Tài liệu Luận văn quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của huyện nam sách, tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN TIẾN HOAN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN NAM SÁCH, TỈNH HẢI DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN TIẾN HOAN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN NAM SÁCH, TỈNH HẢI DƢƠNG Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. ĐÀO VĂN TUẤN XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHÙ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của thầy giáo hướng dẫn khoa học. Các số liệu và trích dẫn được sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chƣơng trình cao học và viết luận văn này , tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn , giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô Trƣờng Đại học Kinh tế - Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i. Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô trƣờng Đại học Kinh tế, đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Đào Văn Tuấn đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng nỗ lực , tìm tòi, nghiên cứu để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận đƣợc những đóng góp tận tình của quý thầy cô và các bạn. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... i DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................................ii DANH MỤC SƠ ĐỒ ..........................................................................................................iv LỜI MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN ..................................................... 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................................4 1.1.1. Các nghiên cứu ngoài nước .......................................................................4 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước .......................................................................7 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ..................................10 1.2.1. Một số khái niệm cơ bản ..........................................................................10 1.2.2. Đặc điểm vốn đầu tư XDCB từ NSNN .....................................................12 1.2.3. Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cấp huyện ......................................13 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cấp huyện ...........................................................................................................25 1.3. Kinh nghiệm thực tiễn từ các địa phƣơng ở Việt Nam ..................................27 1.3.1. Kinh nghiệm của quận Liên Chiểu – thành phố Đà Nẵng.......................27 1.3.2. Kinh nghiệm của thị xã Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc ................................28 1.3.3. Kinh nghiệm của huyện Tứ Kỳ - tỉnh Hải Dương ....................................30 1.3.3. Những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cho mô hình cấp huyện .......................................................................31 Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................33 2.1. Phƣơng pháp tiếp cận vấn đề nghiên cứu .......................................................33 2.1.1. Tiếp cận hệ thống.....................................................................................33 2.1.2. Tiếp cận có sự tham gia ...........................................................................33 2.2. Phƣơng pháp chọn điểm nghiên cứu ..............................................................33 2.3. Phƣơng pháp thu thập tài liệu/thông tin .........................................................34 2.4. Phƣơng pháp phân tích ...................................................................................34 2.4.1. Phương pháp thống kê mô tả ...................................................................34 2.4.2. Phương pháp thống kê so sánh ................................................................34 2.5. Khung phân tích của đề tài quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ..................35 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN NAM SÁCH, TỈNH HẢI DƢƠNG ..............................................................................................................................37 3.