Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Luận văn quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách nhà nước tại...

Tài liệu Luận văn quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách nhà nước tại hà tĩnh

.PDF
117
799
72

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- TRẦN TUẤN NGHĨA QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- TRẦN TUẤN NGHĨA QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HÀ TĨNH Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ ĐỨC THANH Hà Nội - 2014 MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................. i DANH MỤC SƠ ĐỒ ....................................................................................... ii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH .............. 7 1.1. Một số vấn đề chung về dự án đầu tư và quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách .......................................................................... 7 1.1.1. Khái quát về quản lý dự án ..................................................................... 7 1.1.2. Nhận thức chung về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn ngân sách ....................................................................................... 12 1.2. Hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách 27 1.2.1. Quan niệm về hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách .................................................................................................. 27 1.2.2. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách ......................................................................................... 28 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách ............................................................................. 30 1.3. Kinh nghiệm quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách của một địa phương và bài học kinh nghiệm .......................................... 32 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý dự án ĐTXDCB ở một số địa phương ............... 32 1.3.2. Bài học rút ra cho Hà Tĩnh trong quá trình quản lý dự án XDCB sử dụng vốn ngân sách ......................................................................................... 33 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HÀ TĨNH ............................................................................................................... 37 2.1. Một số nét khát quát về các dự án đầu tư xây dựng cơ bản và Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Hà Tĩnh ............................................... 37 2.1.1. Vài nét khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội Hà Tĩnh và nhu cầu đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn ...................................................................... 37 2.1.2. Các dự án đầu tư xây dựng cơ bản và các Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh Hà Tĩnh .................................................................... 42 2.1.3. Yêu cầu về hiệu quả quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách trong thời gian vừa qua. .......................................................................... 48 2.2. Thực trạng quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh giai đoạn 2009 - 2013 .......................................... 50 2.2.1. Công tác quản lý chất lượng công trình ................................................ 50 2.2.2. Công tác quản lý tiến độ thực hiện các dự án ....................................... 55 2.2.3. Công tác lập kế hoạch và quản lý chi phí đầu tư .................................. 57 2.2.4. Công tác quản lý an toàn lao động ........................................................ 59 2.2.5. Công tác quản lý bảo vệ môi trường ..................................................... 60 2.2.6. Các vấn đề khác .................................................................................... 61 2.3. Đánh giá chung về hiệu quả quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh. ..................................................................... 