Tài liệu Luật hình sự

chñ tÞch níc lÖnh cña Chñ tÞch níc sè 01/L-CTN ngµy 04/01/2000 vÒ viÖc c«ng bè Bé luËt h×nh sù chñ tÞch níc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt nam C¨n cø vµo §iÒu 103 vµ §iÒu 106 cña HiÕn ph¸p níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992; C¨n cø vµo §iÒu 78 cña LuËt Tæ chøc Quèc héi; C¨n cø vµo §iÒu 50 cña LuËt Ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, nay c«ng bè: Bé luËt h×nh sù §· ®îc Quèc héi níc Céng hßa x· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam khãa X th«ng qua ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1999./. Chñ tÞch Níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trÇn ®øc l¬ng bé LuËt h×nh sù (sè 15/1999/QH10) Lêi nãi ®Çu Ph¸p luËt h×nh sù lµ mét trong nh÷ng c«ng cô s¾c bÐn, h÷u hiÖu ®Ó ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m, gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc b¶o vÖ ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc, gãp phÇn duy tr× trËt tù an toµn x· héi, trËt tù qu¶n lý kinh tÕ, b¶o ®¶m cho mäi ngêi ®îc sèng trong mét m«i trêng x· héi vµ sinh th¸i an toµn, lµnh m¹nh, mang tÝnh nh©n v¨n cao. §ång thêi, ph¸p luËt h×nh sù gãp phÇn tÝch cùc lo¹i bá nh÷ng yÕu tè g©y c¶n trë cho tiÕn tr×nh ®æi míi vµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. Bé luËt h×nh sù nµy ®îc x©y dùng trªn c¬ së kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng nguyªn t¾c, chÕ ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù cña níc ta, nhÊt lµ cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1985, còng nh nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ thùc tiÔn ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m trong nhiÒu thËp kû qua cña qu¸ tr×nh x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Bé luËt h×nh sù thÓ hiÖn tinh thÇn chñ ®éng phßng ngõa vµ kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng téi ph¹m vµ th«ng qua h×nh ph¹t ®Ó r¨n ®e, gi¸o dôc, c¶m ho¸, c¶i t¹o ngêi ph¹m téi trë thµnh ngêi l¬ng thiÖn; qua ®ã, båi dìng cho mäi c«ng d©n tinh thÇn, ý thøc lµm chñ x· héi, ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt, chñ ®éng tham gia phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m. Thi hµnh nghiªm chØnh Bé luËt h×nh sù lµ nhiÖm vô chung cña tÊt c¶ c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ toµn thÓ nh©n d©n. PhÇn chung Ch¬ng I §iÒu kho¶n c¬ b¶n §iÒu 1. NhiÖm vô cña Bé luËt h×nh sù Bé luËt h×nh sù cã nhiÖm vô b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, b¶o vÖ quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a ®ång bµo c¸c d©n téc, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc, b¶o vÖ trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa, chèng mäi hµnh vi ph¹m téi; ®ång thêi gi¸o dôc mäi ngêi ý thøc tu©n theo ph¸p luËt, ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã, Bé luËt quy ®Þnh téi ph¹m vµ h×nh ph¹t ®èi víi ngêi ph¹m téi. §iÒu 2. C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù ChØ ngêi nµo ph¹m mét téi ®· ®îc Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh míi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 3. Nguyªn t¾c xö lý 1. Mäi hµnh vi ph¹m téi ph¶i ®îc ph¸t hiÖn kÞp thêi, xö lý nhanh chãng, c«ng minh theo ®óng ph¸p luËt. 1 2. Mäi ngêi ph¹m téi ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, kh«ng ph©n biÖt nam, n÷, d©n téc, tÝn ngìng, t«n gi¸o, thµnh phÇn, ®Þa vÞ x· héi. Nghiªm trÞ ngêi chñ mu, cÇm ®Çu, chØ huy, ngoan cè chèng ®èi, lu manh, c«n ®å, t¸i ph¹m nguy hiÓm, lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó ph¹m téi; ngêi ph¹m téi dïng thñ ®o¹n x¶o quyÖt, cã tæ chøc, cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, cè ý g©y hËu qu¶ nghiªm träng. Khoan hång ®èi víi ngêi tù thó, thµnh khÈn khai b¸o, tè gi¸c ngêi ®ång ph¹m, lËp c«ng chuéc téi, ¨n n¨n hèi c¶i, tù nguyÖn söa ch÷a hoÆc båi thêng thiÖt h¹i g©y ra. 3. §èi víi ngêi lÇn ®Çu ph¹m téi Ýt nghiªm träng, ®· hèi c¶i, th× cã thÓ ¸p dông h×nh ph¹t nhÑ h¬n h×nh ph¹t tï, giao hä cho c¬ quan, tæ chøc hoÆc gia ®×nh gi¸m s¸t, gi¸o dôc. 4. §èi víi ngêi bÞ ph¹t tï th× buéc hä ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t trong tr¹i giam, ph¶i lao ®éng, häc tËp ®Ó trë thµnh ngêi cã Ých cho x· héi; nÕu hä cã nhiÒu tiÕn bé th× xÐt ®Ó gi¶m viÖc chÊp hµnh h×nh ph¹t. 5. Ngêi ®· chÊp hµnh xong h×nh ph¹t ®îc t¹o ®iÒu kiÖn lµm ¨n, sinh sèng l¬ng thiÖn, hoµ nhËp víi céng ®ång, khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn do luËt ®Þnh th× ®îc xãa ¸n tÝch. §iÒu 4. Tr¸ch nhiÖm ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m 1. C¸c c¬ quan C«ng an, KiÓm s¸t, Toµ ¸n, T ph¸p, Thanh tra vµ c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c cã tr¸ch nhiÖm thi hµnh ®Çy ®ñ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh, ®ång thêi híng dÉn, gióp ®ì c¸c c¬ quan kh¸c cña Nhµ níc, tæ chøc, c«ng d©n ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m, gi¸m s¸t vµ gi¸o dôc ngêi ph¹m téi t¹i céng ®ång. 2. C¸c c¬ quan, tæ chøc cã nhiÖm vô gi¸o dôc nh÷ng ngêi thuéc quyÒn qu¶n lý cña m×nh n©ng cao c¶nh gi¸c, ý thøc b¶o vÖ ph¸p luËt vµ tu©n theo ph¸p luËt, t«n träng c¸c quy t¾c cña cuéc sèng x· héi chñ nghÜa; kÞp thêi cã biÖn ph¸p lo¹i trõ nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn g©y ra téi ph¹m trong c¬ quan, tæ chøc cña m×nh. 3. Mäi c«ng d©n cã nghÜa vô tÝch cùc tham gia ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m. Ch¬ng II HiÖu lùc cña Bé luËt h×nh sù §iÒu 5. HiÖu lùc cña Bé luËt h×nh sù ®èi víi nh÷ng hµnh vi ph¹m téi trªn l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 1. Bé luËt h×nh sù ®îc ¸p dông ®èi víi mäi hµnh vi ph¹m téi thùc hiÖn trªn l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 2. §èi víi ngêi níc ngoµi ph¹m téi trªn l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thuéc ®èi tîng ®îc hëng c¸c quyÒn miÔn trõ ngo¹i giao hoÆc quyÒn u ®·i vµ miÔn trõ vÒ l·nh sù theo ph¸p luËt ViÖt Nam, theo c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia hoÆc theo tËp qu¸n quèc tÕ, th× vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña hä ®îc gi¶i quyÕt b»ng con ®êng ngo¹i giao. §iÒu 6. HiÖu lùc cña Bé luËt h×nh sù ®èi víi nh÷ng hµnh vi ph¹m téi ë ngoµi l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 1. C«ng d©n ViÖt Nam ph¹m téi ë ngoµi l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã thÓ bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù t¹i ViÖt Nam theo Bé luËt nµy. Quy ®Þnh nµy còng ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi kh«ng quèc tÞch thêng tró ë níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 2. Ngêi níc ngoµi ph¹m téi ë ngoµi l·nh thæ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã thÓ bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam trong nh÷ng trêng hîp ®îc quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia. §iÒu 7. HiÖu lùc cña Bé luËt h×nh sù vÒ thêi gian 1. §iÒu luËt ®îc ¸p dông ®èi víi mét hµnh vi ph¹m téi lµ ®iÒu luËt ®ang cã hiÖu lùc thi hµnh t¹i thêi ®iÓm mµ hµnh vi ph¹m téi ®îc thùc hiÖn. 2. §iÒu luËt quy ®Þnh