Tài liệu Luận văn quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của huyện kim bảng, tỉnh hà nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THỊ THUẤN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN KIM BẢNG, TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội –Năm 2015 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ---------------------- PHẠM THỊ THUẤN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN KIM BẢNG, TỈNH HÀ NAM Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Mã số : 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN DUY LẠC Hà Nội - Năm 2015 2 LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm trong quá trình thực tiễn công tác, với sự cố gắng nỗ lực của bản thân. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới thầy giáo - TS. Nguyễn Duy Lạc là người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình hướng dẫn cho tôi cả chuyên môn và phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Tài chính – KH huyện Kim Bảng, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Kim Bảng, Phòng thống kê huyện và các lãnh đạo HĐND – UBND huyện đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu và cung cấp thông tin của luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình hoàn thành luận văn này. Với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tuy nhiên luận văn cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý Thầy, quý Cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Hà Nội, ngày 31 tháng 8 năm 2015 Học viên Phạm Thị Thuấn 3 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất cứ một công trình nào khác. Học viên Phạm Thị Thuấn 4 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .........................................................ii ii DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................. II DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ...................................................... III iii MỞ ĐẦU ......................................................................................... 1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC .......................... 5 1.1. TổNG QUAN TINH HINH NGHIEN CứU ...................................................... 5 1.2 CƠ Sở LÝ LUậN Về QUảN LÝ VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN ......................... 8 1.2.1 Khát quát về quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN ........................ 8 1.2.2 Nội dung quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước .... 16 1.2.3. CÁC NHÂN Tố ảNH HƯởNG ĐếN QUảN LÝ VốN ĐầU TƯ XDCB Từ NSNN ........................................................................... 29 1.2.4. MộT Số TIEU CHI DANH GIA TRINH Dộ QUảN LÝ VốN DầU TƯ XDCB Từ NGUồN NSNN ............................................... 32 HAI LÀ, Hệ Số HUY ĐộNG TÀI SảN Cố ĐịNH:................................................... 33 BA LÀ, CHỉ TIÊU ĐÁNH GIÁ Về HIệU QUả KINH Tế - XÃ HộI CủA VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN: ........................................................................................ 34 1.3. KINH NGHIệM THựC TIễN Về CÔNG TÁC QUảN LÝ VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN .......................................................................................................... 35 1.3.1. Kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình ........................................ 35 1.3.2. Kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình ........................................ 37 5 1.3.3. Kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội ............................. 38 1.3.4. NHữNG BAI HọC KINH NGHIệM RUT RA DốI VớI HUYệN KIM BảNG ...................................................................... 39 CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU . 40 2.1. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CứU ĐƢợC Sử DụNG.......................................... 40 2.1.1. Phương pháp thống kê – thu thập dữ liệu .................................. 40 2.1.2. Phương pháp so sánh .................................................................. 41 2.1.3. Phương pháp phân tích, tổng hợp............................................... 41 2.2. ĐịA ĐIểM VÀ THờI GIAN THựC HIệN NGHIÊN CứU .................................. 42 2.2.1. Địa điểm nghiên cứu: .................................................................. 42 2.2.2. Thời gian thực hiện nghiên cứu................................................... 42 2.3. MÔ Tả PHƢƠNG PHÁP ĐIềU TRA, TÍNH TOÁN ........................................ 42 2.4. MÔ Tả CHI TIếT NGHIÊN CứU ................................................................ 43 CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ ........... 43 XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC ............... 43 CỦA HUYỆN KIM BẢNG, TỈNH HÀ NAM ............................... 43 3.1. KHÁI QUÁT Về HUYệN KIM BảNG, TỉNH HÀ NAM................................. 43 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam ............ 43 3.1.2. ĐặC DIểM KINH Tế CủA HUYệN KIM BảNG, TỉNH HA NAM .............................................................................................. 44 3.1.3. ĐặC DIểM XÃ HộI CủA HUYệN KIM BảNG, TỉNH HA NAM .............................................................................................. 44 3.2. THựC TRạNG CÔNG TÁC QUảN LÝ VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN CủA HUYệN KIM BảNG ........................................................................................ 46 6 3.2.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch, phân bổ vốn đầu tư XDCB của huyện Kim Bảng .............................................................................. 46 3.2.2. CONG TAC TạM ứNG VA THANH TOAN VốN DầU TƢ XDCB Từ NSNN ........................................................................... 57 3.2.3. Công tác quyết toán vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN: .................. 62 3.2.4. Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán vốn đầu tư XDCB ..... 66 3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG Về CÔNG TÁC QUảN LÝ VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN ở HUYệN KIM BảNG ...................................................................................... 69 3.3.1. NHữNG KếT QUả DạT DƢợC TRONG QUảN LÝ VốN DầU TƢ XDCB Từ NGUồN NSNN ở HUYệN KIM BảNG ......... 69 3.3.2. Những hạn chế trong công tác quản lý vốn đầu tư XDCB ......... 71 3.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế ................................................ 72 CHƢƠNG 4. ................................................................................. 73 CHƢƠNG 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN ...................................................................................................... 74 CỦA HUYỆN KIM BẢNG, TỈNH HÀ NAM ............................... 74 4.1. ĐịNH HƢớNG PHÁT TRIểN CủA HUYệN KIM BảNG, TỉNH HÀ NAM ĐếN NĂM 2020..................................................................................................... 74 4.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội tỉnh Hà Nam đến năm 2020 ................................................................................................................. 74 4.1.2. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của huyện Kim Bảng đến năm 2020 ......................................................................................................... 76 4.2. GIảI PHÁP HOÀN THIệN QUảN LÝ VốN ĐầU TƢ XDCB Từ NSNN CủA HUYệN KIM BảNG, TỉNH HÀ NAM: .............................................................. 77 7 4.2.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch và phân bổ vốn đầu tư XDCB ................................................................................................................. 77 4.2.2. Nâng cao chất lượng kiểm soát thanh toán vốn đầu tư ............. 79 4.2.3. Đẩy nhanh công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB .................... 80 4.2.4. Tăng cường công tác thanh kiểm tra, giám sát trong tất cả các khâu của quá trình đầu tư XDCB ......................................................... 82 4.2.5. Giải pháp tổ chức thực hiện nâng cao trình độ quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam ..................... 84 KẾT LUẬN ................................................................................... 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 88 8 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa STT Ký hiệu 1 CĐT 2 HĐND Hội đồng nhân dân 3 KBNN Kho bạc Nhà nước 4 NSNN Ngân sách nhà nước 5 UBND Ủy ban nhân dân 6 XDCB Xây dựng cơ bản Chủ đầu tư i DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Cơ cấu nguồn vốn chi ngân sách của huyện Kim Bảng..................47 Bảng 3.2: Kết quả phân bổ nguồn vốn đầu tư XDCB giai đoạn 2010-2014 của huyện Kim Bảng..............................................................................................49 Bảng 3.3: Kết quả phân bổ vốn theo ngành/lĩnh vực XDCB.........................54 Bảng 3.4: Kết quả thanh toán vốn XDCB theo ngành/lĩnh vực giai đoạn 2010 - 2014......................................................................................................56 Bảng 3.5: Kết quả thanh toán vốn đầu tư XDCB của huyện Kim Bảng giai đoạn 2010 - 2014.............................................................................................59 Bảng 3.6: Kết quả thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành của huyện Kim Bảng........................................................................................................61 Bảng 3.7: Kết quả thanh kiểm tra vốn XDCB của huyện Kim Bảng giai đoạn 2010 – 2014.....................................................................................................66 ii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu 3.1: Nguồn vốn phân bổ cho đầu tư XDCB giai đoạn 2010-2014 của huyện Kim Bảng..............................................................................................50 Biểu 3.2: Cơ cấu thanh toán vốn đầu tư XDCB của huyện Kim Bảng giai đoạn 2010 - 2014.............................................................................................60 Biểu 3.3: Kết quả phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành của huyện Kim Bảng giai đoạn 2010 - 2014 ...........................................................................63 Biểu 3.4: Tỷ lệ các đơn vị gây ra thất thoát lãng phí đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Kim Bảng giai đoạn 2010 – 2014................................................67 iii MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là hoạt động quan trọng tạo ra hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội, là tiền đề cơ bản để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Quản lý đầu tư XDCB ở nước ta là một hoạt động đặc thù, phức tạp và luôn luôn biến động nhất là trong điều kiện cơ chế chính sách quản lý kinh tế xã hội nói chung, quản lý xây dựng cơ bản nói riêng có nhiều thay đổi, môi trường pháp lý còn chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ (Vũ Đức Hiệp, 2014, Gỡ “nút thắt” giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Tạp chí Tài chính và Đầu tư số 9). Đồng thời, quản lý đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước là rất khó, dễ xảy ra thất thoát, lãng phí do chính đặc điểm của hoạt động này như quyền sở hữu về vốn không trùng hợp với quyền sử dụng, mục tiêu đầu tư XDCB của nhà nước ít chú trọng tới mục tiêu lợi nhuận trực tiếp,... Mặt khác trong vài năm trở lại đây, tình trạng khủng hoảng kinh tế diễn ra trên khắp thế giới, đặc biệt là sự khủng hoảng nợ công ở Châu Âu, thất nghiệp, lạm phát, sản xuất và tiêu dùng bị đình trệ đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của nhân dân thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Theo Báo cáo của WB: Nợ công của Việt Nam tăng nhanh trong những năm gần đây, tính đến cuối năm 2014 đã lên đến khoảng 2,35 triệu tỷ đồng (khoảng 110 tỷ USD, tương đương 59,6% GDP). Hiện nay, Chính phủ Việt Nam đang tăng cường các biện pháp quyết tâm xử lý nợ đọng XDCB từ ngân sách nhà nước (NSNN) để thắt chặt chi tiêu, giảm gánh nặng nợ công, kìm hãm lạm phát và hỗ trợ doanh nghiệp làm ăn hiệu quả từ đó cải thiện đời sống nhân dân, đảm bảo trật tự an toàn xã hội và an ninh quốc phòng dần dần đưa đất nước vượt qua giai đoạn khó khăn. Kim Bảng là một trong sáu huyện, thành phố của tỉnh Hà Nam, trong những năm qua, cùng với sự phát triển chung của tỉnh, huyện Kim Bảng 1 luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân (HĐND) và Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh trên tất cả các mặt, các lĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực đầu tư XDCB. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn huyện hàng năm trên một nghìn tỷ đồng, năm 2010 là 1.097 tỷ đồng, năm 2011 là 1.135 tỷ đồng, năm 2012 là 1.371 tỷ đồng, năm 2013 là 1.458 tỷ đồng và năm 2014 là 1.710 tỷ đồng (UBND huyện Kim Bảng, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, Báo cáo kinh tế xã hội huyện Kim Bảng), trong đó phần lớn là NSNN. Nhiều dự án hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng đã phát huy được hiệu quả góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân trong huyện. Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tư XDCB trên địa bàn huyện thời gian qua vẫn còn một số tồn tại, tình trạng thất thoát, lãng phí kém hiệu quả trong đầu tư XDCB từ vốn NSNN vẫn xảy ra ở một số dự án, nợ XDCB lớn,... Các nguyên nhân chủ yếu làm công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện còn tồn tại là: việc quy hoạch, lập kế hoạch, bố trí vốn đầu tư XDCB còn phân tán, dàn trải; quản lý vốn đầu tư XDCB chưa hiệu quả, năng lực của cán bộ chuyên môn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Thêm vào đó, do đặc thù của vốn đầu tư XDCB là rất lớn, thời gian đầu tư dài nên dễ xảy ra tình trạng thất thoát vốn đầu tư XDCB của Nhà nước. Vậy vấn đề đặt ra là cần thiết phải nghiên cứu để đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Kim Bảng, góp phần khắc phục những tồn tại, bất cập để sử dụng có hiệu quả NSNN nói chung và vốn đầu tư XDCB nói riêng. Xuất phát từ thực tiễn trên, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam” để nhằm hướng đến mục tiêu là đưa ra biện pháp quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện tốt hơn. Tức là, đề tài nghiên cứu nhằm 2 tìm ra luận cứ để trả lời câu hỏi: Quản lý ngân sách nhà nước đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam như thế nào sẽ đem lại hiệu quả cao hơn nữa? 1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Kim Bảng trong những năm qua, đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cho huyện Kim Bảng trong những năm tới nhằm đem lại hiệu quả cao trong đầu tư từ đó thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển. 1.2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước. - Phản ánh và phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của huyện Kim Bảng. - Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam đạt hiệu quả cao hơn trước. 1.3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung liên quan đến công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cấp huyện tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. - Về không gian: đề tài được nghiên cứu ở huyện Kim Bảng, tỉnh Hà 3 Nam. Đề tài tập trung vào những công trình XDCB do huyện làm chủ đầu tư. - Về thời gian: đề tài sử dụng các số liệu liên quan đến thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở huyện Kim Bảng trong 5 năm trở lại đây (từ năm 2010 - 2014). 1.4. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, kết cấu của đề tài gồm 4 chương: Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Chương 2. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu Chương 3. Thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam Chương 4. Một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam 4 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là vấn đề đang được Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành, các địa phương rất quan tâm. Tả giả đã tham khảo một số đề tài nghiên cứu về quản lý đầu tư XDCB từ NSNN như sau: - Nguyễn Mạnh Đức, 1994, Hoàn thiện cơ chế quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản ở Việt Nam. Luận án phó Tiến sĩ. Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội; tác giả đi sâu nghiên cứu cơ chế phân cấp, quản lý Nhà nước về đầu tư XDCB phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm đã được Chính phủ quy định, như : + UBND các cấp có chức năng nhiệm vụ quản lý hành chính – kinh tế của Nhà nước ở cấp mình về XDCB trên tất cả các mặt : vừa là chủ quản đầu tư và quản lý xây dựng, vừa tổ chức quản lý, khai thác sử dụng,... + UBND quận, huyện có chức năng quản lý xây dựng theo quy hoạch và làm chủ đầu tư các công trình vốn ngân sách của huyện và vốn ủy thác. Giúp UBND các cấp quản lý XDCB là các cơ quan chức năng được tổ chức tương ứng từng cấp. Đồng thời, tác giả Nguyễn Mạnh Đức cũng làm rõ quy trình thực hiện các nội dung để nâng cao chất lượng quản lý đầu tư XDCB theo 3 bước như sau: + Bước 1, nghiên cứu đánh giá các căn cứ của chiến lược đầu tư XDCB. + Bước 2, xây dựng các đề án chiến lược đầu tư XDCB. + Bước 3, quyết định chiến lược đầu tư XDCB. 5 Tuy nhiên, luận án thực hiện ở thời điểm quá xa so với hiện tại và không nêu rõ giải pháp quản lý vốn ở cấp cơ sở (huyện, xã). - Bùi Mạnh Cường, 2012, Nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển từ nguồn vốn NSNN ở Việt Nam. Luận án Tiến sĩ. Trường Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội; tác giả cho rằng: Đầu tư phát triển của các doanh nghiệp Nhà nước, đặc biệt là đầu tư phát triển từ nguồn vốn NSNN ở các doanh nghiệp Nhà nước còn bất ổn. Trong đó chứa đựng nhiều vấn đề ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư như tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, đầu tư sai, đầu tư dàn trải, đầu tư khép kín, lợi ích nhóm. Cơ cấu vốn đầu tư phát triển từ NSNN theo ngành kinh tế chưa hợp lý, dàn trải, thiếu chiến lược dài hạn. Do vậy không tạo ra được các ngành nghề kinh tế, sản phẩm mũi nhọn có chất lượng cao, có khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Cơ cấ vốn đầu tư phát triển từ NSNN theo phân cpaas hành chính được nới lỏng đã tạo ra được sự phát triển năng động nhưng cũng để lại những hệ quả nặng nề về quy hoạch, chồng lấn trong đầu tư, manh mún, dàn trải, xin cho. Đây chính là nội dung mà công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN phải chú trọng. - Đặng Ngọc Viễn Mỹ, 2014, Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Luận văn Thạc sĩ kinh tế chính trị. Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội; Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về đầu tư XDCB từ NSNN rất cụ thể, nhất là đã đưa ra và phân tích khá chi tiết các chỉ tiêu đánh giá trình độ quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, như : + Sử dụng vốn đầu tư đúng mục đích. + Hệ số huy động tài sản cố định (TSCĐ). + Chỉ tiêu cơ cấu thành phần của vốn đầu tư. + Chỉ tiêu đánh giá về hiệu quả kinh tế xã hội. Tuy nhiên các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý vốn đầu tư 6 XDCB từ NSNN mang tính tổng quát, chưa nêu rõ các cơ quan cấp huyện cần thực hiện những biện pháp cụ thể nào. - Bùi Minh Sáng, 2011, Giải pháp quản lý và sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho nông nghiệp từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định. Luận văn thạc sĩ. Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội; Tác giả đã nêu khá chi tiết, đồng bộ các giải pháp khắc phục các hạn chế yếu kém của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý vốn đầu tư XDCB cho nông nghiệp từ NSNN trên địa bàn tỉnh Nam Định, cụ thể: Một là, đổi mới công tác kế hoạch đầu tư. Hai là, nâng cao chất lượng lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư. Ba là, thực hiện nghiêm túc Luật đấu thầu. Bốn là, nâng cao kỷ luật và chất lượng quyết toán vốn đầu tư. Năm là, đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư. Sáu là, chống thất thoát vốn NSNN trong đầu tư và xây dựng. Bảy là, đổi mới công tác cán bộ quản lý dự án và khai thác sử dụng. Tám là, nâng cao trình độ cán bộ quản lý vốn đầu tư XDCB. - Võ Văn Cần, 2014, Nghiên cứu cơ chế kiểm tra, giám sát vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN ở Việt Nam. Luận án Tiến sĩ Kinh tế. Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả đã phân tích, đánh giá hiệu quả hệ thống kiểm tra, giám sát đầu tư XDCB từ nguồn NSNN ở Việt Nam là : Bộ máy kiểm tra, giám sát chuyên trách (Thanh tra Chính phủ, KTNN, Thanh tra Bộ Tài chính...) chưa phân rõ chức năng nhiệm vụ gây chồng chéo lãng phí nguồn lực, khó quy trách nhiệ khi xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí. Tổ chức bộ máy kiểm tra, giám sát thiếu tính độc lập, thiếu trách nhiệm giải trình, thiếu chế tài đối với các đối tượng kiểm tra, giám sát. Luận án của tác giả cũng đưa ra một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả vốn đầu tư XDCB từ NSNN như hiệu quả kinh tế (dùng chỉ số ICOR, GDP, 7 GNP,...), hiệu quả xã hội như tăng thu ngân sách, mức gia tăng số người có việc làm, mức tăng thu ngoại tệ,.. và hiệu quả về mặt môi trường. Đặc biệt, tác giả Vỗ Văn Cần đã đưa ra nhóm chỉ tiêu kinh tế để phản ánh hiệu quả đầu tư cho một dự án cá biệt là thời gian hoàn vốn, giá trị hiện tại thuần, tỷ suất hoàn vốn nội bộ.. và những nguyên nhân làm giảm hiệu quả hoạt động hệ thống kiểm tra, giám sát vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN ở Việt Nam là thiếu tính hệ thống giữa các cơ quan kiểm tra, giám sát; chính sách trong đầu tư XDCB từ nguồn NSNN quá nhiều thủ tục phức tạp, tạo cơ chế «xin – cho»,.. - Nguyễn Tuấn Dũng, 2015, Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Luận văn Thạc sĩ quản lý kinh tế. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả đã nêu được cơ sở lý luận, phân tích thực trạng để đưa ra các giải pháp quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản của tỉnh Nghệ An, theo 2 nhóm: Nhóm giải pháp cơ bản về quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tỉnh. Nhóm giải pháp hỗ trợ quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tỉnh. Các bài viết, công trình nghiên cứu về quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận, chỉ ra nguyên nhân làm giảm hiệu quả của vốn đầu tư là do thất thoát, lãng phí, tiêu cực...trong công tác đầu tư XDCB từ NSNN. Nhưng chưa có nghiên cứu nào luận giải một cách đầy đủ và có hệ thống quá trình quản lý, đề xuất các giải pháp mang tính khoa học nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN riêng cho huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. 1.2 Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN 1.2.1 Khát quát về quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN * Khái niệm đầu tư: Theo mục 1 điều 3 của Luật đầu tư số 59/2005/QH11: “Đầu tư là việc 8 nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư”. Cụ thể hơn, đầu tư là việc sử dụng các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nhằm thu được các kết quả, thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai. Các nguồn lực sử dụng có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, hoặc là sức lao động và trí tuệ. Những kết quả đạt được có thể là sự gia tăng tài sản vật chất, tài sản tài chính hoặc là tài sản trí tuệ và nguồn lực có đủ điều kiện để làm việc với năng suất cao hơn cho nền kinh tế và cho toàn bộ xã hội. * Khái niệm đầu tư XDCB: - XDCB là hoạt động cụ thể tạo ra các tài sản cố định (khảo sát, thiết kế, xây dựng, lắp đặt máy móc thiết bị), kết quả của các hoạt động xây dựng cơ bản là các tài sản cố định, với năng lực phục vụ sản xuất nhất định. - Đầu tư XDCB trong nền kinh tế quốc dân là một bộ phận của đầu tư phát triển. Đầu tư XDCB là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đưa vào hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm thu được lợi ích với nhiều hình thức khác nhau. Đầu tư XDCB trong nền kinh tế quốc dân được thông qua nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, nâng cấp, hiện đại hoá hay khôi phục tài sản cố định cho nền kinh tế. * Khái niệm vốn đầu tư XDCB: - Vốn đầu tư: Tại mục 9 điều 3 của Luật đầu tư số 59/2005/QH11 nêu rõ: Vốn đầu tư là tiền và các tài sản hợp pháp khác để thực hiện các hoạt động đầu tư theo hình thức đầu tư trực tiếp hoặc đầu tư gián tiếp. - Vốn đầu tư XDCB: Là toàn bộ những chi phí để đạt được mục đích đầu tư bao gồm chi phí cho việc khảo sát thiết kế và xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác được ghi trong tổng dự toán. * Khái niệm ngân sách Nhà nước: 9