cña Hµ Nam ®· gia t¨ng nhanh, tõ nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n 1,32%/n¨m trong giai ®o¹n 1991 - 1995 lªn nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n 1,71%/n¨m trong giai ®o¹n 1996 - 2000. VÒ c¬ cÊu lao ®éng theo lÜnh vùc kinh tÕ, trong giai ®o¹n 1996 -2000, tû träng lao ®éng trong ngµnh n«ng - l©m - thuû s¶n t¨ng tõ 78,65% n¨m 1996 lªn 80,4% n¨m 2000, tû träng lao ®éng dÞch vô tõ 8,13% lªn 8,30%, trong khi ®o¸ tû träng lao ®éng ngµnh c«ng nghiÖp. C¬ së vËt chÊt cho gi¸o dôc phæ th«ng cña tØnh ®îc ph¸t triÓn kh¸ tèt so víi t×nh tr¹ng chung cña c¸c tØnh §ång B»ng S«ng Hång, ®Æc biÖt lµ ®èi víi bËc häc phæ th«ng c¬ së vµ phæ th«ng trung häc. Tuy nhiªn, nÕu so s¸nh chØ sè gi÷a sè lîng häc sinh c¸c bËc häc tõ phæ th«ng ®Õn ®¹i häc víi sè d©n th× c¸c chØ sè cña Hµ Nam l¹i ë møc thÊp h¬n so víi vïng §ång B»ng S«ng Hång vµ víi c¶ níc. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 B¶ng 4: Sè häc sinh vµ tû träng häc sinh so víi d©n sè n¨m 2000. Phæ th«ng THCN §H-C§ CNKT Sè häc sinh (ngêi) - C¶ níc 17866673 143389 421418 134271 -§ång B»ng S«ng Hång 3787599 36918 178308 42089 -Hµ Nam 178717 1139 565 1446 Tû träng so víi d©n sè(%) -C¶ níc 23,00 0,19 0,55 0,18 -§ång B»ng S«ng Hång 22,26 0,22 1,06 0,25 -Hµ Nam 22,09 0,14 0,77 0,18 Nguån :Sè liÖu thèng kª c¶ níc - Niªn gi¸m thèng kª 2001. Nh vËy, chØ sè gi÷a sè lîng häc sinh c¸c bËc häc tõ phæ th«ng ®Õn ®¹i häc víi sè d©n th× c¸c chØ sè cña Hµ Nam ë møc thÊp h¬n so víi vïng §ång B»ng S«ng Hång. VÒ ph¬ng diÖn ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, Hµ Nam lµ tØnh cã truyÒn thèng ph¸t triÓn kh¸ tèt vµ cã sù vît tréi h¬n so víi nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c trong c¶ níc. VÊn ®Ò ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m t¹o ra lîi thÕ so s¸nh cña tØnh Hµ Nam so víi c¸c tØnh kh¸c trong vïng §ång B»ng S«ng Hång vµ c¶ níc ®ang lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra cho tØnh trong giai ®o¹n tíi. 2.2. C¬ së h¹ tÇng. Cïng víi xu híng ®Çu t vµ ph¸t triÓn nhanh vÒ c¬ së h¹ tÇng cña c¶ níc, Hµ Nam ®· ph¸t triÓn kh¸ tèt c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 B¶ng 5: C¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vÒ c¬ së h¹ tÇng n¨m 2000. C¶ níc §B S«ng Hång 99,9 99,9 99,6 99,9 100 34,2 §¬n vÞ:% Hµ Nam 1.Tû lÖ x· cã ®iÖn 85,8 100 2.Tû lÖ x· cã ®êng « t« ®Õn x· 92,9 100 3.Tû lÑ x· cã ®êng « t« ®Õn th«n 79,8 100 4.Tû lÖ x· cã trêng tiÓu häc 98,9 100 6. Tû lÖ x· cã tr¹m y tÕ 89,3 100 7.Sè m¸y ®iÖn tho¹i trªn 1000 d©n 31,4 9,2 Nguån: Sè liÖu thèng kª c¶ níc. HÖ thèng thuû lîi cña tØnh tuy ®· hoµn chØnh nhng do x©y dùng ®· l©u nªn xuèng cÊp nghiªm träng, cha ®¶m b¶o tíi tiªu chñ ®éng. HÖ thèng gioa th«ng thuû bé tr¶i kh¾p c¸c x·, huyÖn nhng còng cÇn ®îc n©ng cÊp. C¸c c¬ së th«ng tin, ®iÖn ®· ®îc x©y dùng t¬ng ®èi ®Õn tÊt c¶ c¸c x·. C¸c dÞch vô n«ng nghiÖp ®· ®¶m b¶o phôc vô ®îc nhu cÇu cña ngêi n«ng d©n. C¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt tõng bíc ®îc ¸p dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tØnh. Nh vËy, nÕu xem c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vÒ c¬ së h¹ tÇng võa ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn, võa lµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, th× Hµ Nam cã lîi thÕ h¬n so víi møc trung b×nh cña c¶ níc vµ cña §ång B»ng S«ng Hång. 2.3. Kinh tÕ x· héi Hµ Nam lµ mét