ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
----------------------
ĐẶNG THỊ NGỌC HOA
QUẢN LÝ NGUỒN VỐN VAY
TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN
LÀM KINH TẾ TẠI HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
HÀ NỘI – 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
----------------------
ĐẶNG THỊ NGỌC HOA
QUẢN LÝ NGUỒN VỐN VAY
TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN
LÀM KINH TẾ TẠI HÀ NỘI
Chuyên ngành
:
Quản lý kinh tế
Mã số
:
60 34 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM QUỲNH ANH
HÀ NỘI – 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dƣới sự
hƣớng dẫn của TS. PHẠM QUỲNH ANH
Các số liệu nêu ra trong luận văn là trung thực, đảm bảo tính khách quan,
khoa học. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Hà Nội, ngày 10 tháng 10 năm 2014
TÁC GIẢ ĐỀ TÀI
Đặng Thị Ngọc Hoa
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đƣợc khóa luận tốt nghiệp này, tôi xin bày tỏ sự kính
trọng và biết ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Phạm Quỳnh Anh ngƣời đã trực tiếp
hƣớng dẫn tận tình và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn
thiện khóa luận.
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo cùng cán bộ công
nhân viên Trƣờng Đại học Kinh tế đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong
suốt thời gian học tập tại trƣờng và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Nông thôn – Trung ƣơng Đoàn, Thành
đoàn Hà Nội, Ngân hàng chính sách xã hội Thành phố đã tạo điều kiện thuận
lợi cho tôi hoàn thiện khóa luận này.
Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ của các quận, huyện Đoàn và các tổ,
hộ, thanh niên đã giúp đỡ tôi trong việc thu thập số liệu khảo sát.
Tôi xin cảm ơn gia đình, chồng, ngƣời thân, bạn bè đã động viên, hỗ
trợ vật chất và tinh thần giúp đỡ tôi trong quá trình làm khóa luận.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả
Đặng Thị Ngọc Hoa
MỤC LỤC
Danh mục các từ viết tắt..................................................................................... i
Danh mục các bảng ........................................................................................... ii
Danh mục các hình ........................................................................................... iii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGUỒN
VỐN VAY TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN LÀM
KINH TẾ ........................................................................................................... 7
1.1 Một số vấn đề lí luận căn bản về thanh niên làm kinh tế đƣợc hỗ trợ vốn
vay từ ngân sách Nhà nƣớc ............................................................................ 7
1.1.1 Khái niệm và nội dung hoạt động làm kinh tế của thanh niên được
hỗ trợ nguồn vốn vay từ ngân sách Nhà nước ........................................... 7
1.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng ..................................................................... 8
1.1.3 Nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nước hỗ trợ thanh niên làm kinh tế . 10
1.2 Mô hình Đoàn Thanh niên quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà
nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế .............................................................. 13
1.2.1 Xây dựng, ban hành các qui định về thanh niên vay vốn ngân sách
nhà nước làm kinh tế ................................................................................ 13
1.2.2 Quản lý thanh niên vay vốn ngân sách nhà nước làm kinh tế tại
thành phố Hà nội ...................................................................................... 21
1.2.3 Tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý vốn vay từ NSNN cho thanh niên
làm kinh tế qua tổ chức Đoàn .................................................................. 24
1.3 Kinh nghiệm hỗ trợ thanh niên của một số tỉnh, thành đoàn ................ 25
1.4 Bài học kinh nghiệm …… ................................................................... 259
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGUỒN VỐN VAY TỪ NGÂN
SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN LÀM KINH TẾ Ở HÀ NỘI
......................................................................................................................... 31
2.1. Tổng quan thanh niên phát triển kinh tế ở Hà nội ................................ 31
2.2. Nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế ở