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Nam Sách ............................................37 3.1.1. Đặc điểm về vị trí địa lý và cấu trúc hành chính .....................................37 3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Nam Sách .............................................37 3.2. Phân tích thực trạng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ở huyện Nam Sách...............................................................................................................43 3.2.1. Công tác lập kế hoạch phân bổ vốn đầu tư XDCB ..................................43 3.2.2. Công tác tạm ứng và thanh toán vốn đầu tư XDCB ................................53 3.2.3. Công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB ...................................................57 3.2.4. Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán vốn đầu tư XDCB ....................66 3.3. Đánh giá chung về công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ở huyện Nam Sách ........................................................................................................................70 3.3.1. Những kết quả đạt được...........................................................................70 3.3.2. Những hạn chế, thiếu sót .........................................................................71 2.3.3. Những nguyên nhân chủ yếu hạn chế công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở huyện Nam Sách ..............................................................................73 Chƣơng 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NAM SÁCH, TỈNH HẢI DƢƠNG ............75 4.1. Định hƣớng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Nam Sách...............................................................................................................75 4.1.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương và huyện Nam Sách ...........................................................................................................75 4.1.2. Định hướng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách ...........................................................................................................77 4.2. Giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện và tăng cƣờng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Nam Sách ...............................................78 4.2.1. Nhóm giải pháp đối với công tác lập kế hoạch và phân bổ vốn đầu tư XDCB .................................................................................................................78 4.2.2. Nhóm giải pháp đối với công tác tạm ứng và thanh toán vốn đầu tư XDCB .................................................................................................................80 4.2.3. Nhóm giải pháp đối với công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB .............81 4.2.4. Nhóm giải pháp đối với công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán ............83 KẾT LUẬN ........................................................................................................................85 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................87 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 CNH Công nghiệp hóa 2 GTSX Giá trị sản xuất 3 HĐND Hội đồng nhân dân 4 KBNN Kho bạc nhà nƣớc 5 MTTQ Mặt trận Tổ quốc 6 NSNN Ngân sách Nhà nƣớc 7 THCS Trung học cơ sở 8 THPT Trung học phổ thông 9 TSCĐ Tài sản cố định 10 TW Trung ƣơng 11 UBND Ủy ban nhân dân 12 XDCB Xây dựng cơ bản i DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 