Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Luận văn phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học si...

Tài liệu Luận văn phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh thpt thành phố vĩnh long, tỉnh vĩnh long

.PDF
145
543
81

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI LÊ QUỐC LÂM PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI LÊ QUỐC LÂM PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Giáo dục và phát triển cộng đồng Mã ngành: Thí điểm LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học PGS.TS. Phan Thị Hồng Vinh HÀ NỘI - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu “Phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long” dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Phan Thị Hồng Vinh là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu có trích dẫn nguồn chính xác, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất cứ một nghiên cứu nào khác. Tác giả Lê Quốc Lâm LỜI CẢM ƠN Để luận văn này đạt kết quả tốt đẹp, tôi đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Với tình cảm sâu sắc chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả các cá nhân và các cơ quan đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Trước hết tôi xin gởi tới các thầy cô Khoa Tâm lý - Giáo dục – Trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội lời chào trân trọng, lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn sâu sắc nhất. Với sự quan tâm, dạy dỗ, chỉ bảo tận tình chu đáo của thầy cô, đến nay tôi đã có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ, đề tài: “Phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long”. Đặc biệt tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS. Phan Thị Hồng Vinh đã tận tâm, hết lòng chỉ bảo, định hướng, giúp đỡ, động viên tôi hoàn thành tốt luận văn này trong thời gian qua. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội, các phòng khoa đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Không thể không nhắc tới sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu, thầy cô các Trường Trung học phổ thông trên địa bàn Thành phố Vĩnh Long, Tỉnh Vĩnh Long đã nhiệt tình và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài. Với điều kiện, thời gian cũng như kinh nghiệm còn hạn chế của một học viên. Luận văn này không thể tránh được những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của các thầy cô để tôi có điều kiện bổ sung, nâng cao ý thức của mình, phục vụ tốt hơn trong công tác thực tế sau này. Xin chân thành cảm ơn! Vĩnh Long, ngày……. tháng …….. năm 2017 Tác giả Lê Quốc Lâm DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 1. THPT : Trung học phổ thông 2. HS : Học sinh 3. GDHN : Giáo dục hướng nghiệp 4. ĐH : Đại học 5. CĐ : Cao đẳng 6. TCCN : Trung cấp chuyên nghiệp 7. LLCĐ : Lực lượng cộng đồng 8. LLXH : Lực lượng xã hội 9. CBQL : Cán bộ quản lý 10. CB : Cán bộ 11. GD : Giáo dục 12. GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo 13. HN : Hướng nghiệp 14. TLH : Tâm lý học 15. XH : Xã hội 16. THCS : Trung học cơ sở MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 4 7. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 4 8. Đóng góp mới của đề tài ............................................................................. 6 9. Cấu trúc của luận văn ................................................................................. 6 Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG......................................................................... 7 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................................................... 7 1.1.1. Trên thế giới .......................................................................................... 7 1.1.2. Ở Việt Nam ............................................................................................. 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................ 12 1.2.1. Nghề nghiệp và việc làm ...................................................................... 12 1.2.2. Hướng nghiệp....................................................................................... 15 1.2.3. Giáo dục hướng nghiệp ....................................................................... 19 1.2.4. Phối hợp, phối hợp LLCĐ và phối hợp LLCĐ trong giáo dục .......... 20 1.3. Hoạt động giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh lớp Trung học phổ thông ...................................................................................................... 21 1.3.1. Mục tiêu ................................................................................................ 21 1.3.2. Ý nghĩa của giáo dục hướng nghiệp ................................................... 22 1.3.3. Nhiệm vụ giáo dục hướng nghiệp ....................................................... 24 1.3.4. Nội dung giáo dục hướng nghiệp ........................................................ 24 1.3.5. Các biện pháp tiến hành giáo dục hướng nghiệp .............................. 26 1.3.6. Các hình thức tổ chức giáo dục hướng nghiệp .................................. 27 1.4. Đặc điểm của học sinh Trung học phổ thông ...................................... 30 1.5.1. Trường Đại học .................................................................................... 32 1.5.2. Doanh nghiệp ....................................................................................... 32 1.5.3. Sở Lao động – Thương binh & Xã hội ............................................... 32 1.5.4. Các tổ chức đoàn thể địa phương ....................................................... 