Tài liệu Luận văn thạc sĩ quản lý thiết bị dạy học của trường trung học phổ thông thành phố hải phòng

®¹i häc quèc gia hµ néi Tr-êng ®¹i häc gi¸o dôc Lª v¨n n¨ng Qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc cña tr-êng trung häc phæ th«ng, thµnh phè H¶I Phßng luËn v¨n th¹c sü Qu¶n lý gi¸o dôc Chuyªn ngµnh: Qu¶n lý gi¸o dôc M· sè: 60.14.05 Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: pgs.ts. Ng« Quang S¬n Hµ Néi, 2011 1 MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1. Lý do chän ®Ò tµi ..................................................................................... 2. Môc ®Ých nghiªn cøu ............................................................................... 3. §èi t-îng vµ kh¸ch thÓ nghiªn cøu ......................................................... 4. Gi¶ thuyÕt khoa häc ................................................................................ 5. NhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi .............................................................. 6. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi................................................................. 7. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ......................................................................... Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG…………………… 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................... 1.1.1. N-íc ngoµi....................................................................................... 1.1.2. ViÖt Nam.......................................................................................... 1.2. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n cã liªn quan ................................................. 1.2.1. Qu¶n lý .............................................................................................. 1.2.2. Qu¶n lý gi¸o dôc ............................................................................... 1.2.3. Qu¶n lý nhµ tr-êng............................................................................ 1.3. Vai trß cña thiÕt bÞ d¹y häc trong viÖc n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc ë bậc THPT ................................................................................................. 1.3.1. ThiÕt bÞ d¹y häc ................................................................................. 1.3.2. Vai trß cña thiÕt bÞ d¹y häc trong viÖc n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc ë bậc THPT........................................................................................... 1.3.3. C¸c yªu cÇu s- ph¹m khi lùa chän vµ sö dông thiÕt bÞ d¹y häc ë nhµ tr-êng trung häc phæ th«ng................................................................. 1.4. Qu¶n lý thiÕt bÞ dạy học trong trƣờng trung học phổ thông ................ 1.4.1. Khái niêệm Quản lý TBDH ............................................................. 1.4.2. Nguyên tắc quản lý TBDH ............................................................... 1.4.3. Mục tiêu quản lý TBDH ................................................................... 1.4.4. Nội dung quản lý TBDH................................................................. Tiểu kết chƣơng 1 ....................................................................................... 1 1 3 3 3 4 4 4 5 5 5 6 7 7 13 15 17 17 19 20 22 22 24 24 26 32 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở MỘT SỐ TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ............................................................................................................................. 2.1. Vài nét về đặc điểm Kinh tế - Văn hóa – Xã hội thành phố Hải Phòng .......... 2.2. Thực trạng phát triển Giáo dục THPT của thành phố Hải Phòng .. 2.2.1. Tình hình phát triển giáo dục phổ thông thành phố Hải Phòng…... 2.2.2. Tình hình phát triển của bậc THPT .................................................. 2.3. Thực trạng quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học ở trƣờng THPT thành phố Hải phòng .................................................. 2.3.1. Kết quả khảo sát ............................................................................... 2.3.2. Thực trạng về nhận thức của giáo viên về tác dụng của TBDH trong việc đổi mới phƣơng pháp dạy học .................................................. 2.3.3. Thực trạng quản lý việc trang bị thiết bị dạy học ............................. 2.3.4. Thực trạng quản lý việc bảo quản thiết bị dạy học ........................... 