Hà nội ........................................................................................................... 32
2.2.1 Cơ cấu hỗ trợ theo loại hình hoạt động kinh tế ............................. 33
2.2.2 Cơ cấu hỗ trợ theo quận, huyện ...................................................... 34
2.3 Thực trạng tổ chức Đoàn thanh niên thành phố Hà nội quản lý nguồn
vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế những năm
vừa qua ......................................................................................................... 34
2.3.1. Qui định về vay vốn ngân sách nhà nước ...................................... 34
2.3.2. Quản lý dự án vay vốn ngân sách nhà nước .................................. 40
2.4. Đánh giá hiệu lực quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ
thanh niên Hà nội làm kinh tế ...................................................................... 53
2.4.1. Những điểm mạnh .......................................................................... 53
2.4.2. Các hạn chế .................................................................................... 57
2.3.3. Nguyên nhân ................................................................................... 62
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGUỒN
VỐN VAY TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN LÀM
KINH TẾ Ở HÀ NỘI ....................................................................................... 67
3.1. Dự báo xu thế vận động của thanh niên và phƣơng hƣớng hỗ trợ ....... 67
3.1.1. Dự báo xu thế thanh niên tham gia phát triển kinh tế ................... 67
3.1.2. Phương hướng tạo nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nước hỗ trợ
thanh niên làm kinh tế ở Hà nội ............................................................... 68
3.2. Kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn vay từ
ngân sách hỗ trợ thanh niên làm kinh tế ở Hà nội ....................................... 69
3.2.1. Chính phủ, Uỷ ban Nhân dân Thành phố, quận, huyện ................. 69
3.2.2.Hệ thống tổ chức Đoàn ................................................................... 72
3.2.3. Đổi mới cải tiến công tác phối hợp quản lý nguồn vốn vay từ ngân
sách hỗ trợ thanh niên làm kinh tế ........................................................... 73
3.2.4. Tiếp tục nâng cao nhận thức về sự cần thiết hỗ trợ thanh niên làm
kinh tế ....................................................................................................... 75
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 78
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
BĐD
Ban đại diện
2
ĐVTN
Đoàn viên thanh niên
3
GQVL
Giải quyết việc làm
4
HĐQT
Hội đồng quản trị
5
KHKT
Khoa học kỹ thuật
6
NHCSXH
Ngân hàng chính sách xã hội
7
NSNN
Ngân sách nhà nƣớc
8
TK&VV
Tiết kiệm và Vay vốn
9
TR.Đ
Triệu đồng
10
UBND
Ủy ban nhân dân
i
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT Bảng
Nội dung
1
Bảng 2.1 Số liệu về tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức
2
Bảng 2.2
3
Bảng 2.3
4
Bảng 2.4 Số liệu vay vốn ủy thác qua Đoàn thanh niên
5
Bảng 2.5
6
Bảng 2.6
Số liệu về tập huấn dự án, chuyển giao tiến bộ
KHKT
Thống kê số lƣợt kiểm tra giám sát giai đoạn 2003 2012
Tổng hợp phiếu điều tra khảo sát các hộ gia đình
thanh niên về nguồn vốn vay làm kinh tế tại Hà nội
Dƣ nợ ủy thác cho vay thông qua 04 tổ chức chính
trị - xã hội
Trang
41
41
47
48
49
56
Bảng tổng hợp phiếu điều tra khảo sát cán bộ làm
7
Bảng 2.7 công tác triển khai, quản lý nguồn vốn vay cho
thanh niên
ii
60
DANH MỤC CÁC HÌNH
STT
Hình
Nội dung
Trang
1
Hình 2.1
Quy trình của hộ vay vốn nguồn vốn Trung ƣơng
43
2
Hình 2.2
Quy trình hộ vay vốn giải quyết việc làm
43
iii
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh niên là lực lƣợng xã hội to lớn và tiên phong trong phát triển
kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Đảng và Nhà nƣớc ta luôn đề ra chủ trƣơng,
đƣờng lối, chính sách tạo điều kiện, môi trƣờng cho thanh niên đƣợc tham
gia công việc một cách chủ động, sáng tạo, phát huy, cống hiến tài năng và
sức trẻ trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế
quốc tế của đất nƣớc.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là một bộ phận trong hệ
thống chính trị của Việt Nam và do đó hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
là một trong những nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng đối với tổ chức Đoàn.
Các hoạt động hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế đƣợc các cấp bộ Đoàn
chú trọng đẩy mạnh, đặc biệt là các hoạt động tăng cƣờng hỗ trợ nguồn lực
về vốn và ứng dụng chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất,
tạo cơ hội cho thanh niên lập thân, lập nghiệp, vƣơn lên làm giàu chính
đáng bằng sức lực và trí tuệ của mình, tham gia phát triển kinh tế gia đình
và địa phƣơng. Qua thực tiễn hoạt động, xuất hiện ngày càng nhiều tấm
gƣơng thanh niên sản xuất kinh doanh giỏi với những mô hình kinh tế
thanh niên có giá trị, đạt hiệu quả cao, góp phần giải quyết việc làm và tạo
thu nhập thƣờng xuyên, ổn định cho thanh niên.
Hà nội hiện có 2,7 triệu thanh niên chiếm gần 40% dân số Thủ đô, là
lực lƣợng có trình độ học vấn cao, bản lĩnh chính trị, năng động, sáng tạo.
Tuy nhiên, trƣớc những biến động phức tạp của tình hình kinh tế thế giới, sự
tác động từ mặt trái của cơ chế thị trƣờng, trƣớc yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô và đất nƣớc, thanh
niên càng mong muốn đƣợc tạo điều kiện để phát huy hơn vai trò trong các
1
hoạt động kinh tế. Do đó công tác hỗ trợ nói chung cho thanh niên phát triển
kinh tế và hỗ trợ từ nguồn ngân sách thông qua Đoàn Thanh niên (ĐTN) có ý
nghĩa quan trọng đối với thanh niên Hà nội hiện nay. Tuy nhiên, công tác hỗ
trợ này của tổ chức Đoàn Thanh niên Thành phố có phát huy đƣợc hiệu quả
hay không phụ thuộc đáng kể vào chính sách, cơ chế quản lí của hệ thống tổ
chức Đoàn, chính quyền Thành phố và các cơ quan chức năng.
Từ những vấn đề đó đặt ra yêu cầu cần có sự nghiên cứu một cách cơ
bản, có hệ thống vấn đề chính sách, biện pháp quản lý hỗ trợ cho thanh niên
phát triển kinh tế ở Hà nội, góp phần xây dựng kinh tế Thủ đô tăng trƣởng
cao, ổn định trong điều kiện Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế
giới. “Quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nước hỗ trợ thanh niên làm
kinh tế tại Hà nội ” là đề tài đóng góp giải quyết các yêu cầu nghiên cứu này.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Thời gian qua, ở Việt Nam đã có một số công trình, đề tài, bài viết liên
quan đƣợc tiếp cận nghiên cứu dƣới nhiều góc độ và phạm vi khác nhau nhƣ:
nghiên cứu về thanh niên phát triển kinh tế, về phát triển kinh tế ngoại thành
Hà nội, về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, ...
- Nguyễn Lan Hƣơng (2003), “Báo cáo khoa học phát huy vai trò xung
kích của Đoàn viên thanh niên trong việc tham gia phát triển kinh tế – xã hội
của Thủ đô Hà nội”.
- Nguyễn Lan Hƣơng (2006) “Báo cáo khoa học phát huy vai trò xung
kích của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hà nội giai
đoạn 2006 – 2010”
- Nguyễn Hoàng Hiệp (2009),“Mô hình phát triển kinh tế trong thanh
niên nông thôn” tài liệu do Bí thƣ Trung ƣơng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chủ
trì biên soạn.
2
- Nguyễn Thị Ngọc (2010), “Hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế ở các
Huyện của Hà nội”, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Học viện Chính trị - Hành chính
Quốc gia Hồ Chí Minh.