33 1.5.5. Các trường THPT ................................................................................ 33 1.5.6. Phụ huynh học sinh ............................................................................. 33 1.6. Phối hợp các lực lƣợng cộng đồng trong giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh THPT. .............................................................................................. 33 1.6.1. Mục tiêu phối hợp ................................................................................ 33 1.6.2. Nội dung phối hợp................................................................................ 34 1.6.3. Phương pháp phối hợp ........................................................................ 34 1.6.4. Hình thức phối hợp .............................................................................. 34 1.6.5. Đánh giá hiệu quả phối hợp ................................................................ 34 1.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông............................................................................. 34 1.7.1. Các yếu tố thuộc về cơ chế, chính sách............................................... 34 1.7.2. Các yếu tố thuộc về các chủ thể tham gia giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ...................................................................... 35 1.7.3. Các yếu tố thuộc về học sinh Trung học phổ thông .......................... 38 1.7.4. Yếu tố thuộc về tài liệu và nguồn thông tin ........................................ 39 1.7.5. Yếu tố thuộc về thiết bị máy móc và đồ dùng dạy học trong nhà trường ............................................................................................................. 40 Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................... 41 Chương 2: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG ................................................................................................... 42 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long........................................................ 42 2.1.1 Vị trí địa lí, lịch sử, đơn vị hành chính............................................... 42 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội .................................................................... 44 2.2. Tổ chức và phƣơng pháp khảo sát thực trạng .................................... 45 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 45 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................. 45 2.2.3. Đối tượng khảo sát ................................................................................. 46 2.2.4. Phương pháp khảo sát............................................................................ 46 2.2.5. Công cụ khảo sát ................................................................................... 46 2.2.6. Tiến hành khảo sát ................................................................................. 46 2.2.7. Phương pháp xử lí số liệu ...................................................................... 46 2.3. Thực trạng giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. .................................................................................... 46 2.3.1. Nhận thức của các lực lượng cộng đồng và học sinh về ý nghĩa của hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông. ..... 47 2.3.2. Những dự định nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông.... 48 2.3.3. Mức độ hiểu biết của học sinh về nghề mà các em dự định lựa chọn ...... 49 2.3.4. Đánh giá của các lực lượng cộng đồng và học sinh về nhu cầu lao động ở các ngành nghề của địa phương ...................................................................... 50 2.3.5. Thực trạng các con đường tìm kiếm thông tin về nghề của học sinh ....... 50 2.3.6. Xu hướng chọn nghề của học sinh.......................................................... 51 2.3.7. Thực trạng các lực lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh .............. 52 2.3.8. Thực trạng các nội dung phối hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh .......... 53 2.3.9. Thực trạng sử dụng các phương pháp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ........................................................................................................... 54 2.3.10. Thực trạng sử dụng các hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ...... 56 2.3.11. Những khó khăn của học sinh Trung học phổ thông trong quá trình chọn nghề ....................................................................................................... 57 2.4. Thực trạng phối hợp các lực lƣợng cộng đồng trong giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long....................................................................................................... 58 2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng của công tác phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ............ 58 2.4.2. Các lực lượng cộng đồng tham gia phối hợp trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ................................................................... 59 2.4.3. Đánh giá về mục đích phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ............................................ 62 2.4.4. Nội dung phối hợ ộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ................................................... 63 2.4.5. Các biện pháp phối hợ ộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ....................................... 