tØnh míi ®îc t¸i lËp nªn ®iÓm xuÊt ph¸t kinh tÕ thÊp h¬n mét sè tØnh ë ®ång b»ng s«ng Hång, nhiÒu chØ tiªu kinh tÕ thÊp so víi møc trung b×nh cña c¶ níc. C¬ së vËt chÊt ký thuËt nhá bÐ, tr×nh ®é trang thiÕt bÞ cßn l¹c hËu, s¶n phÈm lµm ra kÐm chÊt lîng, søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng kh«ng cao. HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng thiÕu ®ång bé....Hµ Nam l¹i n»m ë vïng träng ®iÓm B¾c Bé, khu vùc ph¸t triÓn kinh tÕ víi tèc ®ä nhanh, tuy cã ®iÒu kiÖn héi nhËp song ph¶i ®èi ®Çu víi sù c¹nh tranh gay g¾t (c¶ thu hót ®Çu t lÉn tiªu thô hµng ho¸). §ã lµ nh÷ng yÕu tè h¹n chÕ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong ®ã cã n«ng s¶n hµng ho¸. Trong giai ®o¹n 1996 -2002, Hµ Nam ®· ®¹t ®îc nhÞp ®é t¨ng trëng GDP hµng n¨m ë møc cao h¬n so víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ níc, nhng do møc khëi ®Çu thÊp vµ møc t¨ng trëng qu¸ thÊp so víi c¶ níc vµo n¨m 1996, nªn GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi cña Hµ Nam hiÖn nay vÉn thÊp, chØ b»ng 50% so víi GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi c¶ níc. Møc gi¶m vÒ tû träng n«ng 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghiÖp trong GDP cña Hµ Nam tuy kh¸ nhanh nhng c¬ cÊu gi÷a c¸c ngµnh trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp chØ thay ®æi chót Ýt vµ tr«ng trät ( chñ yÕu lµ c©y lóa) vÉn chiÕm tû träng cao trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nh vËy, trong giai ®o¹n 1996 - 2002, mÆc dï c¬ cÊu kinh tÕ cña Hµ Nam cã chuyÓn nhanh, nhng kh«ng cã sù c¶i thiÖn lín vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, cha t¹o ®îc nhiÒu kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong níc vµ nhÊt lµ thÞ trêng xuÊt khÈu. 3. Nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã liªn quan. ChØ thÞ 100 vÒ viÖc ®æi míi ho¹t ®éng HTX vµ s¶n xuÊt, thùc hiÖn kho¸n hé trong n«ng nghiÖp ®· më ®Çu sù ®æi míi trong chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp. NghÞ quyÕt 10/TW ®· lµm râ h¬n, x¸ lËp quyÒn tù chñ vµ quyÒn lîi cña hé n«ng d©n trong s¶n xuÊt.LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 ®· x¸c lËp quyÒn cña hé n«ng d©n trªn m¶nh ruéng cña hä trong thêi h¹n ®îc giao. LuËt ®Êt ®ai söa ®æi n¨m 1998 x¸c ®Þnh thªm nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cña ngêi sö dông ®Êt. Khi ngêi n«ng d©n lµm chñ m¶nh ®Êt cña m×nh, hä t×m ®Õn c¸c gièng c©y con míi vµ c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, t¨ng cêng ®Çu t th©m canh t¨ng n¨ng suÊt. §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy, nghÞ ®Þnh 14/CP cña chÝnh phñ th¸ng 3 n¨m 1993 ®· x¸c ®Þnh cho hé n«ng d©n vay vèn vµ quyÕt ®Þnh sè 67/1999/Q§-TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ ngµy 30/9/1999 quy ®Þnh mét sè chÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp. Cïng víi c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, vÒ tÝn dông, vÒ khuyÕn n«ng... vµ gÇn ®©y lµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn trang tr¹i, c¸c chÝnh s¸ch th¬ng m¹i n«ng s¶n còng ®îc nhµ níc quan t©m ®æi míi : xo¸ bá t×nh tr¹ng c¸t cø, ng¨n s«ng cÊm chî, më réng tù do lu th«ng hµng ho¸ n«ng s¶n trong níc; më réng quyÒn xuÊt khÈu n«ng s¶n cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; tÝch cùc chñ ®éng héi nhËp vµo th¬ng m¹i khu vùc vµ quèc tÕ; c¶i tiÕn hµng rµo thuÕ quan vµ biÖn ph¸p phi thuÕ quan. III. Nh÷ng thuËn lîi vµ h¹n chÕ trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh Hµ Nam. 1. Nh÷ng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh Hµ Nam. Nh÷ng thµnh tùu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh Hµ Nam trong giai ®o¹n võa qua lµ nh÷ng c¬ së kinh tÕ quan träng trong ph¸t triÓn thÞ trêng cña tØnhvíi quy m« ngµy cµng lín h¬n cña c¶ cung vµ cÇu hµng ho¸, qua ®ã 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 t¹o ra m«i trêng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n. VÒ lý thuyÕt, sù ph¸t triÓn cña cung cã t¸c ®éng kÝch thÝch ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña cÇu, nhng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®èi víi cÇu, ngîc l¹i, sù ph¸t triÓn cña cÇu sÏ quyÕt ®Þnh vÒ quy m« vµ c¬ cÊu cña cung. Trong mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a cung vµ cÇu ®ã, mçi sù ph¸t triÓn cña yÕu tè nµy sÏ t¹o nªn nh÷ng ¶nh hëng lan truyÒn, t¹o nªn hiÖu øng ph¸t triÓn cña yÕu tè kh¸c trong giai ®o¹n tiÕp theo. Thùc tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Hµ Nam trong giai ®o¹n võa qua cho thÊy ®· cã sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ cña c¶ yÕu tè cung vµ yÕu tè cÇu trªn thÞ trêng. VÞ trÝ ®Þa lý cña Hµ Nam ®· vµ ®ang trë thµnh yÕu tè thuËn lîi h¬n cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.Trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i, mét trong nh÷ng kh©u quan träng cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña nã lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn lu th«ng hµng ho¸ vµ chi phÝ kÌm theo, ®Æc biÖt lµ c¸c chi phÝ cho vËn chuyÓn vµ chi phÝ ph¸t sinh do tæn thÊt trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. VÞ trÝ cña Hµ Nam cïng víi thùc tÕ ph¸t triÓn cña c¸c tuyÕn giao th«ng g¾n víi Hµ Nam võa qua cã thÓ cho phÐp Hµ Nam tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ lu th«ng hµng ho¸ gi÷a Hµ Nam víi c¸c tØnh kh¸c. Nguån nh©n lùc vµ chÊt lîng gi¸o dôc cña nguån nh©n lùc tØnh Hµ Nam ®ang vµ sÏ lµ lîi thÕ chñ yÕu ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµ Nam. Ngµy nay cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ th× viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc còng trë nªn cÊp thiÕt h¬n ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ vµ víi mçi doanh nghiÖp ®ang vµ sÏ tham gia vµo thÞ trêng cã tÝnh c¹nh tranh ngµy cµng cao. D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cña Hµ Nam ®ang cã xu híng t¨ng nhanh, t¹o nªn lùc lîng lao ®éng t¬ng ®èi dåi dµo vµ cã tr×nh ®é gi¸o dôc kh¸ tèt. Tuy nhiªn, lîi thÕ nµy cña Hµ Nam còng chØ ë d¹ng tiÒm n¨ng, trong thùc tÕ hiÖn nay thËm chÝ nã cßn lµ ¸p lùc ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý khi ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm cã thu nhËp æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng. V× vËy, ®Ó lîi thÕ nµy cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc, Hµ Nam cÇn tiÕp tôc coi träng sù nghiÖp gi¸o dôc vµ quan träng h¬n lµ cã ®Þnh híng vµ c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp trong viÖc ®µo t¹o kü n¨ng, kiÕn thøc cho ngêi lao ®éng vµ nu«i dìng, thu hót nh©n tµi vµo môc tiªu ph¸t triÓn chung cña tØnh. 2. Nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh Hµ Nam. Khi tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ khoa häc c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý thÊp lµ trë ng¹i ban ®Çu k×m h·m sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng vµ c¸c ho¹t ®éng th¬ng 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 m¹i trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam. Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo quan träng cña s¶n xuÊt, nhÊt lµ khi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp. Sù s½n cã vÒ tµi nguyªn hay chi phÝ thÊp cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho s¶n xuÊt cã thÓ sÏ t¹o nªn søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm. TÝnh ®a d¹ng vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn cña Hµ Nam còng rÊt h¹n chÕ bëi ®é ph× cña ®Êt thÊp, ®é tròng cña mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng ®ång ®Òu g©y khã kh¨n cho viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ ®· ®¹t ®îc, Hµ Nam cßn ®ang ®øng tríc rÊt nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ - x· héi. NÒn kinh tÕ ®Þa ph¬ng vÉn ®ang ë ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp so víi c¸c tØnh thuéc vïng ®ång b»ng s«ng Hång vµ so víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ níc. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, bëi v× Hµ Nam kh«ng cã nhiÒu nguån tµi nguyªn cho phÐp chuuyÓn dÞch nhanh chãng c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu kinh tÕ. ChØ tiªu huy ®éng ng©n s¸ch tõ GDP, kh¶ n¨ng tÝch luü ®Çu t tõ GDP cña tØnh trong nhiÒu n¨m qua lu«n ë t×nh tr¹ng thÊp so víi c¸c tØnh trong vïng vµ c¶ níc. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng II T×nh h×nh s¶n xuÊt tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n cña tØnh Hµ Nam giai ®o¹n 1996-2002. I. tæng quan t×nh h×nh kinh tÕ cña tØnh Hµ Nam giai ®o¹n 1996 - 2002. 1.Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµ Nam giai ®o¹n 1996-2002. Hµ Nam lµ mét tØnh n»m ë khu vùc ®ång b»ng s«ng Hång, sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Hµ Nam liªn quan mËt thiÕt víi ph¸t triÓn khu vùc, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh l©n cËn nh Nam §Þnh, Ninh B×nh, Th¸i B×nh vµ Hng Yªn. N«ng nghiÖp vÉn gi÷ mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ cña c¸c tØnh l©n cËn Hµ Nam, thÓ hiÖn tû träng n«ng nghiÖp trong GDP vÉn chiÕm tõ 43% - 50%. C¬ cÊu kinh tÕ mang tÝnh thuÇn n«ng ®éc canh. Sè lao ®éng ®ang sinh sèng vµ lµm viÖc ë n«ng th«n ë c¸c tØnh nµy chiÕm trªn 85%. Trong sè lao ®éng thêng xuyªn lµm viÖc ë n«ng th«n th× cã tíi 80% sè lao ®éng lµm viÖc chñ yÕu trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp. Trong giai ®o¹n 1996-2002, t×nh h×nh kinh tÕ -x· héi cña Hµ Nam æn ®Þnh vµ cã bíc t¨ng trëng kh¸: GDP t¨ng b×nh qu©n 9,1%/n¨m, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi t¨ng 1,6 lÇn so víi n¨m 1996, ®êi sèng nh©n d©n tõng bíc ®îc c¶i thiÖn, trËt tù x· héi ®îc ®¶m b¶o, quèc phßng an ninh ®îc gi÷ v÷ng. C¬ cÊu kinh tÕ dÇn ®îc chuyÓn dÞch ®óng híng: gi¶m tû träng n«ng nghiÖp vµ t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ b×nh qu©n cña Hµ Nam ®¹t 8,1%/n¨m, cao h¬n so víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ chung cña c¶ níc ( ®¹t 7,04%/n¨m) trong giai ®o¹n 1996-2002. Tuy nhiªn, GDP tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi cña Hµ Nam so víi cña c¶ níc trong giai ®o¹n nµy l¹i cã xu híng gi¶m râ rÖt, tõ tû lÖ 58,78% so víi c¶ níc n¨m 1995 cßn 49,48% vµo n¨m 2002. B×nh qu©n trong giai ®o¹n 1996 -2000 c«ng ty l¬ng thùc Hµ Nam xuÊt khÈu ®îc 10.000-15.000 tÊn g¹o mét n¨m. Trong ®ã g¹o trªn ®Þa bµn tØnh víi sè lîng nhá, n¨m 1998 xuÊt b¸n cho IR¾c ®îc 1.000 tÊn, n¨m 2000 xuÊt b¸n ®îc 2000 tÊn. Cïng víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ nhanh, Hµ Nam còng ®¹t ®îc tèc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nhanh h¬n so víi c¶ níc. Trong giai ®o¹n 19962002, tèc ®é t¨ng trëng GDP cña lÜnh vùc c«ng nghiÖp - x©y dùng ®¹t b×nh qu©n 20,52%/n¨m, cña dÞch vô lµ 5,9%/n¨m vµ cña n«ng nghiÖp lµ 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 4,1%/n¨m. Do vËy, tû träng trong GDP cña lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· gi¶m tíi trªn 11% vµ cña c«ng nghiÖp, x©y dùng t¨ng trªn 12% trong giai ®o¹n 19962000, trong khi ®ã cña c¶ níc t¬ng øng chØ lµ gÇn 3% vµ 8%. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ Hµ Nam chñ yÕu lµ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. B¶ng 5: C¬ cÊu GDP cña Hµ Nam vµ c¶ níc. (gi¸ hiÖn hµnh ) §¬n vÞ:% 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1.Hµ Nam 100 100 100 100 100 100 -N«ng nghiÖp 52,64 49,58 48,29 48,00 43,65 41,31 -C«ng nghiÖp -XD 16,26 18,83 19,11 20,05 25,69 28,51 -DÞch vô 31,1 31,59 32,6 31,95 30,66 30,18 2.C¶ níc 100 100 100 100 100 100 N«ng nghiÖp 27,2 27,8 25,8 25,8 25,4 24,3 -C«ng nghiÖp -XD 28,8 29,7 32,1 32,6 34,5 36,6 -DÞch vô 49,0 42,5 42,1 41,6 40,1 39,1 Nguån: Sè liÖu thèng kª c¶ níc vµ Hµ Nam. Trong c¬ cÊu GDP cña tØnh, tû träng n«ng nghiÖp gi¶m tõ 52,64% n¨m1996 xuèng cßn 43,65% n¨m 2000 vµ 41% n¨m 2002. Tuy gi¶m tû träng trong c¬ cÊu GDP nhng gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ngµy mét t¨ng, c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng cña n«ng th«n ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, bé mÆt n«ng th«n ngµy cµng dæi míi thÓ hiÖn: - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp liªn tôc ®îc mïa vµ n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 6,1%/n¨m, s¶n xuÊt l¬ng thùc ®¹t cao c¶ vÒ tæng s¶n lîng vµ n¨ng suÊt. N¨m 2001 n¨ng suÊt lóa ®· vît 10tÊn/ha/n¨m. Tõ tØnh thiÕu l¬ng thùc ®Õn nay ®· cã l¬ng thùc dù tr÷ vµ xuÊt khÈu. -Bíc ®Çu ®· t¹o ®îc nhiÒu m« h×nh trång c©y n«ng nghiÖp ng¾n ngµy, c©y l¬ng thùc cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, m« h×nh ch¨n nu«i gia ®×nh,m« h×nh vên c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n g¾n víi phñ xanh ®Êt trèng, ®åi träc theo ch¬ng tr×nh 327 lµm tiÒn ®Ò cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i trong ngµnh n«ng nghiÖp. - Ch¨n nu«i ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. Tèc ®é ph¸t triÓn ®µn gia sóc, gia cÇm hµng n¨m t¨ng tõ 2,7%-6,3%, s¶n lîng thuû s¶n cã tèc ®é t¨ng hµng n¨m tõ 6,6%-15,4%. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -G¾n x©y dùng m« h×nh vên c©y ¨n qu¶, ®Æc s¶n, m« h×nh trång c©y c«ng nghiÖp, c©y thùc phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, m« h×nh ch¨n nu«i gia ®×nh víi ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, khuyÕn khÝch hé gia ®×nh, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh giái ®· gãp phÇn lµm gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo trong khu vùc n«nh th«n tõ 15,3% n¨m 1997 xuèng cßn 10% n¨m 2002. -C¬ së vËt chÊt kü thuËt cho s¶n xuÊt, c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®îc quan