- “Thanh niên với nghề nghiệp và việc làm” tài liệu của Ban điều hành
đề án 103, Trung ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Các công trình này chủ yếu tập trung phân tích, nghiên cứu những điều
kiện, yếu tố thuận lợi giúp thanh niên lập thân, lập nghiệp, phát triển kinh tế,
phát huy vai trò của thanh niên, vai trò của tổ chức Đoàn. Đồng thời định
hƣớng, giới thiệu quy trình thành lập một số mô hình phát triển kinh tế phù
hợp, hiệu quả cho thanh niên, giới thiệu một số mô hình phát triển kinh tế
hiệu quả trong thanh niên, giới thiệu về kinh tế trang trại Việt Nam trong thời
kỳ đổi mới, thanh niên với phát triển kinh tế trang trại và một số mô hình
trang trại thanh niên.
- Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện ủy thác vốn vay cho đoàn viên
thanh niên trên địa bàn thành phố Hà nội giai đoạn 2003 – 2012 của Ban
Chấp hành Thành phố Hà nội, tháng 5/2013.
- Báo cáo tổng kết 10 năm (2003 – 2012) hoạt động của Ngân hàng
chính sách xã hội thành phố Hà nội – Mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện
đến năm 2020 của NHCSXH TPHN, tháng 3/2013.
- Báo cáo tổng kết 10 năm hoạt động ủy thác cho vay vốn đối với hộ
nghèo và các đối tượng chính sách khác giai đoạn 2003 – 2012 của Trung
ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tháng 7/2013.
Báo cáo đã đánh giá thực trạng phát triển kinh tế - xã hội ở Hà nội, trong
thanh niên Hà nội giai đoạn 2003 – 2012 và đề xuất một số giải pháp thực
hiện đến năm 2020. Tuy nhiên, việc đánh giá thực trạng và đề xuất các giải
pháp chủ yếu mang tính khái quát; các đánh giá và giải pháp cụ thể cho đối
tƣợng là thanh niên làm kinh tế tại Hà nội còn hạn chế.
3
Có thể thấy rằng, cho đến nay, chƣa có công trình khoa học nào đã công
bố tập trung nghiên cứu trực diện vấn đề quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách
nhà nƣớc hỗ trợ cho thanh niên làm kinh tế trên địa bàn thành phố Hà nội.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
+ Phân tích, đánh giá mô hình quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà
nƣớc (NSNN) hỗ trợ thanh niên làm kinh tế tại Hà nội
+ Khuyến nghị những giải pháp để tổ chức Đoàn Thanh niên hỗ trợ hiệu quả
thanh niên làm kinh tế nói chung, đặc biệt thông qua nguồn vốn vay từ ngân sách
nhà nƣớc tại thành phố Hà nội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hoá và làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về vốn ngân sách
nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế và nội dung, phƣơng thức quản lý
nguồn vốn trong điều kiện kinh tế thị trƣờng nhìn từ góc độ cơ chế chính sách
nói chung và từ sự hỗ trợ của tổ chức ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh.
- Đánh giá hiệu lực, hiệu quả quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà
nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế trên địa bàn thành phố Hà nội thông qua tổ
chức Đoàn.
- Phân tích nguyên nhân thành công và hạn chế mô hình quản lý nguồn
vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế tại Hà nội
- Đề xuất bổ sung, cải tiến mô hình tổ chức Đoàn hỗ trợ thanh niên làm kinh
tế tại Hà nội nói chung và qua nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc nói riêng.
3.3. Câu hỏi nghiên cứu
- Đặc điểm của vốn ngân sách nhà nƣớc cho thanh niên vay làm kinh tế?
- Cơ chế quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc cho thanh
niên làm kinh tế thông qua tổ chức Đoàn Thanh niên trên địa bàn thành
phố Hà nội?
4
- Những thành công và hạn chế trong quản lý nguồn vốn vay từ NSNN
cho thanh niên làm kinh tế thông qua tổ chức Đoàn tại Hà nội?
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về chính sách, biện pháp, hiệu
lực quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh
tế, tập trung vào những biện pháp hỗ trợ từ phía tổ chức Đoàn Thanh niên.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Thanh niên làm kinh tế có phạm vi rộng do nhiều nhân tố tác động và
bao gồm các loại hình hoạt động cụ thể phong phú. Tuy nhiên, luận văn chỉ
tập trung nghiên cứu sự quản lý của tổ chức Đoàn thanh niên thành phố Hà
nội đối với nguồn vốn vay từ NSNN hỗ trợ cho thanh niên sống ở Hà nội với
mục tiêu nhằm phát triển kinh tế, trong đó tập trung vào mô hình kinh tế
thanh niên. Các sự hỗ trợ khác không thuộc phạm vi nghiên cứu của luận văn.
Về thời gian, luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá công tác quản lý
nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ cho thanh niên làm kinh tế từ
năm 2003 – 2012, đề xuất giải pháp trong thời gian tới.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
* Phương pháp phân tích so sánh và tổng hợp khái quát
* Phương pháp khảo sát điều tra qua phiếu/bảng hỏi ý kiến
Phiếu hỏi ý kiến đƣợc phát đến 2 nhóm, cụ thể là:
Nhóm cán bộ Đoàn: 150 phiếu trong đó
+ Cán bộ Trung ƣơng Đoàn, Thành Đoàn: 10 phiếu
+ Cán bộ phụ trách công tác vay vốn tại quận, huyện đoàn: 20 phiếu
+ Cán bộ Ngân hàng chính sách phụ trách công tác vay vốn qua Đoàn
Thanh niên : 20 phiếu
5
+ Bí thƣ Đoàn xã, thị trấn (những ngƣời trực tiếp triển khai công tác vay
vốn cho thanh niên thực hiện) : 100 phiếu
Nhóm các Đoàn viên thanh niên là chủ dự án, hộ gia đình, tổ trƣởng tổ
tiết kiệm vay vốn: 100 phiếu
6. Những đóng góp của luận văn
Làm rõ qui trình và nội dung quản lý vốn ngân sách nhà nƣớc cho thanh
niên vay làm kinh tế, các tiêu chí trực tiếp và gián tiếp đánh giá hiệu lực, hiệu
quả công tác quản lý này.
Phân tích toàn diện qui trình quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà
nƣớc cho thanh niên làm kinh tế thông qua tổ chức Đoàn Thanh niên trên
địa bàn thành phố Hà nội. Trên cơ sở kết quả khảo sát ý kiến đánh giá của
cả các cán bộ Đoàn và hộ thanh niên đƣợc vay vốn đã khái quát và phân
tích nguyên nhân các ƣu điểm và hạn chế của công tác này dựa trên các
tiêu chí đã đƣợc tác giả xây dựng.
Đề xuất các giải pháp tới các cấp có thẩm quyền để khắc phục các hạn
chế và nâng cao hơn hiệu quả kinh tế, xã hội, chính trị của công tác quản lý
nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc cho thanh niên làm kinh tế thông qua
tổ chức Đoàn tại Hà nội.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về nguồn vốn vay từ ngân sách
nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nƣớc hỗ trợ
thanh niên làm kinh tế ở Hà Nội
Chƣơng 3: Giải pháp tăng cƣờng hiệu quả quản lý nguồn vốn vay từ ngân
sách nhà nƣớc hỗ trợ thanh niên làm kinh tế ở Hà Nội.
6
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGUỒN VỐN VAY
TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC HỖ TRỢ THANH NIÊN LÀM KINH TẾ
1.1 Một số vấn đề lí luận căn bản về thanh niên làm kinh tế đƣợc hỗ trợ
vốn vay từ ngân sách Nhà nƣớc
1.1.1 Khái niệm và nội dung hoạt động làm kinh tế của thanh niên được hỗ
trợ nguồn vốn vay từ ngân sách Nhà nước
1.1.1.1 Thanh niên làm kinh tế
Thanh niên đƣợc quy định tại Điều 1 trong Luật Thanh niên năm
2005: là công dân Việt Nam từ đủ mƣời sáu tuổi đến ba mƣơi tuổi. Đây là
độ tuổi thuận lợi nhất của mỗi một con ngƣời để học tập, bắt đầu cuộc đời
lao động, sáng tạo.
Khái niệm kinh tế đề cập đến các hoạt động của con ngƣời có liên quan
đến sản xuất, phân phối, trao đổi, tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ.
Thanh niên làm kinh tế trong phạm vi luận văn đề cập là những ngƣời
trực tiếp đề xuất ý tƣởng xây dựng mô hình kinh tế thanh niên, tập trung chủ
yếu trong lĩnh vực kinh doanh, sản xuất nông nghiệp gắn với hộ gia đình
nhằm mang lại thu nhập cao cho bản thân, gia đình và đóng góp cho xã hội.
1.1.1.2 Nội dung hoạt động làm kinh tế của thanh niên được hỗ trợ nguồn vốn
vay từ ngân sách Nhà nước
Có thể nói nội dung hoạt động làm kinh tế của thanh niên có phạm vi
rộng. Tùy vào từng điều kiện, vị trí mà thanh niên làm kinh tế bằng nhiều
hình thức khác nhau, nội dung chính là thanh niên tham gia vào các chƣơng
trình phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phƣơng thông qua các hình thức nhƣ
các chƣơng trình về vay vốn cho thanh niên, các chƣơng trình dự án quốc gia,
các chƣơng trình của tổ chức Đoàn Thanh niên nhằm đồng hành cùng thanh
niên trong lập thân, lập nghiệp, đào tạo nghề.
7
Thanh niên đƣợc quyền chủ động quyết đoán phƣơng hƣớng sản xuất
kinh doanh, lao động chủ yếu là thanh niên, gắn với cuộc sống của các gia
đình trẻ; đƣợc tổ chức sản xuất kinh doanh theo phƣơng thức sản xuất tiên
tiến với công nghệ hiện đại nhằm đạt hiệu quả tổng hợp cả về kinh tế, xã hội
và môi sinh.
1.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng
Hỗ trợ thanh niên làm kinh tế đƣợc Đoàn thanh niên thành phố xác
định là nhiệm vụ thƣờng xuyên, nội dung đặc biệt quan trọng trong công tác
đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Thủ đô. Hỗ trợ thanh niên làm kinh tế phụ
thuộc vào những nhân tố chủ quan và khách quan sau đây, cả về mặt tích cực
cũng nhƣ những mặt còn hạn chế.
Nhóm nhân tố trực tiếp
Nhóm nhân tố tác động trực tiếp tới công tác hỗ trợ thanh niên làm kinh
tế đƣợc xác định là những nhân tố thuộc về chủ thể hỗ trợ, đối tƣợng đƣợc hỗ
trợ, biện pháp và chính sách hỗ trợ, các nguồn lực hỗ trợ.
- Về chủ thể quản lý là Đoàn thanh niên thành phố Hà nội phối hợp với
Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố và các bên liên quan cùng thực hiện:
Việc phối hợp tạo điều kiện cho thanh niên có cơ hội đƣợc tiếp cận nhanh
nhất với nguồn vốn vay ƣu đãi giành cho thanh niên và sự hỗ trợ từ các bên
liên quan cùng phối hợp tạo điều kiện tốt nhất cho thanh niên đƣợc giao lƣu,
học hỏi kinh nghiệm từ các cơ quan, đối tƣợng vay vốn khác.
- Về chủ thể hỗ trợ là các cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức Đoàn thanh niên,
đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý, triển khai nguồn lực hỗ trợ từ nhà nước.
Sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền từ thành phố
thông qua các chủ trƣơng, cơ chế, chính sách, một số chƣơng trình phối hợp
đƣợc ký kết giữa đoàn thanh niên với các sở, ban, ngành thành phố trong việc
thực hiện các nội dung hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế.
8
Hoạt động của tổ chức Đoàn Thanh niên tìm kiếm mọi nguồn lực hỗ trợ
giúp thanh niên thực hiện đƣợc ý tƣởng của mình; hoạt động hỗ trợ này có
gắn với nhu cầu, lợi ích chính đáng thiết thực của thanh niên hay không phụ
thuộc rất nhiều vào ý thức chủ động sáng tạo, kiến thức, trình độ chuyên môn
và thời gian của cán bộ Đoàn dành riêng cho nội dung hoạt động này
- Về đối tượng được hỗ trợ là thanh niên làm kinh tế tại Hà nội
Thanh niên trên địa bàn dân cƣ Hà nội đa dạng về thành phần, phong phú
về nghề nghiệp và học vấn; so với mặt bằng chung của cả nƣớc và thƣờng năng
động, nhạy bén, tích cực tiếp thu cái mới; có sự đan xen giữa đô thị và nông
thôn; có lối sống văn minh, hiện đại; có ý thức thực tế về cuộc sống, tình yêu và
hôn nhân; có tinh thần xung kích, tình nguyện và tin tƣởng vào sự lãnh đạo của
Đảng. Tuy nhiên thu nhập của một bộ phận thanh niên đa phần còn thấp, thiếu
kiến thức chuyên ngành nông nghiệp, kiến thức về kinh doanh, trình độ, khả
năng quản lý, điều hành dự án còn hạn chế, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm.
- Về cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên làm kinh tế:
Các cơ chế, chính sách đƣợc quy định bằng những văn bản luật, quy
định để hƣớng dẫn cho các cá nhân, tổ chức thực hiện. Chính sách, biện pháp
hỗ trợ thanh niên làm kinh tế tại Hà nội về cơ bản đã có đầy đủ cơ sở pháp lý,
tiền đề căn bản để tổ chức đoàn tham gia thực hiện và triển khai đƣợc.
Văn bản qui định về cơ sở pháp lý cho Đoàn thanh niên tham gia thực
hiện quản lý công tác hỗ trợ vay vốn cho thanh niên:
Tại điều 5, Nghị định số 78/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 của Chính
phủ đã quy định việc cho vay của Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH)
đƣợc thực hiện ủy thác thông qua các tổ chức Hội gồm: Hội Phụ nữ, Hội
Nông dân, Hội Cựu chiến binh và Đoàn Thanh niên.
9
Quyết định số 1674/QĐ-UBND ngày 8/4/2011 của Ủy ban nhân dân
thành phố Hà nội về việc ủy quyền quyết định phê duyệt dự án vay vốn Quỹ
giải quyết việc làm thành phố đối với các dự án thuộc Thành đoàn quản lý
Văn bản liên tịch giữa NHCSXH với Đoàn thanh niên thành phố Hà nội
về nội dung ủy thác cho vay hộ nghèo và các đối tƣợng chính sách khác.
Phần lớn nguồn vốn hỗ trợ cho thanh niên làm kinh tế thông qua tổ chức
Đoàn Thanh niên đƣợc lấy từ nguồn ngân sách nhà nƣớc thông qua ủy thác
tập trung ở nguồn vốn Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm, nguồn từ Ngân hàng
chính sách xã hội mà chƣa có nhiều nguồn lực tài chính, vật chất khác.
Nhóm nhân tố gián tiếp
- Cơ chế, chính sách của các cấp các ngành đối với phát triển kinh tế xã hội và thanh niên (Luật, chƣơng trình, dự án,…)
- Phƣơng thức lãnh đạo của chính quyền địa phƣơng để hỗ trợ thanh
niên vay vốn làm kinh tế tại Hà nội
- Khả năng của thanh niên trong khai thác và phát huy các tiềm lực tự nhiên
- Sự phối hợp giữa Đoàn thanh niên và các ngành liên quan trong việc
thực hiện các chƣơng trình phối hợp với các ngành chuyên môn liên quan đến
công tác vay vốn, tập huấn chuyển giao kỹ thuật.
- Vai trò, vị thế của tổ chức Đoàn trong tiến trình đổi mới của đất nƣớc
trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế.
1.1.3 Nguồn vốn vay từ ngân sách nhà nước hỗ trợ thanh niên làm kinh tế
1.1.3.1 Khái niệm, đặc điểm vốn vay từ ngân sách Nhà nước hỗ trợ thanh
niên làm kinh tế.
Khái niệm
Thuật ngữ “ Ngân sách Nhà nƣớc” đƣợc sử dụng rộng rãi trong đời sống
kinh tế, xã hội ở mọi quốc gia.
10
- Xem thêm -