64 2.4.6. Hiệu quả phối hợ ộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ................................................... 66 2.5. Đánh giá chung về thực trạng ............................................................... 68 2.5.1. Những kết quả đạt được ...................................................................... 68 2.5.2. Những vấn đề còn tồn tại..................................................................... 69 Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................... 70 Chương 3: BIỆN PHÁP PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG .................... 71 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ........................................................ 71 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..................................................... 71 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................ 71 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ..................................................... 72 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển.................................. 73 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ, hệ thống. ..................................... 73 3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ..................................................... 73 3.2. Biện pháp phối hợp các lực lƣợng cộng đồng trong giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long....................................................................................................... 74 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho các lực lượng cộng đồng về công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ......................................... 74 3.2.2. Tham mưu cho Ban Giám Hiệu nhà trường ban hành những văn bản về phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ...................................................................... 76 3.2.3. Tăng cường vai trò chủ đạo của các trường Đại học trong tổ chức phối hợp các lực lượng cộng đồng thực hiện các hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ................................................... 77 3.2.4. Phối hợp với các phòng ban chức năng, các trưởng khoa trong bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, và tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ đảm trách hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ..................................................................................... 78 3.2.5. Phối hợp với các trường Trung học phổ thông, huy động sự tham gia của họ trong các hoạt động giáo dục hướng nghiệp .................................... 80 3.2.6. Tham mưu cho lãnh đạo nhà trường đảm bảo nguồn kinh phí cho các hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ....................... 81 3.2.7. Thực hiện thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông...................................................................................... 83 3.2.8. Thực hiện các chính sách thi đua, khen thưởng, học tập những tấm gương điển hình trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông ........................................................................................................ 85 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 86 3.4.1. Khái quát chung về quá trình khảo nghiệm .......................................... 86 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 88 Kết luận chƣơng 3 ......................................................................................... 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 97 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 99 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Thực trạng nhận thức của các LLCĐ và học sinh về ý nghĩa của hoạt động GDHN cho học sinh THPT ............................................................ 47 Bảng 2.2: Thực trạng dự định nghề nghiệp cho học sinh THPT ................... 48 Bảng 2.3: Thực trạng mức độ hiểu biết của học sinh về nghề mà các em dự định lựa chọn ................................................................................................... 49 Bảng 2.4: Thực trạng đánh giá của các lực lượng cộng đồng và học sinh về nhu cầu lao động ở các ngành nghề của địa phương ...................................... 50 Bảng 2.5: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về thực trạng các con đường tìm kiếm thông tin về nghề của học sinh ....................................................................................... 51 Bảng 2.6: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về xu hướng chọn nghề của học sinh ................ 52 Bảng 2.7: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về thực trạng mức độ tham gia của các LLGD hướng nghiệp cho học sinh ............................................................................. 53 Bảng 2.8: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về thực trạng các nội dung GDHN cho học sinh ......................................................................................................................... 54 Bảng 2.9: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về thực trạng các con đường GDHN ................ 55 cho học sinh THPT.......................................................................................... 55 Bảng 2.10: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về thực trạng sử dụng các hình thức GDHN cho học sinh ........................................................................................................... 56 Bảng 2.11: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về những khó khăn của học sinh trong quá trình chọn nghề ........................................................................................................ 57 Bảng 2.12. Nhận thức của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của công tác phối hợp các LLCĐ trong GDHN cho học sinh THPT ............................................................................. 58 Bảng 2.13: Đánh giá mức độ quan trọng củ tham gia phối hợp . 60 trong GDHN cho học sinh THPT ................................................................... 60 Bảng 2.14: Đánh giá mức độ thực hiện củ ộng đồng tham gia phối hợp trong GDHN cho học sinh THPT .................................................... 61 Bảng 2.15: Thực trạng phối hợp của trường Đại học vớ GDHN cho học sinh THPT ............................................................................. 62 Bảng 2.16. Đánh giá về thực mức độ thực hiện các nội dung phối hợ LLCĐ trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT............................... 63 Bảng 2.17. Đánh giá về thực trạng sử dụng các biện pháp phối hợ trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT .......................................... 65 Bảng 2.18. Đánh giá về hiệu quả phối hợ ọc sinh THPT ....................................................................................................... 67 Bảng 2.19: Đánh giá của cán bộ các ban, ngành, đoàn thể, giảng viên, giáo viên, phụ huynh và học sinh về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động GDHN cho học sinh ..................................................................................................... 68 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp phối hợp các LLCĐ trong GDHN cho học sinh THPT trên địa bàn thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long ............................................................................................. 88 Bảng 3.2. Tính khả thi của các biện pháp phối hợp các LLCĐ trong GDHN cho học sinh THPT trên địa bàn thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long .............. 90 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nghề nghiệp là phương tiện đảm bảo chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Có nghề nghiệp con người mới có cuộc sống ổn định, mới làm cho cuộc sống trở nên có ý nghĩa. Tuy nhiên, để chọn cho mình một công việc ổn định và phù hợp với bản thân là chuyện không dễ dàng. Giáo dục hướng nghiệp (GDHN) cho học sinh (HS) là một trong những vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm. Ngày 19 tháng 3 năm 1981, Hội đồng Chính phủ đã ban hành quyết định 126/CP về hoạt động hướng nghiệp trong trường phổ thông và việc sử dụng HS các cấp phổ thông cơ sở và phổ thông trung học tốt nghiệp ra trường. Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng đã chỉ rõ “Coi trọng công tác hướng nghiệp và phân luồng HS trung học, chuẩn bị cho thanh niên, thiếu niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong cả nước và từng địa phương” [18]. Nghị quyết 29 – NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 Khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ: “Đẩy mạnh phân luồng sau trung học cơ sở, định hướng nghề nghiệp ở trung học phổ thông”, “bảo đảm cho HS có trình độ trung học cơ sở có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở, trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn sau phổ thông có chất lượng” [16]. Rất nhiều HS không biết làm thế nào để chọn cho mình một nghề nghiệp phù hợp. Kết quả khảo sát của Viện Tâm lý học cho thấy, phần lớn HS trung học phổ thông(THPT) đều đã có những suy nghĩ về ngành nghề sẽ học sau khi tốt nghiệp THPT và có những quyết định về vấn đề này. Cụ thể, 88,2% học sinh được khảo sát đã có những quyết định về các ngành nghề hoặc trường ĐH sau này sẽ dự thi. Tuy nhiên, chỉ có 36,4% số HS hoàn toàn tin tưởng rằng những ngành nghề mà các em đã chọn và dự định sẽ học là 1 hoàn toàn phù hợp với các em; 40,9% còn băn khoăn không biết ngành nghề đã chọn có thực sự phù hợp với mình hay không; 12,1% không biết sau này có xin được việc làm đúng ngành nghề đã học hay không và 10,6% cảm thấy khó trả lời. PGS-TS Lê Thị Thanh Hương (Viện Tâm lý học) nhận định tình trạng nêu trên diễn ra như nhau ở tất cả các khối lớp. Khi chuẩn bị chọn cho mình một nghề trong tương lai, các em thường bỡ ngỡ trước thế giới nghề nghiệp phức tạp, rộng lớn và đa dạng vì các em không có sự hiểu biết về các ngành nghề cũng như không đánh giá đúng được khả năng của bản thân nên dễ dẫn đến việc chọn nghề không phù hợp. Từ đó, các em sẽ không có hứng thú và không gắn bó với nghề nghiệp mà bản thân đã chọn dẫn đến việc sinh viên bỏ học giữa chừng hoặc ra trường không có việc làm, hoặc làm việc trái ngành gây nên sự lãng phí nhân lực rất lớn và phân bố nhân lực không hợp lý. Trong những năm qua, với sự quan tâm của các lực lượng cộng đồng, nhiều biện pháp đã được nghiên cứu và áp dụng góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, yêu cầu về nguồn nhân lực có chất lượng cao trong thời kì đẩy mạnh CNH - HĐH, công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT còn bộc lộ nhiều hạn chế. Những hạn chế này dẫn đến năng lực nhận thức và đánh giá bản thân, năng lực ra quyết định chọn nghề phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu phát triển nghề nghiệp của bản thân cũng như phù hợp với nhu cầu xã hội và hoàn cảnh của gia đình. Học sinh THPT luôn nhận được những tác động giáo dục nói chung và giáo dục hướng nghiệp nói riêng từ nhiều phía, nhiều lực lượng cộng đồng. Do đó, muốn nâng cao hiệu quả giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT cần phải có sự phối hợp các lực lượng cộng đồng. Việc tiếp tục nghiên cứu cơ 2 sở lí luận, đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT là vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài “Phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long” để tiến hành nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Tôi đi vào nghiên cứu cơ sở lí luận có liên quan đến đề tài, khảo sát thực trạng hoạt động GDHN cho HS THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long, trên cơ sở đó đánh giá những ưu điểm, nhược điểm và đề xuất một số biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long ở các nhà trường. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động GDHN cho HS THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long chưa thực sự đạt hiệu quả như mong muốn. Nếu nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện về thực trạng, trên cơ sở đó đề ra những biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long mang tính khoa học và hợp lý thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động này. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lí luận về phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT. 5.2. Đánh giá thực trạng phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT ở thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 5.3. Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT ở thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lí luận về phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT Nghiên cứu thực trạng phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Nghiên cứu các biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Khảo nghiệm các biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Khảo sát trên 30 chuyên gia; 20 cán bộ quản lí, 30 giảng viên trường ĐH và 50 giáo viên, 200 HS THPT ở thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận Nhóm phương pháp này dùng để thu thập, xử lí các tài liệu có liên quan, trên cơ sở đó xây dựng cơ sở lí luận của đề tài nghiên cứu. Các phương pháp nghiên cứu lí luận được sử dụng bao gồm: phương pháp phân tích, tổng hợp lí luận; phương pháp giả thuyết, phương pháp chứng minh. 4 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Nhóm phương pháp này dùng để nghiên cứu về thực trạng phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Các phương pháp được sử dụng bao gồm: 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Xây dựng và sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến để thu thập ý kiến của các chuyên gia, cán bộ quản lí, giảng viên ĐH; giáo viên và HS các trường THPT về thực trạng phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 7.2.2. Phương pháp quan sát Quan sát các hoạt động phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Trò chuyện, phỏng vấn sâu để lấy ý kiến của HS, giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lí và các chuyên gia về hoạt động phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 7.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu hỗ trợ Sử dụng các phương pháp nghiên cứu hỗ trợ nhằm xử lý những số liệu thu được từ thực trạng hoạt động phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long, trên cơ sở đó, đưa ra những nhận xét, đánh giá, lí giải nguyên nhân, đồng thời đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động này. Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng bao gồm: Phương pháp sử dụng toán thống kê, phương pháp sử dụng phần mềm xử lí số liệu. 5 8. Đóng góp mới của đề tài Xây dựng khung lí luận về phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT. Phát hiện thực trạng hoạt động phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Các biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được thể hiện ở 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận về phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT Chương 2. Kết quả nghiên cứu thực trạng phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Chương 3. Biện pháp phối hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long 6 Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHỐI HỢP CÁC LỰC LƢỢNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC HƢỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới GDHN là một bộ phận quan trọng trong hoạt động giáo dục ở mỗi quốc gia. Bởi vậy, mọi quốc gia trên thế giới đều quan tâm đến hoạt động GDHN. Ở các nước có nền giáo dục tiên tiến, công tác hướng nghiệp rất được coi trọng và được khởi sự ngay từ những năm đầu của cấp trung học: - Cấp trung học cơ sở: + Dự nghiệp: Giới thiệu tổng quan các ngành nghề thông dụng để giúp các HS phát hiện sơ bộ xu hướng nghề nghiệp của mình. + Hướng nghiệp: Cho các HS được học thử các nghề được phát hiện ở giai đoạn dự nghiệp để củng cố hoặc điều chỉnh xu hướng nghề nghiệp chính xác hơn. - Cấp trung học phổ thông: Huấn nghiệp: Theo kết quả ở giai đoạn hướng nghiệp, nhà trường sẽ chính thức đào tạo nghề theo đúng xu hướng nghề nghiệp của HS, để giúp các em HS đủ sức vào đời ngay sau khi tốt nghiệp trung học hoặc tạo đà thuận lợi cho việc học tiếp lên. Tại Singapore, ở các bậc trung học, HS được chia theo 3 luồng: luồng bình thường, luồng khá giỏi và luồng học nghề. Học sinh ở luồng bình thường sẽ học trong 5 năm, HS ở luồng khá giỏi sẽ học trong 4 năm, HS ở luồng học nghề sẽ học trong 5 năm nhưng theo một chương trình chú trọng về học nghề kĩ thuật hơn là học văn hóa. Kết thúc trung học sẽ là kỳ thi lấy chứng chỉ GCE‟O‟Levels, là chứng chỉ theo hệ thống giáo dục Anh nhưng có thể thay 7
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan