Tài liệu Luận văn quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban thường vụ tỉnh ủy quản lý tỉnh hà tĩnh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ PHAN THỊ TỐ HOA QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ TỈNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI – 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ PHAN THỊ TỐ HOA QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ TỈNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thanh HÀ NỘI - 2014 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ ....................................................................................................... 10 1.1 Cán bộ và công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý ............................................................................................................. 10 1.1.1. Khái niệm, vị trí, vai trò của cán bộ và công tác cán bộ ....................... 10 1.1.2. Quan điểm, ý nghĩa tầm quan trọng của công tác quy hoạch cán bộ.......... 17 1.2. Nội dung và phƣơng pháp quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý ................................................................................................. 23 1.2.1. Nội dung quy hoạch .............................................................................. 23 1.2.2. Phƣơng pháp quy hoạch ........................................................................ 27 1.3 Tiêu chí đánh giá công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý ................................................................................................ 29 1.3.1.Đánh giá về việc ban hành Quy định về tiêu chuẩn, chức danh quy hoạch ............................................................................................................... 29 1.3.2. Đánh giá về thực hiện quy trình quy hoạch cán bộ............................... 29 1.3.3. Đánh giá về công tác quản lý và thực hiện quy hoạch.......................... 30 1.4 Kinh nghiệm công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý ở một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng............................ 31 1.4.1. Tình hình công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo ở một số tỉnh, thành (Nghệ An, Quảng Trị). .................................................................................... 31 1.4.2. Bài học kinh nghiệm ............................................................................. 41 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ TỈNH HÀ TĨNH TỪ NĂM 2005 – NAY .......................................................................................... 43 2.1.Tổng quan tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Hà Tĩnh ảnh hƣởng đến công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo .............................................................................. 43 2.1.1 Tình hình kinh tế .................................................................................... 44 2.1.2 Tình hình văn hóa - xã hội của tỉnh ....................................................... 50 2.2.Thực trạng tình hình công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý tại tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2005 – nay .................... 53 2.2.1. Xây dựng Quy định về tiêu chuẩn cán bộ diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý ............................................................................................................. 53 2.2.2. Quy trình xây dựng quy hoạch cán bộ ở tỉnh Hà Tĩnh ......................... 71 2.2.3. Quản lý và thực hiện quy hoạch............................................................ 78 2.2.4. Kết quả của công tác quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2005 – nay ........... 84 2.3 Đánh giá chung ......................................................................................... 88 2.3.2. Tồn tại, hạn chế ..................................................................................... 91 2.3.3. Nguyên nhân ......................................................................................... 94 Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ TỈNH HÀ TĨNH TRONG THỜI GIAN ĐẾN 2015 TẦM NHÌN 2020.......................................................................... 97 3.1. Mục tiêu, phƣơng hƣớng .......................................................................... 97 3.1.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội trong thời gian sắp tới ................................... 97 3.1.2. Mục tiêu, phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ của tỉnh trong thời gian sắp tới ................................................................................... 100 3.2. Một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ tỉnh ủy quản lý tỉnh Hà Tĩnh đến 2015, tầm nhìn 2020 .......... 103 3.2.1. Nâng cao nhận thức và thống nhất về nhận thức trong công tác quy hoạch ............................................................................................................. 103 3.2.2. Xây dựng, thực hiện tốt quy trình quy hoạch cán bộ lãnh đạo; Thƣờng xuyên rà soát đánh giá xác định nguồn quy hoạch cán bộ ............................ 105 3.2.3. Xây dựng tiêu chuẩn gắn với chức danh ........................................... 107 3.2.4. Kết hợp chặt chẽ công tác quản lý, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dƣỡng và luân chuyển, bố trí, sử dụng cán bộ theo quy hoạch ..................... 107 3.2.5. Lãnh đạo chính quyền và các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp tham gia xây dựng và giám sát thực hiện quy hoạch cán bộ ........................ 112 3.3 Kiến nghị ................................................................................................. 113 KẾT LUẬN ................................................................................................... 117 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 118 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nƣớc và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc đòi hỏi Đảng, nhà nƣớc ta phải xây dựng đƣợc đội ngũ cán bộ ngang tầm, góp phần thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lƣợc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để đạt đƣợc mục tiêu đó, Đảng, Nhà nƣớc luôn coi trọng thực hiện thống nhất đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ, đặc biệt là khâu quy hoạch cán bộ. Trong quy trình công tác cán bộ của Đảng, công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý có vị trí cực kỳ quan trọng, nhƣ Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ƣơng, khoá VIII nhấn mạnh: "Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài". Nghị quyết số 42-NQ/TW, ngày 30-11-2004 của Bộ Chính trị về quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc cũng khẳng định rõ: “Mục đích của công tác quy hoạch cán bộ là nhằm tạo sự chủ động, có tầm nhìn chiến lƣợc trong công tác cán bộ; khắc phục tình trạng hẫng hụt trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; bảo đảm tính kế thừa, phát triển, sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ; giữ vững đoàn kết nội bộ và sự ổn định chính trị”. Quán triệt, vận dụng các nghị quyết của Đảng về công tác quy hoạch cán bộ, trƣớc tình hình thực tiễn và yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã xác định đƣợc tầm quan trọng của công tác quy hoạch cán bộ và luôn có sự quan tâm đặc biệt, nhất là đối tƣợng cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý. 1 Trong nhiều năm qua, tại tỉnh Hà Tĩnh, công tác quy hoạch cán bộ đã đƣợc chú trọng và đạt đƣợc những kết quả nhất định. Về cơ bản đã đáp ứng đƣợc nhu cầu về cán bộ. Quy hoạch cán bộ nhìn chung đã đƣợc thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan và công khai; kết quả quy hoạch cán bộ đã thể hiện phƣơng châm “động” và “mở”, một chức danh đã quy hoạch nhiều ngƣời và một ngƣời quy hoạch vào nhiều chức danh; có rà soát, đƣa ra khỏi quy hoạch những ngƣời không còn đủ tiêu chuẩn, bổ sung vào quy hoạch những nhân tố mới. Trên cơ sở quy hoạch cán bộ đã chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bố trí, điều động, luân chuyển cán bộ, chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận; từng bƣớc thực hiện việc bổ nhiệm, giới thiệu nhân sự để bầu cử theo quy hoạch, khắc phục dần tình trạng quy hoạch cán bộ mang tính hình thức. Nhìn chung, công tác quy hoạch cán bộ đã có kết quả bƣớc đầu, có sự kế thừa, đồng thời có bƣớc phát triển, tạo nguồn cán bộ, góp phần khắc phục dần tình trạng bị động, lúng túng trong công tác cán bộ. Sau khi có Nghị quyết số 42-NQ/TW, Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy đã chủ trƣơng tiếp tục rà soát quy hoạch cán bộ giai đoạn 2005 - 2010, triển khai thực hiện quy hoạch cán bộ giai đoạn 2010 - 2015 và những năm tiếp theo. Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã có các văn bản hƣớng dẫn triển khai thực hiện. Kết quả rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ các cấp đã tạo điều kiện để đào tạo, bồi dƣỡng, luân chuyển và bổ sung thay thế cán bộ kịp thời khi có yêu cầu đặt ra. Về quy hoạch cán bộ giai đoạn 2010 - 2015, ở cấp tỉnh đã báo cáo và đƣợc Trung ƣơng xác nhận đối với 4 chức danh: Bí thƣ, Phó Bí thƣ Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND tỉnh; Ở cấp huyện và tƣơng đƣơng, Ban Tổ chức Tỉnh ủy thẩm định, báo cáo Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy xác nhận quy hoạch các chức danh: Bí thƣ, phó bí thƣ cấp ủy, ủy viên ban thƣờng vụ cấp ủy, chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp huyện; Ở các sở, ban, ngành, đoàn thể đã đƣợc Ban Tổ chức Tỉnh ủy thẩm định, báo cáo Ban 2 Thƣờng vụ Tỉnh ủy quy hoạch các chức danh giám đốc, phó giám đốc sở và tƣơng đƣơng. Quy hoạch cán bộ giai đoạn 2010 - 2015 đã đƣợc rà soát, bổ sung năm 2007 là căn cứ để các huyện, thành, thị ủy, đảng ủy trực thuộc, các sở ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh từng bƣớc thực hiện quy hoạch, nhiều cán bộ đã đƣợc đề bạt, bổ nhiệm, điều động, luân chuyển lên công tác ở tỉnh, các bộ, ngành Trung ƣơng hoặc bổ sung, tăng cƣờng xuống các huyện, cơ sở và đƣợc cử đi đào tạo, bồi dƣỡng theo chức danh quy hoạch. Ngày 21/10/2008, Ban Tổ chức Trung ƣơng ban hành Hƣớng dẫn số 22-HD/BTCTW về thực hiện Nghị quyết số 42-NQ/TW, Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy ban hành văn bản số 987CV/TU ngày 08/4/2009 chỉ đạo các cấp ủy đảng, lãnh đạo các địa phƣơng, đơn vị tiếp tục việc rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ giai đoạn 2010 - 2015 trƣớc khi chuẩn bị nhân sự đại hội Đảng các cấp và bầu cử Quốc Hội khoá XIII, HĐND, UBND nhiệm kỳ 2011 - 2016 . Mặc dù đã chú trọng, tuy nhiên, công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo còn tiếp tục bộc lộ một số hạn chế, yếu kém nhƣ việc xây dựng và thực hiện quy hoạch cán bộ chƣa căn cứ chủ yếu vào đánh giá cán bộ, chƣa xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ và năng lực thực tiễn của cán bộ, chƣa gắn quy hoạch với đào tạo, bố trí, sử dụng cán bộ. Chất lƣợng quy hoạch cán bộ chƣa cao, chƣa đồng đều, chƣa có tầm nhìn xa, chƣa bảo đảm cơ cấu 3 độ tuổi. Cơ cấu cán bộ trong quy hoạch chƣa cân đối, ít cán bộ trẻ, cán bộ nữ; trình độ, ngành nghề đào tạo của cán bộ chƣa phù hợp, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ. Nhìn tổng thể, quy hoạch cán bộ thời gian qua còn tình trạng khép kín, chƣa có quy hoạch tổng thể cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo toàn tỉnh. Thẩm quyền quyết định quy hoạch cán bộ chƣa đƣợc quy định rõ; vai trò quyết định công tác quy hoạch cán bộ của tập thể Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy chƣa đƣợc phát huy đầy đủ; tính thiết thực, khả thi của quy hoạch cán bộ còn thấp, chất lƣợng quy hoạch cán bộ nhìn chung chƣa đạt yêu cầu đề ra. 3 Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XVII nhiệm kỳ 2010 - 2015 với mục tiêu “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, phát huy truyền thống và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, xây dựng Hà Tĩnh trở thành tỉnh có công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ phát triển”. Trƣớc yêu cầu mới của nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, với nhiều nhiệm vụ trọng đại, nhiều chƣơng trình dự án lớn đang đƣợc triển khai, công tác cán bộ nói chung, trong đó khâu quy hoạch cán bộ lãnh đạo ở Hà Tĩnh tiếp tục đƣợc chú trọng ở một mức độ cao hơn. Xuất phát từ tình hình và những lý do nêu trên, trƣớc thực trạng của công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý đang đặt ra nhiều vấn đề cho thấy, nếu công tác quy hoạch tiếp tục chỉ dừng lại mà không có bƣớc chuyển mới thì công tác cán bộ nói chung sẽ khó nâng cao chất lƣợng, sẽ không chuẩn bị tốt cho đội ngũ kế cận nhằm đáp ứng những mục tiêu kinh tế - xã hội đang đặt ra cho tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới. Vì vậy, cần phải có những giải pháp toàn diện, tổng thể nhằm thay đổi về quan điểm, nhận thức và hành động thực sự đem lại hiệu quả cho công tác quy hoạch cán bộ nói riêng, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ ở tỉnh Hà Tĩnh nói chung có tính cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn. Nhằm đánh giá đúng thực trạng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý tỉnh Hà Tĩnh, đề ra các giải pháp phù hợp, kịp thời hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới nên tôi chọn đề tài “Công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý tỉnh Hà Tĩnh” 2. Tình hình nghiên cứu Công tác quy hoạch cán bộ là một trong những nội dung quan trọng trong công tác cán bộ mà Đảng và Nhà nƣớc ta cũng nhƣ các cấp ủy chính 4 quyền, các tổ chức chính trị - xã hội đang hết sức quan tâm. Vì vậy, đây là một nội dung đã đƣợc nhiều lần đƣa vào các Văn kiện chính thức của Đảng, đã có các văn bản của Đảng nhƣ nghị quyết, chỉ thị, hƣớng dẫn về vấn đề này. Nội dung này cũng đã đƣợc nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn quan tâm xem xét, phân tích trên các ấn phẩm báo chí và các tạp chí khoa học, nhƣ: - Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức trƣớc hết là ngƣời đứng đầu của đồng chí Chu Văn Rỵ, Tạp chí Cộng sản số 5,1997 - Xây dựng và thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ trong thời kỳ mới”của Tô Huy Rứa, Tạp chí Cộng sản, số 3 (tháng 2/1999). - Quan niệm khoa học về quy hoạch cán bộ lịch sử vấn đề và quá trình tiếp cận của Phó Giáo sƣ Lê Văn Lý, Tạp trí Thông tin lý luận, tháng 6/1999. - Công tác quy hoạch cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị - một số giải pháp chủ yếu của Tiến sĩ Ngô Kim Ngân, Tạp chí Lịch sử Đảng số 6, năm 2002 - Quy hoạch cán bộ lãnh đạo quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc của Phó Giáo sƣ, Tiến sỹ Trần Đình Hoan, tạp chí Cộng sản , số 33 năm 2003 Đề tài “Công tác quy hoạch cán bộ tại Quận 1 – Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay" luận văn tốt nghiệp Cao cấp lý luận chính trị (2005) của tác giả Nguyễn Thị Thanh – Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài đã tập trung nghiên cứu khá đầy đủ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quy hoạch cán bộ cấp quận, huyện; thực trạng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý Quận 1 – Thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài đã đề ra một số giải pháp khá phù hợp đối với công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung và công tác quy hoạch đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý tại Quận 1. Tuy nhiên, một số khái niệm nêu trong đề tài chƣa đảm bảo tính chính xác cao. Một số giải pháp còn chung chung, chƣa sát với thực trạng, 5 hạn chế của công tác quy hoạch cán bộ tại Quận 1. Phần kiến nghị chƣa nêu đƣợc những đề xuất mang tính tổng thể của công tác quy hoạch tại Quận 1, đề xuất quá cụ thể về một số công việc, đối tƣợng quy hoạch. Phần lý luận, đề tài này cần phải nghiên cứu đƣa ra chính xác hơn về các khái niệm của cán bộ và công tác cán bộ. Các giải pháp phải sát hơn với thực trạng, những tồn tại đang gặp phải của công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo quản lý tại Quận 1 – Thành phố Hồ Chí Minh. - Đề tài: “Tăng cường công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp quận, huyện diện Ban Thường vụ Thành uỷ Hà Nội quản lý” đề án nâng ngạch (2007) của tác giả Đặng Đình Phú Viện Xây dựng Đảng – Học viện Chính trị, hành chính quốc gia Hồ Chí Minh... Đề án đã luận giải làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp quận, huyện diện Ban Thƣờng vụ Thành uỷ Hà Nội quản lý; đánh giá đúng thực trạng tiến bộ và những vấn đề còn tồn đọng, chỉ rõ nguyên nhân và đƣa ra những giải pháp cụ thể, có tính khả thi, góp phần tăng cƣờng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp quận, huyện diện Ban Thƣờng vụ Thành uỷ quản lý đạt hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, đề án mới chỉ nghiên cứu công tác quy hoạch đến đối tƣợng là cán bộ lãnh đạo quản lý cấp quận, huyện mà chƣa nghiên cứu đầy đủ việc quy hoạch tất cả đối tƣợng diện Ban Thƣờng vụ Thành ủy quản lý (gồm cả cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp thành phố). Tóm lại các đề tài nghiên cứu, những công trình, bài viết mới chỉ đề cập vấn đề quy hoạch cán bộ riêng của một số địa phƣơng, đơn vị, còn gặp phải một số hạn chế, đối tƣợng quy hoạch hẹp, vì vậy cần phải tiếp tục đƣợc phát triển, hoàn thiện để đảm bảo cả về lý luận, thực tiễn và yêu cầu trong tình hình mới. 6 Cho đến nay chƣa có tác giả nào công bố đề tài về quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh quản lý trong giai đoạn hiện nay. Luận văn này sẽ kế thừa, tiếp thu một cách có chọn lọc các công trình n ghiên cứu của các nhà khoa học, các tác giả có liên quan về công tác quy hoạch cán bộ, để tập trung nghiên cứu sâu vấn đề trên, góp phần làm tốt công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý của tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài * Mục đích: Nguyên cứu thực trạng về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý tại tỉnh Hà Tĩnh * Nhiệm vụ: - Khái quát các quan điểm lý luận cơ bản của Chủ nghĩa Mác Lênin, Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác cán bộ và công tác quy hoạch cán bộ. - Nghiên cứu kinh nghiệm quy hoạch cán bộ của một số địa phƣơng và rút ra bài học kinh nghiệm cho tỉnh Hà Tĩnh. - Nêu đặc điểm, tỉnh hình kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Tĩnh tác động đến công tác cán bộ và quy hoạch cán bộ. - Làm rõ công tác lãnh đạo của tỉnh Hà Tĩnh về công tác cán bộ và quy hoạch cán bộ. Nêu thực trạng công tác quy hoạch cán bộ và một số vấn đề rút ra. - Đề xuất một số giải pháp về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý tại tỉnh Hà 7 Tĩnh theo quy định về phân cấp quản lý cán bộ gồm các chức danh: Bí thƣ, Phó Bí thƣ Tỉnh ủy, Chủ tịch Phó Chủ tịch HĐND, UBND tỉnh; trƣởng, phó các sở, ban ngành, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội tỉnh; Bí thƣ, Phó bí thƣ, Ủy viên Ban Thƣờng vụ các huyện, thành, thị ủy; Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, UBND các huyện, thành phố, thị xã. * Phạm vi nghiên cứu: Công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh quản lý từ năm 2005 đến nay 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn đƣợc nghiên cứu dựa trên phƣơng pháp luận của Chủ nghĩa Mác Lênin, Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và những quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chủ trƣơng của Đảng bộ Hà Tĩnh về công tác cán bộ và quy hoạch cán bộ. Đề tài sử dụng phƣơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp các phƣơng pháp cụ thể nhƣ: Phƣơng pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh, coi trọng tổng kết thực tiễn. 6. Những đóng góp mới của đề tài - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quy hoạch cán bộ tại Tỉnh Hà Tĩnh. - Phân tích những kết quả đạt đƣợc, tồn tại, hạn chế trong công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý tại tỉnh Hà Tĩnh. - Góp phần cung cấp thêm những luận cứ khoa học, làm rõ các quan điểm, nguyên tắc, phƣơng châm, quy trình thực hiện công tác quy hoạch cán bộ. Đề xuất những giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm nâng cao chất lƣợng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý. Những giải pháp và đề xuất của Đề tài có ý nghĩa thực tiễn đóng góp cho công tác quy hoạch cán bộ nói chung và công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh ủy quản lý của tỉnh Hà Tĩnh nói riêng. 8 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có 03 chƣơng Chương 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý. Chương 2: Thực trạng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2005 đến nay. Chương 3: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý tại tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian đến 2015, tầm nhìn 2020 . 9 Chƣơng 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUẢN LÝ 1.1. CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC QUY HOẠCH CÁN BỘ LÃNH ĐẠO DIỆN BAN THƢỜNG VỤ TỈNH ỦY QUAN LÝ 1.1.1. Khái niệm, vị trí, vai trò của cán bộ và công tác cán bộ 1.1.1.1. Khái niệm cán bộ Luật Cán bộ, công chức đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13 tháng 11 năm 2008. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010. Khoản 1 Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức quy định về cán bộ: “ Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. 1.1.1.2. Vị trí, vai trò của cán bộ và công tác cán bộ Cán bộ và vị trí, vai trò của cán bộ là vấn đề luôn đƣợc các nhà kinh điển, Chủ nghĩa Mác Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đặc biệt quan tâm. Ngay từ những ngày đầu hình thành thế giới quan vô sản, C.Mác đã nói: “Muốn thực hiện tƣ tƣởng thì cần có những con ngƣời sử dụng lực lƣợng thực tiễn” [7, tr.181]. Đến sau này, Lênin cũng khẳng định: “Trong lịch sử, chƣa có một giai cấp nào giành đƣợc quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra đƣợc trong hàng 10 ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [18, tr. 473]. vận dụng quan điểm đó vào tình hình thực tế nƣớc Nga lúc bấy giờ, Lênin cho rằng, muốn lật đổ chế độ Nga hoàng giành chính quyền, phải có đội ngũ cán bộ “lấy hoạt động cách mạng làm chuyên nghiệp”. Nhƣ vậy, C. Mác và Lênin đánh giá rất cao vai trò của cán bộ, đã chỉ cho giai cấp vô sản thấy rằng muốn thực hiện đƣợc mục tiêu, lý tƣởng của mình thì chính Đảng của giai cấp vô sản phải có trong tay những con ngƣời biết “sử dụng lực lƣợng thực tiễn”. Chỉ khi tạo ra đƣợc một đội ngũ cán bộ, Đảng mới có thể phát động và lãnh đạo đƣợc phong tào đấu tranh rộng rãi của quần chúng giành thắng lợi. Nhân tố con ngƣời, vị trí, vai trò quan trọng của cán bộ đƣợc quy định một cách khách quan. Kế thừa và phát triển tƣ tƣởng của Chủ nghĩa Mác – Lênin, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi “cán bộ là cái gốc của mọi công việc” [13, tr.269], “muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém” [13, tr.240]. “cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy, toàn bộ máy cũng bị tê liệt. Cán bộ là những ngƣời đem chính sách của Chính phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện đƣợc”[13. tr. 54]. Những quan điểm lý luận trên luôn phù hợp thực tiễn. Mọi chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng và Chính phủ đều do cán bộ nghiên cứu, đề xuất, đồng thời cũng do cán bộ tổ chức hƣớng dẫn nhân dân thực hiện. Do đó, đƣờng lối chính sách của Đảng đúng hay sai, tổ chức thực hiện thành công hay không đều phụ thuộc vào cán bộ. Đảng ta, từ khi thành lập đến nay, luôn xác định đƣợc vai trò vị trí của cán bộ và công tác cán bộ. Vì vậy, Đảng rất coi trọng và luôn đề cao vai trò, 11 vị trí của đội ngũ cán bộ, là nhân tố có vai trò rất lớn quyết định tiến trình phát triển của cách mạng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII và Hội nghị Trung ƣơng 3 – Khóa VII khẳng định: “cán bộ và công tác cán bộ có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, có vai trò lớn thúc đầy hoặc kìm hãm tiến trình cách mạng” Do đó, trong phân cấp quản lý cán bộ Đảng đã luôn kiên trì khẳng định và thực hiện nguyên tắc: Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, đồng thời phát huy trách nhiệm của các tổ chức thành viên trong hệ thống chính trị. - Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 3 (khóa 7) đã nhấn mạnh: “Cần làm tốt việc phát hiện, lựa chọn, rèn luyện, đào tạo, bồi dƣỡng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo...”, và chỉ ra: “Vấn đề cán bộ vẫn là khâu then chốt có ý nghĩa quyết định toàn bộ sự nghiệp cách mạng” - Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 3 (Khóa VIII), một lần nữa khẳng định và nhấn mạnh đến đội ngũ cán bộ các cấp: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nƣớc và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”. Tại Hội nghị, Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng bàn sâu và toàn diện vấn đề cán bộ và có Nghị quyết chuyên đề về công tác cán bộ, có ý nghĩa cho cả thời kỳ Đảng ta thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH đất nƣớc. - Văn kiện Đại hội IX tiếp tục nhấn mạnh và cụ thể hơn: “Sau khi có đƣờng lối đúng, phẩm chất và năng lực của cán bộ là vấn đề có ý nghĩa quyết định, không những quyết định việc tổ chức thực hiện thành công mà còn quyết định cả mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân”, đồng thời còn nêu nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực và “hoàn thiện chế độ công vụ, quy chế cán bộ, coi trọng cả năng lực và đạo 12 đức”, “quan tâm cán bộ lãnh đạo, quản lý, trƣớc hết là cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị...” Trong các khâu của công tác cán bộ, công tác quy hoạch đã đƣợc Đảng ta quan tâm và đề cập sâu sắc ở một số văn bản gồm: Hƣớng dẫn số 11HDTC/TW ngày 06/11/1997 về công tác quy hoạch cán bộ, Nghị quyết số 42NQ/TW của Bộ Chính trị, ra ngày 30/11/2004 về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc. Trong đó Trung ƣơng nhấn mạnh nội dung Nghị quyết Trung ƣơng 3 (Khóa 8), đó là: Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nề nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trƣớc mắt và lâu dài”. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Có cán bộ tốt, việc gì cũng xong. Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém. Đó là một chân lý nhất định”. Ngƣời giải thích rõ: “Cán bộ là ngƣời đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành, đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng”[13, tr.11], từ đây Ngƣời đã kết luận: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc...huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”[13, tr.12]. Vì vậy, công tác cán bộ cần phải đƣợc chú trọng hàng đầu. Trong cả cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, bồi dƣỡng cán bộ. Ngƣời khẳng định: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi Đảng viên và cán bộ phải xứng đáng là ngƣời lãnh đạo, là ngƣời đầy tớ thật trung thành của nhân dân”[13, tr.13]. Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú ý tới những đặc điểm lịch sử, văn hóa dân tộc và đặc điểm của cách mạng Việt Nam kết hợp với những giá trị tốt đẹp của nhân loại và của Chủ nghĩa Mác – Lênin trong xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Hồ Chí Minh đòi hỏi ngƣời cán bộ lãnh đạo 13 quản lý phải là những con ngƣời có cả chất lƣợng về phẩm chất và năng lực. Tức là phải coi trọng tu dƣỡng, rèn luyện. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, tài và đức là hai mặt tồn tại, vừa là điều kiện, tiền đề của nhau, thâm nhập, tác động lẫn nhau trong một chỉnh thể thống nhất. Ngƣời cho rằng: “Lãnh đạo khéo tài nhỏ hóa tài to. Lãnh đạo không khéo, tài to cũng hóa ra tài nhỏ”[13,tr.18] Trên cơ sở những quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi công tác cán bộ là một trong những vấn đề đặc biệt quan trọng. Vấn đề cán bộ và công tác cán bộ đã đƣợc đề cập đến trong nhiều văn kiện quan trọng của Đảng. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng ta nhiều lần xác định: "phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Trong xây dựng Đảng thì công tác cán bộ là một lĩnh vực quan trọng nhất, là khâu then chốt của vấn đề then chốt” [11, tr.8]. Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh những luận điểm của C.Mác, V.I. Lênin, của Hồ Chí Minh và của Đảng ta về vai trò của đội ngũ cán bộ là hoàn toàn đúng đắn. Trong đội ngũ cán bộ, quản lý nói chung thì cán bộ lãnh đạo thuộc diện Ban thƣờng vụ Tỉnh uỷ quản lý là những ngƣời đứng đầu, cấp phó của ngƣời đứng đầu một ngành, một địa phƣơng, một đơn vị trong hệ thống chính trị ở tỉnh và cấp huyện, có vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp cách mạng, xây dựng, bảo vệ đất nƣớc nói chung và sự phát triển của tỉnh nói riêng, vai trò đó thể hiện ở những điểm chủ yếu sau: Một là, cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh uỷ quản lý là lực lƣợng đi đầu, nòng cốt trong việc tổ chức nghiên cứu, quán triệt, cụ thể hoá đƣờng lối, chủ trƣơng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc, thông qua quá trình hoạch định, xây dựng các nghị quyết, quyết 14 định, kế hoạch, chƣơng trình hành động, chính sách cụ thể trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phƣơng, đơn vị. Do những chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc, phần lớn là ở tầm vĩ mô, mang tính bao quát, đòi hỏi phải quán triệt sâu sắc, vận dụng một cách sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng địa phƣơng, đơn vị thì mới đi vào cuộc sống, đem lại hiệu quả thiết thực. Cán bộ lãnh đạo diện Ban Thƣờng vụ Tỉnh uỷ quản lý còn thể hiện vai trò to lớn có tính quyết định của mình trong việc tổ chức thực hiện thắng lợi đƣờng lối, chủ trƣơng của TW Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc cũng nhƣ các nghị quyết, quyết định, kế hoạch, đề án, chƣơng trình hành động của tỉnh. Vì họ là những ngƣời lãnh đạo, trung tâm định hƣớng, điều khiển toàn bộ hoạt động của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh; các cơ quan, sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; cấp uỷ, HĐND, UBND các huyện, thành phố, đảng uỷ trực thuộc Tỉnh uỷ. Thông qua quá trình chỉ đạo hoạt động thực tiễn họ tổng kết đƣợc những kinh nghiệm, bài học, góp phần bổ sung, hoàn thiện các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc. Vai trò này xuất phát từ mối quan hệ giữa cán bộ với đƣờng lối, chính sách và từ vị trí của đội ngũ cán bộ này trong hệ thống chính trị. Hai là, Cán bộ lãnh đạo diện BTV Tỉnh uỷ quản lý đóng vai trò nòng cốt trong việc xây dựng hệ thống chính trị của tỉnh vững mạnh. Họ là ngƣời đứng đầu các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị ở cấp tỉnh và cấp huyện, chịu trách nhiệm chính trong việc tuyên truyền, tổ chức, hƣớng dẫn, kiểm tra các hoạt động của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh, chỉ đạo xây dựng và củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức, bộ máy; xây dựng đội ngũ đảng viên, đoàn viên, hội viên; tuyển chọn, đào tạo, bồi dƣỡng, bố trí sắp xếp đội ngũ cán bộ và đề ra các chủ trƣơng, giải pháp nhằm không ngừng đổi mới, 15