t©m vµ ®Çu t ®óng møc. Quan hÖ s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp ®îc cñng cè phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi. Tuy nhiªn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Hµ Nam vÉn cßn mét sè tån t¹i: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong néi bé ngµnh cha râ nÐt theo híng CNHH§H; Cha cã vïng s¶n xuÊt tËp trung, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cßn thÊp; ®· cã nhiÒu lo¹i hµng ho¸ n«ng s¶n nhng chÊt lîng thÊp, sè lîng cha nhiÒu; tiªu thô s¶n phÈm cßn kÐm vµ ®Æc biÖt lµ cha cã c«ng nghiÖp chÕ biÕn hµng n«ng s¶n. 2.T×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh n«ng- l©m- ng nghiÖp. N«ng- l©m - ng nghiÖp lµ lÜnh vùc kinh tÕ chñ yÕu cña Hµ Nam hiÖn nay, chiÕm tíi trªn 40% trong GDP cña tØnh. Trong giai ®o¹n 1996-2000, trong lÜnh vùc s¶n xuÊt nµy, tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n lîng cao nhÊt thuéc vÒ ngµnh thñy s¶n ( b×nh qu©n t¨ng 9,0%/n¨m), tiÕp ®Õn lµ ngµnh l©m nghiÖp (7,0%/n¨m ) vµ thÊp nhÊt lµ ngµnh n«ng nghiÖp (3,65%/n¨m). §iÒu ®ã ®· mang l¹i sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n lîng cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong lÜnh vùc nµy. Tuy nhiªn, do gi¸ trÞ s¶n lîng cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt l©m nghiÖp, thuû s¶n chØ chiÕm tû träng nhá nªn sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu kh«ng lín vµ tû träng cña ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vÉn chiÕm tíi trªn 96% trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng chung. B¶ng 6: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng - l©m - ng nghiÖp cña tØnh Hµ Nam. §¬n vÞ:% 2002 100 96,64 1,34 2,02 1998 1999 2000 2001 Tæng sè 100 100 100 100 1. N«ng nghiÖp 97,21 96,29 96,67 96,4 2. L©m nghiÖp 1,17 1,63 1,43 1,33 3.Thuû s¶n 1,62 2,08 1,9 2,27 Nguån: Sè liÖu thèng kª Hµ Nam. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, gi¸ trÞ s¶n lîng trång trät vÉn chiÕm tû träng lín nhÊt, theo sè liÖu n¨m 2002, trång trät chiÕm 76,54%, ch¨n nu«i 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 chiÕm 22,56% vµ dÞch vô chØ chiÕm 0,9% trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp cña tØnh. §ång thêi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n trong giai ®o¹n 1996 - 2002 cña gi¸ trÞ trång trät còng ®Ët ®îc cao nhÊt víi 3,7%/n¨m, tiÕp ®Õn lµ 3,23% /n¨m vµ dÞch vô lµ 3,28%. Nh vËy, trong n«ng nghiÖp vÉn cã xu híng thiªn vÒ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm trång trät. B¶ng 7: HÖ sè gi÷a gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp t¨ng thªm vµ tæng gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp cña tØnh Hµ Nam. §¬n vÞ: % 1997 1998 1999 2000 2001 2002 C¸c ngµnh n«ng nghiÖp 62,26 63,00 63,53 63,37 63,11 63,24 -Trång trät 67,54 67,59 68,10 67,11 67,06 67,09 -Ch¨n nu«i 47,45 49,86 51,04 50,97 50,07 50,45 -DÞch vô 36,00 35,00 35,00 35,67 35,67 35,23 Nguån sè liÖu thèng kª Hµ Nam . Cïng víi xu híng n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp ë níc ta trong nh÷ng n¨m qua, hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña Hµ Nam ®· ®îc n©ng lªn. Trong nhãm hµng n«ng s¶n, c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña Hµ Nam bao gåm: g¹o, l¹c nh©n, ®ay t¬, long nh·n...Tuy nhiªn, khèi lîng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thêng kh«ng æn ®Þnh qua c¸c n¨m vµ chiÕm tû lÖ nhá so víi s¶n lîng s¶n xuÊt trõ mÆt hµng l¹c nh©n xuÊt khÈu. II. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt, tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n cña tØnh Hµ Nam giai ®o¹n 1996-2002. 1. S¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô g¹o. Lóa g¹o ®îc trång t¹i kh¾p c¸c huyÖn, thÞ trong tØnh víi diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 B¶ng 8: DiÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n lîng lóa cña Hµ Nam ChØ tiªu N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 2002 DiÖn tÝch (ha) N¨ng suÊt (t¹/ha) 70.973 73.366 74.332 75.036 75.823 76.256 S¶n lîng (tÊn) 40,53 287.665 46,62 343.336 48,89 363.431 51,10 383.453 52,2 395.796 52,8 402.632 Nguån : Côc thèng kª Hµ Nam. Trong vßng vµi n¨m trë l¹i ®©y, n¨m 2002 so víi n¨m 1997: DiÖn tÝch t¨ng 7,4%, n¨ng suÊt t¨ng 30,3%, s¶n lîng t¨ng 39,9%.N¨ng suÊt lóa t¨ng cao lµ do thêi tiÕt thuËn lîi vµ ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt nªn dÉn ®Õn s¶n lîng t¨ng .DiÖn tÝch trång lóa nhiÒu nhÊt lµ huyÖn B×nh Lôc, sau ®ã ®Õn huyÖn Thanh Liªm, Ýt nhÊt lµ thÞ x· Phñ Lý . N¨ng suÊt lóa cao nhÊt lµ huyÖn Duy Tiªn sau ®ã ®Õn Lý Nh©n vµ thÊp nhÊt lµ thÞ x· Phñ Lý. Cïng víi viÖc t¨ng s¶n lîng lóa g¹o, s¶n lîng c¸c c©y mµu kh¸c còng t¨ng, t¹o nªn sù gia t¨ng vÒ l¬ng thùc cña c¶ tØnh. HiÖn nay Hµ Nam ®· cã l¬ng thùc dù tr÷ vµ bíc ®Çu cã l¬ng thùc hµng ho¸ kho¶ng vµi ngµn tÊn nhng l¹i n»m r¶i r¸c trong c¸c hé n«ng d©n, thuËn lîi cho viÖc b¶o qu¶n nhng l¹i khã cho viÖc thu gom . N¨ng lùc chÕ biÕn lóa g¹o cña tØnh cßn h¹n chÕ. ChØ cã mét sè d©y chuyÒn xay x¸t lóa g¹o ®Ó tiªu thô trong tØnh víi c«ng nghÖ th« s¬ vµ l¹c hËu. ChÊt lîng chÕ biÕn cha cao, tû lÖ g¹o nguyªn h¹t ®¹t 45-48%, d©n ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. N¨m 2002, ®Ó n©ng chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu, c«ng ty l¬ng thùc Hµ Nam ®· l¾p ®Æt d©y chuyÒn xay x¸t, ®¸nh bãng g¹o ®Ó xuÊt khÈu víi sè vèn ®Çu t trªn 1 tû ®ång. B¶ng 9: Khèi lîng tiªu thô hµng ho¸ n«ng s¶n cña tØnh Hµ Nam. N«ng s¶n chÝnh §¬n vÞ N¨m N¨m N¨m N¨m tÝnh 1998 1999 2000 2001 L¬ng thùc 1000 tÊn 327,5 345,0 358,7 365 ThÞt c¸c lo¹i 1000 tÊn 16,3 15,5 12,8 10,5 Trøng c¸c lo¹i TriÖu qu¶ 74,8 77,6 82,5 87,6 Rau xanh 1000 tÊn 762 765 768 770 Qu¶ t¬i 1000 tÊn 7,5 9,8 12,5 13,8 L¹c 1000 tÊn 1,2 1,3 1,5 1,8 Nguån : Së N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Nam. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ViÖc tiªu thô g¹o cña Hµ Nam chñ yÕu ®îc thùc hiÖn trong néi ®Þa. Mét phÇn g¹o cña Hµ Nam ®îc b¸n cho c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c, mét phÇn b¸n cho Hµ Néi. ViÖc tiªu thô g¹o trong néi ®Þa chñ yÕu th«ng qua c¸c t th¬ng, c«ng ty l¬ng thùc Hµ Nam tiªu thô mét phÇn. Trong n¨m 1998 c«ng ty l¬ng thùc Hµ Nam còng ®· xuÊt khÈu ®îc h¬n 1000 tÊn g¹o cña Hµ Nam th«ng qua tæng c«ng ty l¬ng thùc miÒn B¾c . C¸c h¹n chÕ trong viÖc xuÊt khÈu , chÕ biÕn, tiªu thô g¹o cña Hµ Nam: -Hµ Nam cã nhiÒu lo¹i thãc g¹o, cã rÊt Ýt gièng ®¹t chÊt lîng cao. Gièng cßn ch¹y theo n¨ng suÊt vµ phï hîp víi ®ång ®Êt tròng. -Gi¸ thµnh s¶n xuÊt g¹o cña tØnh cao h¬n gi¸ thµnh cña mét sè tØnh l©n cËn do ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, tr×nh ®é th©m canh. ViÖc tiªu thô bÞ ®éng do s¶n lîng lóa g¹o Ýt. Thªm vµo ®ã, n«ng d©n trong tØnh cßn nÆng vÒ t©m lý tÝch tr÷ lóa g¹o ®Ò phßng lóc thÊt b¸t. V× vËy rÊt khã cho viÖc thu mua vµ tiªu thô lóa g¹o. -Trong tØnh cha cã quy ho¹ch vïng s¶n xuÊt lóa g¹o, cßn do hé n«ng d©n m¹nh ai ngêi nÊy lµm. Cha cã hÖ thèng thu mua thãc g¹o tõ tØnh xuèng ®Õn x·. T×nh tr¹ng ph©n t¸n trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng lµ nh÷ng trë ng¹i chÝnh cho viÖc tiªu thô lóa g¹o cña tØnh. -C«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña chÕ biÕn g¹o, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn cßn th« s¬. MÊy n¨m nay do ®îc mïa liªn tiÕp nªn míi cã l¬ng thùc ®Ó trë thµnh hµng ho¸. CÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô lóa g¹o cña tØnh. 2.S¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô ®ay. §ay ®îc trång nhiÒu ë vïng b·i ®åi ven s«ng Hång thuéc huyÖn Duy Tiªn, Lý Nh©n vµ mét sè vïng thuéc huyÖn B×nh Lôc.Trong mÊy n¨m gÇn ®©ydiÖn tÝch ®ay æn ®Þnh kho¶ng 800 ha, s¶n lîng ®ay cña tØnh t¨ng lªn do ®îc mïa ®ay. B¶ng 10: DiÖn tÝch, s¶n lîng ®ay cña Hµ Nam . ChØ tiªu N¨m 1999 2000 2001 2002 DiÖn tÝch (ha) S¶n lîng (tÊn) 822 807 1828 2339 831 2376 795 2432 Nguån: Côc thèng kª Hµ Nam 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Hµ Nam lµ mét trong nh÷ng tØnh trång nhiÒu ®ay cña c¶ níc. Hµng n¨m lîng ®ay cña Hµ Nam kho¶ng 2000 tÊn díi d¹ng ®ay t¬ vµ ®ay bÑ. ViÖc b¶o qu¶n chñ yÕu thùc hiÖn trong c¸c hé d©n. §ay cña Hµ Nam ®îc b¸n chñ yÕu cho hai nhµ m¸y ®ay cña Nam §Þnh vµ Th¸i B×nh ®Ó s¶n xuÊt bao t¶i ®ay ®ãng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. Trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®ay cña tØnh Hµ Nam cã mét sè vÊn ®Ò næi lªn: -ChÊt lîng ®ay cña tØnh ta cha ®¶m b¶o do gièng cò, kü thuËt chÕ biÕn kÐm vµ thiÕu níc s¹ch. -ThÞ trêng nguyªn liÖu ®ay thÊt thêng, phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc xuÊt khÈu c¸c lo¹i n«ng s¶n kh¸c cña c¶ níc nh: cµ phª, h¹t ®iÒu, l¹c... -ViÖc s¶n xuÊt ®ay chñ yÕu do tËp qu¸n vµ ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai cña tõng vïng huyÖn, x·. ViÖc s¶n xuÊt trång trät ®ay trong mÊy n¨m qua ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n trång lóa. ViÖc trång ®ay chñ yÕu ®Ó tËn dông ®Êt ®ai ë c¸c b·i ven s«ng Hång vµ tËn dông lùc lîng lao ®éng d«i d ë n«ng th«n. -Quan hÖ cung cÇu vÒ mÆt hµng ®ay hoµn toµn theo c¬ chÕ thÞ trêng. Gi÷a c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ®ay vµ c¸c hé n«ng d©n cha cã sù rµng buéc, cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ ®Ó ®¶m b¶o tiªu thô s¶n phÈm ®ay cho ngêi n«ng d©n. V× vËy diÖn tÝch trång ®ay c¸ xu híng hÑp 3.S¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô l¹c. DiÖn tÝch vµ s¶n lîng l¹c cña Hµ Nam trong giai ®o¹n nµy ®Òu t¨ng, n¨m sau t¨ng so víi n¨m tríc. L¹c ®îc trång nhiÒu ë 2 huyÖn Kim B¶ng vµ Duy Tiªn. DiÖn tÝch vµ s¶n lîng l¹c cña 2 huyÖn Kim B¶ng vµ Duy Tiªn chiÕm gÇn 3/4 diÖn tÝch vµ s¶n lîng l¹c cña c¶ tØnh. So víi c¸c tØnh l©n cËn th× Hµ Nam lµ tØnh cã diÖn tÝch trång l¹c vµ s¶n lîng l¹c thÊp nhÊt. B¶ng 11: DiÖn tÝch, s¶n lîng l¹c cña Hµ Nam qua c¸c n¨m. ChØ tiªu DiÖn tÝch (ha) S¶n lîng(tÊn) N¨m 1999 692 920 2000 754 1327 2001 949 2084 2002 1042 2062 Nguån : Côc thèng kª Hµ Nam Tríc ®©y t¹i Hµ Nam cã xÝ nghiÖp Ðp dÇu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong c¬ chÕ bao cÊp, nhng nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n phÈm Ðp dÇu, dÇu l¹c kh«ng 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan