Tài liệu Luận văn phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty pepsico foods việt nam theo năng lực

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI -----    ----- TRẦN THANH HÙNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT TRONG CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT N TH N NG Chuyên ngành: LL và PPDH bộ môn Kỹ thuật công nghiệp Mã số: 60 14 01 11 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC HÀ NỘI – 2017 C BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀ TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI -----    ----- TRẦN THANH HÙNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT TRONG CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT N TH N NG Chuyên ngành: LL và PPDH bộ môn Kỹ thuật công nghiệp Mã số: 60 14 01 11 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS NGUYỄN V N KHÔI HÀ NỘI – 2017 C LỜI C Đ N Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu này không trùng lặp với bất cứ công trình nào đã được công bố trước đây. Tôi xin chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình. Hà Nội, tháng 6 năm 2017 Tác giả Trần Thanh Hùng i LỜI CẢ ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới: Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Trung tâm Thông tin – Thư viện và các Thầy, Cô ở khoa Sư phạm kỹ thuật – Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã quan tâm, tạo điều kiện để tác giả học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn của mình. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy PGS.TS. Nguyễn Văn Khôi đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thành bản luận văn này. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, đồng nghiệp trong công ty Pepsico foods Việt Nam đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt quá trình thực nghiệm. Xin cảm ơn toàn thể gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm giúp đỡ, động viên tác giả! Hà Nội, tháng 6 năm 2017 Tác giả Trần Thanh Hùng ii ỤC ỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ........................ vii DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................. viii MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2 3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................... 2 4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 3 7. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 4 Chương 1: .......................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT THEO NĂNG LỰC ..................................... 5 1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ............................................ 5 1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ........................................................... 5 1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ............................................................ 7 1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM............................................................................... 9 1.2.1. Chương trình và phát triển chương trình bồi dưỡng ............................... 9 1.2.2 Năng lực và phát triển chương trình bồi dưỡng theo năng lực .............. 17 1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH .. 29 1.3.1. ây dựng bảng năng lực nghề .............................................................. 29 iii 1.3.2. Phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo năng lực........ 34 1.3.3. Đánh giá năng lực ................................................................................. 36 1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới dạy phát triển chương trình theo tiếp cận năng lực .................................................................................................................... 40 1.4. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG THEO NĂNG LỰC TẠI CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT NAM ...................... 41 1.4.1 Mục đích, nội dung khảo sát thực trạng ................................................. 41 1.4.2 Công cụ, phương pháp khảo sát ............................................................. 42 1.4.3 Cách thức thu thập và xử lý số liệu ........................................................ 43 1.4.4. Đánh giá chung về phát triển chương trình đào tạo bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật công ty Pepsico foods Việt Nam ............................................................ 