2.3.5. Thực trạng quản lý việc sử dụng thiết bị dạy học ............................. .2.4. Phân tích nguyên nhân của thực trạng quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học ở các trƣờng trung học phổ thông .......... 2.4.1. Nguyên nhân khách quan .................................................................. 2.4.2. Nguyên nhân chủ quan...................................................................... Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................... Chƣơng 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ............................................................................................. 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp ............................................................... 3.1.1. Căn cứ vào các quy định, văn bản của Nhà nƣớc về giáo dục ......... 3.1.2. Căn cứ vào quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục thành phố Hải Phòng giai đoạn hiện nay ............................................................................ 3.1.3. Căn cứ vào kết quả nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn quản lí việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ……………………………... 3.2. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............................................ 3.2.1. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp ......................................... 3.2.2. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp ........................................ 2 34 34 36 36 38 46 46 49 51 56 57 67 68 68 69 70 70 70 70 71 72 72 72 3.2.3. Đảm bảo tính khả thi của các biện pháp ........................................... 3.3. Một số biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng trong việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH .............................................................................. 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông về tác dụng TBDH trong việc đổi mới phƣơng pháp dạy học. 3.3.2. Biện pháp 2: Tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ khai thác sử dụng hiệu quả TBDH cho giáo viên ............................................................................ 3.3.3. Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng hiệu quả TBDH......................................................................... 3.3.4. Biện pháp 4: Tăng cƣờng trang bị TBDH theo phƣơng châm đủ về số lƣợng đảm bảo vè chất lƣợng đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lƣợng dạy học. ............................................................................................. 3.3.5. Biện pháp 5: Phát động phong trào tự làm TBDH đơn giản và sƣu tầm TBDH trong toàn trƣờng...................................................................... 3.3.6. Biện pháp 6: Từng bƣớc xây dựng cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm và triển khai dạy học theo phòng học bộ môn ............................... 3.3.7. Biện pháp 7: Xây dựng hệ thống các văn bản, quy định về trang bị, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học..................................................... 3.3.8. Biện pháp 8: Tăng cƣờng kiểm tra đánh giá công tác trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH của nhà trƣờng .................................................... 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................... 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp .......................... Tiểu kết chƣơng 3…………………………………………………………... KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................... 1. Kết luận ................................................................................................... 2. Khuyến nghị …………………... ............................................................ tµi liÖu tham kh¶o ........................................................................ PHỤ LỤC 3 73 73 73 75 76 82 85 87 90 91 92 94 96 98 98 101 104 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ CBGV&NV CBQL CL CNH- HĐH CNTT&TT CNXH CSVCSP Cán bộ giáo viên và nhân viên Cán bộ quản lý Chất lƣợng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá Công nghệ thông tin và truyền thông Chủ nghĩa xã hội Cơ sở vật chất sƣ phạm GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV HS Giáo viên Học sinh KHKT Khoa học kỹ thuật KTXH Kinh tế xã hội NSNN Ngân sách nhà nƣớc PHBM PPDH PPGD Phòng học bộ môn Phƣơng pháp dạy học Phƣơng pháp giáo dục QLGD Quản lý giáo dục SGK Sách giáo khoa TBDH Thiết bị dạy học THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TN Thí nghiệm TV Thƣ viện 1 Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ diÔn ra tõ nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX, cho ®Õn nay ®-îc ®¸nh dÊu bëi mét lo¹t c¸c cuéc c¸ch m¹ng kÕ tiÕp nhau nh- c¸ch m¹ng c«ng nghÖ míi, c¸ch m¹ng th«ng tin, c¸ch m¹ng c«ng nghÖ sinh häc... §Æc biÖt cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc th«ng tin bao gåm c¸c lÜnh vùc tin häc, truyÒn th«ng ®ang t¸c ®éng s©u s¾c tíi mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi chóng ta nãi chung vµ qu¸ tr×nh gi¸o dôc nãi riªng. Cuéc c¸ch m¹ng nµy ®ang t¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng to lín cña viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng vµo qu¸ tr×nh d¹y häc, nh÷ng øng dông ®· vµ ®ang lµm thay ®æi vÞ trÝ cña thiÕt bÞ d¹y häc (TBDH). TBDH võa lµ c«ng cô gióp gi¸o viªn chuyÓn t¶i th«ng tin, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh, võa lµ nguån tri thøc ®a d¹ng vµ phong phó. HiÖn nay n-íc ta ®· ®Æt ra môc tiªu ®Õn n¨m 2020 vÒ c¨n b¶n ViÖt Nam trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa. Nh©n tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña sù nghiÖp nµy lµ nh÷ng con ng-êi míi n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng tù m×nh tiÕp thu kiÕn thøc míi, gi¶i quyÕt ®-îc mäi t×nh huèng x¶y ra. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy, nÒn gi¸o dôc n-íc ta ®ang tiÕn hµnh ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn tõ môc tiªu, néi dung ®Õn ph-¬ng ph¸p d¹y häc. §Þnh h-íng c¬ b¶n cña c«ng cuéc ®æi míi gi¸o dôc ®· ®-îc chØ râ trong c¸c nghÞ quyÕt cña Trung -¬ng §¶ng vÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®ã lµ: "§æi míi m¹nh mÏ ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, kh¾c phôc lèi truyÒn thô mét chiÒu, rÌn luyÖn nÕp t- duy s¸ng t¹o cña ng-êi häc, tõng b-íc ¸p dông c¸c ph-¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph-¬ng tiÖn d¹y häc vµo qu¸ tr×nh d¹y häc". Ch-¬ng tr×nh vµ SGK THPT míi ®-îc viÕt theo h-íng tæ chøc ho¹t ®éng nhËn thøc tÝch cùc cho häc sinh, theo tinh thÇn ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y vµ ph-¬ng ph¸p häc. TBDH lµ mét thµnh tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña viÖc ®æi míi néi dung ch-¬ng tr×nh vµ SGK THPT. 2 §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi vÒ néi dung ch-¬ng tr×nh, ph-¬ng ph¸p d¹y häc cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c thiÕt bÞ d¹y häc. Ng-êi ta nhËn thÊy c¸c thiÕt bÞ d¹y häc cã ý nghÜa to lín trong viÖc gióp cho gi¸o viªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, say mª häc tËp cña häc sinh, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc d¹y häc. ThiÕt bÞ d¹y häc lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi¸o viªn thùc hiÖn ®-îc c¸c néi dung gi¸o dôc, gi¸o d-ìng vµ ph¸t triÓn trÝ tuÖ, kh¬i dËy tè chÊt th«ng minh cña häc sinh. §Ó cã ®-îc TBDH ®Õn c¸c tr-êng THPT ph¶i tr¶i qua c¸c giai ®o¹n chñ yÕu sau: Tõ ch-¬ng tr×nh vµ SGK, x©y dùng danh môc trang bÞ  X©y dùng ®Ò c-¬ng nghiªn cøu, thÓ hiÖn mÉu  ChÕ thö  Thö nghiÖm  HiÖu chØnh vµ s¶n xuÊt thö  HiÖu chØnh  S¶n xuÊt ®ång lo¹t  Trang bÞ cho c¸c tr-êng THPT  Sö dông vµ b¶o qu¶n l©u dµi. Trong ®ã "trang bÞ, sö dông vµ b¶o qu¶n" TBDH cã vai trß rÊt quan träng gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng gi¸o dôc. Hµng n¨m Nhµ n-íc ph¶i chi hµng tr¨m tû ®ång ®Ó trang bÞ TBDH cho c¸c tr-êng THPT trong c¶ n-íc . NÕu b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH kh«ng tèt th× sÏ g©y nªn l·ng phÝ rÊt lín. Trong thêi gian qua, thùc tÕ qu¶n lý trang bÞ, b¶o qu¶n, sö dông TBDH ë c¸c tr-êng THPT cña thµnh phè H¶i Phßng ®· mang l¹i mét sè hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Nh×n chung c¸c tr-êng ®Òu cã TBDH ®¸p øng viÖc d¹y vµ häc theo h-íng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng cña ng-êi häc; kh¾c phôc lèi d¹y "chay", d¹y thô ®éng mét chiÒu. §Æc biÖt ë mét sè tr-êng THPT c«ng lËp c¸c TBDH ®· ®-îc b¶o qu¶n vµ sö dông hiÖu qu¶. Tuy nhiªn c«ng t¸c qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH ë phÇn lín c¸c tr-êng THPT t¹i H¶i Phßng ch-a thËt sù hiÖu qu¶: NhiÒu tr-êng THPT cßn thiÕu TBDH, ch-a b¶o qu¶n vµ sö dông hiÖu qu¶ nh÷ng TBDH ®· cã, tÇn suÊt sö dông TBDH ch-a cao thËm chÝ nhiÒu tr-êng hîp chØ lµ h×nh thøc, ®èi phã g©y l·ng phÝ, ch-a cã biÖn ph¸p qu¶n lý TBDH thÝch hîp, ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu ®æi míi vÒ néi dung ch-¬ng tr×nh, ph-¬ng ph¸p d¹y häc... 3 ViÖc t×m ra mét sè nguyªn nh©n c¬ b¶n trong ®ã cã nguyªn nh©n thuéc vÒ qu¶n lý vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý chñ yÕu nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc cña c¸c tr-êng Trung häc phæ th«ng t¹i thµnh phè H¶i Phßng hiÖn nay lµ mét nhiÖm vô cÇn thiÕt. Víi nh÷ng lý do ®· ph©n tÝch ë trªn, t¸c gi¶ chän nghiªn cøu ®Ò tµi "Qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc cña tr-êng Trung häc phæ th«ng, thµnh phè H¶i Phßng". 