Tài liệu Luận văn thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở tỉnh bắc giang

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- SÈN THĂNG LONG THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH HÀ GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- SÈN THĂNG LONG THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH HÀ GIANG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM VĂN DŨNG HÀ NỘI - 2015 2 LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan, các tổ chức và các cá nhân. Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn này. Trƣớc hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, Khoa Kinh tế chính trị, Phòng Đào tạo của nhà trƣờng cùng các thầy cô giáo, những ngƣời đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn thầy giáo - PGS.TS Phạm Văn Dũng, ngƣời đã trực tiếp chỉ bảo, hƣớng dẫn khoa học và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy Hà Giang nơi tôi công tác đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu; cám ơn Ban lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài Nguyên và Môi trƣờng, Liên minh các hợp tác xã của tỉnh, Hội nông dân tỉnh, Cục Thống kê Hà Giang đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin, số liệu trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn. Xin chân thành cảm ơn tất các bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ nhiệt tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Do thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn của tôi chắc hẳn không thể tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót, tôi rất mong nhận đuợc sự đóng góp của các thầy, cô giáo, nhà khoa học cùng toàn thể bạn bè, đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! 3 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, đề tài Luận văn “Thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở tỉnh Hà Giang” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi; số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chƣa bảo vệ một học vị nào. 4 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................i DANH MỤC CÁC BẢNG .....................................................................iii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ..................................................iii PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: ............................................................................................ 5 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH NÔNG NGHIỆP VÀ THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP .................................................................... 5 1.1. TổNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CứU Về CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP VÀ THựC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP .................. 5 1.1.1. Tình hình trong nƣớc................................................................ 5 1.1.2. Tình hình trong tỉnh Hà Giang ................................................. 8 1.1.3. Những khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứu .......................... 9 1.2. CƠ Sở LÝ LUậN Về CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP VÀ THựC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP ...................................................... 9 1.2.1. Một số lý thuyết bàn về vai trò của nông nghiệp ..................... 9 1.2.2. Quan điểm của Đảng ta về phát triển nông nghiệp ................ 13 1.2.3. Chính sách phát triển nông nghiệp......................................... 15 1.2.4. Thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ........................... 24 Thực thi chính sách là toàn bộ quá trình chuyển hóa cách ứng xử của chủ thể thành hiện tƣợng với các đối tƣợng quản lý nhằm đạt đƣợc mục tiêu định hƣớng......................................................................................... 24 1.3. KINH NGHIệM Về THựC HIệN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP ở MộT Số ĐịA PHƢƠNG VÀ MộT Số NƢớC TRÊN THế GIớI....................................... 25 1.3.1. Kinh nghiệm của Nhật Bản .................................................... 25 5 1.3.2. Kinh nghiệm của Ixraen ......................................................... 26 1.3.3. Kinh nghiệm của Trung Quốc ................................................ 27 1.3.4. Kinh nghiệm của Thái Lan..................................................... 29 1.3.5. Kinh nghiệm của Hà Nội ....................................................... 31 1.3.6. Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh ........................... 32 CHƢƠNG 2: .......................................................................................... 35 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................ 35 2.1. PHƢƠNG PHÁP LUậN ....................................................................... 35 2.2. CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CứU Cụ THể .......................................... 35 2.3. QUÁ TRÌNH THU THậP VÀ PHÂN TÍCH Dữ LIệU .................................. 37 2.3.1. Thu thập giữ liệu .................................................................... 37 2.2.2. Phân tích dữ liệu..................................................................... 38 CHƢƠNG 3: .......................................................................................... 39 THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TỈNH HÀ GIANG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ............ 39 3.1. ĐặC ĐIểM Tự NHIÊN, KINH Tế - XÃ HộI ảNH HƢởNG ĐếN PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP HÀ GIANG ............................................................................... 39 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội .................................... 39 3.1.2. Vai trò của nông nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở Hà Giang trong giai đoạn hiện nay .......................................................... 42 3.2. TÌNH HÌNH THựC THI MộT Số CHÍNH SÁCH NÔNG NGHIệP VÀ TÁC ĐộNG CủA NÓ ĐếN PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP HÀ GIANG ......................................... 43 3.2.1. Chính sách đất nông nghiệp và thực thi chính sách đất nông nghiệp ở Hà Giang ................................................................................... 43 3.2.2. Chính sách phát triển khoa học công nghệ ngành nông nghiệp và tình hình thực thi chính sách ở tỉnh Hà Giang .................................... 54 6 3.2.3. Chính sách huy động vốn đầu tƣ cho phát triển nông nghiệp và tình hình thực thi chính sách ở tỉnh Hà Giang .................................... 63 3.2.4. Chính sách liên kết sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ nông sản và tình hình thực thi chính sách ở tỉnh Hà Giang ............................. 71 3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VIệC THựC THI CÁC CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP ở TỉNH HÀ GIANG .............................................................................. 76 3.3.1. Những thành tựu..................................................................... 76 3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................. 77 CHƢƠNG 4: .......................................................................................... 80 PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NHẰM THỰC THI TỐT HƠN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TỈNH HÀ GIANG ...... 80 4.1. CÁC NHÂN Tố MớI ảNH HƢởNG ĐếN PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP CủA TỉNH HÀ GIANG ............................................................................................. 80 4.1.1. Nhân tố quốc tế ...................................................................... 80 4.1.2. Nhân tố trong nƣớc ................................................................ 80 4.1.3. Nhân tố trong tỉnh .................................................................. 81 4.2. Đề XUấT PHƢƠNG HƢớNG THựC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP HÀ GIANG TRONG THờI GIAN TớI ....................................................... 82 4.2.1. Tận dụng tối đa các chính sách của trung ƣơng hỗ trợ cho tỉnh .................................................................................................................. 82 4.2.2. Thực hiện đồng bộ các chính sách phát triển nông nghiệp .... 82 4.3. KIếN NGHị CÁC GIảI PHÁP HOÀN THIệN THựC THI CHÍNH SÁCH NÔNG NGHIệP ở HÀ GIANG ...................................................................................... 83 4.3.1. Giải pháp hoàn thiện thực thi chính sách về đất nông nghiệp 83 4.3.2. Hoàn thiện thực thi Chính sách phát triển khoa học công nghệ ngành nông nghiệp ................................................................................... 85 7 4.3.3. Hoàn thiện thực thi chính sách huy động vốn đầu tƣ cho phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Giang .............................................................. 86 4.3.4. Hoàn thiện thực thi chính sách liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ nông sản tỉnh Hà Giang .................................................. 87 KẾT LUẬN ............................................................................................ 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................. 