43 1.4.5. Phân tích kết quả và nguyên nhân ......................................................... 45 Chương 2: ........................................................................................................ 48 PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT TRONG CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT NAM THEO NĂNG LỰC ... 48 2.1. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT NAM .................... 48 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 54 2.2.1. Khung nghiên cứu của luận văn ............................................................ 54 2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 54 2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin và phân tích số liệu ................................ 55 2.3. PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC, LẬP HỒ SƠ NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ 57 2.3.1. Lập bảng năng lực cán bộ kỹ thuật ....................................................... 57 2.3.2. Đánh giá năng lực của cán bộ kỹ thuật ................................................. 61 2.4. PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT NAM THEO NĂNG LỰC .................. 70 2.4.1. Mục tiêu chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực .................................................................................. 70 iv 2.4.2. Quy trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực ................ 73 2.4.3. Nội dung của chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực ........................................................................................................... 76 2.4.4. Thực trạng hình thức, phương pháp tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật ..................................................................................... 81 2.4.5. Thực trạng về hiệu quả của chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực...................................................................................... 83 2.4.6. Điều kiện thực hiện chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật .............. 85 Chương 3: ........................................................................................................ 90 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT TRONG CÔNG TY PEPSICO FOODS VIỆT NAM THEO NĂNG LỰC ................................................................................................................. 90 3.1. QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÔNG TY ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN 2025 ....................................................................... 90 3.2. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT CÔNG TY PESICO ................................................................... 91 3.2.1. Chuẩn hoá khung năng lực đội ngũ cán bộ kỹ thuật Công ty Pesico ... 91 3.2.2. Xây dựng và nội dung bồi dưỡng phù hợp từng đối tượng cán bộ kỹ thuật ................................................................................................................. 99 3.2.3. Đổi mới quy trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực 104 3.2.4. Xây dựng đội ngũ chuyên gia giỏi một số lĩnh vực ............................ 112 3.2.5. Tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp cùng ngành trong và ngoài nước ............................................................................................................... 114 3.2.6. Bố trí, sắp xếp, sử dụng cán bộ kỹ thuật hiệu quả .............................. 116 3.2.7. Hoàn thiện chính sách, chế độ đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi phát triển năng lực cán bộ kỹ thuật ............... 121 3.3. KIỂM NGHIỆM BIỆN PHÁP ĐÃ ĐỀ UẤT...................................... 124 v 3.3.1 Mục đích và phương pháp kiểm nghiệm đánh giá ............................... 124 3.3.2 Nội dung kiểm nghiệm đánh giá .......................................................... 124 3.3.3. Đối tượng khảo nghiệm....................................................................... 125 3.3.4. Kết quả kiểm nghiệm đánh giá ........................................................... 125 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 130 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vi D NH STT ỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TR NG UẬN V N VIẾT ĐẦY ĐỦ VIẾT TẮT 1 CBKT Cán bộ kỹ thuật 2 CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 3 CT Chương trình 4 CTBD Chương trình bồi dưỡng 5 CTGD Chương trình giáo dục 6 KHCN Khoa học công nghệ vii D NH ỤC CÁC BẢNG Hình 1.1. Các thành tố cơ bản của chương trình bồi dưỡng ........................... 15 Hình 1.2. Các thành tố phát triển chương trình............................................... 17 Hình 1.3. Cấu trúc năng lực ............................................................................ 18 Hình 1.4. Các yếu tố cấu thành năng lực ........................................................ 21 Bảng 2.1: Thang đánh giá Likert .................................................................... 55 Bảng 2.2: Bảng năng lực cán bộ kỹ thuật ....................................................... 57 Bảng 2.3: Đánh giá về kiến thức của cán bộ kỹ thuật ..................................... 61 Bảng 2.4: Thực trạng trình độ kỹ năng của cán bộ kỹ thuật ........................... 64 Bảng 2.5: Đánh giá về thái độ trong công việc của cán bộ kỹ thuật............... 68 Bảng 2.6: Đánh giá về kỹ năng tin học, ngoại ngữ của cán bộ kỹ thuật......... 69 Bảng 2.7: Mục tiêu chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật công ty Pep ico food Việt Nam theo năng lực. ....................................................................... 71 Bảng 2.8: Quy trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực ......... 73 Bảng 2.9: Nội dung của chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực ........................................................................................................... 76 Bảng 2.10: Thực trạng hình thức, phương pháp tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật ...................................................................... 82 Bảng 2.11: Thực trạng về hiệu quả của chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo tiếp cận năng lực ............................................................................ 83 Hiện nay đội ngũ làm công tác giảng dạy còn thiếu về ố lượng, yếu về chất lượng, nhất là đối với đội ngũ giảng viên hành chính và quản lý nhà nước và chuyên gia về kỹ thuật. Sự thiếu hụt giảng viên quản lý nhà nước, chuyên gia về kỹ thuật không chỉ ở ố lượng tuyệt đối mà còn là ố lượng giảng viên chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu giảng dạy theo nhu cầu bồi dưỡng. ................. 85 Bảng 2.12. Thống kê ngân ách đào tạo qua các năm .................................... 87 Bảng 3.1 Khung năng lực cho vị trí CBKT .................................................... 92 viii Vị trí quản lý bảo trì ........................................................................................ 97 Vị trí quản lý chất lượng ản phẩm ................................................................. 98 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp ................ 125 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ................... 127 ix MỞ ĐẦU 1. ý do chọn đề tài Đất nước ta đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, việc đào tạo đội ngũ nhân lực có chất lượng cao đang trở thành một vấn đề cấp bách. Nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và hội nhập quốc tế, đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Bước ang cơ chế thị trường, định hướng đào tạo hướng cung đã không còn phù hợp với tình hình thực tế. Ngày nay với quy luật cung - cầu của thị trường lao động, đào tạo luôn được hướng tới đáp ứng tối đa được nhu cầu lao động kỹ thuật của khách hàng về chất lượng, số lượng cũng như cơ cấu ngành nghề và trình độ. Do vậy để tồn tại và phát triển, các trường dạy nghề đã chuyển sang chú trọng đào tạo theo "hướng nhu cầu". Đào tạo lớp người có kiến thức cơ bản, làm chủ kĩ năng nghề nghiệp, quan tâm hiệu quả thiết thực, nhạy cảm với cái mới, có ý thức vươn lên về khoa học và công nghệ và luôn nắm bắt đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy tư duy áng tạo và năng lực tự đào tạo của người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khóa, làm chủ kiến thức trong việc dạy và học. Luôn phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Đẩy mạnh quá trình giáo dục phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn có những kiến thức đã được dạy, được đào tạo ở nhà trường nhưng không được sử dụng, và còn có những kiến thức không được học, không được đào tạo nhưng lại được sử dụng trong công việc hàng 1 ngày. Bên cạnh đó, vấn đề kỹ thuật thì luôn nói đến công nghệ và trong điều kiện ngày càng phát triển ngày nay luôn đòi hỏi công nghệ kỹ thuật càng cao nhằm đáp ứng nhu cầu công việc thì người lao động cũng cần nắm được công nghệ cho phù hợp với công việc. Nghĩa là người lao động vận dụng được những vấn đề có liên quan đến nhiệm vụ, công việc được công ty giao. Ngoài ra còn có những nhân viên mới bước vào công ty tiếp xúc với công việc gần như hoàn toàn mới nên sẽ gặp nhiều khó khăn. Về tính chất đặc thù của công ty Pepsico Foods Việt Nam, hàng năm luôn có những lớp bồi dưỡng cho cán bộ kỹ thuật trong công ty và cho nhân viên mới vào làm. Với những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam th o năng ực làm đề tài luận văn thạc ĩ của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ ở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất biện pháp phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật công ty Pep ico food Việt Nam theo năng lực nhằm nâng cao chất lượng trong công việc, đáp ứng nhu cầu nhân lực của công ty. 3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Khách thể nghiên cứu là chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là các biện pháp phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật của công ty theo năng lực. 3.3. Phạm vi nghiên cứu Do hạn chế về thời gian cũng như khả năng, đề tài chỉ nghiên cứu phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico Foods 2 Việt Nam. Cụ thể: - Luận văn chỉ nghiên cứu trên cán bộ kỹ thuật thuộc Công ty Pepsico foods là công ty sản xuất bánh Snack, chứ không nghiên cứu cán bộ của công ty sản xuất nước ngọt. - Dữ liệu được thu thập từ năm 2012 cho đến nay, đề xuất biện pháp đến năm 2020. 4. Giả thuyết khoa học Nếu phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực thì ẽ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng được nhu cầu vị trí công việc của công ty. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài đặt ra một ố nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể như au: - Nghiên cứu lý luận về phát triển chương trình đào tạo theo định hướng năng lực; - Khảo át đánh giá thực trạng về bồi dưỡng, chương trình bồi dưỡng của công ty Pep ico food Việt Nam theo định hướng năng lực; - Đề xuất các biện pháp phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam theo định hướng năng lực; - Thực nghiệm các biện pháp phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo định hướng năng lực tại công ty Pep ico food Việt Nam. 6. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu trên, đề tài sử dụng các nhóm phương pháp nghiên cứu au đây: - Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa các tài liệu có liên quan đến đề tài để xây dựng cơ ở lý luận cho đề tài nghiên cứu. 3 - Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng phương pháp khảo sát bằng phiếu hỏi, phỏng vấn, thảo luận để đánh giá thực trạng về phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật tại công ty Pep ico food Việt Nam. Thực nghiệm ư phạm nhằm kiểm định các biện pháp đã đề xuất, để minh chứng cho giả thuyết khoa học được đề ra và tính khả thi của việc thực hiện phát triển chương trình. Phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu khảo sát và thực nghiệm. 7. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ ở lý luận và thực tiễn phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật theo năng lực. Chương 2: Phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực. Chương 3: Biện pháp phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực. 4 Chương 1: CƠ SỞ Ý UẬN VÀ TH C TIỄN PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG CÁN BỘ KỸ THUẬT TH N NG C 1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nư c Tài liệu “Curriculum development – A Guide to Practice” của Jon Wile và Jo eph Bondi được Nguyễn Kim Dung dịch sang Tiếng Việt do Nhà xuất bản (Nxb) Giáo dục ấn hành năm 2005. Tài liệu “Curriculum development – A Guide to Practice” được trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá cao vì nó được xem là một trong những sách tham khảo hàng đầu trên thế giới về chương trình học. Tác giả tập trung nghiên cứu về chương trình học trong kỷ nguyên công nghệ cùng xu thế mới của hoạt động xây dựng chương trình học, trong đó các công nghệ dạy học mới đã tác động mạnh mẽ đến nhà trường, thách thức những nhà trường truyền thống. Do đó, các nhà trường phải thay đổi, điều đó cũng có nghĩa là các nhà xây dựng chương trình học, các nhà quản lý giáo dục cũng phải đặt nhà trường trước những thử thách của đổi mới; Vai trò của các triết lí trong các chương trình học: Tác giả đưa ra năm triết lý, bao gồm triết lý vĩnh cửu, triết lý duy tâm, triết lý hiện thực, triết lý thực nghiệm và triết lý hiện sinh. Các triết lý giáo dục đóng vai trò trung tâm của các hoạt động có mục đích của phát triển chương trình. Các triết lý đóng vai trò như bức màn lọc cho việc đưa ra những quyết định. Tuy nhiên, dù có theo triết lý nào đi nữa, sự nhất quán trong thiết kế là chìa khóa cho mức độ hiệu quả của chương trình học, …[21, tr.23]. “Developing the curriculum” của Peter F. Oliva cũng được Nguyễn Kim Dung dịch sang Tiếng Việt. Tác giả đã minh họa những cách thức mà những nhà làm chương trình giáo dục xúc tiến quá trình phát triển chương 5 trình giáo dục, đồng thời đã nêu khá chi tiết những vấn đề liên quan tới việc phát triển chương trình giáo dục, lý thuyết về phát triển chương trình, cũng như các thành tố của quá trình giảng dạy. Tuy nhiên, những vấn đề tác giả đề cập phần lớn phản ánh những gì diễn ra ở nền giáo dục Mỹ chứ không phải ở Việt Nam.[25]. Một số công trình tiêu biểu khác như “Chương trình: Những cơ ở, nguyên tắc và chính sách xây dựng” của Allan C. Ornstein và Francis P. Hunkins (1998). Các tác giả đã đưa ra những cơ ở để xây dựng chương trình hệ thống lý luận về CT, các bước phát triển và các chính sách và khuynh hướng phát triển chương trình.[57]. Những tài liệu, công trình nghiêu cứu về quản lý phát triển chương trình giáo dục (PTCTGD) điển hình mà tác giả luận án tham khảo gồm “Developing the curriculum” của Peter F. Oliva, bên cạnh những nội dung về chương trình, PTCTGD tác giả cũng đề cập những nét rất khái quát tới công tác quản lý PTCTGD, như nêu cấp độ hoạch định chương trình học, các bước đánh giá nhu cầu, các quyết định tổ chức và thực hiện chương trình,.... Qua các tài liệu, công trình nghiêu cứu về phát triển CTGD, CTGD theo tiếp cận năng lực mà tác giả đã biết và tham khảo, đã trình bày khái quát trên đây. Tác giả luận văn nhận thấy các tài liệu đã tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận về chương trình, nghiên cứu chuyên sâu về năng lực, khung năng lực cho cán bộ nói chung và cán bộ kỹ thuật nói riêng, mô hình phát triển chương trình, kinh nghiệm quốc tế về phát triển CTGD nhưng mới dừng lại ở tài liệu chuyên khảo, tài liệu giảng dạy, tài liệu học tập, bài báo khoa hội tại các hội thảo khoa học. Đến nay, chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu phát triển chương trình bồi dưỡng cho cán bộ kỹ thuật (CBKT) một cách có hệ thống –là đối tượng có vị trí chủ chốt trong các doanh nghiệp, đơn vị. 6 1.1.2. Tình hình nghiên cứu t ong nư c Trong nghiên cứu trong nước về lĩnh vực này có thể đề cập đến một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như “Chương trình và phương pháp luận phát triển chương trình” của Bùi Đức Thiệp [49]. Tác giả đã đề cập tới những nội dung lý luận nền tảng về chương trình như nêu lên bản chất và nguồn gốc của chương trình, những nhân tố chế ước tới chương trình. Tuy nhiên, nội dung của tài liệu tập trung nhiều về lý luận pháp triển chương trình, chưa dành nhiều thời gian làm rõ qui trình phát triển chương trình của một bậc học nào. Tài liệu “Phát triển chương trình giáo dục” của Nguyễn Văn Khôi (ĐHSP Hà Nội) đã giới thiệu tóm tắt lí thuyết phát triển chương trình giáo dục, một số quan điểm, cách tiếp cận và phương pháp thường gặp trong phát triển chương trình giáo dục. Tác giả đã đưa ra những khái niệm hết sức cơ bản về chương trình giáo dục, chương trình đào tạo, khung chương trình, chương trình khung, chương trình chi tiết, đề cương môn học, chuẩn đầu ra, phát triển chương trình, cách thức tổ chức phát triển chương trình, đánh giá chương trình giáo dục cũng như một số tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá khung giáo dục và giáo dục đại học cũng như đánh giá chương trình môn học, đánh giá giáo trình, sách giáo khoa môn học. Những nội dung mà tác giả nêu khá khái quát và mang tính giới thiệu chứ không phải tài liệu nghiên cứu chuyên sâu về phát triển chương trình. [33]. Trong tài liệu “Thiết kế và phát triển chương trình đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra” của các tác giả Đoàn Thị Minh Trinh và Nguyễn Hội Nghĩa, nhóm tác giả đã tổng thuật khá đầy đủ các thành phần và qui trình thiết kế và phát triển chương trình đào tạo ở bậc đại học (các trường đại học kỹ thuật) và mối liên hệ giữa chúng; một qui trình thiết kế và phát triển chương trình đào tạo. Điểm nổi bật của tài liệu là đã đề cập đến những nội dung khá mới trong phát triển chương trình giáo dục là khái niệm chuẩn đầu ra và các cấp độ của chuẩn đầu ra; chuẩn 7 đầu ra theo CDIO (Conceiving – Designing – Implementing – Operating; Hình thành ý tưởng – Thiết kế - Triển khai – Vận hành) và giới thiệu qui trình thiết kế và phát triển chương trình đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra. [50]. Tài liệu “Phát triển chương trình giáo dục”, Nxb giáo dục, năm 2015 của GS.TS Nguyễn Đức Chính, ĐHQG Hà Nội. Tác giả trình bày một cách có hệ thống những quan điểm về CTGD. Trong đó tác giả đã chỉ ra những tác động tới CTGD như tác động của kỷ nguyên thông tin, bối cảnh quốc tế và trong nước tác động mạnh mẽ đến vấn đề thiết kế, thực thi chương trình giáo dục. Hệ thống các khái niệm và các cách tiếp cận cũng như một số mô hình phát triển CTGD được tác giả tổng hợp khá hoàn chỉnh. [17, tr. 45]. Tài liệu “Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học” của tác giả Nguyễn Hữu Châu, đã nghiên cứu một cách có hệ thống những vấn đề cơ bản về chương trình dạy học và quá trình dạy học. Tài liệu đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của quá trình dạy học trong thực thi chương trình. Một chương trình dạy học thành công hay thất bại tùy thuộc vào quá trình dạy học. [5, tr.26]. “Quản lý xây dựng, đánh giá chương trình môn học trong học chế tín chỉ – Luận án Tiến ĩ của Trần Hữu Hoan. Tác giả đã nêu các công việc cần thực hiện khi quản lý xây dựng CT môn học tuy nhiên môn học trong luận án là môn học trong học chế tín chỉ ở trường đại học, không phải môn học trong trường THPT. Tài liệu “Phát triển và tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non của Nguyễn Thị Thu Hiền [32]. Tác giả đã tập trung nghiên cứu, phân tích kinh nghiệm PTCTGD Mầm non của nước ta. Những nội dung tác giả quan tâm như vấn đề lập kế hoạch tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non, tổ chức các hoạt động giáo dục, xây dựng môi trường giáo dục và đánh giá việc thực hiện chương trình giáo dục. 8 Như vậy, Những tài liệu, công trình nghiên cứu mà tác giả tham khảo, dù đã ít nhiều thể hiện nhiệm vụ, vai trò của CTBD cho CBKT, tuy nhiên đề cập đến cập học, bậc học của hệ thống giáo dục quốc dân. Đến nay vẫn chưa có một nghiên cứu nào nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện và âu ắc về phát triển CTBD cho CBKT trong Công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực. Vì vậy, việc thực hiện đề tài này ẽ không trùng lắp, đảm bảo tính độc lập và có ý nghĩa lý luận và thực tiễn lớn đối với việc phát triển chương trình bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật trong công ty Pepsico foods Việt Nam theo năng lực nói riêng và cho cán bộ kỹ thuật nói chung. 1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 1. .1. Chương t nh và phát t iển chương t nh bồi dưỡng 1.2.1.1. hương trình Ở thời kỳ đầu của xã hội loài người, con người được sinh ra và lớn lên, bao giờ cũng trải qua những giai đoạn thích nghi với môi trường sống để sinh tồn. Thời kỳ đó chưa ai đặt ra câu hỏi chương trình giáo dục là gì? Dần dần, xã hội phát triển, đã xuất hiện ngày càng nhiều tranh luận về chương trình giáo dục. Câu hỏi đặt ra cho các nhà quan tâm nghiên cứu về chương trình cũng như chương trình giáo dục là gì và CTGD hay các chương trình khác chứa đựng những gì? Trong quá trình đi tìm câu trả lời cho câu hỏi đó đã xuất hiện nhiều cách tiếp cận khác nhau. Điển hình trong số các nhà khoa học nghiên cứu về sự ra đời của thuật ngữ chương trình là Kieran Egan (Trường Đại học Simon Fraser – Canada). Năm 1978, ông công bố bài nghiên cứu của mình mang tên hương trình à gì?, đăng trên tạp chí Những câu hỏi về chương trình giáo dục để mô tả lịch sử phát triển của thuật ngữ này. Theo Kieran Egan, chương trình (curriculum) có nguồn gốc từ chữ La tinh có nghĩa là “trường đua”, “cuộc chạy đua” hay “ ự chạy nhanh”. Với nguồn gốc ấy, ý nghĩa của chương trình là phải có sự định hướng cho sự phát triển. Với 9