64 2.3.1. Thành tựu đạt được trong quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh .................................................... 64 2.3.2. Những hạn chế và tồn tại trong quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh ...................................................... 70 2.3.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế và thành tựu đạt được trong quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh ..... 72 CHƢƠNG 3 ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HÀ TĨNH......................... 76 3.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Hà Tĩnh và nhu cầu về đầu tư xây dựng cơ bản của địa phương đến 2020..................................................... 76 3.1.1. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Hà Tĩnh và nhu cầu về đầu tư XDCB đến năm 2020 ...................................................................................... 76 3.1.2. Định hướng đổi mới quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh ........................................................ 84 3.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại tỉnh Hà Tĩnh thời gian tới ............................................................................................................. 99 3.2.1. Các giải pháp quản lý tiến độ các dự án ............................................... 99 3.2.2. Các giải pháp quản lý đảm bảo chất lượng các dự án......................... 101 3.2.3. Các giải pháp quản lý để giảm thiểu phát sinh về vốn thực hiện các dự án ................................................................................................................... 103 3.2.4. Các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống tổ chức và cơ chế hoạt động của ban quản lý dự án.................................................................................... 104 KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 109 DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung Trang 1. Bảng 1.1 Quản lý theo chu kỳ dự án (phương pháp 2) 17 2. Bảng 2.1 3. Bảng 2.2 4. Bảng 2.3 Kết quả thẩm định các dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách Một số dự án tiêu biểu chậm tiến độ trong giai đoạn 2009-2013 Tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư XDCB qua các năm i 53 56 58 DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung 1 Sơ đồ 1.1 Chu trình quản lý dự án 9 2 Sơ đồ 1.2 Trình tự thực hiện dự án đầu tư 10 3 Sơ đồ 1.3 Các lĩnh vực quản lý của dự án 15 4 Sơ đồ 1.4 Quản lý theo chu kỳ dự án (phương pháp 1) 17 5 Sơ đồ1.5 Mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án 21 6 Sơ đồ 1.6 Mô hình chủ nhiệm điều hành dự án 22 7 Sơ đồ 1.7 Mô hình chìa khóa trao tay 23 8 Sơ đồ 1.8 Mô hình tự thực hiện dự án 24 9 Sơ đồ 2.1 Mô hình hoạt động của Ban quản lý dự án 47 ii Trang MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nền kinh tế thế giới đã và đang bước vào giai đoạn mới của sự phát triển. Đặc trưng của nó là hàm lượng khoa học cao, ưu tiên chất lượng hơn số lượng, cơ cấu sản xuất thay đổi liên tục do áp dụng những thành quả mới của khoa học kỹ thuật. Quản lý dự án là ngành khoa học nghiên cứu về lập kế hoạch, tổ chức và quản lý, giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời gian, trong phạm vi ngân sách đã được duyệt, đảm bảo chất lượng, đạt được mục tiêu của dự án. Dự án là tổng thể những chính sách, hoạt động và chi phí liên quan với nhau được thiết kế nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong một thời gian nhất định. Mục tiêu chung của quản lý dự án đầu tư là đáp ứng tốt nhất việc thực hiện các mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ của quốc gia nói chung và địa phương nói riêng. Huy động tối đa và sử dụng với hiệu quả cao nhất các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước, tận dụng và khai thác tốt các tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên, đất đai, lao động và các tiềm năng khác, bảo vệ môi trường sinh thái, chống mọi hành vi tham ô, lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư và khai thác các kết quả của đầu tư. Đảm bảo quá trình thực hiện đầu tư, xây dựng công trình theo