mét téi ph¹m míi, mét h×nh ph¹t nÆng h¬n, mét t×nh tiÕt t¨ng nÆng míi hoÆc h¹n chÕ ph¹m vi ¸p dông ¸n treo, miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, miÔn h×nh ph¹t, gi¶m h×nh ph¹t, xo¸ ¸n tÝch vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c kh«ng cã lîi cho ngêi ph¹m téi, th× kh«ng ®îc ¸p dông ®èi víi hµnh vi ph¹m téi ®· thùc hiÖn tríc khi ®iÒu luËt ®ã cã hiÖu lùc thi hµnh. 3. §iÒu luËt xo¸ bá mét téi ph¹m, mét h×nh ph¹t, mét t×nh tiÕt t¨ng nÆng, quy ®Þnh mét h×nh ph¹t nhÑ h¬n, mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ míi hoÆc më réng ph¹m vi ¸p dông ¸n treo, miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, miÔn h×nh ph¹t, gi¶m h×nh ph¹t, xo¸ ¸n tÝch vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cã lîi cho ngêi ph¹m téi, th× ®îc ¸p dông ®èi víi hµnh vi ph¹m téi ®· thùc hiÖn tríc khi ®iÒu luËt ®ã cã hiÖu lùc thi hµnh. Ch¬ng III Téi ph¹m §iÒu 8. Kh¸i niÖm téi ph¹m 1. Téi ph¹m lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù, do ngêi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m ph¹m ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toµn vÑn l·nh thæ Tæ quèc, x©m ph¹m chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, nÒn v¨n ho¸, quèc phßng, an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tù do, tµi s¶n, c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña c«ng d©n, x©m ph¹m nh÷ng lÜnh vùc kh¸c cña trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa. 2. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ møc ®é nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt nµy, téi ph¹m ®îc ph©n thµnh téi ph¹m Ýt nghiªm träng, téi ph¹m nghiªm träng, téi ph¹m rÊt nghiªm träng vµ téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng. 3. Téi ph¹m Ýt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i kh«ng lín cho x· héi mµ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lµ ®Õn ba n¨m tï; téi ph¹m nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i lín cho x· héi mµ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lµ ®Õn b¶y n¨m tï; téi ph¹m rÊt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i rÊt lín cho x· héi mµ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lµ ®Õn mêi l¨m n¨m tï; téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i ®Æc biÖt lín cho x· héi mµ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lµ trªn mêi l¨m n¨m tï, tï chung th©n hoÆc tö h×nh. 4. Nh÷ng hµnh vi tuy cã dÊu hiÖu cña téi ph¹m, nhng tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x· héi kh«ng ®¸ng kÓ, th× kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m vµ ®îc xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p kh¸c. §iÒu 9. Cè ý ph¹m téi Cè ý ph¹m téi lµ ph¹m téi trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y: 1. Ngêi ph¹m téi nhËn thøc râ hµnh vi cña m×nh lµ nguy hiÓm cho x· héi, thÊy tríc hËu qu¶ cña hµnh vi ®ã vµ mong muèn hËu qu¶ xÈy ra; 2. Ngêi ph¹m téi nhËn thøc râ hµnh vi cña m×nh lµ nguy hiÓm cho x· héi, thÊy tríc hËu qu¶ cña hµnh vi ®ã cã thÓ xÈy ra, tuy kh«ng mong muèn nhng vÉn cã ý thøc ®Ó mÆc cho hËu qu¶ x¶y ra. §iÒu 10. V« ý ph¹m téi V« ý ph¹m téi lµ ph¹m téi trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y: 1. Ngêi ph¹m téi tuy thÊy tríc hµnh vi cña m×nh cã thÓ g©y ra hËu qu¶ nguy h¹i cho x· héi, nhng cho r»ng hËu qu¶ ®ã sÏ kh«ng xÈy ra hoÆc cã thÓ ng¨n ngõa ®îc; 2. Ngêi ph¹m téi kh«ng thÊy tríc hµnh vi cña m×nh cã thÓ g©y ra hËu qu¶ nguy h¹i cho x· héi, mÆc dï ph¶i thÊy tríc vµ cã thÓ thÊy tríc hËu qu¶ ®ã. §iÒu 11. Sù kiÖn bÊt ngê Ngêi thùc hiÖn hµnh vi g©y hËu qu¶ nguy h¹i cho x· héi do sù kiÖn bÊt ngê, tøc lµ trong trêng hîp kh«ng thÓ thÊy tríc hoÆc kh«ng buéc ph¶i thÊy tríc hËu qu¶ cña hµnh vi ®ã, th× kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 12. Tuæi chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ph¹m. 1. Ngêi tõ ®ñ 16 tuæi trë lªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ mäi téi 2. Ngêi tõ ®ñ 14 tuæi trë lªn, nhng cha ®ñ 16 tuæi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi ph¹m rÊt nghiªm träng do cè ý hoÆc téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng. §iÒu 13. T×nh tr¹ng kh«ng cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù 1. Ngêi thùc hiÖn hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi trong khi ®ang m¾c bÖnh t©m thÇn hoÆc mét bÖnh kh¸c lµm mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh, th× kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù; ®èi víi ngêi nµy, ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p b¾t buéc ch÷a bÖnh. 2. Ngêi ph¹m téi trong khi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nhng ®· l©m vµo t×nh tr¹ng quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy tríc khi bÞ kÕt ¸n, th× còng ®îc ¸p dông biÖn ph¸p b¾t buéc ch÷a bÖnh. Sau khi khái bÖnh, ngêi ®ã cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 14. Ph¹m téi trong t×nh tr¹ng say do dïng rîu hoÆc chÊt kÝch thÝch m¹nh kh¸c Ngêi ph¹m téi trong t×nh tr¹ng say do dïng rîu hoÆc chÊt kÝch thÝch m¹nh kh¸c, th× vÉn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 15. Phßng vÖ chÝnh ®¸ng 1. Phßng vÖ chÝnh ®¸ng lµ hµnh vi cña ngêi v× b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc, cña tæ chøc, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh hoÆc cña ngêi kh¸c, mµ chèng tr¶ l¹i mét c¸ch cÇn thiÕt ngêi ®ang cã hµnh vi x©m ph¹m c¸c lîi Ých nãi trªn. Phßng vÖ chÝnh ®¸ng kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m. 2. Vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng lµ hµnh vi chèng tr¶ râ rµng qu¸ møc cÇn thiÕt, kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt vµ møc ®é nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi x©m h¹i. Ngêi cã hµnh vi vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 16. T×nh thÕ cÊp thiÕt 1. T×nh thÕ cÊp thiÕt lµ t×nh thÕ cña ngêi v× muèn tr¸nh mét nguy c¬ ®ang thùc tÕ ®e do¹ lîi Ých cña Nhµ níc, cña tæ chøc, quyÒn, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh hoÆc cña ngêi kh¸c mµ kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i g©y mét thiÖt h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÇn ng¨n ngõa. Hµnh vi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m. 2. Trong trêng hîp thiÖt h¹i g©y ra râ rµng vît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt, th× ngêi g©y thiÖt h¹i ®ã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 17. ChuÈn bÞ ph¹m téi ChuÈn bÞ ph¹m téi lµ t×m kiÕm, söa so¹n c«ng cô, ph¬ng tiÖn hoÆc t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c ®Ó thùc hiÖn téi ph¹m. Ngêi chuÈn bÞ ph¹m mét téi rÊt nghiªm träng hoÆc mét téi ®Æc biÖt nghiªm träng, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi ®Þnh thùc hiÖn. §iÒu 18. Ph¹m téi cha ®¹t Ph¹m téi cha ®¹t lµ cè ý thùc hiÖn téi ph¹m nhng kh«ng thùc hiÖn ®îc ®Õn cïng v× nh÷ng nguyªn nh©n ngoµi ý muèn cña ngêi ph¹m téi. Ngêi ph¹m téi cha ®¹t ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi ph¹m cha ®¹t. §iÒu 19. Tù ý nöa chõng chÊm døt viÖc ph¹m téi Tù ý nöa chõng chÊm døt viÖc ph¹m téi lµ tù m×nh kh«ng thùc hiÖn téi ph¹m ®Õn cïng, tuy kh«ng cã g× ng¨n c¶n. Ngêi tù ý nöa chõng chÊm døt viÖc ph¹m téi ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi ®Þnh ph¹m; nÕu hµnh vi thùc tÕ ®· thùc hiÖn cã ®ñ yÕu tè cÊu thµnh cña mét téi kh¸c, th× ngêi ®ã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi nµy. §iÒu 20. §ång ph¹m 1. §ång ph¹m lµ trêng hîp cã hai ngêi trë lªn cè ý cïng thùc hiÖn mét téi ph¹m. 2. Ngêi tæ chøc, ngêi thùc hµnh, ngêi xói giôc, ngêi gióp søc ®Òu lµ nh÷ng ngêi ®ång ph¹m. Ngêi thùc hµnh lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn téi ph¹m. Ngêi tæ chøc lµ ngêi chñ mu, cÇm ®Çu, chØ huy viÖc thùc hiÖn téi ph¹m. Ngêi xói giôc lµ ngêi kÝch ®éng, dô dç, thóc ®Èy ngêi kh¸c thùc hiÖn téi ph¹m. Ngêi gióp søc lµ ngêi t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn tinh thÇn hoÆc vËt chÊt cho viÖc thùc hiÖn téi ph¹m. 3. Ph¹m téi cã tæ chøc lµ h×nh thøc ®ång ph¹m cã sù c©u kÕt chÆt chÏ gi÷a nh÷ng ngêi cïng thùc hiÖn téi ph¹m. §iÒu 21. Che giÊu téi ph¹m Ngêi nµo kh«ng høa hÑn tríc, nhng sau khi biÕt téi ph¹m ®îc thùc hiÖn, ®· che giÊu ngêi ph¹m téi, c¸c dÊu vÕt, tang vËt cña téi ph¹m hoÆc cã hµnh vi kh¸c c¶n trë viÖc ph¸t hiÖn, ®iÒu tra, xö lý ngêi ph¹m téi, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi che giÊu téi ph¹m trong nh÷ng trêng hîp mµ Bé luËt nµy quy ®Þnh. §iÒu 22. Kh«ng tè gi¸c téi ph¹m 1. Ngêi nµo biÕt râ téi ph¹m ®ang ®ù¬c chuÈn bÞ, ®ang ®îc thùc hiÖn hoÆc ®· ®îc thùc hiÖn mµ kh«ng tè gi¸c, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi kh«ng tè gi¸c téi ph¹m trong nh÷ng trêng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 313 cña Bé luËt nµy. 2. Ngêi kh«ng tè gi¸c lµ «ng, bµ , cha, mÑ, con, ch¸u, anh chÞ em ruét, vî hoÆc chång cña ngêi ph¹m téi chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong trêng hîp kh«ng tè gi¸c c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia hoÆc c¸c téi kh¸c lµ téi ®Æc biÖt nghiªm träng quy ®Þnh t¹i §iÒu 313 cña Bé luËt nµy. Ch¬ng IV Thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. nhiÖm h×nh sù MiÔn tr¸ch §iÒu 23. Thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù 1. Thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù lµ thêi h¹n do Bé luËt nµy quy ®Þnh mµ khi hÕt thêi h¹n ®ã th× ngêi ph¹m téi kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. 2. Thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®îc quy ®Þnh nh sau: a) N¨m n¨m ®èi víi c¸c téi ph¹m Ýt nghiªm träng; b) Mêi n¨m ®èi víi c¸c téi ph¹m nghiªm träng; c) Mêi l¨m n¨m ®èi víi c¸c téi ph¹m rÊt nghiªm träng; d) Hai m¬i n¨m ®èi víi c¸c téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng. 3. Thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®îc tÝnh tõ ngµy téi ph¹m ®îc thùc hiÖn. NÕu trong thêi h¹n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy ngêi ph¹m téi l¹i ph¹m téi míi mµ Bé luËt quy ®Þnh møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy trªn mét n¨m tï, th× thêi gian ®· qua kh«ng ®îc tÝnh vµ thêi hiÖu ®èi víi téi cò ®îc tÝnh l¹i kÓ tõ ngµy ph¹m téi míi. NÕu trong thêi h¹n nãi trªn, ngêi ph¹m téi cè t×nh trèn tr¸nh vµ ®· cã lÖnh truy n·, th× thêi gian trèn tr¸nh kh«ng ®îc tÝnh vµ thêi hiÖu tÝnh l¹i kÓ tõ khi ngêi ®ã ra tù thó hoÆc bÞ b¾t gi÷. §iÒu 24. Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù quy ®Þnh t¹i §iÒu 23 cña Bé luËt nµy ®èi víi c¸c téi quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XI vµ Ch¬ng XXIV cña Bé luËt nµy. §iÒu 25. MiÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù 1. Ngêi ph¹m téi ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nÕu khi tiÕn hµnh ®iÒu tra, truy tè hoÆc xÐt xö, do chuyÓn biÕn cña t×nh h×nh mµ hµnh vi ph¹m téi hoÆc ngêi ph¹m téi kh«ng cßn nguy hiÓm cho x· héi n÷a. 2. Trong trêng hîp tríc khi hµnh vi ph¹m téi bÞ ph¸t gi¸c, ngêi ph¹m téi ®· tù thó, khai râ sù viÖc, gãp phÇn cã hiÖu qu¶ vµo viÖc ph¸t hiÖn vµ ®iÒu tra téi ph¹m, cè g¾ng h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt hËu qu¶ cña téi ph¹m, th× còng cã thÓ ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. 3. Ngêi ph¹m téi ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù khi cã quyÕt ®Þnh ®¹i x¸. Ch¬ng V H×nh ph¹t §iÒu 26. Kh¸i niÖm h×nh ph¹t H×nh ph¹t lµ biÖn ph¸p cìng chÕ nghiªm kh¾c nhÊt cña Nhµ níc nh»m tíc bá hoÆc h¹n chÕ quyÒn, lîi Ých cña ngêi ph¹m téi. H×nh ph¹t ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù vµ do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh. §iÒu 27. Môc ®Ých cña h×nh ph¹t H×nh ph¹t kh«ng chØ nh»m trõng trÞ ngêi ph¹m téi mµ cßn gi¸o dôc hä trë thµnh ngêi cã Ých cho x· héi, cã ý thøc tu©n theo ph¸p luËt vµ c¸c quy t¾c cña cuéc sèng x· héi chñ nghÜa, ng¨n ngõa hä ph¹m téi míi. H×nh ph¹t cßn nh»m gi¸o dôc ngêi kh¸c t«n träng ph¸p luËt, ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m. §iÒu 28. C¸c h×nh ph¹t ®Þnh; H×nh ph¹t bao gåm h×nh ph¹t chÝnh vµ h×nh ph¹t bæ sung. 1. H×nh ph¹t chÝnh bao gåm: a) C¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn; c) C¶i t¹o kh«ng giam gi÷; d) Trôc xuÊt; ®) Tï cã thêi h¹n; e) Tï chung th©n; g) Tö h×nh. 2. H×nh ph¹t bæ sung bao gåm: a) CÊm ®¶m nhiÖm chøc vô, cÊm hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc nhÊt b) CÊm c tró; c) Qu¶n chÕ; d) Tíc mét sè quyÒn c«ng d©n; ®) TÞch thu tµi s¶n; e) Ph¹t tiÒn, khi kh«ng ¸p dông lµ h×nh ph¹t chÝnh; g) Trôc xuÊt, khi kh«ng ¸p dông lµ h×nh ph¹t chÝnh. 3. §èi víi mçi téi ph¹m, ngêi ph¹m téi chØ bÞ ¸p dông mét h×nh ph¹t chÝnh vµ cã thÓ bÞ ¸p dông mét hoÆc mét sè h×nh ph¹t bæ sung. §iÒu 29. C¶nh c¸o C¶nh c¸o ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi ph¹m téi Ýt nghiªm träng vµ cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng cha ®Õn møc miÔn h×nh ph¹t. §iÒu 30. Ph¹t tiÒn 1. Ph¹t tiÒn ®îc ¸p dông lµ h×nh ph¹t chÝnh ®èi víi ngêi ph¹m téi Ýt nghiªm träng x©m ph¹m trËt tù qu¶n lý kinh tÕ, trËt tù c«ng céng, trËt tù qu¶n lý hµnh chÝnh vµ mét sè téi ph¹m kh¸c do Bé luËt nµy quy ®Þnh. 2. Ph¹t tiÒn ®îc ¸p dông lµ h×nh ph¹t bæ sung ®èi víi ngêi ph¹m c¸c téi vÒ tham nhòng, ma tuý hoÆc nh÷ng téi ph¹m kh¸c do Bé luËt nµy quy ®Þnh. 3. Møc ph¹t tiÒn ®îc quyÕt ®Þnh tuú theo tÝnh chÊt vµ møc ®é nghiªm träng cña téi ph¹m ®îc thùc hiÖn, ®ång thêi cã xÐt ®Õn t×nh h×nh tµi s¶n cña ngêi ph¹m téi, sù biÕn ®éng gi¸ c¶, nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n mét triÖu ®ång. 4. TiÒn ph¹t cã thÓ ®îc nép mét lÇn hoÆc nhiÒu lÇn trong thêi h¹n do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh trong b¶n ¸n. §iÒu 31. C¶i t¹o kh«ng giam gi÷ 1. C¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®îc ¸p dông tõ s¸u th¸ng ®Õn ba n¨m ®èi víi ngêi ph¹m téi Ýt nghiªm träng hoÆc ph¹m téi nghiªm träng do Bé luËt nµy quy ®Þnh mµ ®ang cã n¬i lµm viÖc æn ®Þnh hoÆc cã n¬i thêng tró râ rµng, nÕu xÐt thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i c¸ch ly ngêi ph¹m téi khái x· héi. NÕu ngêi bÞ kÕt ¸n ®· bÞ t¹m gi÷, t¹m giam th× thêi gian t¹m gi÷, t¹m giam ®îc trõ vµo thêi gian chÊp hµnh h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, cø mét ngµy t¹m gi÷, t¹m giam b»ng ba ngµy c¶i t¹o kh«ng giam gi÷. 2. Tßa ¸n giao ngêi bÞ ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ cho c¬ quan, tæ chøc n¬i ngêi ®ã lµm viÖc hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng n¬i ngêi ®ã thêng tró ®Ó gi¸m s¸t, gi¸o dôc. Gia ®×nh ngêi bÞ kÕt ¸n cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¬ quan, tæ chøc, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong viÖc gi¸m s¸t, gi¸o dôc ngêi ®ã. 3. Ngêi bÞ kÕt ¸n ph¶i thùc hiÖn mét sè nghÜa vô theo c¸c quy ®Þnh vÒ c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ vµ bÞ khÊu trõ mét phÇn thu nhËp tõ 5% ®Õn 20% ®Ó sung quü nhµ níc. Trong trêng hîp ®Æc biÖt, Toµ ¸n cã thÓ cho miÔn viÖc khÊu trõ thu nhËp, nhng ph¶i ghi râ lý do trong b¶n ¸n. §iÒu 32. Trôc xuÊt Trôc xuÊt lµ buéc ngêi níc ngoµi bÞ kÕt ¸n ph¶i rêi khái l·nh thæ níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Trôc xuÊt ®îc Toµ ¸n ¸p dông lµ h×nh ph¹t chÝnh hoÆc h×nh ph¹t bæ sung trong tõng trêng hîp cô thÓ. §iÒu 33. Tï cã thêi h¹n Tï cã thêi h¹n lµ viÖc buéc ngêi bÞ kÕt ¸n ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t t¹i tr¹i giam trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Tï cã thêi h¹n ®èi víi ngêi ph¹m mét téi cã møc tèi thiÓu lµ ba th¸ng, møc tèi ®a lµ hai m¬i n¨m. Thêi gian t¹m gi÷, t¹m giam ®îc trõ vµo thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, cø mét ngµy t¹m gi÷, t¹m giam b»ng mét ngµy tï. §iÒu 34. Tï chung th©n Tï chung th©n lµ h×nh ph¹t tï kh«ng thêi h¹n ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi ph¹m téi ®Æc biÖt nghiªm träng, nhng cha ®Õn møc bÞ xö ph¹t tö h×nh. Kh«ng ¸p dông tï chung th©n ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi. §iÒu 35. Tö h×nh Tö h×nh lµ h×nh ph¹t ®Æc biÖt chØ ¸p dông ®èi víi ngêi ph¹m téi ®Æc biÖt nghiªm träng. Kh«ng ¸p dông h×nh ph¹t tö h×nh ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi, ®èi víi phô n÷ cã thai hoÆc phô n÷ ®ang nu«i con díi 36 th¸ng tuæi khi ph¹m téi hoÆc khi bÞ xÐt xö. Kh«ng thi hµnh ¸n tö h×nh ®èi víi phô n÷ cã thai, phô n÷ ®ang nu«i con díi 36 th¸ng tuæi. Trong trêng hîp nµy h×nh ph¹t tö h×nh chuyÓn thµnh tï chung th©n. Trong trêng hîp ngêi bÞ kÕt ¸n tö h×nh ®îc ©n gi¶m, th× h×nh ph¹t tö h×nh chuyÓn thµnh tï chung th©n. §iÒu 36. CÊm ®¶m nhiÖm chøc vô, cÊm hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc nhÊt ®Þnh CÊm ®¶m nhiÖm chøc vô, cÊm hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc nhÊt ®Þnh ®îc ¸p dông khi xÐt thÊy nÕu ®Ó ngêi bÞ kÕt ¸n ®¶m nhiÖm chøc vô, hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc ®ã, th× cã thÓ g©y nguy h¹i cho x· héi. Thêi h¹n cÊm lµ tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chÊp hµnh xong h×nh ph¹t tï hoÆc tõ ngµy b¶n ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt nÕu h×nh ph¹t chÝnh lµ c¶nh c¸o, ph¹t tiÒn, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ hoÆc trong trêng hîp ngêi bÞ kÕt ¸n ®îc hëng ¸n treo. §iÒu 37. CÊm c tró CÊm c tró lµ buéc ngêi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï kh«ng ®îc t¹m tró vµ thêng tró ë mét sè ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh. Thêi h¹n cÊm c tró lµ tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chÊp hµnh xong h×nh ph¹t tï. §iÒu 38. Qu¶n chÕ Qu¶n chÕ lµ buéc ngêi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï ph¶i c tró, lµm ¨n sinh sèng vµ c¶i t¹o ë mét ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh, cã sù kiÓm so¸t, gi¸o dôc cña chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n ®Þa ph¬ng. Trong thêi gian qu¶n chÕ, ngêi bÞ kÕt ¸n kh«ng ®îc tù ý ra khái n¬i c tró, bÞ tíc mét sè quyÒn c«ng d©n theo §iÒu 39 cña Bé luËt nµy vµ bÞ cÊm hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Qu¶n chÕ ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi ph¹m téi x©m ph¹m an ninh quèc gia, ngêi t¸i ph¹m nguy hiÓm hoÆc trong nh÷ng trêng hîp kh¸c do Bé luËt nµy quy ®Þnh. Thêi h¹n qu¶n chÕ lµ tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chÊp hµnh xong h×nh ph¹t tï. §iÒu 39. Tíc mét sè quyÒn c«ng d©n 1. C«ng d©n ViÖt Nam bÞ kÕt ¸n ph¹t tï vÒ téi x©m ph¹m an ninh quèc gia hoÆc téi ph¹m kh¸c trong nh÷ng trêng hîp do Bé luËt nµy quy ®Þnh, th× bÞ tíc mét hoÆc mét sè quyÒn c«ng d©n sau ®©y: a) QuyÒn øng cö, quyÒn bÇu cö ®¹i biÓu c¬ quan quyÒn lùc nhµ níc; b) QuyÒn lµm viÖc trong c¸c c¬ quan nhµ níc vµ quyÒn phôc vô trong lùc lîng vò trang nh©n d©n. 2. Thêi h¹n tíc mét sè quyÒn c«ng d©n lµ tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chÊp hµnh xong h×nh ph¹t tï hoÆc kÓ tõ ngµy b¶n ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt trong trêng hîp ngêi bÞ kÕt ¸n ®îc hëng ¸n treo. §iÒu 40. TÞch thu tµi s¶n TÞch thu tµi s¶n lµ tíc mét phÇn hoÆc toµn bé tµi s¶n thuéc së h÷u cña ngêi bÞ kÕt ¸n sung quü nhµ níc. TÞch thu tµi s¶n chØ ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi bÞ kÕt ¸n vÒ téi nghiªm träng, téi rÊt nghiªm träng hoÆc téi ®Æc biÖt nghiªm träng trong trêng hîp do Bé luËt nµy quy ®Þnh. Khi tÞch thu toµn bé tµi s¶n vÉn ®Ó cho ngêi bÞ kÕt ¸n vµ gia ®×nh hä cã ®iÒu kiÖn sinh sèng. Ch¬ng VI C¸c biÖn ph¸p t ph¸p §iÒu 41. TÞch thu vËt, tiÒn trùc tiÕp liªn quan ®Õn téi ph¹m 1. ViÖc tÞch thu, sung quü nhµ níc ®îc ¸p dông ®èi víi: a) C«ng cô, ph¬ng tiÖn dïng vµo viÖc ph¹m téi; b) VËt hoÆc tiÒn do ph¹m téi hoÆc do mua b¸n, ®æi ch¸c nh÷ng thø Êy mµ cã; c) VËt thuéc lo¹i Nhµ níc cÊm lu hµnh. 2. §èi víi vËt, tiÒn bÞ ngêi ph¹m téi chiÕm ®o¹t hoÆc sö dông tr¸i phÐp, th× kh«ng tÞch thu mµ tr¶ l¹i cho chñ së h÷u hoÆc ngêi qu¶n lý hîp ph¸p. 3. VËt, tiÒn thuéc tµi s¶n cña ngêi kh¸c, nÕu ngêi nµy cã lçi trong viÖc ®Ó cho ngêi ph¹m téi sö dông vµo viÖc thùc hiÖn téi ph¹m, th× cã thÓ bÞ tÞch thu, sung quü nhµ níc. §iÒu 42. Tr¶ l¹i tµi s¶n, söa ch÷a hoÆc båi thêng thiÖt h¹i; buéc c«ng khai xin lçi 1. Ngêi ph¹m téi ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®· chiÕm ®o¹t cho chñ së h÷u hoÆc ngêi qu¶n lý hîp ph¸p, ph¶i söa ch÷a hoÆc båi thêng thiÖt h¹i vËt chÊt ®· ®îc x¸c ®Þnh do hµnh vi ph¹m téi g©y ra. 2. Trong trêng hîp ph¹m téi g©y thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn, Tßa ¸n buéc ngêi ph¹m téi ph¶i båi thêng vÒ vËt chÊt, c«ng khai xin lçi ngêi bÞ h¹i. §iÒu 43. B¾t buéc ch÷a bÖnh 1. §èi víi ngêi thùc hiÖn hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi trong khi m¾c bÖnh quy ®Þnh t¹i kháan 1 §iÒu 13 cña Bé luËt nµy, th× tïy theo giai ®o¹n tè tông, ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Tßa ¸n c¨n cø vµo kÕt luËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y, cã thÓ quyÕt ®Þnh ®a hä vµo mét c¬ së ®iÒu trÞ chuyªn khoa ®Ó b¾t buéc ch÷a bÖnh; nÕu thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®a vµo mét c¬ së ®iÒu trÞ chuyªn khoa, th× cã thÓ giao cho gia ®×nh hoÆc ngêi gi¸m hé tr«ng nom díi sù gi¸m s¸t cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn. 2. §èi víi ngêi ph¹m téi trong khi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù nhng tríc khi bÞ kÕt ¸n ®· m¾c bÖnh tíi møc mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh, th× c¨n cø vµo kÕt luËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y, Tßa ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh ®a hä vµo mét c¬ së ®iÒu trÞ chuyªn khoa ®Ó b¾t buéc ch÷a bÖnh. Sau khi khái bÖnh, ngêi ®ã cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. 3. §èi víi ngêi ®ang chÊp hµnh h×nh ph¹t mµ bÞ bÖnh tíi møc mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh, th× c¨n cø vµo kÕt luËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y, Tßa ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh ®a hä vµo mét c¬ së ®iÒu trÞ chuyªn khoa ®Ó b¾t buéc ch÷a bÖnh. Sau khi khái bÖnh, ngêi ®ã ph¶i tiÕp tôc chÊp hµnh h×nh ph¹t, nÕu kh«ng cã lý do kh¸c ®Ó miÔn chÊp hµnh h×nh ph¹t. §iÒu 44. Thêi gian b¾t buéc ch÷a bÖnh C¨n cø vµo kÕt luËn cña c¬ së ®iÒu trÞ, nÕu ngêi bÞ b¾t buéc ch÷a bÖnh quy ®Þnh t¹i §iÒu 43 cña Bé luËt nµy ®· khái bÖnh, th× tuú theo giai ®o¹n tè tông, ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Tßa ¸n xÐt vµ quyÕt ®Þnh ®×nh chØ viÖc thi hµnh biÖn ph¸p nµy. Thêi gian b¾t buéc ch÷a bÖnh ®îc trõ vµo thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t tï. Ch¬ng VII QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t §iÒu 45. C¨n cø quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t Khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù, c©n nh¾c tÝnh chÊt vµ møc ®é nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi ph¹m téi, nh©n th©n ngêi ph¹m téi, c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ vµ t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §iÒu 46. C¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù qu¶; 1. C¸c t×nh tiÕt sau ®©y lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù: a) Ngêi ph¹m téi ®· ng¨n chÆn, lµm gi¶m bít t¸c h¹i cña téi ph¹m; b) Ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a, båi thêng thiÖt h¹i, kh¾c phôc hËu c) Ph¹m téi trong trêng hîp vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng; d) Ph¹m téi trong trêng hîp vît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt; ®) Ph¹m téi trong trêng hîp bÞ kÝch ®éng vÒ tinh thÇn do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña ngêi bÞ h¹i hoÆc ngêi kh¸c g©y ra; e) Ph¹m téi v× hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n mµ kh«ng ph¶i do m×nh tù g©y ra; g) Ph¹m téi nhng cha g©y thiÖt h¹i hoÆc g©y thiÖt h¹i kh«ng lín; h) Ph¹m téi lÇn ®Çu vµ thuéc trêng hîp Ýt nghiªm träng; i) Ph¹m téi v× bÞ ngêi kh¸c ®e do¹, cìng bøc; k) Ph¹m téi do l¹c hËu; l) Ngêi ph¹m téi lµ phô n÷ cã thai; m) Ngêi ph¹m téi lµ ngêi giµ; n) Ngêi ph¹m téi lµ ngêi cã bÖnh bÞ h¹n chÕ kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh; o) Ngêi ph¹m téi tù thó; p) Ngêi ph¹m téi thµnh khÈn khai b¸o, ¨n n¨n hèi c¶i; q) Ngêi ph¹m téi tÝch cùc gióp ®ì c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn, ®iÒu tra téi ph¹m; r) Ngêi ph¹m téi ®· lËp c«ng chuéc téi; s) Ngêi ph¹m téi lµ ngêi cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu, häc tËp hoÆc c«ng t¸c. 2. Khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, Toµ ¸n cßn cã thÓ coi c¸c t×nh tiÕt kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n. 3. C¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®· ®îc Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh lµ dÊu hiÖu ®Þnh téi hoÆc ®Þnh khung th× kh«ng ®îc coi lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ trong khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t. §iÒu 47. QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t nhÑ h¬n quy ®Þnh cña Bé luËt Khi cã Ýt nhÊt hai t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 cña Bé luËt nµy, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh mét h×nh ph¹t díi møc thÊp nhÊt cña khung h×nh ph¹t mµ ®iÒu luËt ®· quy ®Þnh nhng ph¶i trong khung h×nh ph¹t liÒn kÒ nhÑ h¬n cña ®iÒu luËt; trong trêng hîp ®iÒu luËt chØ cã mét khung h×nh ph¹t hoÆc khung h×nh ph¹t ®ã lµ khung h×nh ph¹t nhÑ nhÊt cña ®iÒu luËt, th× Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh mét h×nh ph¹t díi møc thÊp nhÊt cña khung hoÆc chuyÓn sang mét h×nh ph¹t kh¸c thuéc lo¹i nhÑ h¬n. Lý do cña viÖc gi¶m nhÑ ph¶i ®îc ghi râ trong b¶n ¸n. §iÒu 48. C¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù sù: 1. ChØ c¸c t×nh tiÕt sau ®©y míi lµ t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh a) Ph¹m téi cã tæ chøc; b) Ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp; c) Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó ph¹m téi; d) Ph¹m téi cã tÝnh chÊt c«n ®å; ®) Ph¹m téi v× ®éng c¬ ®ª hÌn; e) Cè t×nh thùc hiÖn téi ph¹m ®Õn cïng; g) Ph¹m téi nhiÒu lÇn, t¸i ph¹m, t¸i ph¹m nguy hiÓm; h) Ph¹m téi ®èi víi trÎ em, phô n÷ cã thai, ngêi giµ, ngêi ë trong t×nh tr¹ng kh«ng thÓ tù vÖ ®îc hoÆc ®èi víi ngêi lÖ thuéc m×nh vÒ mÆt vËt chÊt, tinh thÇn, c«ng t¸c hoÆc c¸c mÆt kh¸c; i) X©m ph¹m tµi s¶n cña Nhµ níc; k) Ph¹m téi g©y hËu qu¶ nghiªm träng, rÊt nghiªm träng hoÆc ®Æc biÖt nghiªm träng; l) Lîi dông hoµn c¶nh chiÕn tranh, t×nh tr¹ng khÈn cÊp, thiªn tai, dÞch bÖnh hoÆc nh÷ng khã kh¨n ®Æc biÖt kh¸c cña x· héi ®Ó ph¹m téi; m) Dïng thñ ®o¹n x¶o quyÖt, tµn ¸c ph¹m téi hoÆc thñ ®o¹n, ph¬ng tiÖn cã kh¶ n¨ng g©y nguy h¹i cho nhiÒu ngêi; n) Xói giôc ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi; o) Cã hµnh ®éng x¶o quyÖt, hung h·n nh»m trèn tr¸nh, che giÊu téi ph¹m. 2. Nh÷ng t×nh tiÕt ®· lµ yÕu tè ®Þnh téi hoÆc ®Þnh khung h×nh ph¹t th× kh«ng ®îc coi lµ t×nh tiÕt t¨ng nÆng. §iÒu 49. T¸i ph¹m, t¸i ph¹m nguy hiÓm 1. T¸i ph¹m lµ trêng hîp ®· bÞ kÕt ¸n, cha ®îc xo¸ ¸n tÝch mµ l¹i ph¹m téi do cè ý hoÆc ph¹m téi rÊt nghiªm träng, téi ®Æc biÖt nghiªm träng do v« ý. 2. Nh÷ng trêng hîp sau ®©y ®îc coi lµ t¸i ph¹m nguy hiÓm: a) §· bÞ kÕt ¸n vÒ téi rÊt nghiªm träng, téi ®Æc biÖt nghiªm träng do cè ý, cha ®îc xo¸ ¸n tÝch mµ l¹i ph¹m téi rÊt nghiªm träng, téi ®Æc biÖt nghiªm träng do cè ý; b) §· t¸i ph¹m, cha ®îc xo¸ ¸n tÝch mµ l¹i ph¹m téi do cè ý. §iÒu 50. QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong trêng hîp ph¹m nhiÒu téi Khi xÐt xö cïng mét lÇn mét ngêi ph¹m nhiÒu téi, Toµ ¸n quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi tõng téi, sau ®ã tæng hîp h×nh ph¹t theo quy ®Þnh sau ®©y: 1. §èi víi h×nh ph¹t chÝnh : a) NÕu c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn cïng lµ c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ hoÆc cïng lµ tï cã thêi h¹n, th× c¸c h×nh ph¹t ®ã ®îc céng l¹i thµnh h×nh ph¹t chung; h×nh ph¹t chung kh«ng ®îc vît qu¸ ba n¨m ®èi víi h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, ba m¬i n¨m ®èi víi h×nh ph¹t tï cã thêi h¹n; b) NÕu c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn lµ c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, tï cã thêi h¹n, th× h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®îc chuyÓn ®æi thµnh h×nh ph¹t tï theo tû lÖ cø ba ngµy c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®îc chuyÓn ®æi thµnh mét ngµy tï ®Ó tæng hîp thµnh h×nh ph¹t chung theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 1 §iÒu nµy; c) NÕu h×nh ph¹t nÆng nhÊt trong sè c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn lµ tï chung th©n th× h×nh ph¹t chung lµ tï chung th©n; d) NÕu h×nh ph¹t nÆng nhÊt trong sè c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn lµ tö h×nh th× h×nh ph¹t chung lµ tö h×nh; ®) Ph¹t tiÒn kh«ng tæng hîp víi c¸c lo¹i h×nh ph¹t kh¸c; c¸c kho¶n tiÒn ph¹t ®îc céng l¹i thµnh h×nh ph¹t chung; e) Trôc xuÊt kh«ng tæng hîp víi c¸c lo¹i h×nh ph¹t kh¸c. 2. §èi víi h×nh ph¹t bæ sung: a) NÕu c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn lµ cïng lo¹i th× h×nh ph¹t chung ®îc quyÕt ®Þnh trong giíi h¹n do Bé luËt nµy quy ®Þnh ®èi víi lo¹i h×nh ph¹t ®ã; riªng ®èi víi h×nh ph¹t tiÒn th× c¸c kho¶n tiÒn ph¹t ®îc céng l¹i thµnh h×nh ph¹t chung; b) NÕu c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn lµ kh¸c lo¹i th× ngêi bÞ kÕt ¸n ph¶i chÊp hµnh tÊt c¶ c¸c h×nh ph¹t ®· tuyªn. §iÒu 51. Tæng hîp h×nh ph¹t cña nhiÒu b¶n ¸n 1. Trong trêng hîp mét ngêi ®ang ph¶i chÊp hµnh mét b¶n ¸n mµ l¹i bÞ xÐt xö vÒ téi ®· ph¹m tríc khi cã b¶n ¸n nµy, th× Tßa ¸n quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi téi ®ang bÞ xÐt xö, sau ®ã quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t chung theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 50 cña Bé luËt nµy. Thêi gian ®· chÊp hµnh h×nh ph¹t cña b¶n ¸n tríc ®îc trõ vµo thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t chung. 2. Khi xÐt xö mét ngêi ®ang ph¶i chÊp hµnh mét b¶n ¸n mµ l¹i ph¹m téi míi, Tßa ¸n quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi téi míi, sau ®ã tæng hîp víi phÇn h×nh ph¹t cha chÊp hµnh cña b¶n ¸n tríc råi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t chung theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 50 cña Bé luËt nµy. 3. Trong trêng hîp mét ngêi ph¶i chÊp hµnh nhiÒu b¶n ¸n ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt mµ c¸c h×nh ph¹t cña c¸c b¶n ¸n cha ®îc tæng hîp, th× Ch¸nh ¸n Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tæng hîp c¸c b¶n ¸n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu nµy. §iÒu 52. QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong trêng hîp chuÈn bÞ ph¹m téi, ph¹m téi cha ®¹t 1. §èi víi hµnh vi chuÈn bÞ ph¹m téi vµ hµnh vi ph¹m téi cha ®¹t, h×nh ph¹t ®ù¬c quyÕt ®Þnh theo c¸c ®iÒu cña Bé luËt nµy vÒ c¸c téi ph¹m t¬ng øng tïy theo tÝnh chÊt, møc ®é nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi, møc ®é thùc hiÖn ý ®Þnh ph¹m téi vµ nh÷ng t×nh tiÕt kh¸c khiÕn cho téi ph¹m kh«ng thùc hiÖn ®îc ®Õn cïng. 2. §èi víi trêng hîp chuÈn bÞ ph¹m téi, nÕu ®iÒu luËt ®îc ¸p dông cã quy ®Þnh h×nh ph¹t cao nhÊt lµ tï chung th©n hoÆc tö h×nh, th× møc h×nh ph¹t cao nhÊt ®îc ¸p dông lµ kh«ng qu¸ hai m¬i n¨m tï; nÕu lµ tï cã thêi h¹n th× møc h×nh ph¹t kh«ng qu¸ mét phÇn hai møc ph¹t tï mµ ®iÒu luËt quy ®Þnh. 3. §èi víi trêng hîp ph¹m téi cha ®¹t, nÕu ®iÒu luËt ®îc ¸p dông cã quy ®Þnh h×nh ph¹t cao nhÊt lµ tï chung th©n hoÆc tö h×nh, th× chØ cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh ph¹t nµy trong trêng hîp ®Æc biÖt nghiªm träng; nÕu lµ tï cã thêi h¹n th× møc h×nh ph¹t kh«ng qu¸ ba phÇn t møc ph¹t tï mµ ®iÒu luËt quy ®Þnh. §iÒu 53. QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong trêng hîp ®ång ph¹m Khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi nh÷ng ngêi ®ång ph¹m, Toµ ¸n ph¶i xÐt ®Õn tÝnh chÊt cña ®ång ph¹m, tÝnh chÊt vµ møc ®é tham gia ph¹m téi cña tõng ngêi ®ång ph¹m. C¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, t¨ng nÆng hoÆc lo¹i trõ tr¸ch nhiÖm h×nh sù thuéc ngêi ®ång ph¹m nµo, th× chØ ¸p dông ®èi víi ngêi ®ã. §iÒu 54. MiÔn h×nh ph¹t Ngêi ph¹m téi cã thÓ ®îc miÔn h×nh ph¹t trong trêng hîp ph¹m téi cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 cña Bé luËt nµy, ®¸ng ®îc khoan hång ®Æc biÖt, nhng cha ®Õn møc ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Ch¬ng VIII Thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n, miÔn chÊp hµnh h×nh ph¹t, chÊp hµnh h×nh Ph¹t gi¶m thêi h¹n §iÒu 55. Thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n 1. Thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n h×nh sù lµ thêi h¹n do Bé luËt nµy quy ®Þnh mµ khi hÕt thêi h¹n ®ã ngêi bÞ kÕt ¸n kh«ng ph¶i chÊp hµnh b¶n ¸n ®· tuyªn. 2. Thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n h×nh sù ®îc quy ®Þnh nh sau: a) N¨m n¨m ®èi víi c¸c trêng hîp xö ph¹t tiÒn, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ hoÆc xö ph¹t tï tõ ba n¨m trë xuèng; b) Mêi n¨m ®èi víi c¸c trêng hîp xö ph¹t tï tõ trªn ba n¨m ®Õn mêi l¨m n¨m; c) Mêi l¨m n¨m ®èi víi c¸c trêng hîp xö ph¹t tï tõ trªn mêi l¨m n¨m ®Õn ba m¬i n¨m. 3. Thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n h×nh sù ®îc tÝnh tõ ngµy b¶n ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt. NÕu trong thêi h¹n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy ngêi bÞ kÕt ¸n l¹i ph¹m téi míi, th× thêi gian ®· qua kh«ng ®ù¬c tÝnh vµ thêi hiÖu tÝnh l¹i kÓ tõ ngµy ph¹m téi míi. NÕu trong thêi h¹n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy ngêi bÞ kÕt ¸n cè t×nh trèn tr¸nh vµ ®· cã lÖnh truy n·, th× thêi gian trèn tr¸nh kh«ng ®îc tÝnh vµ thêi hiÖu tÝnh l¹i kÓ tõ ngµy ngêi ®ã ra tr×nh diÖn hoÆc bÞ b¾t gi÷. 4. ViÖc ¸p dông thêi hiÖu ®èi víi c¸c trêng hîp xö ph¹t tï chung th©n hoÆc tö h×nh, sau khi ®· qua thêi h¹n mêi l¨m n¨m, do Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao quyÕt ®Þnh theo ®Ò nghÞ cña ViÖn trëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. Trong trêng hîp kh«ng cho ¸p dông thêi hiÖu th× h×nh ph¹t tö h×nh ®îc chuyÓn thµnh tï chung th©n, tï chung th©n ®îc chuyÓn thµnh tï ba m¬i n¨m. §iÒu 56. Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n ®èi víi c¸c téi quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XI vµ Ch¬ng XXIV cña Bé luËt nµy. §iÒu 57. MiÔn chÊp hµnh h×nh ph¹t 1. §èi víi ngêi bÞ kÕt ¸n c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, tï cã thêi h¹n, cha chÊp hµnh h×nh ph¹t mµ lËp c«ng lín hoÆc m¾c bÖnh hiÓm nghÌo vµ nÕu ngêi ®ã kh«ng cßn nguy hiÓm cho x· héi n÷a, th× theo ®Ò nghÞ cña ViÖn trëng ViÖn KiÓm s¸t, Tßa ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh miÔn chÊp hµnh toµn bé h×nh ph¹t. 2. Ngêi bÞ kÕt ¸n ®îc miÔn chÊp hµnh h×nh ph¹t khi ®îc ®Æc x¸ hoÆc ®¹i x¸. 3. §èi víi ngêi bÞ kÕt ¸n vÒ téi Ýt nghiªm träng ®· ®îc ho·n chÊp hµnh h×nh ph¹t theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 61 cña Bé luËt nµy, nÕu trong thêi gian ®îc ho·n ®· lËp c«ng, th× theo ®Ò nghÞ cña ViÖn trëng ViÖn KiÓm s¸t, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh miÔn chÊp hµnh h×nh ph¹t. 4. §èi víi ngêi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï vÒ téi Ýt nghiªm träng ®· ®îc t¹m ®×nh chØ chÊp hµnh h×nh ph¹t theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 62 cña Bé luËt nµy, nÕu trong thêi gian ®îc t¹m ®×nh chØ mµ ®· lËp c«ng, th× theo ®Ò nghÞ cña ViÖn trëng ViÖn KiÓm s¸t, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh miÔn chÊp hµnh phÇn h×nh ph¹t cßn l¹i. 5. Ngêi bÞ ph¹t cÊm c tró hoÆc qu¶n chÕ, nÕu ®· chÊp hµnh ®îc mét phÇn hai thêi h¹n h×nh ph¹t vµ c¶i t¹o tèt, th× theo ®Ò nghÞ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng n¬i ngêi ®ã chÊp hµnh h×nh ph¹t, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh miÔn chÊp hµnh phÇn h×nh ph¹t cßn l¹i. §iÒu 58. Gi¶m møc h×nh ph¹t ®· tuyªn 1. Ngêi bÞ kÕt ¸n c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, nÕu ®· chÊp hµnh h×nh ph¹t ®îc mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ cã nhiÒu tiÕn bé, th× theo ®Ò nghÞ cña c¬ quan, tæ chøc hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®îc giao tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp gi¸m s¸t, gi¸o dôc, Tßa ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh gi¶m thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t. Ngêi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï, nÕu ®· chÊp hµnh h×nh ph¹t ®îc mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ cã nhiÒu tiÕn bé, th× theo ®Ò nghÞ cña c¬ quan thi hµnh ¸n ph¹t tï, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh gi¶m thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t. Thêi gian ®· chÊp hµnh h×nh ph¹t ®Ó ®îc xÐt gi¶m lÇn ®Çu lµ mét phÇn ba thêi h¹n ®èi víi h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, h×nh ph¹t tï tõ ba m¬i n¨m trë xuèng, mêi hai n¨m ®èi víi tï chung th©n. 2. Ngêi bÞ kÕt ¸n ph¹t tiÒn ®· tÝch cùc chÊp hµnh ®îc mét phÇn h×nh ph¹t nhng bÞ l©m vµo hoµn c¶nh kinh tÕ ®Æc biÖt khã kh¨n kÐo dµi do thiªn tai, ho¶ ho¹n, tai n¹n hoÆc èm ®au g©y ra mµ kh«ng thÓ tiÕp tôc chÊp hµnh ®îc phÇn h×nh ph¹t cßn l¹i hoÆc lËp c«ng lín, th× theo ®Ò nghÞ cña ViÖn trëng ViÖn kiÓm s¸t, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh miÔn viÖc chÊp hµnh phÇn tiÒn ph¹t cßn l¹i. 3. Mét ngêi cã thÓ ®îc gi¶m nhiÒu lÇn, nhng ph¶i b¶o ®¶m chÊp hµnh ®îc mét phÇn hai møc h×nh ph¹t ®· tuyªn. Ngêi bÞ kÕt ¸n tï chung th©n, lÇn ®Çu ®îc gi¶m xuèng ba m¬i n¨m tï vµ dï ®îc gi¶m nhiÒu lÇn còng ph¶i b¶o ®¶m thêi h¹n thùc tÕ chÊp hµnh h×nh ph¹t lµ hai m¬i n¨m. 4. §èi víi ngêi ®· ®îc gi¶m mét phÇn h×nh ph¹t mµ l¹i ph¹m téi míi nghiªm träng, rÊt nghiªm träng hoÆc ®Æc biÖt nghiªm träng, th× Toµ ¸n chØ xÐt gi¶m lÇn ®Çu sau khi ngêi ®ã ®· chÊp hµnh ®îc hai phÇn ba møc h×nh ph¹t chung hoÆc hai m¬i n¨m nÕu lµ tï chung th©n. §iÒu 59. Gi¶m thêi h¹n chÊp hµnh h×nh ph¹t trong trêng hîp ®Æc biÖt Ngêi bÞ kÕt ¸n cã lý do ®¸ng ®îc khoan hång thªm nh ®· lËp c«ng, ®· qu¸ giµ yÕu hoÆc m¾c bÖnh hiÓm nghÌo, th× Toµ ¸n cã thÓ xÐt gi¶m vµo thêi gian sím h¬n hoÆc víi møc cao h¬n so víi thêi gian vµ møc quy ®Þnh t¹i §iÒu 58 cña Bé luËt nµy. §iÒu 60. ¸n treo 1. Khi xö ph¹t tï kh«ng qu¸ ba n¨m, c¨n cø vµo nh©n th©n cña ngêi ph¹m téi vµ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nÕu xÐt thÊy kh«ng cÇn ph¶i b¾t chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, th× Tßa ¸n cho hëng ¸n treo vµ Ên ®Þnh thêi gian thö th¸ch tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m. 2. Trong thêi gian thö th¸ch, Toµ ¸n giao ngêi ®îc hëng ¸n treo cho c¬ quan, tæ chøc n¬i ngêi ®ã lµm viÖc hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng n¬i ngêi ®ã thêng tró ®Ó gi¸m s¸t vµ gi¸o dôc. Gia ®×nh ngêi bÞ kÕt ¸n cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¬ quan, tæ chøc, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong viÖc gi¸m s¸t, gi¸o dôc ngêi ®ã. 3. Ngêi ®îc hëng ¸n treo cã thÓ ph¶i chÞu h×nh ph¹t bæ sung lµ ph¹t tiÒn, cÊm ®¶m nhiÖm chøc vô, cÊm hµnh nghÒ hoÆc lµm c«ng viÖc nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 30 vµ §iÒu 36 cña Bé luËt nµy. 4. Ngêi ®îc hëng ¸n treo ®· chÊp hµnh ®îc mét phÇn hai thêi gian thö th¸ch vµ cã nhiÒu tiÕn bé th× theo ®Ò nghÞ cña c¬ quan, tæ chøc cã tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t vµ gi¸o dôc, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh rót ng¾n thêi gian thö th¸ch. 5. §èi víi ngêi ®îc hëng ¸n treo mµ ph¹m téi míi trong thêi gian thö th¸ch, th× Toµ ¸n quyÕt ®Þnh buéc ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t cña b¶n ¸n tríc vµ tæng hîp víi h×nh ph¹t cña b¶n ¸n míi theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 51 cña Bé luËt nµy. §iÒu 61. Ho·n chÊp hµnh h×nh ph¹t tï 1. Ngêi bÞ xö ph¹t tï cã thÓ ®îc ho·n chÊp hµnh h×nh ph¹t trong c¸c trêng hîp sau ®©y: a) BÞ bÖnh nÆng ®îc ho·n cho ®Õn khi søc kháe ®îc håi phôc; b) Phô n÷ cã thai hoÆc ®ang nu«i con díi 36 th¸ng tuæi, th× ®îc ho·n cho ®Õn khi con ®ñ 36 th¸ng tuæi; c) Lµ ngêi lao ®éng duy nhÊt trong gia ®×nh, nÕu ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t tï th× gia ®×nh sÏ gÆp khã kh¨n ®Æc biÖt, ®îc ho·n ®Õn mét n¨m, trõ trêng hîp ngêi ®ã bÞ kÕt ¸n vÒ c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia hoÆc c¸c téi kh¸c lµ téi rÊt nghiªm träng, ®Æc biÖt nghiªm träng; d) BÞ kÕt ¸n vÒ téi Ýt nghiªm träng, do nhu cÇu c«ng vô, th× ®îc ho·n ®Õn mét n¨m. 2. Trong thêi gian ®îc ho·n chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, nÕu ngêi ®îc ho·n chÊp hµnh h×nh ph¹t l¹i ph¹m téi míi, th× Toµ ¸n buéc ngêi ®ã ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t tríc vµ tæng hîp víi h×nh ph¹t cña b¶n ¸n míi theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 51 cña Bé luËt nµy. §iÒu 62. T¹m ®×nh chØ chÊp hµnh h×nh ph¹t tï 1. Ngêi ®ang chÊp hµnh h×nh ph¹t tï mµ thuéc mét trong c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 61 cña Bé luËt nµy, th× cã thÓ ®îc t¹m ®×nh chØ chÊp hµnh h×nh ph¹t tï. 2. Thêi gian t¹m ®×nh chØ kh«ng ®îc tÝnh vµo thêi gian chÊp hµnh h×nh ph¹t tï. Ch¬ng IX Xãa ¸n tÝch §iÒu 63. Xo¸ ¸n tÝch Ngêi bÞ kÕt ¸n ®îc xo¸ ¸n tÝch theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 64 ®Õn §iÒu 67 cña Bé luËt nµy. Ngêi ®îc xo¸ ¸n tÝch coi nh cha bÞ kÕt ¸n vµ ®îc Toµ ¸n cÊp giÊy chøng nhËn. §iÒu 64. §¬ng nhiªn ®îc xo¸ ¸n tÝch Nh÷ng ngêi sau ®©y ®¬ng nhiªn ®îc xo¸ ¸n tÝch: 1. Ngêi ®îc miÔn h×nh ph¹t. 2. Ngêi bÞ kÕt ¸n kh«ng ph¶i vÒ c¸c téi quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XI vµ Ch¬ng XXIV cña Bé luËt nµy, nÕu tõ khi chÊp hµnh xong b¶n ¸n hoÆc tõ khi hÕt thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n ngêi ®ã kh«ng ph¹m téi míi trong thêi h¹n sau ®©y: a) Mét n¨m trong trêng hîp bÞ ph¹t c¶nh c¸o, ph¹t tiÒn, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ hoÆc ph¹t tï nhng ®îc hëng ¸n treo; b) Ba n¨m trong trong trêng hîp h×nh ph¹t lµ tï ®Õn ba n¨m; c) N¨m n¨m trong trêng hîp h×nh ph¹t lµ tï tõ trªn ba n¨m ®Õn mêi l¨m n¨m; d) B¶y n¨m trong trêng hîp h×nh ph¹t lµ tï tõ trªn mêi l¨m n¨m. §iÒu 65. Xo¸ ¸n tÝch theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n 1. Toµ ¸n quyÕt ®Þnh viÖc xo¸ ¸n tÝch ®èi víi nh÷ng ngêi ®· bÞ kÕt ¸n vÒ c¸c téi quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XI vµ Ch¬ng XXIV cña Bé luËt nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt cña téi ph¹m ®· ®îc thùc hiÖn, nh©n th©n, th¸i ®é chÊp hµnh ph¸p luËt vµ th¸i ®é lao ®éng cña ngêi bÞ kÕt ¸n trong c¸c trêng hîp sau ®©y: a) §· bÞ ph¹t tï ®Õn ba n¨m mµ kh«ng ph¹m téi míi trong thêi h¹n ba n¨m, kÓ tõ khi chÊp hµnh xong b¶n ¸n hoÆc tõ khi hÕt thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n; b) §· bÞ ph¹t tï tõ trªn ba n¨m ®Õn mêi l¨m n¨m mµ kh«ng ph¹m téi míi trong thêi h¹n b¶y n¨m, kÓ tõ khi chÊp hµnh xong b¶n ¸n hoÆc tõ khi hÕt thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n; c) §· bÞ ph¹t tï trªn mêi l¨m n¨m mµ kh«ng ph¹m téi míi trong thêi h¹n mêi n¨m, kÓ tõ khi chÊp hµnh xong b¶n ¸n hoÆc tõ khi hÕt thêi hiÖu thi hµnh b¶n ¸n. 2. Ngêi bÞ Tßa ¸n b¸c ®¬n xin xãa ¸n tÝch lÇn ®Çu ph¶i chê mét n¨m sau míi ®îc xin xãa ¸n tÝch; nÕu bÞ b¸c ®¬n lÇn thø hai trë ®i th× ph¶i sau hai n¨m míi ®îc xin xãa ¸n tÝch. §iÒu 66. Xo¸ ¸n tÝch trong trêng hîp ®Æc biÖt Trong trêng hîp ngêi bÞ kÕt ¸n cã nh÷ng biÓu hiÖn tiÕn bé râ rÖt vµ ®· lËp c«ng, ®îc c¬ quan, tæ chøc n¬i ngêi ®ã c«ng t¸c hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng n¬i ngêi ®ã thêng tró ®Ò nghÞ, th× cã thÓ ®îc Toµ ¸n xo¸ ¸n tÝch nÕu ngêi ®ã ®· b¶o ®¶m ®îc Ýt nhÊt mét phÇn ba thêi h¹n quy ®Þnh. §iÒu 67. C¸ch tÝnh thêi h¹n ®Ó xo¸ ¸n tÝch 1. Thêi h¹n ®Ó xo¸ ¸n tÝch quy ®Þnh t¹i §iÒu 64 vµ §iÒu 65 cña Bé luËt nµy c¨n cø vµo h×nh ph¹t chÝnh ®· tuyªn. 2. NÕu cha ®îc xo¸ ¸n tÝch mµ ph¹m téi míi, th× thêi h¹n ®Ó xo¸ ¸n tÝch cò tÝnh tõ ngµy chÊp hµnh xong b¶n ¸n míi. 3. ViÖc chÊp hµnh xong b¶n ¸n bao gåm viÖc chÊp hµnh xong h×nh ph¹t chÝnh, h×nh ph¹t bæ sung vµ c¸c quyÕt ®Þnh kh¸c cña b¶n ¸n. 4. Ngêi ®îc miÔn chÊp hµnh phÇn h×nh ph¹t cßn l¹i còng ®îc coi nh ®· chÊp hµnh xong h×nh ph¹t. Ch¬ng X Nh÷ng quy ®Þnh ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi §iÒu 68. ¸p dông Bé luËt h×nh sù ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi Ngêi cha thµnh niªn tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn díi 18 tuæi ph¹m téi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo nh÷ng quy ®Þnh cña Ch¬ng nµy, ®ång thêi theo nh÷ng quy ®Þnh kh¸c cña PhÇn chung Bé luËt kh«ng tr¸i víi nh÷ng quy ®Þnh cña Ch¬ng nµy. §iÒu 69. Nguyªn t¾c xö lý ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi 1. ViÖc xö lý ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi chñ yÕu nh»m gi¸o dôc, gióp ®ì hä söa ch÷a sai lÇm, ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ trë thµnh c«ng d©n cã Ých cho x· héi. Trong mäi trêng hîp ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö hµnh vi ph¹m téi cña ngêi cha thµnh niªn, c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ph¶i x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng nhËn thøc cña hä vÒ tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi ph¹m téi, nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn g©y ra téi ph¹m. 2. Ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi cã thÓ ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nÕu ngêi ®ã ph¹m téi Ýt nghiªm träng hoÆc téi nghiªm träng, g©y h¹i kh«ng lín, cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m nhÑ vµ ®îc gia ®×nh hoÆc c¬ quan, tæ chøc nhËn gi¸m s¸t, gi¸o dôc. 3. ViÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi vµ ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi hä ®îc thùc hiÖn chØ trong trêng hîp cÇn thiÕt vµ ph¶i c¨n cø vµo tÝnh chÊt cña hµnh vi ph¹m téi, vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ nh©n th©n vµ yªu cÇu cña viÖc phßng ngõa téi ph¹m. 4. Khi xÐt xö, nÕu thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi, th× Toµ ¸n ¸p dông mét trong c¸c biÖn ph¸p t ph¸p ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 70 cña Bé luËt nµy. 5. Kh«ng xö ph¹t tï chung th©n hoÆc tö h×nh ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi. Khi xö ph¹t tï cã thêi h¹n, Toµ ¸n cho ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi ®îc hëng møc ¸n nhÑ h¬n møc ¸n ¸p dông ®èi víi ngêi ®· thµnh niªn ph¹m téi t¬ng øng. Kh«ng ¸p dông h×nh ph¹t tiÒn ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi ë ®é tuæi tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn díi 16 tuæi. Kh«ng ¸p dông h×nh ph¹t bæ sung ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi. 6. ¸n ®· tuyªn ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi khi cha ®ñ 16 tuæi, th× kh«ng tÝnh ®Ó x¸c ®Þnh t¸i ph¹m hoÆc t¸i ph¹m nguy hiÓm. §iÒu 70. C¸c biÖn ph¸p t ph¸p ¸p dông ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi 1. §èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh ¸p dông mét trong c¸c biÖn ph¸p t ph¸p cã tÝnh gi¸o dôc, phßng ngõa sau ®©y: a) Gi¸o dôc t¹i x·, phêng, thÞ trÊn; b) §a vµo trêng gi¸o dìng. 2. Toµ ¸n cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p gi¸o dôc t¹i x·, phêng, thÞ trÊn tõ mét n¨m ®Õn hai n¨m ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi Ýt nghiªm träng hoÆc téi nghiªm träng. Ngêi ®îc gi¸o dôc t¹i x·, phêng, thÞ trÊn ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ nh÷ng nghÜa vô vÒ häc tËp, lao ®éng, tu©n theo ph¸p luËt díi sù gi¸m s¸t, gi¸o dôc cña chÝnh quyÒn x·, phêng, thÞ trÊn vµ tæ chøc x· héi ®îc Toµ ¸n giao tr¸ch nhiÖm. 3. Toµ ¸n cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p ®a vµo trêng gi¸o dìng tõ mét n¨m ®Õn hai n¨m ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi, nÕu thÊy do tÝnh chÊt nghiªm träng cña hµnh vi ph¹m téi, do nh©n th©n vµ m«i trêng sèng cña ngêi ®ã mµ cÇn ®a ngêi ®ã vµo mét tæ chøc gi¸o dôc cã kû luËt chÆt chÏ. 4. NÕu ngêi ®îc gi¸o dôc t¹i x·, phêng, thÞ trÊn hoÆc ngêi ®îc ®a vµo trêng gi¸o dìng ®· chÊp hµnh mét phÇn hai thêi h¹n do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh vµ cã nhiÒu tiÕn bé, th× theo ®Ò nghÞ cña tæ chøc, c¬ quan, nhµ trêng ®îc giao tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t, gi¸o dôc, Toµ ¸n cã thÓ quyÕt ®Þnh chÊm døt thêi h¹n gi¸o dôc t¹i x·, phêng, thÞ trÊn hoÆc thêi h¹n ë trêng gi¸o dìng. §iÒu 71. C¸c h×nh ph¹t ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi Ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi chØ bÞ ¸p dông mét trong c¸c h×nh ph¹t sau ®©y ®èi víi mçi téi ph¹m: 1. C¶nh c¸o; 2. Ph¹t tiÒn; 3. C¶i t¹o kh«ng giam gi÷; 4. Tï cã thêi h¹n. §iÒu 72. Ph¹t tiÒn Ph¹t tiÒn ®îc ¸p dông lµ h×nh ph¹t chÝnh ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi tõ ®ñ 16 tuæi ®Õn díi 18 tuæi, nÕu ngêi ®ã cã thu nhËp hoÆc cã tµi s¶n riªng. Møc ph¹t tiÒn ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi kh«ng qu¸ mét phÇn hai møc tiÒn ph¹t mµ ®iÒu luËt quy ®Þnh. §iÒu 73. C¶i t¹o kh«ng giam gi÷ Khi ¸p dông h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi, th× kh«ng khÊu trõ thu nhËp cña ngêi ®ã. Thêi h¹n c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®èi víi ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi kh«ng qu¸ mét phÇn hai thêi h¹n mµ ®iÒu luËt quy ®Þnh. §iÒu 74. Tï cã thêi h¹n Ngêi cha thµnh niªn ph¹m téi chØ bÞ ph¹t tï cã thêi h¹n theo quy ®Þnh sau ®©y: 1. §èi víi ngêi tõ ®ñ 16 tuæi ®Õn díi 18 tuæi khi ph¹m téi, nÕu ®iÒu luËt ®îc ¸p dông quy ®Þnh h×nh ph¹t tï chung th©n hoÆc tö h×nh, th× møc h×nh ph¹t cao nhÊt ®îc ¸p dông kh«ng qu¸ mêi t¸m n¨m tï; nÕu lµ tï cã thêi h¹n th× møc h×nh ph¹t cao nhÊt ®îc ¸p dông kh«ng qu¸ ba phÇn t møc ph¹t tï mµ ®iÒu luËt quy ®Þnh; 2. §èi víi ngêi tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn díi 16 tuæi khi ph¹m téi, nÕu ®iÒu luËt ®îc ¸p dông quy ®Þnh h×nh ph¹t tï chung th©n hoÆc tö h×nh, th× møc h×nh ph¹t cao nhÊt ®îc ¸p dông kh«ng qu¸ mêi hai n¨m tï; nÕu lµ tï cã thêi h¹n th× møc