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Qua nghiªn cøu c¬ së lý luËn, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc cña c¸c tr-êng Trung häc phæ th«ng t¹i thµnh phè H¶i Phßng, t¸c gi¶ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý cña HiÖu tr-ëng trong viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông hiÖu qu¶ TBDH ë c¸c tr-êng THPT cña thµnh phè H¶i Phßng. 3. §èi t-îng vµ kh¸ch thÓ nghiªn cøu 3.1. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu C«ng t¸c qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH cña HiÖu tr-ëng c¸c tr-êng Trung häc phæ th«ng, thµnh phè H¶i Phßng. 3.2. §èi t-îng nghiªn cøu Mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH cña HiÖu tr-ëng c¸c tr-êng THPT, thµnh phè H¶i Phßng. 4. Gi¶ thuyÕt khoa häc HiÖn nay c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cña HiÖu tr-ëng trong viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH ë c¸c tr-êng THPT thµnh phè H¶i Phßng ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, song vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. NÕu chän lùa, ®Ò xuÊt vµ ¸p dông ®-îc mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH phï hîp víi thùc tÕ th× sÏ n©ng cao ®-îc hiÖu qu¶ sö dông TBDH vµ gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc ë c¸c tr-êng THPT thµnh phè H¶I Phßng. 4 5. NhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH ë c¸c tr-êng THPT. T×m hiÓu thùc tr¹ng qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH ë c¸c tr-êng THPT, thµnh phè H¶i Phßng. Nghiªn cøu ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH ë tr-êng THPT, thµnh phè H¶i Phßng. 6. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi Do thêi gian cã h¹n, ®Ò tµi chØ tËp trung nghiªn cøu vµ kh¶o nghiÖm mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý viÖc trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH cña HiÖu tr-ëng ë mét sè tr-êng THPT c«ng lËp trªn ®Þa bµn c¸c quËn néi thµnh, thµnh phè H¶i Phßng (Tr-êng THPT Chuyªn TrÇn Phó, Tr-êng THPT Ng« QuyÒn, Tr-êng THPT Th¸i Phiªn, Tr-êng THPT TrÇn Nguyªn H·n, Tr-êng THPT Lª Quý §«n, Tr-êng THPT Lª Hång Phong, Tr-êng THPT H¶i An vµ Tr-êng THPT Hång Bµng). 7. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi, t¸c gi¶ ®· sö dông kÕt hîp nhiÒu ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu sau: 7.1. Nhãm ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu lý thuyÕt - Nghiªn cøu c¸c v¨n b¶n, nghÞ quyÕt cña §¶ng, c¸c v¨n b¶n cña Nhµ n-íc, c¸c chØ thÞ cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o H¶i Phßng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH. - Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TBDH. - C¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi. 7.2. Nhãm c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn - Ph-¬ng ph¸p quan s¸t. - Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra b»ng phiÕu hái - Ph-¬ng ph¸p lÊy ý kiÕn chuyªn gia. 7.3. Ph-¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc - Thèng kª, xö lý c¸c sè liÖu ®· thu thËp ®-îc b»ng phÇn mÒm SPSS. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nước ngoài Hội nghị Quốc tế về giáo dục lần thứ 39 họp tại Giơ-ne-vơ năm 1984 cũng nhƣ nhiều hội nghị về TBDH ở các nƣớc xã hội chủ nghĩa đã khẳng định ngành giáo dục cần phải đƣợc đổi mới thƣờng xuyên về mục đích, cấu trúc, nội dung, TBDH và phƣơng pháp để tạo cho tất cả các học sinh có những cơ hội học tập. Tuỳ theo hoàn cảnh kinh tế, kỹ thuật và xã hội tất cả các nƣớc trên thế giới đều có khuynh hƣớng hoàn thiện CSVC và TBDH nhằm phù hợp với sự hiện đại hoá nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học. Các nƣớc có nền kinh tế phát triển đều quan tâm đến việc nghiên cứu, thiết kế, sản xuất các TBDH hiện đại, đạt chất lƣợng cao, cần thiết cho nhu cầu giáo dục mỗi nƣớc. Từ sau đại chiến thế giới thứ hai (1939-1945) ở Liên Xô (cũ) đã thực hiện khẩu hiệu: “Điện ảnh hoá quá trình học tập”. Ở Nhật Bản từ năm 1960 đã tổ chức nghiên cứu mẫu và sản xuất phim giáo khoa dùng trong nhà trƣờng, năm 1984 nƣớc Nhật có 29 trung tâm nghe nhìn. Năm 1992 kết quả điều tra về trang bị máy tính ở Nhật Bản cho thấy bậc tiểu học đƣợc 50%, bậc THCS đƣợc 86,1%, bậc THPT đƣợc 99,4%. Ở Mỹ và các nƣớc Châu Âu cũng nhƣ một số nƣớc trong khu vực Châu Á Thái Bình Dƣơng nhƣ Inđônêxia, Thái Lan, Philippin, Xingapo,...ngƣời ta thay thế dần tranh trong sách giáo khoa in trên giấy bằng các hình ảnh trên màn ti vi. Nhƣ vậy lƣợng thông tin cung cấp phong phú và hấp dẫn hơn, việc bảo quản, vận chuyển và sử dụng có mặt thuận lợi hơn. Hiện nay nhiều nƣớc trên thế giới nghiên cứu, sử dụng rộng rãi đĩa hình và bƣớc đầu sử dụng mạng Internet trong giáo dục. 6 Trong khoảng 15-20 năm lại đây, các thiết bị điện tử, máy vi tính, rôbốt, các đồng hồ điện tử số đo chính xác cao, ti vi, video,... đã đƣợc nghiên cứu, thiết kế và tăng cƣờng cho các trƣờng phổ thông. 1.1.2. Việt Nam Đối với Việt Nam, từ những năm 60 Bộ giáo dục đã chính thức ban hành các tiêu chuẩn TBDH từ mẫu giáo đến phổ thông. Tiếp theo là những tiêu chuẩn đã đƣợc xây dựng và ban hành vào các năm 1975, 1985. Từ năm 1986 trở lại đây, dƣới dạng các đề tài nghiên cứu cấp bộ và đề tài tiêu chuẩn đo lƣờng cấp ngành, Viện khoa học giáo dục đã tiếp tục triển khai xây dựng hệ thống tiêu chuẩn danh mục TBDH trƣờng tiểu học, THCS, THPT phục vụ chƣơng trình cải cách giáo dục và chƣơng trình thí điểm chuyên ban. Bản danh mục là cơ sở pháp lý cho việc xác định mục tiêu, nội dung các mặt công tác TBDH (nghiên cứu, thiết kế mẫu, tổ chức sản xuất, trang bị và tự làm) từ Trung ƣơng đến địa phƣơng. Bản danh mục cũng đồng thời làm cơ sở pháp lý để các trƣờng học, các cấp giáo dục thuyết phục các ngành, chính quyền địa phƣơng và cha mẹ học sinh quan tâm đầu tƣ kinh phí và vật tƣ cho việc trang bị và sử dụng TBDH. Hiện nay, ở nƣớc ta kinh phí đầu tƣ và khả năng mua sắm TBDH còn hạn hẹp. Theo qui định của thông tƣ 30 Liên bộ Tài chính- Giáo dục & Đào tạo, ngày 24-7-1990 thì kinh phí dành cho mua sắm sách và thết bị giáo dục là 6-10% ngân sách giáo dục, nhƣng theo số liệu mới nhất, trong thực tế bình quân cả nƣớc chỉ đạt 3,7%; trong đó dành cho mua sắm TBDH là 1,5%. Điều đó cho thấy TBDH còn thiếu nhiều so với yêu cầu, vì vậy vấn đề đặt ra cho các nhà quản lý giáo dục nói chung là cần phải nghiên cứu thực trạng đơn vị mình, có kế hoạch đầu tƣ, mua sắm TBDH phù hợp với điều kiện vùng miền và địa phƣơng mình; công tác quản lý sử dụng TBDH cũng cần đƣợc tăng cƣờng, nâng cao hơn nữa. Với hiệu trƣởng các trƣờng THPT muốn nâng cao hiệu quả sử dụng TBDH trƣớc hết cần nắm vững các khái niệm về cơ CSVC sƣ phạm, khái niệm về TBDH, vị trí, vai trò của TBDH trong quá trình dạy học và một số vấn đề về quản lý TBDH trong nhà trƣờng. 7 N¨m 2005, Chñ nhiÖm ®Ò tµi Ng« Quang S¬n ®· b¶o vÖ thµnh c«ng ®Ò t¯i cÊp Bé vÒ: “Mét sè biÖn ph²p qu°n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu° sö dông thiÕt bÞ gi¸o dôc, øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng t¹i c¸c trung t©m Gi¸o dôc th-êng xuyªn vµ trung t©m häc tËp céng ®ång” m± sè: B 2004-53-17. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiên cứu vÒ vÊn ®Ò TBDH. §ã lµ các luận văn thạc sỹ khoa học nghiên cứu về quản lý TBDH nhƣ: - Tác giả NguyÔn Xu©n C-êng với đề tài: “Mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ph-¬ng tiÖn d¹y häc cña HiÖu tr-ëng tr-êng THPT Kim B×nh, Chiªm Ho¸ Tuyªn Quang” - Tác giả Nguyễn Thị Huế với đề tài : “Mét sè biÖn ph²p qu°n lý c¬ së vËt chÊt vµ thiÕt bÞ tr-êng häc cña HiÖu tr-ëng c¸c tr-êng THCS huyÖn miÒn nói S¬n D­¬ng Tuyªn Quang” - T¸c gi¶ §ç Hoµng HiÖp víi ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph¸p x©y dùng vµ qu¶n lý c¬ së vËt chÊt vµ thiÕt bÞ tr-êng häc cña hiÖu tr-ëng tr-êng trung häc phæ th«ng Sãc S¬n - Hµ Néi” - T¸c gi¶ Ng« ThÞ Phong víi ®Ò tµi: "Mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc cña HiÖu tr-ëng c¸c tr-êng trung häc c¬ së thÞ x· Phó Thä, tØnh Phó Thä" - T¸c gi¶ NguyÔn V¨n TuÊn víi ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph²p qu°n lý TBDH cña HiÖu tr­ëng c²c tr­êng THPT huyÖn Yªn Kh²nh tØnh Ninh B×nh” Cho đến nay các đề tài nghiên cứu về quản lý TBDH ở trƣờng THPT chƣa nhiều, chƣa đƣợc nghiên cứu sâu sắc. Đặc biệt chƣa có đề tài nào nghiên cứu về quản lý TBDH ở các trƣờng THPT của thành phố Hải Phòng. Do đó đề tài nghiên cứu về quản lý TBDH ở các trƣờng THPT của thành phố Hải Phòng là hết sức cần thiết. 1.2. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n cã liªn quan 1.2.1. Qu¶n lý Khi trình bày khái niệm quản lí, ngoài việc trích dẫn những tƣ tƣỏng của các tác giả kinh điển của lí luận chủ nghĩa Mác – Lênin, các tác giả 8 thƣờng dẫn ra quan điểm của một số tác giả nƣớc ngoài nhƣ: Frederich Winslon Taylor (1855-1915); Henry Fayol (1841-1925); Mary Parkor Pollet (1868-1933); Harold Koontz… và một số tác giả Việt Nam nhƣ: Nguyễn Hoàng Toàn, Nguyễn Ngọc Quang, Hồ văn Vĩnh, Phạm Minh Hạc, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Duy Quý, Bùi Trọng Tuân…[14] Có nhiều cách trình bày về khái niệm quản lý của các nhà khoa học: Theo W.Taylor thì quản lý là biết chính xác điều bạn muốn ngƣời khác làm và sau đó hiểu rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất. Tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc và tác giả Nguyễn Trí viết: "Quản lý là hoạt động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức" Tác giả Nguyễn Ngọc Quang thì cho rằng: "Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến" [15] Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: "Quản lý là quá trình tác động gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu chung"[1] Theo tác giả Trần Quốc Thành thì: "Quản lý là sự tác động có y thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí của nhà quản lý, phù hợp với qui luật của khách quan" Qua các khái niệm trên, chúng ta thấy khái niệm quản lý bao gồm các nội hàm chủ yếu: quản lý là hoạt động đƣợc tiến hành trong một tổ chức; với các tác động có tính hƣớng đích của chủ thể quản lý, nhằm phối hợp nỗ lực của các cá nhân để thực hiện mục tiêu của tổ chức. Nhƣ vậy, quản lý một tổ chức là sự tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt tới mục tiêu đề ra. 9 Các nghiên cứu về quản lí có thể đƣợc khái quát theo những khuynh hƣớng nhƣ sau: Thứ nhất, nghiên cứu quản lí theo quan điểm của điều khiển học và lí thuyết hệ thống. Theo đó, quản lý là một quá trình điều khiển, là chức năng của những hệ có tổ chức với bản chất khác nhau (sinh học, xã hội, kỹ thuật v.v…) nó bảo toàn cấu trúc, duy trì chế độ hoạt động của các hệ đó. Quản lý là tác động hợp quy luật khách quan, làm cho hệ vận động, vận hành và phát triển. Thứ hai, nghiên cứu quản lí với tƣ cách là một hoạt động, một lao động tất yếu trong các tổ chức của con ngƣời. Thứ ba, nghiên cứu quản lí với tƣ cách là một quá trình trong đó các chức năng quản lí đƣợc thực hiện trong sự tƣơng tác lẫn nhau. Theo hƣớng này, Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra các công việc của các thành viên thuộc một hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn lực phù hợp để đạt đƣợc các mục đích xác định.... Mặc dù có những cách diễn đạt khác nhau, song có thể khái quát nội dung cơ bản của quản lí đƣợc đề cập đến trong các quan niệm trên là: 1/ Quản lý là thuộc tính bất biến, nội tại của mọi quá trình hoạt động xã hội. Lao động quản lý là điều kiện quan trọng để làm cho xã hội loài ngƣời tồn tại, vận hành phát triển; 2/ Quản lý đƣợc thực hiện với một tổ chức hay một nhóm xã hội; 3/ Quản lý là những tác động có tính hƣớng đích, là những tác động phối hợp nỗ lực của các cá nhân thực hiện mục tiêu của tổ chức; 4/ Yếu tố con ngƣời, trong đó chủ yếu bao gồm ngƣời quản lý và ngƣời bị quản lý giữ vai trò trung tâm trong chu trình, trong hoạt động quản lý. Nhƣ vậy: Quản lý là quá trình tiến hành những hoạt động khai thác, lựa chọn, tổ chức và thực hiện các nguồn lực, các tác động của chủ thể quản lí theo kế hoạch chủ động và phù hợp với quy luật khách quan để gây ảnh hưởng đến đối tượng quản lí nhằm tạo ra sự thay đổi cần thiết vì sự tồn tại (duy trì), ổn định và phát triển của tổ chức trong một môi trường luôn biến động [14]. 10 Theo quan niệm trên quản lí nhấn mạnh đến những khía cạnh sau: 1/ Quản lí có hình thức thực thể là những hoạt động do chủ thể quản lí thực hiện. Điều đó có nghĩa không có những hoạt động này, chƣa có hoạt động quản lí trên thực tế, chƣa có cơ sở để khẳng định hoạt động quản lí đã xảy ra. Các hoạt động của chủ thể quản lí có hai nội dung chính. Thứ nhất, tác động đến đối tƣợng quản lí (con ngƣòi và những đối tƣợng khác); Thứ hai, khai thác, tổ chức và thực hiện các nguồn lực. Nguồn lực cũng tồn tại nhƣ một trong những đối tƣợng quản lí nhƣng không đồng nhất hoạt động tác động đến đối tƣợng quản lí với hoạt động khai thác, tổ chức nguồn lực. Rất nhiều hoạt động tác động đến đối tƣợng quản lí cần đến điều kiện là nguồn lực. Khai thác, tổ chức và thực hiện nguồn lực, trong những trƣờng hợp cụ thể là tạo điều kiện để hoạt động tác động của chủ thể đến đối tƣợng quản lí đƣợc thực hiện có hiệu quả. 2/ Quản lí thể hiện tập trung trí tuệ và ý chí của chủ thể quản lí. Điều này đƣợc thể hiện ở những tác động