1
LỜI MỞ ĐẦU
DÇu má lµ nguån n¨ng lîng quan träng cña tÊt c¶ c¸c níc. Nã ®ang
chiÕm kho¶ng 65% trong tæng c¸c nguån n¨ng lîng toµn cÇu. VÒ ®Æc ®iÓm
kinh tÕ, dÇu má lµ ngµnh ph¸t triÓn nhanh vµ yªu cÇu vÒ vèn ®Çu t rÊt lín, ®èi
víi mét sè c«ng ®o¹n trong ngµnh cã sù rñi ro cao. HÇu hÕt ë c¸c níc ®Æc biÖt
lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, dÇu má thêng lµ ngµnh ®éc quyÒn cña doanh
nghiÖp nhµ níc hoÆc mét sè c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Nguån thu cña ng©n
s¸ch nhµ níc tõ ngµnh dÇu má chiÕm mét tû träng t¬ng ®èi cao (ë ViÖt Nam
trªn 10%).
§èi víi ViÖt Nam ngµnh dÇu khÝ cßn míi mÎ víi 25 n¨m tuæi. Tuy tr÷ lîng dÇu khÝ ë níc ta kh«ng lín nhng nã cã vai trß hÕt søc quan träng trong
nÒn kinh tÕ, lµ nguån n¨ng lîng nguyªn liÖu phôc vô cho nÒn kinh tÕ quèc
d©n.
Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam ®·, ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn víi tèc ®é
nhanh chãng, bao trïm tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tõ thîng nguån (t×m kiÕm, th¨m dß,
khai th¸c) ®Õn h¹ nguån (ho¸ dÇu, läc dÇu, chÕ biÕn kinh doanh c¸c s¶n phÈm
dÇu khÝ). DÇu th« ViÖt Nam b¾t ®Çu ®îc khai th¸c vµo n¨m 1986 t¹i má B¹ch
Hæ do c«ng ty Liªn doanh ViÖt - X« Petrol (ViÖt Nam - Liªn X« cò) khai
th¸c, tõ ®ã ®Õn nay s¶n lîng dÇu th« ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng lªn ®¸ng kÓ.
Do ngµnh läc dÇu ë ViÖt Nam cha ph¸t triÓn (tríc ®©y chØ má B¹ch Hæ th×
nay ®· cã 6 má ®ang ®îc ®a vµo khai th¸c, lµm cho s¶n lîng dÇu th« ngµy
cµng gia t¨ng, nhµ m¸y läc dÇu sè mét Dung QuÊt ®ang khëi c«ng vµ x©y
dùng ®Õn n¨m 2004 míi ®a vµo ho¹t ®éng) nªn toµn bé s¶n lîng dÇu th« cña
Tæng c«ng ty dÇu khÝ ®îc xuÊt khÈu hµng n¨m gi¸ trÞ xuÊt khÈu dÇu th« cña
Tæng c«ng ty ®· ®ãng gãp rÊt lín trong tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña
níc ta.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam em ®·
nghiªn cøu thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ
ViÖt Nam, nh»m cñng cè, vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ vµ mong
muèn ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ ®Ó ®a ra gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng
xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam. V× thÕ em xin tr×nh
bµy ®Ò tµi:
" Ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ".
LuËn v¨n nµy ®îc chia thµnh 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸.
2
Ch¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng
c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam.
Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña
Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam.
Qua luËn v¨n nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o híng dÉn, vµ c¸c
b¸c, c«, chó cïng c¸c anh chÞ phßng kÕ ho¹ch thuéc Tæng c«ng ty DÇu khÝ
ViÖt Nam ®· tËn t×nh híng dÉn em hoµn thµnh luËn v¨n nµy.
3
Môc lôc
Lêi më ®Çu...................................................................................................1
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu....8
I.Th¬ng m¹i quèc tÕ vµ vai trß cña th¬ng m¹i quèc tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng..................................................................................................................8
I.1. Nguån gèc vµ lîi Ých cña th¬ng m¹i quèc tÕ............................................8
I.1.1. Nguån gèc, c¬ së cña th¬ng m¹i quèc tÕ:..............................................8
I.1.2. Lîi Ých cña th¬ng m¹i quèc tÕ:............................................................12
I.2. Vai trß cña th¬ng m¹i quèc tÕ:................................................................12
II.Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi quèc
gia....................................................................................................................14
II.1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu.............................................................................14
II.1.1. Kh¸i niÖm............................................................................................14
II.1.2. NhiÖm vô cña xuÊt khÈu.....................................................................14
II.2. Vai trß cña xuÊt khÈu............................................................................15
II.2.1. XuÊt khÈu t¹o nguån chñ yÕu cho nhËp khÈu..................................15
II.2.2. XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ híng ngo¹i..........15
II.2.3. XuÊt khÈu t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n
d©n..................................................................................................................16
II.2.4. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi
ngo¹i...............................................................................................................17
II.3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu....................................17
II.3.1. Nh©n tè v¨n ho¸ - ®Þa lý:....................................................................18
II.3.1.1. §Þa lý.................................................................................................18
II.3.1.2. V¨n ho¸............................................................................................18
II.3.2. Tû gi¸ hèi ®o¸i.....................................................................................18
II.3.3. C¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ......................................................19
II.3.4. ChÕ ®é, chÝnh s¸ch cña nhµ níc (chÝnh trÞ - luËt ph¸p)...................19
II.3.5. Nguån hµng phôc vô cho xuÊt khÈu..................................................20
4
II.3.6. HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c - hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh quèc gia.
.........................................................................................................................20
II.4. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu.......................................................................21
II.4.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp.............................................................................21
II.4.2. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp (xuÊt khÈu uû th¸c)...........................................22
II.4.3. XuÊt khÈu hµng ®æi hµng (bu«n b¸n ®èi lu).....................................22
II.4.4. T¹m nhËp t¸i xuÊt...............................................................................23
II.4.5. Giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng ho¸...................................................24
II.4.6. Gia c«ng quèc tÕ..................................................................................24
III.Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.........................................................25
III.1. Nghiªn cøu thÞ trêng t×m ®èi t¸c giao dÞch..........................................25
III.1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng.........................................................................25
III.1.2. Nghiªn cøu gi¸ c¶, xu híng biÕn ®éng gi¸ c¶..................................27
III.1.3. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch vµ mÆt hµng kinh doanh......................28
III.2. X©y dùng ph¬ng ¸n kinh doanh..........................................................29
III.3. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång..............................................................29
III.3.1. §µm ph¸n...........................................................................................29
III.3.2. Ký kÕt hîp ®ång.................................................................................30
III.4. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång................................................................31
III.4.1. ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu.................................................................32
III.4.2. KiÓm tra hµng....................................................................................33
III.4.3. Thuª tµu.............................................................................................33
III.4.3. Mua b¶o hiÓm....................................................................................33
III.4.5. Lµm thñ tôc h¶i quan........................................................................33
III.4.6. Giao hµng lªn tµu..............................................................................34
III.4.7. Thñ tôc thanh to¸n............................................................................34
III.4.8. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i..........................................................................34
IV.®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm dÇu khÝ...............................................................34
IV.1. §Æc ®iÓm................................................................................................34
IV.2. Vai trß cña s¶n phÈm dÇu khÝ...............................................................36
5
IV.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÇu th«. 38
IV.3.1. §Æc ®iÓm hµng ho¸............................................................................38
IV.3.2. Nh©n tè kh¸ch quan...........................................................................38
IV.3.3. Nh©n tè chñ quan...............................................................................40
V.Kinh nghiÖm khai th¸c s¶n xuÊt dÇu má cña c¸c níc trªn thÕ giíi:........41
V.1. C¬ cÊu tæ chøc ngµnh dÇu má cña c¸c níc trªn thÕ giíi:.....................41
V.2 Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n xuÊt dÇu má cña c¸c níc trªn thÕ giíi:........46
Ch¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu
dÇu th« cña tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam.........................51
I- Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam..................51
I.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Tæng C«ng ty...............................................51
I.2. Chøc n¨ng- nhiÖm vô - quyÒn h¹n cña Tæng C«ng ty...........................53
I.3. Bé m¸y qu¶n lý ®iÒu hµnh......................................................................54
I.3.1. Héi ®ång qu¶n trÞ.................................................................................54
I.3.2. Tæng gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc.....................................................54
I.3.3. QuyÒn - nghÜa vô cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ mèi quan hÖ víi Tæng
C«ng ty............................................................................................................56
II- Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh cña Tæng C«ng ty............58
II.1. Th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ (thîng nguån)......................................58
II.2. Khai th¸c s¶n xuÊt khÝ thiªn nhiªn.......................................................60
II.3. Ph¸t triÓn lÜnh vùc h¹ nguån.................................................................61
II.4. DÞch vô dÇu khÝ.....................................................................................63
II.5. Nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ......................................................64
II.6. Nguån nh©n lùc.....................................................................................66
III- Ph©n tÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt
Nam.................................................................................................................67
III.1. §Æc ®iÓm lîi thÕ c¹nh tranh cña dÇu th« ViÖt Nam............................67
III.2. Nguån hµng - thùc tr¹ng khai th¸c dÇu cña Tæng C«ng ty dÇu khÝ
ViÖt Nam.........................................................................................................68
III.3. §Æc ®iÓm kh¸ch hµng - thÞ trêng cña dÇu th« ViÖt Nam....................73
6
III.4. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng.................................................75
III.5. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu......................................................................78
III.6. Qu¸ tr×nh giao dÞch ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång.............................79
III.6.1. Giao dÞch ®µm ph¸n..........................................................................79
III.6.2. Ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång............................................................81
III.7. KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt
Nam.................................................................................................................81
IV- §¸nh gi¸ qua nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña
Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam...................................................................85
IV.1. C¸c u thÕ - u ®iÓm.................................................................................85
IV.2. Khã kh¨n tån t¹i....................................................................................86
Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu
dÇu th« cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam.........................89
I.Môc tiªu vµ ph¬ng híng ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam:
.........................................................................................................................89
I.1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn:.............................................................................89
I.2. §Þnh híng ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020.............90
II.C¸c gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« cña Tæng
c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam...............................................................................91
II.1. Nghiªn cøu më réng thÞ trêng vµ kh¸ch hµng.....................................91
II.2. T¨ng cêng c«ng t¸c th¨m dß khai th¸c:................................................92
II.3 Thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu :..................................................93
II.4. §µo t¹o nguån nh©n lùc :......................................................................94
II.5. T¨ng cêng c«ng t¸c nghiªn cøu, øng dông khoa häc c«ng nghÖ :.....95
II.6. Hoµn thiÖn c«ng t¸c c¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý kinh doanh th¬ng m¹i
quèc tÕ:...........................................................................................................96
II.7. T¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt :.......................................................98
II.8. T×m vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ :.................................................98
III. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ sù qu¶n lý cña nhµ níc :......................................101
7
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng
xuÊt khÈu
I.
Th¬ng m¹i quèc tÕ vµ vai trß cña th¬ng m¹i
quèc tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
I.1. Nguån gèc vµ lîi Ých cña th¬ng m¹i quèc tÕ.
§Þnh nghÜa: Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ lu th«ng hµng
ho¸ vµ dÞch vô víi c¸c níc díi h×nh thøc mua b¸n th«ng qua quan hÖ cung cÇu
nh»m môc ®Ých lîi nhuËn.
I.1.1. Nguån gèc, c¬ së cña th¬ng m¹i quèc tÕ:
Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi, ph¶n ¸nh sù phô
thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ riªng biÖt cña
tõng quèc gia.
TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña th¬ng m¹i quèc tÕ:
Do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn dÉn ®Õn sù ph©n c«ng lao ®éng
ngµy cµng s©u vµ sù chuyªn m«n cµng cao lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng ngµy
mét t¨ng nhanh, hµng ho¸ lµm ra th«ng qua thÞ trêng ®Ó trao ®æi lÉn nhau.
Trao ®æi chÝnh lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
Do sù tån t¹i kh¸c biÖt vÒ kinh tÕ - s¶n xuÊt (®Æc biÖt vÊn ®Ò së h÷u t liÖu
lao ®éng) gi÷a c¸c vïng, c¸c níc. §iÒu nµy cã sù së h÷u hµng ho¸ kh¸c nhau
dÉn ®Õn sù trao ®æi hµng ho¸ lÉn nhau th«ng qua thÞ trêng.
Do sù tån t¹i nhu cÇu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó cña con ngêi ë mçi n¬i,
khu vùc kh¸c nhau cã nhu cÇu kh¸c nhau, mµ cã thÓ khu vùc ®ã kh«ng ®¸p
øng ®îc nhu cÇu mµ chØ cã c¸c s¶n phÈm kh¸c, muèn tho¶ m·n nhu cÇu th×
dÉn ®Õn trao ®æi s¶n phÈm lÉn nhau gi÷a c¸c khu vùc.
Do ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Þa lý cña c¸c níc kh¸c nhau ®· t¹o nªn nh÷ng ®Æc
s¶n, s¶n phÈm hµng ho¸ kh¸c nhau rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, muèn tho¶ m·n
ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng th¬ng m¹i (trao ®æi, mua b¸n).
Qua c¸c nguyªn nh©n trªn ®· cho chóng ta thÊy sù tån t¹i kh¸ch quan cña
ph©n c«ng lao ®éng x· héi dÉn ®Õn viÖc ph¶i trao ®æi. §ã chÝnh lµ c¬ së h×nh
thµnh nªn th¬ng m¹i nãi chung vµ th¬ng m¹i quèc tÕ nãi riªng.
Theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa träng th¬ng th× mét quèc gia thÞnh vîng
vµ giµu cã ph¶i cã khèi lîng tiÒn vµng lín. Muèn cã nhiÒu cña c¶i ph¶i ph¸t
triÓn bu«n b¸n víi c¸c níc kh¸c. Lý thuyÕt cña ph¸i träng th¬ng chØ ra r»ng
chØ cã lîi nhuËn tõ sù trao ®æi kh«ng ngang gi¸ vµ lõa g¹t gi÷a c¸c quèc gia.
8
Hay quan ®iÓm cña hä ®a ra r»ng quèc gia nµo xuÊt siªu cµng nhiÒu th× cµng
cã lîi, cßn nhËp khÈu cµng nhiÒu th× cµng cã h¹i. V× vËy c¸c chÝnh phñ ®· t¹o
®iÒu kiÖn trî gióp cho viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ ho¹t
®éng nhËp khÈu th«ng qua viÖc ®iÒu chØnh viÖc mua b¸n. §Õn giai ®o¹n cuèi
hä cho r»ng cã thÓ t¨ng cêng nhËp khÈu nÕu nh qua ®ã ®Èy nhanh ®îc xuÊt
khÈu tuy nhiªn c¸n c©n th¬ng m¹i vÉn nghiªng vÒ phÝa xuÊt khÈu.
Trong t¸c phÈm " Cña c¶i cña c¸c d©n téc", nhµ kinh tÕ häc Adamsmith
®· ®a ra lý thuyÕt vÒ lîi thÕ tuyÖt ®èi. ¤ng cho r»ng nÕu quèc gia A s¶n xuÊt
ra hµng ho¸ X rÎ h¬n ë quèc gia B vµ nÕu quèc gia B s¶n xuÊt ra hµng ho¸ Y
rÎ h¬n ë quèc gia A, khi ®ã quèc gia B cã lîi thÕ tuyÖt ®èi vÒ hµng ho¸ Y. Khi
th¬ng m¹i quèc tÕ x¶y ra, 2 quèc gia nµy cïng cã lîi nÕu c¶ 2 níc cïng
chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt mµ m×nh cã lîi thÕ tuyÖt ®èi.
Sè giê c«ng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt
ra 1 ®¬n vÞ hµng ho¸
L¬ng thùc
QuÇn ¸o
Anh
Mü
5
2
3
6
¤ng ®a ra m« h×nh trªn vµ c¸c gi¶ thuyÕt:
C¹nh tranh hoµn h¶o trªn tÊt c¶ c¸c thÞ trêng.
Chi phÝ vËn chuyÓn kh«ng ®¸ng kÓ gi÷a 2 níc.
Lao ®éng lµ yÕu tè ®Çu vµo duy nhÊt cã thÓ di chuyÓn ®îc gi÷a c¸c ngµnh
trong mét quèc gia nhng kh«ng thÓ di chuyÓn gi÷a c¸c quèc gia.
Kh«ng cã c¸c rµo c¶n ®èi víi th¬ng m¹i tù do.
Lîi tøc kh«ng ®æi theo quy m«,
Theo m« h×nh, níc Anh cã lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vÒ s¶n xuÊt quÇn ¸o,
cßn níc Mü cã lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vÒ l¬ng thùc. ChÝnh v× lÏ ®ã níc Anh
sÏ chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt quÇn ¸o, Mü chuyªn s©u vµo s¶n xuÊt l¬ng
thùc, th«ng qua trao ®æi c¶ 2 níc ®Òu cã lîi (gi¶ sö chØ xem xÐt 2 níc trao ®æi
víi nhau vµ chØ s¶n xuÊt 2 mÆt hµng l¬ng thùc vµ quÇn ¸o).
Tuy nhiªn lý thuyÕt so s¸nh tuyÖt ®èi cña «ng kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®îc
cho trêng hîp gi÷a 2 níc giµu vµ nghÌo, gi÷a 2 níc 1 cã n¨ng suÊt lao ®éng
cao h¬n níc kia vÒ c¶ 2 mÆt hµng mµ th¬ng m¹i quèc tÕ vÉn x¶y ra.
Nhµ kinh tÕ häc ngêi Anh David Ricardo ®· tr¶ lêi ®îc c©u hái nµy b»ng
lîi thÕ so s¸nh t¬ng ®èi. N¨m 1817 «ng ®· chøng minh ®îc r»ng c¸c quèc gia
sÏ chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt ra hµng ho¸ ®ã cã chi phÝ t¬ng ®èi thÊp h¬n ë
níc kh¸c.
C¸c gi¶ ®Þnh cña «ng ®a ra:
C¹nh tranh hoµn h¶o trªn c¸c thÞ trêng.
9
Chi phÝ vËn chuyÓn gi÷a c¸c níc lµ kh«ng ®¸ng kÓ.
Lao ®éng lµ yÕu tè ®Çu vµo duy nhÊt cã thÓ di chuyÓn ®îc gi÷a c¸c ngµnh s¶n
xuÊt trong mét níc nhng kh«ng thÓ di chuyÓn gi÷a c¸c níc.
Kh«ng cã c¶n trë nµo ®èi víi th¬ng m¹i tù do.
Lîi tøc kh«ng ®æi theo quy m«.
C«ng nghÖ ë c¸c níc kh¸c nhau cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau.
M« h×nh:
Sè giê lao ®éng s¶n xuÊt ra mét
Anh
Mü
®¬n vÞ s¶n phÈm
L¬ng thùc
5
6
QuÇn ¸o
2
12
Theo m« h×nh nµy th× ë Anh n¨ng suÊt lao ®éng cña 2 mÆt hµng l¬ng
thùc, quÇn ¸o ®Òu cao h¬n Mü, hay nãi c¸ch kh¸c Anh cã lîi thÕ tuyÖt ®èi vÒ
c¶ 2 mÆt hµng nµy. Tuy nhiªn Ricardo ®· chøng minh ®îc r»ng Anh - Mü nÕu
x¶y ra th¬ng m¹i gi÷a 2 níc vÉn cã lîi cho 2 bªn b»ng quy luËt lîi thÕ t¬ng
®èi: c¸c níc hay c¸ nh©n nÕu chuyªn m«n ho¸ trong viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt
khÈu c¸c s¶n phÈm mµ m×nh lµm ra cã chi phÝ t¬ng ®èi thÊp h¬n th× sÏ cã lîi
Ých kinh tÕ lín h¬n.
Quy luËt lîi thÕ so s¸nh t¬ng ®èi ®· nhÊn m¹nh sù kh¸c nhau vÒ chi phÝ
s¶n xuÊt coi ®ã lµ ch×a kho¸ cña c¸c ph¬ng thøc th¬ng m¹i.
LAF LAC
LAF LBF
LAC LBC
LJi : chi phÝ s¶n xuÊt ra LBF LBC
hµng ho¸ j ë níc i.
Trong trêng hîp nµy:
Quèc gia A cã lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt F (l¬ng thùc).
Quèc gia B cã lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt C (quÇn ¸o).
M« h×nh vµ lý thuyÕt so s¸nh tuyÖt ®èi, t¬ng ®èi cña Adam smith vµ
Ricardo chØ gi¶i thÝch ®îc viÖc th¬ng m¹i x¶y ra gi÷a c¸c níc lµ do sù tån t¹i
kh¸c biÖt vÒ n¨ng suÊt lao ®éng. Tuy nhiªn trong thÕ giíi thùc tÕ th¬ng m¹i
x¶y ra kh«ng chØ xem xÐt mçi yÕu tè ®Çu vµo lµ lao ®éng mµ cßn cã c¸c yÕu tè
kh¸c nh ®Êt ®ai, vèn vµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n. Thùc tÕ cho thÊy Canada xuÊt
khÈu s¶n phÈm l©m s¶n sang Mü kh«ng ph¶i v× nh÷ng ngêi c«ng nh©n lµm
trong ngµnh l©m nghiÖp cña Canada cã n¨ng suÊt lao ®éng t¬ng ®èi (so víi
nh÷ng ®ång nghiÖp cña hä ë níc Mü) cao h¬n nh÷ng ngµnh kh¸c cña Canada,
mµ lµ v× ®Êt níc Canada tha d©n cã nhiÒu ®Êt rõng theo ®Çu ngêi h¬n níc Mü.
Hai nhµ kinh tÕ ngêi Thuþ §iÓn Heckscher - Oblin ®É bæ sung b»ng m«
h×nh míi trong ®ã 2 «ng ®Ò cËp ®Õn hai yÕu tè ®Çu vµo lµ lao ®éng vµ vèn víi
c¸c gi¶ thiÕt sau:
10
C¹nh tranh lµ hoµn h¶o.
Chi phÝ vËn chuyÓn kh«ng ®¸ng kÓ.
Kh«ng cã rµo c¶n ®èi víi th¬ng m¹i tù do.
Lîi tøc kh«ng ®æi theo quy m«.
Lao ®éng lµ yÕu tè ®Çu vµo cã thÓ di chuyÓn ®îc gi÷a c¸c níc.
C«ng nghÖ vµ së thÝch cña 2 quèc gia lµ nh nhau.
C¸n c©n th¬ng m¹i ë 2 níc t¹i thêi ®iÓm trao ®æi vµ chuyªn m«n ho¸ lµ c©n
b»ng.
Kh«ng cã sù di chuyÓn c¸c yÕu tè quèc tÕ, chØ cã sù di chuyÓn gi÷a c¸c yÕu tè
trong ph¹m vi quèc gia.
C¶ 2 ®Òu sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c yÕu tè trong ph¹m vi quèc gia.
(Víi gi¶ thiÕt chØ xem xÐt th¬ng m¹i x¶y ra gi÷a 2 quèc gia vµ ®Çu vµo lµ
lao ®éng vµ vèn).
Hai «ng ®· ®a ra ®Þnh lý: mét níc sÏ cã lîi nÕu s¶n xuÊt vµ chuyªn m«n
ho¸ nh÷ng hµng ho¸ t¬ng ®èi s½n cã c¸c yÕu tè dåi dµo vµ nhËp khÈu c¸c hµng
ho¸ t¬ng ®èi ®¾t vµ hiÕm.
Hai «ng còng ®a ra lý thuyÕt chøng minh th¬ng m¹i (cã tõ 2 yÕu tè ®Çu
vµo trë lªn) sÏ ¶nh hëng ®Õn sù ph©n phèi thu nhËp cña c¸c ngµnh trong mét
níc.
Qua c¸c m« h×nh lý thuyÕt cña c¸c nhµ kinh tÕ häc tõ cæ ®iÓn ®Õn hiÖn
®¹i ®· lµm s¸ng tá ®îc nguån gèc cña th¬ng m¹i quèc tÕ.
I.1.2. Lîi Ých cña th¬ng m¹i quèc tÕ:
Mét quèc gia kh«ng thÓ s¶n xuÊt ra tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ tho¶ m·n
nhu cÇu cña d©n chóng, hay nÕu cã thÓ th× còng kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh
tÕ cao. Lîi Ých mµ th¬ng m¹i quèc tÕ ®em l¹i lµ sù më réng kh¶ n¨ng tiªu
dïng h¬n nh÷ng g× khi cha x¶y ra trao ®æi th¬ng m¹i, lµm ®éng lùc thóc ®Èy
ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng tÝnh chuyªn m«n ho¸, lµm cho sù ph©n c«ng lao ®éng
ngµy cµng trë nªn s©u s¾c, nh©n tè thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn.
I.2. Vai trß cña th¬ng m¹i quèc tÕ:
B¸o c¸o chÝnh trÞ cña Ban chÊp hµnh TW §¶ng ta t¹i §¹i héi lÇn VI ®·
nhÊn m¹nh "NhiÖm vô æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trong chÆng ®êng ®Çu tiªn
còng nh sù ph¸t triÓn KH-KT vµ c«ng nghiÖp ho¸ XHCN cña níc ta tiÕn
nhanh hay chËm phô thuéc mét phÇn quan träng vµo viÖc më réng vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i ". Xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nhiÒu níc hiÖn
nay lµ thay ®æi chiÕn lîc kinh tÕ tõ "®ãng cöa" sang "më cöa", tõ chiÕn lîc
"thay thÕ nhËp khÈu" sang "híng vµo xuÊt khÈu", qua ®ã cho thÊy c¸c quèc
gia ®· ngµy cµng chó träng ®Õn vai trß cña th¬ng m¹i quèc tÕ.
11
NÒn kinh tÕ "®ãng cöa" vÒ c¬ b¶n lµ ph¸t triÓn kinh tÕ tù cung, tù cÊp,
s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu. NÐt ®Æc trng cña nÒn kinh tÕ lµ s¶n xuÊt ®Ó trùc
tiÕp tiªu dïng "tù s¶n, tù tiªu". Tæ chøc lao ®éng x· héi diÔn ra trong mét
ph¹m vi hÑp mang nÆng tÝnh b¶o thñ. Nã kh«ng phï hîp víi c¸c quy luËt ph¸t
triÓn kh¸ch quan cña thÕ giíi. §èi lËp víi kinh tÕ tù nhiªn, tù cung tù cÊp lµ
kinh tÕ hµng ho¸. Qu¸ tr×nh chuyÓn tõ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸
lµ c¶ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p l©u dµi vµ khã kh¨n v× tÝnh tr× trÖ, b¶o thñ cña nÒn
kinh tÕ tù nhiªn.
ChÝnh s¸ch "®ãng cöa" kh«ng thÓ tån t¹i l©u dµi ®îc lµ do c¸c nguyªn
nh©n sau:
Trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸, ®êi sèng kinh tÕ ngµy cµng cao, sù ph©n c«ng lao
®éng quèc tÕ ngµy cµng s©u s¾c, c¸c níc ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau vµ
tham gia vµo qu¸ tr×nh liªn kÕt, hîp t¸c quèc tÕ, khu vùc, mét chÝnh s¸ch
"®ãng cöa" kh«ng cßn thÝch hîp víi hiÖn nay n÷a.
C¸c cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh nh vò b·o, nã
ngµy cµng trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia.
Trong khi ®ã chÝnh s¸ch "®ãng cöa" ®· h¹n chÕ kh¨ n¨ng tiÕp thu kü thuËt míi
lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn chËm chñ yÕu lµ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c
hËu, s¶n xuÊt nhá lµ phæ biÕn, kh«ng cã c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i tiªn tiÕn.
KÕt qu¶ tÊt yÕu lµ n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, hiÖu qu¶ kÐm, kh¶ n¨ng c¹nh tranh
yÕu, tèc ®é ph¸t triÓn chËm.
HÇu hÕt c¸c níc nghÌo, l¹c hËu hay ®ang ph¸t triÓn ®Òu thiÕu vèn cho viÖc ®Çu
t vµo s¶n xuÊt. Trong khi ®ã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i nhËp
khÈu mét khèi lîng ngµy cµng nhiÒu m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ nguyªn liÖu phôc vô
cho s¶n xuÊt. NÕu kh«ng ph¸t triÓn th¬ng m¹i quèc tÕ th× vÊn ®Ò thiÕu hôt
trong c¸n c©n thanh to¸n ngµy cµng lín.
ThÞ trêng trong níc thu nhá hÑp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp víi quy m« hiÖn ®¹i, s¶n xuÊt hµng lo¹t. Do ®ã kh«ng t¹o nªn viÖc lµm
- mét vÊn ®Ò mµ c¸c níc nghÌo ph¶i quan t©m.
Trong thÕ giíi hiÖn ®¹i, kh«ng mét quèc gia nµo b»ng chÝnh s¸ch "®ãng
cöa" l¹i ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ trong níc. Muèn ph¸t triÓn nhanh
mçi níc kh«ng thÓ ®¬n ®éc dùa vµo nguån lùc mµ ph¶i tËn dông cã hiÖu qu¶
qu¶ tÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ cña loµi ngêi ®· ®¹t
®îc, tËn dông tranh thñ c¸c nguån lùc, vèn cña níc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc.
Vai trß to lín cña th¬ng m¹i quèc tÕ lµ sù th«ng qua trao ®æi th¬ng m¹i
mµ lµm cho qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng, chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng trë nªn
s©u s¾c, nã thóc ®Èy cho sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi ngµy cµng cao lªn, ngµy
12
cµng ®¸p øng kÞp thêi ®Çy ®ñ nh÷ng nhu cÇu cña con ngêi, n©ng cao kh¶ n¨ng
s¶n xuÊt, më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña con ngêi.
II.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ vai trß cña nã ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña mçi quèc gia.
II.1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu.
II.1.1. Kh¸i niÖm.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu lµ 2 ho¹t ®éng chÝnh cÊu thµnh nªn
th¬ng m¹i quèc tÕ, lµ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ - dÞch vô gi÷a 1 níc víi
phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi.
Ngµy nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra rÊt s«i næi vµ ®a d¹ng trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ thêng ®îc c¸c quèc gia quan t©m nhÊt trong chÝnh s¸ch ®èi
ngo¹i.
Nh vËy: ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô
cña mét níc víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi díi h×nh thøc mua b¸n th«ng qua
quan hÖ thÞ trêng nh»m môc ®Ých lîi nhuËn.
II.1.2. NhiÖm vô cña xuÊt khÈu.
§Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu
ph¶i thùc hiÖn ®îc nh÷ng nhiÖm vô sau ®©y:
Mét lµ: ph¶i më réng thÞ trêng, nguån hµng vµ ®èi t¸c kinh doanh nh»m
t¹o ra cao trµo xuÊt khÈu, coi xuÊt khÈu lµ mòi nhän ®ét ph¸ cho sù giµu cã
cña ®Êt níc.
Hai lµ: ph¶i ra søc khai th¸c mäi nguån lùc cña ®Êt níc nh ®Êt ®ai, nh©n
lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c«ng nghÖ chÊt x¸m theo
híng khai th¸c lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ lîi thÕ so s¸nh t¬ng ®èi.
Ba lµ: n©ng cao n¨ng lùc s¶n suÊt hµng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng nhanh khèi lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu.
Bèn lµ: t¹o ra nh÷ng mÆt hµng (nhãm hµng) xuÊt khÈu chñ lùc ®¸p øng
nh÷ng ®ßi hái cña thÞ trêng vµ cña kh¸ch hµng vÒ chÊt lîng vµ sè lîng cã søc
hÊp dÉn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.
II.2. Vai trß cña xuÊt khÈu.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ®ãng vai trß
rÊt lín, cô thÓ lµ:
13
II.2.1. XuÊt khÈu t¹o nguån chñ yÕu cho nhËp khÈu.
Nh÷ng níc trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc (nh÷ng
níc chËm ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam) ®ßi hái ph¶i cã sè vèn
rÊt lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn phôc vô
cho qu¸ tr×nh c¬ së vËt chÊt s¶n xuÊt h¹ tÇng cña ®Êt níc.
Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh: liªn
doanh ®Çu t víi níc ngoµi, vai nî, viÖn trî, tµi trî....
Tuy nhiªn c¸c nguån nµy thêng bÊp bªnh vµ biÕn ®æi liªn tôc vµ cã kÌm
theo nh÷ng c¸i gi¸ ph¶i tr¶ b»ng c¸ch nµy hay b»ng c¸ch kh¸c. ChØ cã nguån
vèn quan träng nhÊt lµ tõ xuÊt khÈu thu vÒ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhËp khÈu thùc
hiÖn nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc mét c¸ch æn ®Þnh vµ v÷ng
ch¾c.
II.2.2. XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ híng ngo¹i.
XuÊt khÈu lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng mét c¸ch cã lîi
nhÊt, ®ã lµ thµnh qu¶ cña cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Sù t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh
tÕ theo c¸c híng sau:
Ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng thÕ giíi ®Ó tæ chøc vµ xuÊt khÈu nh÷ng s¶n
phÈm mµ níc kh¸c cÇn. §iÒu ®ã cã t¸c dông lín ®èi víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn.
XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã liªn quan cã c¬ héi thóc ®Èy
sù ph¸t triÓn. Bëi v× trong mét nÒn kinh tÕ do sù ph©n c«ng lao ®éng cao, t¹o
nªn mét sù r»ng buéc lÉn nhau gi÷a c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. VÝ
dô khi s¶n phÈm dÖt may ®îc xuÊt khÈu kh«ng chØ trong ngµnh dÖt s¶n phÈm
sÏ ®îc ph¸t triÓn mµ c¸c ngµnh kh¸c nh: s¶n xuÊt b«ng, sîi nhuém, ho¸ phÈm.
.. sÏ còng ®îc ph¸t triÓn theo, quy m« cña nh÷ng ngµnh nµy còng ®îc trang bÞ,
më réng thªm, c¬ héi t¹o thªm ®îc nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho c«ng nh©n c¸c
ngµnh liªn quan.
XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô vµ cung cÊp ®Çu vµo cho
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong níc.
XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ - kü thuËt nh»m ®æi míi thêng xuyªn
n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. Nãi c¸ch kh¸c xuÊt khÈu lµ c¬ së t¹o thªm vèn vµ
kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo trong níc, thóc ®Èy
nhanh qu¸ tr×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Th«ng qua xuÊt khÈu th× quèc gia ®ã ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng thÕ
giíi. Bªn c¹nh ®ã ph¶i ®èi ®Çu c¹nh tranh quyÕt liÖt vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng trªn
14
thÞ trêng thÕ giíi. Do ®ã buéc quèc gia ®ã ph¶i c¬ cÊu tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cho
phï hîp theo xu híng híng ngo¹i.
XuÊt khÈu lµm cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi hoµn thiÖn c«ng
t¸c qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh.
II.2.3. XuÊt khÈu t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña
nh©n d©n.
Tríc hÕt, s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu thu hót nhiÒu nh©n c«ng c¸c
ngµnh tõ s¶n xuÊt xuÊt khÈu chÝnh ®Õn c¸c ngµnh liªn quan. Cã nhiÒu c«ng
viÖc dÉn ®Õn thu nhËp æn ®Þnh, dÇn dÇn tõng bíc n©ng cao søc tiªu dïng, s©u
xa h¬n ®· t¹o thªm sù æn ®Þnh cho nÒn kinh tÕ xÉ héi.
II.2.4. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ
®èi ngo¹i.
XuÊt khÈu vµ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c ®Òu cã sù liªn quan
vµ cho quèc gia ®ã ngµy cµng hoµ ®ång cïng nÒn kinh tÕ thÕ giíi, t¹o nªn sù
g¾n bã chÆt chÏ víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng thêng ho¹t ®éng xuÊt
khÈu ra ®êi sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nªn nã thóc ®Èy c¸c
quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt ra hµng ho¸ xuÊt
khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t, vËn t¶i quèc tÕ. .., ®Õn lît nã chÝnh
quan hÖ ®èi ngo¹i l¹i t¹o tiÒn ®Ò cho më réng xuÊt khÈu.
Tãm l¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®îc coi lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn lîc ®Ó
ph¸t triÓn kinh tÕ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
II.3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô qua l·nh thæ biªn giíi,
®èi t¸c lµ nh÷ng ngêi níc ngoµi cã phong tôc tËp qu¸n, v¨n ho¸ kh¸c nhau hay
kh¸c nhau vÒ quèc tÞch. Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ thùc chÊt
còng nh ho¹t ®éng kinh doanh trong níc chØ kh¸c ch¨ng ¶nh hëng cña c¸c yÕu
tè tíi kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ kh«ng nh÷ng lµ c¸c yÕu tè trong níc mµ
cßn ë thÞ trêng thÕ giíi nh th«ng lÖ quèc tÕ, khu vùc, ®ång tiÒn thanh to¸n. ...