3.1 Hiện trạng sử dụng đất huyện Nam Sách năm 2014 39 2 Bảng 3.2 Dân số trung bình huyện Nam Sách đến năm 2014 40 3 Bảng 3.3 Nguồn lao động huyện Nam Sách đến năm 2014 41 4 Bảng 3.4 5 Bảng 3.5 6 Bảng 3.6 7 Bảng 3.7 8 Bảng 3.8 Tăng trƣởng kinh tế trên địa bàn huyện giai đoạn 2012-2014 Cơ cấu kinh tế huyện Nam Sách theo GTSX giai đoạn 2010-2014 Kế hoạch phân bổ nguồn vốn đầu tƣ XDCB từ năm 2012-2014 của huyện Nam Sách Cơ cấu kế hoạch vốn đầu tƣ XDCB Kế hoạch phân bổ vốn phân theo ngành/lĩnh vực XDCB từ năm 2012-2014 của huyện Nam Sách 42 43 45 46 48 Kết quả thực hiện kế hoạch vốn đầu tƣ XDCB phân 9 Bảng 3.9 theo lĩnh vực, ngành kinh tế trong 3 năm (2012- 52 2014) 10 Bảng 3.10 11 Bảng 3.11 Kết quả thanh toán vốn XDCB theo ngành, lĩnh vực tính đến hết năm 2014 Số lƣợng và giá trị các công trình lập báo cáo quyết toán đúng hạn theo các năm ii 55 58 12 Bảng 3.12 13 Bảng 3.13 14 Bảng 3.14 15 Bảng 3.15 16 Bảng 3.16 Số công trình, dự án chƣa đƣợc thẩm định quyết toán trong giai đoạn 2012 - 2014 Tổng hợp kết quả thẩm định và phê duyệt quyết toán công trình hoàn thành từ 2012 -2014 Công trình, dự án đầu tƣ XDCB trong giai đoạn 2012 – 2014 phải điều chỉnh, bổ sung dự toán Danh sách các công trình phát hiện vi phạm khi thanh tra, kiểm tra từ năm 2012 – 2014 Các công trình, dự án trong giai đoạn 2012-2014 chậm tiến độ iii 60 62 63 67 72 DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung Trang 1 Sơ đồ 1.1 Quy trình quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN cấp huyện 16 2 Sơ đô 1.2 Trình tự thẩm tra quyết toán vốn đầu tƣ XDCB 22 3 Sơ đồ 2.1 Khung phân tích của đề tài quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN iv 36 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ở mỗi Quốc gia, để đánh giá đƣợc mức độ phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc nói chung, một trong những lĩnh vực đƣợc thể hiện và có vai trò quyết định tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho toàn xã hội đồng thời cũng là yếu tố cơ bản để thúc đẩy sự hợp tác, liên kết và khai thác thế mạnh của từng địa phƣơng đó là hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB). Có thể khẳng định rằng đầu tƣ XDCB là hoạt động quan trọng tạo ra hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội, là tiền đề cơ bản để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc. Quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản là một hoạt động đặc thù, phức tạp và luôn luôn biến động nhất là trong điều kiện môi trƣờng pháp lý, các cơ chế chính sách quản lý kinh tế còn chƣa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ và luôn thay đổi nhƣ ở nƣớc ta hiện nay. Nam Sách là một trong 12 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Hải Dƣơng. Trong những năm qua, cùng với sự phát triển chung của tỉnh, huyện Nam Sách đã luôn nhận đƣợc sự quan tâm, tạo điều kiện của Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân (HĐND) và Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh trên tất cả các mặt, các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực đầu tƣ XDCB. Tổng vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn huyện hàng năm trên năm trăm tỷ đồng, trong đó phần lớn là vốn ngân sách Nhà nƣớc (NSNN). Nhiều dự án hoàn thành đƣa vào khai thác, sử dụng đã phát huy hiệu quả, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân trong huyện. Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện thời gian qua vẫn còn những tồn tại, tình trạng thất thoát, lãng phí, kém hiệu quả trong đầu tƣ XDCB từ nguồn vốn NSNN vẫn xảy ra. Các nguyên nhân chủ yếu làm công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện còn tồn tại là: Công tác quy hoạch, lập kế hoạch, bố trí vốn đầu tƣ XDCB còn phân tán, dàn trải; bộ máy quản lý vốn đầu tƣ XDCB kém hiệu quả, năng lực của cán bộ chuyên môn còn hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu công việc. Thêm vào đó, do đặc thù của vốn đầu tƣ XDCB là rất lớn, thời gian đầu tƣ dài nên dễ xảy ra tình trạng thất thoát 1 vốn đầu tƣ XDCB của Nhà nƣớc. Do đó, vấn đề đặt ra là cần thiết phải nghiên cứu để đƣa ra những giải pháp nhằm quản lý có hiệu quả vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Nam Sách, góp phần khắc phục những tồn tại, bất cập để sử dụng có hiệu quả nguồn vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện. Xuất phát từ thực tiễn trên, học viên tiến hành nghiên cứu đề tài: “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương”. Câu hỏi nghiên cứu đặt ra là: Làm thế nào để tăng cƣờng quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận để phân tích, đánh giá đúng thực trạng quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách trong những năm qua, đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN cho huyện trong những năm tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN, trọng tâm đối với mô hình cấp huyện và vận dụng vào thực tiễn tại huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng. 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng. 5.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Nghiên cứu những nội dung liên quan đến công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách. - Về không gian: Tại huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng. - Về thời gian: Đề tài sử dụng các số liệu liên quan đến công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ở huyện Nam Sách trong 3 năm (từ năm 2012 - 2014). 2 4. Những đóng góp của đề tài - Hệ thống hóa những vấn đề về lý luận và thực tiễn trong quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN đối với mô hình cấp huyện. - Đánh giá đúng thực trạng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ở huyện Nam Sách. 5. Kết cấu của luận văn Lời mở đầu Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và kinh nghiệm về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn cấp huyện. Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu. Chƣơng 3: Thực trạng quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng. Chƣơng 4: Định hƣớng và một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng. Kết luận. 3 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1.1. Các nghiên cứu ngoài nước ● Ngân sách Nhà nƣớc Ngân sách Nhà nƣớc đã trở thành đối tƣợng nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, nó phát triển theo quy luật tự nhiên và đi đôi với phát triển quyền lực của nhà nƣớc. Cùng với sự phát triển đó, nó đòi hỏi một lý thuyết nhất quán và toàn diện để hiểu về NSNN và quản lý hiệu quả nó. V.O. Key (1940) đã nhận ra điều này khi ông viết bài báo nổi tiếng “The lack of a Budgetary Theory” - Sự thiếu hụt một lý thuyết ngân sách. V.O. Key đã chỉ ra các vấn đề khi không có lý thuyết ngân sách và phân tích tầm quan trọng của nó trong quản lý kinh tế vĩ mô cũng nhƣ gia tăng hiệu quả phân bổ ngân sách của chính phủ. Tác giả ngƣời Mỹ là Mabel Waker, trong “Municipal Expenditures” - Nguyên lý chi tiêu của bà Mabel Waker, xuất bản năm 1930 trƣớc 10 năm so với sự phàn nàn của V.O. Key rằng “Thiếu hụt một lý thuyết ngân sách”, Mabel Waker đã tổng quan về lý thuyết chi tiêu công và phát minh ra lý thuyết xác định và khuynh hƣớng phân bổ chi tiêu công. Các tác giả trên đã đặt nền móng cho các lý thuyết về NSNN và chi NSNN. Các nghiên cứu của các nhà khoa học ngoài nƣớc đã dần hoàn thiện theo thời gian, nó góp phần làm cơ sở lý luận quan trọng cho quản lý NSNN cho các quốc gia ở trong hiện tại và tƣơng lai. Có thể khái lƣợc tiến triển của các lý thuyết về NSNN trong thời gian qua nhƣ: từ phƣơng thức ngân sách theo khoản mục, phƣơng thức ngân sách theo công việc thực hiện, phƣơng thức ngân sách theo chƣơng trình, cho đến phƣơng thức ngân sách theo kết quả đầu ra. Tuy mỗi phƣơng thức quản lý ngân sách có ƣu và nhƣợc điểm riêng nhƣng nó có xu hƣớng là ngày càng đƣợc hoàn thiện theo thời gian qua quá trình quản lý thực tiễn ở các nƣớc. 4 Martin, Lawrence L., và Kettner đã so sánh và chỉ ra sự tiến triển trong các lý thuyết ngân sách trên trong nghiên cứu (1996) “Measuring the Performance of Human Service Programs” - Đo đạc thực hiện các chƣơng trình dịch vụ con ngƣời, và khẳng định ƣu thế hơn hẳn của phƣơng pháp quản lý ngân sách theo kết quả đầu ra. Ngân sách theo kết quả đầu ra trả lời câu hỏi mà các nhà quản lý ngân sách luôn phải đặt ra đó là: “nên quyết định như thế nào để phân bổ X đôla cho hoạt động A thay vì cho hoạt động B”. Do đó, phƣơng pháp ngân sách theo kết quả đầu ra đang đƣợc nghiên cứu để ứng dụng rộng rãi trong quản lý chi tiêu công của các quốc gia hiện nay. Các nghiên cứu trên đã góp phần tạo cơ sở lý luận cho các phƣơng pháp quản lý nguồn vốn NSNN nói chung và nguồn vốn NSNN chi cho lĩnh vực đầu tƣ XDCB nói riêng. ● Nguồn vốn NSNN chi cho lĩnh vực đầu tƣ XDCB. Nguồn vốn chi cho đầu tƣ XDCB từ NSNN có vai trò rất quan trọng trong ổn định, tăng trƣởng kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội; song các nhà nghiên cứu lĩnh vực đầu tƣ công cũng chứng minh rằng nếu quản lý đầu tƣ công không hiệu quả sẽ dẫn đến tình trạng nợ nƣớc ngoài và do đó các nhà nghiên cứu đã phân tích thực trạng đầu tƣ công của một số quốc gia và đƣa ra các giải pháp quản lý đầu tƣ công một cách tốt nhất. Có thể kể ra đây một số nghiên cứu liên quan đến vấn đề này: Các tác giả Benedict Clements, Rina Bhattacharya, and Toan Quoc Nguyen, đã có bài phân tích: “External Debt, Public Investment, and Growth in Low-Income Countries" - Nợ nƣớc ngoài, đầu tƣ công và tăng trƣởng kinh tế ở các nƣớc có thu nhập thấp (2003). Trong nghiên cứu này, các tác giả đã tổng quan các lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu, đƣa ra các mô hình tăng trƣởng, mô hình đầu tƣ công từ đó định lƣợng và phân tích các tác động qua chứng minh thực tế từ các nƣớc có thu nhập thấp (Togo, Benin, Eritrea, Mauritania, Uganda, Bhutan, Ethiopia, Mozambique, Vanuatu, Bolivia, Gambia, The Nepal, Vietnam, Burkina Faso, Ghana, Nicaragua, Yemen, Burundi, Guinea, Niger, Zambia,.). Bên cạnh vai trò kinh tế của đầu tƣ công, nó còn có vai trò xã hội. Một trong những vai trò xã hội của đầu tƣ công là giảm nghèo, bài viết của các tác giả Edward 5 Anderson, Paolo de Renzio and Stephanie Levy: “The Role of Public Investment in Poverty Reduction: Theories, Evidence and Methods ” - Vai trò của đầu tƣ công trong giảm nghèo (2006), đã đƣa ra các lý thuyết và bằng chứng về vai trò của đầu tƣ công trong giảm nghèo thông qua chứng minh hiệu quả của đầu tƣ công trong tăng trƣởng, sản xuất, nghèo đói và cân bằng xã hội. Để có giải pháp cho phân bổ đầu tƣ công hiệu quả, đặc biệt là chi đầu tƣ cơ sở hạ tầng tác giả Angel de la Fuente có bài viết: “Second-best redistribution through public investment: a characterization, an empirical test and an application to the case of Spain” - Phân bổ lại tốt nhất lần thứ hai qua đầu tƣ công: đặc thù, kiểm tra thực tiễn và ứng dụng tại Tây Ban Nha” (2003). Trong bài viết tác giả đã chỉ ra vai trò phân phối lại của đầu tƣ công, đƣa ra mô hình phân bổ hiệu quả trong đầu tư cơ sở hạ tầng, ứng dụng cụ thể tại Tây Ban Nha; và kết luận rằng Tây Ban Nha có thể tăng hiệu quả chi đầu tƣ cơ sở hạ tầng khu vực bằng cách tăng chi nhiều hơn cho khu vực giàu, ít hơn cho khu vực nghèo; đồng thời tác giả cũng chỉ ra rằng: phân tích của ông không thể suy ra toàn bộ cho EU vì có những đặc thù riêng. Đề cập đến cơ cấu chi đầu tƣ công trong điều kiện ngân sách hạn chế, bài viết “Fiscal Austerity and Public Investment" - thắt chặt tài chính và đầu tƣ công (2011) của Wolfgang Streeck and Daniel Mertens đã chứng minh thực tiễn đầu tƣ công của ba nƣớc: Mỹ, Đức và Thụy Điển từ năm 1981 đến năm 2007, đầu tƣ của ba nƣớc này có xu hƣớng tăng đầu tƣ công cho phần mền tăng đó là đầu tƣ cho giáo dục, nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ cho gia đình, chính sách của thị trƣờng lao động. Trong nghiên cứu này các tác giả cũng chỉ ra mối quan hệ giữa đầu tƣ công và đầu tƣ vào phần mền, trong điều kiện tài chính bị hạn chế thì nên thực hiện đầu tƣ công nhƣ thế nào để đạt hiệu quả cao, hạn chế nợ công và thâm hụt NSNN. Các nhà nghiên cứu không chỉ quan tâm đến phƣơng pháp quản lý đầu tƣ công mà còn quan tâm đến việc đánh giá quản lý đầu tƣ công để từ đó tìm ra điểm yếu trong quản lý để có giải pháp tốt hơn nhằm tăng cƣờng hiệu quả chi NSNN. Nhìn chung, các nghiên cứu ngoài nƣớc gần nhƣ đã trang bị toàn bộ cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc phân tích và đánh giá quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ 6 NSNN và các giải pháp nhằm quản lý NSNN trong đầu tƣ XDCB hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc ứng dụng để đánh giá thực trạng và đƣa ra các giải pháp quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN ở Việt Nam hoặc ở từng địa phƣơng ở Việt Nam thì cần phải vận dụng linh hoạt và có những điều kiện nhất định. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Liên quan đến cơ chế quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB, Luận án tiến sỹ kinh tế “Đổi mới cơ chế sử dụng vốn đầu tư XDCB của Nhà nước" của tác giả Trần Văn Hồng, năm 2002, đã nghiên cứu cơ chế quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB của Nhà nƣớc trƣớc khi Luật NSNN (2002) Việt Nam ra đời và có hiệu lực, Luận án đã cho chúng ta thấy rõ lỗ hỏng của cơ chế quản lý cũ từ đó chỉ ra tính cấp bách cần phải đổi mới cơ chế quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB nhằm xóa bỏ bao cấp, nâng cao trách nhiệm đối với chủ đầu tƣ, hạn chế tối đa sự can thiệp hành chính của các cơ quan Nhà nƣớc, đảm bảo hiệu quả đầu tƣ, tăng trách nhiệm giải trình trong quản lý NSNN. Trong luận án tiến sĩ: “Giải pháp tài chính nhằm nâng cao hiệu quả vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn tỉnh Nghệ An" của tác giả Phan Thanh Mão, năm 2003. Ngoài phần lý luận cơ bản về quản lý vốn NSNN trong đầu tƣ XDCB, các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý vốn NSNN trong đầu tƣ XDCB, tác giả nghiên cứu thêm kinh nghiệm của các quốc gia khác về vấn đề này, đây là điểm mới của luận án so với các nghiên cứu trong các đề tài thạc sỹ trên. Tuy nhiên, tác giả cũng chỉ dừng lại ở phân tích thực trạng theo phƣơng pháp thống kê mô tả mà chƣa phân tích đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả vốn NSNN trong đầu tƣ XDCB nhƣ thế nào và mức độ bao nhiêu, và các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn NSNN chƣa đƣợc so sánh với một mức nào đó, hoặc lƣợng hoá nó một cách rõ ràng. Luận án tiến sỹ Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB tập trung từ NSNN do Thành phố Hà Nội quản lý”, năm 2009, của Cấn Quang Tuấn, tác giả tập trung phân tích hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ XDCB tập trung từ NSNN do Thành phố Hà Nội quản lý, do đó đã khái quát đƣợc những vấn đề lý luận cơ bản về vấn đề này, khái quát đƣợc bức tranh toàn cảnh thực trạng quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB tập trung từ NSNN do Thành phố Hà Nội quản 7 lý, khẳng định các thành công, chỉ rõ các bất cập, tồn tại, vấn đề đặt ra và nguyên nhân. Đồng thời đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể, có tính khả thi nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ XDCB tập trung từ NSNN do Thành phố Hà Nội quản lý. Tuy nhiên, đề tài nghiên cứu vấn đề về hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ XDCB nhƣng các chỉ tiêu hiệu quả thiếu (chỉ bao gồm chỉ tiêu: thời gian thu hồi vốn, hệ số hoàn vốn, vốn đầu tƣ/GDP), gần nhƣ không phân tích các chỉ tiêu hiệu quả trong phần phân tích thực trạng. Luận văn thạc sỹ kinh tế: “Hoàn thiện công tác quản lý chi vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN thuộc Kho bạc Nhà nước" năm 2007 của Vũ Hồng Sơn, tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận về nguồn vốn đầu tƣ XDCB và quản lý chi vốn đầu tƣ XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua Kho bạc Nhà nƣớc (KBNN), phân tích thực trạng quản lý chi vốn đầu tƣ XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN, đánh giá những mặt đƣợc và chƣa đƣợc của quản lý trong lĩnh vực này và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi vốn đầu tƣ XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN. Điểm nỗi bậc của Luận văn này đã chỉ rõ các hạn chế trong công tác quản lý chi vốn đầu tƣ XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN: là tồn tại trong công tác phân bổ kế hoạch và chuyển vốn đầu tƣ XDCB, tồn tại trong quy trình kiểm soát, tồn tại về mẫu chứng từ kế toán, tồn tại trong công tác kế toán, quyết toán, tồn tại về chế độ thông tin báo cáo, tồn tại trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và trong tổ chức bộ máy quản lý. Tác giả Bùi Minh Sáng đã thực hiện luận văn về đề tài “giải pháp quản lý và sử dụng vốn đầu tƣ XDCB cho nông nghiệp từ NSNN trên địa bàn tỉnh Nam Định”, năm 2011. Đề tài đã hệ thống hóa đƣợc dung lƣợng lớn cơ sở lý thuyết về đầu tƣ đến vốn đầu tƣ trong XDCB, quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN và lý thuyết về sử dụng vốn đầu tƣ XDCB. Đề tài đã phân tích chi tiết thực trạng, các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB cho nông nghiệp từ NSNN ở tỉnh Nam Định và đƣa ra đƣợc những giải pháp mới và có giá trị thực tiễn cao đối với công tác quản lý nguồn vốn XDCB trên địa bàn tỉnh Nam Định. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ nghiên cứu đến vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN cho riêng lĩnh 8 vực nông nghiệp, chƣa nghiên cứu toàn diện đến nguồn vốn NSNN đầu tƣ XDCB cho tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế. Tác giả Đỗ Văn Thành cùng cộng sự đã thực hiện đề tài cấp Bộ (Bộ Tài chính, 2005) về “Đổi mới cơ chế quản lý đầu tƣ từ nguồn vốn NSNN”. Đề tài đi sâu vào nghiên cứu thực trạng cơ chế trong quản lý vốn đầu tƣ NSNN nói chung, trong đó có đề cập đến vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN. Đồng thời, tác giả đã đƣa ra các giải pháp về cơ chế nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản lý nguồn vốn NSNN ở Việt Nam, trong đó tác giả nhấn mạnh đến các cơ chế đối với nhà thầu, chủ đầu tƣ và các bên tham gia quản lý, giám sát vốn đầu tƣ NSNN. Tuy nhiên, đề tài đƣợc nghiên cứu trong giai đoạn 2001- 2005, đến nay các chế độ chính sách của nhà nƣớc đã có nhiều thay đổi đối với công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN. Tác giả Đinh Khắc Toản đã thực hiện luận văn về đề tài “một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở Hà Giang” năm 2011. Đề tài đã đi sâu vào nghiên cứu thực trạng, các nhân tố ảnh hƣởng, cơ chế quản lý và các giải pháp có tính thực tiễn cao đối với công tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở tỉnh Hà Giang. Tuy nhiên, đề tài đƣợc nghiên cứu trong giai đoạn 2009 - 2011, đến nay chế độ chính sách của nhà nƣớc đã có nhiều thay đổi đối với công tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB. Ngoài ra, trên các tạp chí chuyên ngành có rất nhiều bài viết, công trình đề cập đến quản lý chi NSNN trong đầu tƣ XDCB. Có thể kể ra đây một số bài viết quan trọng nhƣ: “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB" của Tào Hữu Phùng trên Tạp chí Tài chính (6/440); “Vài ý kiến về sửa đổi bổ sung điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng" của Khiếu Phúc Quynh trên Thời báo tài chính Việt Nam số 27 năm 2003; “Qui chế đấu thầu - những vấn đề bức xúc’’ của Trần Trịnh Tƣờng trên tạp chí Xây dựng số 7 năm 2004; “Thách thức trong quản lý ngân sách theo kết quả đầu ra”, trên Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán, số 3 (68) năm 2009 và “Đổi mới lập dự toán ngân sách theo kế hoạch chi tiêu trung hạn ” trên Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán, số 12 (77) năm 2009 của TS. Hoàng Thị Thúy Nguyệt; “Tăng cường quản lý chi NSNN theo kết quả đầu ra ở Việt Nam’" của ThS. Nguyễn Xuân Thu trên Tạp chí Thị trƣờng tài chính tiền tệ, số 14 (311) ngày 15/7/2010; “Nâng cao hiệu quả đầu tư 9