Tài liệu Luận văn quản lý tín dụng tiêu dùng tại ngân hàng tmcp ngoại thương việt nam chi nhánh việt trì

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN VIẾT BÁCH QUẢN LÝ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT TRÌ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - Năm 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN VIẾT BÁCH QUẢN LÝ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT TRÌ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Đức Trung Hà Nội - Năm 2015 LỜI CAM ĐOAN Tác giả luận văn: Tôi, Nguyễn Viết Bách, học viên cao học khóa 2013 - 2015, chuyên ngành: Quản lý kinh tế, Trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất cứ một công trình nào khác. Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Phú Thọ, ngày ..... tháng 8 năm 2015 Học viên Nguyễn Viết Bách LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm trong quá trình thực tiễn công tác, với sự cố gắng nỗ lực của bản thân. Lời đầu tiên tôi xin dành bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới thầy giáo - TS. Nguyễn Đức Trung là người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình hướng dẫn cho tôi cả chuyên môn và phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cám ơn Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam- CN Việt Trì đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu và cung cấp thông tin của luận văn. Tôi xin chân thành cám ơn các thầy, cô giáo trong Trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình hoàn thành luận văn này. Sau cùng, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn. Mặc dù với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý Thầy, quý Cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Phú Thọ, ngày tháng 8 năm 2015 Học viên Nguyễn Viết Bách MỤC LỤC DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ i DANH SÁCH CÁC BẢNG ........................................................................... ii DANH SÁCH CÁC BIỂU ............................................................................. ii DANH SÁCH HÌNH ..................................................................................... iii MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 ................................................................................................... 6 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .............................................................................................. 6 1.1. Tổng quan tình hình nhiên cứu .................................................... 6 1.1.1. Các công trình nghiên cứu ...................................................... 6 1.1.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ..................................... 7 1.2. Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại ............................ 8 1.2.1. Khái niệm hoạt động tín dụng của NHTM ................................ 9 1.2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng ............................................... 9 1.2.3. Phân loại tín dụng .................................................................. 11 1.3. Khái quát chung về tín dụng tiêu dùng ........................................ 13 1.3.1. Khái niệm về tín dụng tiêu dùng ............................................. 13 1.3.2 Đặc điểm của các khoản tín dụng tiêu dùng ............................ 13 1.3.3. Phân loại tín dụng tiêu dùng ................................................... 15 1.4. Nghiệp vụ tín dụng tiêu dùng và quản lý tín dụng tiêu dùng của ngân hàng thương mại ........................................................................................... 21 1.4.1. Khái niệm quản lý tín dụng tiêu dùng ..................................... 21 1.4.2. Mục đích công tác quản lý tín dụng tiêu dùng ......................... 21 1.4.3. Hiệu quả công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại ngân hàng thương mại ......................................................................................... 22 1.4.4. Sự cần thiết tín dụng tiêu dùng của Ngân hàng thương mại ..... 24 1.4.5. Nhu cầu vay tiêu dùng và các nguồn tài trợ ............................ 26 1.4.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại ................................................................................. 27 1.5. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý tín dụng tiêu dùng ở ngân hàng thương mại ................................................................................. 32 1.5.1. Các chỉ tiêu định lượng .......................................................... 32 1.5.2. Chỉ tiêu định tính ................................................................... 34 1.6. Kinh nghiệm quản lý tín dụng tiêu dùng của một số Ngân hàng thương mại trên địa bàn ....................................................................... 36 1.6.1. Kinh nghiệm quản lý tín dụng tiêu dùng của Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam - CN Phú Thọ................................................... 36 1.6.2. Kinh nghiệm quản lý tín dụng tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - CN Phú Thọ .................................................. 37 1.6.3. Kinh nghiệm quản lý tín dụng tiêu dùng của Agribank Chi nhánh tỉnh Phú Thọ ....................................................................................... 37 1.6.4. Bài học kinh nghiệm đối với NHNT Việt Trì .......................... 39 CHƯƠNG 2 ................................................................................................. 40 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................ 40 2.1. Câu hỏi nhiên cứu ...................................................................... 40 2.2. Phương pháp nhiên cứu .............................................................. 40 2.2.1. Phương pháp luận .................................................................. 40 2.2.2 Các phương pháp nghiên cứu cụ thể ........................................ 41 2.2.3. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu ............................ 43 2.2.4. Các bước thực hiện và thu thập số liệu.................................... 44 2.2.5. Các công cụ được sử dụng ..................................................... 45 CHƯƠNG 3 ................................................................................................. 46 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÍN DỤNG ................ 46 TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VN- CN VIỆT TRÌ 46 3.1. Tổng quan về NHNT Việt Trì ..................................................... 46 3.2. Thực Trạng hoạt động tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì ............. 53 3.3. Quy trình xử lý phát sinh nợ quá hạn .......................................... 61 3.4. Thực trạng quản lý tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì ............ 66 3.5. Đánh giá quản lý tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì ............... 73 CHƯƠNG 4 ................................................................................................. 87 GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NHNT VIỆT TRÌ .................................................................................. 87 4.1.Định hướng quản lý tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì ........... 87 4.1.1. Nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng là thể nhân .................. 87 4.1.2. Định hướng hoạt động tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì . 88 4.2. Một số giải pháp nhằm phát triển TDTD tại NHNT Việt Trì ........ 90 4.2.1. Lập kế hoạch phát triển tín dụng tiêu dùng .............................. 90 4.2.2. Hoàn thiện các sản phẩm tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì 92 4.2.3. Hoàn thiện chiến lược Marketing trong ngân hàng .................. 95 4.2.4. Bán chéo sản phẩm dịch vụ ngân hàng .................................. 104 4.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .................................... 107 4.2.6. Mở rộng mạng lưới của Ngân hàng ....................................... 108 4.3. Một số kiến nghị ...................................................................... 108 4.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ................ 108 4.3.2.Kiến nghị đối với Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam ............ 110 KẾT LUẬN ................................................................................................ 113 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................... 115 DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 ASEAN Hiệp hội các nước Đông Nam Á 2 CBCNV Cán bộ công nhân viên 3 CPI Chỉ số năng lực cạnh tranh 4 NHNT Ngân hàng Ngoại Thương NHNT 5 Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam- CN Việt Trì Việt Trì 6 NHTM Ngân hàng cổ phần thương mại 7 TCTD Tổ chức tín dụng 8 TDTD Tín dụng tiêu dùng 9 WTO Tổ chức Thương mại thế giới 10 XNK Xuất nhập khẩu i DANH SÁCH CÁC BẢNG STT Bảng Nội dung 1 Bảng 3.1 2 Bảng 3.2 Tình hình sử dụng vốn tại NHNT Việt Trì 49 3 Bảng 3.3 Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh năm 2014 51 4 Bảng 3.4 5 Bảng 3.5 Tình hình hoạt động TDTD tại NHNT Việt Trì 70 6 Bảng 3.6 Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh năm 2014 82 Tình hình Huy động vốn và sử dụng vốn NHNT Việt Trì Tình hình hoạt động cho vay theo thành phần kinh tế tại NHNT Việt Trì Trang 47 68 DANH SÁCH CÁC BIỂU STT 1 2 Biểu Biểu đồ 3.1 Biểu đồ 3.2 Nội dung Trang Tỷ lệ nợ quá hạn tại NHNT Việt Trì 53 Cơ cấu cho vay tiêu dùng 71 ii DANH SÁCH HÌNH STT Hình Nội dung 1 Hình 1.1 Sơ đồ Cho vay tiêu dùng gián tiếp 18 2 Hình 1.2 Sơ đồ Cho vay tiêu dùng trực tiếp 20 3 Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức NHNT Việt Trì 46 iii Trang MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Trong đời sống kinh tế xã hội hoạt động sản xuất luôn được tiến hành theo một chu kỳ nhất định, chu kỳ đó luôn bắt đầu từ sản xuất qua lưu thông rồi được kết thúc ở tiêu dùng. Có hai loại tiêu dùng đó là tiêu dùng cho hoạt động sản xuất (mua máy móc thiết bị, công cụ lao động, nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động sản xuất) và tiêu dùng cá nhân. Trong đó, tiêu dùng cá nhân luôn được coi là mục tiêu cuối cùng của quá trình sản xuất, nó thúc đẩy sản xuất phát triển, khuyến khích quá trình sản xuất và kinh doanh thương mại được thông suốt. Thông qua tiêu dùng sản phẩm của sản xuất mới thực sự phát huy vai trò.Sản xuất tạo ra tiêu dùng, nâng cao chất lượng cuộc sống.Nhu cầu tạo ra sản phẩm, cũng tức là tạo ra động cơ bên trong tạo ra động lực thúc đẩy sản xuất, nó cũng là tiền đề cho sản xuất. Thông thường người ta chỉ tiến hành mua sắm hay sử dụng các hàng hoá dịch vụ khi họ tích luỹ đủ một lượng tiền nhất định chứ không nghĩ đến việc đi vay để tiêu dùng. Ngược lại, đối với sản xuất khi có một phương án khả thi cùng với một số điều kiện nhất định họ sẽ tìm các nguồn tài trợ để thực hiện phương án kinh doanh của mình, thông thường họ tìm đến các Ngân hàng Thương mại (NHTM) Một trong các nguyên nhân khiến các NHTM có được một vị trí quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ là không ngừng khai thác nguồn tiền gửi của dân cư và coi đây là nguồn vốn hoạt động quan trọng nhất.Tuy nhiên, các hộ gia đình và cá nhân không muốn gửi tiền của mình vào ngân hàng nếu họ thấy rằng họ không thể vay lại tiền từ chính ngân hàng đó.Hơn nữa, trong một số nghiên cứu gần đây, tín dụng tiêu dùng thường là một trong những khoản mục tài sản mang lại nhiều lợi nhuận cho ngân hàng. 1 Tín dụng tiêu dùng ra đời cùng với sự phát triển của hệ thống ngân hàng, là một hình thức khá phổ biến hiện nay đặc biệt là ở một số nước phát triển trên thế giới. Đây tuy là hoạt động tuy không còn mới mẻ trong các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, nhưng vẫn chưa phát huy hết hiệu quả của nó đặc biệt là tại chi nhánh Việt Trì của Ngân hàng Ngoại thương (NHNT) Việt Nam. Chúng ta đã quen với việc mua hàng hóa tiêu dùng có giá trị từ vài triệu lên đến vài trăm triệu được trả trực tiếp bằng tiền mặt nhưng việc này là rất hiếm hoi ở nước ngoài. Bới vì ở nước ngoài việc thanh toán hầu hết được thực hiện thông qua hệ thống ngân hàng. Để tạo điều kiện cho các khách hàng có thể thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng của mình, các ngân hàng sẽ cho vay tiêu dùng bằng tiền hay hàng hóa. Người được hưởng tín dụng tiêu dùng không phải thế chấp bất cứ một loại tài sản nào mà chỉ cần chứng minh được thu nhập. Người vay tín dụng sẽ phải trả một phần gốc và lãi hàng tháng. Hơn thế, cho vay tiêu dùng đã trở thành một sản phẩm quan trọng của các ngân hàng trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng khó khăn. Với hơn 2 triệu người gia nhập nhóm tiêu dùng mỗi năm, trong đó, gần 2/3 dân số Việt Nam dưới độ tuổi 35 và nhóm dân số trẻ này có xu hướng du lịch và trải nghiệm thế giới, cuộc đua tín dụng tiêu dùng được nhận định là sẽ ngày càng nóng. Cùng với đó, hoạt động tín dụng tiêu dùng cũng phát sinh nhiều rủi ro cao, hoạt động tín dụng tiêu dùng của ngân hàng thương mại và công ty tài chính đan xen lẫn nhau. Sự cạnh tranh cung cấp sản phẩm dịch vụ này cũng khá khốc liệt. Cụ thể: Ngân hàng thương mại và công ty tài chính đều cung cấp một số sản phẩm tín dụng tiêu dùng như: cho vay trả góp để mua phương tiện đi lại, trang thiết bị gia đình, cho vay tiền mặt phục vụ đời sống... đối với đối tượng khách hàng phi chuẩn và cùng với cách thức tiếp cận qua điểm giới thiệu dịch vụ. Trong khi đó, theo thông lệ quốc tế, đối tượng khách hàng của ngân hàng là người có thu nhập từ khá trở lên, có điểm tín dụng cao, có lịch 2 sử tín dụng tốt. Còn đối tượng khách hàng của công ty tài chính là khách hàng đại chúng (phi chuẩn) có thu nhập trung bình, thấp, chưa có lịch sử tín dụng hoặc điểm tín dụng thấp. Như vậy việc quản lý công việc tín dụng tiêu dùng vừa đồng thời đáp ứng nhu cầu khách hàng để đảm bảo sự vượt trội đối thủ cạnh tranh vừa phải đảm bảo hạn chế rủi ro cho NHTM. Qua nhiên cứu thu thập tài liệu, tác giả nhận thấy, các nhiên cứu trước đều chưa nêu được đầy đủ tính cấp thiết, vị trí, vai trò của cho vay tín dụng tiêu dùng của NHTM. Đặc biệt, hiện chưa có nhiên cứu đánh giá đưa ra hệ thống giải pháp toàn diện công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì ( NHNT Việt Trì) trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay. Đa số các tài liệu thường nghiên cứu các thực trạng chung của các NHTM trong nước. Có đề xuất giải pháp, song, đều chưa đầy đủ.hoặc không phù hợp với chính sách của NHNT Việt Trì. Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn nhiên cứu đề tài “ Quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì ” làm luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh tế tại Trường Đại học kinh tế, Đại học quốc gia Hà Nội. Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì như thế nào? Những giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì ?. 2. Mục đích và nhiệm vụ nhiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động tín dụng tiêu dùng trong hoạt động ngân hàng. Đánh giá thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm quản lý hoạt động tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì tốt. 3 Nâng cao vị thế cạnh tranh và hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHNT Việt Trì trên địa bàn Tỉnh Phú Thọ. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động quản lý tín dụng tiêu dùng hoạt động kinh doanh Ngân hàng. Phân tích kinh nghiệm quản lý và phát triển tín dụng tiêu dùng của một số Ngân hàng trong cùng hệ thống và trên địa bàn, bài học cho NHNT Việt Trì. - Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì nói chung trong giai đoạn 2011 - hết năm 2014, từ đó tìm ra những nhân tố, yếu tố ảnh hưởng đến đến nguồn vốn, khó khăn khi thực hiện phát triển tín dụng tiêu dùng ở địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú thọ với đặc điểm nhiều khu công nghiệp dàn trải, mặt bằng về kinh tế, xã hội không đồng đều. - Nhấn mạnh vào những vấn đề cần đặc biệt quan tâm: Đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm đẩy mạnh hoạt động kinh doanh của chi nhánh, đặc biệt mảng phát triển tín dụng tiêu dùng. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nhiên cứu của luận văn là công tác quản lý tín dụng tiêu dùng của ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề thực tiễn, cụ thể trong công tác quản lý tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói chung và trong thành phố Việt Trì nói riêng. 