quy hoạch kiến trúc và thiết kế kỹ thuật được duyệt, đảm bảo sự bền vững và mỹ quan, áp dụng công nghệ xây dựng tiên tiến, đảm bảo chất lượng và thời hạn xây dựng với chi phí hợp lý. Hà Tĩnh là một tỉnh ven biển thuộc vùng Bắc Trung Bộ. Năm 1976, Hà Tĩnh và Nghệ An sáp nhập lại thành tỉnh Nghệ Tĩnh, sau đó vào năm 1991, Nghệ Tĩnh lại được tách ra và tái lập thành 2 tỉnh là Nghệ An và Hà Tĩnh. Thời điểm này, Hà Tĩnh là một trong những tỉnh nghèo nhất của đất nước và từ đó đến nay Hà Tĩnh luôn nỗ lực phấn đấu để phát triển kịp cùng 1 với các tỉnh khác trong khu vực cũng như trên mọi miền tổ quốc. Những năm gần đây với tư duy làm việc mới của lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh thì bộ mặt kinh tế - xã hội của tỉnh đã khởi sắc rất nhiều. Tuy nhiên để có được một tỉnh có kết cấu hạ tầng đầy đủ và toàn diện thì địa phương sẽ phải đầu tư một lượng lớn các dự án trong những năm tới. Những năm qua, tỉnh Hà Tĩnh đã được hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tương đối lớn. Bên cạnh những kết quả đạt được, Hà Tĩnh vẫn tồn tại một số dự án chưa triển khai đúng tiến độ đề ra hoặc các dự án chưa phát huy được hiệu quả khi đưa vào khai thác sử dụng. Điều này do tác động không nhỏ của việc quản lý dự án không hiệu quả từ khâu chọn địa điểm dự án đến khi vận hành khai thác. Với mọi đất nước, mọi nền kinh tế để thúc đấy phát triển kinh tế - xã hội, thì việc đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật là một công việc hết sức cấp thiết và mang tầm chiến lược lâu dài. Ở Việt Nam những năm gần đây các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước không ngừng được tăng cao, trong đó có tỉnh Hà Tĩnh. Tuy nhiên, để có được các dự án đầu tư XDCB mang lại hiệu quả cao trong khai thác sử dụng phục vụ lợi ích kinh tế - xã hội thì việc quản lý các dự án có tác động rất lớn đến kết quả đạt được của các dự án đầu tư. Do vậy, đề tài “Quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách Nhà nước tại Hà Tĩnh” được đặt ra là cấp thiết cả về lý luận lẫn thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu Trong những năm gần đây, nhiều tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước, nhiều nhà khoa học và quản lý đặc biệt quan tâm đến hiệu quả chi tiêu công nói chung, đầu tư xây dựng cơ bản (Đầu tư phát triển) từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước nói riêng. Tiêu biểu có công trình của Tiến sỹ Vũ Đức Thanh (2008), Đầu tư Nhà nước ở Việt Nam. Đề tài nghiên cứu Cấp Đại học Quốc gia Hà Nội. 2 Tuy nhiên, nghiên cứu trên mới chỉ đề cập đến công tác đầu tư từ ngân sách Nhà nước ở tầm vĩ mô - đánh giá thực trạng đầu tư từ ngân sách Nhà nước, xem xét tác động của đầu tư từ ngân sách Nhà nước tới tăng trưởng và phát triển kinh tế, chỉ ra tính kém hiệu quả của đầu tư từ ngân sách Nhà nước và tìm kiếm các giải pháp khắc phục. Còn công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách ở cấp địa phương và đánh giá một cách toàn diện thực trạng công tác quản lý nguồn vốn, hoạt động các Ban Quản lý đến hiệu quả đầu tư; từ đó có các giải pháp khắc phục ở tầm vi mô để các địa phương vận dụng vào thực tiễn của mình thì chưa được đề cập. Cũng đã có một số nghiên cứu về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách ở các địa phương. Chẳng hạn: Hồ Đại Dũng (2006), Hiệu quả vốn đầu tư xây dựng cơ bản ở tỉnh Phú Thọ - Luận văn thạc sỹ kinh tế - Viện Kinh tế Phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; hoặc Lê Toàn Thắng (2012), Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của Thành phố Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ ngành Kinh tế Chính trị - Trung tâm Đào tạo, Bồi dưỡng Giảng viên Lý luận Chính trị ĐHQGHN. Những nghiên cứu này, đương nhiên, chỉ tập trung đánh giá thực trạng quản lý và hiệu quả vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước trên hai địa bàn mà các tác giả quan tâm là Hà Nội và Phú Thọ. Như thế có thể thấy, chưa có nghiên cứu nào tập trung đánh giá hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2009 - 2013. Luận văn này kế thừa những phương pháp nghiên cứu của các công trình trên đây, tập trung xem xét, đánh giá hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh những năm gần đây. 3 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu a. Mục tiêu nghiên cứu - Đánh giá thực trạng quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh; Làm rõ những thành công và hạn chế, chỉ ra những nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. - Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. b. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hoá những vấn đề cơ bản về tổ chức công tác quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách. - Nghiên cứu kinh nghiệm quản lý dự án đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách của một số địa phương khác trong nước, rút ra bài học cho Hà Tĩnh về quản lý dự án. - Khảo sát, phân tích tình hình quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh những năm gần đây. - Đánh giá thực trạng tình hình công tác quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. Những kết quả đạt được, những tồn tại cần khắc phục, để tiếp tục đổi mới và phát triển. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh nhằm đáp ứng yêu cầu và mục tiêu phát triển kinh tế trong giai đoạn tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách nhà nước trong phạm vi tỉnh Hà Tĩnh. 4 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Các phương pháp cụ thể được sử dụng bao gồm: Phương pháp hệ thống hóa, phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, tiếp cận thu thập thông tin... nhằm khái quát lý luận, tổng kết thực tiễn để từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện thực tiễn. 6. Những đóng góp của luận văn Thứ nhất: Luận văn hệ thống lại, mô hình hóa các vấn đề liên quan đến công tác tổ chức, quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản. Thứ hai: Chỉ ra được một số tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh nói riêng và đó cũng là những vấn đề đang tồn tại ở nhiều tỉnh thành, địa phương khác trong cả nước nói chung. Thứ ba: Luận văn đã đề xuất các nhóm giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế tồn tại trong công tác đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách nhà nước như: Nhóm các giải pháp quản lý tiến độ các dự án; nhóm giải pháp quản lý đảm bảo chất lượng các dự án; nhóm giải pháp quản lý để giảm thiểu phát sinh về vốn thực hiện các dự án; nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống tổ chức và cơ chế hoạt động của Ban quản lý dự án có thể áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả đối với công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh nói riêng và các tỉnh thành trong cả nước nói chung. 7. Bố cục luận văn Ngoài Phần mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phần Phụ lục, luận văn cấu trúc thành 3 chương Chương I: Cở sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách. Chương II: Thực trạng quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh. 5 Chương III: Định hướng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Hà Tĩnh. 6 CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH 1.1. Một số vấn đề chung về dự án đầu tƣ và quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách 1.1.1. Khái quát về quản lý dự án 1.1.1.1. Dự án đầu tư Hiện nay, có nhiều cách diễn giải khác nhau về khái niệm dự án, mỗi cách diễn giải đều dựa trên những cách thức tiếp cận khác nhau của các nhà nghiên cứu. Tuy giữa các cách gọi có sự khác nhau về mặt ngôn từ nhưng xét cho cùng thì đều hướng đến một nội dung nhất quán, đó là cái được đề cập để làm rõ là nội hàm của thuật ngữ dự án. Theo từ điển tiếng Anh OXFORD: Dự án là một chuỗi các sự việc tiếp nối được thực hiện trong khoảng thời gian giới hạn và ngân sách được xác định nhằm xác định mục tiêu là đạt được một kết quả duy nhất nhưng được xác định rõ. Theo Viện quản trị dự án: Dự án là một nỗ lực nhất thời được thưc hiện để tạo ra một sản phẩm hay một dịch vụ độc nhất vô nhị. Theo Đại bách khoa toàn thư: - Dự án (Project) là điều người ta có ý định làm hay đặt kế hoạch cho một ý đồ, một quá trình hành động v. v... - Dự án là một nỗ lực tổng hợp bao gồm các nhiệm vụ có liên quan với nhau được thực hiện trong giới hạn