91 8 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Stt Viết tắt Nguyên nghĩa 1 CNXH Chủ nghĩa xã hội 2 NEP Chính sách Kinh tế mới 3 CNH Công nghiệp hóa 4 HĐH Hiện đại hóa 5 HĐND Hội đồng nhân dân 6 UBND Ủy ban nhân dân 7 HTX Hợp tác xã 8 FDI Vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài 9 UNDP Chƣơng trình phát triển liên hiệp quốc 10 PAM Chƣơng trình lƣơng thực thế giới 11 FAO Tổ chức lƣơng thực và nông nghiệp Liên Hiệp quốc i Stt Viết tắt Nguyên nghĩa 12 ADB Ngân hàng Châu Á 13 WB Ngân hàng thế giới 14 IMF Quỹ tiền tệ quốc tế 15 WTO Tổ chức thƣơng mại thế giới ii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Tình hình quy hoạch và thực hiện quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 - 2013. ...........................................51 DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Sơ đồ 1.1: Sơ đồ quá trình chính sách. ...........................................................25 Sơ đồ 2.1: Quá trình thu thập dữ liệu. ...........................................................40 iii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hà Giang là tỉnh có vị trí địa chính trị, chiến lƣợc trọng yếu về quốc phòng, an ninh, nhƣng hiện vẫn là một trong những tình nghèo nhất của cả nƣớc, phần đa là các nhóm đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ở khu vực nông thôn, kết cấu hạ tầng phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội còn yếu kém; sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tự cung, tự cấp vẫn là chủ yếu; chƣa khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh để phát triển kinh tế, nhất là phát triển sản xuất nông nghiệp. Trong những năm qua, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang đã có nhiều cố gắng, vƣợt mọi khó khăn, đẩy mạnh phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, giá trị sản xuất hàng năm đạt trung bình 414 tỷ đồng, lợi nhuận trung bình đạt trên 209 tỷ đồng; đời sống ngƣời dân đƣợc cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh. Các chính sách về nông nghiệp đã đƣợc trung ƣơng ban hành và tỉnh Hà Giang cũng đã có những chính sách riêng về phát triển sản xuất nông nghiệp; các chính sách này đã có tác động nhất định đến tình hình kinh tế - xã hội nói chung, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ở tỉnh Hà Giang nói riêng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn bộc lộ nhiều bất cập, chƣa theo kịp thực tiễn, chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu đầu tƣ phát triển của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp vào lĩnh vực nông nghiệp. Đầu tƣ cho ngành nông nghiệp còn thấp, chiếm 9,9% tổng đầu tƣ xã hội, đóng góp 37,7% tổng giá trị sản xuất. Hoạt động đầu tƣ còn dàn trải, thiếu trọng tâm trọng điểm, chƣa tạo ra sản phẩm hàng hóa nông nghiệp chủ lực của tỉnh. Đầu tƣ trong nội bộ ngành nông nghiệp cũng có biểu hiện mất cân đối giữa trồng trọt, chăn 1 nuôi và lâm nghiệp. Vì vậy, nhiều vấn đề cần đƣợc nghiên cứu, đánh giá cụ thể để có sự đột phá về cơ chế, chính sách thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nội bộ ngành nông nghiệp, nâng cao quy mô sản xuất nông nghiệp, sức cạnh tranh của hàng hóa nông sản; đẩy mạnh liên kết phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị; ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất, tiếp cận thị trƣờng… Từ thực tế trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu Thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở tỉnh Hà Giang, là đề tài mang tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 2. Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Thế nào là chính sách phát triển nông nghiệp? Hà Giang cần phải làm gì và làm nhƣ thế nào để thực thi tốt hơn nữa các chính sách vì mục tiêu phát triển nông nghiệp? 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục tiêu Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện thực thi các chính sách chủ yếu thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp tỉnh Hà Giang trong những năm tới theo chiến lƣợc phát triển chung của đất nƣớc và của Tỉnh. - Nhiệm vụ + Làm rõ những khái niệm về chính sách, chính sách phát triển nông nghiệp và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp. + Phân tích và đánh giá thực trạng thực thi một số chính sách nông nghiệp của tỉnh Hà Giang thời gian qua; những vấn đề đặt ra đối với nhiệm vụ phát triển nông nghiệp Hà Giang theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. + Dự báo và làm rõ những yếu tố mới của quốc tế, trong nƣớc và trong tỉnh tác động đến phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Giang. + Đề xuất đƣợc giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa việc thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở Hà Giang trong thời gian tới. 2 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Luận văn nghiên cứu việc thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở Hà Giang dƣới góc độ quản lý kinh tế. - Thực tiễn cho thấy có rất nhiều chính sách có liên quan và tác động đến phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, trong phạm vi của luận văn chủ yếu nghiên cứu 04 chính sách cụ thể về kinh tế liên quan đến phát triển sản xuất nông nghiệp nhƣ: Chính sách đất đai, chính sách vốn đầu tƣ, chính sách khoa học công nghệ nông nghiệp, chính sách liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. - Luận văn đƣợc nghiên cứu trọng phạm vi, lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn của các địa phƣơng trong tỉnh Hà Giang từ năm 2006 đến hết năm 2013, chủ yếu là giai đoạn 2010 - 2013. 5. Đóng góp của luận văn - Luận văn hệ thống hóa đƣợc những vấn đề lý luận cơ bản về chính sách phát triển nông nghiệp và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp. Trên cơ sở đó đã xây dựng đƣợc khung lý luận cho việc nghiên cứu thực trạng thực thi chính sách phát triển nông nghiệp ở tỉnh Hà Giang. - Đề xuất hƣớng đi, giải pháp cụ thể và chính sách đặc thù cho nông nghiệp nhằm hoàn thiện việc thực thi một số chính sách phát triển nông nghiệp trong thời gian tới. - Đóng góp tƣ liệu cho việc nghiên cứu, học tập và quá trình chỉ đạo thực tiễn của tỉnh liên quan đến nông nghiệp, nông thôn. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc chia làm 04 chƣơng : - Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về chính sách nông nghiệp và thực thi chính sách nông nghiệp 3 - Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu - Chƣơng 3: Thực trạng thực thi chính sách nông nghiệp tỉnh Hà Giang trong giai đoạn hiện nay. - Chƣơng 4: Phƣơng hƣớng và giải pháp hoàn thiện thực thi chính sách nông nghiệp tỉnh Hà Giang trong những năm tiếp theo. 4 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH NÔNG NGHIỆP VÀ THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về chính sách phát triển nông nghiệp và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp 1.1.1. Tình hình trong nƣớc - Kết quả nghiên cứu các vấn đề lý luận, thực tiễn về chính sách phát triển nông nghiệp, cụ thể nhƣ: + Luận án Tiến sỹ kinh tế “Phát triển nông nghiệp các tỉnh trung du miền núi phía Bắc Việt Nam theo hướng bền vững” (2014) của Nghiên cứu sinh Nguyễn Thanh Hải - Viện chiến lƣợc phát triển Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ. Luận án tập trung hệ thống hoá những vấn đề lý luận về phát triển bền vững nói chung, phát triển bền vững nông nghiệp nói riêng, trên cơ sở đó vận dụng để phân tích, đánh giá thực trạng phát triển nông nghiệp các tỉnh trung du miền núi phía Bắc theo hƣớng bền vững trong những năm đã qua và đề xuất giải pháp thúc đẩy nông nghiệp của vùng phát triển nhanh theo hƣớng bền vững giai đoạn từ nay đến năm 2020. Kết quả chính đạt đƣợc là đã đƣa ra hệ thống quan điểm, định hƣớng và giải pháp nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển theo hƣớng bền vững của nông nghiệp khu vực trung du miền núi phía bắc. + Luận án tiến sỹ “Chính sách tiêu thụ nông sản Việt Nam trong quá trình thực hiện các cam kết với Tổ chức thương mại thế giới” (2013) của Vũ 5 Văn Hùng. Luận án đã xây dựng khung lý thuyết về chính sách tiêu thụ nông sản trong quá trình thực hiện các cam kết với WTO. Phân tích thực trạng tiêu thụ nông sản và đánh giá chính sách tiêu thụ nông sản Việt Nam trƣớc và sau gia nhập WTO, chỉ ra thành tựu và hạn chế, nguyên nhân của hạn chế. Luận án phân tích những xu hƣớng mới của thị trƣờng nông sản thế giới để từ đó đƣa ra một số quan điểm và giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện chính sách tiêu thụ nông sản của Việt Nam trong quá trình thực hiện các cam kết với WTO. Trọng tâm của luận án là vấn đề tiêu thụ nông sản trong quá trình thực hiện các cam kết của WTO nên luận án chủ yếu đề cập hoàn thiện chính sách tiêu thụ nông sản, còn phát triển nông nghiệp chƣa đƣợc đề cập. +Cuốn sách “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam trong quá trình phát triển đất nước theo hướng hiện đại” (2010) của PGS. TS. Nguyễn Danh Sơn, NXB Khoa học Xã hội. Tác giả hệ thống hoá các vấn đề lý luận phổ biến của bƣớc chuyển hoá từ một nƣớc nông nghiệp thành một nƣớc công nghiệp hiện đại; kinh nghiệm quốc tế về giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình phát triển đất nƣớc theo hƣớng hiện đại; thực tiễn của Việt Nam trong giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn gắn với định hƣớng phát triển đất nƣớc. + Tác phẩm“Nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam hôm nay và mai sau” (2008) của TS. Đặng Kim Sơn, NXB Chính trị quốc gia đã phân tích thực trạng nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam trong hơn 20 năm đổi mới. Công trình phân tích khá toàn diện và rất cụ thể những thành tựu và hạn chế trong phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nông dân. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề xuất một loạt chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn và đối với nông dân. + Công trình: “ Nghiên cứu lý luận, thực tiễn vấn đề tích tụ đất nông nghiệp nhằm góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn và cải thiện đời 6 sống nông dân” (2009 - 2010), Ban Quản lý đất đai và Bất động sản - Viện chiến lƣợc, chính sách tài nguyên và môi trƣờng. Công trình thực hiện trong 02 năm, nội dung chính là nghiên cứu lý luận và khảo sát đánh giá thực trạng sử dụng đất nông nghiệp để cung cấp bức tranh tổng quan về tích tụ đất nông nghiệp ở nƣớc ta theo hƣớng đi lên sản xuất lớn và hội nhập trong nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa. Kết quả chính đạt đƣợc là đã đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý phù hợp và các giải pháp sử dụng đất hiệu quả đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, đời sống của ngƣời dân nông thôn, ổn định quỹ đất nông nghiệp trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp - nông thôn. + Luận văn Thạc sỹ “Định hướng và một số giải pháp cho chính sách đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp ở Việt nam” (2014) của Nguyễn Trung Hiếu. Nội dung chủ yếu của luận văn là nghiên cứu các vấn đề lý luận về nông nghiệp và chính sác đầu tƣ phát triển nông nghiệp; đánh giá thực trạng chhính sách đầu tƣ nông nghiệp của Việt Nam hiện nay và định hƣớng giải pháp trong thời gian tới. Kết quả nghiên cứu của Luận văn là đề ra đƣợc 12 nhóm giải pháp cho việc thực thi tốt hơn chính sách đầu tƣ phát triển sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. - Các khái niệm, quan điểm về chính sách và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp đã sáng tỏ. - Mối quan hệ giữa chính sách và sự phát triển nông nghiệp đã đƣợc chứng minh. - Tiếp cận toàn diện các chính sách phát triển nông nghiệp đã triển khai trong cả nƣớc, nghiên cứu sâu về các chính sách kinh tế cho phát triển nông nghiệp các địa phƣơng đã triển khai nhƣ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang… 7 - Tác động của thực thi chính sách phát triển nông nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh lƣơng thực, an ninh chính trị tại khu vực nông thôn. 1.1.2. Tình hình trong tỉnh Hà Giang - Đã tổng hợp, phân tích thực tế và những nghiên cứu liên quan đến các nội dung: Quan điểm, định hƣớng phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Giang; định hƣớng về tái cơ cấu nông nghiệp tỉnh Hà Giang; một số chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp tỉnh Hà Giang. - Nghiên cứu các báo cáo đánh giá thực trạng ngành nông nghiệp tỉnh Hà Giang. - Thu thập số liệu, nghiên cứu, đánh giá việc thực thi các chính sách có liên quan đến phát triển nông nghiệp trong tỉnh nhƣ: Chính sách giao đất, hỗ trợ tín dụng; phát triển các thành phần kinh tế đầu tƣ vào nông nghiệp; hỗ trợ chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất… - Nghiên cứu quy hoạch vùng và quy hoạch phát triển nông nghiệp, quy hoạch sử dụng đất tỉnh Hà Giang đến năm 2020. - Nghiên cứu một số chính sách khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Giang. - Nghiên cứu, đánh giá những yếu tố quốc tế, trong nƣớc ảnh hƣởng đến thực thi chính sách phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Giang. - Áp dụng bài học kinh nghiệp của các nƣớc có nền nông nghiệp phát triển, kinh nghiệm hoạch định và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp của một số tỉnh, thành phố để đƣa ra một số kiến nghị, đề xuất và giải pháp thực thi chính sách phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Giang trong thời gian tới. 8 1.1.3. Những khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứu Từ những trình bày trên đây có thể thấy rằng, đã có nhiều công trình nghiên cứu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và các chính sách liên quan tới các lĩnh vực này. Tuy nhiên, những nghiên cứu về việc thực thi các chính sách đó, đặc biệt là trên địa bàn tỉnh Hà Giang thì hầu nhƣ chƣa có. Đó là khoảng trống cần nghiên cứu và là sự lựa chọn của đề tài luận văn này. 1.2. Cơ sở lý luận về chính sách phát triển nông nghiệp và thực thi chính sách phát triển nông nghiệp 1.2.1. Một số lý thuyết bàn về vai trò của nông nghiệp 1.2.1.1. Kinh tế học cổ điển - Trƣờng phái trọng thƣơng: Trƣờng phái này ra đời ở Tây Âu trong điều kiện chủ nghĩa tƣ bản tích lũy nguyên thủy, cho rằng nông nghiệp chỉ là một nghề "trung gian" giữa hoạt động tích cực và tiêu cực, vì nông nghiệp không tăng thêm nhƣng cũng không tiêu hao của cải - Trường phái trọng nông: Quan điểm trƣờng phái này đã nhấn mạnh: trong một xã hội nông nghiệp là nền tảng, tất yếu phải chú trọng tới sản xuất nông nghiệp, vì nó là điểm xuất phát cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Và con đƣờng của sự phát triển nông nghiệp là làm tan rã nông nghiệp truyền thống, tạo ra một nền nông nghiệp sản phẩm ròng, tức là một nền nông nghiệp thƣơng phẩm. - Trường phái của David Ricado: Khi bàn đến phát triển kinh tế nông nghiệp, nhà kinh tế học cổ điển ngƣời Anh là David Ricado cho rằng: Phát triển nông nghiệp không có lợi vì đất đai có giới hạn, do đó khi dân cƣ tăng lên phải canh tác cả trên những đất đai xấu, dẫn đến tình trạng lợi nhuận nông 9