1.3.2.2. Phạm vi về không gian nghiên cứu: Tập chung nghiên cứu về công tác quản lý tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì, Tỉnh Phú Thọ. 1.3.2.3. Phạm vi về thời gian nghiên cứu: 4 Luận văn tập trung phân tích các vấn đề trong giai đoạn từ năm 2011 đến hết năm 2014. 4. Ý nghĩa khoa học của luận văn Luận văn góp phần hệ thống lại một số vấn đề lý luận về tín dụng tiêu dùng . Chỉ ra những khó khăn, thuận lợi của công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại NHNT Việt Trì, qua đó thấy được những tiềm năng cũng như thách thức trong công tác quản lý hoạt động tín dụng tiêu dùng của chi nhánh. Đề xuất các giải pháp phù hợp góp phần hoàn thiện công tác quản lý tín dụng tiêu dùng của NHNT Việt Trì trên địa bàn Tỉnh Phú Thọ. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn này được chia thành 4 chương như sau: Chương 1: Tổng quan tình hình nhiên cứu và cơ sở lý luận về quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại. Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu. Chương 3: Kết quả nghiên cứu công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì. Chương 4: Giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì. 5 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan tình hình nhiên cứu 1.1.1. Các công trình nghiên cứu Tính đến nay, có rất nhiều đề tài nghiên cứu về quản lý tín dụng cũng như quản lý tín dụng tiêu dùng, cụ thể như: "Phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng Phát triển nông thôn Việt Nam” ( 2014), Ts Vũ Văn Thực, Tạp chí Phát triển và hội nhập. Đây là một trong những công trình nhiên cứu đánh giá chi tiết thực trạng cho vay tiêu dùng tại Agribank và đề ra một số giải pháp nhằm phát triển dịch vụ này tại Việt Nam. “ Hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương VN-CN Quảng Nam” ( 2013)- Luận văn thạc sĩ của Lê thị Xuân Nguyên. Nội dung chính của đề tài là đề cập đến việc hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Vietcombank Quảng Nam, trên cơ sở phân tích thực trạng và đề ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý tín dụng tiêu dùng tại Vietcombank Quảng Nam. "Tín dụng và lãi suất tín dụng” (2005) do Vũ Quang Kiệt, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Trong cuốn sách này, theo các tác giả, mỗi ngân hàng thương mại muốn vững mạnh và phát triển đều phải được xây dựng chính sách quy trình tins dụng riêng, chú trọng quản lý tín dụng và tín dụng tiêu dùng. Thường xuyên giám sát kiểm tra, hoàn thiện quy trình quản lý tín dụng. Cuốn sách quan trọng này đã góp phần lý giải, hệ thống hoá các căn cứ khoa học của việc nâng cao chất lượng quản lý tín dụng, đặc biệt là quản lý tín dụng tiêu dùng, từ đó đưa ra những kiến nghị về phương hướng, giải pháp nhằm củng cố quy 6 trình quản lý tín dụng tiêu dùng và mức áp dụng lãi suất phù hợp cho các ngân hàng thương mại cho phù hợp với đặc thù nền kinh tế hiện nay ở Việt Nam. Các công trình được nêu ra ở trên đã cung cấp những thông tin bổ ích dưới các khía cạnh và các mức độ khác nhau, nhất là lý luận về quản lý tín dụng và quản lý tín dụng tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam ở Việt Nam thời kỳ đổi mới những năm gần đây; đúc rút nhiều kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp có giá trị về những vấn đề lý luận và thực tiễn trong quản lý tín dụng tiêu dùng, là nguồn tư liệu quý cho việc nghiên cứu quản lý tín dụng tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoại thương VN-CN Việt Trì nói riêng. 1.1.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu Các công trình khoa học trên tiếp cận công tác quản lý tín dụng tiêu dùng từ nhiều cách, nhiều góc độ khác nhau, nhưng tựu chung lại, các nhà khoa học với tư cách là những chủ thể sáng tạo, nghiên cứu, khảo sát, phân tích khái quát nêu trên đều cố gắng giải quyết những vấn đề căn cốt của việc quản lý tín dụng tiêu dùng với những mức độ khác nhau, xuyên qua những công trình đó, có thể tổng quan lại những vấn đề sau đây: Một là, các nhà khoa học đã tập trung phân tích quan niệm, vai trò và đặc điểm của tín dụng tiêu dùng từng ngân hàng thuộc hệ thống ngân hàng Việt Nam với các nét đặc thù của nó. Điều này rất có ý nghĩa quan trọng, giúp cho chúng ta có thể hiểu biết rõ hơn về vai trò tín dụng tiêu dùng trong từng tổ chức ngân hàng quốc doanh và ngân hàng thương mại. Hai là, với các cách tiếp cận khác nhau, các nhà khoa học đã đưa ra những định nghĩa có ý nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp về quản lý tín dụng và quản lý tín dụng tiêu dùng. Từ việc nhận thức được vai trò của quản lý tín dụng tiêu dùng, xác định được nguyên tắc, chỉ tiêu, phương pháp và quy trình quản lý sẽ giúp cho các ngân 7 hàng thương mại quản lý tốt hơn vấn đề tín dụng, đặc biệt là quản tín dụng tiêu dùng hiệu quả, chất lượng đáp ứng yêu cầu công việc. Ba là, từ việc đánh giá thực trạng quản lý tín dụng tiêu dùng của các ngân hàng thương mại, các nhà khoa học đã rút ra được ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại, từ đó xác định được chỉ tiêu đánh giá, công cụ, biện pháp tối ưu áp dụng cho việc quản lý tín dụng nói chung và tín dụng tiêu dùng nói riêng trong từng tổ chức ngân hàng thương mại. Nhìn chung, đã có không ít những công trình nghiên cứu đề cập đến công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam. Những kết quả nghiên cứu đó có những giá trị nhất định làm cơ sở cho việc đổi mới và hoàn thiện quy trình quản lý tín dụng tiêu dùng. Tuy nhiên các nhiên cứu này đều chưa nêu được đầy đủ tính cấp thiết, vị trí, vai trò của cho vay tín dụng tiêu dùng của NHTM. Đặc biệt, hiện chưa có nhiên cứu đánh giá đưa ra hệ thống giải pháp toàn diện công tác quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Việt Trì ( NHNT Việt Trì) trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay. Đa số các tài liệu thường nghiên cứu các thực trạng chung của các NHTM trong nước. Có đề xuất giải pháp, song, đều chưa đầy đủ.hoặc không phù hợp với chính sách của NHNT Việt Trì. Luận văn này mong muốn sẽ góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc quản lý tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương VN-CN Việt Trì. Luận văn xin kế thừa và tiếp thu có chọn lọc những kết quả nghiên cứu đã công bố có liên quan để phục vụ cho mục đích nghiên cứu của mình. 1.2. Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại 8 1.2.1. Khái niệm hoạt động tín dụng của NHTM Hoạt động tín dụng (cho vay) thường được coi là hoạt động kinh doanh cơ bản nhất của ngân hàng. Tín dụng là một quan hệ kinh tế trong đó ngân hàng chuyển cho chủ thể khác quyền sử dụng một lượng giá trị để sau một thời gian thu hồi về một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu với những điều kiện mà hai bên thoả thuận với nhau.Trong đó, ngân hàng là người cho vay còn khách hàng là người đi vay, thoả thuận giữa hai bên được xác định dựa trên cơ sở hợp đồng tín dụng, trên hợp đồng tín dụng sẽ quy định cụ thể thời hạn cho vay, số tiền cho vay, lãi suất cho vay. Như vậy, xuất phát từ những khái niệm trên đây về tín dụng ta có thể hiểu hoạt động tín dụng của NHTM đó là: Quan hệ dưới hình thức tiền tệ giữa một bên là ngân hàng - tổ chức chuyên kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ với một bên là các tổ chức hay cá nhân trong nền kinh tế. Các NHTM thực hiện cho vay vốn bằng tiền đối với các tổ chức kinh tế, thể nhân có nhu cầu để sản xuất kinh doanh, tiêu dùng hoặc vào mục đích hợp pháp khác. Như vậy, có quan điểm đồng nhất giữa “hoạt động tín dụng” và “hoạt động cho vay” của NHTM bởi vì bản chất của tín dụng là quan hệ vay mượn trên cơ sở của sự tín nhiệm giữa các bên. Nếu hiểu theo nghĩa rộng thì hoạt động tín dụng của NHTM không chỉ là hoạt động cho vay mà còn bao gồm nhiều hoạt động khác. Tuy nhiên để thống nhất khái niệm, “hoạt động tín dụng” ở đây được hiểu là “hoạt động cho vay” của NHTM. 1.2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng Hoạt động tín dụng ngân hàng có những vai trò nổi bật sau đây: - Tín dụng ngân hàng đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế để duy trì quá trình tái sản xuất, góp phần đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. Ngân hàng đóng vai trò cung cấp vốn cho nền kinh tế thông qua hoạt động tín dụng của mình.Vốn tín dụng ngân hàng giúp doanh nghiệp hình thành một nguồn vốn 9