về thời gian và ngân sách và với một mục tiêu được định nghĩa một cách rõ ràng. 7 - Dự án là một tập hợp có tổ chức các hoạt động và các quy trình đã được tạo ra để thực hiện các mục tiêu riêng biệt trong các giới hạn về nguồn lực, ngân sách và các kỳ hạn đã được xác định trước Tuy vậy, hiện nay ở Việt Nam khái niệm dự án được thừa nhận một cách phổ biến nhất: Dự án là tổng thể các hoạt động phụ thuộc lẫn nhau nhằm tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất trong khoảng thời gian xác định với sự ràng buộc về nguồn lực trong bối cảnh không chắc chắn. Như vậy, có thể hiểu một cách khái quát nhất về dự án là bao gồm nhiều công việc mà tất cả đều phải kết thúc bằng một sản phẩm trong một khoảng thời gian được xác định phải hoàn thành và sử dụng nguồn kinh phí được đảm bảo từ chủ đầu tư. 1.1.1.2. Quản lý dự án đầu tư Để hiểu hơn Quản lý dự án đầu tư, chúng ta bắt đầu từ việc hiểu Quản lý là như thế nào. Theo khái niệm đơn nhất, Quản lý là quá trình làm việc cùng với và thông qua các cá nhân, các nhóm và các nguồn lực khác (thiết bị, vốn, công nghệ) để đạt được những mục tiêu của tổ chức. Quản lý được thử thách và đánh giá qua việc đạt được các mục tiêu thông qua sự tổ chức và thực hiện các kỹ năng khác nhau. Quản lý đặc trưng cho quá trình điều khiển và dẫn hướng tất cả các bộ phận của một tổ chức, thường là tổ chức kinh tế, thông qua việc thành lập và thay đổi các nguồn tài nguyên (nhân lực, tài chính, vật tư, trí thực và giá trị vô hình). Vai trò của Quản lý là lập kế hoạch, tổ chức và quản lý, giám sát nhằm đảm bảo đúng thời gian, đảm bảo chất lượng, đạt được mục tiêu, mục đích đề ra. Còn Quản lý dự án được hiểu một cách đầy đủ là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự 8 án nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách được duyệt và đạt được các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lượng sản phẩm dịch vụ, bằng những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép. Khái niệm dự án đầu tư: “Dự án đầu tư là một tập hợp những đề xuất về việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những đối tượng nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng, cải tiến hoặc nâng cao chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ nào đó trong một khoảng thời gian xác định” [NĐ] Quản lý dự án XDCB bao gồm ba chức năng chủ yếu: - Lập kế hoạch - Điều phối thực hiện dự án - Giám sát Các chức năng của quá trình quản lý dự án XDCB hình thành một chu trình năng động từ việc lập kế hoạch triển khai dự án đến điều phối thực hiện và giám sát, sau đó phản hồi cho việc tái lập kế hoạch dự án như sơ đồ dưới đây: Lập kế hoạch - Thiết lập mục tiêu - Điều tra nguồn lực - Xây dựng kế hoạch Điều phối thực hiện - Điều phối tiến độ thời gian - Phân phối nguồn lực - Phối hợp các nỗ lực - Khuyến khích và động viên cán bộ và nhân viên Giám sát - Đo lường kết quả - So sánh với mục tiêu - Báo cáo - Giải quyết các vấn đề Sơ đồ 1.1 Chu trình quản lý dự án (Nguồn tác giả tổng hợp) 9 Quản lý đầu tư và xây dựng là quản lý Nhà nước về quá trình đầu tư và xây dựng từ bước xác định dự án đầu tư để thực hiện đầu tư và cả quá trình đưa dự án đưa vào khai thác, sử dụng đạt mục tiêu đã định. Đối với việc quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản cần phải theo dõi sát sao và nắm chắc được trình tự đầu tư và xây dựng. Trên cơ sở quy hoạch đã được phê duyệt trình tự thực hiện dự án đầu tư bao gồm 8 bước công việc, phân theo hai giai đoạn theo sơ đồ sau: Sơ đồ 1.2. Trình tự thực hiện dự án đầu tư (Nguồn tác giả tổng hợp) 10 Trong đó : - Lập kế hoạch: Là giai đoạn xây dựng mục tiêu, xác định những công việc cần được hoàn thành, nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án và là quá trình phát triển một kế hoạch hành động theo trật tự lôgic mà có thể biểu diễn dưới dạng sơ đồ hệ thống. - Điều phối thực hiện dự án: là quá trình phân phối nguồn lực bao gồm tiền vốn, lao động, thiết bị và đặc biệt quan trọng là điều phối và quản lý về tiến độ thời gian. Ở giai đoạn này, các công việc của toàn bộ dự án sẽ được chi tiết hoá thời hạn thực hiện, qua đó có thể biết được khi nào thì một công việc bắt đầu khi nào thì kết thúc … - Giám sát: là quá trình theo dõi kiểm tra tiến trình dự án, phân tích tình hình hoàn thành, giải quyết những vấn đề liên quan và thực hiện báo cáo hiện trạng. 1.1.1.3. Hiệu quả quản lý dự án đầu tư Hiệu quả quản lý dự án đầu tư XDCB là kết quả đạt được trong quá trình sử dụng những công cụ, phương pháp và yếu tố con người để quản lý dự án được đầu tư bằng nguồn vốn xác định để đạt được mục tiêu đề ra ban đầu nhằm đưa lại hiệu quả sử dụng, khai thác tốt nhất. 1.1.1.4. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý dự án đầu tư Đối với các dự án được đầu tư trong điều kiện cụ thể thì chủ đầu tư chịu trách nhiệm bao trùm lên công tác quản lý, điều tiết dự án. Để đánh giá năng lực, hiệu quả đối với công tác quản lý dự án có nhiều chỉ số cụ thể, chi tiết. Tuy vậy, về mặt tổng quan có thể đánh giá bằng các nhóm tiêu chí sau: - Tiêu chí về quản lý chất lượng công trình. - Tiêu chí về quản lý thời gian hoàn thành dự án. - Tiêu chí về quản lý chi phí để hoàn thành các công việc của dự án. - Tiêu chí quản lý về an toàn lao động trong quá trình thực hiện dự án. 11 - Tiêu chí quản lý về bảo vệ môi trường. 1.1.2. Nhận thức chung về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn ngân sách 1.1.2.1. Đặc điểm và cách phân loại dự án đầu tư xây dựng cơ bản Một là: Căn cứ vào nguồn hình thành vốn đầu tư XDCB - Vốn ngân sách nhà nước. - Vốn tín dụng đầu tư. - Vốn đầu tư XDCB tự có của các đơn vị sản xuất kinh doanh dịch vụ thuộc mọi thành phần kinh tế. - Vốn hợp tác liên doanh với nước ngoài. - Vốn vay nước ngoài. - Vốn ODA. - Vốn huy động từ nhân dân. Hai là: Căn cứ vào quy mô và tính chất của dự án đầu tư Theo điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng, tuỳ thuộc vào tính chất và quy mô các dự án đầu tư được phân thành 3 nhóm A, B, C (Theo phụ lục của những điều sửa đổi bổ sung Điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng theo Nghị định 92/CP ngày 23/08/1997). Ba là: Căn cứ theo góc độ tái sản xuất tài sản cố định - Vốn đầu tư xây dựng mới (Xây dựng, mua sắm tài sản cố định mới do nguồn vốn trích từ lợi nhuận). - Vốn đầu tư nâng cấp, cải tạo sửa chữa (Thay thế tài sản đã hết niên hạn sử dụng từ nguồn vốn khấu hao). Ở đây có thể kết hợp với cải tạo và hiện đại hóa tài sản cố định. Bốn là: Căn cứ vào chủ đầu tư - Chủ đầu tư là Nhà nước (ví dụ đầu tư cho các công trình cơ sở hạ tầng kinh tế và xã hội do vốn của Nhà nước). 12 - Chủ đầu tư là các doanh nghiệp (quốc doanh và phi quốc doanh, độc lập và liên doanh, trong nước và ngoài nước). - Chủ đầu tư là các cá thể riêng lẻ. Năm là: Căn cứ vào cơ cấu đầu tư - Vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho các ngành kinh tế (các ngành cấp I, cấp II, cấp III và cấp IV). - Vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho các địa phương và vùng lãnh thổ. - Vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo các thành phần kinh tế. Sáu là: Căn cứ theo thời đoạn kế hoạch + Vốn đầu tư XDCB ngắn hạn (Dưới 5 năm). + Vốn đầu tư xây dựng cơ bản trung hạn (Từ 5 đến 10 năm). + Vốn đầu tư xây dựng cơ bản dài hạn (Từ 10 năm trở lên). 1.1.2.2. Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn ngân sách Để quản lý dự án đầu tư XDCB đạt hiệu quả cao nhất, người ta tiến hành xem xét trên rất nhiều góc độ khác nhau, dưới đây là những nội dung chính: - Quản lý vĩ mô và vi mô đối với dự án + Quản lý vĩ mô đối với dự án Quản lý vĩ mô hay quản lý của nhà nước đối với dự án bao gồm tổng thể các biện pháp vĩ mô tác động đến các yếu tố của quá trình hình thành, hoạt động và kết thúc dự án. Nhà nước tiến hành quản lý trên các nội dung như quản lý tài chính: ban hành các chính sách tài chính tiền tệ, lãi suất, thuế, lợi nhuận…hoặc quản lý quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của ngành, vùng, nền kinh tế, đầu tư. Bên cạnh đó nhà nước cũng ban hành các chính sách về lao động như lương, bảo hiểm xã hội, các nghĩa vụ lao động, tiến hành các biện pháp quản lý về môi trường nhằm đảm bảo cho dự án đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước cũng như địa phương. 13
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất