1
LÔØI MÔÛ ÑAÀU.
1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi.
Ñoâ thò hoaù laø moät xu höôùng taát yeáu khaùch quan ñoái vôùi caùc nöôùc ñang
phaùt trieån. Moät trong nhöõng ñaëc tröng vaø thaùch thöùc lôùn nhaát cuûa ñoâ thò hoaù laø
giaûi quyeát vaán ñeà giao thoâng ñoâ thò (GTÑT), vaán ñeà naøy luoân ñöôïc caùc quoác gia
treân theá giôùi ñaëc bieät quan taâm. Tuy vaäy, cho ñeán nay khoâng phaûi quoác gia naøo
cuõng thaønh coâng. Nhieàu thaønh phoá hieän ñang phaûi traû giaù vaø gaùnh chòu nhöõng
toån thaát lôùn do khuûng hoaûng veà GTÑT.
Neáu giaûi quyeát toát GTÑT thì noù seõ trôû thaønh tieàn ñeà vaø ñoäng löïc thuùc ñaåy
quaù trình phaùt trieån. Ngöôïc laïi, noù seõ trôû thaønh nguy cô vaø löïc caûn lôùn nhaát ñoái
vôùi vieäc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa caùc ñoâ thò noùi rieâng vaø toaøn quoác noùi
chung.
Hieän traïng GTÑT ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh nhö sau: maät ñoä phöông tieän
giao thoâng, ñaëc bieät laø phöông tieän caù nhaân gia taêng nhanh choùng, aùch taéc giao
thoâng xaûy ra thöôøng xuyeân vaøo giôø cao ñieåm, tai naïn giao thoâng ngaøy caøng
nghieâm troïng, oâ nhieãm moâi tröôøng veà khoùi xaû, tieáng oàn vöôït quaù tieâu chuaån cuûa
ñoâ thò… Moät trong soá caùc nguyeân nhaân chuû yeáu nhaát daãn ñeán tình traïng naøy laø do
söï maát caân ñoái nghieâm troïng giöõa tyû leä söû duïng phöông tieän giao thoâng caù nhaân
vaø phöông tieän giao thoâng coâng coäng.
Bôûi vaäy, nhanh choùng cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng vaän taûi haønh khaùch
coâng coäng (VTHKCC) ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh, maø tröôùc maét laø loaïi hình vaän
taûi haønh khaùch baèng xe buyùt ñang laø yeâu caàu böùc xuùc ñöôïc ñaët ra töø thöïc teá.
Xuaát phaùt töø tính caáp thieát ñoù, chuùng toâi maïnh daïn choïn ñeà taøi: “Moät soá
giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån loaïi hình vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt treân ñòa
baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh”.
2
2. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa luaän vaên.
Muïc ñích nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø nghieân cöùu nhöõng luaän ñieåm khoa
hoïc veà vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt, moät loaïi hình chuû yeáu trong vaän taûi
haønh khaùch coâng coäng (VTHKCC). Luaän vaên ñi saâu phaân tích hieän traïng veà toå
chöùc vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh, ñeå
laøm cô sôû ñöa ra moät soá giaûi phaùp hôïp lyù vaø khaû thi nhaèm phaùt trieån loaïi hình
vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
3. Phaïm vi nghieân cöùu.
Ñeà taøi chæ nghieân cöùu loaïi hình vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt cuûa
thaønh phoá Hoà Chí Minh, trong ñoù coù tính ñeán söï keát noái vôùi caùc loaïi hình
VTHKCC khaùc treân ñòa baøn nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa heä thoáng.
4. Phöông phaùp nghieân cöùu.
Trong luaän vaên naøy, phöông phaùp nghieân cöùu ñöôïc söû duïng chuû yeáu laø
phöông phaùp bieän chöùng, vaän duïng caùc quan ñieåm ñaùnh giaù khaùch quan, toaøn
dieän, lòch söû. Ngoaøi ra, do ñaëc ñieåm rieâng cuûa vieäc phaùt trieån loaïi hình vaän taûi
haønh khaùch baèng xe buyùt treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh, luaän vaên coøn döïa
treân nhöõng phöông phaùp luaän nhö phöông phaùp phaân tích toång hôïp, thoáng keâ ñeå
suy ñoaùn caùc dieãn bieán phaùt trieån.
5. Keát caáu cuûa luaän vaên.
Luaän vaên goàm coù 3 chöông:
Chöông I. Vai troø cuûa vaän taûi haønh khaùch coâng coäng trong vieäc phaùt trieån
ñoâ thò.
Chöông II. Hieän traïng cuûa loaïi hình vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt treân
ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Chöông III. Moät soá giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån loaïi hình vaän taûi haønh
khaùch baèng xe buyùt treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
3
Do trình ñoä, thôøi gian nghieân cöùu coøn haïn cheá, luaän vaên khoâng theå traùnh
ñöôïc nhöõng thieáu soùt nhaát ñònh, raát mong ñöôïc söï goùp yù cuûa quyù thaày coâ vaø caùc
baïn.
4
CHÖÔNG I.
VAI TROØ CUÛA VAÄN TAÛI HAØNH KHAÙCH COÂNG
COÄNG TRONG VIEÄC PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ.
1.1. Khaùi nieäm veà vaän taûi haønh khaùch coâng coäng.
Vaän taûi haønh khaùch coâng coäng (VTHKCC) noùi chung vaø vaän taûi ñoâ thò noùi
rieâng laø nhöõng phöông thöùc phuïc vuï caùc nhu caàu ñi laïi cuûa ngöôøi daân maø hoï
khoâng töï thöïc hieän ñöôïc.
Trong ñoâ thò, VTHKCC laø moät boä phaän caáu thaønh cuûa heä thoáng giao thoâng
vaän taûi ñoâ thò vaø coù quan heä maät thieát vôùi caùc boä phaän khaùc trong heä thoáng ñoù.
Ñieàu naøy ñöôïc thaáy roõ qua sô ñoà sau ñaây:
Hình 1: Heä thoáng giao thoâng vaän taûi ñoâ thò
GIAO THOÂNG VAÄN TAÛI ÑOÂ THÒ
HEÄ THOÁNG
GIAO THOÂNG
HEÄ THOÁNG
GIAO
THOÂNG
ÑOÄNG
HEÄ THOÁNG
GIAO
THOÂNG
TÓNH
COÂNG COÄNG
HEÄ THOÁNG
VAÄN TAÛI
VAÄN TAÛI
HAØNH
KHAÙCH
VAÄN TAÛI
HAØNG HOAÙ
CAÙ NHAÂN
VAÄN TAÛI
CHUYEÂN
DUØNG
5
(Nguoàn: Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc nghieân cöùu chính saùch vaø cô cheá trôï
giaù cho xe buyùt taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, naêm 2000).
Vaän taûi ñoâ thò giöõ chöùc naêng soáng coøn trong heä thoáng giao thoâng vaän taûi
ñoâ thò. Chöùc naêng cuûa noù laø ñaûm baûo söï giao löu giöõa caùc khu vöïc cuûa thaønh phoá
vôùi nhau (khu daân cö, khu coâng nghieäp, khu thöông maïi, khu dòch vuï …).
Hieän nay, coù nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà vaän taûi haønh khaùch coâng
coäng. Töïu trung coù hai khaùi nieäm ñöôïc söû duïng phoå bieán nhaát.
- Khaùi nieäm thöù nhaát: VTHKCC ñöôïc hieåu theo nghóa roäng laø moät hoaït
ñoäng vaän chuyeån thueâ, laø dòch vuï cung caáp cho haønh khaùch ñöôïc thu tieàn cöôùc.
Nhö vaäy, vaän taûi haønh khaùch coâng coäng bao goàm caû vaän taûi haønh khaùch lieân
tænh, vaän taûi haønh khaùch noäi tænh, vaän taûi taxi, xe lam, xe xích loâ, xe gaén maùy
chôû khaùch …
- Khaùi nieäm thöù hai: VTHKCC ñöôïc hieåu theo nghóa heïp hôn. Ñoù laø loaïi
hình vaän taûi ñoâ thò, coù theå ñaùp öùng ñöôïc khoái löôïng lôùn nhu caàu ñi laïi cuûa moïi
taàng lôùp daân cö, moät caùch thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc theo thôøi gian xaùc ñònh, theo
höôùng vaø tuyeán coá ñònh nhö xe buyùt, xe ñieän ngaàm, xe ñieän treân cao …
ÔÛ nöôùc ta, Boä Giao thoâng Vaän taûi ñaõ ñöa ra ñònh nghóa veà VTHKCC nhö
sau: VTHKCC laø taäp hôïp caùc phöông thöùc vaän taûi, phöông tieän vaän taûi, vaän
chuyeån haønh khaùch ñi laïi trong thaønh phoá ôû cöï ly nhoû hôn 50 km vaø phöông tieän
coù söùc chöùa lôùn hôn 08 haønh khaùch. Nay theo Nghò ñònh soá 92/2001/NÑ-CP ngaøy
11/12/2001 cuûa Chính phuû thì phöông tieän VTHKCC laø loaïi phöông tieän vaän taûi
lôùn hôn 17 choã ngoài.
Theo thuaät ngöõ khoa hoïc, thoâng leä quoác teá maø nhieàu nöôùc ñaõ söû duïng,
trong luaän vaên naøy söû duïng moät phaàn khaùi nieäm thöù hai veà VTHKCC nhö sau:
VTHKCC laø taäp hôïp caùc phöông tieän vaän taûi haønh khaùch trong ñoâ thò ñeå ñaùp öùng
6
khoái löôïng lôùn nhu caàu ñi laïi cuûa moïi taàng lôùp daân cö moät caùch thöôøng xuyeân,
theo thôøi gian xaùc ñònh, theo höôùng vaø tuyeán oån ñònh.
1.2. Vai troø cuûa xe buyùt trong heä thoáng VTHKCC.
1.2.1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa xe buyùt.
Xe buyùt laø loaïi hình vaän taûi thoâng duïng nhaát trong heä thoáng VTHKCC. Noù
ñoùng vai troø chuû yeáu trong vaän chuyeån haønh khaùch ôû nhöõng vuøng ñang phaùt trieån
cuûa thaønh phoá, nhöõng khu trung taâm, maø ñaëc bieät laø ôû nhöõng thaønh phoá coå. Tuyø
theo quy moâ daân soá cuûa thaønh phoá ñeå xem xeùt boá trí theâm loaïi phöông tieän giao
thoâng khaùc nhö ta thaáy trong baûng 1 döôùi ñaây.
Baûng 1: Quy moâ daân soá thaønh phoá vaø phöông tieän giao thoâng chính.
Daân soá thaønh phoá
Phöông tieän giao thoâng chính
(1.000 daân)
Döôùi 100
Xe ñaïp, xe maùy vaø oâ toâ buyùt.
Töø 100 – 250
OÂ toâ buyùt, xe ñieän baùnh hôi, taxi, xe ñaïp, xe maùy.
Töø 250 – 500
Taøu ñieän, oâ toâ buyùt, xe ñieän baùnh hôi, taxi, xe ñaïp, xe
maùy.
Töø 500 – 1.000
Taøu ñieän, oâ toâ buyùt, xe ñieän baùnh hôi, taxi vaø loaïi hình
giao thoâng ngoaøi maët ñöôøng.
Treân 1.000
Giao thoâng ngoaøi maët ñöôøng (taøu ñieän ngaàm, xe ñieän treân
cao…) keát hôïp vôùi caùc phöông tieän giao thoâng ñöôøng phoá
nhö treân.
(Nguoàn: Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp nhaø nöôùc maõ soá KHCN 10.02
naêm 1999)
Vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt coù nhöõng ñaëc ñieåm nhö sau:
- Laø loaïi phöông tieän vaän taûi ñöôøng boä neân xe buyùt raát cô ñoäng, heä thoáng
ñieàu haønh ñôn giaûn, thôøi gian ñaàu tö nhanh vaø coù theå thay ñoåi linh hoaït ñeå phuø
7
hôïp vôùi coâng suaát luoàng haønh khaùch khaùc nhau. Bôûi vaäy, ñaây laø moät trong nhöõng
loaïi phöông tieän VTHKCC thoâng duïng taïi haàu heát caùc ñoâ thò vôùi khaû naêng
chuyeân chôû khaù lôùn (toái ña laø 4.000 – 5.000 HK/giôø/höôùng). Ñoái vôùi caùc ñoâ thò
vöøa vaø nhoû, vaän taûi xe buyùt thöôøng ñaûm nhaän töø 60% – 80% khoái löôïng vaän
chuyeån cuûa caû heä thoáng VTHKCC maø ta coù theå tham khaûo taïi moät soá thaønh phoá
treân theá giôùi trong baûng 2 döôùi ñaây.
Baûng 2:
Tyû leä chuyeán ñi baèng xe buyùt ôû moät soá thaønh phoá treân theá
giôùi.
Daân soá
Teân thaønh phoá
(1.000
ngöôøi)
GDP/ngöôøi/naêm
(USD)
Soá xe
% xöû
buyùt/1.000
duïng xe
daân
buyùt
BANGKOK
5.154
670
1,22
55
BOMBAY
8.500
240
0,36
34
CAIRO
7.464
580
1,10
70
CALCUTTA
9.500
250
0,33
67
HONG KONG
5.067
4240
1,83
67
JAKARTA
6.700
430
0,72
51
977
1620
1,18
33
5.925
690
5,30
16
15.056
2090
1,23
51
SEOUL
8.366
1520
1,55
68
SINGAPORE
2.413
4430
2,70
18
LONDON
6.851
7920
1,68
23
NEW YORK
7.086
11360
1,48
14
PARIS
8.800
11730
0,18
8
KUALALUMPUR
MANILA
MEXICO CITY
(Nguoàn: Baùo caùo cuûa ngaân haøng theá giôùi, 1986)
8
- Laø loaïi hình vaän taûi coù voán ñaàu tö thaáp nhaát so vôùi caùc loaïi hình
VTHKCC khaùc, chi phí khai thaùc töông ñoái thaáp neân thích hôïp vôùi phaàn lôùn
khaùch ñi laïi laø hoïc sinh, sinh vieân ñi hoïc vaø nhöõng ngöôøi lao ñoäng trong thaønh
phoá.
Ngoaøi chöùc naêng vaän chuyeån ñoäc laäp moät khoái löôïng lôùn haønh khaùch, xe
buyùt coøn coù khaû naêng thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû chöùc naêng phoái hôïp giöõa
caùc loaïi hình vaän taûi trong heä thoáng VTHKCC. Loaïi hình xe buyùt coøn laø caàu noái,
taïo moái lieân heä ñaûm baûo söï lieân thoâng cuûa caû heä thoáng VTHKCC ôû caùc ñoâ thò.
- Thôøi gian hoaït ñoäng cuûa xe buyùt chuû yeáu laø ban ngaøy, naêng suaát vaän taûi
thaáp (chæ baèng khoaûng 30 – 35% so vôùi naêng suaát cuûa xe chaïy ñöôøng daøi). Xe
phaûi chaïy vôùi taàn suaát lôùn, ñoä chính xaùc cao (veà thôøi gian vaø khoâng gian) ñeå vöøa
ñaûm baûo veà chaát löôïng phuïc vuï haønh khaùch, vöøa nhaèm giöõ gìn traät töï, an toaøn
giao thoâng trong ñoâ thò. Chi phí vaän taûi lôùn, ñaëc bieät laø veà chi phí nhieân lieäu vaø
caùc chi phí coá ñònh khaùc do xe phaûi chaïy vôùi toác ñoä thaáp, qua nhieàu giao loä vaø
phaûi döøng nhieàu laàn ñeå ñoùn traû khaùch, thôøi gian döøng xe laïi raát ngaén (chæ töø 1
ñeán 2 phuùt). Tyû troïng thôøi gian xe phaûi ngöøng hoaït ñoäng vaøo giôø thaáp ñieåm
töông ñoái lôùn. Ñeå phuïc vuï haønh khaùch an toaøn vaø lòch söï, xe buyùt phaûi thoâng
thoaùng, saïch ñeïp vaø tieän nghi ñaày ñuû neân giaù veù cao hôn xe chaïy ñöôøng daøi.
- Ñeå phuø hôïp vôùi ñöôøng giao thoâng trong ñoâ thò, xe buyùt thöôøng coù kích
thöôùc nhoû hôn xe khaùch ñöôøng daøi. Tính naêng veà ñoäng löïc vaø gia toác cao do xe
phaûi döøng vaø taêng toác thöôøng xuyeân, nhöng luùc khôûi ñoäng phaûi nhanh choùng vaø
eâm dòu. Thieát keá xe phaûi coù caû choã ngoài vaø choã ñöùng cho khaùch leân xuoáng nhieàu
trong khoaûng caùch ngaén, thoâng thöôøng soá gheá ngoài khoâng quaù 40% söùc chöùa cuûa
xe, boá trí cöûa vaø baäc leân xuoáng phaûi thuaän tieän ñeå haønh khaùch leân vaø xuoáng xe
nhanh choùng vaø an toaøn. Trong xe buyùt thöôøng laép ñaët caùc thieát bò kieåm tra veù töï
ñoäng, baùn töï ñoäng hay cô giôùi ñeå phuïc vuï khaùch ñi xe. Ngoaøi ra, xe buyùt coøn
9
phaûi ñaûm baûo yeâu caàu cao veà veä sinh moâi tröôøng nhö: tieáng oàn, ñoä oâ nhieãm cuûa
khoùi xaû, hình thöùc beân ngoaøi xe.
- Ñaàu tö cho vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt khoâng ñôn thuaàn vì lôïi
nhuaän maø coøn nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu xaõ hoäi, taïo tieàn ñeà cho vieäc phaùt
trieån kinh teá – xaõ hoäi. Vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt laø moät boä phaän cuûa giao
thoâng vaän taûi ñoâ thò, laø keát caáu haï taàng cuûa ñoâ thò. Bôûi vaäy, vieäc ñaàu tö phaùt trieån
vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt luoân phaûi chieám moät vò trí quan troïng vaø phaûi
ñi tröôùc moät böôùc veà naêng löïc vaø trình ñoä coâng ngheä. Vaän taûi haønh khaùch baèng
xe buyùt laø ngaønh kinh teá – kyõ thuaät ñoøi hoûi tính heä thoáng vaø tính ñoàng boä cao, do
vaäy quy moâ ñaàu tö ban ñaàu veà phöông tieän, cô sôû haï taàng kyõ thuaät, trang thieát bò
phuïc vuï ñoøi hoûi nhieàu kinh phí laøm haïn cheá soá löôïng caùc nhaø ñaàu tö coù khaû naêng
boû voán vaøo lónh vöïc naøy. Vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt laø ngaønh coù chu kyø
kinh doanh daøi, vieäc ñaàu tö thöôøng gaëp phaûi nhieàu yeáu toá baát ñònh, ñaëc bieät laø söï
maát caân ñoái giöõa cung vaø caàu, naèm ngoaøi khaû naêng töï ñieàu tieát cuûa caùc nhaø ñaàu
tö tö nhaân neân deã gaây ruûi ro, do vaäy phaûi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc. Ngoaøi ra,
ñaàu tö cho vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt trong caùc ñoâ thò ñöôïc xem laø khoaûn
chi tieâu quan troïng vaøo phuùc lôïi coâng coäng nhaèm ñaûm baûo söï coâng baèng xaõ hoäi
vaø ñem laïi hieäu quaû cao vì noù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán ñôøi soáng, sinh hoaït haøng
ngaøy cuûa ngöôøi daân ñoâ thò.
1.2.2. Vai troø cuûa vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt.
Vai troø cuûa Vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt trong ñoâ thò ñöôïc theå hieän
treân caùc maët chuû yeáu sau:
Moät laø: Taïo tieàn ñeà cho vieäc phaùt trieån chung cuûa ñoâ thò.
Ñoâ thò hoaù luoân gaén lieàn vôùi vieäc phaùt trieån caùc khu daân cö, coâng nghieäp,
thöông maïi, dòch vuï, vaên hoaù daãn ñeán gia taêng caû veà dieän tích vaø daân soá. Töø ñoù
xuaát hieän caùc nhu caàu ñi laïi vôùi khoái löôïng lôùn vaø khoaûng caùch xa, naèm ngoaøi
10
khaû naêng ñaùp öùng cuûa phöông tieän caù nhaân. Khi ñoù, chæ coù phöông tieän
VTHKCC khoái löôïng lôùn môùi ñaùp öùng ñöôïc. Neáu khoâng toå chöùc ñöôïc moät heä
thoáng VTHKCC hôïp lyù, maø trong ñoù loaïi hình xe buyùt ñoùng vai troø chuû yeáu ñeå
ñaùp öùng nhu caàu giao löu giöõa caùc khu chöùc naêng ñoâ thò phaân boå caùch xa trung
taâm vôùi luoàng haønh khaùch lôùn thì seõ laø löïc caûn ñoái vôùi quaù trình ñoâ thò hoaù.
Hai laø: Nhaân toá chuû yeáu ñeå tieát kieäm thôøi gian ñi laïi cuûa ngöôøi daân ñoâ
thò, goùp phaàn taêng naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi.
Trong ñoâ thò hieän ñaïi, do taàn suaát ñi laïi cao, cöï ly ñi laïi bình quaân lôùn neân
toång hao phí thôøi gian ñi laïi cuûa ngöôøi daân laø ñaùng keå. Neáu laáy möùc ñi laïi bình
quaân cuûa moät ngöôøi trong thaønh phaàn ñi laïi tích cöïc ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh
hieän taïi laø töø 2,2 – 2,5 chuyeán/ngöôøi/ngaøy vaø thôøi gian moät chuyeán ñi laø 50 phuùt
thì hao phí thôøi gian cho ñi laïi chieám 15 – 20% toång quyõ hoaït ñoäng thôøi gian tích
cöïc. Theo tính toaùn cuûa caùc chuyeân gia veà giao thoâng ñoâ thò thì neáu moãi chuyeán
xe chaäm 10 phuùt daãn ñeán toång naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi giaûm töø 2,5 – 4%.
Ba laø: Laøm giaûm thieåu taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa phöông tieän cô giôùi caù
nhaân.
Cuï theå laø giaûm maät ñoä giao thoâng treân ñöôøng, haïn cheá aùch taéc giao thoâng
vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng cô sôû haï taàng giao thoâng ñoâ thò. Bôûi vì theo tính
toaùn cuûa caùc chuyeân gia veà giao thoâng ñoâ thò thì dieän tích chieám duïng ñoäng cuûa
moät haønh khaùch ñi xe oâ toâ caù nhaân gaáp 4 laàn xe maùy, gaáp 5 laàn xe ñaïp, 2 laàn xe
buyùt vaø 30 laàn xe ñieän. Trong khi ñoù, dieän tích chieám duïng tónh cuûa moät haønh
khaùch ñi xe buyùt chæ baèng 0,04 laàn cuûa xe oâ toâ caù nhaân, baèng 0,13 laàn xe maùy vaø
0,16 laàn so vôùi xe ñaïp.
Vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt goùp phaàn ñaûm baûo an toaøn vaø giöõ gìn
söùc khoeû cho ngöôøi ñi laïi, vì theo thoáng keâ haøng naêm coù ñeán 71% tai naïn giao
thoâng laø do xe gaén maùy gaây ra, khi söû duïng phöông tieän VTHKCC ñeå ñi laïi seõ
11
laøm giaûm löu löôïng phöông tieän cô giôùi caù nhaân laø nhöõng phöông tieän thöôøng
thaûi ra moät löôïng lôùn khí ñoäc haïi.
Boán laø: Goùp phaàn tieát kieäm chi phí xaõ hoäi cho vieäc ñi laïi.
Bình quaân moät ngöôøi daân thaønh phoá ñi laïi töø 2 ñeán 3 löôït/ngaøy. Nhöõng
haønh trình ñi laïi, laøm vieäc, mua saém, vui chôi dieãn ra lieân tuïc suoát ngaøy ñeâm
bieåu hieän baèng nhöõng luoàng haønh khaùch duøng phöông tieän giao thoâng treân ñöôøng
phoá. Vì vaäy, neáu VTHKCC bò aùch taéc thì ngoaøi taùc ñoäng veà kinh teá nhö ñaõ neâu
treân, coøn daãn ñeán aûnh höôûng tieâu cöïc veà taâm lyù, chính trò, traät töï an toaøn xaõ hoäi.
Hieäu quaû cuûa VTHKCC trong laõnh vöïc xaõ hoäi heát söùc quan troïng vaø nhieàu
khi chuùng ta khoâng tính toaùn heát ñöôïc.
1.3. Chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa xe buyùt.
Ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa xe buyùt, thoâng thöôøng ngaønh vaän taûi
döïa vaøo moät soá chæ tieâu nhö sau:
+ Thöù nhaát: Hieäu quaû cuûa maïng löôùi, chæ tieâu naøy bao goàm:
- Taàn suaát phuïc vuï: Laø soá chuyeán xe buyùt hoaït ñoäng treân tuyeán trong moät
ñôn vò thôøi gian (thöôøng laø 1 giôø).
- Toác ñoä vaän haønh: Laø toác ñoä xe chaïy treân tuyeán, bao goàm caû thôøi gian xe
döøng vaø ñaäu ñeå ñoùn vaø traû khaùch.
- Ñoä tin caäy: Laø theå hieän tyû leä phaàn traêm (%) ñeán beán cuoái cuûa xe buyùt
treân moät tuyeán trong phaïm vi ñoä leäch thôøi gian cho pheùp (tính baèng phuùt).
- Ñoä an toaøn: Ñöôïc xaùc ñònh baèng soá ngöôøi cheát, bò thöông vaø thieät haïi taøi
saûn treân 100 trieäu HK.km. (Haønh khaùch x km)
- Naêng suaát: Laø khoái löôïng ñaàu ra treân moät ñôn vò nguoàn löïc (HK.km/ñôn
vò lao ñoäng, chi phí nhieân lieäu …).
- Hieäu quaû: Laø tyû soá ñaàu ra treân ñaàu vaøo nhöng cho cuøng moät ñôn vò tính
toaùn (HK.km/gheá xe.km).
12
+ Thöù hai: Möùc ñoä phuïc vuï.
Möùc ñoä phuïc vuï laø söï ñaùnh giaù toång theå caùc ñaëc tính cuûa dòch vuï coù aûnh
höôûng ñeán ngöôøi söû duïng. Möùc ñoä phuïc vuï laø yeáu toá cô baûn trong vieäc thu huùt
caùc khaùch haøng tieàm naêng ñoái vôùi maïng löôùi xe buyùt. Caùc yeáu toá chính hình
thaønh neân möùc ñoä phuïc vuï coù theå chia thaønh ba nhoùm: keát quaû thöïc hieän, chaát
löôïng phuïc vuï vaø giaù veù.
+ Thöù ba: Caùc taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng, bao goàm:
- Caùc taùc ñoäng ngaén haïn: Bao goàm möùc ñoä aùch taéc giao thoâng, möùc ñoä oâ
nhieãm moâi tröôøng veà tieáng oàn vaø khoùi xaû, tính myõ quan doïc theo tuyeán xe buyùt.
- Caùc taùc ñoäng daøi haïn: Bao goàm caùc thay ñoåi veà giaù trò ñaát, caùc hoaït ñoäng
kinh teá vaø moâi tröôøng xaõ hoäi cuûa thaønh phoá.
+ Thöù tö: Chi phí.
Thöôøng ñöôïc chia thaønh hai loaïi chính nhö sau:
- Chi phí ñaàu tö: Laø caùc chi phí ñeå mua saém xe buyùt, chi phí xaây döïng cô
sôû haï taàng kyõ thuaät, chi phí mua saém trang thieát bò quaûn lyù vaø thoâng tin cuûa
maïng löôùi xe buyùt. Ñaây laø ñònh phí maø nhaø nöôùc caàn taøi trôï hoaëc cho vay vôùi laõi
suaát öu ñaõi, vì vieäc hoaøn voán thöôøng keùo daøi nhieàu naêm.
- Chi phí ñieàu haønh: Laø chi phí cho vieäc ñieàu haønh thöôøng xuyeân maïng
löôùi xe buyùt. Ñaây laø bieán phí maø ñôn vò xe buyùt phaûi laøm giaûm ñeå haï giaù thaønh
vaän taûi.
13
CHÖÔNG II.
HIEÄN TRAÏNG CUÛA LOAÏI HÌNH VAÄN TAÛI HAØNH
KHAÙCH BAÈNG XE BUYÙT TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH.
2.1. Khaùi quaùt veà tình hình kinh teá – xaõ hoäi vaø giao thoâng ñoâ thò taïi
thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù moät vò trí vaø vai troø quan troïng khoâng nhöõng ôû
vuøng Nam boä maø coøn ñoái vôùi phaïm vi caû nöôùc. Vôùi dieän tích laø 2093 km2 vaø daân
soá khoaûng 5,5 trieäu ngöôøi, thaønh phoá Hoà Chí Minh laø trung taâm coâng nghieäp lôùn
nhaát cuûa caû nöôùc, laø trung taâm khoa hoïc kyõ thuaät – giao dòch thöông maïi – taøi
chính vaø dòch vuï, laø moät ñaàu moái thuaän lôïi trong giao löu ôû khu vöïc phía nam,
trong nöôùc vaø quoác teá.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù maät ñoä maïng löôùi ñöôøng boä thaáp, phaân boå
khoâng ñeàu giöõa caùc khu vöïc vaø coøn nhieàu baát hôïp lyù. Ñaëc bieät laø chaát löôïng cuûa
ñöôøng giao thoâng coøn nhieàu yeáu keùm. Toaøn thaønh phoá coù 62,5% toång chieàu daøi
ñöôøng ñöôïc traûi nhöïa vaø beâ toâng nhöïa nhöng ñaõ xuoáng caáp. Ñaùng löu yù laø tình
traïng xuoáng caáp nhanh cuûa caùc truïc ñöôøng chính daãn vaøo thaønh phoá nhö quoác loä
1, quoác loä 13, quoác loä 22.
Toång chieàu daøi caùc ñöôøng truïc, ñöôøng vaønh ñai, ñöôøng phoá caùc loaïi treân
ñòa baøn thaønh phoá hieän laø 1890Km. Khu vöïc 13 quaän noäi thaønh cuõ cuûa thaønh phoá
coù dieän tích laø 140,3 Km2; daân soá laø 3.611.701 ngöôøi; coù toång chieàu daøi ñöôøng laø
544,4 Km vôùi toång dieän tích ñöôøng laø 4.682 Km2, coù daïng oâ baøn côø vaø tia reõ
quaït.
14
Baûng 3: Thoáng keâ maïng löôùi ñöôøng boä khu vöïc noäi thaønh cuõ.
Chæ tieâu
Quaän
Dieän
tích
(km2)
Daân soá
(ngöôøi)
Chieàu
daøi
ñöôøng
(km)
Quaän 1
7,6
275.986
Quaän 3
4,8
Quaän 4
Maät ñoä ñöôøng
km/km2
km/1.000
daân
m2/ngöôøi
74,9
9,86
0,27
2,98
264.426
42,2
8,58
0,16
1,48
4,0
224.331
19,3
4,83
0,10
0,69
Quaän 5
4,1
255.161
52,9
12,90
0,21
2,17
Quaän 6
7,0
284.751
39,9
5,70
0,14
1,15
Quaän 8
18,8
353.590
48,8
2,60
0,14
0,83
Quaän 10
5,7
275.537
36,3
6,37
0,13
1,30
Quaän 11
5,0
264.396
32,2
6,44
0,12
1,07
Taân Bình
38,5
538.447
83,2
2,62
0,13
0,98
Phuù nhuaän
5,1
206.142
25,6
5,02
0,12
1,05
Goø vaáp
19,2
243.425
36,3
1,89
0,15
0,86
Bình thaïnh
20,5
425.509
53,8
2,16
0,15
1,22
Toång soá
140,3
3.611.701
544,4
3,88
0,15
1,30
(Nguoàn: Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp nhaø nöôùc, maõ soá KHCN 10.02,
naêm 1999)
Maät ñoä ñöôøng giao thoâng bình quaân taïi khu vöïc noäi thaønh cuõ laø 3,88
km/km2; 150m/1.000 daân; 1,3m2/ngöôøi. Nhìn chung nhöõng chæ tieâu naøy raát thaáp
so vôùi tieâu chuaån vaø möùc bình quaân cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ.
Ñaëc bieät dieän tích ñöôøng taïi khu vöïc noäi thaønh chæ chieám 3,3%, trong khi tieâu
chuaån quy hoaïch toái thieåu phaûi laø 15% dieän tích ñaát cuûa ñoâ thò. Maïng löôùi ñöôøng
taïi Quaän 1, Quaän 3, Quaän 5 phaùt trieån khaù ñoàng ñeàu, coù daïng oâ baøn côø vaø ñöôïc
quy hoaïch töông ñoái hoaøn chænh neân vieäc boá trí caùc tuyeán xe buyùt khaù thuaän lôïi.
Tuy nhieân, trong nhieàu naêm qua vieäc phaùt trieån ñaàu tö naâng caáp môû roäng vaø
15
chænh trang coøn haïn cheá. Vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån nhieàu ñöôøng giao thoâng
cuûa caùc quaän coøn laïi khoâng theo moät quy hoaïch hôïp lyù, maïng löôùi ñöôøng coøn
thieáu vaø khoâng ñoàng ñeàu, höôùng tuyeán khoâng phuø hôïp, vieäc xaây döïng laán chieám
ñöôøng khaù phoå bieán.
Ñaëc bieät taïi 06 quaän noäi thaønh môùi phaùt trieån vaø 05 huyeän ngoaïi thaønh,
ñöôøng giao thoâng vöøa yeáu keùm laïi vöøa thieáu. Maät ñoä ñöôøng giao thoâng bình
quaân chæ ñaït 0,43 km/km2 neân khoù boá trí tuyeán xe buyùt phuø hôïp ñeå phuïc vuï caùc
ñieåm daân cö.
2.2. Hieän traïng vaän taûi haønh khaùch baèng xe buyùt.
2.2.1. Veà loä trình tuyeán.
Ñeán cuoái thaùng 12/2003, thaønh phoá Hoà Chí Minh coù 97 tuyeán xe buyùt vôùi
toång chieàu daøi laø 1525,46 km. Trong ñoù goàm: 03 tuyeán xe buyùt vaän chuyeån sinh
vieân vôùi toång chieàu daøi laø 23 km, cöï ly trung bình moät tuyeán laø 7,66 km; 65
tuyeán xe buyùt theå nghieäm vôùi toång chieàu daøi laø 987,7 km, cöï ly trung bình moät
tuyeán laø 15,19 km; 29 tuyeán xe buyùt thöôøng vôùi toång chieàu daøi laø 530,1 km, cöï ly
trung bình moät tuyeán laø 18,27 km.
Caùc tuyeán xe buyùt ña soá ôû cöï ly töø 5 ñeán 20 km, caùc tuyeán coù cöï ly töø
20km trôû leân chieám soá löôïng ít, nhìn chung laø phuø hôïp theo quy ñònh cuûa Boä
Giao thoâng Vaän taûi.
Ñoái vôùi caùc tuyeán xe buyùt theå nghieäm vaø tuyeán xe buyùt vaän chuyeån sinh
vieân thì nhaø nöôùc coù trôï giaù cho doanh nghieäp vaän taûi vaø khoáng cheá giaù veù laø
1000 ñoàng/HK, nhöng ñeán thaùng 12/2003 naâng leân 2000 ñoàng/HK, coøn ñoái vôùi
caùc tuyeán xe buyùt thöôøng thì nhaø nöôùc khoâng trôï giaù vaø möùc giaù veù bình quaân töø
3000 – 4000 ñoàng/HK.
(Danh muïc caùc tuyeán xe buyùt ñang hoaït ñoäng ñöôïc theå hieän ôû Phuï luïc
soá1).
16
Theo soá lieäu cuûa ngaân haøng theá giôùi, bình quaân soá tuyeán xe buyùt treân moät
trieäu daân cö taïi caùc ñoâ thò thuoäc caùc nöôùc Chaâu AÙ coù thu nhaäp thaáp laø 28,01.
Trong khi taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh laø 17,63 tuyeán/trieäu daân, chæ ñaït tyû leä
62,96%, coøn thaáp so vôùi soá löôïng daân cö.
2.2.1.1. Ñaëc ñieåm.
Nhìn chung caùc tuyeán xe buyùt ñi qua caùc ñöôøng truïc coù maät ñoä ñi laïi lôùn,
caùc ñöôøng quan troïng cuûa thaønh phoá nhö:
- Treân höôùng Ñoâng – Taây: Hoaøng Vaên Thuï vaø Phan Ñaêng Löu, Huøng
Vöông, 3 –2, Traàn Höng Ñaïo, Nguyeãn Thò Minh Khai vaø Xoâ Vieát Ngheä Tónh,
Nguyeãn Ñình Chieåu, Ñieän Bieân Phuû, Phaïm Theá Hieån …
- Treân höôùng Baéc – Nam: Luyõ Baùn Bích, AÂu Cô, Lyù Thöôøng Kieät, Caùch
Maïng Thaùng 8 vaø Tröôøng Chinh, Leâ Vaên Syõ, Nam Kyø Khôûi Nghóa, Pasteur, Hai
Baø Tröng, Ñinh Tieân Hoaøng …
- Treân caùc cöõa ngoõ ra vaøo thaønh phoá nhö: Xa Loä Haø Noäi, Quoác Loä 13,
Huøng Vöông vaø Quoác Loä 1, Tröôøng Chinh vaø Quoác Loä 22, Tuøng Thieän Vöông vaø
Quoác Loä 50…
- Treân caùc tuyeán noái lieàn caùc tuï ñieåm daân cö, khu thöông maïi, khu giaûi trí
ôû caùc quaän huyeän.
Trung taâm quaän 1, quaän 3, quaän 5, quaän 6, quaän 10 laø nhöõng ñieåm haáp
daãn haønh khaùch lôùn nhaát, töø ñaây caùc tuyeán xe buyùt ñi ñeán caùc quaän huyeän theo
ñöôøng truïc, noái keát caùc beán xe lieân tænh, caùc nhaø ga.
2.2.1.2. Phaân boá tuyeán.
Treân moät soá ñöôøng truïc chính coù nhieàu loä trình tuyeán ñi ngang; töø 4 ñeán 5
tuyeán nhö ñöôøng Leâ Lôïi, Traàn höng Ñaïo, Hai Baø Tröng, Nguyeãn Thò Minh Khai,
Haûi Thöôïng Laõng OÂng, Ñieän Bieân Phuû; töø 6 ñeán 8 tuyeán nhö Toân Ñöùc Thaéng,
Haøm Nghi.
17
Qua vieäc môû môùi moät soá tuyeán xe buyùt trong naêm 2002 vaø naêm 2003, caùc
tuyeán xe buyùt bao phuû phaàn lôùn ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh. Tuy nhieân, soá
löôïng caùc tuyeán xe buyùt vaãn coøn ít so vôùi caùc ñoâ thò töông ñöông veà soá daân cö,
vieäc phaân boá caùc tuyeán xe buyùt chöa ñoàng ñeàu so vôùi maïng löôùi ñöôøng giao
thoâng caáp 1, caáp 2 vaø caùc ñöôøng phoá khu vöïc, nhieàu ñöôøng phoá coù nhu caàu ñi laïi
nhöng chöa coù tuyeán xe buyùt ñi qua. Moät soá haønh trình cuûa caùc tuyeán xe buyùt
nhoû coù truøng laép vôùi caùc tuyeán xe buyùt lôùn.
Soá löôïng tuyeán xe buyùt coù haønh trình chaïy noäi thaønh chöa nhieàu. Hai loaïi
tuyeán noäi thaønh vaø tuyeán noäi thaønh ñi tôùi caùc quaän môùi chieám tyû leä 60,22%,
nhöng chöa thuaän tieän ñeå thu huùt ngöôøi daân noäi thaønh. Phaàn lôùn haønh khaùch thöïc
hieän haønh trình töø noäi thaønh ñeán caùc quaän môùi vaø huyeän ngoaïi thaønh, ñaây laø caùc
haønh trình daøi maø caùc loaïi phöông tieän xe ñaïp, xe gaén maùy ít ñöôïc söû duïng.
Haàu heát caùc tuyeán xe buyùt coù haønh trình gaáp khuùc daøi, chæ coù 3 tuyeán chaïy
theo haønh trình voøng troøn nhöng theo töøng khu vöïc, chöa coù caùc tuyeán hình soá 8,
soá 9 nhaèm laøm giaûm maät ñoä giao thoâng ôû vuøng trung taâm thaønh phoá, ñaùp öùng nhu
caàu ñi laïi treân caùc ñöôøng vaønh ñai vaø giaûm nhu caàu beán ñaäu ñaàu vaø cuoái tuyeán
trong vuøng trung taâm.
Hieän nay ñaõ coù 45 tuyeán xe buyùt noái vôùi caùc beán xe lieân tænh, noäi tænh, ga,
saân bay. Tuy nhieân, coøn haïn cheá do chöa ñöôïc vaøo haún trong baõi xe cuûa saân bay
vaø ga ñöôøng saét, neân raát ít haønh khaùch ñeán ga vaø töø saân bay ñi xe buyùt.
2.2.1.3. Maät ñoä tuyeán, ñoä truøng laép cuûa tuyeán.
Maät ñoä tuyeán xe buyùt tính treân 1 km2 dieän tích thaønh phoá vaøo thaùng
12/2003 bình quaân ñaït 0,74km/km2 vaø taäp trung nhieàu ôû ñöôøng phoá cuûa quaän 1,
quaän 3, quaän 5, quaän 10; coøn maät ñoä tuyeán xe buyùt khoâng keå truøng laép, tính treân
dieän tích 1 km2 bình quaân chæ ñaït khoaûng 0,40 km/km2.
18
Heä soá tuyeán xe buyùt tính bình quaân treân 1 km ñöôøng phoá keå caû truøng laép,
thaùng 12/2003 ñaït möùc 0,82 km/km ñöôøng; coøn heä soá tuyeán xe buyùt tính bình
quaân treân 1 km ñöôøng phoá khoâng keå truøng laép chæ ñaït möùc khoaûng 0,45 km/km
ñöôøng.
Caùc chæ tieâu naøy so vôùi caùc ñoâ thò phaùt trieån vaãn coøn ôû möùc thaáp, tieâu
chuaån quy hoaïch tham khaûo laø töø 2 ñeán 4 km/km2 vaø töø 1,5 ñeán 3,5 km/km
ñöôøng.
2.2.2. Caùc chæ tieâu khai thaùc treân tuyeán.
2.2.2.1.Veà thôøi gian giaõn caùch giöõa caùc chuyeán xe.
Moät soá ít tuyeán coù thôøi gian giaõn caùch nhoû, giôø cao ñieåm töø 4 ñeán 5 phuùt,
giôø thaáp ñieåm töø 7 ñeán 12 phuùt nhö Saøi goøn – Chôï Bình taây (maõ soá 01; 5 ñeán 8
phuùt), Saøi goøn – Coäng Hoaø – An söông (maõ soá 04; 5 ñeán 10 phuùt), Beán xe Q.8 –
Thuû ñöùc (maõ soá 08; 4 ñeán 12 phuùt). Ña soá caùc tuyeán xe buyùt hieän nay coù thôøi
gian giaõn caùch giôø cao ñieåm töø 8 ñeán 10 phuùt, giôø thaáp ñieåm töø 15 ñeán 20 phuùt.
Caù bieät moät soá tuyeán vaãn coù thôøi gian giaõn caùch lôùn, giôø cao ñieåm töø 10 ñeán 15
phuùt, giôø thaáp ñieåm töø 25 ñeán 30 phuùt nhö Saøi goøn – Bình phöôùc – Khu cheá xuaát
Linh trung (maõ soá 19; 10 ñeán 60 phuùt).
Nhìn chung taàn suaát hoaït ñoäng cuûa xe buyùt coøn thaáp (thôøi gian giaõn caùch
lôùn), chöa thu huùt nhieàu haønh khaùch ñi laïi treân maïng löôùi xe buyùt cuûa thaønh phoá.
2.2.2.2. Veà soá khaùch treân moãi chuyeán xe buyùt.
Theo soá lieäu khaûo saùt naêm 2003 treân moät soá tuyeán chính ta coù theå: Loaïi
xe nhoû: trung bình coù töø 8 ñeán 10 HK/chuyeán, ñaït khoaûng 67 ñeán 81% soá choã
ngoài. Loaïi xe vöøa: trung bình coù töø 10 ñeán 18 HK/chuyeán, ñaït khoaûng 40 ñeán
72% soá choã ngoài. Loaïi xe lôùn: trung bình coù töø 14 ñeán 20 HK/chuyeán, ñaït
khoaûng 32 ñeán 45% soá choã ngoài. Bình quaân chung caùc loaïi xe buyùt, soá löôïng
haønh khaùch moãi chuyeán ñaït khoaûng 46 ñeán 67 % choã ngoài.
19
2.2.2.3. Veà maät ñoä hoaït ñoäng cuûa xe buyùt trong ngaøy.
Haønh khaùch söû duïng xe buyùt thöôøng laø treân haønh trình ñi laøm, ñi hoïc vaø
trôû veà nhaø. Nhieàu nhaát laø vaøo giôø cao ñieåm buoåi saùng vaø buoåi chieàu, buoåi tröa ít
khaùch ñi laïi.
2.2.2.4. Veà toác ñoä haønh trình.
Toác ñoä haønh trình cuûa xe buyùt hieän nay laø töø 16 ñeán 25 km/giôø ñoái vôùi caùc
tuyeán noäi thaønh vaø töø 30 ñeán 32 km/giôø ñoái vôùi caùc tuyeán ngoaïi thaønh.
2.2.3. Hieän traïng caùc loaïi xe buyùt vaø lao ñoäng ñang söû duïng.
2.2.3.1. Chuûng loaïi xe buyùt.
Ñeán cuoái naêm 2003, maïng löôùi xe buyùt cuûa thaønh phoá coù 2045 xe buyùt caùc
loaïi vôùi 40502 choã ngoài. Trong ñoù, coù 749 xe buyùt loaïi töø 21 ñeán 80 choã vaø 1296
xe buyùt loaïi töø 12 ñeán 16 choã.
Nhìn chung, tuy ngaønh Giao thoâng coâng chaùnh ñaõ ñöa vaøo hoaït ñoäng 45
tuyeán xe buyùt theå nghieäm töø naêm 2002 nhöng chaát löôïng cuûa xe buyùt chöa ñaùp
öùng vôùi yeâu caàu ñaët ra cuûa thaønh phoá. Do chaát löôïng cuûa xe buyùt cuõ khoâng coøn
ñaït tieâu chuaån veà kyõ thuaät theo quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 92/2001/NÑ-CP
ngaøy11/12/2001 cuûa Chính phuû veà ñieàu kieän kinh doanh vaän taûi baèng oâ toâ, cho
neân ñaõ gaây ra nhieàu vuï tai naïn giao thoâng nghieâm troïng treân ñöôøng phoá. Tröôùc
tình hình naøy, chính phuû vaø chính quyeàn thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ chaáp thuaän
cho Sôû Giao thoâng Coâng chaùnh thöïc hieän döï aùn thay môùi 1318 xe buyùt, vôùi toång
trò giaù ñaàu tö khoaûng 1000 tyû ñoàng. Tính ñeán thôøi ñieåm thaùng 12/2003 ñaõ thay
ñöôïc 380 xe buyùt cuûa ba loaïi 40 choã, 55 choã vaø 80 choã.
20
Hình 2: Tình hình bieán ñoäng soá löôïng xe buyùt töø 1998 – 2003.
3000
Xe
2500
2000
1500
1000
500
0
Naêm
1998
1999
2000
2001
2002
2003
(Nguoàn: Trung taâm Quaûn lyù vaø Ñieàu haønh Vaän taûi haønh khaùch coâng coäng)
Nguoàn voán cuûa döï aùn naøy laø voán vay töø Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån cuûa thaønh
phoá Hoà Chí Minh vôùi laõi suaát öu ñaõi laø 3%/naêm, ngöôøi mua xe traû goùp trong
voøng 10 naêm. Tuy nhieân, chæ coù 7/31 ñôn vò xe buyùt ñöôïc mua xe töø döï aùn naøy
nhöng vieäc saûn xuaát xe buyùt môùi cuûa Coâng ty oâ toâ 1-5 (Boä Giao thoâng Vaän taûi)
cuõng raát chaäm, khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu thay theá xe buyùt môùi cuûa ngaønh
Giao thoâng Coâng chaùnh thaønh phoá.
Tröôùc tình hình naøy, caùc ñôn vò xe buyùt phaûi töï vay voán ñeå mua xe ngoaøi
döï aùn nhaèm thay theá kòp thôøi cho soá xe buyùt ñaõ quaù nieân haïn söû duïng theo quy
ñònh cuûa Chính Phuû. Giaù cuûa moãi chieác xe buyùt môùi khoaûng töø 80 ñeán 120 trieäu
ñoàng ñoái vôùi loaïi xe töø 12 ñeán 14 choã, töø 400 ñeán 800 trieäu ñoàng ñoái vôùi loaïi xe
töø 25 ñeán 80 choã. Do ñoù, tuy hieän nay soá löôïng xe buyùt chæ coù hôn 2000 xe nhöng
laïi mang nhieàu nhaõn hieäu khaùc nhau. Ñaây laø moät khoù khaên cho caùc ñôn vò xe
buyùt trong vieäc ñieàu haønh vaø söûa chöõa xe.
- Xem thêm -
.PDF 
55 
117 
83 
