Tài liệu Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại thành phố biên hòa, tỉnh đồng nai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG ***** ĐẬU THỊ MAI ĐỨC HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TẠI THÀNH PHỐ BIÊN HÒA, TỈNH ĐỒNG NAI Chuyên ngành : KẾ TOÁN Mã số : 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VÕ VĂN NHỊ ĐỒNG NAI –NĂM 2015 LỜI CẢM ƠN ***** Tác giả luận văn xin trân trọng cảm ơn tập thể lãnh đạo và các Thầy Cô giáo Trường Đại học Lạc Hồng và tập thể cán bộ khoa sau đại học của trường đã trang bị cho Tôi nhiều kiến thức quý báu trong thời gian qua. Tác giả đặc biệt xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới PGS.TS Võ Văn Nhị đã tận tình hướng dẫn và động viên tác giả hoàn thành luận văn này. Tác giả xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo các doanh nghiệp xây lắp đã nhiệt tình trả lời phỏng vấn cũng như trả lời các phiếu điều tra và cung cấp các thông tin bổ ích giúp tác giả hoàn thành luận văn. Sau cùng, Tôi xin chân thành cảm ơn đến những người bạn, những đồng nghiệp và người thân đã tạo mọi điều kiện, chia sẻ khó khăn và luôn động viên tác giả trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn này. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người./. Tác giả Đậu Thị Mai Đức LỜI CAM ĐOAN ******* Tôi tên là: ĐẬU THỊ MAI ĐỨC Sinh ngày: 20 tháng 10 năm 1980 Là học viên cao học ngành: Kế Toán, Khóa 05 Cam đoan luận văn: "Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai " Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. VÕ VĂN NHỊ Luận văn được thực hiện tại Trường Đại Học Lạc Hồng. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Các số liệu liên quan nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Đồng Nai, ngày 08 tháng 07 năm 2015 Tác giả luận văn ĐẬU THỊ MAI ĐỨC - TÓM TẮT LUẬN VĂN Thông tin kế toán quản trị chi phí luôn giữ vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp, nó bao gồm cung cấp và phân tích thông tin chi phí để các nhà quản trị đưa ra quyết định đầu tư; giảm chi phí; hạ giá thành sản phẩm mà vẫn đảm bảo chất lượng và đúng thời hạn. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đế tài “Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai” làm đế tài luận văn Thạc sĩ của mình.  Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp.  Luận văn đã khảo và đánh giá thực trạng về tình hình kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.  Luận văn đã góp phần làm sáng tỏ việc các nhà quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp cần phải biết cách phân loại, tính toán, tập hợp chi phí một cách chính xác, theo từng hạng mục, dự án...  Luận văn đã đưa ra một số giải pháp để hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiếp xây lắp trên địa bàn thành phố Biên Hòa, tỉnh đồng Nai. MỤC LỤC Trang Trang bìa phụ Lời cảm ơn Lời cam đoan Tóm tắt luận văn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng biểu, hình LỜI MỞ ĐẦU………………………………………………………………………….1 1. Lý do chọn đề tài …………………………………………………………………..1 2. Tổng quan nghiên cứu ……………………………………………………………..3 3. Mục tiêu nghiên cứu ……………………………………………………………….4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu …………………………………………………4 5. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………………..4 6. Những đóng góp mới của luận văn ………………………………….……………..4 7. Kết cấu luận văn ……………………………………………………………………5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP ............................................................................. 6 1.1 Một số vấn đề chung về kế toán quản trị chi phí ................................................. 6 1.1.1 Khái niệm và vai trò kế toán quản trị chi phí ..................................................... 6 1.1.1.1. Khái niệm về quản trị chi phí ..................................................................... 6 1.1.1.2. Vai trò của kế toán quản trị chi phí ............................................................ 7 1.1.2. Đối tưởng của kế toán quản trị chi phí .............................................................. 9 1.2. Nội dung của kế toán quản trị chi phí ................................................................ 10 1.2.1. Phân loại chi phí .............................................................................................. 10 1.2.1.1. Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động ............................................ 10 1.2.1.2. Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế.................................................... 11 1.2.1.3. Phân loại chi phí theo cách ứng xử chi phí .............................................. 12 1.2.2. Xây dựng định mức chi phí ............................................................................. 14 1.2.2.1. Định mức chi phí ...................................................................................... 14 1.2.2.2. Các phương pháp xác định chi phí định mức .......................................... 15 1.2.2.3. Định mức dự toán trong doanh nghiệp xây lắp ........................................ 15 1.2.3. Lập dự toán...................................................................................................... 16 1.2.3.1. Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................................. 16 1.2.3.2. Dự toán chi phí nhân công trực tiếp ......................................................... 17 1.2.3.3. Dự toán chi phí sử dụng máy thi công ..................................................... 17 1.2.3.4. Dự toán chi phí chung .............................................................................. 18 1.2.3.5. Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng ..................... 18 1.2.4. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản xuất ........................................ 18 1.2.4.1. Các phương pháp tập hợp chi phí sản xuất xây lắp ................................. 18 1.2.4.2. Xác định giá thành sản phẩm xây lắp ...................................................... 19 1.2.5. Phân tích biến động chi phí và kiểm soát chi phí............................................ 20 1.2.5.1. Kiểm soát chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................. 21 1.2.5.2. Kiểm soát biến động chi phí lao động trực tiếp ....................................... 22 1.2.5.3. Kiểm soát biến động của chi phí sản xuất chung ..................................... 23 1.2.5.4. Kiểm soát biến động của chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng ...................................................................................... 24 1.3. Tổ chức kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp ...................................... 26 1.3.1. Tổ chức hệ thống thông tin đầu vào ................................................................ 26 1.3.2. Tổ chức hệ thống phân loại và xử lý thông tin ............................................... 26 1.3.3. Tổ chức hệ thống thông tin đầu ra .................................................................. 27 1.4. Đặc điểm của kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp xây lắp ........... 28 Kết luận chƣơng 1 ....................................................................................................... 31 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TẠI THÀNH PHỐ BIÊN HÒA .............................. 32 2.1. Giới thiệu tổng quát các doanh nghiệp xây lắp tại Thành Phố Biên Hòa ..... 32 2.1.1. Quá trình hoạt động và phát triển.................................................................... 32 2.1.2. Quy mô của các doanh nghiệp và kết quả đạt được ........................................ 36 2.2 . Thực trạng kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại thành phố Biên Hòa .................................................................................................... 42 2.2.1. Mô tả quá trình khảo sát .................................................................................. 42 2.2.1.1. Đối tượng và phảm vi khảo sát ................................................................ 42 2.2.1.2. Nội dung khảo sát..................................................................................... 42 2.2.2. Kết quả khảo sát .............................................................................................. 44 2.2.2.1. Phân loại chi phí ....................................................................................... 47 2.2.2.2. Xây dựng định mức chi phí ...................................................................... 48 2.2.2.3. Lập dự toán chi phí .................................................................................. 49 2.2.2.4. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ............................... 51 2.2.2.5. Phân tích biến động chi phí ...................................................................... 52 2.2.2.6. Tổ chức bộ máy kế toán phục vụ kế toán quản trị chi phí ....................... 53 2.3 Đánh giá ................................................................................................................. 56 2.3.1. Ưu điểm ........................................................................................................... 56 2.3.2. Nhược điểm và hạn chế ................................................................................... 57 2.3.3. .Nguyên nhân .................................................................................................. 59 Kết luận chƣơng 2 ....................................................................................................... 61 CHƢƠNG 3 CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TẠI THÀNH PHỐ BIÊN HÒA .... 62 3.1 Quan điểm và định hƣớng hoàn thiện ................................................................. 62 3.1.1. Quan điểm hoàn thiện ..................................................................................... 62 3.1.2. Định hướng hoàn thiện .................................................................................... 63 3.2 Nội dung hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại thành phố Biên Hòa .................................................................................. 66 3.2.1 Hoàn thiện phân loại chi phí ............................................................................ 66 3.2.2 Hoàn thiện định mức chi phí và lập dự toán .................................................... 67 3.2.3 Hoàn thiện kế toán chi phí và giá thành sản phẩm........................................... 76 3.2.4 Hoàn thiện nội dung phân tích biến động chi phí và kiểm soát chi phí ........... 80 3.2.5 Tổ chức bộ máy kế toán thích ứng ................................................................... 82 3.3 Các điều kiện để thực hiện giải pháp .................................................................. 82 3.3.1 Đối với các doanh nghiệp xây lắp trong thành phố Biên Hòa ......................... 82 3.3.2 Đối với cơ quan nhà nước ................................................................................ 84 Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................................... 86 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCKQHĐKD Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BXD Bộ xây dựng CPNVLTT Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp CPNCTT Chi phí nhân công trực tiếp C-V-P Cost – Volume - Profit CPSDMTC Chi phí sử dụng máy thi công CP Chi Phí CPBH Chi phí bán hàng DN Doanh nghiệp DDCK Dở dang cuối kỳ DNXL Doanh nghiệp xây lắp KTQTCP Kế toán quản trị chi phí KTQT Kế toán quản trị KPCĐ Kinh phí công đoàn KCN Khu công nghiệp MTC Máy thi công NVL Nguyên vật liệu NVLTT Nguyên vật liệu trực tiếp NCTT Nhân công trực tiếp PPKH Phương pháp khấu hao QLDN Quản lý doanh nghiệp SP Sản phẩm SX Sản xuất SXC Sản xuất chung SXKD Sản xuất kinh doanh SPDD Sản phẩm dở dang SLDN Số lượng doanh nghiệp SPXL Sản phẩm xây lắp STT Số thứ tự TK Tài khoản TP Thành phố TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ HÌNH Trang Bảng 2.1: Loại hình hoạt động ……………………………………………………….40 Bảng 2.2: Thời gian hoạt động ………………………………………………………40 Bảng 2.3 : Quy mô hoạt động ………………………………………………………...41 Bảng 2.4: Tổng nguồn vốn …………………………………………………………...41 Bảng 2.5: Chế độ kế toán áp dụng …………………………………………………...44 Bảng 2.6: Bộ máy kế toán . .…………………………………………………………..44 Bảng 2.7: Hình thức kế toán …………………………………………………………44 Bảng 2.8: Phương thức lao động của kế toán ………………………………………..45 Bảng 2.9: Phần mềm kế toán quản trị ……………………………………………......45 Bảng 2.10: Tầm quan trọng của kế toán quản trị ……………………………………..45 Bảng 2.11: Công tác kế toán quản trị tại doanh nghiệp ………………………………46 Bảng 2.12: Tổ chức kế toán quản trị ………………………………………………….46 Bảng 2.13: Nội dung kế toán quản trị đang áp dụng ………………………………….46 Bảng 2.14: Báo cáo kế toán quản trị đang áp dụng …………………………………...47 Bảng 2.15: Phân loại chi phí theo: Định phí, biến phí, hỗn hợp, mục đích, công dụng ………….………………………………………...47 Bảng 2.16: Phân loại chi phí theo tính chất kinh tế của chi phí ………………………48 Bảng 2.17: Xây dựng định mức chi phí ………………………………………………48 Bảng 2.18: Lập định mức chi phí xây lắp …………………………………………….49 Bảng 2.19: Căn cứ để xây dựng định mức …………………………………………...49 Bảng 2.20: Bộ phận lập dự toán chi phí ………………………………………………49 Bảng 2.21: Thời điểm tiến hành lập dự toán ………………………………………….50 Bảng 2.22: Loại dự toán doanh nghiệp lập …………………………………………...50 Bảng 2.23: Đánh giá sản phẩm dở dang ………………………………………….…..51 Bảng 2.24: Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang ………………………………..51 Bảng 2.25: Phương pháp tính giá thành ………………………………………………51 Bảng 2.26 : Tiêu thức phân bổ chi phí ……………………………………………….51 Bảng 2.27: Phương pháp phân tích biến động chi phí ………………………………..52 Bảng 2.28: Phân tích biến động chi phí ………………………………………………52 Bảng 2.29: Phân tích hạng mục chi phí ………………………………………………52 Bảng 2.30: Báo cáo chi phí và giá thành phục vụ nội bộ để ra quyết định …………...53 Bảng 2.31: Báo cáo lợi nhuận theo C-V-P ……………………………………………53 Bảng 2.32: Sổ chi tiết các tài khoản 621,622,623,627,641,642,154 ………………….53 Bảng 2.33: Những loại báo cáo được lập và phân tích ……………………………….54 Bảng 2.34: Chênh lệch có quy trách nhiệm cho bộ phận liên quan …………...……...54 Bảng 2.35: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh từng dự án ……………………….54 Bảng 2.36: Phân thành những trung tâm trách nhiệm: Trung tâm chi phí, trung tâm doanh thu, trung tâm lợi nhuận, trung tâm đầu tư ………………………55 Bảng 2.37: Sự hài lòng với phần hành kế toán chi phí hiện nay tại doanh nghiệp …...55 Bảng 2.38: Nhân sự thực hiện kế toán quản trị chi phí ……………………………….55 Bảng 2.39: Khó khăn khi thực hiện kế toán quản trị chi phí ………………………….55 Hình 3.1 : Mẫu đề nghị mua hàng …………………………………………………….68 Hình 3.2 : Mẫu đề nghị xuất vật tư ………………………………….……………….68 Hình 3.3 : Mẫu bảng tổng hợp theo dõi nhân công trực tiếp ………………………....69 Hình 3.4 : Mẫu bảng chi tiết theo dõi nhân công trực tiếp ……………….………….. 70 Hình 3.5 : Mẫu bảng theo dõi chi tiết máy thi công ……………………….………….72 Hình 3.6 : Mẫu bảng dự toán chi phí nguyên vật liệu ……………….………………..73 Hình 3.7 : Mẫu bảng dự toán nhân công trực tiếp ……………………………………74 Hình 3.8: Mẫu bảng dự toán chi phí máy thi công ………………………….………...74 Hình 3.9 : Mẫu bảng dự toán chi phí chung …………………….…………………….75 Hình 3.10 : Mẫu bảng dự toán chi phí bán hàng ……………………………….……..75 Hình 3.11 : Mẫu bảng dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp ………………….…..…76 PHỤ LỤC Phụ lục 1: Phiếu khảo sát Phụ lục 2: Danh sách công ty khảo sát Phụ lục 3: Hệ thống báo cáo thực hiện Phụ lục 4: Hệ thống báo cáo phân tích 1 LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam đang trong quá trình hội nhập nền kinh tế, các loại hình kinh doanh, ngành nghề kinh doanh phát triển mạnh mẽ, thị trường chứng khoán đã ổn định và phát triển. Hòa mình vào tiến trình đổi mới, phát triển của đất nước, ngành xây lắp cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Nhờ đó mà bộ mặt quốc gia, diện mạo của hệ thống công trình giao thông được đổi mới, khang trang và không ngừng lớn mạnh. Để có được những thành quả như mong muốn thì các doanh nghiệp xây lắp phải đổi mới mọi mặt, chú trọng công tác tổ chức quản lý, phát triển sản xuất. Do vậy, vị trí và vai trò của kế toán quản trị trong các doanh nghiệp ngày được nâng cao. Ở những nước có nền kinh tế phát triển, kế toán quản trị trở thành một công cụ quan trọng cho các nhà quản trị kinh doanh, đưa ra các quyết định đầu tư, chọn phương án tối ưu. Đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay, vị trí vai trò của kế toán quản trị ngày càng được khẳng định. Nhằm đáp ứng đòi hỏi của cơ chế thị trường, nhu cầu quản trị chi phí các công trình xây dựng dân dụng của các doanh nghiệp xây dựng, tác giả chọn đề tài nghiên cứu khoa học: "Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai ". 1. Lý do chọn đề tài Trên thế giới kế toán quản trị đã tồn tại rất lâu trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, các nhà quản trị doanh nghiệp càng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến kế toán quản trị, nhất là kế toán quản trị chi phí, mục đính nhằm nâng cao chất lượng quản lý chi phí, tăng cường khả năng kích ứng và cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường. Từ nhu cầu thông tin kế toán quản trị chi phí của các nhà quản trị, phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp đến việc tổ chức bộ máy kế toán và các phần hành công việc kế toán toán quản trị chi phí để đáp ứng tốt nhu cầu thông tin về chi phí cho nhà quản trị của các nhà quản lý các cấp trong doanh nghiệp. Bởi lẽ, trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh về giá luôn luôn xảy ra quyết liệt, cho nên, để có đủ thông tin kịp thời và đáng tin cậy phần lớn là do kế toán quản trị cung cấp nhằm phục vụ cho chức năng hoạch định, tổ chức điều hành, kiểm soát và ra quyết định của nhà quản trị. Kế toán quản trị chi phí là nội dung và là bộ phận quan trọng hệ 2 thống kế toán tại doanh nghiệp. Công tác kế toán quản trị chi phí được thực hiện tốt là cơ sở đề xuất những giải pháp tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, trên cơ sở đó nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp. Với xu thế toàn cầu hóa nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ, để đứng vững trong xu thế đó đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, nhất là các doanh nghiệp xây lắp, ngày càng phát triển không ngừng cả về quy mô lẫn chất lượng góp phần vào sử phát triển kinh tế đất nước, cần phải thiết lập được các công cụ quản lý khoa học mà trong đó kế toán quản trị chi phi1la2 một công cụ hữu ích nhất. Do đó tác giả chọn đề tài: "Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai " làm luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Các vấn đề về kế toán quản trị, trong đó có kế toán quản trị chi phí được các tác giả Việt Nam bắt đầu nghiên cứu từ đầu những năm 2000 Luận văn của tác giả Phan Thị Thùy Nga (2011) với đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần du lịch Quảng Ngãi”. Trong luận văn này, tác giả mới chỉ đưa ra mô hình lý thuyết cơ bản của kế toán quản trị chi phí, nghiên cứu khả năng ứng dụng thực tiễn vào doanh nghiệp cụ thể đó là công ty cổ phần du lịch Quảng Ngãi để đánh giá, đưa ra những giải pháp tốt nhất cho việc vận dụng vào doanh nghiệp cụ thể này chưa đưa ra được những lý luận hay việc ứng dụng thực tiễn của việc kế toán quản trị chi phí tại Thành phố Biên Hòa. Luận văn của tác giả Nguyễn Thùy Phương (2011) nghiên cứu “Hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần du lịch xanh – Huế”. Tuy nhiên tác giả cũng nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí ở phạm vi hẹp chỉ giới hạn trong phạm vi doanh nghiệp du lịch chứ chưa đi sâu nghiên cứu ở phạm vi thành phố với nhiều doanh nghiệp với các lĩnh vực hoạt động đa dạng. Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Ka Ly (2012) với đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại Tổng công ty sản xuất đầu tư dịch vụ xuất nhập khẩu Bình Định” đã tập trung nghiên cứu sâu hơn trong việc vận dụng kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất đa lĩnh vực với quy mô lớn là kế toán quản trị chi phí. Tuy nhiên, cả về lý luận và thực tiễn, tác giả chưa khái quát 3 cho việc phải hoàn thiện kế toán quản trị chi phí cho các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa. Các công trình khoa học nêu trên chủ yếu tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán quản trị chi phí, kế toán quản trị chi phí trong quản trị doanh nghiệp. Đưa ra thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp nói chung hoặc một số loại hình doanh nghiệp cụ thể nói riêng như doanh nghiệp xuất nhập khẩu, doanh nghiệp du lịch…Tuy nhiên, những công trình nghiên cứu đã được công bố chưa đề cập đến khía cạnh kế toán quản trị chi phí của các doanh nghiệp xây lắp Thành phố Biên Hòa. Vì vây, việc lựa chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai” là mới mẻ và không trùng lắp với những đề tài đã được công bố. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán quản trị chi phí. - Phân tích, đánh giá thực trạng kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa. - Đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và các điều kiện để thực hiện về việc kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng: Luận văn nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại thành phố Biên Hòa. - Phạm vi: Các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài Đề tài sử dụng phương pháp định tính, phương pháp thống kê mô tả. Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa khái quát những vấn đề lý luận về kế toán quản trị chi phí . Bên cạnh đó, đề tài cũng sử dụng phương pháp khảo sát, phỏng vấn, so sánh, quy nạp để làm rõ mức độ đáp ứng nhu cầu thông tin chi tiết cho nhu cầu quản trị doanh nghiệp. 6. Những đóng góp mới của luận văn 4 Thông qua việc phản ánh thực trạng về quy trình và phương pháp kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, luận văn đã chỉ ra được một số vấn đề mà các doanh nghiệp xây lắp đang gặp phải hiện nay là làm thế nào để đạt mục tiêu kiểm soát chi phí, hạ giá thành sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh khi hội nhập. Luận văn đã góp phần làm sáng tỏ việc các nhà quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp cần phải biết cách phân loại, tính toán, tập hợp chi phí kinh doanh một cách chính xác, cần phải có thông tin về chi phí không phải ở phạm vi toàn doanh nghiệp mà từng hạng mục, từng dự án, từng bộ phận, từng cái nhân tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh để có thể kiểm soát được chi phí. Luận văn đã chỉ ra nguồn gốc cũng như đặc trưng của các loại chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp để từ đó đưa ra các phương pháp phân tích để phân loại chi phí một cách khoa học. Qua đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí khá cụ thể để các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn thành phố Biên Hòa có thể ứng dụng vào thực tiễn quản trị chi phí doanh nghiệp. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài lời mở đầu; mục lục; danh mục từ viết tắt; danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục; luận văn chia thành 03 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp Chƣơng 2: Thực trạng kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Chƣơng 3: Các giải pháp hoàn thiện kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp tại Thành phố Biên Hòa. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 1.1. Một số vấn đề chung về kế toán quản trị chi phí 1.1.1. Khái niệm và vai trò của kế toán quản trị chi phí 1.1.1.1. Khái niệm kế toán quản trị chi phí Kế toán quản trị chi phí là một bộ phận của hệ thống kế toán nói chung và kế toán quản trị nói riêng, chính vì vậy, bản chất của kế toán quản trị chi phí trước hết thể hiện ở bản chất kế toán. Trải qua quá trình hình thành và phát triển lâu đời, có rất nhiều định nghĩa về kế toán dưới các góc độ khác nhau. Trong phần này tác giả chỉ phân tích hai định nghĩa cơ bản dưới góc độ bản chất và nội dung của kế toán. Thứ nhất, kế toán được định nghĩa là một bộ phận của hoạt động quản lý, với chức năng xử lý và cung cấp thông tin thực hiện về khách thể quản lý cho chủ thể quản lý. Định nghĩa này hướng về bản chất của kế toán. Quá trình sản xuất ra của cải vật chất là yêu cầu tất yếu khách quan cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Để quá trình sản xuất được thực hiện một cách có hiệu quả, nhất thiết phải có hoạt động quản lý, tức là hoạt động định hướng cho quá trình sản xuất và tổ chức thực hiện theo những hướng đã định. Trong hoạt động quản lý này, kế toán đóng vai trò là cầu nối thông tin giữa khách thể quản lý (quá trình sản xuất) và chủ thể quản lý. Thứ hai, kế toán được định nghĩa là một quá trình định dạng, đo lường, ghi chép và cung cấp thông tin về hoạt động kinh tế của một tổ chức. Định nghĩa này hướng về nội dung của kế toán. Dưới góc độ này, kế toán cần áp dụng hệ thống các phương pháp đặc thù (chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá và tổng hợp-cân đối) để cung cấp các thông tin phù hợp, tin cậy, nhất quán và so sánh được nhằm giúp cho những người sử dụng thông tin đưa ra được các quyết định đúng đắn đối với tổ chức. 6 Theo quan điểm của Giáo trình Kế toán quản trị Trường Đại học Kinh tế quốc dân (2002) do PGS.TS Nguyễn Minh Phương chủ biên, “Kế toán quản trị là quy trình định dạng, đo lường, tổng hợp, phân tích, lập báo biểu, giải trình và thông đạt các số liệu tài chính và phi tài chính cho Ban giám đốc để lập kế hoạch, đánh giá, theo dõi thực hiện kế hoạch trong phạm vi nội bộ một doanh nghiệp và để đảm bảo cho việc sử dụng có hiệu quả các tài sản và quản lý chặt chẽ các tài sản này” Theo quan điểm giáo trình kế toán quản trị củaTrường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh do TS Phạm Văn Dược chủ biên , “Kế toán quản trị là hệ thống thông tin cung cấp cho các nhà quản trị để xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá và ra quyết định cho các tổ chức nhằm nâng cao hiệu quả của các hoạt động” Theo luật kế toán (2003), “Kế toán quản trị là việc thu thập, ử l , phân tích và cung cấp thông tin inh tế tài chính th o y u c u quản trị và quyết định inh tế tài chính trong nội ộ đ n vị kế toán”. Theo khoản 3, điều 4, trang 2 - uật ế toán Việt Nam số 03/2003/QH11 ngày 17/06/2003) Từ những quan điểm trên có thể rút ra khái niệm chung về kế toán quản trị như sau: ế toán quản trị là khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp những thông tin định lượng kết hợp với định tính về các hoạt động của một đơn vị cụ thể, giúp các nhà quản trị trong quá trình ra quyết định liên quan đến việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra và đánh giá tình hình thực hiện các hoạt động của đơn vị Chi phí là một trong những yếu tố trung tâm của công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp tồn tại và hoạt động phải chi nhiều khoản chi phí khác nhau trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh và chi phí có ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó, vấn đề được đặt ra là làm sao có thể kiểm soát được tất cả các khoản chi phí. Kế toán quản trị chi phí là công cụ hữu hiệu đáp ứng cho nhu cầu thông tin chi phí cho các nhà quản trị để đưa ra các quyết định kinh doanh, cơ sở cho kiểm soát, sử dụng chi phí của đơn vị một cách có hiệu quả. Theo tác giả, “Kế toán quản trị chi phí là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp các thông tin về chi phí của doanh nghiệp nhằm giúp các nhà quản trị