Tài liệu Luận văn tốt nghiệp thiết kế hệ thống cấp nước thị xã Châu Đốc

Chöông 1 Chöông môû ñaàu CHÖÔNG 1 CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU 1.1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG: Thò xaõ Chaâu Ñoác ñaõ ñöôïc hình thaønh töø khaù sôùm (1932), hieän taïi laø ñoâ thò thöù hai cuûa tænh An Giang, sau thaønh phoá tænh lî Long Xuyeân. Söï phaùt trieån nhanh kinh teá – xaõ hoäi cuûa thò xaõ trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaõ laøm cho nhu caàu duøng nöôùc cuûa thò xaõ taêng leân nhanh choùng. Trong khi ñoù heä thoáng caáp nöôùc hieän nay cuûa thò xaõ, ñöôïc caûi taïo chaáp vaù qua nhieàu ñôït, nhöng cuõng khoâng ñaùp öùng ñuû cho nhu caàu hieän taïi vaø caøng khoâng theå cho töông lai. Tröôùc tình hình ñoù Uyû Ban Nhaân Daân tænh An Giang ñoàng yù chuû tröông xaây döïng heä thoáng caáp nöôùc thò xaõ Chaâu Ñoác theo ñeà nghò cuûa Coâng ty Ñieän Nöôùc An Giang. Vieäc xaây döïng heä thoáng caáp nöôùc thò xaõ Chaâu Ñoác ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieån ñoâ thò ñeán naêm 2020 theo ñieàu chænh quy hoaïch chung cuûa thò xaõ ñaõ ñöôïc UBND tænh pheâ duyeät. 1.2 MUÏC ÑÍCH VAØ NOÄI DUNG THIEÁT KEÁ ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP: 1.2.1 Muïc ñích: Muïc tieâu cuûa ñoà aùn laø tính toaùn, löïa choïn phöông aùn toái öu ñeå thieát keá vaø xaây döïng heä thoáng caáp nöôùc nhaèm ñaûm baûo cung caáp nöôùc saïch cho nhu caàu duøng nöôùc ñeán naêm 2020 cuûa thò xaõ, goùp phaàn caûi thieän naâng cao söùc khoeû ngöôøi daân, hoã trôï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thò xaõ. Vieäc ñaàu tö xaây döïng heä thoáng caáp nöôùc laø cuï theå hoaù muïc tieâu ñeà ra trong “Ñònh höôùng phaùt trieån caáp nöôùc ñoâ thò ñeán naêm 2020” cuûa Chính Phuû. Thoâng qua vieäc thöïc hieän döï aùn seõ taäp huaán, ñaøo taïo ñöôïc caùc nhaân vieân coù naêng löïc cho Xí nghieäp Ñieän nöôùc Chaâu Ñoác, Coâng ty Ñieän nöôùc An Giang nhaèm taêng cöôøng khaû naêng quaûn lyù vaän haønh heä thoáng caáp nöôùc Chaâu Ñoác noùi rieâng vaø heä thoáng caáp nöôùc khaùc noùi chung treân ñòa baøn Tænh. 1 Chöông 1 Chöông môû ñaàu 1.2.2 Noäi dung: Thu thaäp soá lieäu caàn thieát phuïc vuï cho vieäc thieát keá. Phaân tích soá lieäu ñeå tính toaùn thieát keá. Xaùc ñònh nhu caàu duøng nöôùc. Tính toaùn löu löôïng toång hôïp vaø löu löôïng nöôùc tieâu thuï theo giôø. Vaïch tuyeán maïng löôùi, xaùc ñònh vò trí khai thaùc nöôùc thoâ, vò trí nhaø maùy xöû lyù nöôùc vaø daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc. Tính toaùn thuyû löïc ñöôøng oáng vaø tính toaùn caùc coâng trình xöû lyù ñôn vò.  Maïng löôùi: Laäp sô ñoà tính toaùn maïng löôùi ñöôøng oáng. Tính toaùn löu löôïng cho töøng ñoaïn oáng. Tính toaùn thuyû löïc ñeå xaùc ñònh ñöôøng kính oáng caàn laép ñaët.  Coâng trình thu vaø traïm bôm caáp 1.  Nhaø maùy xöû lyù nöôùc: Tính toaùn coâng trình ñôn vò. Traïm bôm nöôùc saïch. Thöïc hieän baûn veõ:  Coâng trình thu vaø traïm bôm caáp 1: Maët baèng. Chi tieát coâng trình.  Nhaø maùy xöû lyù nöôùc: Maët baèng. Maët caét doïc theo nöôùc. 2 Chöông 1 Chöông môû ñaàu Chi tieát caùc coâng trình ñôn vò.  Maïng löôùi:  Maët baèng. 1.2.3 Cô sôû tính toaùn:  Ñieàu chænh quy hoaïch chung thò xaõ Chaâu Ñoác (thuyeát minh vaø baûn veõ) do Coâng ty Tö vaán Xaây döïng Toång hôïp laäp 06/2000 vaø ñaõ ñöôïc UBND tænh pheâ duyeät.  Caùc soá lieäu thoáng keâ veà tình hình kinh teá, xaõ hoäi cuûa thò xaõ Chaâu Ñoác do phoøng thoáng keâ thò xaõ Chaâu Ñoác thöïc hieän.  Caùc taøi lieäu veà hieän traïng heä thoáng caáp nöôùc do Xí nghieäp Ñieän nöôùc Chaâu Ñoác cung caáp.  Caùc soá lieäu veà nguoàn nöôùc.  Baûn ñoà ñòa hình cuûa thò xaõ tyû leä 1/5.000  Caùc soá lieäu, taøi lieäu khaûo saùt thöïc ñòa vaø caùc taøi lieäu khaùc coù lieân quan.  Caùc tieâu chuaån, quy phaïm chuyeân ngaønh. 3 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp CHÖÔNG 2 GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ NÖÔÙC CAÁP Hieän nay caùc loaïi nguoàn nöôùc (nöôùc maët, nöôùc ngaàm) coù theå khai thaùc, xöû yù ñeå caáp cho nhu caàu sinh hoaït, saûn xuaát coù nguy cô bò oâ nhieãm. Hình 2.1 Chính vì vaäy maø vieäc baûo veä nguoàn nöôùc, ñaûm baûo coù nguoàn nöôùc saïch laâu daøi beàn vöõng chieám moät vai troø quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi vaø neàn kinh teá quoác daân. 4 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 2.1 VAI TROØ CUÛA NÖÔÙC ÑOÁI VÔÙI ÑÔØI SOÁNG CON NGÖÔØI VAØ NEÀN KINH TEÁ QUOÁC DAÂN: Cuõng nhö khoâng khí vaø aùnh saùng, nöôùc khoâng theå thieáu ñöôïc trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Trong quaù trình hình thaønh söï soáng treân traùi ñaát thì nöôùc vaø moâi tröôøng nöôùc ñoùng vai troø raát quan troïng. Nöôùc tham gia vaøo quaù trình taùi sinh theá giôùi höõu cô. Nguoàn goác cuûa söï hình thaønh vaø tích luyõ chaát höõu cô sô sinh laø hieän töôïng quang hôïp ñöôïc thöïc hieän döôùi taùc duïng cuûa naêng löôïng maët trôøi vôùi söï goùp phaàn cuûa nöôùc vaø khoâng khí. Trong quaù trình trao ñoåi chaát, nöôùc coù vai troø trung taâm. Nhöõng phaûn öùng lyù, hoaù hoïc dieãn ra vôùi söï tham gia baét buoäc cuûa nöôùc. Nöôùc laø dung moâi cuûa raát nhieàu chaát vaø ñoùng vai troø daãn ñöôøng cho caùc muoái ñi vaøo cô theå. Trong caùc khu daân cö, nöôùc phuïc vuï cho caùc muïc ñích sinh hoaït, naâng cao ñôøi soáng tinh thaàn cho ngöôøi daân. Moät ngoâi nhaø hieän ñaïi, quy moâ lôùn nhöng khoâng coù nöôùc khaùc naøo cô theå khoâng coù maùu. Nöôùc coøn ñoùng vai troø raát quan troïng trong saûn xuaát, phuïc vuï cho haøng loaït ngaønh coâng nghieäp khaùc nhau. Ñoái vôùi caây troàng, nöôùc laø nhu caàu thieát yeáu ñoàng thôøi coøn coù vai troø ñieàu tieát caùc cheá ñoä nhieät, aùnh saùng, chaát dinh döôõng, vi sinh vaät, ñoä thoaùng khí trong ñaát, ñoù laø nhöõng nhaân toá quan troïng cho söï phaùt trieån cuûa thöïc vaät. Hình 2.2: 5 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 2.2 CAÙC LOAÏI NGUOÀN NÖÔÙC DUØNG ÑEÅ CAÁP NÖÔÙC: Ñeå cung caáp nöôùc saïch, coù theå khai thaùc caùc nguoàn nöôùc thieân nhieân (thöôøng goïi laø nöôùc thoâ) töø nöôùc maët, nöôùc ngaàm, nöôùc bieån. 2.2.1 Nöôùc maët: Bao goàm caùc nguoàn nöôùc trong caùc ao, ñaàm, hoà chöùa, soâng, suoái. Do keát hôïp töø doøng chaûy treân beà maët vaø thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi khoâng khí neân caùc ñaëc tröng cuûa nöôùc maët laø:  Chöùa khí hoaø tan ñaëc bieät laø oxy.  Chöùa nhieàu chaát raén lô löûng, rieâng tröôøng hôïp nöôùc chöùa trong caùc ao ñaàm, hoà do xaûy ra quaù trình laéng caën neân chaát raén lô löûng coøn laïi trong nöôùc coù noàng ñoä töông ñoái thaáp vaø chuû yeáu ôû daïng keo.  Coù haøm löôïng chaát höõu cô cao.  Coù söï hieän dieän cuûa nhieàu loaïi taûo.  Chöùa nhieàu vi sinh vaät. 2.2.2.Nöôùc ngaàm: Ñöôïc khai thaùc töø caùc taàng chöùa nöôùc döôùi ñaát, chaát löôïng nöôùc ngaàm phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn khoaùng hoaù vaø caáu truùc ñòa taàng maø nöôùc thaám qua. Do vaäy nöôùc chaûy qua caùc ñòa taàng chöùa caùt vaø granit thöôøng coù tính axit vaø chöùa ít chaát khoaùng. Khi nöôùc ngaàm chaûy qua ñòa taàng chöùa ñaù voâi thì nöôùc thöôøng coù ñoä cöùng vaø ñoä kieàm hydrocacbonat khaù cao. Ngoaøi ra ñaëc tröng chung cuûa nöôùc ngaàm laø:  Ñoä ñuïc thaáp.  Nhieät ñoä vaø thaønh phaàn hoaù hoïc töông ñoái oån ñònh.  Khoâng coù oxy nhöng coù theå chöùa nhieàu khí nhö: CO2, H2S, …  Chöùa nhieàu khoaùng chaát hoaø tan chuû yeáu laø saét, mangan, canxi, magie, flo, …  Khoâng coù hieän dieän cuûa vi sinh vaät. 6 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 2.2.3 Nöôùc bieån: Nöôùc bieån thöôøng coù ñoä maën raát cao (ñoä maën ôû Thaùi Bình Döông laø 32 – 35 g/l). Haøm löôïng muoái trong nöôùc bieån thay ñoåi tuyø theo vò trí ñòa lyù nhö: cöûa soâng, gaàn bôø hay xa bôø, ngoaøi ra trong nöôùc bieån thöôøng coù nhieàu chaát lô löûng, caøng gaàn bôø noàng ñoä caøng taêng, chuû yeáu laø caùc phieâu sinh ñoäng thöïc vaät. 2.2.4 Nöôùc lôï: Ôû cöûa soâng vaø caùc vuøng ven bôø bieån, nôi gaëp nhau cuûa caùc doøng nöôùc ngoït chaûy töø soâng ra, caùc doøng thaám töø ñaát lieàn chaûy ra hoaø troän vôùi nöôùc bieån. Do aûnh höôûng cuûa thuyû trieàu, möïc nöôùc taïi choã gaëp nhau luùc ôû möùc nöôùc cao, luùc ôû möùc nöôùc thaáp vaø do söï hoaø troän giöõa nöôùc ngoït vaø nöôùc bieån laøm cho ñoä muoái vaø haøm löôïng huyeàn phuø trong nöôùc ôû khu vöïc naøy luoân thay ñoåi vaø coù trò soá cao hôn tieâu chuaån caáp nöôùc cho sinh hoaït vaø thaáp hôn nhieàu so vôùi nöôùc bieån thöôøng goïi laø nöôùc lôï. 2.2.5 Nöôùc khoaùng: Khai thaùc töø taàng saâu döôùi ñaát hay töø caùc suoái do phun traøo töø loøng ñaát ra. Nöôùc coù chöùa moät vaøi nguyeân toá ôû noàng ñoä cao hôn noàng ñoä cho pheùp ñoái vôùi nöôùc uoáng vaø ñaëc bieät coù taùc duïng chöõa beänh. Nöôùc khoaùng sau khi qua khaâu xöû lí thoâng thöôøng nhö laøm trong, loaïi boû hoaëc naïp laïi khí CO2 nguyeân chaát ñöôïc ñoùng vaøo chai ñeå caáp cho ngöôøi duøng. 2.2.6 Nöôùc chua pheøn: Nhöõng nôi gaàn bieån, ví duï nhö ñoàng baèng soâng Cöûu Long ôû nöôùc ta thöôøng coù nöôùc chua pheøn. Nöôùc bò nhieãm pheøn laø do tieáp xuùc vôùi ñaát pheøn, loaïi ñaát naøy giaøu nguyeân toá löu huyønh ôû daïng sunfua hay ôû daïng sunfat vaø moät vaøi nguyeân toá kim loaïi nhö nhoâm, saét. Ñaát pheøn ñöôïc hình thaønh do quaù trình kieán taïo ñòa chaát. Tröôùc ñaây ôû nhöõng vuøng naøy bò ngaäp nöôùc vaø coù nhieàu loaïi thöïc vaät vaø ñoäng vaät taàng ñaùy phaùt trieån. Do quaù trình boài tuï, thaûm thöïc vaät vaø lôùp sinh vaät ñaùy bò vuøi laáp vaø bò phaân huyû yeám khí, taïo ra caùc axit muøn höõu cô laøm cho nöôùc coù vò chua, ñoàng thôøi coù nhieàu nguyeân toá kim loaïi coù haøm löôïng cao nhö nhoâm, saét vaø ion sunfat. 7 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 2.2.7 Nöôùc möa: Nöôùc möa coù theå xem nhö nöôùc caát töï nhieân nhöng khoâng hoaøn toaøn tinh khieát bôûi vì nöôùc möa coù theå bò oâ nhieãm bôûi khí, buïi, vaø thaäm chí caû vi khuaån coù trong khoâng khí. Khi rôi xuoáng, nöôùc möa tieáp tuïc bò oâ nhieãm do tieáp xuùc vôùi caùc vaät theå khaùc nhau. Hôi nöôùc gaëp khoâng khí chöùa nhieàu khí oxit nitô hay oxit löu huyønh seõ taïo neân caùc traän möa axit. Heä thoáng thu gom nöôùc möa duøng cho muïc ñích sinh hoaït goàm heä thoáng maùi, maùng thu gom daãn veà beå chöùa. Nöôùc möa coù theå döï tröõ trong caùc beå chöùa coù maùi che ñeå duøng quanh naêm. 2.3 CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC NGUOÀN: Muoán xöû lí moät nguoàn nöôùc naøo ñoù caàn phaûi phaân tích moät caùch chính xaùc ba loaïi chæ tieâu cô baûn cuûa nguoàn nöôùc ñoù laø: chæ tieâu veà lyù hoïc, hoaù hoïc vaø vi truøng. 2.3.1 Caùc chæ tieâu veà lí hoïc: Bao goàm 1) Nhieät ñoä (0C): Nhieät ñoä cuûa nöôùc coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình xöû lí nöôùc. Söï thay ñoåi nhieät ñoä cuûa nöôùc phuï thuoäc vaøo töøng loaïi nguoàn nöôùc. Nhieät ñoä cuûa nguoàn nöôùc maët dao ñoäng raát lôùn (töø 4  400C) phuï thuoäc vaøo thôøi tieát vaø ñoä saâu nguoàn nöôùc. Nöôùc ngaàm coù nhieät ñoä töông ñoái oån ñònh (töø 17  270C). 2) Haøm löôïng caën khoâng tan (mg/l): Ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch loïc moät ñôn vò theå tích nöôùc nguoàn qua giaáy loïc, roài ñem saáy khoâ ôû nhieät ñoä (105  1100C). Haøm löôïng caën cuûa nöôùc ngaàm thöôøng nhoû (30  50 mg/l), chuû yeáu do caùc haït mòn trong nöôùc gaây ra. Haøm löôïng caën cuûa nöôùc soâng dao ñoäng raát lôùn (20  5.000 mg/l), coù khi leân tôùi (30.000 mg/l). Cuøng moät nguoàn nöôùc, haøm löôïng caën dao ñoäng theo muøa, muøa khoâ nhoû, muøa luõ lôùn. Caën coù trong nöôùc soâng laø do caùc haït seùt, caùt, buøn bò doøng nöôùc xoùi röûa mang theo vaø caùc chaát höõu cô nguoàn goác ñoäng thöïc vaät muïc naùt hoaø tan trong nöôùc. Haøm löôïng caën laø moät trong nhöõng chæ tieâu cô baûn ñeå choïn bieän phaùp xöû lí ñoái vôùi 8 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp caùc nguoàn nöôùc maët. Haøm löôïng caën cuûa nöôùc nguoàn caøng cao thì vieäc xöû lí caøng toán keùm vaø phöùc taïp. 3) Ñoä maøu cuûa nöôùc (tính baèng ñoä): Ñöôïc xaùc ñònh theo phöông phaùp so saùnh vôùi thang maøu coban. Ñoä maøu cuûa nöôùc bò gaây bôûi caùc hôïp chaát höõu cô, caùc hôïp chaát keo saét, nöôùc thaûi coâng nghieäp hoaëc do söï phaùt trieån cuûa rong, reâu, taûo. Thöôøng nöôùc hoà, ao coù ñoä maøu cao. 4) Muøi vaø vò cuûa nöôùc: Nöôùc coù muøi laø do trong nöôùc coù caùc chaát khí, caùc muoái khoaùng hoaø tan, caùc hôïp chaát höõu cô vaø vi truøng, nöôùc thaûi coâng nghieäp chaûy vaøo, caùc hoaù chaát hoaø tan, … Nöôùc coù theå coù muøi buøn, muøi moác, muøi tanh, muøi coû laù, muøi clo, muøi phenol, … Vò maën, vò chua, vò chaùt, vò ñaéng, … 2.3.2 Caùc chæ tieâu veà hoaù hoc: 1) Haøm löôïng caën toaøn phaàn (mg/l): Bao goàm taát caû caùc chaát voâ cô vaø höõu cô coù trong nöôùc, khoâng keå caùc chaát khí. Caën toaøn phaàn ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ñun cho boác hôi moät dung tích nöôùc nguoàn nhaát ñònh vaø saáy khoâ ôû nhieät ñoä (105 ÷ 1100C) ñeán khi troïng löôïng khoâng ñoåi. 2) Ñoä cöùng cuûa nöôùc: Laø ñaïi löôïng bieåu thò haøm löôïng caùc muoái cuûa canxi vaø magie coù trong nöôùc. Coù theå phaân bieät thaønh 3 loaïi ñoä cöùng: ñoä cöùng taïm thôøi, ñoä cöùng vónh cöûu vaø ñoä cöùng toaøn phaàn. Ñoä cöùng toaøn phaàn bieåu thò toång haøm löôïng caùc muoái cacbonat vaø bicacbonat cuûa canxi vaø magie coù trong nöôùc. Ñoä cöùng toaøn phaàn laø toång cuûa hai loaïi ñoä cöùng treân. Ñoä cöùng coù theå ño baèng ñoä Ñöùc, kí hieäu laø 0dH, 10dH baèng 10 mg CaO hoaëc 7,14 mg MgO coù trong 1 lít nöôùc, hoaëc coù theå ño baèng mgñl/l. Trong ñoù 1 mgñl/l = 2,80dH. Nöôùc coù ñoä cöùng cao gaây trôû ngaïi cho sinh hoaït vaø saûn xuaát: giaët quaàn aùo toán xaø phoøng, naáu thöùc aên laâu chín, gaây ñoùng caën noài hôi, giaûm chaát löôïng saûn phaåm, … 9 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 3) Ñoä pH cuûa nöôùc (mgñl/l): Coù theå phaân bieät thaønh ñoä kieàm toaøn phaàn vaø rieâng phaàn. Ñoä kieàm toaøn phaàn bao goàm toång haøm löôïng caùc ion bicacbonat, cacbonat, hydroxit, vaø anion cuûa caùc muoái cuûa caùc axit        2  yeáu Ktf = OH  CO3`  HCO3 . Khi nöôùc thieân nhieân coù ñoä maøu lôùn ( > 40 ñoä coâban), ñoä kieàm toaøn phaàn seõ bao goàm caû ñoä kieàm do muoái cuûa caùc axit höõu cô gaây ra. Ngöôøi ta coøn phaân bieät ñoä kieàm rieâng phaàn nhö: ñoä kieàm bicacbonat hay ñoä kieàm hyñrat. Ñoä kieàm cuûa nöôùc coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán toác ñoä vaø hieäu quaû xöû lí nöôùc. Vì theá trong moät soá tröôøng hôïp nöôùc nguoàn coù ñoä kieàm thaáp, caàn thieát phaûi boå sung hoaù chaát ñeå kieàm hoaù nöôùc. 4) Ñoä oxy hoaù (mg/l O2 hay KMnO4): Laø löôïng oxy caàn thieát ñeå oxy hoaù heát caùc hôïp chaát höõu cô coù trong nöôùc. Chæ tieâu oxy hoaù laø ñaïi löôïng ñeå ñaùnh giaù sô boä möùc ñoä nhieãm baån cuûa nguoàn nöôùc. Ñoä oxy hoaù cuûa nguoàn nöôùc caøng cao, chöùng toû nöôùc bò nhieãm baån vaø chöùa nhieàu vi truøng. 5) Haøm löôïng saét (mg/l): Saét toàn taïi trong nöôùc döôùi daïng saét (II) hoaëc saét (III). Trong nöôùc ngaàm, saét thöôøng toàn taïi döôùi daïng saét (II) hoaø tan cuûa caùc muoái bicacbonat, sunfat, clorua, ñoâi khi döôùi daïng keo cuûa axit humic hoaëc keo silic. Khi tieáp xuùc vôùi oxy hoaëc caùc chaát oxy hoaù, saét (II) bò oxy hoaù thaønh saét (III) vaø keát tuûa boâng caën Fe(OH) 3 coù maøu naâu ñoû. Nöôùc ngaàm thöôøng coù haøm löôïng saét cao, ñoâi khi leân tôùi 30 mg/l hoaëc coù theå coøn cao hôn nöõa. Nöôùc maët chöùa saét (III) ôû daïng keo höõu cô hoaëc caën huyeàn phuø, thöôøng coù haøm löôïng khoâng cao vaø coù theå khöû saét keát hôïp vôùi coâng ngheä khöû ñuïc. Vieäc tieán haønh khöû saét chuû yeáu ñoái vôùi caùc nguoàn nöôùc ngaàm. Khi trong nöôùc coù haøm löôïng saét > 0,5 mg/l, nöôùc coù muøi tanh khoù chòu, laøm vaøng quaàn aùo khi giaët, laøm hö hoûng saûn phaåm cuûa ngaønh deät, giaáy, phim aûnh, ñoà hoäp vaø laøm giaûm tieát dieän vaän chuyeån nöôùc cuûa ñöôøng oáng. 10 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 6) Haøm löôïng mangan (mg/l): Mangan thöôøng ñöôïc gaëp trong nöôùc nguoàn ôû daïng mangan (II), nhöng vôùi haøm löôïng nhoû hôn saét raát nhieàu. Tuy vaäy vôùi haøm löôïng mangan > 0,05 mg/l ñaõ gaây ra caùc taùc haïi cho vieäc söû duïng vaø vaän chuyeån nöôùc nhö saét. Coâng ngheä khöû mangan thöôøng keát hôïp vôùi khöû saét trong nöôùc. 7) Caùc hôïp chaát cuûa axit silic (mg/l): Thöôøng gaëp trong nöôùc thieân nhieân döôùi daïng nitrit (HNO 2), nitrat (HNO3) vaø amoniac (NH3). Caùc hôïp chaát chöùa nitô coù trong nöôùc chöùng toû ñaõ bò nhieãm baån bôûi nöôùc thaûi sinh hoaït. Khi bò nhieãm baån trong nöôùc coù caû nitrit, nitrat vaø caû amoniac. Sau moät thôøi gian, amoniac vaø nitrit bò oxy hoaù thaønh nitrat. Vieäc söû duïng loaïi phaân boùn nhaân taïo cuõng laøm taêng haøm löôïng amoniac trong nöôùc thieân nhieân. 8) Haøm löôïng sunfat vaø clorua (mg/l): Toàn taïi trong nöôùc thieân nhieân döôùi daïng caùc muoái natri, canxi, magie vaø axit H 2SO4, HCl. Haøm löôïng ion Cl  coù trong nöôùc (> 250 mg/l) laøm cho nöôùc coù vò maën. Caùc nguoàn nöôùc ngaàm coù haøm löôïng clorua leân tôùi 500 ÷ 1000 mg/l coù theå gaây beänh thaän. Nöôùc coù haøm löôïng sunfat cao (> 250 mg/l) coù tính ñoäc haïi cho söùc khoeû con ngöôøi. Löôïng Na 2SO4 coù trong nöôùc cao coù tính xaâm thöïc ñoái vôùi beâtoâng vaø ximaêng pooclaêng. 9) Ioát vaø fluo (mg/l): Thöôøng gaëp trong nöôùc döôùi daïng ion vaø chuùng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söùc khoeû con ngöôøi. Haøm löôïng fluo coù trong nöôùc aên uoáng nhoû hôn 0,7 mg/l deã gaây beänh ñau raêng, lôùn hôn 1,5 mg/l sinh hoûng men raêng. Ôû nhöõng vuøng thieáu ioát thöôøng xuaát hieän beänh böùu coå, ngöôïc laïi neáu nhieàu ioát quaù cuõng gaây taùc haïi cho söùc khoeû. 11 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 10) Caùc chaát khí hoaø tan (mg/l): Caùc chaát khí hoaø O2, CO2, H2S trong nöôùc thieân nhieân dao ñoäng raát lôùn. Khí H 2S laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaân huyû caùc chaát höõu cô, phaân raùc. Khi trong nöôùc coù H 2S laøm nöôùc coù muøi tröùng thoái khoù chòu vaø aên moøn kim loaïi. Haøm löôïng O 2 hoaø tan trong nöôùc phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä, aùp suaát, ñaëc tính cuûa nguoàn nöôùc. Caùc nguoàn nöôùc maët thöôøng coù haøm löôïng oxy hoaø tan cao do coù beà maët thoaùng tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi khoâng khí. Nöôùc ngaàm coù haøm löôïng oxy hoaø tan raát thaáp hoaëc khoâng coù, do caùc phaûn öùng oxy hoaù khöû xaûy ra trong loøng ñaát ñaõ tieâu hao heát oxy. Khí CO2 hoaø tan ñoùng vai troø quyeát ñònh trong söï oån ñònh cuûa nöôùc thieân nhieân. Trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc, söï oån ñònh cuûa nöôùc coù vai troø raát quan troïng. Vieäc ñaùnh giaù ñoä oån ñònh trong söï oån ñònh nöôùc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch xaùc ñònh haøm löôïng CO 2 caân baèng vaø CO2 töï  do. Löôïng CO2 caân baèng laø löôïng CO 2 ñuùng baèng löôïng ion HCO3 cuøng toàn taïi trong nöôùc. Neáu trong nöôùc coù löôïng CO2 hoaø tan vöôït quaù löôïng CO2 caân baèng, thì nöôùc maát oån ñònh vaø seõ gaây aên moøn beâtoâng. 2.3.3 Chæ tieâu veà vi truøng: Trong nöôùc thieân nhieân coù raát nhieàu loaïi vi truøng vaø sieâu vi truøng, trong ñoù coù caùc loaïi vi truøng gaây beänh raát nguy hieåm ñoù laø: kieát lò, thöông haøn, dòch taû, baïi lieät, … Vieäc xaùc ñònh söï coù maët cuûa caùc vi truøng gaây beänh naøy thöôøng raát khoù khaên vaø maát nhieàu thôøi gian do söï ña daïng veà chuûng loaïi. Vì vaäy trong thöïc teá, ngöôøi ta aùp duïng phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá vi khuaån ñaëc tröng, ñoù laø loaïi vi khuaån ñöôøng ruoät coâli. Baûn thaân vi khuaån coâli laø voâ haïi, song söï coù maët cuûa coâli chöùng toû nguoàn nöôùc ñaõ bò nhieãm baån phaân raùc vaø coù khaû naêng toàn taïi caùc loaïi vi truøng gaây beänh. Soá löôïng vi khuaån coâli töông öùng vôùi soá löôïng vi truøng coù trong nöôùc. Ñaëc tính cuûa vi khuaån coâli laø coù khaû naêng toàn taïi cao hôn caùc loaïi vi truøng gaây beänh khaùc. Do 12 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp ñoù sau khi xöû lyù, neáu trong nöôùc khoâng coøn phaùt hieän thaáy coâli chöùng toû caùc loaïi vi truøng gaây beänh khaùc ñaõ bò tieâu dieät. Maët khaùc vieäc xaùc ñònh vi khuaån coâli ñôn giaûn vaø nhanh choùng. Neân chuùng ñöôïc choïn laøm vi khuaån ñaëc tröng ñeå xaùc ñònh möùc ñoä nhieãm vi truøng gaây beänh trong nöôùc. Theo tieâu chuaån caáp nöôùc aên uoáng sinh hoaït (TCXD – 33 : 1985) chæ soá coâli khoâng vöôït quaù 20 con/lít nöôùc. Ngoaøi ra trong moät soá tröôøng hôïp, ngöôøi ta xaùc ñònh soá löôïng vi khuaån kò khí ñeå tham khaûo theâm trong vieäc ñaùnh giaù möùc ñoä nhieãm baån cuûa nguoàn nöôùc. 2.4 CAÙC BIEÄN PHAÙP VAØ DAÂY CHUYEÀN COÂNG NGHEÄ XÖÛ LÍ NÖÔÙC: 2.4.1 Caùc bieän phaùp xöû lí cô baûn: Trong quaù trình xöû lí nöôùc caáp, caàn phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp nhö sau:  Bieän phaùp cô hoïc: duøng caùc coâng trình vaø thieát bò laøm saïch nhö: song chaén raùc, löôùi chaén raùc, beå laéng, beå loïc.  Bieän phaùp hoaù hoïc: duøng caùc hoaù chaát cho vaøo nöôùc ñeå xöû lí nöôùc nhö: duøng pheøn laøm chaát keo tuï, duøng voâi ñeå kieàm hoaù nöôùc, cho Clo vaøo nöôùc ñeå khöû truøng.  Bieän phaùp lí hoïc: duøng caùc tia vaät lí ñeå khöû truøng nöôùc nhö tia töû ngoaïi, soùng sieâu aâm. Ñieän phaân nöôùc bieån ñeå khöû muoái. Khöû khí CO 2 hoaø tan trong nöôùc baèng phöông phaùp laøm thoaùng. Trong ba bieän phaùp xöû lí neâu ra treân ñaây thì bieän phaùp cô hoïc laø bieän phaùp xöû lí nöôùc cô baûn nhaát. Coù theå duøng bieän phaùp cô hoïc ñeå xöû lí nöôùc moät caùch ñoäc laäp hoaëc keát hôïp vôùi caùc bieän phaùp hoaù hoïc vaø lyù hoïc ñeå ruùt ngaén thôøi gian vaø naâng cao hieäu quaû xöû lí nöôùc. Trong thöïc teá ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích xöû lí moät nguoàn nöôùc naøo ñoù moät caùch kinh teá vaø hieäu quaû nhaát phaûi thöïc hieän quaù trình xöû lí baèng vieäc keát hôïp cuûa nhieàu phöông phaùp. Thöïc ra caùch phaân chia caùc bieän phaùp nhö treân chæ laø töông ñoái, nhieàu khi baûn thaân bieän phaùp xöû lí naøy laïi mang caû tính chaát cuûa bieän phaùp xöû lí khaùc. 13 Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp 2.4.2 Daây chuyeàn coâng ngheä xöû lí nöôùc: Quaù trình xöû lí nöôùc phaûi qua nhieàu coâng ñoaïn, moãi coâng ñoaïn thöïc hieän trong caùc coâng trình ñôn vò khaùc nhau. Taäp hôïp caùc coâng trình ñôn vò theo trình töï töø ñaàu ñeán cuoái goïi laø daây chuyeàn coâng ngheä xöû lí nöôùc. Caên cöù vaøo caùc chæ tieâu phaân tích cuûa nguoàn nöôùc , yeâu caàu chaát löôïng nöôùc söû duïng coù theå xaây döïng caùc sô ñoà coâng ngheä khaùc nhau: Ñeå xöû lí nöôùc maët coù theå duøng caùc sô ñoà sau: Hình 2.3  Khi nöôùc nguoàn coù haøm löôïng caën  2500 mg/l: Sô ñoà 1: Chaát keo tuï Töø traïm bôm caáp 1 tôùi Beå troän Beå troän Chaát kieàm hoaù Chaát khöû truøng Beå phaûn Beå phaûn öùng öùng Beå laéng 14 Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Nôi tieâu thuï Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp Sô ñoà 2: Chaát keo tuï Töø traïm bôm Beå troän Beå troän caáp 1 tôùi Chaát khöû truøng Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh Beå laéng trong coù lôùp Beå laéng trong coù lôùp lô löûng lô löûng Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Nôi tieâu thuï Chaát kieàm hoaù Sô ñoà 3: Chaát keo tuï Töø traïm bôm Beå troän Beå troän caáp 1 tôùi Chaát khöû truøng Beå loïc tieáp Beå loïc tieáp xuùc xuùc Nôi tieâu thuï Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Chaát kieàm hoaù  Khi nöôùc nguoàn coù haøm löôïng caën > 2500 mg/l, coù theå söû duïng caùc sô ñoà sau: Sô ñoà 1: Töø traïm bôm caáp 1 tôùi Chaát keo tuï Beå laéng Beå laéng sô boä sô boä Beå phaûn Beå phaûn öùng öùng Beå troän Beå troän Beå laéng Chaát kieàm hoaù Nôi tieâu thuï Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh 15 Chaát khöû truøng Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp Sô ñoà 2: Chaát keo tuï Töø nguoàn tôùi Hoà sô Hoà sô laéng laéng Traïm Traïm bôm bôm Beå troän Beå troän Beå phaûn Beå phaûn öùng öùng Beå laéng Chaát kieàm hoaù Nôi tieâu thuï Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Chaát khöû truøng Ñeå xöû lí nöôùc ngaàm coù theå söû duïng caùc sô ñoà sau: Sô ñoà 1: Chaát khöû truøng Giaøn möa Giaøn möa hay hay thuøng quaït gioù thuøng quaït gioù Töø traïm bôm gieáng tôùi Beå laéng Beå laéng tieáp xuùc tieáp xuùc Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Nôi tieâu thuï Sô ñoà 2: Chaát khöû truøng Töø traïm bôm gieáng tôùi Giaøn möa Giaøn möa hay hay thuøng quaït gioù thuøng quaït gioù Beå loïc Beå loïc tieáp xuùc tieáp xuùc 16 Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Nôi tieâu thuï Chöông 2 Giôùi thieäu sô löôïc veà nöôùc caáp Sô ñoà 3: Chaát khöû truøng Töø traïm bôm gieáng tôùi Ejector thu khí Ejector thu khí hay hay maùy neùn khí maùy neùn khí Baàu troän Baàu troän khí khí Beå loïc aùp Beå loïc aùp löïc löïc Nôi tieâu thuï Sô ñoà 4: Chaát khöû truøng Töø traïm bôm gieáng tôùi Phun möa Phun möa treân treân maët beå loïc maët beå loïc Beå loïc Beå loïc nhanh nhanh 17 Beå chöùa Beå chöùa nöôùc saïch nöôùc saïch Nôi tieâu thuï Chöông 3 Ñieàu kieän töï nhieân – Kinh teá xaõ hoäi CHÖÔNG 3 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN – KINH TEÁ XAÕ HOÄI 3.1 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN: 3.1.1 Vò trí ñòa lyù:  Thò xaõ Chaâu Ñoác naèm ôû beân bôø soâng Haäu, treân tuyeán QL91 baét ñaàu töø Caàn Thô, qua Long Xuyeân – Chaâu Ñoác ñeán cöûa khaåu Tònh Bieân qua CampuChia, caùch Thaønh phoá Long Xuyeân khoaûng 60 km.  Ranh giôùi haønh chính cuûa thò xaõ Chaâu Ñoác nhö sau:  Phía Taây Baéc giaùp CampuChia.  Phía Taây Nam giaùp huyeän Tònh Bieân – tænh An Giang.  Phía Ñoâng Nam giaùp huyeän Chaâu Phuù – tænh An Giang.  Phía Ñoâng Baéc giaùp huyeän Taân Chaâu, huyeän An Phuù – tænh An Giang .  Thò xaõ Chaâu Ñoác coù toaï ñoä ñòa lyù nhö sau:  Töø 105003’ ñeán 105012’ Kinh Ñoâng  Töø 10037’ ñeán 10045’ Vó Baéc 3.1.2 Khí haäu:  Thò xaõ Chaâu Ñoác naèm trong vuøng nhieät ñôùi gioù muøa, haøng naêm chia laøm 2 muøa roõ reät, muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 10, muøa khoâ töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau.  Nhieät ñoä trung bình trong naêm : 27,10C.  Soá giôø naéng trung bình trong naêm : 2.200 giôø.  Löôïng möa trung bình trong naêm : 1.711 mm/naêm.  Ñoä aåm trung bình naêm : 81,5%. 18 Chöông 3 Ñieàu kieän töï nhieân – Kinh teá xaõ hoäi  Gioù: Höôùng gioù thònh haønh, taàn suaát vaø toác ñoä thay ñoåi theo töøng muøa. Veà muøa möa, höôùng gioù chuû ñaïo theo höôùng Taây Nam, coù toác ñoä trung bình khoaûng 3,5m/s. veà muøa khoâ, höôùng gioù chuû ñaïo theo höôùng Ñoâng Baéc, sau ñoù chuyeån daàn sang Ñoâng vaø Ñoâng Nam. 3.1.3 Ñòa hình:  Ñòa hình töông ñoái baèng phaúng vaø thaáp, bò chia caét bôûi soâng raïch, cao ñoä bieán ñoåi töø 1,5m ñeán 4,5m. khu vöïc cao laø naèm ôû noäi oâ thò xaõ cuõ, khu thaáp laø khu ruoäng truõng, keânh raïch. 3.1.4 Thuyû vaên:  Thò xaõ Chaâu Ñoác coù nhieàu soâng, raïch lôùn nhoû chaûy qua, trong ñoù coù soâng Haäu vaø keânh Vónh Teá laø lôùn.  Keânh Vónh Teá noái soâng Haäu ra bieån Taây (taïi Haø Tieân, Kieân Giang). Ñoaïn keânh taïi thò xaõ Chaâu Ñoác coù chieàu roäng khoaûng 50m ñeán 80m, chòu aûnh höôûng maïnh cuûa cheá ñoä thuyû vaên soâng Haäu.  Soâng Haäu thuoäc heä thoáng soâng Meâ Koâng vôùi dieän tích löu vöïc roäng lôùn. Cheá ñoä thuyû vaên cuûa soâng chòu aûnh höôûng cheá ñoä baùn nhaät trieàu, vôùi nguoàn nöôùc ngoït quanh naêm, thuaän lôïi cho khai thaùc söû duïng. Caùc thoâng soá thuyû vaên cô baûn nhö sau:  Möïc nöôùc cao nhaát :  Möïc nöôùc thaáp nhaát  Löu löôïng bình quaân khoaûng: : +4,9m. -0,5m. 8.000m3/s. 3.1.5 Ñaëc ñieåm ñòa chaát:  Caùc khu vöïc nhìn chung coù neàn ñaát yeáu, caàn phaûi xöû lyù neàn moùng khi xaây döïng coâng trình.  Möïc nöôùc ngaàm cao vaø thöôøng oån ñònh ôû ñoä saâu 1,0m so vôùi maët ñaát töï nhieân. 19 Chöông 3 Ñieàu kieän töï nhieân – Kinh teá xaõ hoäi 3.2 ÑAËC ÑIEÅM KINH TEÁ – XAÕ HOÄI: 3.2.1 Tình traïng thieát laäp haønh chaùnh: Hieän taïi tình hình toå chöùc haønh chaùnh cuûa thò xaõ Chaâu Ñoác goàm coù 2 phöôøng vaø 3 xaõ: Phöôøng Chaâu Phuù, Phöôøng Chaâu Phuù B, xaõ Vónh Myõ, xaõ Vónh Teá, xaõ Vónh Ngöôn. Thò xaõ Chaâu Ñoác ñaõ ñöôïc hình thaønh töø khaù sôùm (1832), hieän taïi Chaâu Ñoác laø trung taâm thöù hai cuûa tænh An Giang veà kinh teá, thöông maïi, dòch vuï du lòch, ñaàu moái giao thoâng thuyû boä cuûa khu vöïc vaø ñaëc bieät laø ñaûm baûo an ninh quoác phoøng bieân giôùi Taây Nam. 3.2.2 Hoaït ñoäng kinh teá: Nhöõng naêm gaàn ñaây caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa thò xaõ Chaâu Ñoác ngaøy caøng ñöôïc môû roäng phaùt trieån. Tuy nhieân saûn xuaát noâng nghieäp vaãn coøn ñang chieám tyû troïng töông ñoái lôùn trong toång saûn phaåm GDP (khoaûng 33%). Beân caïnh ñoù, nhöõng ngaønh ngheà ñang ñöôïc phaùt trieån maïnh laø nuoâi troàng thuyû saûn, cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm xuaát khaåu, tieåu thuû coâng nghieäp tieâu duøng, … . Nhìn chung caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa thò xaõ coù chieàu höôùng phaùt trieån nhanh, chuyeån dòch daàn töø noâng nghieäp sang coâng nghieäp – dòch vuï – thöông maïi. 3.2.3 Tieàm naêng phaùt trieån: Naèm ôû vuøng noâng nghieäp truø phuù, khaû naêng nuoâi troàng thuyû saûn lôùn, neân taïo ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu phong phuù ñeå phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm phuïc vuï trong nöôùc vaø xuaát khaåu. Vôùi vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, laø ñoâ thò giaùp vôùi CampuChia, Chaâu Ñoác tieáp caän vôùi caùc tuyeán giao thoâng thuyû boä caáp quoác gia laø soâng Haäu vaø Quoác loä 91. Soâng Haäu noái Chaâu Ñoác vôùi CampuChia, vôùi caùc tænh Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long vaø ra bieån Ñoâng. Quoác loä 91 noái Chaâu Ñoác vôùi CampuChia qua cöûa khaåu Tònh Bieân, noái vôùi Thaønh phoá Long Xuyeân, Thaønh phoá Caàn Thô vaø Quoác loä 1. Ñaây laø nhöõng tuyeán giao thoâng coù taàm quan troïng lôùn trong vieäc phaùt trieån kinh teá cuûa thò xaõ Chaâu Ñoác. 20