Do ®ã cã thÓ thÊy r»ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu rÊt phøc t¹p, ta cã thÓ thÊy mét sè
c¸c nh©n tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh:
15
II.3.1. Nh©n tè v¨n ho¸ - ®Þa lý:
II.3.1.1. §Þa lý.
Tøc lµ nghiªn cøu bÒ mÆt tr¸i ®Êt, khÝ hËu, ®Êt, níc, con ngêi, tµi nguyªn
thiªn nhiªn lµ nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc ®èi víi mçi mét doanh
nghiÖp. Nã t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu sö dông hµng ho¸ kh¸c nhau, t¹o ra c¸c ®Æc
®iÓm hµng ho¸ sao cho phï hîp víi tõng ®iÒu kiÖn ®Þa lý cña tõng vïng. VÝ dô
c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¸t hiÖn ra r»ng c¸c thiÕt bÞ x©y dùng khi sö sông ë Mü ®ßi
hái ph¶i cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ nh»m thÝch øng víi ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao vµ
bôi tõ sa m¹c Sahara.
II.3.1.2. V¨n ho¸.
Lµ tÊt c¶ c¸c tri thøc, truyÒn thèng phong tôc tËp qu¸n cña con ngêi. NÒn
v¨n ho¸ t¹o nªn c¸ch sèng, sù suy nghÜ cña mét céng ®ång nã sÏ quyÕt ®Þnh
®Õn c¸ch thøc tiªu dïng, thø tù u tiªn cho nhu cÇu mong muèn ®îc tho¶ m·n.
§©y chÝnh lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸
vµ dÞch vô. C¸c nhµ kinh doanh ph¶i xem xÐt kü m«i trêng v¨n ho¸ cña níc Êy
tríc khi ®a s¶n phÈm cña m×nh vµo thÞ trêng ®ã.
VÝ dô khi ®a s¶n phÈm vµo thÞ trêng Trung §«ng th× s¶n phÈm nµo cã
biÓu tîng mÉu mµ qu¶ng c¸o lµ h×nh ¶nh phô n÷ th× s¶n phÈm ®ã sÏ bÞ lªn ¸n,
bÞ tÈy chay ngay.
II.3.2. Tû gi¸ hèi ®o¸i.
Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ cña mét ®ång tiÒn níc nµy ®îc biÓu hiÖn qua
mét ®ång tiÒn cña níc kh¸c, nã lµ gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i gi¸ c¶.
Mçi quèc gia ®Òu cã mét ®¬n vÞ tiÒn riªng cho m×nh nh ViÖt Nam cã
VN§, Mü cã USD,. .. , do ®ã tû gi¸ thÓ hiÖn sù trao ®æi, søc mua gi÷a 2 ®ång
tiÒn, nã gi¸n tiÕp ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu th«ng qua t¸c ®éng ®Õn
gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô xuÊt khÈu.
Mét chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lªn cao sÏ khuyÕn khÝch ®îc
ho¹t ®éng s¶n xuÊt nhiÒu h¬n, h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu. V× gi¸ c¶ cña hµng ho¸
quèc gia ®ã sÏ rÎ ®i trªn thÕ giíi, lµm cho søc c¹nh tranh t¨ng lªn, khuyÕn
khÝch viÖc mua s¶n phÈm cña quèc gia ®ã.
§èi víi mçi cÊp c¬ së nh doanh nghiÖp, tû gi¸ hèi ®o¸i cã liªn quan trùc
tiÕp ®Õn tû suÊt ngo¹i tÖ cña hµng xuÊt khÈu. Nã chÝnh lµ sè b¶n tÖ bá ra ®Ó
thu vÒ mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. NÕu tû suÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt khÈu thÊp h¬n tû
gi¸ hèi ®o¸i th× c¸c doanh nghiÖp míi thùc hiÖn xuÊt khÈu vµ ngîc l¹i.
16
II.3.3. C¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Khi mét s¶n phÈm ®a vµo thÞ trêng ®Ó tiªu thô th× nã ®· trë thµnh hµng
ho¸ vµ bÞ chi phèi bëi quy luËt cung cÇu trªn thÞ trêng. Hµng ho¸ xuÊt khÈu
còng thÕ, nã bÞ c¹nh tranh quyÕt liÖt trªn thÞ trêng thÕ giíi bëi c¸c nguån cung
kh¸c nhau. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh
mÏ vµ còng nh sù xuÊt hiÖn cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®· lµm vÊn ®Ò
c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay go h¬n c¸c hiÖn tîng c¹nh tranh ®éc quyÒn,
"c¸ lín nuèt c¸ bÐ", "x¸p nhËp - th«n tÝnh" ®· trë nªn phæ biÕn, tinh vi h¬n.
ChÝnh v× vËy thêng x¶y ra hiÖn tîng tranh nhau b¸n, tranh nhau mua, c¸c
níc nghÌo ph¶i, ®ang ph¸t triÓn ph¶i chèng ®ì rÊt khã kh¨n trong viÖc c¹nh
tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
II.3.4. ChÕ ®é, chÝnh s¸ch cña nhµ níc (chÝnh trÞ - luËt ph¸p).
Khi mét s¶n phÈm th©m nhËp vµo mét thÞ trêng quèc gia kh¸c th× nã ph¶i
tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ, luËt ph¸p cña quèc gia ®ã nh s¶n phÈm
ph¶i ®¹t tiªu chuÈn vÒ ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng, c¸c chÝnh s¸ch thuÕ quan,
thñ tôc h¶i quan, h¹n ng¹ch, chÝnh s¸ch vÒ hµng ho¸ cÊm xuÊt nhËp khÈu...
TÊt c¶ mäi hµng ho¸ kh«ng ph¶i sÏ ®îc nhËp khÈu vµo mét quèc gia kh¸c
®ang cã nhu cÇu cÇn ®îc tho¶ m·n, mµ nã ph¶i chê ®îi xem xÐt quèc gia ®ã
cã cho phÐp s¶n phÈm ®ã cã ®îc nhËp khÈu hay kh«ng, sè lîng h¹n chÕ hay tù
do.
II.3.5. Nguån hµng phôc vô cho xuÊt khÈu.
Nguån hµng xuÊt khÈu cã ¶nh hëng kh¸ lín ®Õn c«ng t¸c xuÊt khÈu, quy
tr×nh s¶n xuÊt ph¶i cã ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Sau khi t×m hiÓu vµ nghiªn cøu cho
thÞ trêng ®Çu ra, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tËp trung cè g¾ng t×m nguån vµo cho
s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× sù phô thuéc ë c¸c nguån hµng thêng Ýt
h¬n doanh nghiÖp th¬ng m¹i v× hä ph¶i tæ chøc ®i thu gom ë nhiÒu n¬i míi
phôc vô ®îc cho xuÊt khÈu.
NhiÒu khi nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt hay kinh doanh xuÊt
khÈu hµng ho¸ l¹i ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi sÏ lµm cho c¸c doanh nghiÖp
trë nªn khã kh¨n h¬n, vµ phô thuéc nhiÒu h¬n v× thÕ còng t¸c ®éng ®Õn tiÕn ®é
xuÊt khÈu hµng ho¸.
II.3.6. HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c - hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh quèc
gia.
Do kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ thêng ®îc tæ chøc qua biªn giíi l·nh
thæ qu«c gia, ®Æc ®iÓm qu·ng ®êng lµ xa, v× thÕ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c lµ
c¬ së chÝnh ®Ó cã thÓ trao ®æi vµ t×m hiÓu, ký kÕt hîp ®ång mét c¸ch nhanh
17
chãng nhÊt lµm rót bít kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng gian ®Þa lý. V× thÕ mét quèc
gia, hay mét khu vùc cã hÖ thèng trang bÞ vÒ th«ng tin tèt còng gi¸n tiÕp
khuyÕn khÝch thóc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, xuÊt khÈu cña
m×nh.
Cßn hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh thêng ®îc ph¸t triÓn ®i sau ho¹t ®éng
xuÊt khÈu, nhng nÕu thiÕu nã sÏ trë nªn g©y khã kh¨n cho kinh doanh xuÊt
khÈu, v× c¸c doanh nghiÖp cÇn cã vèn ®Ó kinh doanh, hÖ thèng nµy ho¹t ®éng
tèt sÏ t¹o ra sù quay vßng nhanh chãng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. B¶o ®¶m
trong c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia, do sù xa c¸ch vÒ kh«ng
gian ®Þa lý mµ c¸c doanh nghÞªp ë c¸c quèc gia kh¸c nhau c¶m thÊy sù ®¶m
b¶o an toµn trong c«ng t¸c kinh doanh víi nhau.
II.4. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu.
II.4.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp.
XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ mét h×nh thøc xuÊt khÈu mµ trong ®ã c¸c nhµ s¶n
xuÊt, c«ng ty xÝ nghiÖp vµ c¸c nhµ xuÊt khÈu, trùc tiÕp kÝ kÕt hîp ®ång mua
b¸n trao ®æi hµng ho¸.
H×nh thøc nµy kh«ng qua mét tæ chøc trung gian nµo, cã thÓ trùc tiÕp gÆp
nhau cïng bµn b¹c th¶o luËn ®Ó ®a ®ªn mét hîp ®ång hoÆc kh«ng cÇn gÆp
nhau trùc tiÕp mµ th«ng qua th chµo hµng, th ®iÖn tö, ®iÖn tho¹i, fax,... còng
cã thÓ t¹o thµnh mét hîp ®ång mua b¸n kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ ®îc ký
kÕt.
¦u ®iÓm cña giao dÞch trùc tiÕp.
Th«ng qua th¶o luËn trùc tiÕp dÔ dµng dÉn ®Õn thèng nhÊt vµ Ýt x¶y ra nh÷ng
hiÓu lÇm ®¸ng tiÕc x¶y ra.
Gi¶m ®îc chi phÝ trung gian, nhiÒu khi chi phÝ nµy rÊt lín, ph¶i chia sÎ lîi
nhuËn.
Giao dÞch trùc tiÕp sÏ cã ®iÒu kiÖn x©m nhËp thÞ trêng, kÞp thêi tiÕp thu ý kiÕn
cña kh¸ch hµng, kh¾c phôc thiÕu sãt.
Chñ ®éng trong viÖc chuÈn bÞ nguån hµng, ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó thùc hiÖn
ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ kÞp thêi ®iÒu chØnh thÞ trêng tiªu thô, nhÊt lµ trong
®iÒu kiÖn thÞ trêng nhiÒu biÕn ®éng
H¹n chÕ khã kh¨n cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp.
§èi víi thÞ trêng míi cha tõng giao dÞch thêng gÆp nhiÒu bì ngì, dÔ gÆp sai
lÇm, bÞ Ðp gi¸ trong mua b¸n.
§ßi hái c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm c«ng t¸c kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i cã
n¨ng lùc hiÓu biÕt vÒ nghiÖp vô ngo¹i th¬ng, ngo¹i ng÷, v¨n ho¸ cña thÞ trêng
níc ngoµi, ph¶i cã nhiÒu thêi gian tÝch luü.
18
Khèi lîng mÆt hµng giao dÞch ph¶i lín míi cã thÓ bï ®¾p ®îc c¸c chi phÝ
trong giao dÞch nh: giÊy tê, ®i l¹i, ®iÒu tra, nghiªn cøu thÞ trêng. ...
II.4.2. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp (xuÊt khÈu uû th¸c).
XuÊt khÈu uû th¸c gåm 3 bªn, bªn uû th¸c xuÊt khÈu, bªn nhËn uû th¸c
xuÊt khÈu vµ bªn nhËp khÈu. Bªn uû th¸c kh«ng ®îc quyÒn thùc hiÖn c¸c ®iÒu
kiÖn vÒ giao dÞch mua b¸n hµng ho¸, gi¸ c¶, ph¬ng thøc thanh to¸n. .. mµ ph¶i
th«ng qua bªn thø 3 - ngêi nhËn uû th¸c.
XuÊt khÈu uû th¸c ®îc ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng ®îc
phÐp kinh doanh xuÊt khÈu trùc tiÕp hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu trùc
tiÕp, uû th¸c cho doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu lµm dÞch vô xuÊt khÈu
hµng ho¸ cho m×nh, bªn nhËn uû th¸c ®îc nhËn mét kho¶n thï lao gäi lµ phÝ
uû th¸c.
ViÖc thùc hiÖn xuÊt khÈu uû th¸c cã t¸c dông:
Gióp doanh nghiÖp më réng thÞ trêng t×m nguån ®Çu ra cho s¶n phÈm cña
m×nh.
Gióp cho hµng hãa cña doanh nghiÖp dÔ dµng th©m nhËp vµo mét thÞ trêng
míi mµ m×nh cha biÕt, tr¸nh ®îc rñi ro khi m×nh kinh doanh trªn thÞ trêng ®ã.
TËn dông sù am têng hiÓu biÕt cña bªn nhËn uû th¸c trong nghÞªp vô kinh
doanh xuÊt khÈu tõ kh©u ®ãng gãi, vËn chuyÓn, thuª tµu mua b¶o hiÓm... sÏ
gióp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc tiÒn cña, thêi gian ®Çu t cho viÖc thùc hiÖn
xuÊt khÈu.
Tuy nhiªn h×nh thøc nµy cã nh÷ng khã kh¨n:
MÊt mèi liªn hÖ trùc tiÕp cña doanh nghiÖp víi thÞ trêng (kh¸ch hµng).
Ph¶i chia sÎ lîi nhuËn.
NhiÒu khi ®Çu ra phô thuéc vµo phÝa uû th¸c trung gian lµm ¶nh hëng ®Õn s¶n
xuÊt.
II.4.3. XuÊt khÈu hµng ®æi hµng (bu«n b¸n ®èi lu).
Bu«n b¸n ®èi lu lµ mét ph¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp
chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ngêi b¸n ®ång thêi lµ ngêi mua. Khèi lîng hµng hãa
®îc trao ®æi cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. ë ®©y môc ®Ých cña xuÊt khÈu kh«ng ph¶i
thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ nh»m thu vÒ mét khèi lîng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ
t¬ng ®¬ng.
V× nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã ngêi ta gäi lµ ph¬ng thøc hµng ®æi hµng. Tuy tiÒn
tÖ kh«ng ®îc thanh to¸n trùc tiÕp nhng nã ®îc lµm vËt ngang gi¸ chung cho
giao dÞch nµy.
19
C¸c bªn tham gia bu«n b¸n ®èi lu ph¶i quan t©m ®Õn sù c©n b»ng trong
trao ®æi hµng ho¸. Sù c©n b»ng ®ã thÓ hiÖn ë khÝa c¹nh sau: c©n b»ng vÒ mÆt
hµng, mÆt hµng quý hiÕm, mÆt h»ng tån kho khã b¸n lÊy mÆt hµng tån kho.
II.4.4. T¹m nhËp t¸i xuÊt.
T¸i xuÊt lµ sù tiÕp tôc xuÊt khÈu ra níc ngoµi nh÷ng mÆt hµng tríc ®©y ®·
nhËp khÈu víi ®iÒu kiÖn hµng ho¸ ph¶i nguyªn d¹ng nh lóc ®Çu nhËp khÈu.
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông khi mét doanh nghiÖp kh«ng s¶n xuÊt ®îc
hay s¶n xuÊt ®îc nhng víi khèi lîng Ýt, kh«ng ®ñ ®Ó xuÊt khÈu nªn ph¶i nhËp
tõ níc ngoµi vµo ®Ó sau ®ã t¸i xuÊt.
Ho¹t ®éng giao dÞch t¸i xuÊt bao gåm 2 ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ nhËp
khÈu víi môc ®Ých thu vÒ mét lîng ngo¹i tÖ lín h¬n lîng ngo¹i tÖ bá ra lóc
®Çu. C¸c bªn tham gia gåm cã: níc xuÊt khÈu, níc t¸i xuÊt khÈu vµ níc nhËp
khÈu.
T¹m nhËp t¸i xuÊt cã thÓ thùc hiÖn b»ng mét trong hai h×nh thøc sau:
T¸i xuÊt theo ®óng nghÜa cña nã, trong ®ã hµng ho¸ ®i tõ níc xuÊt khÈu tíi níc t¸i xuÊt råi l¹i ®îc xuÊt khÈu tõ níc t¸i xuÊt sang níc nhËp khÈu. Ngîc
chiÒu víi sù vËn ®éng cña hµng ho¸ lµ sù vËn ®éng cña ®ång tiÒn. Níc t¸i xuÊt
tr¶ tiÒn cho níc xuÊt khÈu vµ thu tiÒn vÒ tõ níc nhËp khÈu.
ChuyÓn khÈu: ®îc hiÓu lµ viÖc mua hµng cña mét níc (níc xuÊt khÈu) ®Ó b¸n
hµng ho¸ cho mét níc kh¸c (níc nhËp khÈu) mµ kh«ng lµm thñ tôc nhËp khÈu
vµo níc t¸i xuÊt. Níc t¸i xuÊt tr¶ tiÒn cho níc xuÊt khÈu vµ thu tiÒn vÒ tõ níc
nhËp khÈu.
¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ t¹o ra thÞ trêng réng lín, quay vßng vèn vµ
®¸p øng ®îc nhu cÇu b»ng nh÷ng hµng ho¸ mµ trong níc kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc, t¹o ra thu nhËp.
Nhîc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ c¸c doanh nghiÖp phô thuéc rÊt nhiÒu
vµo níc xuÊt khÈu vÒ gi¸ c¶, thêi gian giao hµng. Ngoµi ra nã cßn ®ßi hái ngêi
lµm c«ng t¸c t¸i xuÊt ph¶i giái vÒ nghiÖp vô kinh doanh t¸i xuÊt, ph¶i nh¹y
bÐn ®èi víi t×nh h×nh thÞ trêng vµ gi¸ c¶ thÕ giíi, sù chÝnh x¸c chÆt chÏ trong
c¸c hîp ®ång mua b¸n.
§èi víi ViÖt Nam c¸c doanh nghiÖp kinh doanh tËm nhËp t¸i xuÊt víi
®iÒu kiÖn kh«ng ®îc kinh doanh c¸c hµng ho¸ thuéc diÖn cÊm nhËp, cÊm xuÊt
vµ ®îc lu kho t¹i ViÖt Nam trong vßng 30 ngµy, cã thÓ ®îc gia h¹n thªm tèi ®a
3 lÇn mçi lÇn kh«ng qu¸ 30 ngµy.
20
II.4.5. Giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng ho¸.
Së giao dÞch hµng ho¸ lµ mét thÞ trêng ®Æc biÖt, t¹i ®ã th«ng qua nh÷ng
ngêi m«i giíi do së giao dÞch chØ ®Þnh, ngêi ta mua b¸n hµng ho¸ cã khèi lîng
lín, cã tÝnh chÊt ®ång lo¹i vµ cã phÈm chÊt cã thÓ thay thÕ ®îc víi nhau.
Së giao dÞch hµng ho¸ thÓ hiÖn tËp trung cña quan hÖ cung cÇu vÒ mét
mÆt hµng giao dÞch trong mét khu vùc ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Do ®ã gi¸
c«ng bè t¹i së giao dÞch cã thÓ xem nh mét tµi liÖu tham kh¶o trong viÖc x¸c
®Þnh gi¸ quèc tÕ.
II.4.6. Gia c«ng quèc tÕ.
Gia c«ng quèc tÕ lµ mét h×nh thøc xuÊt khÈu mµ trong ®ã mét bªn (gäi lµ
bªn gia c«ng) nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña bªn kh¸c (bªn
®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn ra s¶n phÈm vµ giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn
tiÒn gia c«ng. Ngµy nay gia c«ng quèc tÕ lµ h×nh thøc kh¸ phæ biÕn trong ho¹t
®éng ngo¹i th¬ng ë nhiÒu níc.
III.
Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
III.1. Nghiªn cøu thÞ trêng t×m ®èi t¸c giao dÞch.
III.1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng.
VÊn ®Ò nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®èi víi bÊt
k× c«ng ty nµo muèn tham gia vµo thÞ trêng thÕ giíi.
ThÞ trêng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng
ho¸, ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ë ®ã cã thÞ trêng. Ta còng cã thÓ
hiÓu thÞ trêng theo 2 gãc ®é: thÞ trêng lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ lu th«ng hµng
ho¸ tiÒn tÖ, hay c¸ch kh¸c thÞ trêng lµ tæng khèi lîng cÇu cã kh¶ n¨ng thanh
to¸n vµ cung cã kh¶ n¨ng ®¸p øng.
Tríc ®©y c¸c doanh nghiÖp Ýt khi chó träng ®Õn nghiªn cøu thÞ trêng, s¶n
xuÊt kh«ng xuÊt ph¸t tõ tÝn hiÖn thÞ trêng mµ chñ yÕu chó träng vµo kh©u s¶n
xuÊt do ®ã ®· x¶y ra cuéc khñng ho¶ng thõa (1929-1930), sau ®ã trë ®i c¸c
doanh nghiÖp míi b¾t ®Çu chó ý nhiÒu ®Õn viÖc nghiªn cøu thÞ trêng.
§Ó n¾m v÷ng ®îc c¸c yÕu tè cña thÞ trêng, hiÓu biÕt vÒ quy luËt vËn ®éng
cña chóng nh»m øng xö kÞp thêi, mçi nhµ kinh doanh nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh
c¸c ho¹t ®éng vÒ nghiªn cøu thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ thÕ giíi
cã rÊt nhiÒu ý nghÜa trong viÖc ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c quan hÖ
kinh tÕ ®Æc biÖt lµ trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña mçi quèc gia,
mçi doanh nghiÖp. Nghiªn cøu vµ n¾m v÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÞ trêng
- Xem thêm -
.DOC 
89 
260 
102 