hƣớng đích có chủ định do chủ thể quản lí thực hiện và những mục tiêu mà chủ thể quản lí xác định. Tuy nhiên, những tác động này của chủ thể chỉ có hiệu quả khi nó dựa trên cơ sở nhận thức của chủ thể về các qui luật khách quan trong lĩnh vực hoạt động của mình và ý thức của chủ thể trong việc tuân thủ các qui luật khách quan đó. Mức độ thống nhất giữa những tác động hƣớng đích, có chủ định và hệ thống mục tiêu do chủ thể quản lí xác định với các qui luật khách quan khẳng định mức độ của tính khoa học, nghệ thuật của quản lí. 3/ Quản lí đồng nghĩa với sự thay đổi có chủ định cho tổ chức trong và bằng những tác động của chủ thể quản lí đến đối tƣợng quản lí cũng nhƣ trong việc khai thác, tổ chức và thực hiện các nguồn lực của tổ chức. 4/ Quản lí luôn tồn tại với tƣ cách là hệ thống. Hệ thống quản lí đƣợc tạo bởi nhiều thành tố, nhƣng các thành tố cơ bản thƣờng đƣợc đề cập khi phân tích hệ thống quản lí là: 11 + Chủ thể quản lí: là trung tâm thực hiện những hoạt động khai thác, tổ chức và thực hiện nguồn lực của tổ chức; thực hiện những tác động hƣớng đích, có chủ định đến đối tƣợng quản lí. Chủ thể quản lí có thể là cá nhân hoặc tập thể. + Đối tƣợng quản lí: là những đối tƣợng chịu tác động và thay đổi dƣới những tác động hƣớng đích có chủ định của chủ thể quản lí. Đối tƣợng quản lí là con ngƣời (những ngƣời) trong tổ chức và các yếu tố đƣợc sử dụng là nguồn lực của tổ chức (thông qua việc khai thác, tổ chức và thực hiện). Đối tƣợng quản lí bao giờ cũng tồn tại trong một khách thể quản lí xác định. Khách thể quản lí là cơ sở khách quan của đối tƣợng quản lí (cụ thể hơn là cơ sở khách quan làm nảy sinh đối tƣợng quản lí). Ví dụ, hệ thống giáo dục quốc dân là khách thể của quản lí giáo dục, từ đó những yếu tố nhƣ tài chính, nhân lực...có thể trở thành đối tƣợng của những chủ thể quản lí giáo dục xác định. Trong quan hệ với chủ thể quản lí, đối tƣợng quản lí luôn là cái khách quan, thuộc hiện thực bên ngoài chủ thể quản lí. Đối tƣợng quản lí nằm ở khách thể quản lí, đối diện với chủ thể quản lí. Chủ thể quản lí và đối tƣợng quản lí luôn gắn liền với nhau (với những hoạt động cụ thể đƣợc tiến hành trong quản lí), cùng một lúc xuất hiện hoặc cùng một lúc biến mất. Cá nhân chỉ là chủ thể quản lí một cách đích thực khi anh ta có đối tƣợng cho mỗi hoạt động quản lí của mình. Những cái gì thuộc khách thể quản lí đã khiến cá nhân ấy trở thành chủ thể quản lí cũng lập tức trở thành đối tƣợng hoạt động quản lí của anh ta. Khi cá nhân chƣa xác định đƣợc đối tƣợng quản lí, đƣơng nhiên quản lí chƣa diễn ra, và cá nhân đó chƣa phải là chủ thể quản lí. Nhƣ vậy, chỉ có những yếu tố nào đó của khách thể quản lí tham gia vào hoạt động, có tác dụng động cơ hoá (chứa đựng mục đích quản lí) một cá nhân (tập thể) nào đó thì nó mới trở thành đối tƣợng quản lí. + Công cụ quản lí: là phƣơng tiện, giải pháp của chủ thể quản lí nhằm định hƣớng, dẫn dắt, khích lệ, điều hoà, phối hợp hoạt động của con ngƣời và các bộ phận trong tổ chức trong việc đạt đến các mục tiêu đã đề ra. Công cụ 12 quản lí có vai trò quan trọng trong việc thiết lập phƣơng thức hoạt động hợp với qui luật khách quan cho hoạt động quản lí. Công cụ quản lí có tác động trực tiếp đến việc xác lập và vận hành mối quan hệ giữa chủ thể quản lí và đối tƣợng quản lí, đến việc định hƣớng tổ chức thực hiện và điều chỉnh các hoạt động trong tổ chức. Có nhiều cách phân loại công cụ quản lí. Xét theo hình thức thể hiện, công cụ quản lí gồm hai loại: + Công cụ hình thức: là các phƣơng tiện kĩ thuật và những qui định thành văn có tác dụng định hƣớng, vận hành, điều chỉnh những quan hệ và hoạt động trong tổ chức. Ví dụ, hiến pháp, pháp luật của nhà nƣớc mà tổ chức phải tuân thủ, điều lệ, nội qui của tổ chức... + Công cụ phi hình thức: là những qui định bất thành văn những có tác dụng định hƣớng, vận hành, điều chỉnh những quan hệ và hoạt động trong tổ chức. Ví dụ, phong tục, tập quán, truyền thống và tiền lệ của tổ chức... Có thể mô tả mối quan hệ giữa các thành tố cơ bản của hệ thống quản lí nhƣ hình 1.1 dƣới đây: Chủ thể quản lí Quyết định Công cụ quản lí Xác lập Đối tƣợng quản lí Mục tiêu quản lí Thực hiện Hình 1.1: Mối quan hệ giữa các thành tố cơ bản của hệ thống quản lí 13 1.2.2. Qu¶n lý gi¸o dôc Có nhiều cách diễn đạt của các nhà khoa học về thuật ngữ quản lý giáo dục nhƣ: Tác giả Nguyễn Ngọc Quang viết: "Quản lý giáo dục là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch hợp qui luật của chủ thể quản lý (hệ giáo dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ thống giáo dục đến mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất". [15] Theo tác giả Trần Kiểm thì: "Quản lý giáo dục thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình giáo dục ( được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường".[16] Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quan là điều hành, phối hợp các lực lƣợng nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển của xã hội. Ngày nay, với sứ mệnh phát triển giáo dục thƣờng xuyên, công tác giáo dục không chỉ giới hạn ở thế hệ trẻ mà cho mọi ngƣời. Cho nên quản lý giáo dục đƣợc hiểu là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân [01] Điều 14 của Luật giáo dục (2005) thì: "Nhà nước thống nhất quản lý hệ thống giáo dục quốc dân về mục tiêu, chương trình, nội dung, kế hoạch giáo dục, tiêu chuẩn nhà giáo, qui chế thi cử, hệ thống văn bằng, chứng chỉ; tập trung quản lý chất lượng giáo dục, thực hiện phân công, phân cấp quản lý giáo dục, tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục". [02] Theo các định nghĩa và qui định trên, quản lý giáo dục đƣợc hiểu theo các cấp độ vĩ mô và vi mô: 14 Cấp độ vĩ mô: Quản lý giáo dục đƣợc hiểu là những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạnh, có hệ thống, hợp qui luật) của chủ thể quản lý giáo dục đến tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm thực hiện có chất lƣợng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội đặt ra cho ngành giáo dục; trong đó có hoạt động tự giác của chủ thể quản lý nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát,...một cách có hiệu quả các nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển giáo dục và đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH. Cấp độ vi mô: Quản lý giáo dục đƣợc hiểu là hệ thống những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp qui luật) của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lƣợng xã hội trong và ngoài nhà trƣờng nhằm thực hiện có chất lƣợng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trƣờng. Đặc điểm của quản lý giáo dục: Quản lý bao giờ cũng chia thành chủ thể quản lý và đối tƣợng bị quản lý; Quản lý bao giờ cũng liên quan đến việc trao đổi thông tin và liên hệ ngƣợc; Quản lý bao giờ cũng có khả năng luôn thích nghi; Quản lý vừa là khoa học, vừa là một nghề, vừa là một nghệ thuật; Quản lý gắn với quyền lực, lợi ích và danh tiếng. Bản chất của quản lý giáo dục: Theo quan niệm quản lý vi mô, thực chất quản lý nhà trƣờng là quản lý các thành tố của quá trình sƣ phạm: mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp dạy học, giáo viên, học sinh, CSVC nói chung và TBDH nói riêng, hình thức dạy học và kết quả dạy học (hay đầy đủ là tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả dạy học). Mục tiêu quản lý giáo dục là trạng thái mong muốn hoặc cần phải có trong tƣơng lai của toàn bộ hệ thống giáo dục hoặc của các yếu tố cấu thành đối tƣợng quản lý giáo dục. Bốn thành tố hợp thành đối tƣợng quản lý xét theo hệ thống: 15 + Tƣ tƣởng: Gồm quan điểm, đƣờng lối, chính sách, chế độ, nội dung, phƣơng pháp, tổ chức và kết quả. + Con ngƣời: Các công chức ngành giáo dục và học sinh, sinh viên. + Quá trình biến đổi: Việc dạy và học diễn ra theo không gian và thời gian. + Vật chất: Gồm cơ sở vật chất và trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho việc dạy và học. Quản lý là một nghề vừa mang tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật, cần vận dụng linh hoạt các phƣơng pháp quản lý, phù hợp với mục tiêu hệ thống, phù hợp với quy luật, nguyên tắc quản lý thì sẽ phát huy đƣợc sức mạnh nội lực, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả quản lý. Trong quản lý, kiến thức khoa học là cơ bản, kinh nghiệm vô cùng quý giá, tài năng hành động sáng tạo là yếu tố quết định đến thắng lợi cuối cùng. Ngƣời quản lý tốt là ngƣời biết vận dụng cả 3 yếu tố: khoa học, kinh nghiệm và tài năng sáng tạo. Nhƣ vậy, nói một cách tổng thể, có thể hiểu quản lý giáo dục là quản lý hệ thống giáo dục, là sự tác động có mục đích, có kế hoạch, có ý thức của chủ thể quản lý giáo dục lên các đối tƣợng quản lý theo những qui luật khách quan nhằm đƣa hoạt động sƣ phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn. 1.2.3. Qu¶n lý nhµ tr-êng Tác giả Phạm Minh Hạc đã đƣa ra định nghĩa quản lý nhà trƣờng là: " Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh". [05] Theo quan điểm trên, chúng tôi thấy bản chất của quản lý trƣờng học là quản lý những tổ chức có chức năng tổ chức và thực hiện các hoạt động giáo dục nhằm đạt tới mục đích giáo dục và đƣợc hiểu trên hai phƣơng diện: 16